Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 kwietnia 2015 roku

Sąd Okręgowy w Łodzi II Wydział Cywilny

w następującym składzie :

Przewodnicząca : Sędzia S.O. Barbara Kubasik

Protokolant : sekr. sąd. Anna Krzesłowska

po rozpoznaniu w dniu w dniu 16 kwietnia 2015 roku w Ł.

na rozprawie

sprawy z powództwa M. K.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej w L. Oddziałowi Ł. - Miasto, (...) Spółce Akcyjnej w R. I Oddziałowi w Ł.

o zapłatę

1.  oddala powództwo,

2.  nie obciąża powódki kosztami procesu.

Sygnatura akt II C 1887/14

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 30 grudnia 2011 roku powódka M. K. wniosła o zasądzenie od pozwanego (...) S.A. L. Oddział Ł. – Miasto kwoty 160.000 zł z tytułu odszkodowania za bezumowne korzystanie z nieruchomości powódki.

Na uzasadnienie żądania M. K. podała, że do jesieni 2010r. była właścicielką dwóch nieruchomości położonych w Ł. przy ulicy (...), na których posadowione zostały, linie energetyczne wysokiego napięcia wraz z słupem energetycznym oraz kabel wysokiego napięcia. Powódka wskazała, iż żądana kwota stanowić ma wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z nieruchomości za okres ostatnich 10 lat. (pozew, k. 2, pismo procesowe, k. 39)

W odpowiedzi na pozew z dnia z dnia 30 marca 2012 r. pozwana spółka wniosła o odrzucenie powództwa w całości i zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych, wskazując, iż pozew został skierowany przeciwko nieistniejącemu podmiotowi prawa, ponieważ (...) S.A. z siedzibą w L. nie jest zarejestrowany w KRS. Stąd, jako podmiot nieistniejący, nie posiada zdolności sądowej, zatem pozew powinien podlegać odrzuceniu zgodnie z art. 199 § 1 pkt. 3 k.p.c.

Pozwany podniósł ponadto, iż zgodnie z umową aportowego zbycia przedsiębiorstwa, (...) S.A. Oddział Ł. - Miasto będący następcą prawnym (...) sp. z o.o. (przed zmianą nazwy (...) sp. z o.o.) jako właściciel urządzeń energetycznych ponosi całkowitą odpowiedzialność za zobowiązania związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa sieciowego dopiero od 01.07.2007 r. Natomiast, za okres przed tą datą, pozwany ponosi odpowiedzialność solidarną z art. 554 k.c. ze spółką (...) S.A. z siedzibą w R. I Oddział w Ł. (spółka jest następcą prawnym (...) S.A.).

Ustosunkowując się merytorycznie do żądania pozwu, strona powodowa wskazała, że w jej ocenie, roszczenie powódki jest całkowicie bezzasadne, zarówno co do zasady i wysokości oraz wniosła o jego oddalenie w całości.

Wskazała, że na nieruchomościach przy ul. (...) w Ł. nie ma posadowionych urządzeń wysokiego napięcia, a jedynie napowietrzna linia niskiego napięcia wraz z przyłączami zasilającymi okoliczne obiekty (wraz z słupem tej linii) oraz linia kablowa niskiego napięcia. Zostały one wybudowane w latach 60 - tych XX w., w czasach budowy osiedla na tym terenie, w oparciu o postanowienia zawarte w ustawie z 28.06.1950 r. o powszechnej elektryfikacji wsi i osiedli, stanowiącej, że właściciele gruntów zobowiązani są umożliwić przeprowadzenie czynności związanych z elektryfikacją na danym terenie.

Ówcześni właściciele nieruchomości nie kwestionowali posadowienia urządzeń energetycznych, brak dowodów na to, że sprzeciwiali się korzystaniu z ich nieruchomości na potrzeby przesyłania energii. Stąd, mając na uwadze długotrwałe i niezakłócane korzystanie z nieruchomości przez przedsiębiorstwo energetyczne, w ocenie pozwanego, mamy do czynienia z dorozumianą zgodą właścicieli nieruchomości z czasów budowy urządzeń energetycznych.

Pozwany podniósł zarzut zasiedzenia służebności gruntowej odpowiadającej treści służebności przesyłu, polegającej na przebieganiu i na prawie korzystania z nieruchomości przy ul. (...) w Ł. na potrzeby niezakłóconego działania posadowionych na niej urządzeń. Wskazał także, iż przewidziane w art. 224 § 2 k.c. i art. 225 k.c. roszczenie o wynagrodzenie za korzystanie z rzeczy jest roszczeniem uzupełniającym do roszczenia windykacyjnego. Może ono przysługiwać właścicielowi wobec posiadacza, który w danym okresie bez podstawy prawnej faktycznie władał rzeczą, tj. był w tym okresie biernie legitymowany w świetle art. 222 § 1 k.c. Skoro prawo własności powódki zostało naruszone w inny sposób (uzasadniający roszczenie o przywrócenie stanu zgodnego z prawem i o zaniechanie naruszeń) nie doznaje on uzupełniającej ochrony przez możliwość domagania się wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy od pozwanych biernie legitymowanych co do roszczenia negatoryjnego.

Wskazał ponadto, iż w jego ocenie zachodzą uzasadnione wątpliwości, czy powódka może dochodzić jakichkolwiek roszczeń dot. nieruchomości przy ul. (...) w Ł., skoro w 2010 r., a więc przed wytoczeniem powództwa przestała być już właścicielem jednej i użytkownikiem drugiej nieruchomości. W ocenie (...) S.A., jeśli roszczenie powódki wynika z przepisów art. 224 i 225 k.c., uzasadnione wydaje się powiązanie ich z art. 222 k.c., ten zaś dotyczy ochrony praw właścicieli, a nie byłych właścicieli. Skoro zaś powódka nie może wykazać się tytułem prawnym do nieruchomości, nie doznaje ochrony przewidzianej dla właścicieli.

Stwierdził, że pozwana dochodzi roszczenia za okres 10 lat wstecz od wytoczenia powództwa, tj. za okres 30.12.2001 r. - 30.12.2011 r., podczas gdy prawo użytkowania wieczystego nieruchomości przy ul. (...) w Ł. (działki (...)) nabyła 21.01.2002 r. , zaś zbyła 25.11.2010 r., a prawo własności nieruchomości przy ul. (...) (działka (...)) w Ł. nabyła 04.12.1996 r., zaś zbyła 25.11.2010 r. Zatem w związku z utratą tytułu prawnego do nieruchomości powódka nie może formułować jakichkolwiek roszczeń dot. ul. (...) w Ł. za okres od 25.11.2010 r. do 30.12.2011 r. Ponadto, skoro powódka nabyła nieruchomość przy ul. (...) w Ł. w dniu 21.01.2002 r., oczywistym jest, że z uwagi braku posiadania tytułu prawnego całkowicie nieuprawnione są roszczenia dot. tej nieruchomości w okresie 30.12.2001 r. -20.01.2002 r.

