Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

W pozwie wniesionym dnia 10 lutego 2015 roku i sprostowanym na rozprawie w dniu 10 lutego 2016 roku, I. S. (1) i T. Ł. wniosły o solidarne zasądzenie od pozwanych K. G. i E. G. łącznie 347.979,50 zł wraz z odsetkami ustawowymi:

- od kwoty 43.675,50 zł od dnia 1 czerwca 2005 roku,

- od kwoty 54.617,50 zł od dnia 1 czerwca 2005 roku,

- od kwoty 46.273 zł od dnia 1 stycznia 2006 roku,

-od kwoty 45.008 zł od dnia 1 lutego 2006 roku,

- od kwoty 50.184 zł od dnia 1 kwietnia 2006 roku

i od kwoty 108.222 zł od lutego 2006 roku. Powódki wniosły także o zasądzenie zwrotu kosztów postępowania. W uzasadnieniu pozwu powódki wskazały, iż prowadzą działalność gospodarczą i z uwagi na handlowy charakter tej działalności znały pozwanych. Od 2002 roku do 2007 roku wielokrotnie pożyczały pozwanym pieniądze na zakup towaru. Powódki , z uwagi na okres przedawnienia, dochodzą niniejszym pozwem zwrotu pożyczek udzielonych w maju i grudniu 2005 roku oraz styczniu, marcu i czerwcu 2006 roku, a także w maju 2007 roku. Pożyczki zostały udzielone z prywatnych środków powódek , a pozwani mieli za nie zakupić kurtki, rękawiczki oraz czapki. Ponieważ pozwani odmówili zwrotu pożyczonych pieniędzy, powódki złożyły doniesienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa do Prokuratury Rejonowej w Pabianicach. Sprawa toczy się pod sygn. akt 1Ds 610/10.

(pozew k- 2-5, uzupełnienie braków k- 26, zarządzenie o wpisaniu sprawy pod nowy numer k-29, protokół rozprawy k- 317)

W odpowiedzi na pozew z dnia 28 maja 2015 roku pozwani nie uznali powództwa i wnieśli o jego oddalenie oraz zasądzenie zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Pozwani zaprzeczyli jakoby pomiędzy stronami doszło kiedykolwiek do zawarcia umów pożyczek. Powódki na zawarcie takich umów nie mają żadnych dowodów. Wobec braku pisemnych umów, pozwani nie wyrazili zgody na dopuszczenie dowodu z przesłuchania stron i świadków na okoliczność udzielania pożyczek z powołaniem się na treści przepisu art. 720§2 w zw. z art. 74§ 1 k.c.

(odpowiedź na pozew k- 87-88)

W piśmie procesowym z dnia 29 czerwca 2015 roku powódki wniosły o zawieszenie postępowania do czasu ukończenia postępowania 1Ds 610/10.

(wniosek k- 124-125)

Pozwani nie wyrazili zgody na zawieszenie postępowania, podnosząc iż postępowanie karne toczy się od 2010 roku i do tej pory nie zostały postawione pozwanym jakiekolwiek zarzuty, zaś powódki nie wykazały jakoby miało ono jakikolwiek związek, czy wpływ na rozpoznanie sporawy niniejszej.

(pismo procesowe k-126- 127)

Dodatkowo w piśmie procesowym z dnia 5 sierpnia 2015 roku, pozwani podnieśli zarzut przedawnienia roszczeń powódek jako związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej.

(pismo k- 145-146)

W toku dalszego postępowania stanowiska stron nie uległy zmianie.

Na rozprawie w dniu 10 lutego 2016 roku Sąd oddalił wniosek o zawieszenie postępowania.

