Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 26 listopada 2014 roku numer (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. stwierdził, że W. P. jako prezes zarządu (...) spółki akcyjnej w Ł. odpowiada całym swoim majątkiem za zobowiązania spółki z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych za okres od grudnia 2008 roku do lipca 2011 roku, w którym pełnił funkcję prezesa zarządu spółki w łącznej kwocie 14.914.969,36 zł.

Zobowiązania te wynoszą odpowiednio:

1)  na Fundusz Ubezpieczeń Społecznych za okres: od grudnia 2008 roku do marca 2010 roku, za maj 2010 roku, za lipiec 2010 roku, od listopada 2010 roku do lipca 2011 roku:

- należność główna – 6.733.797,69 zł,

- odsetki liczone na dzień 26 listopada 2014 roku – 3.782.867 zł,

- koszty egzekucyjne – 135.097,10 zł,

łącznie 10.651.761,79 zł;

2)  na Fundusz Ubezpieczeń Zdrowotnych za okres: od grudnia 2008 roku do kwietnia 2010 roku, za wrzesień 2010 roku, od listopada 2010 roku do lipca 2011 roku:

- należność główna – 2.154.597,55 zł,

- odsetki liczone na dzień 26 listopada 2014 roku – 1.207.700 zł,

- koszty egzekucyjne – 44.344,20 zł,

łącznie 3.406.641,75 zł;

3)  na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych za okres: od grudnia 2008 roku do lutego 2010 roku, od maja 2010 roku do lipca 2010 roku, od listopada 2010 roku do lipca 2011 roku:

- należność główna – 542.516,02 zł,

- odsetki liczone na dzień 26 listopada 2014 roku – 302.358 zł,

- koszty egzekucyjne – 11.691,80 zł,

łącznie 856.565,82 zł.

Decyzja została wydana na podstawie art.83§1, art.31 i art.32 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jednolity Dz.U. z 2013 rok, poz.1442 ze zm.) w zw. z art.108§1, art.116 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku Ordynacja podatkowa (tekst jednolity Dz.U. z 2012 roku, poz.749 ze zm.)

W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, iż spółka nie regulowała swoich zobowiązań od marca 2001 roku, a z dniem 25 lutego 2009 roku została uznana za trwale niewypłacalną. Z końcem 2010 roku rosły zobowiązania nie tylko wobec Zakładu, ale także wobec innych wierzycieli, a wniosek o ogłoszenie upadłości został złożony w dniu 4 lipca 2011 roku.

Postępowanie egzekucyjne wobec (...) spółki akcyjnej prowadzone przez Naczelnika Urzędu Skarbowego oraz Dyrektora I Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych zostało umorzone z mocy prawa w wyniku uprawomocnienia się postanowienia o ogłoszeniu upadłości obejmującej likwidację spółki. W związku z postanowieniem Sądu o ogłoszeniu upadłości Zakład dokonał zgłoszenia wierzytelności na kwotę 24.965.987,24 zł (w tym wierzytelności należących do II kategorii w kwocie 4.512.686,12 zł oraz do III kategorii 20.453.301,12 zł). Uzyskane w wyniku likwidacji majątku spółki środki finansowe pozwoliły uregulować zobowiązania Zakładu w kwocie 4.006.684,35 zł. Przekazane środki pochodziły z odrębnych planów podziału sum pozyskanych ze zbycia składników majątkowych na których Zakład ustanowił zabezpieczenia rzeczowe. Środki finansowe pozostałe do podziału pomiędzy wierzycieli I kategorii pozwoliły na ich zaspokojenie jedynie w stopniu 59,2789%. Wierzycieli z pozostałych kategorii nie uwzględniono w planie podziału z uwagi na brak środków.

Postanowieniem z dnia 3 lutego 2014 roku Sąd Rejonowy dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi w sprawie XIV GUp umorzył postępowanie upadłościowe wobec spółki (...). Zdaniem organu rentowego umorzenie postępowania upadłościowego z uwagi na fakt, że spółka nie posiada wystarczającego majątku na pokrycie kosztów postępowania upadłościowego wyczerpuje przesłankę bezskuteczności egzekucji. Podział środków w toku prowadzonego postępowania upadłościowego pozwolił na częściowe zaspokojenie jedynie wierzycieli I kategorii wraz z częściowym zaspokojeniem wierzytelności zabezpieczonych rzeczowo na majątku dłużnika.

W. P. pełnił funkcję prezesa zarządu spółki F. Stomil od 12 września 2001 roku do 8 września 2011 roku, do dnia ogłoszenia postanowienia o ogłoszeniu upadłości obejmującej likwidacje jej majątku.

Odwołanie od powyższej decyzji złożył pełnomocnik W. P., zaskarżając decyzję w całości.

Wniósł o zmianę decyzji i ustalenie, że W. P. jako prezes zarządu (...) spółki akcyjnej w Ł. nie odpowiada całym swoim majątkiem za zobowiązania spółki z tytułu nieopłaconych składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych za okres od grudnia 2008 roku do lipca 2011 roku, w łącznej kwocie 14.914.969,36 zł.

Zaskarżonej decyzji zarzucił naruszenie prawa materialnego - art.116 Ordynacji podatkowej, poprzez jego niewłaściwe zastosowanie i uznanie, że w przedmiotowej sprawie zachodzą podstawy do uznania odpowiedzialności W. P., podczas gdy prawidłowo przeprowadzona ocena dowodów prowadzi do wniosku, że wniosek o ogłoszenie upadłości spółki został zgłoszony we właściwym czasie.

Nadto wniósł o zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

W uzasadnieniu odwołania pełnomocnik wnioskodawcy wskazał, iż z ustaleniami organu rentowego w zakresie niezłożenia wniosku o ogłoszenie upadłości we właściwym czasie nie sposób się zgodzić, w konsekwencji wydana decyzja jest wadliwa i powinna zostać zmieniona.

Wbrew ustaleniom organu rentowego samo nieregulowanie zobowiązań przez spółkę w marcu 2001 roku nie stanowiło wystarczającej przesłanki do uznania, że z tym terminem zachodziły uzasadnione przesłanki warunkujące złożenie wniosku o ogłoszenia upadłości. Okolicznością taką nie jest również uznanie spółki za trwale niewypłacalną z dniem 25 lutego 2009 roku. Zdaniem skarżącego organ rentowy nie odniósł się do okoliczności czy w przywołanych datach spółka dysponowała odpowiednim majątkiem umożliwiających dokonanie spłaty wymaganych wierzytelności, co sprzeciwiałby się złożeniu wniosku o ogłoszenie upadłości. Wniosek o ogłoszenie upadłości został złożony we właściwym czasie.

