Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 lutego 2014 r.

Sąd Okręgowy w Łodzi, w II Wydziale Cywilnym,

w składzie: Przewodniczący: p.o. SSO Mariola Kaźmierak

Protokolant: sekr. sąd. Dorota Jankiewicz

po rozpoznaniu w dniu 12 lutego 2014 r. w Łodzi na rozprawie

sprawy z powództwa K. Ł.

przeciwko (...) Spółdzielni Mieszkaniowej w P.

o uchylenie uchwały

1.oddala powództwo;

2.nie obciąża powoda kosztami procesu.

Sygn. akt IIC 1059/13

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 2 sierpnia 2013 roku, skierowanym przeciwko (...) Spółdzielni Mieszkaniowej w P., K. Ł. wniósł o uchylenie uchwały nr 50/2013 r. podjętej przez Walne Zgromadzenie (...) zorganizowane w dniach 24 – 28 czerwca 2013 roku, na mocy której wybrano członków Rady Nadzorczej Spółdzielni. Ponadto powód zażądał, na wypadek braku przesłanek do uchylenia uchwały, ustalenie jej nieważności. K. Ł. wniósł także o zasądzenie na jego rzecz zwrotu kosztów postępowania według norm przepisanych.

W uzasadnieniu żądania powód wskazał, iż pozwana jest jedną z największych spółdzielni w Polsce, liczy kilkanaście tysięcy członków, ma duży budżet i dlatego stać ją na przeprowadzenie wyborów w sposób prawidłowy. Tymczasem przebieg wyborów do Rady Nadzorczej naruszał przepis art. 35§2 ustawy Prawo spółdzielcze, zgodnie z którym wybory powinny być tajne. Organizując wybory zarząd nie podjął żadnego wysiłku w celu umożliwienia oddawania głosów w sposób, który uniemożliwiłby innym członkom zapoznanie się wyborem innego głosującego. Tymczasem w wyborach , które odbyły się w jednej sali uczestniczyło dziennie kilkuset wyborców, siedzących obok siebie , najczęściej trzymających karty na kolanach i zaglądających sobie przez ramię. W większości byli to pracownicy spółdzielni i członkowie ich rodzin, którzy głosowali w bliskiej obecności swoich przełożonych, podlegając jednocześnie kontroli. Powód dodał, że słyszał historie o zwalnianiu pracowników spółdzielni, którzy w poprzednich wyborach zagłosowali niezgodnie z wolą zarządu.

(pozew k- 2-4)

W odpowiedzi na pozew z dnia 26 września 2013 roku pozwana Spółdzielnia nie uznała powództwa i wniosła o jego oddalenie oraz o zasądzenie zwrotu kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Pozwana przyznała, że w dniach 24-28 czerwca 2013 roku Walne Zgromadzenie podjęło szereg uchwał o numerach od 1 – 26 , ale nie ma wśród nich uchwały nr 50. W tych dniach było przeprowadzone głosowanie tajne dotyczące wybory członków do Rady Nadzorczej. Pozwana zaprzeczyła jakoby zostały naruszone zasady tajności.

(odpowiedź na pozew k- 14-15)

Dodatkowo w piśmie procesowym z dnia 19 listopada 2013 roku pozwana podniosła, iż powód uczestniczył także w wyborach w 2010 roku, których przebieg był identyczny, gdyż odbywał się w tym samym lokalu. Wtedy to, ani w trakcie głosowania w 2013 roku, powód nie zgłaszał żadnych uwag do jego przebiegu. Dopiero po przegraniu wyborów ( powód był także kandydatem na członka Rady Nadzorczej) , powód zaczął je kwestionować.

(pismo procesowe k- 151)

Dodatkowo na rozprawie w dniu 16 grudnia 2013 roku pełnomocnik pozwanej podniósł, iż wybory były łączone z wyborami delegatów na Krajowy Zjazd Związku Rewizyjnego oraz do rad osiedli . Był to jeden akt wyborczy i nie można kwestionować tylko jego części. Wybór deklaratoryjny został potwierdzony w akcie notarialnym z dnia 16 lipca 2013 roku.

(protokół rozprawy k- 216 v 00:08:27)

W piśmie procesowym z dnia 31 grudnia 2013 roku powód doprecyzował powództwo i wniósł o uchylenie , a w przypadku gdyby to nie było możliwe, unieważnienie czynności prawnej – aktu woli polegającej na wyborze członków Rady Nadzorczej (...) Spółdzielni Mieszkaniowej podejmowanej na Walnym Zgromadzeniu wodnicach 24- 28 czerwca 2013 roku .

Powód zaprzeczył jakoby wybory były „łączone” wskazując, iż jedynie odbyły się tego samego dnia , przy tej samej sposobności. Każde jednak głosowanie zachowało swą odrębność - były osobne karty do głosowania, osobne protokoły z wyborów. Powód dodał, iż błędnie wskazał na numer 50 uchwały dlatego, że taki numer podano mu w (...). Tymczasem akt woli członków Zgromadzenia, potwierdzony w akcie notarialnym jest niczym innym jak uchwałą, z tym że nie posiadającą numeru.

(pismo procesowe k- 226 – 228)

W toku procesu stanowiska stron nie uległy zmianie.

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

W dniach 24 – 28 czerwca 2013 roku odbyło się Walne Zgromadzenie członków (...) Spółdzielni Mieszkaniowej, które podzielono na 5 części. Przegłosowany porządek obrad każdej części Walnego Zgromadzenia przewidywał szereg czynności. Między innymi obejmował on wybory do Rady Nadzorczej , wybory do Rad Osiedli i wybory delegata na VI Krajowy Zjazd Związku Rewizyjnego Spółdzielni Mieszkaniowej (...) i jego zastępcy. Ponieważ te ostatnio wymienione wybory miały odbywać się tajnie, na wniosek Przewodniczącego przegłosowano, iż odbędą się łącznie. Porządek czynności i procedura głosowania każdego dnia były identyczne.

Na początku odczytano nazwiska wszystkich kandydatów i osób ich zgłaszających. Po czym kierownik działu organizacyjno – samorządowego J. M. (1) wyjaśniła sposób głosowania w wyborach tajnych przypomniała, iż liczbę głosów oblicza komisja mandatowo- skrutacyjna i sporządza z tego protokół. Nie odczytując wyników głosowania tajnego przewodniczący lub sekretarz przekazuje protokół do prezydium, informując jedynie ile osób wzięło udział w głosowaniu i ile oddano głosów ważnych i nieważnych.

Głosowanie odbywało się w ten sposób, że przewodniczący komisji mandatowo – skrutacyjnej kolejno wyczytywał z listy obecności numery mandatów wraz z nazwiskami i imionami członków uczestniczących w tej części Walnego Zgromadzenia , a członkowie komisji, po sprawdzeniu numeru mandatu wręczali danej osobie komplet kart do głosowania tajnego . Komplety kart, po które członkowie nie zgłosili się , zamknięto w opieczętowanej i opisanej kopercie . Po rozdaniu kart przeznaczono kilka minut na oddanie głosów na kartach wyborczych .

Następnie komisja przekazała zgromadzonym, że urna, do której wrzucane będą karty z głosami jest pusta. Przewodniczący komisji wyczytywał po kolei z listy obecności członków, którzy pobrali karty do głosowań tajnych na danej części Walnego Zgromadzenia , a wyczytywane osoby , po okazaniu mandatu i odcięciu kuponu z numerem mandatu przez członka komisji , wrzucały do urny karty wyborcze z oddanymi przez siebie głosami. Następnie komisja przystąpiła do liczenia głosów.

(protokoły z obrad Walnego Zgromadzenia k- 23 – 119)

I dnia głosowania wzięło w nim udział 203 członków, oddano 199 głosów ważnych i 4 nieważne .

( protokół k- 42 i 42 v)

II dnia głosowania wzięło w nim udział 219 członków, oddano 191 ważnych głosów, 28 głosów nieważnych .

( protokół k- 59)

III dnia wzięło w nim udział 280 członków, oddano 257 ważnych głosów, 28 głosów nieważnych .

( protokół k – 78)

IV dnia wzięło w nim udział 243 członków, oddano 223 ważnych głosów, 20 głosów nieważnych .

( protokół k – 102)

V dnia wzięło w nim udział 248 członków, oddano 240 ważnych głosów, 8 głosów nieważnych .

( protokół k – 119)

Każdego dnia na koniec obrad komisja mandatowo – skrutacyjna zarówno karty z głosowań jak i protokoły z wynikami wyborów wkładała do kopert, które po zaklejeniu, opieczętowaniu , podpisaniu i opisaniu przekazywała do prezydium. Następnie umieszczaną kopertę w kasie pancernej.

( protokoły z obrad Walnego Zgromadzenia k- 23 – 119)

W dniu 16 lipca 2013 roku przed notariuszem Ł. J. odbyło się Kolegium Walnego Zgromadzenia Członków (...) , na które zostali zaproszeni przedstawiciele komisji mandatowo- skrutacyjnej , podczas którego nastąpiło otwarcie kopert z wynikami głosowań tajnych z dni 24- 28 czerwca 2013 roku. Następnie podsumowano liczby głosów i ogłoszono wyniki tajnych wyborów. Ustalono 12 członków Rady Nadzorczej, którzy otrzymali ich największa liczbę. Powód, który w sumie otrzymał 188 głosów, nie został wybrany.

(akt notarialny k- 202-214)

W sumie zgłoszono 198 kandydatów do Rady Nadzorczej

Powód uczestniczył w III części obrad .

(protokoły Komisji Mandatowo – Skrutacyjnej k- 174-198)

Przed terminem Walnego Zgromadzenia członkowie spółdzielni, w tym powód, otrzymali powiadomienie o zwołaniu Zgromadzenia, propozycję porządku obrad, informacje o procedurze dotyczącej wyborów, min o tajności wyborów, karty zgłoszenia kandydata .

(niesporne)

Z uwagi na inwestycje Spółdzielni i spór na tle wymiany wind, w 2013 roku było bardzo duże zainteresowanie wyborami. Wybory te od 25 lat odbywają się w budynku należącym do pozwanej , położnym przy ul. (...) , gdzie mieści się dom kultury.

(niesporne)

Na czas wyborów do dyspozycji spółdzielni oddane jest całe piętro tego budynku, które ma powierzchnię ponad 300m2.Obrady odbywają się w największej sali, która ma powierzchnię kilkaset metrów. III dnia spornych wyborów, z uwagi na znaczną liczbę osób uczestniczących w obradach, obywały się one w 2 pomieszczeniach- tym kilkusetmetrowym i przyległym o powierzchni około 40 m2. W salach tych były poustawiane krzesła tak aby każdy członek miał swoje miejsce siedzące. Do dyspozycji członków oddane były także pomieszczenia pomocnicze – takie jak kuchnia, szatnia, pokój instruktora i korytarz. W pomieszczeniach tych zostały umieszczone ławki , krzesła, stoliki. Część osób właśnie w nich oddawała swój głos. Najwięcej uczestników zajmowało miejsca siedzące w dużej sali, osoba przy osobie , oddając głos na kolanie . Wstęp na obrady miały jedynie osoby upoważnione – członkowie po okazaniu dowodów tożsamości, wyznaczeni przez członków reprezentanci, pracownicy spółdzielni do obsługi i ochrony.

(zeznania świadka J. M. k- 272 – 273 00:29:11- 00:51)

Były takie przypadki, że osoby siedzące obok siebie zaglądały przez ramię sąsiada, czy też rozmawiały ze sobą.

(zeznania świadków J. M. – k 217 v 00:18.55- 00:21:51, nagranie k- 7 )

Część osób wychodziła z głównej sali aby oddać głos w odosobnieniu – na korytarz, czy też do innego pokoju. Znaczna część głosowała na miejscu siedzącym w dużej sali, na kolanach, na torebce albo przy parapecie. Od momentu rozdania kart do ich wrzucania do urny upłynęło od kilkunastu minut do 1,5 godziny. Pracownicy spółdzielni nie byli agitowani, czy też zmuszani do określonego głosowania, nie czuli żadnych nacisków.

(zeznania świadków K. R. k- 217 v, 00;24;20- 00:31:14, A. J. k- 219 v 00:47:48-00;51;40, A. K. k- 219 v 00:55:46- 00:57:53, B. S. k- 220 01:00:10 - 01:02:11, Z. W. k- 220 01:03:31, B. S. k- 220 v 01:06:53 – 01:10:24, G. R. k- 220 v 01:13:45 – 01:19:37, D. L. k- 221 01:22:52 – 01:25:28, U. K. k- 221 01:26:26 – 01:20:04, A. P. k- 221 01:30:11 – 01:33:40, Z. D. k- 221v 01:35:34 – 01:40 :31, A. W. – 221 v 01:41:25- 01:44:20, W. K. k-222 01:45:07- 01:47:14, S. U. k- 222 v 01:48:52- 01:56:39, G. M. k- 222 v 01:59:31- 02:01:19, B. G. k-222v 02:03:36-02:07:36, przesłuchanie zastępcy prezesa Z. M. k- 274v 01:22:15 – 01:25:17)

Powód głosował siedząc przy stoliku. Inne osoby podpatrywały jak on głosuje. W trakcie Zgromadzenia powód nie zgłosił żadnych uwag co do jego przebiegu.

(zeznania powoda k- 274 – 01:08:57)

(...) Spółdzielnia Mieszkaniowa liczy kilkanaście tysięcy członków i należy do największych w kraju. Aktualnie obowiązującym jest statut z sierpnia 2008 roku, zarejestrowany w KRS postanowieniem z dnia 26 sierpnia 2008 roku. Zapisy § 22 – 32 statutu regulują skład, sposób wyboru i kompetencje tegoż organu. W myśl zapisu§ 24 członków wybiera Walne Zgromadzenie. Wybory do organów spółdzielni odbywają się w głosowaniu tajnym ( § 12 pkt2).

(statut (...) załączony do akt)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił przede wszystkim w oparciu o załączone do akt dokumenty, których autentyczność nie budzi wątpliwości oraz zeznania świadków i stron. Sąd zapoznał się także z płytą dvd stanowiąca nagranie z przebiegu obrad oraz zdjęciami ten przebieg obrazującymi.

Sąd pominął złożone przez powoda wydruki z gazety, czy nagranie audycji telewizyjnej, jako że nie mogą one stanowić dowodu faktów w sprawie . Zarówno teść artykułu , jak audycji zawiera będące prawem autora fragmenty zdarzeń , ich ocenę i autorski sposób ich przedstawienia. Sąd, znając urzędowo, z racji spraw toczących się tut. Wydziale oraz z uwagi na przyznanie tej okoliczności przez strony przyjął, że duże zainteresowanie wyborami wynikało głównie z racji sprzeciwu części mieszkańców co do inwestycji wymiany wind. Nie było natomiast przedmiotem ustaleń Sądu, jako okoliczność nie mająca znaczenia dla rozstrzygnięcia, to która ze stron konfliktu ma rację , czy toczyło się jakieś postępowanie w tej sprawie.

Ponieważ powód w sposób precyzyjny wskazał zarzuty wobec uchwały , podnosząc naruszenie zasady tajności – do tej okoliczności Sąd ograniczył postępowanie dowodowe .

Sąd nie dał wiary zeznaniom powoda oraz świadka R. jakoby w trakcie wyborów dochodziło do głośniej agitacji i namawiania członków na określony sposób głosowania. Świadek R. użył wręcz sformułowania – że „był jarmark”. Samo nagranie przedłożone przez powoda zaprzecza tym zeznaniom. Z nagrania wynika to , co zostało potwierdzone w toku postępowania, że było ciasno oraz że członkowie mogli zaglądać sobie przez ramie ( i rzeczywiście niektórzy to czynili), ale nie wynika aby był jakiś szczególny harmider czy hałas. Nie widać także aby zajmujący miejsca w oddaleniu członkowie władz spółdzielni w jakikolwiek sposób wpływali na innych członków.

Z tego powodu , Sąd stanął na stanowisku, iż nie znalazły także potwierdzenia zarzuty o naciskach przełożonych na sposób głosowania podwładnych. Jak zeznali wszyscy członkowie (...) w tej sprawie – mieli nieskrępowaną możliwość podjęcia decyzji i wyrażenia swojej woli. Każdy z nich w sposób odmienny oddawał głos . Wszyscy zdawali sobie sprawę , że wybory są tajne. Dlatego też oraz wobec przyznania przez powoda otrzymania dokumentów przed Zgromadzeniem, trudno przyjąć za prawdziwe twierdzenia powoda o tym, że nie wiedział , że to są wybory tajne.

Sąd pominął wniosek dowodowy powoda zgłoszony na ostatniej rozprawie o złożenie nagrania z przebiegu Walnego Zgromadzenia oraz wniosek pełnomocnika pozwanego z dnia 10 lutego 2014 roku o przesłuchanie kolejnych świadków, biorąc pod uwagę treść przepisu art. 207 § 6 i art. 217 k.p.c. Powód działający bez pełnomocnika o treści owych przepisów i konieczności niezwłocznego zgłaszania wniosków został pouczony przed pierwszą rozprawą. Profesjonalny pełnomocnik pozwanego zaś, zamiast zgłosić wszelkie wnioski dowodowe w odpowiedzi na pozew , uczynił to ze znacznym opóźnieniem. Biorąc pod uwagę okoliczność, że na rozprawie w dniu 12 lutego 2014 r. Sąd planował zakończyć postępowanie dowodowe, uwzględnienie tychże wniosków spowodowałyby niepotrzebne przedłużenie postępowania.

Warto także wskazać, że zarówno nagranie , jak i świadkowie mieli potwierdzić okoliczności już ustalone.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Powództwo nie zasługuje na uwzględnienie.

Powód żądał w niniejszym postępowaniu, w pierwszej kolejności uchylenia zaskarżonej uchwały, a na wypadek gdyby to nie było możliwe ustalenia jej nieważności. Na wstępie wskazać należy, iż rację ma powód podnosząc iż to, że wybory były tego samego dnia, nie oznacza, że łączne oraz że nie można kwestionować jednego z wyborów. W sprawie zostało w sposób nie budzący wątpliwości, że wybory do Rady Nadzorczej, do Rad Osiedli i na delegata i zastępcę na VI Krajowy Zjazd Związku Rewizyjnego Spółdzielni Mieszkaniowej (...) zostały przeprowadzone odrębnie , a jedynie przy tej samej sposobności.

Stosownie do treści przepisu art. 42. ustawy z dni 16 września 1982 roku Prawo Spółdzielcze ( DZ. U. Nr 30, poz. 210 ze zmianami) - § 1. uchwały walnego zgromadzenia obowiązują wszystkich członków spółdzielni oraz wszystkie jej organy. Uchwała sprzeczna z ustawą jest nieważna (§ 2)

Uchwała sprzeczna z postanowieniami statutu bądź dobrymi obyczajami lub godząca w interesy spółdzielni albo mająca na celu pokrzywdzenie jej członka może być zaskarżona do sądu (§ 3). Stosownie zaś do treści § 4 każdy członek spółdzielni lub zarząd może wytoczyć powództwo o uchylenie uchwały. Jednakże prawo zaskarżenia uchwały w sprawie wykluczenia albo wykreślenia członka przysługuje wyłącznie członkowi wykluczonemu albo wykreślonemu.

Powództwo o uchylenie uchwały walnego zgromadzenia powinno być wniesione w ciągu sześciu tygodni od dnia odbycia walnego zgromadzenia, jeżeli zaś powództwo wnosi członek nieobecny na walnym zgromadzeniu na skutek jego wadliwego zwołania — w ciągu sześciu tygodni od dnia powzięcia wiadomości przez tego członka o uchwale, nie później jednak niż przed upływem roku od dnia odbycia walnego zgromadzenia (§ 6)

Przyjmując termin początkowy do zaskarżenia uchwały jako ostatni dzień głosowania tj 28 czerwca 2013 r., stwierdzić należy, iż powód wytaczając powództwo w dniu 2 sierpnia tegoż roku dochował terminu określonego powyżej.

W rozpoznawanej sprawie powód nie wykazał jakoby istniały ustawowe przesłanki do uchylenia przez Sąd zaskarżonej uchwały ani też stwierdzenia jej nieważności.

Powód sformułował jeden zarzut w postaci nie zapewnienia warunków do tajnego głosowania. Nie kwestionował żadnych innych czynności związanych z głosowaniem – tak w zakresie zwołania Zgromadzenia, rozdawania kart , liczenia głosów . Dlatego też do tego właśnie zarzutu należało ograniczyć niniejsze rozważania.

Powód zarzuca naruszenie art. 35 § 2 Prawa Spółdzielczego. Zgodnie z tym przepisem, recypowanym w § 12 pkt 2 Statutu Spółdzielni, wybory do organów spółdzielni dokonywane są w głosowaniu tajnym.

Powód twierdzi, że nie dochowano warunków tajności, gdyż nie zapewniono tak jak to jest przypadku np. wyborów samorządowych czy do parlamentu, oddzielnego i intymnego miejsca do głosowania. Takie rozumowanie powoda świadczy o niezrozumieniu istoty tajności wyborów.

W tym miejscu należy wskazać na znaczenie pojęcia tajnego głosowania . Według Słownik Języka Polskiego PWN to „głosowanie przeprowadzone w sposób niepozwalający ustalić kto i jak głosował”.

Temu służy zorganizowanie odpowiednich warunków głosowania, gwarantujących tajność procesu decyzyjnego wyborcy, tj. zapewnienie możliwości anonimowego oddania głosu, w miarę możliwości w odosobnieniu (rozwiązaniem modelowym jest wydzielenie odosobnionego miejsca do oddania głosu), na kartach do głosowania wrzucanych następnie do urny ( por. wyrok S.A. w Białymstoku z dnia z dnia 21 czerwca 2012 r., I ACa 296/12

www.orzeczenia.ms.gov.pl, Legalis)

Owo stworzenie warunków nie jest jednak równoznaczne z tym, że uprawniony do głosowania musi być całkowicie odizolowany i nie ma możliwości porozumiewania się z kimkolwiek. Uprawniony może bowiem z tego prawa nie chcieć korzystać .

Jak wykazało postępowanie dowodowe każdy z uczestników dostał oddzielne karty do głosowania, na oddanie głosu przeznaczono od kilkunastu minut do 1,5 godziny( w zależności od miejsca na liście), zaś głosy można było oddawać w 4 różnych pomieszczeniach. Głosy następnie wrzucane były do urny i zapieczętowane zostały podliczone przez komisję mandatowo – skrutacyjną. Pozwana Spółdzielnia zorganizowała zatem warunki w miarę, oczywiście jak na dużą liczbę głosujących na raz osób, dogodne i umożliwiające nieskrępowane oddanie głosu. Należy pamiętać , iż głosowanie , w przeciwieństwie do wyborów powszechnych, odbywa się w ramach Walnego Zgromadzenia , na którym jednocześnie uczestniczy duża liczba członków. Założenie, że każdy z członków po kolei miałby korzystać z wydzielonego kotarą konta, prowadziłoby do tego , że głosowanie trwałoby nie 5 dni, a kilkanaście dni. Aby skrócić ten czas – władze spółdzielni zamiast jednego wydzielonego miejsca – udostępniły swym członkom kilka pomieszczeń.

Oczywiście można by sobie wyobrazić , że oprócz tych kilku pomieszczeń, dodatkowo pozwana winna wydzielić całkowicie wyizolowany kącik do dyspozycji głosujących i byłoby to rozwiązanie modelowe . Jednakże przy takiej liczbie głosujących jednocześnie – nie ma sposobu na wyeliminowanie porozumiewania się czy rozmów.

Skoro powód nie wykazał aby została naruszona zasada tajności, to brak jest także podstaw do ustalenia, że naruszenie to było sprzeczne z dobrymi obyczajami, czy też godziło w interesy spółdzielni. Sąd nie znalazł także jakichkolwiek danych pozwalających na ustalenie, że doszło do pokrzywdzenia członka spółdzielni. Dopiero bowiem w sytuacji gdy stwierdzone naruszenie miałoby wpływ na wynik wyborów, można by uznać żądanie za uzasadnione ( por. także wyrok SN z 13 .08.1965 r. , sygn. akt I Pr 265/65, OSNCP 66, Nr 5, poz. 80).

Mając na uwadze powyższe rozważania, Sąd oddalił powództwo o uchylenie uchwały. Jak to już zostało podniesione wyżej, wobec nie stwierdzenia sprzeczności uchwały z ustawą, brak było także podstaw do stwierdzenia nieważności uchwały.

W oparciu o przepis art. 102 k.p.c. Sąd nie obciążył powoda kosztami procesu. Sąd wziął pod uwagę, powoływaną przez powoda w toku zeznań jego trudną sytuację materialną oraz fakt, iż powód występował w sprawie samodzielnie , bez pomocy pełnomocnika.