Jeśli zaś roszczenie powódki ma charakter odszkodowawczy z art. 415 k.c., pozwany wskazał, że powódka nie wykazała przesłanek odpowiedzialności: winy, szkody oraz związku przyczynowego. Podniósł również zarzut przedawnienia roszczenia z czynu niedozwolonego sprzed 30.12.2008 r. (3 lata od kiedy dowiedziała się o szkodzie i osobie zobowiązanej do jej naprawienia - art. 442 ¹ k.c.). (odpowiedź na pozew, k. 44-46)

Pismem procesowym z dnia 12 kwietnia 2012r. strona powodowa zmieniła powództwo, w ten sposób, że wniosła o zasądzenie solidarnie od spółki (...) S.A. z siedzibą w R. I Oddział w Ł. i od (...) S.A. Oddział Ł. - Miasto roszczenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości za okres od 30 grudnia 2001 roku do 30 czerwca 2007 roku, tj. 88.000 zł oraz o zasądzenie roszczenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości od (...) S.A. Oddział Ł. - Miasto od daty 1 lipca 2007 roku do 30 grudnia 2012 roku, tj. 72.000 zł. Ponadto, wniosła o sprostowanie jako oczywistej omyłki pisarskiej błędu, który wystąpił w nazwie pozwanego, wskazując, iż poprawna nazwa pozwanego (...) S.A. Oddział Ł. – Miasto, zaś wystąpienie w nazwie wyrazu (...) stanowi oczywistą omyłkę pisarską i wynika z niewłaściwego sformatowania tekstu pisma. Jednocześnie poprawne wskazanie przez pełnomocnika powódki adresu pozwanego świadczy o tym, że był to tylko błąd pisarski oraz o dopozwanie na podstawie art. 194 § 3 k. p. c, spółki (...) S.A. z siedzibą w R. I Oddział w Ł..

Strona powodowa wskazała, że podstawę prawną dochodzonych roszczeń stanowią art. 224 k.c. i art. 225 k.c. (pismo procesowe, k. 62-64)

Postanowieniem z dnia 26 kwietnia 2012r. tutejszy Sąd wezwał do udziału w sprawie w charakterze pozwanego na podstawie art. 194 § 3 k.p.c. (...) Spółkę Akcyjną w R. I Oddział w Ł.. (postanowienie, k. 86, k. 180)

W odpowiedzi na pozew z dnia 30 maja 2012r. pozwany (...) S.A. I Oddział w Ł. wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów postępowania według norm przepisanych, wskazując, że przyłącza się do wszystkich zarzutów przedstawionych przez (...) S.A. Oddział Ł.-Miasto w pozwie oraz w piśmie procesowym. Podniósł ponadto zarzut przedawnienia części roszczenia za okres przekraczający 10 lat, licząc od dnia złożenia wniosku o dopozwanie. (odpowiedź na pozew, k. 90-91)

Postanowieniem z dnia 4 października 2012r. tutejszy Sąd odrzucił pozew w stosunku do (...) S.A. w L. Oddział Ł. – Miasto na podstawie art. 199 § 1 pkt. 3 k.p.c. (postanowienie, k. 155, uzasadnienie, k. 183-184)

Na skutek zażalenia powódki na powyższe orzeczenie, Sąd Apelacyjny w Łodzi postanowieniem z dnia 28 grudnia 2012r., wydanym w sprawie o sygn. akt I ACz 1710/12 zmienił zaskarżone postanowienie i oddalił wniosek o odrzucenie pozwu wobec (...) S.A. w L. Oddział Ł.-Miasto. (postanowienie, k. 187-188)

Pismem procesowym z dnia 13 lutego 2013r. pozwany (...) S.A. Oddział Ł.-Miasto oświadczył, że nie uznaje roszczeń powódki, kwestionuje je co do zasady i wysokości. Wniósł o ich oddalenie w całości oraz zasądzenie kosztów procesu. (pismo procesowe, k. 200)

Sąd ustalił następujący stan faktyczny :

W dniu 4.12.1996 r. na podstawie umowy sprzedaży powódka nabyła od W. M. za kwotę 33.000 zł nieruchomość gruntową, położoną przy ul. (...), oznaczoną jako działki nr (...) o łącznym obszarze 530 m kw., przy czym działka nr (...) stanowiła drogę i zawierała obszar 36 m kw. Przedmiotowa nieruchomość była zabudowana drewniano-murowanym budynkiem mieszkalnym bez wygód, wymagającym kapitalnego remontu. (akt notarialny, k. 3-4)

Na podstawie zawartej w dniu 21.01.2002 r. między E. Z. i Z. L., działającymi w imieniu Spółdzielni Mieszkaniowej „Osiedle (...)” w Ł. a powódką umowy przeniesienia prawa użytkowania wieczystego (warunkowa umowa sprzedaży została zawarta w dniu 18.10.2001r. za repertorium A nr (...)) powódka nabyła ustanowione do dnia 7.06.2070r. prawo wieczystego użytkowania nieruchomości składającej się z działek gruntu oznaczonych numerami (...) o powierzchni 302 m2 położonej w Ł., przy ul. (...). Z umowy wynikało, że na działce (...) znajdowały się stare zabudowania gospodarcze, z których dotychczas korzystali mieszkańcy nieruchomości przy ul. (...), natomiast działka (...) była niezabudowana i przeznaczona pod ulicę. Powódka nabycia tego dokonała w celu przyłączenia do przyległej nieruchomości, uregulowanej w kw nr (...). Powierzchnia działki (...) wynosiła 26 m kw., natomiast powierzchnia działki (...) wynosiła 276 m kw. (umowa przeniesienia prawa użytkowania wieczystego, k. 5, k. 7, protokół sprostowania niedokładności, k. 6)

W 1975r. została opracowana dokumentacja linii energetycznej znajdującej się na przedmiotowych nieruchomościach, zaś w 1976r. została przeprowadzona budowa, przy czym do chwili obecnej nie zachowały się żadne dokumenty z okresu budowy linii energetycznej na tej nieruchomości. Linia energetyczna przechodząca przez nieruchomość należącą do powódki została uwzględniona, w ówczesnym jej stanie, na mapie dokumentacji budowy linii na odcinku ul. (...) – ul. (...) w Ł. z czerwca 1975r. (zeznania A. Z., k. 158, projekt techniczny, mapa, k. 69-71)

