Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 marca 2014 r.

Sąd Okręgowy w Łodzi, w II Wydziale Cywilnym,

w składzie: Przewodniczący: SSO Mariola Kaźmierak

Protokolant: sekr. sąd. Dorota Jankiewicz

po rozpoznaniu w dniu 5 marca 2014 r. w Łodzi na rozprawie

sprawy z powództwa Stowarzyszenia (...) w W.

przeciwko (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w O.

o 25.921 złotych - po rozpoznaniu zarzutów pozwanej od nakazu zapłaty z dnia 18 listopada 2013 roku

1.utrzymuje w mocy nakaz zapłaty wydany przez Sąd Okręgowy w Łodzi w dniu 18 listopada 2013 roku , w sprawie o sygnaturze akt II Nc 303/13 w części to jest w zakresie zasądzonych odsetek ustawowych:

- od kwoty 25.921 zł (dwadzieścia pięć tysięcy dziewięćset dwadzieścia jeden złotych) od dnia 29 lutego 2012 roku do dnia 27 listopada 2013 roku

- i od kwoty 10.921 zł. (dziesięć tysięcy dziewięćset dwadzieścia jeden złotych) od dnia 28 listopada 2013 roku do dnia 19 lutego 2014 roku oraz kosztów procesu w wysokości 2.579,50 zł (dwa tysiące pięćset siedemdziesiąt dziewięć złotych, pięćdziesiąt groszy);

2. uchyla nakaz co do kwoty należności głównej 25.921 zł (dwadzieścia pięć tysięcy dziewięćset dwadzieścia jeden złotych) i umarza postępowanie w tym zakresie;

3. nakazuje wypłacić ze Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Łodzi na rzecz Stowarzyszenia (...) w W. kwotę 162,50 zł (sto sześćdziesiąt dwa złote, pięćdziesiąt groszy) tytułem zwrotu połowy opłaty od pozwu.

Sygnatura akt II C 57/14

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 8 listopada 2013 r. powód Stowarzyszenie (...) z siedzibą w W. wniósł o orzeczenie nakazem zapłaty, że pozwana - (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w R. , zobowiązana jest zapłacić powodowi kwotę 25.921 zł wraz z odsetkami ustawowymi za okres od dnia 29 lutego 2012 r. do dnia zapłaty oraz koszty postępowania sądowego, w tym koszty zastępstwa procesowego według norm przepisanych wraz z opłatą od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł, w terminie dwóch tygodni od doręczenia nakazu zapłaty.

(pozew k. 2-4)

Sąd Okręgowy w Łodzi w nakazie zapłaty wydanym w postępowaniu nakazowym w dniu 18 listopada 2013 r. nakazał pozwanej (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w R. aby zapłaciła na rzecz powoda kwotę 25.921 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 29 lutego 2012 roku do dnia zapłaty oraz kwotę 2.742 zł tytułem zwrotu kosztów procesu – w terminie dwóch tygodni od doręczenia nakazu zapłaty albo wniosła w tymże terminie zarzuty.

(nakaz zapłaty k. 28)

W dniu 10 grudnia 2013 roku pozwana Spółka złożyła zarzuty od nakazu zapłaty, zaskarżając go w całości oraz wniósł o uchylenie nakazu zapłaty, oddalenie powództwa co do kwoty 15.000 zł i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu według norm przepisanych , w tym kosztów zastępstwa procesowego.

Uzasadniając zarzuty, pozwana spółka podniosła, że w dniu 25 listopada 2013 r. dokonała zapłaty na rzecz powoda kwoty 15.000 zł .

(zarzuty k. 32-33)

W odpowiedzi na zarzuty , złożonej w dniu 31 stycznia 2014 roku , powód wniósł o utrzymanie w mocy nakazu zapłaty w zakresie kwoty 10.921 zł z odsetkami ustawowymi odsetkami od dnia 29 lutego 2012 r. dnia zapłaty oraz kosztami postępowania w wysokości 2.648,25 zł , w tym kosztami zastępstwa procesowego wraz z opłatą skarbową od pełnomocnictwa w kwocie 2.417 zł.

Jednocześnie, pozwany cofnął pozew co do kwoty 15.000 zł wniósł o umorzenie postępowania w tym zakresie .