Zdaniem skarżącego organ rentowy nie wziął pod uwagę, że po ogłoszeniu upadłości znaczna część zobowiązania wobec Zakładu została uregulowana, co przemawia za uznaniem, że postępowanie upadłościowe było prowadzone w sposób należyty, a wniosek o ogłoszenie upadłości został złożony we właściwym czasie.

W ocenie skarżącego nie można również zgodzić się z twierdzeniami organu rentowego, że egzekucja wobec spółki była bezskuteczna, bowiem nie zostały wyczerpane wszystkie możliwe sposoby egzekucji.

W odpowiedzi na odwołanie pełnomocnik organu rentowego wniósł o jego oddalenie.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

(...) spółka akcyjna w Ł. powstała z przekształcenia przedsiębiorstwa państwowego (...) w jednoosobową spółkę Skarbu Państwa (w dniu 6 grudnia 1994 roku). We wrześniu 1995 roku Skarb Państwa wniósł akcje F. Stomil do Narodowych Funduszy Inwestycyjnych, pozostając właścicielem 40% akcji. Pakiet większościowy został wniesiony do Czwartego Narodowego Funduszu Inwestycyjnego. W styczniu 1996 roku Skarb Państwa udostępnił 15% akcji uprawnionym pracownikom spółki, pozostając właścicielem 25,08% akcji. W latach 2003-2004 Narodowe Fundusz Inwestycyjne sprzedawały akcje F. Stomil, część akcji odkupiły zakładowe organizacje związkowe, stając się ze Skarbem Państwa akcjonariuszem własnościowym.

(opinia tymczasowego nadzorcy o stanie przedsiębiorstwa – k.441, zeznania wnioskodawcy min.00:02:25-00:27:56 protokół z 28.10.2015 r. w zw. z min.00:11:52 protokół z 13.09.2017 r.)

Spółka (...) zajmowała się produkcją obuwia z gumy i polichlorku winylu, produkcją gumowych artykułów technicznych, tkanin gumowych i mieszanek gumowych, produkcją form metalowych do obuwia, działalnością handlową wyrobów z gumy, chemii przemysłowej i tworzyw sztucznych w kraju i za granicą. Spółka była znaczącym eksporterem obuwia specjalistycznego.

(okoliczność niesporna)

Uchwałą z dnia 12 września 2001 roku wnioskodawca W. P. został powołany na stanowisko prezesa zarządu spółki.

Zarząd spółki był jednoosobowy.

(okoliczności bezsporne)

W latach 2005-2011 przedsiębiorstwo funkcjonowało na granicy rentowności generując straty. Z uwagi na specyfikę maszyn spółka nie mogła przestawić się na inną produkcję. Od 2007 roku malało zapotrzebowanie na obuwie specjalistyczne a ceny surowców rosły. Spółka sukcesywnie zmniejszyła produkcję.

(zeznania wnioskodawcy min.00:02:25-00:27:56 protokół z 28.10.2015 r. w zw. z min.00:11:52 protokół z 13.09.2017 r.)

Zadłużenie spółki wobec Zakładu Ubezpieczeń Społecznych istniało od marca 2001 roku, w różnej wysokości w poszczególnych okresach.

(zeznania wnioskodawcy min.00:02:25-00:27:56 protokół z 28.10.2015 r. w zw. z min.00:11:52 protokół z 13.09.2017 r.)

Kolejnymi postanowieniami począwszy od dnia 11 marca 2005 roku postępowanie egzekucyjne prowadzone przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych wobec spółki (...) było zawieszane, do 31 grudnia 2006 roku.

Postanowieniem z dnia 6 grudnia 2007 roku postępowanie egzekucyjne ponownie zostało zawieszone do dnia 31 styczna 2008 roku, a następnie do dnia 25 października 2008 roku.

W okresie zawieszenia spółka wywiązywała się w miarę możliwości z obowiązku regulowania zadłużenia zgodnie z harmonogramem.

(kserokopia postanowień – k.452-455, k. 458, k.462, k.464, pismo ZUS – k.456)

W 2008 roku wnioskodawca wystąpił do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z wnioskiem o zawarcie umowy o rozłożenie należności z tytułu składek na raty.

Pismem z dnia 27 marca 2008 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych poinformował spółkę (...), iż została wyrażona zgodna na udzielenie ulgi w spłacie zadłużenia pod warunkiem opłacania bieżących składek i uzyskania pozytywnej opinii Komisji Europejskiej na udzielenie pomocy publicznej.

W dniu 19 maja 2008 roku spółka uzyskała projekt umowy o rozłożenie na raty, obejmujący składki na ubezpieczenia społeczne za okres od maja 2003 roku do sierpnia 2007 roku, składki na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych od grudnia 2000 roku do sierpnia 2007 roku.

(pismo ZUS – k.463, projekt umowy – k.466-472, zeznania wnioskodawcy min.00:02:25-00:27:56 protokół z 28.10.2015 r. w zw. z min.00:11:52 protokół z 13.09.2017 r.)

Układ ratalny nie został zawarty gdyż spółka nie przedłożyła opinii w przedmiocie udzielenia pomocy indywidualnej na restrukturyzację, nie przedstawiła wszystkich zaświadczeń o pomocy de minimis jaką otrzymała w ciągu kolejnych 3 lat budżetowych, na koncie spółki mimo zawieszenia postępowania egzekucyjnego istniało zadłużenie w wysokości 1.234.290 zł, nie został przedstawiony harmonogram spłaty zadłużenia. O odmowie zawarcia układu ratalnego spółka została powiadomiona w pismem z dnia 7 listopada 2008 roku.

(pismo ZUS – k.476-477)

Strata spółki (...) sprzed 2009 roku wynosiła 10.749.828,35 zł. Spółka (...) w 2009 roku nie była w stanie regulować swoich zobowiązań, a jej majątek nie wystarczał na ich pokrycie.

