Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

W pozwie z 16 lutego 2023 r., uzupełnionym pismem z 7 sierpnia 2023 r., skierowanym przeciwko (...) S.A. w W. powódka M. O. wniosła o zasądzenie od pozwanego na swoją rzecz następujących kwot:

- 110.000 zł zadośćuczynienia z ustawowymi odsetkami od 30 lipca 2022 r. do dnia zapłaty;

- 9546 zł odszkodowania z ustawowymi odsetkami od 16 grudnia 2022 r. do dnia zapłaty.

Jednocześnie wniosła o zasądzenie od pozwanego na swoją rzecz kosztów postępowania. W uzasadnieniu powódka wskazała, iż uległa wypadkowi , będąc gościem w hotelu (...) w J. , na skutek wadliwie działających drzwi automatycznych.

(pozew k. 4-10; pismo procesowe k. 96)

Pozwany nie uznał roszczeń powódki tak co do zasady, jak i wysokości. Wniósł o zasądzenie od powódki na swoją rzecz zwrotu kosztów postępowania wg norm przepisanych, w tym zastępstwa procesowego, opłaty skarbowej od pełnomocnictwa i odsetek od kosztów sądowych.

(odpowiedź na pozew k. 51-56)

Strony ostatecznie podtrzymały swoje stanowiska w sprawie.

(stanowiska procesowe stron, e-protokół k. 272 – 00:27:00, 00:42:44)

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powódka wraz z mężem W. O. (1) w okresie od 17 lipca do 31 lipca 2022 r. przebywała w Hotelu (...) w J.. Małżonkowie byli stałymi bywalcami hotelu.

(zeznania powódki k. 271v.-272 – od 00:04:24 do 00:26:36; zeznania świadka W. O. k. 160 v. – 00:29:46; zeznania świadka K. D. k. 163 v. – 02:03:07)

W dniu 30 lipca 2022 r. powódka uległa wypadkowi na terenie hotelu. Po śniadaniu w restauracji hotelowej (...), powódka przy asekuracji kuli, udała się do wyjścia. Wyjście z restauracji przebiegało przez korytarz wyposażony w drzwi automatycznie otwierane na zewnątrz restauracji w kierunku ogródka. Przed powódką przez drzwi, które wówczas były otwarte, przeszedł jej mąż, a następnie powódka. W trakcie, gdy powódka przechodziła przez otwór drzwiowy, została uderzona całą powierzchnią automatycznie zamykających się drzwi. Na skutek uderzenia drzwiami, powódka upadła tuż za drzwiami, doznając skomplikowanego urazu kończyny dolnej. Powódka była zaskoczona, że drzwi się uruchomiły. Dotychczas z mężem byli przekonani, że drzwi cały czas są otwarte i nie są uruchamiane automatycznie.

(wyjaśnienia informacyjne powódki potwierdzone jej zeznaniami k. 159v.-160 – od 00:05:38 do 00:23:22, k. 271v. – 00:04:24; zeznania powódki k. 271v.-272 – od 00:04:24 do 00:26:36; wydruk fotografii drzwi k. 39-40; zeznania świadka W. O. k. 160 v. – 00:32:02, 00:35:23)

Zdarzenie to miało miejsce w obecności męża powódki, gości oraz personelu hotelowego. Obszar wejścia do restauracji (...) nie był monitorowany.

(wyjaśnienia informacyjne powódki potwierdzone jej zeznaniami k. 159v.-160 – od 00:05:38 do 00:23:22, k. 271v. – 00:04:24; zeznania powódki k. 271v.-272 – od 00:04:24 do 00:26:36; informacja k. 95; zeznania świadka K. D. k. 163v.-164v. – 01:59:11, 02:39:58)

Kilka lat temu w Hotelu (...) zamontowano 12 par drzwi automatycznych – 11 par drzwi przesuwnych i 1 parę rozwiernych przy restauracji hotelowej (...). Instalację drzwi wykonało przedsiębiorstwo zewnętrzne (...) Automaty drzwiowe podlegały dwa razy w roku przeglądom technicznym i posiadały certyfikaty. Przed sezonem wymieniono w nich części (mechanizmy napędowe, akumulatory). Drzwi były wyposażone w klamki, czujniki ruchu i system „push and go”. Drzwi były ciężkie i ich pociągnięcie wymagało użycia siły.

