Serwis Internetowy Portal Orzeczeń używa plików cookies. Jeżeli nie wyrażają Państwo zgody, by pliki cookies były zapisywane na dysku należy zmienić ustawienia przeglądarki internetowej. Korzystając dalej z serwisu wyrażają Państwo zgodę na używanie cookies , zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki.

III Ca 608/14 - uzasadnienie Sąd Okręgowy w Łodzi z 2014-10-22

Sygn. akt III Ca 608/14

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 30 stycznia 2014 Sąd Rejonowy dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi w sprawie o sygn. akt II C 492/13 z powództwa (...) 1 Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego Niestandaryzowanego Funduszu Sekurytyzacyjnego z siedzibą w W. przeciwko J. U. o zapłatę:

1.  zasądził od pozwanej na rzecz powoda kwotę 21.088,15 złotych z ustawowymi odsetkami od dnia 26 lipca 2012 roku do dnia zapłaty;

2.  zasądził od pozwanej na rzecz powoda kwotę 2.664,00 złote tytułem zwrotu kosztów procesu.

Powyższe rozstrzygnięcie zapadło w oparciu o ustalenie, że w dniu 28 października 2008 roku powódka zawarła z bankiem (...) S.A z siedzibą w W. umowę pożyczki gotówkowej nr (...), na mocy której bank udzielił pozwanej pożyczki gotówkowej w kwocie 16.000 zł. § 1 umowy wskazywał, iż od pożyczkobiorcy pobierana jest opłata przygotowawcza za rozpatrzenie wniosku o udzielenie pożyczki, przygotowanie i zawarcie umowy pożyczki, prowizja za udzielenie pożyczki w kwocie 800 zł z kwoty wypłacanej pożyczki. Umowa była objęta ubezpieczeniem. § 5 umowy określał szacunkowy koszt pożyczki na kwotę 13.935,63 zł, przy rzeczywistej rocznej stopie oprocentowania 32,89 %. Szacunkową łączną kwotę wszystkich kosztów wraz z odsetkami, opłatami i prowizjami, które pozwana zobowiązana była ponieść określono na kwotę 17.775,63 zł. § 6 umowy wskazywał, iż pożyczka oprocentowana jest według zmiennej stopy procentowej obowiązującej w (...) S.A wynoszącej na dzień zawarcia umowy 16,75 % w stosunku rocznym. Ust. 3 powyższego paragrafu stanowił, iż odsetki liczone są od aktualnego stanu zadłużenia za faktyczny okres wykorzystania pożyczki. § 7 umowy wskazywał, iż pożyczka winna być spłacona w 96 ratach miesięcznych w wysokości i terminach ustalonych w planie spłaty stanowiącym integralną część umowy. § 9 umowy wskazywał, iż w wypadku niespłacenia raty w terminie bank pobiera od kwoty zaległej raty pożyczki odsetki według zmiennej stopy procentowej obowiązującej w banku w okresie utrzymywania się zaległości dla kredytów przeterminowanych i kredytów postawionych, po upływie terminu wypowiedzenia, w stan natychmiastowej wymagalności. Ustalono, że stopa procentowa dla kredytów przeterminowanych może ulegać zmianom w czasie obowiązywania umowy w przypadku zmian opisanych w § 6 umowy. § 11 umowy wskazywał, iż bank może wypowiedzieć warunki spłaty umowy z zachowaniem 30-dniowego terminu wypowiedzenia w przypadku: wystąpienia zaległości w spłacie dwóch pełnych spłat pożyczki, niespełnienia warunku z § 10 ust. 2 umowy (stwierdzenia zagrożenia terminowej spłaty pożyczki i nieustanowienia zabezpieczenia) oraz niedotrzymania innych warunków umowy. Ust. 2 stanowił, iż bank doręcza Pożyczkobiorcy oświadczenie o wypowiedzeniu warunków spłaty umowy listem poleconym za zwrotnym potwierdzeniem odbioru. W następnym dniu po upływie terminu wypowiedzenia warunków spłaty umowy, całość zadłużenia z tytułu umowy staje się zadłużeniem wymagalnym i przeterminowanym, od którego bank nalicza i pobiera odsetki według