Strata z działalności gospodarczej wynosiła:

-

na dzień 31 grudnia 2009 roku 6.391.204,99 zł,

-

na dzień 31 grudnia 2010 roku 9.633.703,27 zł,

-

na dzień 14 lipca 2011 roku (dzień sporządzenia bilansu) 6.212.851,05 zł.

Wskaźnik bieżącej płynności spółki w 2009 roku wynosił 0,51, w 2010 roku 0,28, w 2011 roku 0,14.

Wartość wskaźnika bieżącej płynności powinna się mieścić w granicach od 1,3-2.0. Niższe wartości oznaczają, że spółka ma lub będzie miała trudności w regulowaniu zobowiązań.

W 2009 roku spółka nie była wstanie pokryć zobowiązań krótkoterminowych, wskaźnik szybkiej płynności wynosił na dzień 31 stycznia 2009 roku 0,30, na dzień 31 grudnia 2010 roku 0,16 a na dzień 14 lipca 2011 roku 0,07 (przy wartości prawidłowej co najmniej 1.0).

Wskaźnik płynności gotówkowej na dzień 31 grudnia 2009 roku wynosił 0,07, na dzień 31 grudnia 2010 roku 0,02, a na dzień 14 lipca 2011 roku 0,00 (przy wartości wzorcowej 0,2).

Kapitał własny spółki był ujemny i wynosił odpowiednio na koniec:

-

2009 roku minus 11.311.671,09 zł,

-

2010 roku minus 15.945.374,36 zł,

-

na dzień 14 lipca 2011 roku minus 22.158.225,41 zł.

W latach 2009-2010 spółka miała stratę ze sprzedaży odpowiednio 6.165.525,67 zł w 2009 roku i 6.138.969,20 zł w 2010 roku. Strata ze sprzedaży na dzień 14 lipca 2011 roku wynosiła 6.062,402,13 zł.

Przesłanki do ogłoszenia upadłości istniały już w 2008 roku.

Z dniem 25 lutego 2009 roku spółka (...) stała się trwale niewypłacalna.

(opinia biegłego – k.494-505, min.00:03:41-00:29:33 protokół z 26.04.2017 r., opinia tymczasowego nadzorcy sądowo – k.441, zeznania świadka G. P. min.00:05:52-00:32:23 protokół z 16.01.2016 r.)

Spółka (...) nie opłacała składek na ubezpieczenia społeczne od września 2001 roku do czerwca 2011 roku, podatków od października 2009 roku i zobowiązań wobec kontrahentów od lutego 2009 roku.

(opinia biegłego – k.494-505)

W latach 2005-2011 spółka dokonała spłaty zadłużenia wobec Zakładu w wysokości 37.268.194,81 zł. Brak możliwości zawarcia układu ratalnego i trudności bieżące w ostatnim okresie skutkowały zwiększeniem zobowiązań. Powstały także inne zobowiązani publicznoprawne w wysokości 4.187.519,45 zł.

(sprawozdanie finansowe – k.94-119 sprawozdanie ogólne o stanie masy upadłości – k.55-67, opinia tymczasowego nadzory sądowego – k.441)

Wnioskodawca o sytuacji finansowej spółki był informowany na bieżąco, miał wiedzę, że spółka nie płaci składek na ubezpieczenia społeczne. Spółka spłacała inne zobowiązania, gdyż w przeciwnym razie nie mogłaby zakupić surowców i prowadzić działalności.

Spółka nie mogła otrzymać kredytów z uwagi na brak płynności finansowej.

(zeznania wnioskodawcy min.00:02:25-00:27:56 protokół z 28.10.2015 r. w zw. z min.00:11:52 protokół z 13.09.2017 r.)

Rada Nadzorcza spółki była informowana o sytuacji finansowej, miała wiedzę, że spółka nie płaci zobowiązań wobec Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Stan ten był akceptowany. Członkowie rady nadzorczej rozmawiali o możliwości złożenia wniosku o upadłość, jednak decyzję tę odkładali na czas gdy spółka nie będzie mogła płacić wynagrodzeń.

(zeznania wnioskodawcy min.00:02:25-00:27:56 protokół z 28.10.2015 r. w zw. z min.00:11:52 protokół z 13.09.2017 r., zeznania świadka E. D. min.00:03;05-00:26:38 protokół z 6.04.2016 r.)

W kwietniu 2011 roku spółka nie zapłaciła wynagrodzeń pracownikom. W maju 2011 roku rada nadzorcza zaakceptował złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości.

(zeznania świadka E. D. min.00:03;05-00:26:38 protokół z 6.04.2016 r.)

W dniu 4 lipca 2011 roku W. P. jako prezes zarządu (...) spółki akcyjnej w Ł. złożył wniosek o ogłoszenie upadłości obejmującej likwidację majątku spółki.

W uzasadnieniu wniosku podał, że z sprawozdania finansowego za 2009 rok i wstępnego sprawozdania finansowego spółki za 2010 rok wynika, że sytuacja spółki jest trudna i nadal się pogarsza. Wymagane zobowiązania wskazane na koniec ostatniego roku bilansowego wynoszą 31.580.116,22 zł. Wyjaśnił, iż podstawową przyczyną tego stanu jest utrzymujący się wyskoki poziom zobowiązań wobec Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, który na dzień złożenia wniosku wynosił 21.622.896,50 zł.

Postanowieniem z dnia 8 września 2011 roku Sąd Rejonowy dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi w sprawie XIV GU 69/11 ogłosił upadłość (...) spółki akcyjnej w Ł. obejmującej likwidację majątku spółki.

Na dzień złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości zobowiązania spółki wynosiły 25.499.991,47 zł, w tym zobowiązania z tytułu podatków 3.981.908,17 zł, zobowiązania wobec Zakładu Ubezpieczeń Społecznych 17.334.608,54 zł. Nadto spółka miała zobowiązana wobec pracowników (3.484.784,19 zł) oraz innych kontrahentów.

(odpis postanowienia – k.42-54, sprawozdanie ogólne o stanie masy upadłości – k.55-67, opinia tymczasowego nadzory sądowego – k.441)

Dyrektor Zakładu Ubezpieczeń Społecznych prowadził postępowanie egzekucyjne wobec spółki z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych za luty 2008 roku, za marzec 2008 roku, od lipca 2008r roku do maja 2010 roku, za lipiec 2010 roku, od listopada 2010 roku do maja 2011 roku. Egzekucja była prowadzona z rachunków bankowych spółki. Egzekucja ta okazała się bezskuteczna.