(odpowiedź na zarzuty k. 51-53)

W piśmie przygotowawczym z dnia 28 lutego 2014 r., powód poinformował , że pozwany w dniu 20 lutego dokonał spłaty kwoty 10.921 zł . W związku z powyższym, powód wniósł o utrzymanie w mocy nakazu zapłaty z dnia 18.11.2013 r. w zakresie :

- zasądzonych odsetek za opóźnienie w zapłacie :

- kwoty 25.921 zł od dnia 29 lutego 2012 r. do dnia 27 listopada 2013 r.

- kwoty 10.921 zł od dnia 29 lutego 2012 r. do dnia 19 lutego 2014 r. oraz

- kosztów postępowania w wysokości 2.648,25, w tym kosztów zastępstwa procesowego wraz z opłatą skarbową od pełnomocnictwa w kwocie 2.417 zł.

Powód cofnął pozew w zakresie kwoty 10.921 zł i wniósł o umorzenie postępowania w tym zakresie.

(pismo przygotowawcze powoda k. 63-64)

W piśmie przygotowawczym z dnia 04 marca 2014 r. pozwany wniósł o oddalenie powództwa w części , tj. co do należności głównej oraz w zakresie odsetek ustawowych od kwoty 10.921 zł od dnia 29 lutego 2012 r. do dnia 27 listopada 2013 r. oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu wraz z kosztami zastępstwa procesowego .

Pozwany wskazał, że dokonał zapłaty całości dochodzonego roszczenia w dwóch ratach : w dniu 27 listopada 2013 r. przelał na rachunek powoda kwotę 15.000 zł, zaś w dniu 20 lutego 2014 r. – kwotę 10.921 zł .

Pozwany podniósł, że należność główna została zapłacona w całości, wobec czego powództwo winno ulec oddaleniu. Nadto, powód błędnie , podwójnie naliczył odsetki od dochodzonej kwoty . Z uwagi na częściową spłatę , odsetki ustawowe powinny być naliczone od kwoty 10.921 zł od dnia 28 listopada 2013 r. do dnia 19 lutego 2014 r.

Zdaniem pozwanego, należy mu się od powoda zwrot kosztów procesu na podstawie art. 101 k.p.c. , albowiem spółka nie dała powodu do wytoczenia powództwa i uznała żądania pozwu przy pierwszej czynności procesowej.

(pismo przygotowawcze pozwanego k. 71-73)

Na rozprawie w dniu 05 marca 2014 r. powód wniósł o utrzymanie w mocy nakazu zapłaty w zakresie zasądzonych odsetek od kwoty 25.921 zł od dnia 29 lutego 2012 r. do dnia 27 listopada 2013 r. i od kwoty 10.921 zł od dnia 28 listopada 2013 r. do dnia 19 lutego 2014 r. i w zakresie zasądzonych kosztów postępowania w kwocie 2.589,50 zł.

(protokół skrócony k. 82 odw.)

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Stowarzyszenie (...)jest organizacją zbiorowego zarządzania w rozumieniu art. 104 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Na podstawie decyzji Ministra Kultury i Sztuki z dnia 1 lutego 1995 r.(...)zmienionej decyzją z dnia 29 października 1998 r. ((...)) i decyzją z dnia 28 lutego 2003 r. ((...)), powód uprawniony jest do zbiorowego zarządzania prawami autorskimi do utworów literackich, muzycznych, słowno-muzycznych i choreograficznych na wymienionych w decyzji polach eksploatacji (obwieszczenie Ministra Kultury i Sztuki w sprawie ogłoszenia decyzji o udzieleniu zezwolenia na podjęcie działalności organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi i prawami pokrewnymi M.P. nr 21 z 2009 , poz. 270

(okoliczności bezsporne)

W dniu 1 stycznia 2012 r. Stowarzyszenie (...)z siedzibą w W.i (...) Sp. z o.o.z siedzibą w R.zawarły umowę licencyjną nr (...) , na mocy której (...)udzielił licencjobiorcy – pozwanej spółce w granicach i na warunkach określonych w umowie, niewyłącznej licencji na reemisję utworów ze swego repertuaru, zaś licencjobiorca zobowiązał się wpłać na rzecz (...)u zryczałtowane wynagrodzenie autorskie w wysokości 4,60 zł miesięcznie od jednego gniazda antenowego zainstalowanego w pokoju hotelowym (§ 3 , ust. 1 , § 4 ust. 1 umowy) . Należności miały być przez licencjobiorcę przekazywane z góry za cały rok do 28 lutego każdego roku (§ 5 ust. 1 ). W wypadku niedotrzymania w/w terminu , licencjobiorca zobowiązał się zapłacić odsetki ustawowe (§ 5 ust. 2).

W § 13 umowy licencyjnej, strony ustaliły , że wchodzi ona w życie z dniem podpisania , zaś zaległości netto (bez VAT) w kwocie 25.921 zł za okres od 01 maja 2008 r. do 31 marca 2011 r. zostaną przez licencjobiorcę uregulowane do 28 lutego 2012 r.

(umowa licencyjna z 01.01.2012 r. k. 16-19)

Z uwagi na niewywiązanie się z zobowiązania określonego w § 13 umowy licencyjnej, pismem z dnia 1 października 2012 r. Stowarzyszenie (...)wezwało (...) Sp. z o.o.z siedzibą w R.do uregulowania zaległych tantiem autorskich zgodnie z umową licencyjną (...)z dnia 01.01. 20112 r. za reemisję w pokojach hotelowych w okresie od 01.05.2008 r. do 31.03.2011 r. w wysokości 25.921 zł netto. Pozwany zaznaczył, że uregulowanie zaległości do 31.10.2012 r. spowoduje odstąpienie od skierowania sprawy na drogę sądową .

(wezwanie do zapłaty z 01.10.2012 r. k. 21, potwierdzenie nadania listem poleconym k. 22)

W odpowiedzi na powyższe wezwanie do zapłaty zaległej płatności w kwocie 25.921 zł, w piśmie z dnia 12 lutego 2013 r. (...) sp. z o.o w R. zwrócił się do Stowarzyszenia (...) w W. wydłużenie terminu płatności w związku z trudną sytuacją Hotelu (...), wynikającą z niskiej sprzedaży usług spowodowaną kryzysem obecnym w całej branży hotelarskiej . Spółka zapewniła, że niezwłocznie ureguluje zaległości jak tylko spłyną należności z planowanej w następnych miesiącach wysokiej sprzedaży. Pismo zostało podpisane przez dyrektora do spraw finansowo – księgowych.

(pismo pozwanego z 12.02.2013 r. k. 23)

Zapłata długu nie nastąpiła, wobec czego pismem z dnia 20 lutego 2013 r. Stowarzyszenie (...) wystosowało ponowne wezwanie do zapłaty zaległych wynagrodzeń autorskich należnych z umowy licencyjnej z dnia 1.01.2012 r. z tytułu remitowania w hotelowej sieci kablowej Hotelu (...) programów radiowych i telewizyjnych w okresie od 1,05.2008 r. doi 31.03.2011 r. w kwocie 25.921 zł. W piśmie wskazano, że zaległe wynagrodzenei autorskie z odsetkami ustawowymi za opóźnienie (za okres od dnia 29 lutego do dnia zapłaty) należy uregulować w terminie do 28 lutego 2013 r. na rachunek bankowy Stowarzyszenia (...) w Ł., pod rygorem skierowania sprawy na drogę postępowania sądowego

(pismo powoda z 20.02.2013 r. k. 24)

W reakcji na ponowne wezwanie do zapłaty, w piśmie z dnia 18 marca 2013 r. , pozwany w związku z istniejącą zaległością finansową w wysokości 26.018,39 zł poinformował powoda, że całą zaległość zostanie uregulowana do końca kwietnia 2013 r. i wniósł o nienaliczanie odsetek od powstałej zaległości. Pismo zostało podpisane przez dyrektora do spraw finansowo – księgowych.

(pismo pozwanego z 18.03.2013 r. k. 25)

W dniu 25 października 2013 r. Stowarzyszenie (...) skierowało do (...) sp. z o.o. przesądowe wezwanie do zapłaty kwoty 25.921 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie za okres od dnia 29 lutego 2012 r. do dnia zapłaty w terminie do 4 listopada 2013 r. pod rygorem skierowania sprawy na drogę postępowania sądowego

(przedsądowe wezwanie do zapłaty z 25.10.2013 r. k. 26)

W dniu 31 października 2013 r. w odpowiedzi na powyższe przedsądowe wezwanie do zapłaty , pozwany skierował do powoda pismo, w którym podkreślił że nie kwestionuje w żaden sposób dochodzonego roszczenia , natomiast opóźnienie w zapłacie kwoty 25.921 zł wynikającej z zaległych wynagrodzeń autorskich na podstawie umowy licencyjnej z dnia 01.01.2012 r. , jest rezultatem złej sytuacji finansowej spółki (...) sp. z o.o. , na którą złożyły się przyczyny leżące także poza spółką . Pozwany wniósł o uwzględnienie wyjątkowej sytuacji, w której znajduje się aktualnie Spółka oraz rozłożenie zadłużenia na wygodne dla obydwu stron raty. Pismo zostało podpisane przez dyrektora do spraw finansowo – księgowych.