stopy procentowej określonej w § 9 umowy. Umowa przewidywała także upoważnienie pożyczkobiorcy dla banku do dokonania przelewu wierzytelności, w tym niewymagalnych, w tytułu umowy, na rzecz osób trzecich, w tym na rzecz towarzystwa funduszy inwestycyjnych tworzącego fundusz sekurytyzacyjny, funduszu sekurytyzacyjnego i innych podmiotów. Pożyczkobiorca wyraził zgodę na udostępnienie ww. podmiotom wszystkich informacji związanych z udzieloną pożyczką (§14 ust. 1 i 2). Pozwana poddała się także egzekucji w zakresie roszczeń banku na podstawie art. 97 ust. 1 i 2 ustawy Prawo bankowe do kwoty 24.000 zł. Umowa została podpisana przez obie strony. W dniu 13 września 2010 roku bank (...) S.A wezwał pozwaną do zapłaty z uwagi na rachunku pozwanej z tytułu rat pożyczki stwierdzono niedopłatę. Kwota zaległości oraz raty bieżące pożyczki na dzień 10 września 2010 roku wynosiły łącznie z tytułu należności głównej, odsetek, odsetek za nieterminową spłatę i opłat bankowych 1268,47 zł. W piśmie zastrzeżono, iż w przypadku niedokonania spłat zaległości w terminie 7 dni od dnia otrzymania niniejszego pisma bank wraz z upływem tego terminu wypowiada umowę pożyczki w zakresie warunków spłaty, co oznacza obowiązek spłaty całej kwoty zadłużenia w terminie wypowiedzenia wynoszącym 30 dni. Całość zadłużenia ustalono łącznie na kwotę 15.296,65 zł z zastrzeżeniem, iż w wypadku braku spłaty od dnia następnego po upływie terminu wypowiedzenia będą naliczane odsetki od niespłaconej kwoty pożyczki według stopy procentowej obowiązującej w (...) SA dla kredytów przeterminowanych oraz postawionych, po upływie terminu wypowiedzenia, w stan natychmiastowej wymagalności (20% na dzień wysłania pisma). Pozwana odebrała powyższe pismo – list polecony - w dniu 5 października 2010 roku. W dniu 26 czerwca 2012 roku bank powiadomił pozwaną, iż na podstawie umowy cesji dokonał przelewu wierzytelności z tytułu umowy pożyczki wobec pozwanej na rzecz strony powodowej. Podobne wezwanie strona powodowa skierowała do pozwanej w dniu 29 czerwca 2012 roku. W dniu 29 maja 2012 roku (...) SA z siedzibą w W. oraz strona powodowa zawarły umowę sprzedaży wierzytelności, na mocy której bank oświadczył i zapewnił nabywcę, iż w stosunku do każdego z dłużników określonych załącznikiem nr 1 – płytą CD zawierającą wykaz wierzytelności i dłużników – (§ 3 ust.5 ) przysługują mu bezsporne i wymagalne wierzytelności pieniężne wynikające z różnych tytułów, w tym z tytułu dokonanych przez zbywcę czynności bankowych. Na warunkach określonych w umowie zbywca sprzedał stronie powodowej wierzytelności wraz z wszelkimi zabezpieczeniami wymienionymi w załączniku numer 1 do umowy i wszelkie inne prawa związane z wierzytelnościami i zabezpieczeniami, w tym roszczenie o zaległe odsetki, koszty i kary. Umowa ta obejmowała także wierzytelność w stosunku do J. U.. Kwota zadłużenia pozwanej J. U. wynosi: a) 14.364,54 zł tytułem należności głównej; b) odsetki ustawowe naliczone przez powoda od należności głównej od dnia 30 maja 2012 roku (data skuteczności cesji) do dnia 18 lipca 2012 roku (data wystawienia wyciągu z ksiąg funduszu) w kwocie 250,69 zł; c) koszty naliczone przez poprzednika prawnego powoda w kwocie 40 zł obejmujące obsługę zadłużenia; d) odsetki umowne naliczone przez poprzednika prawnego powoda według zmiennych stawek procentowych określonych w umowie pożyczki do dnia 29 maja 2012 roku (dnia umowy cesji) w kwocie 6.432,92 zł. Pozwana do chwili obecnej nie uregulowała zadłużenia.