(okoliczność bezsporna)

Zakład Ubezpieczeń Społecznych na podstawie planu podziału uzyskał częściowe zaspokojenie należności zabezpieczonych hipotecznie.

(okoliczność bezsporna)

Stan finansów spółki pozwalał na przeprowadzenie postępowania upadłościowego. W toku postępowania upadłościowego syndyk sukcesywnie zaspokajał zobowiązania Zakładu.

(zeznania świadka G. P. min.00:05:52-00:32:23 protokół z 16.01.2016 r.)

Postanowieniem z dnia 3 lutego 2014 roku Sąd Rejonowy dla Łodzi Śródmieścia w Łodzi w sprawie XIV GUp 18/11 umorzył postępowanie upadłościowe wobec spółki (...) na podstawie art.361 ust.1 punkt 1 prawa upadłościowego.

(odpis postanowienia – k.11-14 akt ZUS)

Ministerstwo Skarbu Państwa pismem z dnia 13 lutego 2014 roku zwróciło się do wnioskodawcy o złożenie zażalenia na postanowienie o umorzeniu postępowania upadłościowego.

(pismo – k.532-533)

W dniu 13 października 2014 roku wnioskodawca został zawiadomiony o wszczęciu z urzędu postępowania w sprawie przeniesienia odpowiedzialności za zobowiązania (...) spółki akcyjnej w Ł. w upadłości likwidacyjnej obejmujące składki na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.

(zawiadomienie – k.9 akt ZUS)

W odpowiedzi na zawiadomienie wnioskodawca wyjaśnił, iż wniosek o ogłoszenie upadłości został złożony we właściwym czasie, po wyczerpaniu dostępnych możliwości polepszenia kondycji finansowej spółki.

(pismo wnioskodawcy – k.4-7 akt ZUS)

Powyższy stan faktyczny jest bezsporny między stronami. Został ustalony na podstawie dowodów z ww. dokumentów, których autentyczności ani treści merytorycznej strony nie kwestionowały oraz zeznań świadków G. P., E. D. i zeznań wnioskodawcy. Zeznania świadków korespondują z zeznaniami wnioskodawcy zarówno co do okoliczności powstania zadłużenia z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, podjętych działań zmierzających do ich uiszczenia oraz wiedzy o sytuacji finansowej spółki (...) i decyzji rady nadzorczej dotyczącej złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości.

Sąd uznał opinię biegłej z zakresu rachunkowości M. K. za rzetelną i jasną. Biegła analizowała dokumentację finansową spółki, dokonała analizy płynności finansowej spółki za okres do dnia złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości, wskazała wysokość kapitału spółki. Biegła wskazała, iż data niewypłacalności spółki jest z całą pewnością wcześniejsza niż istnienie najstarszego zobowiązania wobec Zakładu. Biegła złożyła ustną opinię uzupełniającą której odniosła się do zarzutów wnioskodawcy.

Sąd oddalił wniosek o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego na okoliczność złożenia we właściwym czasie wniosku o upadłość spółki (...), przy uwzględnieniu jej ekonomicznej sytuacji. W ocenie Sądu biegła M. K., wbrew twierdzeniom pełnomocnika wnioskodawcy, analizując dane (...) spółki (...) wskazała daty powstania nie tylko najstarszego zobowiązania, ale obliczyła wskaźniki płynności, dokonała analizy płynności finansowej spółki za sporny okres, wskazała wysokość zobowiązań spółki i ich stosunek do majątku spółki. W ocenie Sądu dokonywanie analizy sytuacji finansowej spółki pod kątem konieczności złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości winno odbywać się w oparciu o dane wynikające z dokumentacji finansowej z uwagi na najwyższy poziom ich obiektywizmu.

Należy też wskazać, iż z zeznań wnioskodawcy wynika, iż miał wiedzę o sytuacji finansowej spółki i o zadłużeniu wobec Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Wnioskodawca zeznał, że informował radę nadzorczą o sytuacji spółki i że odkładał złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości na chwilę, gdy spółka nie będzie płacić wynagrodzeń.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie jest niezasadne.

Zgodnie z treścią art.31 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jednolity Dz.U. z 2017 roku, poz.1778) do należności z tytułu składek stosuje się odpowiednio art.116, art.116a, art.117, art.118§1 i 2 oraz art.119 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku Ordynacja podatkowa (tekst jednolity Dz.U. z 2017 roku, poz.201).

Do składek na Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz na ubezpieczenie zdrowotne w zakresie: ich poboru, egzekucji, wymierzania odsetek za zwłokę i dodatkowej opłaty, przepisów karnych, dokonywania zabezpieczeń na wszystkich nieruchomościach, ruchomościach i prawach zbywalnych dłużnika, odpowiedzialności osób trzecich i spadkobierców oraz stosowania ulg i umorzeń stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące składek na ubezpieczenia społeczne (art.32 ww. ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych).

Stosownie do treści art.108§1 Ordynacji podatkowej, o odpowiedzialności podatkowej osoby trzeciej organ podatkowy orzeka w drodze decyzji.

Zgodnie z treścią art.116§1 Ordynacji podatkowej za zaległości podatkowe spółki akcyjnej (…) odpowiadają solidarnie całym swoim majątkiem członkowie jej zarządu, jeżeli egzekucja z majątku spółki okazała się w całości lub w części bezskuteczna, a członek zarządu:

1)  nie wykazał, że:

a)  we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub wszczęto postępowanie zapobiegające ogłoszeniu upadłości (postępowanie układowe) albo

b)  niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości lub niewszczęcie postępowania zapobiegającego ogłoszeniu upadłości (postępowania układowego) nastąpiło bez jego winy;

2)  nie wskazuje mienia spółki, z którego egzekucja umożliwi zaspokojenie zaległości podatkowych spółki w znacznej części.

Odpowiedzialność członków zarządu obejmuje zaległości podatkowe z tytułu zobowiązań, których termin płatności upływał w czasie pełnienia przez nich obowiązków członka zarządu oraz zaległości wymienione w art.52 powstałe w czasie pełnienia obowiązków członka zarządu (art.116§2 Ordynacji podatkowej). Przepisy dotyczące odpowiedzialności stosuje się również do byłego członka zarządu (art.116§4 Ordynacji podatkowej).