(zeznania świadka A. Z. k. 233v.-234 – 00:04:13, 00:09:06, 00:14:08; zeznania świadka M. K. k. 188v.-189 – 00:06:25; zeznania świadka N. Ś. k. 190 – 01:00:40; dokumentacja techniczna, w tym protokoły serwisowe k. 237)

Automatyczne drzwi rozwierne mogły zacząć się zamykać w związku z tzw. martwym punktem, tj. wtedy, gdy czujnik nie zadziałał prawidłowo (nie wykrył ruchu).

(zeznania świadka M. K. k. 188v.-189 – 00:11:35, 00:20:26; zeznania świadka K. D. k. 163v. – 02:03:07)

W okresie letnim przy wysokich temperaturach drzwi były stale otwarte, natomiast w okresie zimowym i przy wietrznej pogodzie, drzwi działały „z automatu” samoistnie. W pobliżu drzwi nie było informacji dotyczącej ani tego, że drzwi są automatyczne ani kierunku ich otwierania. Tego spornego dnia , z uwagi na wiatr, obsługa hotelu zamknęła drzwi.

Ostatni przegląd serwisowy i naprawę drzwi zlecono w sierpniu 2022 r., następnego dnia po wypadku powódki. Dokonano zmiany parametrów pracy automatyki drzwi.

(zeznania świadka A. Z. k. 233v.-234 – 00:04:13, 00:09:06, 00:14:08; zeznania świadka N. Ś. k. 190 – 01:04:11; zeznania świadka W. O. k. 161 – 00:56:10; zeznania świadka D. O. k. 162 – 01:18:41; zeznania świadka K. D. k. 163v.-164 – 02:03:07, 02:21:02; dokumentacja techniczna, w tym protokoły serwisowe k. 237)

Po upadku powódka nie mogła się samodzielnie poruszać. Mąż powódki wraz z towarzyszącymi mu osobami posadził powódkę na wózku i zawiózł ją do pokoju hotelowego.

(wyjaśnienia informacyjne powódki potwierdzone jej zeznaniami k. 159v.-160 – od 00:05:38 do 00:23:22, k. 271v. – 00:04:24; 00:15:24; 00:18:00; zeznania świadka W. O. k. 160 v. – 00:35:23)

Ze względu na bardzo silne dolegliwości bólowe, w nocy z 30 na 31 lipca 2022 r. pogotowie ratunkowe przewiozło powódkę na (...) Szpitala (...) w W.. W wyniku przeprowadzonych tam badań (zdjęcie rentgenowskie) stwierdzono złamanie okołoprotezowe kości uda prawego (powódka była po wszczepieniu endoprotezy stawu biodrowego) i konieczność przeprowadzenia zespolenia operacyjnego. W tej sytuacji powódka podjęła decyzję o natychmiastowym powrocie do Ł..

(karta informacyjna leczenia szpitalnego k. 13)

Z uwagi na trudności związane z transportem sanitarnym oraz brakiem możliwości prowadzenia samochodu przez powódkę, powódka wraz z mężem zostali przewiezieni do Ł. przez D. O. (2). Będąc jeszcze nad morzem korzystali także z pomocy znajomych.

(zeznania świadka W. O. k. 160 v.-161 – 00:35-23, 00:44:23; zeznania świadka D. O. k. 161v.-162 – 01:07:37, 01:14:52; zeznania świadka A. S. k. 162v. – 01:27:59; zeznania świadka M. S. k. 162 v. – 01:36:03)

31 lipca 2022 r. powódka zgłosiła się do Szpitala SP ZOZ (...) w Ł., gdzie została przyjęta na Oddział (...).

2 sierpnia 2022 r. wykonano operację, polegającą na otwartym nastawieniu kości z wewnętrzną stabilizacją złamania kablami. Zabieg przebiegł bez komplikacji. Włączono antybiotykoterapię, leczenie przeciwzakrzepowe i rehabilitację okołołóżkową.

Powódkę w dniu 9 sierpnia 2022 r. wypisano z zleceniami: trybu życia fotelowo-łóżkowego do 6-8 tygodni, leczenia przeciwzakrzepowego i przeciwbólowego oraz kontroli w (...) w 10-14 dobie pooperacyjnej oraz za 6 tygodni. Wskazano, że po ustąpieniu bólu – chodzenie o balkoniku.