W oparciu o tak ustalony stan faktyczny Sąd Rejonowy uznał, że w świetle art. 720 § 1 k.c. powództwo zasługuje na uwzględnienie.

Nie ulega wątpliwości, że w sprawie niniejszej doszło od skutecznego przelewu wierzytelności pomiędzy poprzednikiem prawnym powoda a powodem przysługującej wobec pozwanej jako dłużnika. Zarzut, że pozwana zobowiązanie uregulowała uznać natomiast należało za całkowicie niezasadny. Pozwana nie przedstawiła bowiem żadnego dowodu na to, że zobowiązanie zostało w całości lub w części uregulowane. Co więcej na rozprawie w dniu 9 grudnia 2013 roku przyznała, że pożyczki w części nie spłaciła. Niezależnie od charakteru przedstawionych dokumentów, zdaniem Sądu, dopuszczalne jest czynienie ustaleń na ich podstawie odnośnie istnienia i wysokości należności przysługującej nabywcy wierzytelności. Dokument prywatny stanowi pełnoprawny środek dowodowy, który sąd orzekający może uznać za podstawę swoich ustaleń faktycznych. Moc dowodowa dokumentu prywatnego jest wprawdzie słabsza niż dokumentu urzędowego. Nie przeszkadza to jednak w tym. Aby sąd orzekający w ramach swobodnej oceny dowodów uznał treść dokumentu prywatnego za zgodną z rzeczywistym stanem rzeczy. W niniejszej sprawie okoliczności te zostały zaś wykazane zarówno istnieniem samej umowy pożyczki i jej postanowieniami jak i przedstawionym przez powoda rozliczeniem, do którego pozwana nie ustosunkowała się. Sąd nie znalazł zatem podstaw do kwestionowania wysokości dochodzonego roszczenia – kwota należności głównej odpowiada kwocie wskazanej w wezwaniu do zapłaty, wyciągu z ksiąg bankowych, a ponadto strona powodowa w sposób zgodny z postanowieniami umowy z dnia 28 października 2008 roku ustaliła wysokość należności odsetkowej oraz kosztów. O odsetkach ustawowych Sąd orzekł na podstawie art. 369 k.c. w zw. z art. 455 k.c. zasądzając je od daty wniesienia powództwa – 26 lipca 2012 roku. Należność strony powodowej była już bowiem wymagalna wcześniej przed wniesieniem pozwu. O kosztach orzeczono na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c.

Apelację od powyższego wyroku wniosła pozwana, zaskarżając go w całości. Rozstrzygnięciu Sądu Rejonowego skarżąca zarzuciła naruszenie:

- art. 230 k.p.c. w zw. z art. 207 § 3 k.p.c. poprzez niewłaściwe zastosowanie wyrażające się w bezpodstawnym uznaniu, iż pozwana nie zakwestionowała rozliczenia wierzytelności przedstawionej przez powoda w piśmie z dnia 3 stycznia 2014 roku, przez co rozliczenie to należy uznać za adekwatne, w sytuacji gdy sąd nie wezwał pozwanej do złożenia pisma przygotowawczego, czym uniemożliwił jej odniesienie się do twierdzeń przedstawionych przez powoda w piśmie z dnia 3 stycznia 2014 roku, w tym do przedmiotowego rozliczenia;

- art. 233 § 1 k.p.c. poprzez bezpodstawne uznanie, że wyciąg z ksiąg rachunkowych powoda oraz wyciąg z ksiąg bankowych wierzyciela pierwotnego w sposób adekwatny odzwierciedlają wysokość zaległości pozwanej, w sytuacji, gdy wymienione dowody, stanowiącej jedynie dokumenty prywatne, nie zawierają elementów pozwalających na kontrolę wysokości należności, które zostały w nich ujęte, w szczególności nie określają kwot, od których były naliczane odsetki umowne i kary, stóp procentowych oraz okresu naliczania odsetek.

W konkluzji skarżąca wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie powództwa w całości, względnie uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I Instancji do ponownego rozpoznania oraz o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanej kosztów procesu za obie instancje, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych (apelacja wraz z załącznikami – k. 101-114).

W odpowiedzi na apelację powód wniósł o jej oddalenie oraz zasądzenie od pozwanej na rzecz powoda kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych (odpowiedź na apelację – k. 132-139).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja jest niezasadna.