(protokół k- 317v)

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

I. S. (1) i T. Ł. są siostrami. Obydwie od 1988 roku prowadziły działalność gospodarczą w postaci importu odzieży z zagranicy i jej sprzedaży w Polsce. Działalność ta miała różne formy. Była prowadzona pod nazwiskami powódek, w formie spółek cywilnych o nazwach :K.” , W.”. Powódki razem jeździły do Tajlandii, Korei, Turcji, Chin i tam kupowały towar w postaci odzieży i sprzedawały go różnym odbiorcom w Polsce. Obydwie prowadziły boks handlowy w G.. Tutaj też w 2000, 2001 roku poznały pozwanych małżonków G. , którzy również prowadzili działalność handlową i mieli boks po sąsiedzku Ponieważ jednak działalność pozwanych nie przynosiła tak dobrego dochodu, jak powódek , strony podjęły decyzję o współpracy od 2002 roku. Strony wspólnie kupowały towar i go sprzedawały , rozliczając się na bieżąco. Pozwani nie dysponowali wystarczającymi środkami finansowymi, więc powódki czasem finansowały zakup towaru . Pozwani zaś po zakupie towaru i jego sprzedaży , oddawali pieniądze lub towar powódkom. Strony nie miały nigdy zawartej umowy pożyczki ani innej umowy na piśmie. Każda ze stron prowadziła własne notatki i rozliczenia. Strony prowadziły boksy obok siebie do jesieni 2010 roku.

(zeznania powódki I. S. 00:08:14 i 00:29:52- 00:40:09 oraz rozliczenia , notatki k- 159-199 i 212-259)

W dniu 31 marca 2010 roku działający w imieniu powódek pełnomocnik złożył do Prokuratury Rejonowej w Pabianicach zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa oszustwa przez K. G.. W zawiadomieniu wskazał, iż pozwany pobrał od powódki I. S. (1) towar o znacznej wartości i za niego nie zapłacił. Do zawiadomienia zostało załączone zestawienie dostaw ze wskazaniem ilości, wartości towaru i wpłat, sporządzone przez powódkę.

(zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa , zestawienie k- 148, 150)

W toku postępowania zostali przesłuchani zarówno powódki, jak i pozwani oraz załączono notatki dotyczące obrotu towarem i wyliczenia obydwu stron.

(protokoły przesłuchania k- 152-158, notatki k- 159-199 i 212-259, protokół k- 200-202 i k-265)

Postępowanie cały czas toczy się i do daty zamknięcia rozprawy nie zostały postawione zarzuty.

(niesporne)

Działalność handlu odzieżą powódki prowadziły do 2010 roku. Było to jedyne ich źródło dochodu. Od 1993 roku dodatkowo powódki prowadziły działalność gospodarczą w postaci stacji paliw. Są współwłaścicielkami dwóch stacji : na trasie P. – W. i Ł. – G.. Powódka T. S. cały czas zajmuje się tą działalnością, zaś T. Ł. od 2010 roku przebywa na rencie chorobowej. Pozwani małżonkowie prowadzili działalność pod nazwą (...)

(zeznania powódek I. S. 00:08:14 i 00:29:52- 00:40:09 oraz 01;04;27 i T. T. – Ł. 00:55:39 oraz 01:08:54)

Sąd dokonał następującej oceny dowodów:

Powyższych ustaleń Sąd dokonał w oparciu o zgromadzone w toku postępowania przygotowawczego i załączone do niniejszych akt dokumenty oraz przesłuchanie powódek. Pozwani konsekwentnie oponowali przeciwko ich przesłuchaniu, zaś na ostatniej rozprawie pełnomocnik pozwanych oświadczył, iż rezygnuje z przesłuchania pozwanych w charakterze strony. Dlatego też, Sąd na postawie art. 302 k.p.c. ograniczył ten dowód do przesłuchania powódek. Powołane dowody pozwoliły Sądowi na ustalenie w sposób nie budzący wątpliwości, że strony nawiązały, w ramach prowadzonych działalności gospodarczych współpracę – wspólna sprzedaż sprowadzanych z zagranicy towarów. Przez kilka lat współpraca ta funkcjonowała poprawnie. Strony na bieżąco rozliczały się pobranego towaru. Od 2007 roku stosunki pomiędzy stronami uległy pogorszeniu.

Sąd nie dał wiary powódkom jakoby udzieliły pozwanym pożyczek. Okoliczność ta nie znajduje żadnego potwierdzenia w materiale dowodowym, a zeznania powódek są sprzeczne. Po pierwsze brak jest dokumentu umowy pożyczki, zaś same powódki nie były w stanie wskazać dokładnych dat zawarcia umów, waluty w jakiej pożyczki zostały udzielone ( niektóre rzekomo w dolarach) i wreszcie precyzyjnych warunków spłaty. A takie właśnie warunki winna spełniać umowa pożyczki, zwłaszcza, że zawierali ja profesjonaliści. Nie sposób wywieźć zawarcia takich umów z odręcznych notatek stron. Wręcz przeciwnie, analiza tychże pozwala na ustalenie, że strony współpracowały ze sobą przekazując sobie towar i rozliczając się za niego. Nie ma w nich mowy o żadnych pożyczkach. Okoliczność tę potwierdza powiadomienie o popełnieniu przestępstwa przez pozwanego, w którym to wprost profesjonalny pełnomocnik powódki pisze o nierozliczeniu się za towar. Wreszcie też potwierdziła to powódka I. S. (1) w swych zeznaniach w toku postępowania karnego, złożonych tuż po złożeniu zawiadomienia, bo w dniu 25 maja 2010 , w których wprost wskazała, że doszło pomiędzy stronami do ustalenia zasad współpracy przy sprowadzaniu i sprzedaży towaru. Miało to miejsce w mieszkaniu jej córki A. w Ł. przy ul. (...) . Strony umówiły się, że powódki będą sprowadzać towar i płacić za niego , a następnie towar miał być dzielony na dwie części, zaś rozliczenie miało nastąpić po sprzedaży towaru ( protokół k- 153-154). Nie ma w tych zeznaniach mowy o pożyczkach. Jako niewiarygodne Sąd ocenił zeznania powódki jakoby w toku postępowania karnego składała identyczne wyjaśnienia jak przed Sądem , tyle że zostały one przez policjantów zmanipulowane. W ocenie Sądu , jest wręcz odwrotnie, wersja umów pożyczek powstała na potrzeby niniejszego postępowania. W tymże postępowaniu , wedle twierdzeń powódki, to samo mieszkanie córki miało służyć zawarciu umowy pożyczki. Zeznania I. S. (1) złożone w toku postępowania karnego, tuż po ustaniu współpracy pomiędzy stronami i po złożeniu niemal identycznego w treści , zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa oraz notatki dotyczące rozliczeń , w sposób jasny nakreśliły zasady współpracy stron w ramach działalności gospodarczej. Tak też należy ocenić roszczenie powódek.

Biorąc pod uwagę zgłoszony zarzut przedawnienia i po upewnieniu się po przesłuchaniu powódek o profesjonalnym charakterze ich działalności, Sąd oddalił wnioski dowodowe strony powodowej o dopuszczenie dowodu z zeznań świadków na okoliczności przekazywania środków jako nie mające znaczenia dla rozstrzygnięcia i prowadzące jedynie do przedłużenia postępowania.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Roszczenie powódek nie zasługuje na uwzględnienie.

Jako podstawę prawną powództwa należy wskazać przepis art. 720 k.c, zgodnie z którym przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. Umowa pożyczki, które wartość przenosi pięćset złotych , powinna być stwierdzona pismem ( §2 art. 720 k.c. ).

Jak to już zostało powiedziane czynność została dokonana pomiędzy przedsiębiorcami, a zatem podnoszone przez pozwanych ograniczenia dowodowe wynikające z art. 74 § 1i2 k.c. nie mają w niniejszej sprawie zastosowania .

W myśl bowiem art. 74 § 3 k.c. przepisów o formie pisemnej przewidzianej dla celów dowodowych nie stosuje się do czynności prawnych w stosunku między przedsiębiorcami.

Konsekwencją przyjęcia, że roszczenia powódek, nie będące umowami pożyczek, pozostają w związku z prowadzoną przez nie działalnością gospodarczą, jest uwzględnienie przez Sąd zgłoszonego przez pozwanych zarzutu przedawnienia z art. 118 k.c.

Powódki wskazują, iż rozliczenia „pożyczek” dotyczą okresu od maja 2005 roku do maja 2007 roku. Pozew został skutecznie wniesiony ( po wcześniejszym zwrocie ) w dniu 10 lutego 2015 roku. Uznać zatem należy, że roszczenia uległy przedawnieniu odpowiednio w 2008 i 2010 roku.

Trzyletniemu terminowi przedawnienia z art. 118 KC podlegają roszczenia przysługujące osobom prowadzącym działalność gospodarczą i mające związek z prowadzoną przez uprawnionego działalnością gospodarczą. Przedawnienie dotyczy zatem roszczeń powoda – przedsiębiorcy.

Do zastosowania trzyletniego terminu przedawnienia przewidzianego w art. 118 KC nie jest wymagane, aby obie strony stosunku prawnego, z którego wywodzi się roszczenie majątkowe, prowadziły działalność gospodarczą. Wystarczy, że działalność gospodarczą prowadzi tylko strona dochodząca roszczenia, które wiąże się z tą działalnością ( tak SN w wyr. z 2.4.2008 r. (III CSK 302/07, OSN 2009, Nr B, poz. 37).

Momentem istotnym dla oceny istnienia tego związku jest chwila powstania roszczenia. Chodzi przede wszystkim o roszczenia powstałe w wyniku czynności prawnych dokonanych w ramach działalności gospodarczej (zob. wyr. SN: z 16.7.2003 r., V CK 24/02, OSN 2004, Nr 10, poz. 157; z 24.4.2003 r., I CKN 316/01, OSN 2004, Nr 7–8, poz. 117; z 3.10.2008 r., I CSK 155/08, Legalis). W uchwale z 25.11.2011 r., (III CZP 67/11, OSN 2012, Nr 6, poz. 69) SN sprecyzował pojęcie roszczenia związanego z prowadzeniem działalności gospodarczej. Podkreślił, że za czynności związane z prowadzeniem działalności gospodarczej uznaje się czynności podejmowane w celu realizacji zadań mieszczących się w przedmiocie tej działalności w sposób bezpośredni lub pośredni, pod warunkiem jednak, że pomiędzy przedmiotem działalności a czynnościami prowadzącymi do powstania roszczenia zachodzi normalny i funkcjonalny związek. Roszczenia związane z prowadzeniem działalności gospodarczej mogą wynikać z różnych zdarzeń prawnych, nie tylko z umów, ale i np. z nienależnego świadczenia. Dla zakwalifikowania roszczenia jako związanego z prowadzeniem działalności gospodarczej przez uprawnionego bez znaczenia jest to, czy dany rodzaj działalności przewidziany jest w statucie lub innym akcie założycielskim uprawnionego i wykazany we właściwym rejestrze. Pojęcie to obejmuje także roszczenia z umów mających uboczne, pomocnicze znaczenie dla działalności gospodarczej uprawnionego (np. najmu czy sprzedaży składników majątkowych przedsiębiorstwa, którego działalność gospodarcza polega na czym innym, podobnie M. Pyziak-Szafnicka (red.), Kodeks, s. 1048; por. też R. Trzaskowski, Roszczenia związane z prowadzeniem działalności gospodarczej w rozumieniu art. 118 k.c., PS 2006, Nr 2, s. 3 i n.).

W rozpoznawanej sprawie niesporne jest, iż w dacie nawiązania współpracy , jak i upływu terminu przedawnienia, powódki prowadziły działalność gospodarczą polegającą do handlu towarem, a głównie odzieżą. W związku z zakupem i sprzedażą tychże towarów nawiązały współpracę z pozwanymi. Tejże współpracy dotyczy roszczenie powódek. Skoro jedynym źródłem utrzymania powódek była przez lata ( dla powódki T. - Ł. do 2010 roku) działalność gospodarcza, to twierdzenia, że przeznaczały na ten cel środki „prywatne” pozostaje bez znaczenia dla oceny charakteru roszczenia powódek.

Mając na uwadze powyższe Sąd oddalił roszczenie jako przedawnione.

W oparciu o przepis art. 98 w zw. z art. 105 k.p.c. Sąd zasądził na rzecz pozwanych solidarnie zwrot kosztów procesu. Na zasądzoną kwotę składa się wynagrodzenie pełnomocnika pozwanych ustalone w oparciu o § 6 pkt 7 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu ( Dz. U. Nr 163, poz. 1349).

z/ odpisy wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikom stron.