Na nieruchomości powódki była jedna linia energetyczna. Nieruchomość składa się z 4 działek. Przez działkę (...) przebiega linia napowietrzna wykonana przewodem izolowanym 4x35 mm AXN, (przez działkę przebiega wskazana lina o długości 7,6 m), ponadto przez działkę przebiega linia kablowa 4x120 mm2 YAKY o długości 8,3 m. Jest to linia niskiego napięcia. Przez działkę (...) – przebiega ten sam kabel 4x120 mm2 o długości 6,2 m. Znajduje się ponadto ta sama linia napowietrzna 4x35mm2 AXN o długości 5,4 m. Dawniej przechodził fragment przyłącza napowietrznego do budynku nr (...), było ono wykonane przewodem izolowanym 2x16 mm2 AXN o długości 14,6 m. Przyłącze zostało usunięte w sierpniu 2011 roku. Przez działkę (...) – przebiega także kabel 4x120 mm2 YAKY o długości 13m, linia napowietrzna 4x35 mm ASXSN o długości 4,3m. Na tej działce znajduje się słup typu E 10,5/10, przy ziemi ma on średnicę 30 cm. Z niego został pociągnięty fragment przyłącza do posesji nr (...) (przyłącze 2x16 mm2 AXN o długości 1,4m). Przebiega także fragment przyłącza do posesji nr (...) (przyłącze jest wykonanie przewodem 2x16 mm ASXSN o długości 1,2 m). Znajdują się ponadto przyłącza do posesji nr (...) (przyłącze 2x16 mm AXN o długości 2,5m) oraz do posesji nr (...) (przyłącze 2x16 mm AXN o długości 2,5m). Z tego budynku jest poprowadzone przyłącze do posesji powódki. Działki nr (...) leżą w pasie drogowym. Przez działkę (...) przebiega fragment przyłącza do posesji nr (...) (przyłącze 2x16mm AXN o długości 4,2m) oraz przyłącze do posesji (...) (roszczenie pozwu nie obejmuje tego przyłącza). Przechodziło przyłącze do posesji nr (...) (2x16mm2 ASXSN o długości 9,8m). (zeznania A. Z., k. 215v.)

W pasie drogowym u powódki stoi słup. W 2004 roku nastąpiła wymiana drewnianego słupa na betonowy, wirowany. Wymieniono ponadto przewody gołe na izolowane. Z tego słupa zostały wymienione przyłącza napowietrzne do posesji (...) (...)oraz po drugiej stronie do (...) (...) i sklepiku. Przyłącze 41 przebiegało przez następną działkę. Został zasilony obiekt na działce (...). W sierpniu 2011 roku zostało zlikwidowane przyłącze do posesji (...) (...), a w kwietniu 2012 roku do posesji (...) (...) oraz na potrzeby budowy realizowanej na działkach nr (...) podłączono przyłącze, które nie jest własnością (...) Oddział Ł.-Miasto. (zeznania A. Z., k. 159)

W momencie nabycia przez powódkę nieruchomości linie energetyczne były już posadowione. M. K. nabyła tę działkę z zamiarem postawienia pracowni rentgenowskiej w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

W chwili nabycia przez powódkę nieruchomości dla tego terenu nie było planu zagospodarowania przestrzennego. Powódka przed jej nabyciem nie dowiadywała się, czy z uwagi na linie energetyczne będzie mogła ją zabudować. Sprzedała mieszkanie w blokach, by zainwestować w tę nieruchomość. Sprzedała w tym celu mieszkanie oraz wzięła kredyt, żeby uzbroić działkę, doprowadzić wodę, kanalizację i gaz. Planowała otworzyć pracownię zajmującą się diagnostyką RTG, bowiem w tym rejonie brakowało punktów świadczących takie usługi. Nie zamierzała wybudować na tym terenie budynku na gabinety lekarskie. Powódka nie występowała w przedmiocie decyzji o warunkach zabudowy. Architekt poinformował ją, że będzie możliwe wybudowanie budynku bez zmiany posadowienia linii energetycznej, ale trzeba dostawić budynek do ściany budynku sąsiada. Okazało się, że pracownia rentgenowska musi być utworzona w budynku wolnostojącym.

Na nieruchomości, co do której powódka nabyła prawo użytkowania wieczystego, kosiła jedynie trawę.

Doszło do sytuacji, że na sąsiedniej nieruchomości urwał się kabel linii energetycznej. Powódka wpuściła na teren swojej posesji pogotowie energetyczne, którego pracownicy dokonali naprawy. Zdarzało się, że pracownicy zakładu energetycznego wchodzili na teren nieruchomości, jednak czynili to za zgodą powódki. Wyjątkiem była sytuacja, kiedy w 2004r. miała miejsce wymiana słupa energetycznego.

M. K. wynajmowała lokal użytkowy położony w Ł. przy ul. (...). Urządziła tutaj pracownię rentgenowską, a później gabinety lekarskie. Ostatecznie planowała prowadzić działalność gospodarczą tylko na nieruchomości przy ul. (...), by uniknąć wynajmu i płacenia czynszu za lokal przy ul. (...), który wynosił około 1.000 zł miesięcznie. (zeznania powódki, protokół rozprawy z dnia 16.04.2015r., 00:06:09-00:47:38, k. 434-436, faktura, k. 412 aneks, k. 413)

Pismem z dnia 23.06.1998r. Urząd Miasta Ł. poinformował powódkę, iż posesja przy ul. (...) znajduje się w liniach regulujących projektowanej Al. (...), w związku z czym istniejące na posesji budynki mogą zostać wyburzone z chwilą przystąpienia do przebudowy ulicy. Realizacja Al. (...) na danym odcinku przewidziana została na lata 2003-2005. (pismo z (...), k. 414)

Powódka zawarła z P. Z. w dniu 23.07.2008r. przedwstępną umowę sprzedaży. M. K. zobowiązała się zawrzeć umowę sprzedaży na rzecz P. Z. prawa użytkowania wieczystego działek gruntu opisanych w Kw nr (...) oraz nieruchomości Kw nr (...) za łączną cenę 690.000 zł. Niniejsza umowa miała zostać zawarta pod warunkiem nabycia przez kupującego nieruchomości sąsiedniej – położonej przy ul. (...), jak też uzyskania decyzji o warunkach zabudowy dla inwestycji polegającej na budowie budynku wielorodzinnego, sześciokondygnacyjnego – nie później jednak niż do dnia 23 listopada 2008r.

Pismem z dnia 22.01.2009r. P. Z. poinformował powódkę, iż do dnia 22.01.2009r. nie otrzymał decyzji o warunkach zabudowy.

W dniu 17.02.2009r. strony rozwiązały powyższą przedwstępną umowę sprzedaży, jako przyczynę wskazując niezawinione niespełnienie wynikających z niej warunków.