Sąd Okręgowy podziela i przyjmuje za własny przedstawiony przez Sąd Rejonowy stan faktyczny.

Wbrew zapatrywaniom skarżącej, Sąd Rejonowy w niniejszej sprawie dokonał prawidłowej, gdyż odpowiadającej wymogom art. 233 § 1 k.p.c. oceny dowodów, w oparciu o którą wyprowadził także trafne wnioski jurydyczne. Swoje stanowisko nadto przekonująco i wyczerpująco uzasadnił. Wobec faktu, że nie jest rzeczą Sądu Odwoławczego powielanie wywodu Sądu I Instancji, którego argumentację Sąd Okręgowy w pełni podziela, w ramach niniejszego uzasadnienia poprzestać należy jedynie na odniesieniu się do stanowiska przedstawionego w apelacji.

Stanowisko to jednak nie zasługuje na aprobatę.

Analiza szczegółowo powyżej zreferowanych zarzutów apelacji, w pierwszej kolejności czyni nieodzowną uwagę, że skarżąca, pomimo korzystania z pomocy profesjonalnego pełnomocnika, ewidentnie zapomina, że moc dowodowa oznacza siłę przekonania uzyskaną przez sąd wskutek przeprowadzenia dowodów na potwierdzenie prawdziwości lub nieprawdziwości twierdzeń co do okoliczności faktycznych istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy, a wiarygodność decyduje o tym, czy określony środek dowodowy ze względu na cechy indywidualne i obiektywne okoliczności, zasługuje na wiarę. Ramy swobodnej oceny dowodów zakreślone są natomiast przez wymogi procedury, zasady doświadczenia życiowego, reguły logicznego myślenia i pewien poziom świadomości prawnej, według których sąd w sposób bezstronny, racjonalny i wszechstronny rozważa materiał dowodowy jako całość, dokonuje wyboru określonych środków i ważąc ich moc oraz wiarygodność odnosi je do pozostałego materiału w sprawie. W zakreślonych powyżej ramach decyduje zatem przekonanie sądu nie zaś strony. Nie jest tym samym wystarczające samo przekonanie strony o innej niż przyjął sąd wadze (doniosłości) poszczególnych dowodów i ich odmiennej ocenie, niż ocena sądu. Dla podważenia dokonanej przez sąd oceny dowodów oraz poczynionych w oparciu o nią ustaleń nie jest bowiem nawet wystarczające wskazanie, że zgromadzone dowody pozwalają także na wyciągnięcie odmiennych wniosków co do okoliczności faktycznych danej sprawy.

Skuteczne postawienie zarzutu odnośnie przeprowadzonej przez sąd oceny dowodów wymaga zatem wykazania, przy posłużeniu się wyłącznie argumentami jurydycznymi, że sąd naruszył ustanowione zasady oceny wiarygodności oraz mocy dowodów i że naruszenie to miało wpływ na wynik sprawy. Taki zarzutów skarżąca natomiast nie przedstawia. Nie może być decydującym samo odmienne przekonanie skarżącej co do kształtu wniosków, jakie winny być wyprowadzone w oparciu o przeprowadzone w sprawie dowody. Stanowisko sądu orzekającego podlega bowiem ochronie na podstawie art. 233 § 1 k.p.c., o ile tylko zostało oparte na rozumowaniu odpowiadającemu wyżej wskazanym kryteriom. Tak jest w niniejszej sprawie, a apelująca nie zdołała wykazać tezy przeciwnej.

Wbrew poglądowi, jaki zdaje się prezentować skarżąca okoliczność, że przedłożone przez stronę powodową dokumenty nie mają waloru dokumentów urzędowych, nie oznacza, że dokumenty te nie mają mocy dowodowej. Sąd Rejonowy trafnie zaś wywiódł, że wyniki postępowania dowodowego przeprowadzonego w tej sprawie pozwalają uznać treść przedłożonych przez stronę powodową dokumentów prywatnych za zgodną z rzeczywistym stanem rzeczy. Ocena zasadności powództwa wytoczonego w tej sprawie nie może bowiem pomijać faktu, że na korzyść stanowiska prezentowanego przez stronę powodową przemawia nie tylko rzeczony wyciąg z ksiąg rachunkowych, ale także sama umowa pożyczki i jej postanowienia jak i przedstawione przez stronę powodową i niezakwestionowane przez stronę pozwaną rozliczenie, a także fakt, iż strona pozwana przyznała, że pożyczki w całości nie spłaciła.