Regulacja ta stanowi wyjątek od zasady, że spółka kapitałowa odpowiada za swoje zobowiązania jedynie własnym majątkiem, inne zaś podmioty, w szczególności akcjonariusze (udziałowcy) czy też władze spółki takiej odpowiedzialności nie ponoszą. W tym kontekście przepisy szczególne statuujące tego rodzaju wyjątkową odpowiedzialność winny być wykładane w sposób rygorystycznie ścisły, który nie prowadzi do rozszerzenia odpowiedzialności poza ramy przesłanek ustawowych.

Rozważania Sądu w przedmiotowej sprawie dotyczyły ustalenia czy wnioskodawca W. P. jako prezes zarządu (...) spółki akcyjnej w Ł. ponosi odpowiedzialność za zobowiązania tej spółki z tytułu nieopłaconych składek na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Poza sporem pozostaje okoliczność, iż W. P. w okresie od 12 września 2001 roku do 8 września 2011 roku był prezesem zarządu (...) spółki akcyjnej w Ł. oraz iż zadłużenie z tytułu nieopłaconych składek na ubezpieczenie społeczne za okres od grudnia 2008 roku marca 2010 roku, za maj 2010 roku, za lipiec 2010 roku i za okres od listopada 2010 roku do lipca 2011 roku, ubezpieczenie zdrowotne za okres od grudnia 2008 roku do kwietnia 200 roku, za wrzesień 2009 roku, za okres od listopada 2010 do lipca 2011 roku, składek na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych za okres od grudnia 2008 roku do lutego 2010 roku, od maja 2010 roku do lipca 2010 roku, od listopada 2010 roku do lipca 2011 roku, powstały w czasie pełnienia przez niego tej funkcji.

Do 1 stycznia 2009 roku obowiązywał art.116§2 Ordynacji podatkowej w brzmieniu „odpowiedzialność członków zarządu, określona w §1, obejmuje zaległości podatkowe z tytułu zobowiązań, które powstały w czasie pełnienia przez nich obowiązków członka zarządu.”. Od 1 stycznia 2009 roku weszła w życie ustawa z dnia 7 listopada 2008 roku o zmianie ustawy - Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. nr 209, poz. 1318), którą wprowadzono zmianę art.116§2 Ordynacji podatkowej, która sprowadza się do objęcia odpowiedzialnością członków zarządu zobowiązań „których termin płatności upływał w czasie pełnienia przez nich obowiązków członka zarządu”.

Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 24 sierpnia 2010 r. (I UK 87/10, Lex nr 611813) wskazał, że ustawa z dnia 7 listopada 2008 roku o zmianie ustawy - Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. nr 209, poz. 1318) wprowadziła zmianę art.116§2 Ordynacji podatkowej, która sprowadza się do objęcia odpowiedzialnością członków zarządu zobowiązań „których termin płatności upływał w czasie pełnienia przez nich obowiązków członka zarządu”. Nowe określenie tej przesłanki odnosi się do odpowiedzialności podatkowej (także odpowiedzialności członka zarządu za zaległości składkowe) powstałej przed dniem wejścia w życie ustawy zmieniającej. Takie znaczenie art.8 ww. ustawy z dnia 7 listopada 2008 roku uprawnia interpretacja a contrario, skoro w przepisie tym określono zakres zastosowania przepisów dotychczasowych, nie obejmując tym zakresem art.116§2 Ordynacji podatkowej. W uzasadnieniu wyroku Sąd Najwyższy podkreślił, iż stosownie do art.10 ustawy zmieniającej weszła ona w życie z dniem 1 stycznia 2009 roku, ale dla rozpatrywanego zagadnienia decydujące znaczenia ma uregulowanie zawarte w art.8 ustawy zmieniającej, stanowiące o zakresie zastosowania „Do odpowiedzialności podatkowej osób trzecich za zaległości podatkowe powstałe przed dniem wejścia w życie ustawy” - ustawy w brzmieniu obowiązującym przed dniem wejścia w życie ustawy zmieniającej. Zatem skoro w przepisie art.8 określono zakres zastosowania przepisów dotychczasowych, nie obejmując tym zakresem art.116§2 Ordynacji podatkowej, to uprawnia do interpretacji a contrario, że artykuł ten ma zastosowanie również do zaległości powstałych przed dniem wejścia w życie wskazanej zmiany.

Wnioskodawca W. P. utracił status członka zarządu z dniem ogłoszenia upadłości – 8 września 2011 roku.

Organ rentowy ustalił, że wnioskodawca ponosi odpowiedzialność za zobowiązania z tytułu składek do lipca 2011 roku, bowiem termin płatności składek za lipiec 2011 roku przypadał do dnia ogłoszenia upadłości (do 16 sierpnia 2011 roku).

W ocenie Sądu organ rentowy wykazał następujące przesłanki:

1)  fakt pełnienia przez wnioskodawcę funkcji członka zarządu w okresie powstania zaległości składkowych,

2)  powstania zaległości składkowych za ten okres,

3)  bezskuteczność egzekucji wobec spółki (z majątku spółki została zaspokojona kwota 4.006.684,35 zł ze zgłoszonych należności w łącznej kwocie 24.965.987,24 zł).

Postępowanie upadłościowe wobec spółki (...) zostało umorzone postanowieniem z dnia 3 lutego 2014 roku w sprawie XIV GUp 18/11 wobec braku majątku masy upadłości na pokrycie wszystkich wierzytelności zaliczonych do I kategorii zaspokojenia, w tym uzasadnionych kosztów postępowania.