(karta informacyjna leczenia szpitalnego k. 14-15)

Po opuszczeniu szpitala powódka przebywała w domu letniskowym w S., gdzie przechodziła rekonwalescencję. W tym czasie wymagała stałej opieki pielęgniarskiej, rehabilitacji oraz pomocy w podstawowych czynnościach życia codziennego. Zaopatrzyła się w specjalistyczne łóżko rehabilitacyjne, materac oraz nakładki na sanitariat. Była również dwukrotnie przewożona transportem sanitarnym do szpitala na badania kontrolne.

(dowody zakupu k. 17-27)

W wyniku wypadku z 30 lipca 2022 roku powódka doznała złamania kości udowej prawej w okolicy trzpienia protezy stawu biodrowego (złamanie okołoprotezowe). W tym czasie powódka była w stanie po endoprotezoplastyce obu bioder: lewego – 2011 r., zaś prawego – 2016 r. i poruszała się o kulach.

Rozmiar cierpień fizycznych powódki w związku z wypadkiem bezpośrednio po urazie był znaczny, następnie po przeprowadzonym leczeniu operacyjnym zmniejszył się. W miarę gojenia i rehabilitacji w przeciągu 2 miesięcy, stawał się umiarkowany i niewielki.

(opinia biegłego ortopedy k. 240-248)

W związku z urazem doznanym w wypadku z 30 lipca 2022 r. powstał u powódki trwały uszczerbek na zdrowiu w wysokości – 10% - wobec ujawnionego skrócenia (2-3 cm) oraz ograniczenie ruchomości w prawym stawie biodrowym w stosunku do lewego biodra, będącego również po zabiegu endoprotezoplastyki.

(opinia biegłego ortopedy k. 240-248)

W ocenie ortopedycznej, skutki wypadku powodowały konieczność znacznego ograniczenia aktywności ruchowej powódki (tryb fotelowo-łóżkowy przez 3 m-ce). Powódka w tym czasie wymagała pomocy osób trzecich, początkowo (2 m-ce) większość czasu spędzała w pozycji leżącej i wymagała pełnej opieki oraz stosownego zaplecza ortopedyczno-pielęgnacyjnego.

Poniosła w związku z tym wydatki na zakup (materac przeciwodleżynowy), wynajem specjalnych urządzeń (łóżko), środki sanitarno-higieniczne (nakładka na sedes, rękawice myjące i prześcieradło nieprzemakalne, majtki chłonne) oraz leki (przeciwbólowe, przeciwzakrzepowe i odżywiające kości), których łączny koszt wyniósł 2546,85 zł.

Od 10 sierpnia 2022 r. do 15 października 2022 r. powódka korzystała z pomocy pielęgniarki, która przychodziła do niej 5 razy w tygodniu. Z tego tytułu pobierała opłatę 50 zł. za wizytę. Za 52 wizyty powódka zapłaciła łącznie za którą poniosła koszt 2600 zł.

(opinia biegłego ortopedy k. 240-248; zeznania świadka W. O. k. 161 – 00:44:23, 00:50:41 )

Od początku wskazana była dla powódki rehabilitacja i w związku z tym od 11 sierpnia do 1 października 2022 r., 3 raz w tygodniu powódka odbywała rehabilitację odpłatną (200 zł za zabieg). Łącznie odbyła 22 zajęć, a koszty z tym związane to kwota 4400 zł.

Decyzja powódki w zakresie rehabilitacji była racjonalna i uzasadniona. Prowadzenie rehabilitacji po zabiegu w warunkach domowych oraz z pilnych wskazań, jest możliwe tylko prywatnie. Uzyskanie rehabilitacji w ramach NFZ jest w takich przypadkach możliwe tylko w warunkach stacjonarnych (oddział rehabilitacji) lub ambulatoryjnie po długim okresie oczekiwania.