Proces cywilny rządzi się natomiast określonymi prawami, a przede wszystkim oparty jest na zasadzie kontradyktoryjności. Zasada ta stanowi zaś, że sąd powinien orzekać na podstawie twierdzeń i dowodów przedłożonych przez strony. Stosownie do treści art. 6 k.c. art. 3 k.p.c. i art. 232 k.p.c. to na stronach spoczywa ciężar dowodu, które są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. Postawa strony w toku procesu rodzi zatem określone konsekwencje, z którymi strona ta musi się liczyć, zwłaszcza, gdy tak, jak w niniejszej sprawie, korzysta z pomocy profesjonalnego pełnomocnika. Strona, która pozostaje bierna, naraża się na skutek w postaci przegrania procesu. Skoro zatem pozwana, pomimo faktu, że w niniejszym postępowaniu była reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika, swoją aktywność procesową ograniczyła w istocie wyłącznie do podniesienia określonych twierdzeń o faktach, w tym przyznania, że pożyczki w całości nie spłaciła i nie zakwestionowała rozliczenia przedłożonego przez stronę powodową w błędnym, w świetle powyższych rozważań, przekonaniu, że przedłożone przez stronę powodową dokumenty nie mogą stanowić podstawy do czynienia miarodajnych ustaleń, nie może negatywnymi konsekwencjami własnych zaniedbań obarczać Sądu I Instancji.

W realiach niniejszej sprawy skarżąca nie może bowiem skutecznie argumentować jakoby Sąd I Instancji na skutek naruszenia przepisów procedury pozbawił ją możliwości odniesienia się do twierdzeń przedstawionych przez stronę powodową w piśmie z dnia 3 stycznia 2014 roku. Przepis art. 207 § 3 k.p.c. wprawdzie istotnie stanowi, że w toku sprawy złożenie pism przygotowawczych następuje tylko wtedy, gdy sąd tak postanowi, chyba że pismo obejmuje wyłącznie wniosek o przeprowadzenie dowodu. Dyspozycja przedmiotowej normy nie stoi jednak na przeszkodzie temu, aby strona złożyła wniosek o wydanie przez sąd postanowienia o możliwości złożenia pisma w sprawie, jak też przedstawiła uzasadnienie potrzeby złożenia takiego pisma. Pozwana z takiej możliwości jednak nie skorzystała, mimo że pismo procesowe z dnia 3 stycznia 2014 roku strona powodowa skierowała także do pełnomocnika pozwanej. Miał on zatem możliwość aby zapoznać się z jego treścią i odpowiednio zareagować, jeśli uważał, że przedstawione przez stroną powodową wyliczenie faktycznie jest nieprawidłowe.

W kontekście zastrzeżeń podnoszonych w apelacji niezależnie od powyższego nie można także tracić z pola widzenia, że w dniu 28 stycznia 2014 roku odbyła się rozprawa, na której pozwana mogła się stawić i przedstawić swoje stanowisko, w tym również kontrargumenty względem wyliczeń przedstawionych przez powoda. Nie może przecież ulegać wątpliwości, że zarzuty niweczące i tamujące winna zgłosić i udowodnić strona pozwana (art. 6 k.c.).

Powyżej opisany stan rzeczy nakazuje przychylić się do stanowiska wyrażonego przez stronę powodową w odpowiedzi na apelację, że kwestionując prawidłowość zaskarżonego rozstrzygnięcia apelująca w istocie obarcza Sąd I Instancji konsekwencjami własnych zaniechań i zaniedbań.

W tym stanie rzeczy, Sąd Okręgowy w punkcie 1. wyroku na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację jako bezzasadną.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c. zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu. Na koszty poniesione przez stronę powodową w tym postępowaniu złożyło się jedynie wynagrodzenie jej pełnomocnika w osobie radcy prawnego, którego wysokość ustalono na podstawie § 2 ust. 1 i 2, § 6 pkt 5 w zw. z § 12 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz.U.2013.490 j.t. ze zm.).

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Sabina Szwed
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Łodzi
Data wytworzenia informacji: