Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 30 maja 2018 roku, wydanym w sprawie o sygn. akt I C 865/18, z powództwa (...) Bank Spółki Akcyjnej z siedzibą we W. przeciwko P. Ł., o zapłatę, Sąd Rejonowy w Zgierzu I Wydział Cywilny:

1.  utrzymał w mocy nakaz zapłaty Sądu Rejonowego w Zgierzu z dnia 29 czerwca 2017 roku, wydany w sprawie o sygn. akt I Nc 2028/17, w całości;

2.  przyznał na rzecz adwokata A. K. kwotę 2.952 zł tytułem wynagrodzenia za nieopłaconą pomoc prawną udzieloną pozwanemu z urzędu, w tym należną stawkę podatku od towarów i usług, którą to kwotę nakazał wypłacić ze Skarbu Państwa
– Sądu Rejonowego w Zgierzu.

Swoje rozstrzygnięcie Sąd I instancji oparł na ustaleniach faktycznych i rozważaniach prawnych, które przedstawiają się następująco:

W dniu 21 października 2014 roku P. Ł. zawarł z (...) Banki Spółką Akcyjną z siedzibą we W. umowę pożyczki nr PG\ (...) na łączną kwotę 44.809,56 zł na okres do dnia 5 listopada 2021 roku. Pozwany zobowiązany został do uiszczenia m.in., opłaty ubezpieczeniowej w kwocie 14.092,61 zł pobieranej za cały okres kredytowania. Pożyczka miała zostać spłacona w 84 ratach, których wysokość wynosiła po 758,54 zł, z wyjątkiem ostatniej raty wyrównawczej w kwocie 758,36 zł. Od zadłużenia przeterminowanego Bank pobierał odsetki karne w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP. W przypadku opóźnienia z zapłatą pełnych rat pożyczki za co najmniej dwa okresy płatności, Bank miał wezwać pożyczkobiorcę w formie monitu wysłanego listem poleconym do zapłaty zaległych rat w terminie 7 dni od otrzymania wezwania pod rygorem wypowiedzenia umowy. W przypadku, gdy pożyczkobiorca nie uregulował zaległości w powyższym terminie, Bank miał prawo rozwiązać umowę z zachowaniem 30-dniowego okresu wypowiedzenia.

Pismem z dnia 31 października 2016 roku wysłanym na adres pozwanego, Bank wezwał pozwanego do zapłaty kwoty 1.642,40 zł tytułem nieuregulowanych zaległości z tytułu umowy pożyczki w terminie 14 dni, informując, że w przypadku braku zapłaty Bank będzie miał możliwość wypowiedzenia umowy.

Pismem z dnia 3 stycznia 2017 roku wysłanym na adres pozwanego, w związku
z nieuregulowaniem zaległości wynikających z umowy pożyczki nr PG\ (...), Bank dokonał wypowiedzenia umowy z zachowaniem 30-dniowego okresu wypowiedzenia.

Pozwany był również wzywany do zapłaty telefonicznie, jak i podczas wizyt negocjatora terenowego.

Pismem z dnia 30 marca 2017 roku doręczonym pozwanemu w dniu 7 kwietnia 2017 roku Bank wezwał pozwanego do zapłaty kwoty 34.429,74 zł zadłużenia z tytułu zawartej umowy pożyczki.

Bank dokonał zwrotu pozwanemu niewykorzystanej składki ubezpieczenia w kwocie 9.475,40 zł, pomniejszając w części istniejące zadłużenie z tytułu umowy pożyczki.

W dniu 30 maja 2017 roku bank wystawił wyciąg z ksiąg bankowych, w którym wskazał, że na zadłużenie pozwanego składa się: kapitał w kwocie 31.660,31 zł, odsetki umowne w wysokości 2.319,46 zł oraz odsetki karne w wysokości 979,09 zł naliczone na dzień poprzedzający sporządzenie wyciągu oraz koszty windykacji w kwocie 95 zł.

Na dzień 30 maja 2017 roku wysokość zadłużenia z tytułu kapitału wynosiła 31.660,31 zł, a z tytułu odsetek umownych - 2.319,46 zł.

Powyższy stan faktyczny został ustalony na podstawie zebranego materiału dowodowego, który Sąd Rejonowy uznał za wiarygodny.

Na podstawie tak poczynionych ustaleń faktycznych Sąd pierwszej instancji uznał, że w niniejszej sprawie pozwany zawarł z powodem umowę pożyczki, z której warunków się nie wywiązał. Bank wypowiedział zatem umowę, zaś całość zadłużenia stała się wymagalna po upływie terminu wypowiedzenia.

Linia obrony pozwanego koncentrowała się wokół rzekomej nieskuteczności dokonanego wypowiedzenia. W ocenie Sądu Rejonowego zarzut ten był chybiony.

Powołując się na treść art. 61 § 1 k.c. Sąd ten uznał, że powód udowodnił, iż skutecznie wypowiedział umowę. Pismem z dnia 31 października 2016 roku wysłanym na adres pozwanego Bank wezwał pozwanego do zapłaty kwoty 1.642,40 zł nieuregulowanych zaległości z tytułu umowy pożyczki w terminie 14 dni, informując, iż w przypadku braku zapłaty Bank ma możliwość wypowiedzenia umowy. Następnie pismem z dnia 3 stycznia 2017 roku wysłanym na adres pozwanego, w związku z nieuregulowaniem zaległości wynikających z umowy pożyczki nr PG\ (...), Bank dokonał wypowiedzenia umowy
z zachowaniem 30-dniowego okresu wypowiedzenia. Na dowód powyższych okoliczności powód przedstawił wezwanie do zapłaty i wypowiedzenie umowy wraz z książkami nadawczymi, z których wynika, że zostały one wysłane na prawidłowy adres pozwanego. Tym samym – zdaniem Sądu I instancji - należy przyjąć, że pisma załączone do akt zostały pozwanemu doręczone. Pozwany nie podjął nawet próby wzruszenia tej okoliczności, chociażby przez wykazanie, że w dacie wysłania pisma np. czasowo przebywał poza miejscem zamieszkania. Powód podał również podstawę faktyczną wypowiedzenia w treści pisma, to jest brak uregulowania zaległości w spłacie pożyczki.

Sąd meriti argumentował, że nawet gdyby uznać, że powód nie udowodnił skutecznego wypowiedzenia umowy, samo złożenie pozwu należałoby potraktować jako wypowiedzenie umowy. Przed wystąpieniem z niniejszym pozwem, powód kilkukrotnie wzywał bowiem pozwanego do zapłaty (przy czym złożył dowód skutecznego doręczenia wezwania do zapłaty z dnia 30 marca 2017 roku). Wystąpienie z przedmiotowym pozwem niewątpliwie świadczy więc o woli powoda rozwiązania umowy pożyczki. Powód udowodnił również, wbrew twierdzeniom pozwanego, wysokość dochodzonego roszczenia, która wynika z przedłożonych dokumentów, w tym, m.in., z zestawienia wpłat i sposobu ich rozliczenia przez powoda. W przedmiotowym dokumencie Bank wskazał, jakich wpłat (w jakich terminach i wysokościach) dokonywała strona pozwana i w jaki sposób były one rozliczane. Pozwany nie przedstawił natomiast żadnego dowodu, który podważałby prawidłowość wyliczeń Banku co do wysokości zadłużenia. Nie podnosił także, aby dokonywał wpłat w wyższej wysokości niż to wynika z przedłożonych dokumentów. Od niespłaconych kwot naliczane były odsetki za opóźnienie w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP zgodnie z umową.

Sąd Rejonowy nie podzielił też stanowiska pozwanego, zgodnie z którym postanowienia umowy pożyczki dotyczące jej ubezpieczenia stanowią niedozwolone klauzule umowne. W niniejszej sprawie ubezpieczenie umowy obowiązywało tak długo,
jak kontynuowana była umowa pożyczki. Po jej wypowiedzeniu Bank dokonał zwrotu pozwanemu niewykorzystanej składki ubezpieczenia w kwocie 9.475,40 zł, pomniejszając
w części istniejące zadłużenie z tytułu umowy pożyczki. Ubezpieczenie wynosiło zatem 167,77 zł miesięcznie, co w odniesieniu do kwoty udzielonego kredytu nie stanowi kwoty rażąco wygórowanej.

Chybiony był zarzut przedawnienia. Umowa została zawarta 21 października 2014 roku. Termin przedawnienia wynosi 3 lata, zaś pozew został wniesiony 2 czerwca 2017 roku, a zatem przed upływem wskazanego okresu.

O obowiązku zapłaty odsetek Sąd Rejonowy orzekł na podstawie art. 481 § 1 i § 2 k.c. i 482 k.c., zasądzając odsetki zgodnie z żądaniem pozwu w wysokości umownej od dnia 30 maja 2017 roku do dnia zapłaty.

Sąd Rejonowy przyznał również pełnomocnikowi pozwanego ustanowionemu z urzędu kwotę 2.952 zł tytułem wynagrodzenia, w tym należny podatek od towarów i usług (§ 8 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 roku w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu; Dz. U. z 2016 roku, poz. 1714, ze zm.)

Apelację od wyroku złożył pozwany, zaskarżając orzeczenie w całości.

Zaskarżonemu wyrokowi pozwany zarzucił naruszenie przepisów postępowania cywilnego, które mogło mieć wpływ na jego wynik tj. art. 6 k.p.c. w zw. z art. 207 § 6 k.p.c. poprzez dopuszczenie szeregu dowodów z dokumentów załączonych przez stronę powodową dopiero w toku procesu, mimo że pozew sporządzał profesjonalny pełnomocnik, który ze względu na przedmiot procesu winien był wiedzieć, jakie dowody należy wskazać w pozwie na poparcie swoich twierdzeń.

W konsekwencji zgłoszonych zarzutów apelujący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie kosztów postępowania za obie instancje według norm przepisanych.

Pełnomocnik apelującego złożył oświadczenie, że koszty zastępstwa procesowego udzielonego pozwanemu w postępowaniu apelacyjnym z urzędu nie zostały opłacone ani w całości ani też w części.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja pozwanego jest bezzasadna i jako taka podlega oddaleniu.

Zdaniem Sądu Okręgowego wyrok Sądu Rejonowego odpowiada prawu i jako taki musi się ostać. Sąd Okręgowy podziela i przyjmuje za własne poczynione przez Sąd pierwszej instancji ustalenia. Podniesione przez apelującego zarzuty nie zasługiwały na uwzględnienie.

Wskazać należy, że ustalenia, co okoliczności zawarcia umowy oraz jej treści były poczynione na podstawie dokumentów załączonych już do pozwu. Pozwany nie kwestionował, że nie wywiązał się z umowy, w żaden sposób nie podważał też wskazywanej przez powoda wysokości zadłużenia. W sprawie bezspornym było, że Bank zwrócił pozwanemu niewykorzystaną składkę ubezpieczenia, przeksięgowując ją na poczet zadłużenia z umowy pożyczki.

Istotnie powód już po wniesieniu zarzutów przez pozwanego złożył raport
z zestawienia zaległości, który potwierdzał, wysokość dochodzonego roszczenia, zestawiając wpłaty powoda i sposób ich rozliczenia. Jednak wbrew twierdzeniom skarżącego art. 207 § 6 k.p.c. nie uniemożliwia powodowi składania dalszych wniosków dowodowych w toku postępowania, a jedynie możliwość tę ogranicza. Warunkiem dopuszczalności przeprowadzenia takiego dowodu jest uznanie, że uwzględnienie spóźnionych twierdzeń nie spowoduje zwłoki w rozpoznaniu sprawy. W niniejszej sprawie nie doszło do opóźnienia. Sąd nie naruszył tym samym dyrektywy szybkości postępowania (art. 6 k.p.c.). Powód uzupełnił materiał dowodowy w odpowiedzi na argumenty podnoszone w zarzutach od nakazu zapłaty. W toku postępowania pierwszoinstancyjnego pozwany podnosił zaś głównie argumenty dotyczące nieskuteczności wypowiedzenia umowy, które jak słusznie wskazał Sąd Rejonowy nie były zasadne, czego też nie kwestionował już skarżący na etapie apelacji. Skarżący
w istocie nadal nie podważa ustaleń dokonanych przez Sąd meriti. Nie kwestionuje ich ani nie wskazuje dowodów na okoliczność bezzasadności roszczenia, czy też innej niż podaje powód wysokości zadłużenia. Stwierdza tylko, że niektóre dowody były spóźnione – nie wskazując które to dowody i na jaką okoliczność zostały przeprowadzone. Pomija przy tym pełną treść art. 207 § 6 k.p.c., który jak już wcześniej przytoczono pozwala na uwzględnienie spóźnionych twierdzeń, gdy nie spowoduje to zwłoki w rozpoznaniu sprawy.

Mając powyższe na względzie uznać należy, że to pozwany nie udowodnił bezzasadności kierowanych do niego roszczeń, nie kwestionując w istocie twierdzeń pozwanego, które z kolei znalazły nie budzące wątpliwości potwierdzenie w przedstawionym przez powoda materiale dowodowym.

Skoro więc pozwany przeczy podniesionym i udowodnionym przez powoda okolicznościom, to na nim spoczywa ciężar udowodnienia okoliczności przeciwnych wobec treści art. 232 k.p.c. oraz art. 6 k.c. Słusznie Sąd Rejonowy uznał, że pozwany temu obowiązkowi nie sprostał, co wobec udowodnienia przez powoda jego twierdzeń uzasadniało uwzględnienie powództwa. Sąd Rejonowy dokonał prawidłowych ustaleń faktycznych i wyciągnął słuszne wnioski z analizowanych dokumentów.

Powód w toku postępowania wykazał należycie, że przysługuje mu względem pozwanego roszczenie z tytułu umowy pożyczki, zarówno co do zasady, jak też co do wysokości.

Mając na uwadze niezasadność zarzutów apelacyjnych oraz jednocześnie brak ujawnienia okoliczności, które podlegają uwzględnieniu w postępowaniu odwoławczym
z urzędu, apelacja jako bezzasadna podlegała oddaleniu na podstawie art. 385 k.p.c.

Ponieważ apelujący był reprezentowany przez pełnomocnika ustanowionego z urzędu Sąd Okręgowy przyznał pełnomocnikowi pozwanego wynagrodzenie w kwocie 1.476 zł na podstawie § 16 ust. 1 pkt. 1 w zw. z § 8 ust. 5, uwzględniając kwotę należnego podatku od towarów i usług zgodnie z § 4 ust. 3 rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 roku w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu ( tj. Dz.U. 2016 poz. 1714 ze zm.).