(pismo pozwanego z 31.10.2013 r. k. 74-75)

Strona pozwana w dniu 27 listopada 2013 r. dokonała na rzecz strony powodowej przelewu kwoty 15.000 zł , zaś w dniu 20 lutego 2014 roku – kwoty 10.921 tytułem należności głównej z umowy licencyjnej z dnia 01.01.2012 r.

(potwierdzenia transakcji k. 77, 76)

Powyższy stan faktyczny – bezsporny między stronami - ustalono na podstawie powołanych dowodów z dokumentów.

Sąd zważył, co następuje :

Niespornym w sprawie jest , iż strony łączyła umowa licencyjna, zobowiązująca stronę pozwaną do zapłaty powodowi określonego wynagrodzenia. W umowie określono również zaległe wynagrodzenie w wysokości 25.921 zł , którego wysokości strona pozwana w żadnym momencie nie kwestionowała. Roszczenie to zostało przez pozwanego uznane przed wytoczeniem powództwa .

Spór stron dotyczył jedynie rozstrzygnięcia o kosztach procesu.

Ponieważ powód cofnął skutecznie pozew w zakresie otrzymanych kwot (15.000 zł i 10.921 zł ), Sąd uchylił nakaz wydany w sprawie II Nc 303/13 i umorzył postępowanie w tym zakresie, na podstawie art. 355 § 1 k.p.c.

Według stanu rzeczy jaki zgodnie z wiedzą Sądu istniał na dzień zamknięcia rozprawy, do zapłaty pozostała odsetki ustawowe za opóźnienie , obliczone przez obie strony procesu w sposób identyczny – strona powodowa sprostowała na rozprawie oczywisty błąd pisarski poczyniony w piśmie z dnia 26 lutego 2014 r.

W myśl art. 359 § 1 k.c. odsetki od sumy pieniężnej należą się tylko wtedy, gdy to wynika z czynności prawnej albo z ustawy, z orzeczenia sądu lub decyzji innego właściwego organu.

W niniejszej sprawie źródłem roszczenia o odsetki jest przepis art. 481 § 1 k.c., zgodnie z którym dłużnik, który nie spełnia świadczenia w odpowiednim terminie dopuszcza się opóźnienia i wierzyciel może żądać odsetek za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego.

Stosownie do treści art. 455 k.c. roszczenie wierzyciela wobec dłużnika staje się wymagalne wraz z nadejściem terminu do spełnienia świadczenia. Jeżeli termin ten nie jest oznaczony, ani nie wynika z właściwości zobowiązania, świadczenie powinno być spełnione niezwłocznie po wezwaniu dłużnika do wykonania. Istotne jest więc ustalenie momentu, w którym dłużnik opóźnił się ze spełnieniem świadczenia.

Zgodnie z postanowieniami umowy licencyjnej zawartej miedzy stronami w 01 stycznia 2012 r. r. pozwany miał zapłacić powodowi zaległe wynagrodzenie w kwocie 25.921 zł w terminie do 28 lutego 2012 r. (§ 13 umowy) , a została ona dokonana w dwóch ratach przelewami z dnia 27 listopada 2013 r. oraz 20 lutego 2014 r.

W świetle powyższego, żądanie odsetek ustawowych od całości należności głównej za okres od 29 lutego 2012 r. do 27 listopada 2013 r. , a od reszty tej należności za okres od 28 listopada 2013 r. do dnia 19 lutego 2014 r. jest w pełni uzasadnione - strona pozwana pozostawała wówczas w opóźnieniu z zapłatą w/w należności.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c. , obciążając nimi w całości stronę pozwaną, która przegrała sprawę w całości , poprzez utrzymanie nakazu zapłaty w mocy w zakresie zasądzenia od pozwanego na rzecz powoda kwoty 2.579,50 zł.

Zasądzone na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.c. koszty procesu objęły połowę opłaty od pozwu (162,50 zł) oraz koszty zastępstwa procesowego w łącznej kwocie 2.417 zł złotych ( 2400+ 17 złotych opłata skarbowa od pełnomocnictwa) . Wysokość kosztów zastępstwa procesowego wynika z § 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu ( Dz. U. z 2013 r. poz. 490) .

Do wygranej przez powoda zaliczone zostały kwoty zapła­cone mu dobrowolnie przez stronę pozwaną już po wytoczeniu powództwa, co do których pozew został cofnięty.

