Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Wyrokiem z 14 lipca 2015 r. Sąd Rejonowy dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi oddalił powództwo R. A. przeciwko Gminie Ł. Administracji Zasobów Komunalnych Ł. o ustalenie wstąpienia w stosunek najmu oraz orzekł o kosztach procesu.

Sąd Rejonowy oparł swoje rozstrzygnięcie na ustaleniach, że najemcą lokalu nr (...) przy ul. (...) w Ł. była I. A., która zmarła w dniu 24 września 2014 roku. W dniu 1 lipca 2007 roku I. A. podpisała aneks do umowy najmu lokalu nr (...) przy ul. (...) w Ł. z dnia 7 sierpnia 1995 roku w związku ze zmianą ilości osób zamieszkujących lokal, wobec przebywania syna poza miejscem zameldowania. Od tej chwili powódka płaciła czynsz ustalony dla 1 osoby. R. A. nie mieszkał z matką I. A. w przedmiotowym lokalu, gdyż razem z żoną J. A. mieszkał i pracował w K.

W rozważanych prawnych Sąd Rejonowy podnosił, że powództwo o ustalenie wstąpienia w stosunek najmu lokalu mieszkalnego jest powództwem, o którym mowa w art. 189 k.p.c., zgodnie z którym powód może żądać ustalenia przez sąd istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa, gdy ma w tym interes prawny. Niewątpliwie powód ma interes prawny w uzyskaniu orzeczenia ustalającego, czy wstąpił w stosunek najmu lokalu po swej zmarłej matce.

Rozstrzygnięcie rozpoznawanej sprawy opiera się na przesłankach określonych

w art. 691 § 1 i § 2 k.c. Przepis ten jednoznacznie stanowi, iż w razie śmierci najemcy lokalu mieszkalnego w stosunek najmu lokalu wstępują: małżonek niebędący współnajemcą lokalu, dzieci najemcy i jego współmałżonka, inne osoby, wobec których najemca był obowiązany do świadczeń alimentacyjnych, oraz osoba, która pozostawała faktycznie we wspólnym pożyciu z najemcą. Osoby te wstępują w stosunek najmu tylko jeżeli stale zamieszkiwały z najemcą w tym lokalu do chwili jego śmierci.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt rozpoznawanej sprawy Sąd Rejonowy zważył, iż w odniesieniu do powoda spełniona została tylko jedna z wymaganych w cytowanych powyżej przepisie przesłanek. R. A. jako syn należy bowiem do kręgu osób uprawnionych do wstąpienia w stosunek najmu po zmarłym najemcy, bezspornym jest jednak, że nie mieszkał on stale z matką I. A. do chwili jej śmierci, gdyż mieszkał i pracował w K..

Apelację od powyższego rozstrzygnięcia złożył powód zarzucając mu naruszenie prawa materialnego polegające na nieprawidłowej interpretacji postanowień rozdziału 7 uchwały Rady Miejskiej w Ł. z dnia 26 czerwca 2013 r. oraz naruszenie zasad współżycia społecznego.

W oparciu o powyższe, apelujący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i ustalenie, że z dniem śmierci I. A. tj. 24 września 2014 r., wstąpił on w stosunek najmu lokalu przy ul. (...) w Ł., ewentualnie o przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja jest niezasadna.

Zaskarżone rozstrzygnięcie zostało wydane na podstawie prawidłowo ustalonego stanu faktycznego, które to ustalenia Sąd Okręgowy w całości podziela i przyjmuje za własne, jak również w następstwie prawidłowo zastosowanych przepisów prawa materialnego.

Apelujący podnosząc zarzut wadliwej interpretacji przez Sąd Rejonowy postanowień rozdziału 7 Uchwały Rady Miejskiej w Ł. nr (...) z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie ogłoszenia tekstu jednolitego uchwały w sprawie zasad wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu Miasta Ł., wskazuje jednocześnie, że przez całe życie zamieszkiwał ze swoją matką, nigdy się nie wymeldował, był w stałym z nią kontakcie. Stąd, zdaniem apelującego, spełnił on przesłanki umożliwiające mu wstąpienie w stosunek najmu po zmarłej I. A., wynikające z ww. uchwały.