(akt notarialny Rep. A nr (...), k. 406-408, pismo, k. 411, akt notarialny Rep. A nr (...), k. 409-410)

W dniu 22.10.2010 r. została zawarta między powódką a G. L. i Ł. S., działającymi jako wspólnicy spółki cywilnej pod firmą (...) spółka cywilna G. L., Ł. S. warunkową umowę sprzedaży prawa użytkowania wieczystego gruntu niezabudowanego przeznaczonego pod zabudowę domem mieszkalnym, oznaczonego jako działki (...) o powierzchni 0,0303 ha, położonego w Ł., przy ul. (...), (...) bez (...). Stan prawny nieruchomości w dacie zbycia był uregulowany w księdze wieczystej KW nr (...) (księgę zamknięto w dniu 25.09.2012 r.). Zgodnie z powołanym przy akcie wypisem z rejestru gruntów działka (...) miała powierzchnię 0,0026 ha (położona przy ul. (...) bez numeru), działka nr (...) - powierzchnię 0,0276 ha (położona przy ul. (...). Cena sprzedaży została ustalona na kwotę 155.000 zł. (warunkowa umowa sprzedaży, k. 8-10)

Następnie w dniu 25.11.2010r. powódka sprzedała G. L. i Ł. S., działającym jako wspólnicy spółki cywilnej pod firmą (...) spółka cywilna G. L., Ł. S. zabudowaną nieruchomość gruntową położoną w Ł., przy ul. (...), dla której prowadzona jest księga wieczysta KW nr (...), oznaczoną jako działki (...) (stanowiącą drogę) o powierzchni 0,0530 ha. Z powołanego przy akcie wypisu z rejestru gruntów wynikało, że działka (...) ma powierzchnię 0,0494 ha i jest położona przy ul. (...), natomiast działka nr (...) ma powierzchnię 0,0036 ha i jest położona przy ul. (...) bez numeru. Przedmiotowa nieruchomość była zabudowana domem mieszkalnym drewniano –murowanym, jednokondygnacyjnym. (umowa sprzedaży, k. 11v.-12v.)

Zgodnie z zaświadczeniem z Biura Rejestru Przedsiębiorstw z 30.04.1973r. Zakłady (...) zostały wpisane do rejestru przedsiębiorstw państwowych w dniu 10.03.1959 r. i z tą datą nabyły osobowość prawną. Na mocy zarządzenia Naczelnego Dyrektora Zjednoczenia (...) z dnia 30 stycznia 1975 r. , wydanego na podstawie § 2 ust. 4 zarządzenia nr 228 Ministra Górnictwa i Energetyki z dnia 25 listopada 1958 r. utworzone zostało przedsiębiorstwo państwowe pod nazwą Zakłady (...), które prowadziło m.in. Zakład (...) w Ł. oraz Zakład (...)-Województwo w Ł.. (zarządzenie k. 73).

Utworzonemu z dniem 1 stycznia 1989 roku, na podstawie zarządzenia Ministra Przemysłu nr 13/ORG/89 z dnia 16 stycznia 1989 roku, przedsiębiorstwu państwowemu pod nazwą Zakład (...) w Ł. przydzielone zostały składniki mienia powstałego z podziału przedsiębiorstwa pod nazwą (...) w W. (zarządzenie Ministra Przemysłu nr 13/ORG/89 z dnia 16 stycznia 1989 roku, k. 74-75)

Na podstawie zarządzenia Ministra Przemysłu i Handlu nr 181/Org/93 z dnia 9 lipca 1993 roku, wydanego na podstawie przepisów ustawy z dnia 5 lutego 1993 r. o przekształceniach własnościowych niektórych przedsiębiorstw państwowych o szczególnym znaczeniu dla gospodarki państwa z dniem 12 lipca 1993 r. dokonano:

1/ podziału przedsiębiorstwa państwowego pod nazwą Zakład (...) w Ł. w celu wniesienia zorganizowanej części mienia przedsiębiorstwa do spółki akcyjnej (...) S.A. w W.,

2/ przekształcenia przedsiębiorstwa państwowego pod nazwą Zakład (...) w Ł. w jednoosobową spółkę Skarbu Państwa pod nazwą (...) Zakład (...) – Spółka Akcyjna w Ł..

Na mocy § 3 ust. 1 tego rozporządzenia, (...) Zakład (...) – Spółka Akcyjna w Ł. wstąpiła we wszystkie prawa i obowiązki Zakładu (...) w Ł., z wyjątkiem praw i obowiązków przejętych przez (...) S.A. w W.. Zgodnie zaś z § 3 ust. 3 przedmiotowego aktu prawnego, (...) Zakład (...) – Spółka Akcyjna w Ł. weszła we wszystkie prawa majątkowe i niemajątkowe Zakładu (...) (zarządzenie Ministra Przemysłu i Handlu nr 181/Org/93 z dnia 9 lipca 1993 roku, k. 76, akt notarialny, k. 77-83).

W dniu 30.06.2007r. została zawarta pomiędzy (...) S.A w Ł. a (...) Sp. z o.o. w W. umowa aportowego zbycia przedsiębiorstwa. Zgodnie z jej postanowieniami (...) S.A. wniósł do (...) sp. z o.o. w zamian za udziały z podwyższonego kapitału zakładowego wkład niepieniężny w postaci zorganizowanego zespołu składników materialnych i niematerialnych służących do prowadzenia działalności gospodarczej związanej ze świadczeniem usług dystrybucji energii elektrycznej i wykonywania funkcji operatora systemu przesyłowego (przedsiębiorstwo sieciowe).

Mając na uwadze powyższe, zgodnie z § 1 pkt 1e umowy aportowej ograniczone prawa rzeczowe - służebności gruntowe, w tym służebności polegające na zapewnieniu dostępu do urządzeń służących do doprowadzania prądu energetycznego, przysługujące (...) S.A., weszły w skład przeniesionego przedsiębiorstwa i przysługiwały od 30.06.2007 r. (...) sp. z o.o. (umowa, k. 53-58)

Następnie w dniu 12.11.2008 r. uległa zmianie nazwa (...) Sp. z o.o. w Ł. na (...) sp. z o.o. (postanowienie, k. 59)

W związku z połączeniem (...) sp. z o.o. przez przejęcie przez (...) S.A. Oddział Ł. - Miasto w trybie art. 492 § 1 pkt 1 k.s.h. przez (...) S.A. z siedzibą w L., (...) S.A. Oddział Ł. - Miasto przejął majątek spółki przejmowanej zgodnie z art. 494 k.s.h.

Następcą prawnym (...) S.A. jest (...) S.A. z siedzibą w R. I Oddział w Ł.. (KRS, k. 48-50)

Obecnie na nieruchomości, należącej uprzednio do powódki, aktualny właściciel rozpoczął budowę bloku. (zeznania A. Z., k. 159, zeznania powódki, protokół rozprawy z dnia 16.04.2015r., 00:31:59, k. 436)

Napowietrzne linie elektroenergetyczne o napięciu poniżej 110 kV nie stanowią zagrożenia, ponieważ wartość natężenia pola elektromagnetycznego, przez nie emitowana, jest tak mała, że jest niemierzalna. Linie napowietrzne o napięciu mniejszym niż 110 kV nie emitują pola elektromagnetycznego, którego wartość przekracza wartość minimalną, dopuszczalną lkV/m.