Bezskuteczność egzekucji w rozumieniu art.116§1 Ordynacji podatkowej wiąże się z brakiem możliwości przymusowego zaspokojenia wierzyciela poprzez wszczęcie i przeprowadzenie przez organ egzekucyjny egzekucji skierowanej do majątku spółki. Bezskuteczność egzekucji w takim rozumieniu występuje bez wątpienia wówczas, gdy sam wierzyciel dysponuje postanowieniem o umorzeniu postępowania egzekucyjnego ze względu na jego bezskuteczność. Są to również postanowienia o umorzeniu postępowania upadłościowego (art.361 punkt 1 ustawy z dnia 28 lutego 2003 roku - Prawo upadłościowe), względnie o oddaleniu wniosku o ogłoszenie upadłości (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 7 maja 2009 roku I UZP 4/09, Lex nr 512467, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22 lipca 2009 roku I UK 46/09, Lex nr 529770). W uzasadnieniu cytowanej uchwały Sąd Najwyższy wskazał, iż „upadłość określana w nauce prawa jako egzekucja uniwersalna, w odróżnieniu od egzekucji singularnej (prowadzonej przez poszczególnych wierzycieli na podstawie przepisów Kodeksu postępowania cywilnego albo ustawy z dnia 17 czerwca 1966 roku o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (…) ma na celu równomierne, choćby częściowe zaspokojenie wszystkich wierzycieli poprzez zrealizowanie całego majątku niewypłacalnego dłużnika, w trybie i na zasadach uregulowanych w Prawie upadłościowym. Niemożliwość realizacji tego celu z uwagi na to, że majątek dłużnika nie wystarczy nawet na zaspokojenie kosztów postępowania, jest równoznaczna z bezskutecznością egzekucji uniwersalnej, co odnosi się do wszystkich zobowiązań niewypłacalnego dłużnika i wszystkich jego wierzycieli”.

Wysokość zadłużenia spółki nie budzi wątpliwości wobec wyliczeń organu rentowego, opartych na złożonych dokumentach, których poprawności matematycznej nie kwestionował pełnomocnik wnioskodawcy.

Stosownie do treści art.116§1 Ordynacji podatkowej członek zarządu spółki może uwolnić się od odpowiedzialności za zobowiązania spółki, gdy wykaże, że we właściwym czasie zgłosił wniosek o ogłoszenie upadłości lub niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości nastąpiło bez jego winy. Ciężar udowodnienia tej okoliczności został nałożony na członka zarządu, który powinien udowodnić, iż wniosek o upadłość złożył we właściwym czasie (wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Łodzi z 11 lutego 2003 roku I SA/Łd (...) OSP 2004/5/69). Ocena, czy upadłość zgłoszono we właściwym czasie wymaga uprzedniego ustalenia, czy i kiedy zaprzestano płacenia długów lub czy i kiedy ujawniono, że majątek Spółki nie wystarczy na zapłacenie długów.

Mając powyższe na uwadze strona skarżąca winna wykazać, iż podjęła wszelkie czynności statuujące bezprawność obciążenia jej za zobowiązania spółki, np. podjęte wobec spółki czynności naprawcze, w szczególności zgłoszenie wniosku o otwarcie postępowania układowego, a następnie także wniosku o ogłoszenie upadłości oraz fakt, iż zostały one podjęte we właściwym czasie.

Z ustaleń Sądu wynika, iż spółka (...) na koniec 2009 roku miała ujemny kapitał własny (11.311.671,09 zł) i wartość ta w kolejnym roku wynosiła minus 15.945.374,36 zł, a na dzień 14 lipca 2011 roku minus 22.158.225,41 zł. Wartość zobowiązań na dzień 14 lipca 2011 roku wynosiła 33.222.625,09 zł.

Art.116 Ordynacji podatkowej, nie definiuje pojęcia „czasu właściwego” do zgłoszenia upadłości, a ustalenie tego czasu ma pierwszorzędne znaczenie dla egzoneracji członka zarządu spółki. W wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 23 lutego 2005 roku (VI ACa 790/2004, Lex nr 1642271) odnośnie art.298§2 kodeksu handlowego, który ma podobną treść normatywną co art.116§1 Ordynacji podatkowej stwierdzono, iż „czas właściwy" to czas w jakim spółka nie będąc w stanie realizować zobowiązań względem wierzycieli, winna złożyć wniosek o ogłoszenie upadłości, aby w ten sposób chronić zagrożone interesy wszystkich bez wyjątku wierzycieli, którzy po ogłoszeniu upadłości mogą liczyć na równomierne zaspokojenie. Zarówno w doktrynie jak i w orzecznictwie Sądu Najwyższego, czy sądów powszechnych, ugruntowany jest pogląd, iż dawny art.298§2 kodeksu handlowego, który ma normatywną treść zbieżną z treścią art.116§1 punkt 1 lit.b Ordynacji podatkowej, ma na celu ochronę wierzycieli (wyrok Sądu Najwyższego z 6 czerwca 1997 roku, II CKN 65/97 Lex nr 358827; wyrok Sądu Najwyższego z 16 października 1998 roku, II CKN 650/97 Lex nr 477665). Jeśli się weźmie pod uwagę fakt, że z kolei jednym z celów postępowania upadłościowego jest zapobieżenie dowolnemu i wybiórczemu zaspokajaniu jednych wierzycieli kosztem innych (postanowienie Sądu Najwyższego z 26 sierpnia 1999 roku III CKN 24/99, Lex nr 38307) to wynika z powyższego, że właściwy czas do zgłoszenia upadłości, o jakim mowa w art.l16§1 Ordynacji podatkowej to czas, w jakim zarząd spółki nie jest w stanie realizować zobowiązań względem wszystkich wierzycieli, którzy po ogłoszeniu upadłości mogą liczyć na równomierne zaspokojenie. Zatem, jeżeli zarząd spółki zgłasza wniosek o ogłoszenie upadłości we właściwym czasie, to oznacza, że uczynił ze swej strony wszystko, by nie dopuścić do zaspokojenia niektórych wierzycieli ze szkodą dla innych. Jeżeli natomiast wniosek jest zgłoszony wtedy, gdy majątek spółki nie wystarcza nawet na koszty postępowania upadłościowego, to nie może być mowy o zaspokojeniu jakichkolwiek wierzycieli. Ogłoszenie upadłości jest wówczas bezcelowe i nie dochodzi do niego (wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 11 lipca 2002 roku I ACa 1428/01 Lex nr 119990; wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 18 grudnia 2000 roku I ACa 620/00 Lex nr 51963).

„Właściwy czas” do wszczęcia postępowania upadłościowego, który uwolniłby od przeniesienia zobowiązania podatkowego (składkowego), to czas właściwy ze względu na ochronę wierzycieli. Za taki czas nie może być uznana chwila, w której pasywa przewyższają aktywa i z tej przyczyny dłużnik nie posiada już dostatecznych środków na zaspokojenie wierzycieli (wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 30 kwietnia 2004 roku, (...) SA (...), Lex nr 150841; wyrok WSA w Rzeszowie z dnia 9 marca 2010 roku, I SA/R. 790/09 Lex nr 570706).

Ustalenie czy wniosek o ogłoszenie upadłości spółki został zgłoszony w odpowiednim czasie, wymaga uwzględnienia przepisów regulujących podstawy oraz terminy do zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości przedsiębiorcy uregulowane w ustawie Prawo upadłościowe z dnia 28 lutego 2003 roku (tekst jednolity Dz.U. z 2016 roku, poz.2171). Zgodnie z dyspozycją art.10 Prawa upadłościowego i naprawczego przesłanką ogłoszenia upadłości jest niewypłacalność dłużnika. Przepis art.11 ust.1 Prawa upadłościowego (w brzmieniu obowiązującym do dnia ogłoszenia upadłości spółki (...)) stanowił, iż dłużnika uważa się za niewypłacalnego, jeżeli nie wykonuje swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych. Dotyczy to tak zobowiązań cywilnoprawnych, jak i publicznoprawnych. Przepis art.11 ust.2 reguluje drugą postać niewypłacalności. Dotyczy on osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej, ale którym odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną. Te podmioty są niewypłacalne także wtedy, gdy ich zobowiązania przekroczą wartość ich majątku i to nawet wtedy, gdy na bieżąco wykonują swoje zobowiązania.

Ewentualne ogłoszenie upadłości każdorazowo jest poprzedzone oceną czy majątek dłużnika jest wystarczający co najmniej na pokrycie kosztów takiego postępowania. W przypadku, gdy majątek niewypłacalnego dłużnika nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania, Sąd - zgodnie z art.13 ust.1 - zobowiązany jest wniosek o ogłoszenie upadłości oddalić. Postępowanie upadłościowe w swych założeniach ma bowiem zmierzać do zaspokojenia wierzycieli choćby w minimalnym stopniu. Celem tego postępowania nie jest likwidacja majątku dłużnika dla samej likwidacji. Termin zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości w spornym okresie określał art.21 ust.1 Prawa upadłościowego i naprawczego, zgodnie z którym dłużnik był obowiązany zgłosić taki wniosek nie później niż w terminie dwóch tygodni od dnia, w którym wystąpiła podstawa do ogłoszenia upadłości. W myśl ust.2 jeżeli dłużnikiem jest osoba prawna albo inna jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, obowiązek, o którym mowa w ust.1, spoczywa na każdym, kto ma prawo go reprezentować sam lub łącznie z innymi osobami.

Ustalenie zatem, czy we właściwym czasie zgłoszono upadłość wymaga uprzedniego ustalenia, czy i kiedy zaprzestano płacenia długów lub czy i kiedy ujawniono, że majątek spółki nie wystarcza na płacenie długów (wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z 19 lutego 1997 roku, I ACa 33/97 Lex nr 29606). Przy ustalaniu, czy zgłoszenie wniosku o upadłość nastąpiło we właściwym czasie, należy ocenić czy wniosek o upadłość został złożony w takim czasie, aby wszyscy wierzyciele mieli możliwość uzyskania równomiernego, chociaż tylko częściowego, zaspokojenia z majątku spółki. Odpowiedzialność za zrealizowanie tego celu spoczywa na członkach zarządu spółki, oni są bowiem uprawnieni i zobowiązani do kontrolowania stanu finansów i majątku spółki oraz do zgłoszenia wniosku o upadłość lub otwarcie postępowania układowego, gdy zachodzą do tego podstawy. Każdy zatem z członków zarządu spółki powinien zadbać z należytą starannością o ochronę interesów wszystkich wierzycieli zagrożonych stanem niewypłacalności spółki i nie dopuścić, aby niektórzy z wierzycieli zostali zaspokojeni ze szkodą dla innych. Wniosek o ogłoszenie upadłości może być zatem uznany za zgłoszony we właściwym czasie, gdy wykazane zostanie, że zgłaszając go zarząd (członek zarządu) uczynił ze swej strony wszystko, by nie dopuścić do zniweczenia celu postępowania upadłościowego poprzez stworzenie sytuacji, w której tylko niektórzy wierzyciele są zaspokajani kosztem innych.

Z zebranego w sprawie materiału dowodowego wynika, iż przed 2008 roku spółka wykazała stratę, nie regulowała systematycznie swoich zobowiązań wobec Zakładu Ubezpieczeń Społecznych od 2001 roku. Już w 2008 roku sytuacja spółki była na tyle trudna, że zachodziły podstawy do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości. Spółka miała ujemny kapitał własny, według stanu na dzień 31 grudnia 2009 roku majątek spółki nie wystarczał na pokrycie jej zobowiązań. Wskaźniki finansowe płynności bieżącej, szybkiej płynności i płynności gotówkowej były znacznie poniżej wartości wzorcowych. Bieżąca działalność była finansowana zobowiązaniami. Wartość zobowiązań krótkoterminowych w każdym okresie sprawozdawczym przekraczała wartość majątku.

W latach 2009-2011 sytuacja spółki nie ulegała poprawie, przeciwnie wyniki pogarszały się.

Wnioskodawca miał wiedzę o sytuacji finansowej spółki w latach 2008-2011. Według jego oceny momentem krytycznym dla spółki było niepłacenie wynagrodzeń, które miało miejsce począwszy od kwietnia 2011 roku. Do tego czasu wnioskodawca podejmował decyzje mające na celu utrzymanie produkcji i istniejących miejsc pracy. W ocenie Sądu nawet w tej sytuacji niezłożenie przez wnioskodawcę wniosku o ogłoszenie upadłości w terminie nie wyłącza braku winy, a jedynie wskazuje, że chcąc ratować spółkę podjął oni taką decyzję ryzykując przy tym własnym majątkiem, którego obecnie nie posiada.

Z zeznań wnioskodawcy wynika, iż spółka miała problemy finansowe już na etapie jej powstania. Wnioskodawca jako jedyny członek zarządu powinien wówczas podjąć intensywne działania zmierzające do restrukturyzacji spółki, zmiany profilu działalności a nawet jej rozwiązania, tym bardziej iż problemy spółki nie były przejściowe i wyniki finansowe przynajmniej od 2008 roku stale pogarszały się. Wnioskodawca miał również świadomość konsekwencji niepłacenia składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. Nawet jeśli przyjąć za wiarygodne twierdzenia wnioskodawcy, że nie mógł złożyć wniosku o ogłoszenie upadłości, to zawsze mógł zrezygnować z pełnienia funkcji w zarządzie, jeżeli jego decyzje (jako osoby odpowiedzialnej za działanie spółki) nie spotykały się z aprobatą czy to akcjonariuszy czy rady nadzorczej.

Wniosek o ogłoszenie upadłości został zgłoszony w dniu 4 lipca 2011 roku.

W dacie ogłoszenia upadłości (8 września 2011 roku) najstarszym zadłużeniem spółki (...) na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z tytułu nieopłaconych przez spółkę składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych powstało w grudniu 2008 roku, wówczas to spółka zaprzestała opłacania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych w całości. Od tego momentu nie wpływały żadne środki od spółki na rzecz organu rentowego. Spółka wprawdzie prowadziła nadal działalność, ale jej sytuacja stale pogarszała się. Od października 2009 roku spółka nie regulowała należności z tytułu podatków oraz wobec innych kontrahentów.

Należy podkreślić, że na gruncie obowiązującego prawa nie ma podstaw do traktowania zaległości składkowych (długu) wobec Zakładu Ubezpieczeń Społecznych jako niemających znaczenia w aspekcie sytuacji finansowej spółki i przyjmowania w związku z tym, że nie doszło do trwałego zaprzestania zaspokojenia długu (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 czerwca 2006 roku, I UK 324/05 Lex nr 278531).

Przytoczone powyżej okoliczności faktyczne jednoznacznie świadczą o tym, że wniosek o ogłoszenie upadłości (...) spółki akcyjnej został złożony zbyt późno, to jest w czasie, gdy spółka nie była w stanie płacić zarówno bieżących jak i zaległych zobowiązań. Spółka (...) z braku środków płatniczych nie płaciła już w 2008 roku w przeważającej części swoich wymagalnych długów.

Zwolnienie członka zarządu od odpowiedzialności za zobowiązania spółki zależy od wykazania, że zgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości nastąpiło we właściwym czasie. W sprawie niniejszej taka okoliczność nie została wykazana przez wnioskodawcę na żadnym etapie postępowania.

Subiektywne przekonanie członka zarządu, że mimo niepłacenia długów spółce uda się jeszcze poprawić kondycję, a więc przekonanie, że niespłacanie długów jest spowodowane przejściowymi trudnościami, nie ma znaczenia dla oceny przesłanki egzoneracyjnej członka zarządu od odpowiedzialności, jeżeli nie jest poparte obiektywnymi faktami uzasadniającymi ocenę, że spółka rzeczywiście miała szanse, w możliwym do przewidzenia, krótkim czasie, uzyskać środki na spłatę długów, co uzasadniałoby wstrzymanie się z wnioskiem o upadłość (wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 16 kwietnia 2014 roku, III AUa 399/13 Legalis nr 1024102). Należy także wskazać, że w postępowaniu w przedmiocie odpowiedzialności osoby trzeciej nie ocenia się prawidłowości działań osób reprezentujących spółkę ani organów egzekucyjnych (czy działały na korzyść, czy niekorzyść spółki). Bada się jedynie, czy konkretna osoba, w okresie kiedy piastowała funkcję członka zarządu spółki terminowo uiszczała jej zobowiązania podatkowe (składkowe), a jeśli nie była w stanie tego robić to, czy w celu uniknięcia odpowiedzialności za zaległości podatkowe (składkowe) złożyła wniosek, o którym mowa w art.116§1 punkt 1 lit.a Ordynacji podatkowej.

W ocenie Sądu twierdzenia wnioskodawcy, że nie ponosi winy w niezłożeniu wniosku o ogłoszenie upadłości we właściwym czasie, gdyż jego decyzja miała na celu kontynuację działalności spółki i zachowanie miejsc pracy nie mają żadnego znaczenia w niniejszym postępowaniu. Do badania istnienia przesłanki winy bądź jej braku można przejść jedynie wtedy, gdy ustalono, że nie został zgłoszony wniosek o ogłoszenie upadłości (nie wszczęto postępowania układowego). Gdy wniosek o ogłoszenie upadłości został zgłoszony to art.116§1 punkt 1 lit.b Ordynacji podatkowej nie znajduje w ogóle zastosowania i nie ma potrzeby rozważania przesłanki winy (jej braku) po stronie członka zarządu spółki. W art.116§1 punkt 1 lit.b Ordynacji podatkowej ustawodawca nie odwołał się bowiem do „właściwego czasu”, tak jak zrobił to w art.116§1 punkt 1 lit.a tej ustawy, co nie może pozostać bez wpływu na wynik wykładni tego przepisu (wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 17 maja 2017 roku (...), Legalis nr 1629498).

Kolejną przesłanką, która ewentualnie eliminowałaby odpowiedzialność członka zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością za zobowiązania podatkowe (składkowe) jest wskazanie przez członka zarządu spółki mienia umożliwiającego zaspokojenie w znacznej części zaległości składkowych spółki. Wnioskodawca nie wykazał majątku spółki, który umożliwiłby zaspokojenie zaległości składkowych spółki.

Reasumując w toku postępowania wnioskodawca nie przedstawił dowodów na poparcie tezy, że zgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości nastąpiło we właściwym czasie. Nie wskazał również majątku z którego możliwe jest zaspokojenie wierzycieli. Wnioskodawca nie wskazał żadnych okoliczności, które skutkowałyby uznaniem zaskarżonej decyzji za błędną, wydaną w oparciu o niewłaściwą analizę akt sprawy czy niedostosowaniem stanu faktycznego do regulacji prawnych, co skutkowałoby zmianą decyzją.

Wobec powyższego Sąd uznał, że nie zachodzą podstawy do zmiany zaskarżonej decyzji i uznania, że W. P. nie ponosi odpowiedzialności za zobowiązania z tytułu nieopłaconych składek na ubezpieczenie społeczne, ubezpieczenia zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych za okres i w wysokości wskazanej w zaskarżonej decyzji i na podstawie art.477 ¹⁴§1 k.p.c. oddalił odwołanie.

Sąd na podstawie art.102 k.p.c. nie obciążył wnioskodawcy kosztami procesu. Sąd miał na uwadze szczególny charakter niniejszej sprawy, wysokość obciążenia wnioskodawcy oraz okoliczność, iż wnioskodawca obecnie nie ma żadnych dochodów ani własnego majątku.

ZARZĄDZENIE

Odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi wnioskodawcy.

20.10.2017 r.