Odnosząc się do powyższego, w pierwszej kolejności Sąd Okręgowy wskazuje, że apelujący, wbrew twierdzeniom podniesionym w apelacji, nie zamieszkiwał stale wraz z matką I. A. do chwili jej śmierci w lokalu przy ul. (...), co prawidłowo ustalił Sąd Rejonowy w oparciu o jego zeznania. Z zeznań tych jasno wynika, że apelujący zamieszkał w lokalu na G. 22/8 po śmierci matki, tj. od października 2014 r., a wcześniej, tj. od 2006 r. mieszkał i pracował w K., gdzie było jego centrum życiowe.

Skoro zatem, apelujący do chwili śmierci matki zamieszkiwał w K., nie zaś w lokalu na ul. (...), to nie mógł wstąpić w stosunek najmu tego mieszkania.

Z powołanej bowiem przez apelującego Uchwały Rady Miejskiej w Ł. wynika, że w razie śmierci najemcy i pozostania w lokalu osób zamieszkujących faktycznie wspólnie z najemcą przez okres co najmniej 12 miesięcy do chwili śmierci, umowa najmu może być zawarta z pełnoletnimi wstępnymi, zstępnymi, rodzeństwem, powinowatymi (synowa, zięć, teściowa, teść), osobami przyjętymi na podstawie orzeczenia sądu, osobami uprawnionymi do zamieszkania na mocy skierowania, o ile wyżej wymienione osoby lub ich współmałżonkowie, w dacie śmierci najemcy nie posiadały i nie posiadają tytułu prawnego do innego lokalu (§ 12, ust. 1). Dopuszcza się możliwość zawarcia umowy najmu z innymi osobami niż wymienione w § 12 ust. 1, zamieszkującymi faktycznie wspólnie z najemcą przez okres co najmniej 5 lat do chwili śmierci najemcy, o ile osoby te lub ich współmałżonkowie w dacie śmierci najemcy nie posiadały i nie posiadają tytułu prawnego do innego lokalu mieszkalnego (§ 12, ust. 2).

Tak więc, możliwość zawarcia umowy najmu w razie śmierci najemcy przez wskazane w rzeczonym postanowieniu osoby uzależniona jest od ich faktycznego zamieszkania wspólnie z najemcą przez określony czas do chwili śmierci.

Poprzez faktyczne zamieszkanie należy rozumieć potoczne znaczenie tego zwrotu, tj. przebywanie w lokalu, w którym skupia się życie osobiste i działalność osoby bliskiej najemcy. Nie można za faktyczne zamieszkanie uznać pobytu danej osoby w celu odwiedzin najemcy mieszkania. Apelujący zeznał, że systematycznie odwiedzał matkę, ale nie stanowi to faktycznego zamieszkiwania w lokalu przy ul. (...).

W świetle powyższego uznać należy brak podstaw do wstąpienia apelującego w stosunek najmu przedmiotowego lokalu.

Zamierzonego skutku nie mógł przy tym odnieść zarzut apelującego pominięcia przez Sąd Rejonowy przy orzekaniu zasad współżycia społecznego, uzasadniony tym, że apelujący zostanie pozbawiony mieszkania w sytuacji, gdy wyjechał on za pracą do innej miejscowości, a otrzymanie mieszkania kwaterunkowego jest obecnie niezwykle trudne.

Zgodnie z art. 5 k.c. nie można czynić ze swego prawa użytku, który by był sprzeczny ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem tego prawa lub z zasadami współżycia społecznego. W orzecznictwie Sądu Najwyższego wyrażono zasadę, że art. 5 k.c. może mieć wyłącznie obronny charakter i nie może stanowić podstawy dochodzenia żądań (wyrok z 27 stycznia 1999 r. SN II CKN 151/98, OSN 1999, Nr 7–8, poz. 134, ). Przepis ten służy wyłącznie ochronie osoby zobowiązanej, a nie może być samodzielną podstawą nabycia praw podmiotowych, te bowiem wywodzą się ze stanowiących je norm prawa materialnego.

W związku z tym, powód dochodząc w pozwie ustalenia wstąpienia w stosunek najmu lokalu nr (...) przy ul. (...) nie mógł czynić podstawą żądania okoliczności, że w wyniku nie wstąpienia przez niego w stosunek najmu, naruszone zostaną zasady współżycia społecznego.

Reasumując Sąd I instancji prawidłowo uznał, że powód nie spełnił przesłanek z art. 691 §1 i 2 k.c. skutkujących wstąpieniem w stosunek najmu lokalu mieszkalnego po matce.

Mając na uwadze wszystko powyższe, na podstawie art. 385 k.p.c., Sąd Okręgowy oddalił apelację jako bezzasadną.