(opinia biegłego ortopedy k. 240-248)

Rokowanie powódki z punku widzenia ortopedycznego jest niekorzystne. Złamanie uda pogarsza rokowanie co do aktywności i wydolności ruchowej, ograniczenie ruchu i skrócenie kończyny dają asymetrię prowadzącą do narastania zmian zwyrodnieniowych kręgosłupa. Leczenie złamania zostało zakończone. Powódka wymaga jednak stałej rehabilitacji adekwatnej do schorzeń ortopedycznych - endoprotez, przebytego złamania oraz podeszłego wieku. Obecnie odczuwa stałe dolegliwości bólowe okolicy prawego uda. Obecnie powódka chodzi bardzo ostrożnie, na szerokiej podstawie z niewielkim asymetrycznym obciążaniem prawej kończyny dolnej. Powódka korzysta z balkonika, ponieważ przy chodzeniu traci równowagę w lewą stronę. Po domu także chodzi z balkonikiem, co powoduje duże ograniczenie jej sprawności ruchowej. Ma trudności także z wstawaniem. Zażywa stale leki przeciwbólowe.

(opinia biegłego ortopedy k. 240-248; zeznania powódki k. 271v.-272 – 00:04:24)

Powódka doznała stresu w związku z pobytem na (...) w W. , gdzie na pomoc oczekiwała wiele godziny w bólu. Martwiła się także o zdrowie swojego męża. Bardzo przeżyła upadek oraz to, że dyrekcja hotelu się nią nie zainteresowała. Zaraz po zdarzeniu nie wezwano pogotowia. Nigdy już nie pojechała do hotelu (...), gdyż ma uraz. Powódka ma 81 lat. Przed wypadkiem była osobą samodzielną. Na co dzień opiekowała się schorowanym mężem. Aktywnie uczestniczyła w życiu towarzyskim. Kierowała samochodem.

Aktualnie powódka unika życia towarzyskiego, które przed wypadkiem było bardzo aktywne i rozległe, gdyż wstydzi się poruszania o balkoniku. Poza tym nie uczęszcza już w wydarzeniach kulturalnych, z uwagi na ograniczoną możliwość poruszania się, w tym także bariery architektoniczne. W domu powódka nie jest w stanie sprzątać oraz gotować regularnie. W wyjściach na miasto, w tym do lekarzy , powódce zawsze ktoś towarzyszy.

(wyjaśnienia informacyjne powódki potwierdzone jej zeznaniami k. 159v.-160 – od 00:05:38 do 00:23:22, k. 271v. – 00:04:24, 00:11:33, 00:15:24; zeznania powódki k. 271v.-272 – od 00:04:24 do 00:26:36; zeznania świadka W. O. k. 161 – 00:50:41, 00:55:31, 00:54:53; zeznania świadka M. S. k. 163 – 01:45:04, 01:49:13)

Hotel (...) był objęty ubezpieczeniem za okres, w którym doszło do wypadku w Towrzystwie Ubezpieczeniowym (...). Pozwane Towarzystwo przyjęło zgłoszenie szkody powódki 17 października 2022 r. i wezwało powódkę do uzupełnienia dokumentacji niezbędnej do ustalenia zasadności i wysokości zgłoszonych świadczeń.

Powódka pismem z 16 listopada 2022 r. przedstawiła pozwanemu niezbędną dokumentację.

W piśmie z 30 listopada 2022 r. pozwany nie uznał roszczeń powódki.

(przyjęcie zgłoszenia szkody k. 31-32; decyzja pozwanego k. 37-38; wezwanie k. 33; uzupełnienie z potwierdzeniem nadania k. 37-38)

Powyższy stan faktyczny ustalono na podstawie powołanych dowodów,
w szczególności w oparciu o opinie biegłego sądowego i dokumentację medyczną, zeznania powódki i zgłoszonych świadków.

Opinia biegłego lekarza sądowego spełniała wymogi dowodowe, odzwierciedlała staranność i wnikliwość w badaniu zleconego zagadnienia, odpowiadała w sposób wyczerpujący, stanowczy i zrozumiały na postawione pytania, a przytoczona na ich uzasadnienie argumentacja jest w pełni przekonująca. Biegły pozytywnie zweryfikował koszty odszkodowanie i szczegółowo je omówił, co sąd uznał za doniosłe z punktu widzenia rozstrzygnięcia niniejszej sprawy. Biegły także oszacował uszczerbek jakiego doznała powódka, co stanowiło przedmiot jej polemiki, jednakże ostatecznie nie wnosiła o sporządzenie opinii uzupełniającej w tym zakresie (k. 259).