Natężenie pola elektromagnetycznego, ze względu na jego pomijalną wartość, nie wyklucza możliwości korzystania z gruntu na całej powierzchni działki. Jedynym ograniczeniem w zabudowie działki są przepisy dotyczące minimalnych odległości poziomych i pionowych od przewodów linii elektroenergetycznych. Ponieważ wartość natężenia pola elektromagnetycznego nie przekracza dopuszczalnej jego wartości wynoszącej 1 kV/m, nie ma przeciwwskazań przebywania ludzi na terenie działki. Zgodnie z obowiązującymi normami i przepisami można pod linią elektroenergetyczną stawiać obiekty budowlane, z zachowaniem minimalnych dopuszczalnych odstępów izolacyjnych poziomych i pionowych, odpowiednich dla napięcia linii. Nad kablami ułożonymi w ziemi nie ma przeciwskazań do uprawy gruntu. Napowietrzne i kablowe linie elektroenergetyczne, przebiegające przez przedmiotową nieruchomość, są wykonane z pojedynczych izolowanych przewodów splecionych, tworzących czterożyłowy przewód. Minimalna odległość pionowa przewodów o napięciu znamionowym mniejszym lub równym 1 kV do budynku wynosi 0,2 m (trudno dostępne części budynku), zaś odległość maksymalna wynosi 2,5 m (podłoga balkonu, tarasu). Minimalna odległość pozioma przewodów o napięciu znamionowym mniejszym lub równym 1 kV do budynku wynosi 0,2 m (trudno dostępne części budynku), zaś odległość maksymalna wynosi 1 m (balkon, taras w strefie 2,5 m powyżej podłogi, otwór okienny w strefie 0,5 m poniżej podłogi). Pole powierzchni zajmowanej przez kable na dzień dokonania oględzin wynosi: dla przewodów napowietrznych - 1,26 m2, zaś dla kabli ułożonych w ziemi - 0,34 m2. (opinia biegłego z zakresu instalacji elektroenergetycznych B. R., k. 220-227, opinia uzupełniająca, k. 234-240, opinia korygująca, k. 251-253, ustna opinia uzupełniająca, protokół rozprawy z dnia 05.12.2013r., 00:02:22, k 272)

Wysokość wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z przedmiotowej nieruchomości łącznie za okres 30.12.2001r.-30.06.2007r. – 1.452,45 zł, a za okres 01.07.2007r.-30.12.2011r. – 1.242,16zł.

Usytuowanie na przedmiotowych nieruchomościach energetycznych urządzeń przesyłowych ogranicza możliwości ich zabudowy, przy czym ograniczenie to jest (było) w głównej mierze skutkiem usytuowania przyłącza do budynku przy ul. (...). Przyłącze do budynku przy ul. (...) ogranicza możliwości zabudowy w sposób marginalny. Nie ograniczają możliwości zabudowy linia kablowa i napowietrzna oraz przyłącza do budynków znajdujących się po zachodniej stronie ul. (...), usytuowane w pasie drogowym.

Ograniczenia wynikające z usytuowania na terenie nieruchomości przyłącza do budynku przy ul. (...) mają znaczenie drugorzędne z uwagi na fakt usytuowania ciepłociągu (na działce (...) jest usytuowany ciepłociąg i strefa ochronna dla tego ciepłociągu pokrywa się w części ze strefą ochronną dla przyłącza do budynku na działce (...) /ul. (...)/). W tej części nieruchomości (działka (...)), zgodnie z mapą sytuacyjno - wysokościową, znajduje się również przyłącze gazowe do budynku na działce (...).

Stosunkowo niewielką uciążliwość związaną z usytuowaniem na nieruchomościach powódki urządzeń energetycznych potwierdza fakt nabycia działek przez dewelopera oraz zapłacona przez niego cena. Także trwająca budowa budynku mieszkalnego potwierdza, że ograniczenia miały charakter usuwalny, a w szczególności, że nie wykluczały one zabudowy. (opinia biegłego z zakresu szacunku nieruchomości M. S., k. 296-332, opinia ustna, protokół z dnia 17.02.2015r., 00:03:37, k. 387v.)

Pismem z dnia 19.08.2011r. powódka wezwała (...) Grupę (...) do zapłaty tytułem wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości kwoty 72.000 zł.

W odpowiedzi na powyższe (...) SA. udzielił pismem z dnia 07.09.2011r. odpowiedzi odmownej wskazując, że z archiwalnej dokumentacji wynika, iż na stanowiących do dnia 25.11.2010r. własność powódki działkach, znajduje się słup linii napowietrznej niskiego napięcia wraz z przyłączami zasilającymi okoliczne obiekty oraz linia kablowa niskiego napięcia. Infrastruktura ta wybudowana została w latach 60-tych ub. wieku, w czasach budowy osiedla na tym terenie, w oparciu o postanowienia zawarte w ustawie z dnia 28 czerwca 1950r. o powszechnej elektryfikacji wsi i osiedli (Dz. U. Nr 32, poz.135 z 1954r. ze zm.) stanowiącej, że właściciele gruntów zobowiązani byli umożliwić przeprowadzenie czynności związanych z elektryfikacją na danym obszarze. W ramach powyższego przedsiębiorstwom elektryfikacyjnym przysługiwało, m.in. prawo wstępu na grunt, dokonywania tam pomiarów oraz wykonywania robót i zakładania urządzeń, jakich wymagała powszechna elektryfikacja. (wezwanie, k. 52, odpowiedz, k. 51)

Obecnie powódka znajduje się w trudnej sytuacji finansowej. Prowadzona przez nią działalność gospodarcza nie przynosi żadnego dochodu, utrzymuje się dzięki wsparciu finansowemu otrzymywanemu od dzieci. (zeznania powódki, protokół rozprawy z dnia 16.04.2015r., 00:31:59, k. 436)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie powołanych dowodów, w szczególności z dokumentów, zeznań powódki oraz świadka A. Z. (2), opinii biegłego z zakresu szacunku nieruchomości M. S..

Sąd pominął opinię biegłego sądowego z zakresu zarządzania nieruchomościami i wyceny czynszów za lokale mieszkalne, użytkowe i grunty J. K., z uwagi na sporządzenie opinii bez posiadania informacji o przebiegu linii elektroenergetycznych na nieruchomości, zastosowane podejście i metodę .

Postanowieniem z dnia 5 grudnia 2013 roku Sąd oddalił wniosek dowodowy strony pozwanej o dopuszczenie dowodu z opinii kolejnego biegłego do spraw elektroenergetyki, uznając, że przeprowadzenie powyższego dowodu – w świetle okoliczności niniejszej sprawy – jest zbędne.

Jednocześnie postanowieniem z dnia 5 grudnia 2013 roku Sąd dopuścił z urzędu, dowód z opinii biegłego z zakresu szacunku nieruchomości, czynszów dzierżawy i służebności przesyłu, uznając, że kwestią istotną do rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie, jest ustalenie wysokości wynagrodzenia za bezumowne korzystanie przez pozwanych ze wskazanych nieruchomości za okres czasu zgodnie z żądaniem strony powodowej. Przedłożona opinia została sporządzona zgodnie z wymaganiami fachowości i niezbędną wiedzą specjalną. Zgłaszane przez strony wątpliwości i zastrzeżenia do wniosków opinii zostały wyczerpująco wyjaśnione w opinii uzupełniającej.

Na rozprawie w dniu 16 kwietnia 2015 roku Sąd oddalił wniosek dowodowy powódki o dopuszczenie dowodu z opinii kolejnego biegłego z zakresu elektroenergetyki, jako bezprzedmiotowy dla rozstrzygnięcia sprawy. Istotne dla rozstrzygnięcia sprawy okoliczności wnioskowane przez powódkę wynikają z opinii biegłego sądowego z zakresu instalacji elektroenergetycznych B. R. oraz z opinii biegłego z zakresu szacunku nieruchomości M. S..

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Powództwo o wynagrodzenie za bezumowne korzystanie przez pozwanych z przedmiotowej nieruchomości podlegało oddaleniu.

Powódka ostatecznie wnosiła o zasądzenie solidarnie od spółki (...) S.A. z siedzibą w R. I Oddział w Ł. i od (...) S.A. Oddział Ł. - Miasto za bezumowne korzystanie z nieruchomości za okres od 30 grudnia 2001 roku do 30 czerwca 2007 roku kwoty 88.000 zł oraz o zasądzenie roszczenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości od (...) S.A. Oddział Ł. - Miasto od daty 1 lipca 2007 roku do 30 grudnia 2012 roku kwoty 72.000 zł.

Roszczenie to wynika z przepisów art. 225 k.c. w zw. z art. 224 § 2 k.c. i art. 230 k.c., które dają podstawę do domagania się przez właściciela rzeczy od jej samoistnego posiadacza (odpowiednio zaś - od jej posiadacza zależnego) w złej wierze zapłaty wynagrodzenia za korzystanie z owej rzeczy.

Możliwość dochodzenia powyższego wynagrodzenia przez właściciela nieruchomości od posiadacza w złej wierze służebności przesyłu, i to niezależnie od zgłoszenia roszczenia określonego w art. 222 k.c., była przedmiotem rozbieżnych ocen w literaturze prawniczej i orzecznictwie. Ostatecznie przeważył pogląd, iż właścicielowi przysługuje roszczenie o wynagrodzenie za korzystanie przez posiadacza służebności w złej wierze z należącej do niego nieruchomości, niezależnie od zgłoszenia roszczenia określonego w art. 222 k.c. (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 lutego 2010 r., sygn. II CSK 444/09, opubl. w LEX nr 578038).

Zgodnie z dokonanymi przez Sąd w niniejszej sprawie ustaleniami faktycznymi, M. K. była właścicielem nieruchomości położonej przy ul. (...) w Ł., oznaczonej jako działki nr (...) w okresie od 4 grudnia 1996r. do 25 listopada 2010r., zaś prawo użytkowania wieczystego nieruchomości przy ul. (...) w Ł., oznaczonej jako działki nr (...) nabyła 21 stycznia 2002r., a zbyła 25 listopada 2010r.

Jak wykazała strona pozwana, przedmiotowa linia energetyczna przeprowadzona została już w latach 70 – tych XX wieku. Dokumenty w postaci projektu technicznego linii kablowej 15 kV na odcinku od ul. (...) do ul. (...) oraz załączone mapy z miesiąca czerwca 1975r. wskazują, że napowietrzna linia niskiego napięcia wraz z przyłączami zasilającymi okoliczne obiekty oraz słupem tej linii oraz linią kablową, we wskazanej dacie, była już składnikiem majątku i w eksploatacji przedsiębiorstwa energetycznego. Nie ulega wątpliwości, iż wskazane urządzenia energetyczne były już obecne na nieruchomościach przy ul. (...), w momencie nabycia przez powódkę własności nieruchomości położonej przy ul. (...) w Ł. oraz prawa użytkowania wieczystego nieruchomości przy ul. (...) w Ł..

W myśl przepisu art. 224 § 2 k.c. od chwili, w której samoistny posiadacz w dobrej wierze dowiedział się o wytoczeniu przeciwko niemu powództwa o wydanie rzeczy, jest on obowiązany do wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy i jest odpowiedzialny za jej zużycie, pogorszenie lub utratę, chyba, że pogorszenie lub utrata nastąpiła bez jego winy. Obowiązany jest zwrócić pobrane od powyższej chwili pożytki, których nie zużył, jak również uiścić wartość tych, które zużył.

Sytuację samoistnego posiadacza w złej wierze reguluje zaś przepis art. 225 k.c., zgodnie, z którym obowiązki samoistnego posiadacza w złej wierze względem właściciela są takie same jak obowiązki samoistnego posiadacza w dobrej wierze od chwili, w której ten dowiedział się o wytoczeniu przeciwko niemu powództwa o wydanie rzeczy. Przyjmuje się, że w złej wierze pozostaje posiadacz, który wie, lub przy dołożeniu należytej staranności powinien wiedzieć, że nie przysługuje mu prawo podmiotowe do posiadanej rzeczy. Dobra wiara posiadacza istnieje wtedy, gdy posiadacz jest przekonany, że posiada rzecz zgodnie z przysługującym mu prawem, a to jego przekonanie uzasadnione jest okolicznościami danego przypadku, przy czym dobrą wiarę wyłącza nie tylko pozytywna wiadomość o braku uprawnienia ale i brak wiadomości spowodowany niedbalstwem.

Przepisy dotyczące roszczeń właściciela przeciwko samoistnemu posiadaczowi o wynagrodzenie za korzystanie z rzeczy stosuje się odpowiednio do stosunku między właścicielem rzeczy a posiadaczem zależnym, o ile z przepisów regulujących ten stosunek nie wynika nic innego (art. 230 k.c.) Powyżej przytoczone przepisy znajdują zastosowanie – na mocy przepisu art. 352 § 2 k.c. – do sytuacji, gdy ktoś faktycznie korzysta z cudzej nieruchomości w zakresie odpowiadającym treści służebności. Do tego stosunku prawnego stosuje się odpowiednio przepisy o posiadaniu rzeczy (art. 352 § 1 k.c.).

Służebność przesyłu została wprowadzona do polskiego sytemu prawa 3 sierpnia 2008 roku ustawą z dnia 30 maja 2008 r. o zmianie ustawy – Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2008 r., Nr 116, poz. 731), jednak, co do okresu poprzedzającego tę datę, stan korzystania z gruntu w celach przesyłowych uznaje się za posiadanie służebności gruntowej odpowiadającej treści służebności przesyłu. Wówczas do tego rodzaju stosunków mogły znaleźć zastosowanie przepisy o służebnościach gruntowych (tak SN w uchwale z dnia 17 stycznia 2003 r., III CZP 79/02, OSNC 2003/11/142, Prok.i Pr.-wkł. 2003/4/36, Biul.SN 2003/1/6, M.Prawn. 2003/13/608).

Podstawową przesłanką decydującą o zasadności roszczenia o wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z nieruchomości jest władanie daną nieruchomością bez istnienia podstawy prawnej tegoż władania. W niniejszej sprawie, strona pozwana nie przedstawiła decyzji bądź umowy, na podstawie której ona oraz jej poprzednicy prawni korzystali z nieruchomości powoda, a szczególności dokonali posadowienia urządzeń przesyłowych na tejże nieruchomości.

Wobec powyższego zasadne okazało się więc rozważenie kwestii zasiedzenia służebności odpowiadającej swą treścią służebności przesyłu, na co wskazywała strona pozwana.

Jak wskazał Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 5 lipca 2012 r. w sprawie IV CSK 606/11 (Legalis) dopuszczalne jest przed prawnym uregulowaniem służebności przesyłu nabycie przez zasiedzenie przez podmiot prowadzący przedsiębiorstwo służebności odpowiadającej treści służebności przesyłu (podobnie Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 7 października 2008 r. w sprawie III CZP 89/08).

W uchwale z dnia 22 maja 2013 r. w sprawie CZP 18/13 (Legalis) Sąd Najwyższy potwierdził ponownie, iż przed wejściem w życie art. 305 ^{(( 1))} k.c. – 305 ^{(( 4)) (( ))} k.c. było dopuszczalne nabycie w drodze zasiedzenia na rzecz przedsiębiorcy służebności odpowiadającej treścią służebności przesyłu. Okres występowania na nieruchomości stanu faktycznego odpowiadającego treści służebności przesyłu przed wejściem w życie art. 305 ^{(( 1))} k.c. – 305 ^{(( 4))} k.c. podlega doliczeniu do czasu posiadania wymaganego do zasiedzenia tej służebności.

Jeżeli termin prowadzący do nabycia służebności w drodze zasiedzenia upłynął przed wejściem w życie nowelizacji Kodeksu cywilnego, wprowadzającej z dniem 3 sierpnia 2008 r. ustawową regulację służebności przesyłu przedmiotem zasiedzenia przez przedsiębiorcę może być tylko służebność gruntowa o treści odpowiadającej służebności przesyłu, a nie służebność przesyłu. Jeżeli więc termin prowadzący do nabycia służebności w drodze zasiedzenia upłynął przed 3 sierpnia 2008 r., to sąd stwierdza nabycie służebności gruntowej o treści odpowiadającej służebności przesyłu, jeżeli zaś okres zasiedzenia upływa po tej dacie, to sąd stwierdza nabycie służebności przesyłu. W niniejszej sprawie termin konieczny do zasiedzenia służebności upłynął przed wskazaną datą – 3 sierpnia 2008 r., a zatem w niniejszej sprawie można jedynie rozważać nabycie służebności gruntowej o treści odpowiadającej służebności przesyłu.

Jak już wyżej wskazano służebność gruntowa i służebność przesyłu mogą stanowić przedmiot zasiedzenia. Do tego rodzaju stosunków prawnorzeczowych znajdują, więc odpowiednie zastosowanie przepisy art. 172, art. 173, art. 175 i art. 176 k.c. Nabycie służebności gruntowej i służebności przesyłu w drodze zasiedzenia może nastąpić jedynie wówczas, gdy polega na korzystaniu z trwałego i widocznego urządzenia (art. 292 k.c.), przy czym winno to być urządzenie wykonane przez posiadacza służebności (tak SN w wyroku z dni 24 maja 1974 r., III CRN 94/74, OSN 1975, Nr 6. poz. 94), choć ten ostatni pogląd spotkał się w doktrynie z głosami krytyki (Edward Gniewek [w:] System Prawa Prywatnego. Prawo rzeczowe. Tom 4, pod red. Edwarda Gniewka, Warszawa 2005, str. 413). Przyjmuje się, że korzystanie przez posiadacza służebności z zainstalowanego na gruncie trwałego i widocznego urządzenia, stanowi dla właściciela tej nieruchomości wyraźne ostrzeżenie przed działaniem posiadacza służebności, który korzystając z takich urządzeń może doprowadzić do uzyskania odpowiedniej służebności. Dlatego też długotrwałe tolerowanie przez właściciela nieruchomości takich działań uznaje się za usprawiedliwiające usankcjonowanie ukształtowanego i stabilnego stanu faktycznego przez obciążenie danej nieruchomości służebnością.

Dla przyjęcia posiadania służebności w zupełności wystarcza, by ingerencja przedsiębiorcy przesyłowego w nieruchomość ograniczała się do posadowienia czynnego urządzenia „nad” powierzchnią gruntu, tak jak to ma miejsce w przypadku linii energetycznej napowietrznej, bez umieszczenia słupa na nieruchomości obciążonej. W takiej sytuacji posiadanie służebności będzie wyrażało się dodatkowo we wchodzeniu na grunt obciążony w celu usuwania awarii lub konserwacji linii (tak Grzegorz Matusik [w:] Własność urządzeń przesyłowych a prawa do gruntu, Warszawa 2011, str. 386).

W niniejszej sprawie przedsiębiorstwo przesyłowe korzystało z przedmiotowej nieruchomości nie tylko w zakresie przewodów stanowiących linię kablową, napowietrzną linię energetyczną, ale również z uwagi na posadowienie na nieruchomości słupa należącego do tejże linii. Wykazane zostało także, że dokonywane były czynności konserwacyjne oraz wymiana słupa.

Początek biegu zasiedzenia stanowi przystąpienie przez samoistnego posiadacza służebności gruntowej do jej wykonywania (por. uchwałę SN z dnia 21 kwietnia 1967 r., III CZP 12/67, OSNC 1967/12/212).

W niniejszej sprawie napowietrzna linia energetyczna wraz z słupem oraz linia kablowa przeprowadzone zostały przez przedmiotową nieruchomość długo przed nabyciem jej przez powódkę, udokumentowane natomiast zostało, że przystąpienie do korzystania z urządzeń nastąpiło co najmniej w dniu 30 czerwca 1975r. W powyższej dacie poprzednicy prawni strony pozwanej z pewnością użytkowali nieruchomość, tak w zakresie korzystania z trwałego urządzenia jak i wkraczając na grunt w celu konserwacji.