Niewątpliwie bowiem w chwili złożenia pozwu strona powodowa miała wszelkie podstawy do wystąpienia o zapłatę również w zakresie, w jakim pozew cofnęła, zaś samo częściowe cofnięcie pozwu było spowodowane wyłącznie dobrowolnym zaspokojeniem przez stronę pozwaną odpowiedniej części żądania pozwu. W takiej sytuacji nie znajduje zastosowania zasada zwrotu kosztów przez powoda, wyrażona w art. 203 § 2 k.p.c.

W wypadku cofnięcia pozwu obowiązek zwrotu kosztów procesu na rzecz pozwanego, na jego żądanie, obciąża powoda bez względu na przyczynę cofnięcia. Jednakże dopuszczalne jest odstępstwo od tej zasady w sytuacji, gdy powód wykaże, że wystąpienie z powództwem było niezbędne dla celowego dochodzenia praw lub celowej obrony, z uwzględnieniem okoliczności istniejących w dacie wytoczenia pozwu. Dotyczy to zwłaszcza sytuacji, gdy cofnięcie pozwu jest konsekwencją zaspokojenia przez pozwanego wymagalnego w chwili wytoczenia powództwa roszczenia powoda. W rozumieniu przepisów o kosztach procesu (art. 98 k.p.c.) pozwanego należy uznać wówczas za stronę przegrywającą sprawę (patrz: postanowienie SN z 07.03.2013 r. , sygn. akt IV Cz 8 /13, Lex nr 1318484).

W nakreślonej sytuacji nie można wykorzystać przepisu art. 101 k.p.c. jako podstawy rozstrzygnięcia o kosztach, albowiem wymaga on spełnienia dwóch przesłanek zasądzenia na rzecz pozwanego od pozwanego kosztów procesu mimo uwzględnienia powództwa : uznania przy pierwszej czynności procesowej żądania pozwu oraz brak po stronie pozwanego powodów do wytoczenia powództwa.

Obie przesłanki zastosowania art. 101 muszą być spełnione kumulatywnie. Przesłanka uznania roszczenia ma charakter formalny (chodzi o złożenie oświadczenia o uznaniu dochodzonego roszczenia); nie musi zatem łączyć się z jego spełnieniem, a nawet zaofiarowaniem spełnienia. Dlatego podstawową kwestią jest prawidłowe ustalenie pierwszej przesłanki, czyli "niedania przez pozwanego powodu do wytoczenia sprawy", którą powinien wykazać pozwany. Pomocne dla dokonania tej oceny będzie stanowisko SN wyrażone w postanowieniu z dnia 18 kwietnia 1961 r., IV CZ 23/61 (OSPiKA 1962, nr 5, poz. 121), zgodnie z którym pozwany nie daje powodu do wytoczenia sprawy, jeżeli jego postępowanie i postawa wobec roszczenia strony powodowej oceniona zgodnie z doświadczeniem życiowym usprawiedliwiają wniosek, że strona powodowa uzyskałaby zaspokojenie roszczenia bez wytoczenia powództwa.

Pozwana (...) sp. z o.o. , mimo trzykrotnego wezwania do zapłaty , nie uiściła długu, mimo zapewnienia , że dojdzie do niej do końca kwietnia 2013 r. W świetle takiego postępowania , powód nie mógł racjonalnie oczekiwać, że pozwany nawet w razie rozłożenia zaległości na raty, spełni swoje zobowiązanie bez wytoczenia pozwu , zwłaszcza , że czas trwania problemów finansowych pozwanego przedłużał się . Nadto . strona pozwana w zarzutach złożonych w dniu 10 grudnia 2013 r. zakwestionowała nakaz zapłaty w całości, mimo że wcześniej, bo 27 listopada 2013 r. dokonała spłaty długu w wysokości 15.000 zł . Stanowisko pozwanego było zatem niejednoznaczne.

Z powyższych przyczyn, na podstawie art. 496 k.p.c. oraz powołanych wyżej przepi­sów prawa, Sąd orzekł, jak w punkcie 1 i 2 wyroku.

Na podstawie art. 79 ust. 1 pkt 3 u.k.s.c. Sąd nakazał wypłacić ze Skarbu państwa – Sądu Okręgowego w Łodzi na rzecz powoda kwotę 162,50 zł tytułem zwrotu połowy opłaty od pozwu cofniętego przed rozpoczęciem posiedzenia, na które sprawa została skierowana.