Serwis Internetowy Portal Orzeczeń używa plików cookies. Jeżeli nie wyrażają Państwo zgody, by pliki cookies były zapisywane na dysku należy zmienić ustawienia przeglądarki internetowej. Korzystając dalej z serwisu wyrażają Państwo zgodę na używanie cookies , zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki.

XIII Gz 38/14 - uzasadnienie Sąd Okręgowy w Łodzi z 2014-05-27

Sygn. akt XIII Gz 38/14

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 12 grudnia 2012 roku Sąd Rejonowy w Kaliszu ustalił wstępne wynagrodzenie syndyka masy upadłości dłużnika W. N. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą (...) W. N. z siedzibą w B. na kwotę 120.000,00 złotych plus należny podatek VAT.

Sąd Rejonowy ustalił, że upadłość dłużnika została ogłoszona postanowieniem Sądu Rejonowego w Kaliszu z dnia 31 sierpnia 2012 roku. Syndykiem masy upadłości ustanowiony został M. S., który sporządził plan prowadzenia postępowania upadłościowego wraz z preliminarzem wydatków. Syndyk założył, na podstawie planu prowadzenia postępowania upadłościowego, że przeprowadzenie likwidacji majątku upadłego i wykonanie wszystkich czynności przewidzianych przepisami prawa upadłościowego nastąpi do dnia 30 stycznia 2014 roku.

W ocenie Sądu I instancji, założony przez syndyka czas trwania postępowania upadłościowego należało uznać za uzasadniony, gdyż na obecnym etapie postępowania nie można było przewidzieć precyzyjnie czasu trwania poszczególnych czynności. Sąd wskazał, iż w przypadku sporządzenia listy wierzytelności, wniesienie sprzeciwów, spowoduje przedłużenie czasu trwania postępowania upadłościowego.

Sąd Rejonowy stwierdził, że szacowana wielkość majątku upadłego wynosi około 750.000,00 złotych, a w jego skład wchodzą nieruchomości, ruchomości, jedna wierzytelność w kwocie 2.408,41 złotych oraz inne środki trwale związane
z prowadzoną działalnością gospodarczą.

W powyższym stanie faktycznym Sąd meriti uznał, że wniosek syndyka masy upadłości o ustalenie wstępnego wynagrodzenia w kwocie 120.000,00 złotych jest zasadny.

Stosownie do treści art. 162 prawa upadłościowego i naprawczego kwota wynagrodzeń przyznanych w postępowaniu nie może przekroczyć 140 krotności przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysku w czwartym kwartale roku poprzedniego ogłoszonego przez Prezesa GUS. Jeżeli wysokość wynagrodzenia syndyka jest oczywiście niewspółmierna do wykonanej pracy, Sąd ustala wynagrodzenie w przeliczeniu na miesiące w wysokości nieprzekraczającej przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysku w czwartym kwartale roku poprzedniego, ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego. Łączna kwota przyznanych wynagrodzeń nie może przekroczyć czterdziestokrotności przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia.

Zdaniem Sądu Rejonowego, przyznana syndykowi kwota 120.000,00 złotych jest adekwatna w stosunku do nakładu pracy koniecznego do sprawnego przeprowadzenia postępowania upadłościowego oraz zakresu i rozmiaru odpowiedzialności syndyka. Jako podstawę prawną rozstrzygnięcia Sąd wskazał art. 165 pkt 1 oraz art. 162 prawa upadłościowego i naprawczego. (postanowienie
z uzasadnieniem k. 59-60, tom I akt)

Zażalenie na powyższe orzeczenie złożył upadły, zaskarżając je w całości.

Zaskarżonemu orzeczeniu skarżący zarzucił rażące naruszenie art. 162 ustawy prawo upadłościowe i naprawcze, a nadto, że jest ono przedwczesne oraz całkowicie dowolne i bez żadnego poparcia w posiadanym materiale dowodowym odnośnie skali trudności upadłości i działań syndyka.

Upadły podniósł, że w sprawie nie został między innymi wykonany opis
i wycena masy majątkowej, w związku z tym, w chwili zatwierdzenia postanowienia
o wynagrodzeniu, nieznana była wartość majątku likwidowanego oraz nakład pracy syndyka potrzebny do likwidacji majątku. W ocenie skarżącego, syndyk ogranicza się do walki z byłymi wierzycielami upadłego, by byli zainteresowani prowadzeniem upadłości oraz do całkowitej destrukcji i zniszczenia potencjału produkcyjnego i możliwości zarobkowania przez upadłego. Nadto wskazał, że w związku z brakiem możliwości ustalenia wielkości funduszów masy upadłościowej brak jest możliwości ustalenia wstępnego wynagrodzenia syndyka.

Ponadto skarżący stwierdził, że nawet jeśliby uznać, iż górną granicę wynagrodzenia syndyka wytycza szacunkowa wartość majątku upadłego, tj. kwota 750.000 zł, a nie wielkość funduszów masy upadłości, to zasądzona kwota wynagrodzenia przekracza 3% wartości tego majątku.

Wskazując na powyższe zarzuty upadły wniósł o uchylenie w całości postanowienia Sądu Rejonowego w Kaliszu, (zażalenie k. 238- 242, tom II)

W odpowiedzi na zażalenie upadłego syndyk masy upadłości wniósł
o oddalenie zażalenia i orzeczenie o kosztach postępowania według norm przepisanych. (odpowiedź na zażalenie k. 383-284, tom II)

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zażalenie upadłego jest częściowo zasadne i skutkuje zmianą zaskarżonego postanowienia.

W ocenie Sądu Okręgowego, trafny jest zarzut rażącego naruszenia
art. 162 ustawy prawo upadłościowe i naprawcze, a w szczególności ustępu 2 i 2a tego przepisu.

Wynagrodzenie syndyka, nadzorcy sądowego czy zarządcy ma jednorazowy charakter, jest wypłacone za prowadzenie całego postępowania. W związku z tym, że postępowanie upadłościowe trwa jednak dłuższy czas, wprowadzona została instytucja zaliczek na wynagrodzenia, które mogą być wypłacane wielokrotnie w toku postępowania (art. 166 ustawy z dnia 28 lutego 2003r. Prawo upadłościowe
i naprawcze
, tekst jednolity Dz. U. z 2012 r., nr 192, poz. 1112 ze zm. dalej p.u.in.). Dla określenia wysokości tych zaliczek wprowadzono pojęcie wstępnej wysokości wynagrodzenia syndyka, nadzorcy sądowego i zarządcy ( art. 165 ust1 p.u.in.). Łączna bowiem wysokość zaliczek pobranych w sprawie nie może przekraczać trzech czwartych wstępnego wynagrodzenia (art. 166 ust. 2 p.u.in.). Jest to jedyny cel, dla którego wstępne wynagrodzenie się ustala. Wstępna wysokość wynagrodzenia nie ma jednak żadnego wpływu na ostateczną wysokość wynagrodzenia. Określenie wstępnego wynagrodzenia nie przesądza też, czy wynagrodzenie będzie w ogóle przysługiwało (Feliks Zedler „Komentarz do art.165 ustawy - Prawo upadłościowe i naprawcze”).

Przy ustaleniu wstępnej wysokości wynagrodzenia zastosowanie mają przepisy art. 162 ust. 2 i 2a p.u.in., jednakże uwzględnione mogą być jedynie dane zgromadzone
w postepowaniu upadłościowym w czasie, w którym syndyk, nadzorca sądowy albo zarządca obowiązani są złożyć wniosek o określenie wstępnej wysokości wynagrodzenia. Jest to okres dwóch miesięcy od daty ich powołania (art. 165 ust.
1 p.u.in.).

Zgodnie z art. 162 ustęp 1, 2 i 2a prawa upadłościowego i naprawczego syndyk, ma prawo do wynagrodzenia za swoje czynności odpowiadającego wykonanej pracy (ustęp 1). Łączna kwota wynagrodzeń przyznanych w postępowaniu nie może przekroczyć 3 % funduszów masy upadłości oraz sum uzyskanych z likwidacji rzeczy
i praw obciążonych rzeczowo. Wysokość wynagrodzenia syndyka nie może przekroczyć stuczterdziestokrotności przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia
w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysku w czwartym kwartale roku poprzedniego, ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego (ustęp 2).
Jeżeli wysokość wynagrodzenia syndyka jest oczywiście niewspółmierna do wykonanej pracy, sąd ustala wynagrodzenie w przeliczeniu na miesiące w wysokości nieprzekraczającej przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysku w czwartym kwartale roku poprzedniego, ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego. Łączna kwota przyznanych wynagrodzeń nie może przekroczyć czterdziestokrotności przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia (ustęp 2 a).

Wynagrodzenie syndyka, nadzorcy sądowego i zarządcy obowiązanych do rozliczenia podatku od towarów i usług oraz wstępną wysokość wynagrodzenia
i zaliczki na wynagrodzenie podwyższa się o kwotę podatku od towarów i usług, określoną zgodnie z obowiązującą stawką tego podatku. (art. 162 ustęp 6 p.u.in.).

Wstępną wysokość wynagrodzenia syndyka określa sąd na wniosek syndyka, nadzorcy sądowego albo zarządcy, złożony w terminie dwóch miesięcy od ich powołania i po zaopiniowaniu wniosku przez sędziego-komisarza (art. 165 ustęp
1 p.u.in.).

Ostateczną wysokość wynagrodzenia ustala sąd po zatwierdzeniu sprawozdania syndyka, z jego działalności, biorąc pod uwagę w szczególności stopień zaspokojenia wierzycieli, nakład pracy, koszty zatrudnienia innych osób w związku
z czynnościami syndyka oraz czas trwania postępowania (art. 165 ustęp 2 p.u.in.).

Łączna wysokość przyznawanych syndykowi zaliczek na wynagrodzenie nie może przekraczać trzech czwartych wstępnego wynagrodzenia ( art. 166 ustęp
2 p.u.in.).

Na etapie określania wstępnej wysokość wynagrodzenia syndyka wysokość funduszy masy upadłości w rozumieniu art. 335 prawa upadłościowego i naprawczego nie jest znana. Majątek upadłego, który służy zaspokojeniu wierzycieli, w postępowaniu upadłościowym obejmującym likwidację majątku upadłego, stanowi masę upadłości (art. 61 p.u.in.). Przedmiotem podziału nie jest jednak masa upadłości jako taka (składniki majątkowe in natura) lecz środki pieniężne, których źródłem jest masa upadłości. I dopiero te środki stanowią fundusze masy upadłości.

W związku z powyższym jedynym możliwym kryterium wstępnego określenia funduszy masy, niezbędnych do określenia wstępnego wynagrodzenia na podstawie
art. 162 ust. 2 p.u.in., jest szacunkowa wartość majątku upadłego i przewidywane wpływy z jego likwidacji, ewentualnie określenie wstępnego wynagrodzenia na podstawie art. 162 ust. 2a p.u.in. w oparciu o przeciętne miesięczne wynagrodzenie
w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat z zysku.

Należy jednak podkreślić, że zasadniczym kryterium określenia wynagrodzenia syndyka zarówno wstępnego jak i ostatecznego jest wartość funduszów masy upadłości. Dopiero, gdy tak ustalone wynagrodzenie nie odpowiada wykonanej pracy (ust. 1)
i byłoby zarazem niższe od 40-krotności przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia
w sektorze przedsiębiorstw […], sąd może przyznać wynagrodzenie obliczone według tego - posiłkowego - kryterium.

Spis inwentarza zawierający oszacowanie masy upadłości wraz z planem likwidacyjnym syndyk powinien złożyć sędziemu-komisarzowi w terminie jednego miesiąca od dnia ogłoszenia upadłości ( art. 306 p.u.in.).

Jeżeli z jakichkolwiek przyczyn syndyk nie może sporządzić spisu inwentarza, oszacowania, planu likwidacji lub sprawozdania finansowego w terminie, o którym mowa w art. 306 p.u.in., składa sędziemu-komisarzowi, w terminie miesiąca od dnia ogłoszenia upadłości, pisemne sprawozdanie ogólne o stanie masy upadłości
i o możliwości zaspokojenia wierzycieli. Złożenie sprawozdania nie zwalnia syndyka od obowiązku sporządzenia spisu inwentarza, oszacowania, planu likwidacji
i sprawozdania finansowego, gdy tylko będzie to możliwe ( art. 307 ust. 2 p.u.in.).

Sprawozdanie ogólne syndyk złożył w dniu 17 października 2012 roku
(k. 11- 13).

Wraz z wnioskiem o ustalenie wstępnego wynagrodzenia syndyk złożył plan likwidacyjny wraz z preliminarzem wydatków.

W tej sytuacji całkowicie niezrozumiały jest zarzut przedwczesności określenia wstępnego wynagrodzenia.

Na etapie ustalania wysokości wstępnego wynagrodzenia syndyka nie jest możliwe określenie stopnia zaspokojenia wierzycieli, nakładu pracy syndyka, kosztów zatrudnienia innych osób w związku z czynnościami syndyka oraz czasu trwania postępowania, dlatego też przepis art. 165 ust. 2 p.u.in. nie może być stosowany do wstępnego wynagrodzenia.

Nakład pracy syndyka podlega uwzględnieniu dopiero na etapie przyznawania syndykowi zaliczek na poczet wynagrodzenia.

Takie okoliczności jak stan majątku masy upadłości, struktura organizacyjna
i rozmieszczenie terytorialne przedsiębiorstwa dłużnika, skala obciążeń rzeczowych ustanowionych na tym majątku, okoliczność prowadzenia przedsiębiorstwa upadłego
i efekty ekonomiczne tej działalności, czas niezbędny do wykonania czynności syndyka, osiągnięte efekty, stopień zaspokojenia wierzycieli, nakład pracy, terminowość
i rzetelność wykonywania zarządzeń Sądu i sędziego - komisarza, czy występujące utrudnienia w postępowaniu upadłościowym stanowią kryteria według, których określa się dopiero ostateczne wynagrodzenia syndyka (art. 165 ust. 2 p.u.in.).

Łączna szacunkowa wartość składników masy ujętych w sprawozdaniu ogólnym wynosi około 750.000,00 złotych. Licząc 3% od 750.000,00 zł otrzymujemy kwotę około 22.500,00 złotych. Z tak określonej kwoty wstępnego wynagrodzenia syndyk mógłby otrzymać zaliczki na poczet wynagrodzenia w łącznej kwocie około 16.875,00 zł, a zakładając prowadzenie postępowania upadłościowego przez
17 miesięcy średnia miesięczna zaliczka na poczet wynagrodzenia wyniosłaby około 992,65 zł miesięcznie. Tak ustalone wstępne wynagrodzenie jest niewspółmierne do nakładu pracy syndyka.

W tej sytuacji zasadne jest określenie wstępnego wynagrodzenia syndyka
na podstawie art.162 ust. 2 a p.u.in. w oparciu o przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysku, które w IV kwartale 2011r. wynosiło 3.769,83 zł (obwieszczenie Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego
z 18 stycznia 2012r. opubl. Dz. Urz. GUS z 2012r., poz.1).

Przyjmując założony przez syndyka czas trwania postępowania upadłościowego – 17 miesięcy (do 30 stycznia 2014r.) wstępne wynagrodzenie syndyka może wynieść maksymalnie 64.087,00 zł ( 17 x 3.769,83 zł = 64.087,11 zł).

Z tego ¾ wynosi 48.065,33 zł, a średnia miesięczna zaliczka przy czasie trwania postepowania upadłościowego 17 miesięcy wynosi 2.827,37 złotych.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy na podstawie art. 386 § 1 k.p.c.
w związku z art. 397 § 2 k.p.c. i art. 229 ustawy z dnia 28 lutego 2003 roku Prawo upadłościowe i naprawcze (tekst jednolity Dz. U. nr 192 z 2012 roku, poz. 1112 z późn. zm.) zmienił zaskarżone postanowienie jak punkcie 1 postanowienia, a na podstawie
art. 385 k.p.c. w związku z art. 397 § 2 k.p.c. i art. 229 p.u.in., Sąd Okręgowy oddalił zażalenie w pozostałym zakresie jako niezasadne.

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Sławomira Janikowska
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Łodzi
Data wytworzenia informacji: