Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Postanowienia z dnia 26 marca 2025 roku

Postanowieniem z dnia 26 marca 2025 r. Sąd Okręgowy w Łodzi VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, po rozpoznaniu sprawy Przedsiębiorstwa Usługowego (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł. przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych I Oddziałowi w Ł. z udziałem W. S. o wysokość podstawy wymiaru składek, na skutek odwołania Przedsiębiorstwa Usługowego (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddziału w Ł. z dnia 18 marca 2024 roku znak (...) w pkt 1 odrzucił odwołanie na podstawie art. 477 ⁹ § 3 k.p.c., w pkt 2 zasądził od Przedsiębiorstwa Usługowego (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł. na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddziału w Ł. kwotę 900 złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego wraz z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Decyzją z dnia 18.03.2024 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. określił wysokość podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne W. S. z tytułu zatrudnienia jako pracownik na podstawie umowy o pracę u płatnika Przedsiębiorstwo Usługowe (...) Sp. z o.o. w Ł. za miesiące od lipca 2020 roku do stycznia 2021 roku.

(decyzja – k. 11-13 verte załączonych do sprawy akt organu rentowego)

Organ rentowy doręczył płatnikowi składek decyzję z dnia 18.03.2024 r. w dniu 22.03.2024 r.

(okoliczność bezsporna; potwierdzenie doręczenia k 14 akt ZUS)

Do organu rentowego wpłynęły w dniu 29.04.2024 roku trzy przesyłki zawierające odwołania płatnika składek – Przedsiębiorstwa Usługowego (...) Sp. z o.o. od decyzji wydanych przez organ rentowy tj.:

1. odwołanie od decyzji numer (...), w którym wskazano wartość przedmiotu sporu w kwocie 4275,92 zł i wniesiono o zmianę decyzji oraz orzeczenie co do istoty sprawy „poprzez stwierdzenie, że płatnik nie ma obowiązku uiszczenia składek na Fundusz Pracy oraz Fundusz Solidarnościowy za pracowników zatrudnionych w charakterze agentów celnych od wynagrodzeń wypłaconych z tytułu umów zlecenia zawartych z (...) Sp. z o.o., ewentualnie uchylenie zaskarżonej decyzji (…)”,

(odwołanie – k. 184-197)

2. odwołanie od decyzji numer (...), w którym wskazano wartość przedmiotu sporu w kwocie 92959,48 zł i wniesiono o zmianę decyzji oraz orzeczenie co do istoty sprawy „poprzez stwierdzenie, że płatnik nie ma obowiązku uiszczenia składek na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych za pracowników zatrudnionych w charakterze agentów celnych od wynagrodzeń wypłaconych z tytułu umów zlecenia zawartych z (...) Sp. z o.o., ewentualnie uchylenie zaskarżonej decyzji (…)”,

(odwołanie – k. 198-209)

3. odwołanie od decyzji numer (...), w którym wskazano wartość przedmiotu sporu w kwocie 4275,92 zł i wniesiono o zmianę decyzji oraz orzeczenie co do istoty sprawy „poprzez stwierdzenie, że płatnik nie ma obowiązku uiszczenia składek na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych za pracowników zatrudnionych w charakterze agentów celnych od wynagrodzeń wypłaconych z tytułu umów zlecenia zawartych z (...) Sp. z o.o., ewentualnie uchylenie zaskarżonej decyzji (…)”,

(odwołanie – k. 210-223)

Jednocześnie każde z powyższych odwołań wskazywało jako uczestników postępowania ubezpieczonych w osobach: A. A., M. F., J. K., I. K., J. F., D. J., R. N., P. O., W. S. (M.) i A. K..

Wszystkie z zaskarżonych decyzji dotyczyły Funduszu Pracy, Funduszu Solidarnościowego oraz Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, a nadto żadna z nich (ani decyzja (...) ani decyzja (...)) nie dotyczyła W. S..

Do organu rentowego nie wpłynęły odwołania od decyzji określających wysokość podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne ubezpieczonych będących pracownikami Przedsiębiorstwa Usługowego (...) Sp. z o.o. tj.: A. A., M. F., J. K., I. K., J. F., D. J., R. N., P. O., W. S. i A. K..

(odwołania – k. 184-223 verte)

Następnie profesjonalny pełnomocnik płatnika składek złożył bezpośrednio do tutejszego Sądu, z pominięciem organu rentowego, w dniu 27.06.2024 r. pismo datowane na dzień 14.06.2024 r. oraz pismo stanowiące odwołanie od 10 decyzji dotyczących poszczególnych ubezpieczonych, w tym W. S., datowane na dzień 22.04.2024 r. Pisma zostały złożone w dwóch egzemplarzach. W tym piśmie profesjonalny pełnomocnik wskazał, że „działając w imieniu Przedsiębiorstwo Usługowe (...) Sp. z o.o., w nawiązaniu do odwołania od decyzji złożonego w dniu 22 kwietnia 2024 r. do tut. Sądu za pośrednictwem ZUS w Ł. (…) w ramach niniejszego pisma dokonuję uzupełnienia braku formalnego poprzez sprostowanie oczywistej omyłki zawartej w odwołaniu i przedkładam ponownie odwołania od (…)”, a następnie wymienił 10 decyzji wraz z konkretnymi numerami, między innymi sporną decyzję z dnia 18 marca 2024 roku znak (...) dotyczącą określenia wysokości podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne W. S..

W uzasadnieniu profesjonalny pełnomocnik wskazał między innymi, że w trakcie prac przygotowawczych doszło do błędu w druku pisma, na skutek którego w odwołaniu od decyzji dot. składek na ubezpieczenie emerytalne, rentowe, chorobowe oraz ubezpieczenie zdrowotne znalazła się strona numer 2 pochodząca z innego pisma.

(kopia pisma – k. 4-5, kopia koperty – k. 6)

Zarządzeniem z dnia 4 lipca 2024 r. Przewodniczący VIII Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Okręgowego w Łodzi zarządził przesłanie ZUS I Oddziałowi w Ł. pismo i odwołania pełnomocnika wnioskodawcy z dnia 27 czerwca 2024 r., jako odwołania od 10 decyzji w celu nadania prawidłowego biegu w trybie art. 477 ⁹ § 1, 2 i 6 k.p.c.

(zarządzenie k 3)

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego zwrot wskazując, że płatnik składek nie przedłożył wymaganej ilości egzemplarzy oraz odpisów odwołania od zaskarżonych decyzji, ewentualnie z ostrożności procesowej wniósł o odrzucenie odwołania na podstawie art. 477 ⁹ § 3 k.p.c. oraz zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych w kwocie 900 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego liczonymi od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty.

W uzasadnieniu organ rentowy podniósł, że pełnomocnik opracowując odpowiedzi na odwołania zdziwił się, że zostały wniesione odwołania tylko od decyzji dotyczących Funduszu Pracy i Funduszu Solidarnościowego oraz Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, a nie zostały wniesione odwołania od decyzji dotyczących podstawy wymiaru składek poszczególnych ubezpieczonych z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę. W związku z tym pełnomocnik ZUS skontaktował się z profesjonalnym pełnomocnikiem wnioskodawcy w dniu 27 maja 2024 r. i przeprowadził kilka rozmów telefonicznych w tym zakresie.

(odpowiedź na odwołanie – k. 7-10)

Zarządzeniem z dnia 06.08.2024 r. Sąd wezwał pełnomocnika płatnika do złożenia odwołania z dnia 22.04.2024 r. wraz z załącznikami oraz odpisem dla zainteresowanego w terminie 7 dni, jednocześnie poinformował pełnomocnika płatnika, że odwołanie zostało złożone w 1 egzemplarzu, natomiast dot. 10 decyzji.

(zarządzenie – k. 12, wezwanie – k. 13)

W dniu 29.08.2024 r. profesjonalny pełnomocnik płatnika przesłał do tutejszego Sądu odwołanie datowane na dzień 22.04.2024 r. wraz z załącznikami i odpisem dla zainteresowanego, ale nie w wersji pierwotnej z dnia 22.04.2024 r. (złożonej jako odwołanie do organu rentowego), a w wersji poprawionej pismem z 27 czerwca 2024 r. tj. wskazującej, że odwołanie dotyczy również spornej decyzji z dnia 18 marca 2024 roku znak (...) dotyczącej określenia wysokość podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne W. S..

(pismo – k. 14, odwołanie z załącznikami i odpisem – k. 15-117; koperta - 119)

Płatnik składek podnosił, że odwołania zostały wniesione, ale omyłkowo zamiast dwóch pierwszych stron odwołania przesłano pierwsze dwie strony innego odwołania.

(bezsporne)

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

W świetle zebranego w sprawie materiału dowodowego odwołanie płatnika składek od spornej decyzji z dnia 18 marca 2024 roku znak (...) dotyczącej określenia wysokość podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne W. S., podlegało odrzuceniu.

Zgodnie z treścią art. 83 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U.2024.0.497), Zakład Ubezpieczeń Społecznych wydaje decyzje w zakresie indywidualnych spraw dotyczących w szczególności: ustalania wymiaru składek i ich poboru, a także umarzania należności z tytułu składek, ustalania uprawnień do świadczeń z ubezpieczeń społecznych oraz wymiaru świadczeń z ubezpieczeń społecznych.

Od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, w myśl art. 83 ust. 2 w/w ustawy, przysługuje odwołanie do właściwego sądu w terminie i według zasad określonych w przepisach Kodeksu postępowania cywilnego.

Zgodnie z art. 477 ⁹ § 1 k.p.c. odwołanie od decyzji organu rentowego wnosi się na piśmie do organu, który wydał decyzję, lub do protokołu sporządzonego przez ten organ, w terminie miesiąca od doręczenia odpisu decyzji. Odwołanie wniesione po upływie terminu, stosownie do § 3 art. 477 ⁹ k.p.c., sąd odrzuca, chyba że przekroczenie terminu nie jest nadmierne i nastąpiło z przyczyn niezależnych od odwołującego się. Ciężar udowodnienia powyższych okoliczności oraz faktu złożenia odwołania we właściwym terminie spoczywa na wnioskodawcy (art. 232 k.p.c.).

Powyższe oznacza, że wniesienie odwołania od decyzji organu rentowego z uchybieniem miesięcznego terminu powoduje, iż strona zostaje pozbawiona prawa do merytorycznego rozpoznania zarzutów co do istoty sprawy, podniesionych w odwołaniu. Biorąc pod uwagę brzmienie powołanego przepisu Sąd może jednak nie odrzucić odwołania (rozpoznać je), jeśli przekroczenie terminu nie jest nadmierne i nastąpiło z przyczyn niezależnych od odwołującego się. Sąd może tak postąpić na wniosek ubezpieczonego. Złożenie wyraźnego wniosku nie jest jednak niezbędne. Wystarczające jest powołanie się i wykazanie okoliczności usprawiedliwiających przekroczenie terminu. Sąd nie ma bowiem obowiązku ustalania z urzędu przyczyn wniesienia odwołania po terminie (postanowienie SN z dnia 14 września 1995r., II URN 36/95, OSNAPiUS 1996, nr 13, poz. 191; por. też postanowienie SN z dnia 18 grudnia 1998r., II UKN 561/98, OSNAPiUS 2000, nr 5, poz. 199).

Ocena, czy przekroczenie terminu było nadmierne i czy nastąpiło z przyczyn niezależnych od odwołującego się, jest pozostawiona uznaniu sądu (wyrok SN z dnia 21 marca 2006r., III UK 168/05, Lex nr 277825). Do tego terminu nie mają zastosowania przepisy o przywróceniu terminu na zasadach ogólnych (art. 168 i n.; wyrok SA w Rzeszowie z dnia 6 grudnia 1994r., III AUr 344/94, OSA 1995, nr 1, poz. 9).

Zaakcentować należy, że wymienione w art. 477 ⁹ § 3 k.p.c. przesłanki przyjęcia i rozpoznania odwołania mimo jego złożenia po upływie terminu muszą wystąpić łącznie. Zatem opóźnienie nie może być nadmierne i nie może wystąpić z przyczyn zależnych od odwołującego się (postanowienie Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 11 kwietnia 2014r., III AUz 31/14).

W niniejszej sprawie profesjonalny pełnomocnik płatnika składek wskazywał, że pismo będące odwołaniem od decyzji dotyczącej zainteresowanego W. S. oraz dziewięciu innych decyzji wydanych przez Organ, zostało wniesione do Sądu za pośrednictwem organu rentowego w dniu 22.04.2024 roku (data nadania w placówce pocztowej), a zatem w ustawowym terminie, przy przyjęciu że sporna decyzja ZUS z dnia 18.03.2024 r. została doręczona w dniu 22.03.2024 r. W piśmie procesowym z dnia 1.10.2024 r. profesjonalny pełnomocnik płatnika składek tłumaczył, że odwołania zostały wniesione, lecz omyłkowo zamiast dwóch pierwszych stron odwołania przesłano pierwsze dwie strony innego odwołania (k 124-135). Pełnomocnik twierdził, że poprzez złożenie pisma z dnia 14.06.2024 r. dokonał uzupełnienia braku formalnego zawartego w odwołaniu z kwietnia 2024 r., sprostował oczywistą omyłkę pisarską oraz przedłożył ponownie wersję odwołania z poprawioną w/w oczywistą omyłką wraz z odpisem dla strony przeciwnej oraz odwołania od dziewięciu pozostałych decyzji ZUS.

Sąd Okręgowy nie podziela jednak powyższego zapatrywania wywiedzionego przez płatnika składek, przychyla się natomiast do złożonej w tym względzie argumentacji pełnomocnika organu rentowego, że nie wystarczyło podmienić dwóch pierwszych stron odwołania by traktować je jako wniesione w terminie i to z pierwotną datą.