Terminy zasiedzenia zgodnie z pierwotnym brzmieniem art. 172 k.c. (obowiązującym do 30.09.1990 r.) były krótsze i wynosiły odpowiednio dziesięć lat dla posiadacza samoistnego w dobrej wierze oraz dwadzieścia lat w przypadku posiadacza samoistnego w złej wierze.

Stan prawny w omawianym zakresie uległ zmianie od dnia 1 października 1990 r. , tj. od dnia wejścia w życie ustawy z dnia 28 lipca 1990 r. o zmianie ustawy – Kodeks cywilny (Dz. U. z 1990 r., Nr 55, poz. 321). Wskazana nowelizacja wydłużyła terminy zasiedzenia nieruchomości, które wynoszą obecnie : dwadzieścia lat dla posiadacza samoistnego w dobrej wierze, oraz trzydzieści lat dla posiadacza samoistnego w złej wierze.

Zgodnie z treścią art. 9 ww. ustawy z 28.07.1990 r. do zasiedzenia, którego bieg rozpoczął się przed dniem wejścia w życie tej ustawy, stosuje się od tej chwili przepisy niniejszej ustawy; dotyczy to w szczególności możliwości nabycia prawa przez zasiedzenie.

Transponując powyższe na grunt niniejszej sprawy stwierdzić należy, że doszło do zasiedzenia na rzecz przedsiębiorstwa przesyłowego, którego następca prawnym pozostaje strona pozwana, służebności odpowiadającej treści służebności przesyłu. Do zasiedzenia doszło – z uwagi na brak tytułu prawnego przeprowadzenia linii i złą wiarę po stronie przedsiębiorstwa przesyłowego, a także przy przyjęciu, z powodu braku dokumentów potwierdzającego datę posadowienia linii, wariant dla pozwanej najmniej korzystny, to jest początek zasiedzenia 30 czerwca 1975r. – najpóźniej z dniem 30 czerwca 2005r. Takie określenie daty najpóźniejszej wystarczające jest do oceny zarzutu strony pozwanej niweczącego żądanie powódki, jako zasadnego. Istotą tego postępowania nie jest wszak stwierdzenie zasiedzenia i precyzyjne określenie daty nabycia prawa.

W kwestii kwalifikacji władztwa nad nieruchomością cudzą w zakresie odpowiadającym treści służebności gruntowej, Sąd Najwyższy w licznych orzeczeniach wskazywał, że „nie ma żadnych podstaw do przyjęcia, iż posiadanie służebności przesyłowej przez przedsiębiorstwo państwowe przed dniem wejścia w życie ustawy nowelizującej kodeks cywilny z 1989 r. nie było posiadaniem w rozumieniu art. 352 § 1 k.c. i nie mogło prowadzić do zasiedzenia” (postanowienie SN z dnia 17 grudnia 2008 r., I CSK 171/08, OSNC 2010, nr 1, poz. 15)

W dacie rozpoczęcia użytkowania urządzeń energetycznych posiadaczem był Skarb Państwa (a dzierżycielem Zakłady (...)), służebność gruntową przez zasiedzenie nabył (...) S.A., zważywszy na możliwość doliczenia do okresu posiadania przez tę spółkę okresu posiadania poprzedników (przy uwzględnieniu przeniesienia posiadania zarządzeniem z dnia 1989r.ze Skarbu Państwa na Zakład (...) oraz aktem komercjalizacji z 1993r. z Zakładu (...) na (...) S.A.).

Wskazać ponadto należy, iż z uwagi na nabycie przez M. K. prawa użytkowania wieczystego nieruchomości przy ul. (...) w Ł. dopiero w dniu 21 stycznia 2002r., wobec braku posiadania tytułu prawnego odnośnie przedmiotowej nieruchomości przed wskazaną datą, powódce nie przysługują roszczenia dotyczące tej nieruchomości w okresie od 30 grudnia 2001r. do 20 stycznia 2002r. Ponadto zważywszy, że w dniu 25 listopada 2010r. zbyła ona własność nieruchomości położonej przy ul. (...) w Ł. oraz prawo użytkowania wieczystego nieruchomości znajdującej się przy ul. (...) w Ł., za okres od 26 listopada 2010r. do 30 grudnia 2012r. nie jest uprawniona do występowania ze wskazanym roszczeniem.

Odnosząc się do podniesionego przez pozwanego (...) SA w R. I Oddział w Ł. zarzutu przedawnienia części roszczenia za okres przekraczający 10 lat, licząc od dnia złożenia wniosku o dopozwanie, zauważyć należy, iż jeżeli sąd dokonuje wezwania na wniosek powoda, skutki wytoczenia powództwa występują z dniem złożenia wniosku do sądu, co w niniejszej sprawie nastąpiło w dniu 12 kwietnia 2012r. Roszczenie o wynagrodzenie za bezumowne korzystanie oparte na art. 224 k.c. i art. 225 k.c., za okres sprzed 12 kwietnia 2002r. uległo przedawnieniu, na podstawie art. 117 § 1 k.c. w zw. z art. 118 k.c.

Niezależnie od powyższych rozważań wskazać należy odnosząc się do argumentacji strony powodowej, iż z uwagi na posadowione na nieruchomości urządzenia energetyczne jej zabudowa budynkiem, w którym miała się znajdować pracownia rentgenowska była niemożliwa, wskazać należy, iż w chwili jej nabycia przez powódkę, zważywszy, iż wskazane urządzenia były już posadowione na nieruchomości, przy dołożeniu należytej staranności powinna ona mieć wiedzę, że taka zabudowa będzie nierealna. Zresztą zakup kolejnej działki o tym wyraźnie świadczy. Czyni to również uznanie, że jakiekolwiek roszczenie deliktowe z art. 415 k.c. uległy również przedawnieniu , mając na uwadze datę nabycia przez powódkę prawa do nieruchomości, jak i datę złożenia pozwu - 30 grudnia 2011r.

Mając na uwadze powyższe, Sąd oddalił powództwo jako niezasadne.

Rozstrzygnięcie w przedmiocie kosztów procesu zapadło w oparciu o art. 102 k.p.c. Powódka w całości przegrała sprawę, co w normalnym toku rzeczy oznaczałoby, że powinna ponieść wszelkie związane z tym koszty, które pojawiły się po stronie jej przeciwnika procesowego. Jednakże w myśl art. 102 k.p.c, w przypadkach szczególnie uzasadnionych Sąd może nie obciążać strony kosztami procesu w całości lub w części. Zdaniem Sądu w niniejszej sprawie zaistniały takie warunki. Sąd miał przede wszystkim na uwadze trudną sytuację życiową i majątkową powódki, w związku z czym doszedł do przekonania, że w okolicznościach niniejszej sprawy zachodzi szczególnie uzasadniony wypadek pozwalający na nieobciążanie jej kosztami zastępstwa procesowego strony pozwanej.