W tym miejscu należy przypomnieć i usystematyzować ustalony w sprawie stan faktyczny.

Bezspornym jest, że w kwietniu 2024 r. (w prawidłowym terminie) płatnik składek przesłał do organu rentowego wyłącznie trzy odwołania od decyzji ZUS dotyczących wysokości składek na Fundusz Pracy, Fundusz Solidarnościowy oraz Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. Były to odwołania od szczegółowo oznaczonych numerami decyzji (...). Żadna z tych decyzji nie dotyczyła ubezpieczonego W. S..

Jednocześnie każde z powyższych odwołań wskazywało jako uczestników postępowania ubezpieczonych w osobach: A. A., M. F., J. K., I. K., J. F., D. J., R. N., P. O., W. S. (M.) i A. K..

Należy również zwrócić uwagę na wskazaną w tych odwołaniach treść żądań:

- odwołanie od decyzji numer (...), w którym wskazano wartość przedmiotu sporu w kwocie 4275,92 zł i wniesiono o zmianę decyzji oraz orzeczenie co do istoty sprawy „poprzez stwierdzenie, że płatnik nie ma obowiązku uiszczenia składek na Fundusz Pracy oraz Fundusz Solidarnościowy za pracowników zatrudnionych w charakterze agentów celnych od wynagrodzeń wypłaconych z tytułu umów zlecenia zawartych z (...) Sp. z o.o., ewentualnie uchylenie zaskarżonej decyzji (…)” ,

- odwołanie od decyzji numer (...), w którym wskazano wartość przedmiotu sporu w kwocie 92959,48 zł i wniesiono o zmianę decyzji oraz orzeczenie co do istoty sprawy „poprzez stwierdzenie, że płatnik nie ma obowiązku uiszczenia składek na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych za pracowników zatrudnionych w charakterze agentów celnych od wynagrodzeń wypłaconych z tytułu umów zlecenia zawartych z (...) Sp. z o.o., ewentualnie uchylenie zaskarżonej decyzji (…)” ,

- odwołanie od decyzji numer (...), w którym wskazano wartość przedmiotu sporu w kwocie 4275,92 zł i wniesiono o zmianę decyzji oraz orzeczenie co do istoty sprawy „poprzez stwierdzenie, że płatnik nie ma obowiązku uiszczenia składek na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych za pracowników zatrudnionych w charakterze agentów celnych od wynagrodzeń wypłaconych z tytułu umów zlecenia zawartych z (...) Sp. z o.o., ewentualnie uchylenie zaskarżonej decyzji (…)” .

A zatem dwa odwołania od decyzji numer (...) (nie dotyczącej W. S.) miały tożsamą treść i wskazywały, wbrew numerowi zaskarżanej decyzji, 10-ciu ubezpieczonych. Już na tym etapie pełnomocnik wnioskodawcy nie wykazał należytej staranności przy właściwym określeniu zarówno samej decyzji od której wnosi odwołanie, jej numeru, jak również przedmiotu.

Reasumując już na tym etapie profesjonalny pełnomocnik, mający pełną świadomość, że odwołania składa się od każdej decyzji odrębnie, nie dopełnił należytej staranności, jakiej należy wymagać od profesjonalisty.

Nadto, jak już wyżej wskazano, wszystkie z zaskarżonych decyzji dotyczyły Funduszu Pracy, Funduszu Solidarnościowego oraz Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, a nadto żadna z nich (ani decyzja (...) ani decyzja (...)) nie dotyczyła W. S..

Do organu rentowego w kwietniu 2024 r. nie wpłynęły odwołania od decyzji określających wysokość podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne ubezpieczonych będących pracownikami Przedsiębiorstwa Usługowego (...) Sp. z o.o. tj.: A. A., M. F., J. K., I. K., J. F., D. J., R. N., P. O., W. S. i A. K..

Następnie profesjonalny pełnomocnik płatnika składek złożył bezpośrednio do tutejszego Sądu, z pominięciem organu rentowego, w dniu 27.06.2024 r. pismo datowane na dzień 14.06.2024 r. oraz pismo stanowiące odwołanie od 10 decyzji dotyczących poszczególnych ubezpieczonych, w tym W. S., datowane na dzień 22.04.2024 r. Pisma zostały złożone jedynie w dwóch egzemplarzach. W tym piśmie profesjonalny pełnomocnik wskazał, że „w nawiązaniu do odwołania od decyzji złożonego w dniu 22 kwietnia 2024 r. do tut. Sądu za pośrednictwem ZUS w Ł. (…) w ramach niniejszego pisma dokonuje uzupełnienia braku formalnego poprzez sprostowanie oczywistej omyłki zawartej w odwołaniu i przedkładam ponownie odwołania od (…)”, a następnie wymienił 10 decyzji wraz z konkretnymi numerami, między innymi sporną decyzję z dnia 18 marca 2024 roku znak (...) dotyczącą określenia wysokość podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne W. S..

Jak wynika wprost z powyższego, tym samym pełnomocnik wnioskodawcy w tej formie złożył odwołanie od spornej decyzji zamiast za pośrednictwem organu rentowego, jak wymagają tego przepisy, to bezpośrednio do Sądu i zamiast w terminie miesiąca od odebrania spornej decyzji, dopiero w czerwcu 2024 r.

Powyższe odwołanie zostało prawidłowo potraktowane przez Przewodniczącego Wydziału, jako nowe odwołanie i zarządzeniem z dnia 4 lipca 2024 r. Przewodniczący zarządził przesłanie do ZUS I Oddziału w Ł. pisma i odwołania pełnomocnika wnioskodawcy z dnia 27 czerwca 2024 r., jako odwołania od 10 decyzji w celu nadania prawidłowego biegu w trybie art. 477 ⁹ § 1, 2 i 6 k.p.c.

Jednocześnie zarządzeniem z dnia 06.08.2024 r. sąd wezwał pełnomocnika płatnika do złożenia odwołania z dnia 22.04.2024 r. wraz z załącznikami oraz odpisem dla zainteresowanego w terminie 7 dni i poinformował pełnomocnika płatnika, że odwołanie zostało złożone w 1 egzemplarzu, natomiast dot. 10 decyzji.

W dniu 29.08.2024 r., w odpowiedzi na powyższe zarządzenie, profesjonalny pełnomocnik płatnika przesłał do tutejszego Sądu odwołanie datowane na dzień 22.04.2024 r. wraz z załącznikami i odpisem dla zainteresowanego, ale nie w wersji pierwotnej z dnia 22.04.2024 r. (złożonej jako odwołanie do organu rentowego), a w wersji poprawionej pismem z 27 czerwca 2024 r. tj. wskazującej, że odwołanie dotyczy również spornej decyzji z dnia 18 marca 2024 roku znak (...) dotyczącej określenia wysokość podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne W. S..

Oczywistym jest bowiem, że brak było zaskarżenia spornej, w niniejszym postępowaniu decyzji, w odwołaniach składanych do organu rentowego w dniu 22 kwietnia 2024 r. i tej treści odwołanie, jak załączone do pisma z 29 sierpnia 2024 r. ( ze wskazaną datą 22.04.2024 r.) nigdy nie wpłynęło do ZUS, a na pewno nie w kwietniu 2024 r.

W takim stanie faktycznym, w ocenie Sądu Okręgowego, nie wpłynęły w kwietniu 2024 r. do organu rentowego odwołania od decyzji określających wysokość podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne ubezpieczonych będących pracownikami Przedsiębiorstwa Usługowego (...) Sp. z o.o., w tym odwołanie od spornej w niniejszym postępowaniu decyzji dotyczącej W. S.. Pismo stanowiące rzeczywiste odwołanie od 10 decyzji dotyczących poszczególnych ubezpieczonych zostało złożone przez płatnika składek dopiero w czerwcu 2024 r.

Sąd Okręgowy pragnie powtórnie w tym miejscu zasygnalizować, że odwołania (jego egzemplarze) we wszystkich postępowaniach dotyczących poszczególnych ubezpieczonych winny być złożone oddzielnie od każdej decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia 18 marca 2024 r. w terminie jednego miesiąca, licząc od daty doręczenia decyzji, a w niniejszej sprawie tylko co do osoby zainteresowanej – W. S.. Sąd nie widzi powodu dla którego miałby nie traktować pisma pełnomocnika z dnia 14.06.2024 r. jako pierwszego złożonego w niniejszej sprawie odwołania od spornej decyzji dotyczącej W. S., skoro pierwotnie (w kwietniu 2024 r.) faktycznie nie wpłynęło odwołanie od decyzji określającej wysokość podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne pracownika Przedsiębiorstwa Usługowego (...) Sp. z o.o. – W. S.. Nie sposób przyjąć wobec tego, że w dniu 22.04.2024 r. strona odwołująca, w sposób prawidłowy, złożyła odwołanie od spornej decyzji organu rentowego z dnia 18.03.2024 r., dotyczącej W. S.. Tym samym, w opinii Sądu, złożone przez profesjonalnego pełnomocnika płatnika składek w dniu 14.06.2024 roku pismo, należało potraktować jako, złożone z uchybieniem terminu, odwołanie od spornej decyzji.

Tłumaczenie pełnomocnika, że został popełniony przez niego błąd polegający na tym, że omyłkowo w kwietniu 2024 roku zamiast dwóch pierwszych stron właściwego odwołania przesłał pierwsze dwie strony innego odwołania, nie może odnieść zamierzonego skutku.

Po pierwsze należy zauważyć, że złożone w kwietniu odwołania wskazują całkowicie inny numer decyzji niż w przedmiotowej sprawie. Po drugie wskazywany numer decyzji nie dotyczy zainteresowanego. Po trzecie żądania i zarzuty wskazane w tych odwołaniach złożonych do organu rentowego w kwietniu 2024 roku jasno wskazują, że odwołania te dotyczą obowiązku uiszczania składek na Fundusz Pracy oraz Fundusz Solidarnościowy, jak i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. Po czwarte, wbrew tłumaczeniom pełnomocnika wnioskodawcy, z treści odwołań nie wynika jasno, że jedno z nich miało dotyczyć decyzji organu rentowego wskazującej na obowiązek uiszczenia składek na ubezpieczenie emerytalne, rentowe, chorobowe oraz na ubezpieczenie zdrowotne W. S.. Po szczegółowym porównaniu odwołań należy zauważyć, że nawet treść ich uzasadnienia jest niemal identyczna, powoływane są tożsame argumenty i składane te same wnioski.

Nadto, co należy podkreślić, ani ZUS ani Sąd nie są organami zobowiązanymi do poszukiwania w treści 27 stronnicowego odwołania napisanego przez profesjonalnego pełnomocnika, czy miał on być może co innego na myśli niż to o co wnosił w petitum odwołania albo czy być może skarży inną decyzję niż wymieniona w tym petitum. Powyższe jest zdecydowanie obowiązkiem profesjonalnego pełnomocnika, który reprezentując swojego klienta zobowiązuje się co najmniej do zachowania należytej staranności.

Idąc dalej, z poczynionych w sprawie ustaleń wynika jednoznacznie, iż sporna decyzja z 18.03.2024 r. roku została odwołującemu się płatnikowi doręczona w dniu 22.03.2024 r.

Niewątpliwie zatem termin do jej zaskarżenia mijał w dniu 22.04.2024 roku. Odwołanie jest więc złożone po terminie. W ocenie Sądu w niniejszej sprawie nawet gdyby uznać, że opóźnienie nie było nadmierne, to aby Sąd nie odrzucił odwołania i rozpoznał je, musi być spełniony również i ten warunek, by przekroczenie terminu nastąpiło z przyczyn niezależnych od odwołującego się. Użyte w art. 477 ⁹ § 3 k.p.c. sformułowanie "przyczyny niezależne" jest szersze od "braku winy strony" (art. 168 § 1 k.p.c.) i pozwala na uwzględnienie także niektórych przyczyn zawinionych (postanowienie SN z dnia 14 lutego 1996 r., II URN 63/95, OSNAPiUS 1996, nr 17, poz. 256). Zdaniem Sądu wskazywane przez profesjonalnego pełnomocnika płatnika składek przyczyny braku złożenia w terminie odwołania nie zasługują na uwzględnienie.

W orzecznictwie Sądu Najwyższego przyjmuje się, że uwzględnienie wniosku o przywrócenie uchybionego terminu może nastąpić tylko w sytuacji, gdy zachowaniu się strony nie można przypisać znamion winy w jakiejkolwiek jej postaci, również winy polegającej na zwykłym niedbalstwie (braku należytej staranności). Przy ocenie braku winy w niedochowaniu terminu procesowego bierze się pod uwagę miernik należytej staranności, jakiej można wymagać od człowieka przejawiającego dbałość o swoje własne, życiowo ważne sprawy. Analizy tej dokonuje się przy tym w kontekście całokształtu okoliczności konkretnej sprawy. Stopień dbałości człowieka o własne sprawy zależy bowiem od szeregu obiektywnych uwarunkowań, wśród których szczególną rolę odgrywają przesłanki o charakterze społeczno-ekonomicznym i cywilizacyjno-kulturowym. Przesłanki te powinny być zatem uwzględniane przy konstruowaniu wzorca staranności, według którego oceniane jest zachowanie strony dopuszczającej się przekroczenia terminu do dokonania oznaczonej czynności procesowej. Przy ocenie winy strony lub jej braku w uchybieniu terminu do dokonania czynności procesowej należy brać pod rozwagę nie tylko okoliczności, które uniemożliwiły dokonanie tej czynności w terminie, lecz także okoliczności świadczące o podjęciu lub niepodjęciu przez stronę działań mających na celu zabezpieczenie się w dotrzymaniu terminu (por. postanowienia Sądu Najwyższego: z 6 października 1998 r., II CKN 8/98, LEX nr 50679; z 27 października 1998 r., II PKN 385/98, OSNP 1999, nr 23, poz. 753; z 12 marca 1999 r., I PKN 76/99, OSNP 2001, nr 11, poz. 431; z 14 kwietnia 1999 r., II UKN 555/98, OSNP 2000, nr 14, poz. 561; z 22 lipca 1999 r., I PKN 273/98, OSNP 2000, nr 20, poz. 757; z 29 października 1999 r., I CKN 556/98, LEX nr 50702; z 2 sierpnia 2006 r., I UZ 13/06, OSNP 2007, nr 15-16, poz. 238; z 10 stycznia 2007 r., I CZ 108/06, LEX nr 258547; z 26 kwietnia 2007 r., III CZ 22/07, LEX nr 319631; z 30 maja 2007 r., II CSK 167/07, LEX nr 346193 i z 8 października 2010 r., II PK 70/10, LEX nr 687017).

Trzeba wskazać, iż w orzecznictwie bardzo restrykcyjnie podchodzi się do usprawiedliwiana uchybień ustawowych terminów dokonanych przez profesjonalnych pełnomocników.

Stopień należytej staranności jest podwyższony w przypadku profesjonalnych pełnomocników - adwokatów i radców prawnych. Należy bowiem przyjąć, że profesjonalny pełnomocnik w związku z posiadaną przez siebie wiedzą z zakresu prawa oraz znajomością procedury sądowej w stopniu większym niż sama strona zdaje sobie sprawę z konsekwencji naruszenia terminów procesowych, zwłaszcza ustawowych terminów dotyczących jak w niniejszej sprawie wniesienia odwołania, a to oznacza, że zachowaniu tych terminów powinien poświęcić szczególną uwagę.

Stosownie do utrwalonego orzecznictwa profesjonalny pełnomocnik zobowiązany jest do należytej staranności. Konstruując wzorzec staranności wymaganej od profesjonalnego pełnomocnika, Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 16 czerwca 2010 roku, w sprawie o sygn. akt I CSK 481/09 oraz Sądy w toku instancji uznały, że „jego profesjonalizm ma się objawiać w dbałości o prowadzenie sprawy z wykorzystaniem wszystkich dopuszczalnych prawem możliwości zapewniających mocodawcy uzyskanie przez niego korzystnego rozstrzygnięcia. Staranność taka zakłada znajomość prawa i aktualnych kierunków jego wykładni, w tym podejmowanie czynności procesowych, uwzględniających występujące rozbieżności poglądów, informowanie mocodawcy o podejmowanych czynnościach i ich skutkach prawnych, a także związanym z nimi ryzykiem.

W tożsamym wyroku Sądu Najwyższego z dnia 15 marca 2012 roku, sygn. akt I CSK 330/11 również wskazano, że „należyta staranność osoby zawodowo wykonującej zobowiązanie to – poza sytuacjami, w których umówiono się inaczej – staranność rozumiana jako przeciętnie wymagana, a więc zachowująca ustaloną wzorcem średnią na wystarczającym poziomie, na tyle dobrym, aby prawidłowo wykonać czynności zawodowe. Co do zasady więc adwokat nie musi legitymować się wiedzą (umiejętnościami) ponad średni poziom wśród adwokatów, nie ma zatem wykazywać dla zachowania należytej staranności, że ma wiedzę i umiejętności wybitne, ale jest nieodzowne, aby wykazał posiadanie kompetencji zawodowych w sprawach, których prowadzenia się podejmuje. W żadnym wolnym zawodzie, zwłaszcza o bardzo szerokim zakresie przedmiotowym (np. lekarz i prawnik), nie można mieć kompetencji w pełnym zakresie, w związku z czym powszechnie występują specjalizacje. Dotyczy to również adwokata, który powinien się podejmować sporządzania opinii i reprezentowania strony w zakresie takich dziedzin prawa, które dobrze zna od strony normatywnej, teoretycznej i zastosowania w praktyce, zwłaszcza przez orzecznictwo, a także z uwzględnieniem doświadczenia zawodowego i życiowego. Z kolei mocodawca, wybierając lub godząc się na wskazanego z urzędu pełnomocnika, który godzi się podjąć prowadzenia określonej sprawy w znanej mu dziedzinie prawa, liczy na jego wiedzę i umiejętności w takim stopniu, jaki jest potrzebny do właściwej, czyli obiektywnie należytej reprezentacji. Wszystkie te elementy składają się na wzorzec staranności zawodowej adwokata (radcy prawnego).”

Powyższe znajduje również potwierdzenie w art. 12 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego, z którego wynika, że radca prawny zobowiązany jest wykonywać czynności zawodowe sumiennie oraz z należytą starannością uwzględniającą profesjonalny charakter działania (ust. 1) Radca prawny nie może podjąć się prowadzenia sprawy, jeżeli nie posiada wystarczającej wiedzy lub doświadczenia. Może jednak przyjąć sprawę, jeżeli zapewni sobie współpracę posiadającego stosowną wiedzę lub doświadczenie radcy prawnego lub adwokata albo innej osoby, z którą radca prawny może na podstawie przepisów prawa wspólnie wykonywać zawód (ust. 2).

Tym samym, zgodnie z ugruntowaną linią orzeczniczą, jeżeli strona jest reprezentowana przez pełnomocnika, przy ustalaniu jej winy w niezachowaniu terminu należy mieć na względzie działania pełnomocnika. W rezultacie strona ponosi konsekwencje zaniedbań w dotrzymaniu terminu popełnionych przez pełnomocnika. Innymi słowy, zaniedbania w dotrzymaniu terminu popełnione przez pełnomocnika, wykluczają uznanie braku winy strony w niezachowaniu terminu ( por. postanowienie Sądu Najwyższego z 15.03.2000r., II CKN 554/00 i postanowienie Sądu Najwyższego z 1.12.2011r., I CZ 130/11 oraz cytowane w nim orzecznictwo).

Tłumaczenie pełnomocnika, że popełniony przez niego błąd polegający na tym, że omyłkowo w kwietniu 2024 roku zamiast dwóch pierwszych stron właściwego odwołania przesłał pierwsze dwie strony innego odwołania, nawet przy przyjęciu że był błędem nieintencjonalnym, nie może odnieść zamierzonego skutku. Błąd ten należało również ocenić w kontekście próby zagmatwania sprawy poprzez złożenie odwołania od spornej decyzji bezpośrednio do Sądu, z pominięciem organu rentowego, w sytuacji, w której pełnomocnik miał pełną świadomość, iż odwołania składa się za pośrednictwem organu rentowego i tak też składał odwołania w kwietniu 2024 r., a następnie dołączenia – na zobowiązanie Sądu – „odpisu” odwołania datowanego na dzień 22 kwietnia 2024 r. w nowej, poprawionej wersji, wskazującej zaskarżenie całkowicie odmiennych decyzji oraz powołującej żądania do tej pory nie wskazywane, której to wersji nigdy pełnomocnik nie składał w żadnym odwołaniu z dnia 22 kwietnia 2024r.

W orzecznictwie wskazuje się także, że w przypadku profesjonalnego pełnomocnika uchybienia spowodowane nawet lekkim niedbalstwem nie uzasadniałyby przywrócenia terminu. Organizacja pracy w kancelarii profesjonalnego pełnomocnika winna zapewniać prawidłowy obieg pism, nawet w sytuacji nadmiaru pracy (zob. np. uzasadnienie postanowienie SN z dnia 29 kwietnia 2005 r., V CZ 26/05, LEX nr 1619222).

Tego rodzaju uchybienie jak w przedmiotowej sprawie należy uznać za posiadające wręcz znamiona winy polegającej na braku szczególnej staranności, jakiej należy wymagać od profesjonalnego pełnomocnika. Winę za ten błąd ponosi profesjonalista, a w konsekwencji jego mocodawca – czyli odwołujący się płatnik.

Nadto w sprawie wyjaśnić także trzeba, że odrzucenie odwołania na podstawie art. 477 ⁹ § 3 k.p.c. jest wynikiem przeprowadzenia przez Sąd czynności sprawdzających wypełnienie przez odwołującą się warunków formalnych złożonego odwołania, bowiem dopiero ich spełnienie otwiera drogę do merytorycznego rozpoznania sprawy. Skoro wnioskodawca złożył odwołanie po upływie terminu, a Sąd uznał, że uchybienie terminowi nie nastąpiło z przyczyn niezależnych od niego, to nie można było przystąpić do merytorycznego badania zaskarżonej decyzji. Odrzucenie odwołania zamyka drogę do rozpoznania sprawy, czyli oceny prawidłowości zaskarżonej decyzji.

Wobec powyższego na podstawie art. 477 ⁹ § 3 k.p.c. odwołanie płatnika składek podlegało odrzuceniu, o czym Sąd orzekł w punkcie 1 sentencji postanowienia.

O kosztach postępowania orzeczono zgodnie z art. 98 § 1 k.p.c. oraz § 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U.2023.0.1935 ze zm.) przyznając je wraz z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego za czas od dnia uprawomocnienia się niniejszego orzeczenia do dnia zapłaty, na podstawie art. 98 § 1 ¹ k.p.c.