Na podstawie art. 2352 § 1 pkt 2 k.p.c. Sąd pominął dowód z opinii biegłego z zakresu mechaniki drzwi automatycznych , zgłoszony przez pozwanego na okoliczność:” czy jest możliwe aby drzwi automatyczne zainstalowane w hotelu (...) w dniu 30 lipca 2022 roku zamknęły się w chwili gdy w ich zasięgu znajduje się obiekt ruchomy „ . Jak wykazało bowiem postępowanie dowodowe ta okoliczność jest możliwa i została wykazana przez powódkę. Potwierdzili to także świadkowie, w tym serwisant współpracujący z hotelem, które zeznał, iż bywają tzw. „martwe punkty” . Sięganie zatem po wiadomości specjalne i przedłużanie postępowania w celu ustalenia faktu wykazanego w toku procesu, było zbędne.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało na częściowe uwzględnienie.

W przedmiotowej sprawie pozwane Towarzystwo (...) od początku kwestionowało swoją odpowiedzialność za skutki wypadku z 30 lipca 2022 r., jakiemu uległa powódka M. O. na terenie Hotelu (...) w J., podnosząc, że do upadku powódki nie mogło dojść na skutek uderzenia przez zamykające się przedwcześnie drzwi automatyczne, zaś powódka upadła w związku ze stanem zdrowia – poruszała się z kulą, a wtedy łatwo o potknięcie. Tym samym Towarzystwo zakwestionowało przyczynę i okoliczności upadku powódki, odpowiedzialność ubezpieczonego – Hotelu (...) w J., a także wysokość i zasadność dochodzonych roszczeń przez powódkę z tytułu zadośćuczynienia i odszkodowania.

Podstawą odpowiedzialności pozwanego była umowa ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zawarta z Hotelem (...) w J., który nie dopełnił obowiązku należytego zabezpieczenia przejścia przez korytarz prowadzący z restauracji (...) do ogrodu hotelowego wyposażonego w rozwierne drzwi automatyczne, czym spowodował wypadek powódki oraz przepis art. 822 k.c., zgodnie z którym przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zakład ubezpieczeń zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, względem których odpowiedzialność ponosi ubezpieczający albo osoba, na której rzecz umowa została zawarta. Nadto uprawniony do odszkodowania w związku ze zdarzeniem objętym umową ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej może dochodzić roszczenia bezpośrednio od ubezpieczyciela (§4).

Przesłanką powstania obowiązku świadczenia przez ubezpieczyciela z tytułu umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej jest zatem stan odpowiedzialności cywilnej ubezpieczającego (ubezpieczonego) za szkodę wyrządzoną osobie trzeciej.

Dokonując zatem oceny zasadności żądania pozwu względem pozwanego Sąd zwrócił uwagę, że osoby wchodzące bądź też wychodzące z jakiegokolwiek hotelowego ciągu komunikacyjnego, zwłaszcza z restauracji – nie mają obowiązku analizowania bądź śledzenia pracy zainstalowanych w nich drzwi. Stąd też, w ocenie sądu, płynie wniosek, że czujniki ruchu sterujące pracą drzwi winny być zainstalowane w taki sposób, aby zagwarantować możliwie najwyższy poziom bezpieczeństwa osób korzystających z takich drzwi, tym bardziej, że wśród osób takich mogą być osoby starsze, niepełnosprawne bądź dzieci i nie sposób zakładać, że każda z takich osób zmierzać będzie w stronę otworu drzwiowego centralnie tak, aby na jaj najdłuższym odcinku swojego marszu znajdować się w polu detekcji czujnika. Wymagania takiego nie sposób formułować choćby z tego względu, że trudno od przeciętnego gościa hotelu wymagać dostępnej szczegółowej znajomości zasad działania napędów drzwi i związanych z tym ograniczeń w postaci występowania martwego punktu, którego dla własnego bezpieczeństwa należy unikać. Wymaganie takie wiąże się z koniecznością uwzględnienia całego szeregu sytuacji odbiegających od zakładanej, takich mianowicie, kiedy gość hotelowy przemierza drogę do drzwi w ściśle założonym czasie, nie zatrzymując się po drodze i nie zbaczając z obszaru objętego działaniem czujników. Odstępstw od takiego wzorcowego, modelowego sposobu wchodzenia i wychodzenia z restauracji hotelowej nie sposób kwalifikować w kategoriach nieprawidłowości mogących uzasadniać postawienie jakiegokolwiek zarzutu gościowi hotelowemu, a zwłaszcza spowodowanych podeszłym wiekiem i obniżoną sprawnością fizyczną (powódka poruszała się o kuli). Tym bardziej, że wokół drzwi nie było absolutnie żadnej informacji ani o tym, że drzwi otwierają się automatycznie ani o kierunku ich otwierania. Co znamienne wewnętrzne praktyki hotelowe zakładały, że w ciepłe dni drzwi pozostawały cały czas otwarte, to słusznie mogło wywoływać wśród gości poczucie, że nie są to drzwi automatyczne, tylko drzwi manualne, tym bardziej, że były one wyposażone w klamkę. Z możliwością wystąpienia tego typu okoliczności spółka hotelowa winna się jednak liczyć, organizując pracę należącego do niej hotelu tak, by zapewnić maksymalne bezpieczeństwo, również osobom o obniżonej sprawności, tym bardziej, że duża część kuracjuszy hotelu (...) to osoby starsze, często zmagające się z dysfunkcjami narządów ruchu. Licząc się z powyższymi możliwościami hotel w trosce o bezpieczeństwo swoich gości powinien podjąć dalej idące działania, takie, jak chociażby umieszczenie informacji o działaniu drzwi automatycznych, a także wyznaczenie tras, po których goście ci winni poruszać się zmierzając w stronę otworu drzwiowego. Przyjmując nawet, iż zaniechanie ich wyznaczenia nie mieści się w kategorii zaniedbania pozwalającego na postawienie hotelowi zarzutu naruszenia zasad bezpieczeństwa skutkującego powstaniem odpowiedzialności w oparciu o art. 415 kc., to nie eliminuje jednocześnie odpowiedzialności z art. 435 kc. Jeśli zatem, jak miało to miejsce w niniejszej sprawie, zaistnienie wypadku możliwe było także pomimo prawidłowego zainstalowania sterujących pracą drzwi czujników ruchu, to okoliczność powyższa sama w sobie nie eliminuje odpowiedzialności hotelu (...), a jedynie uzasadnia jej oparcie na zasadzie ryzyka. Za okoliczność przemawiającą za przyjęciem względem hotelu tej podstawy odpowiedzialności jest samo zagrożenie płynące dla gości z faktu zastosowania rozwiązań technicznych, które – mimo, że obiektywnie prawidłowe - nie eliminują jednak jednocześnie potencjalnego niebezpieczeństwa wyrządzenia szkód osobom trzecim. Zagrożenie takie, które nieuchronnie generowane jest w związku z działaniem przedsiębiorstw wprawianych w ruch za pomocą sił przyrody, decyduje o ponoszeniu przez nie odpowiedzialności odszkodowawczej na zasadzie ryzyka niezależnie od możliwości przypisania osobom odpowiedzialnym za organizację pracy przedsiębiorstwa bądź jego pracownikom jakiejkolwiek winy, stosownie bowiem do utrwalonego w literaturze stanowiska, dla przypisania odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną ruchem przedsiębiorstwa lub zakładu ustawodawca nie jest wymagane ustalenie bezprawnego charakteru zachowania podmiotu prowadzącego przedsiębiorstwo ani jego winy. Działania lub zaniechania składające się na funkcjonowanie przedsiębiorstwa lub zakładu, a stanowiące przyczynę szkody, nie muszą naruszać reguł porządku prawnego, a w szczególności norm prawnych dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy, bezpieczeństwa produktów czy prawa sąsiedzkiego (por. wyrok SN z dnia 18 maja 2012 r., III PK 78/11, LEX nr 1216871, a także uchwała SN z dnia 7 kwietnia 1970 r., III CZP 17/70, OSP 1971, z. 9, poz. 169, z glosami: T. Dybowskiego i A. Agopszowicza tamże oraz wyrok SN z dnia 24 lutego 1981 r., IV CR 17/81, OSNC 1981, nr 11, poz. 216, z glosą J. Skoczylasa, OSP 1982, z. 5–6, poz. 64).

Odnosząc się do kwestii zasady odpowiedzialności hotelu odnotować należy z pozoru tylko nie mające zastosowanie w niniejszej sprawie stanowisko wyrażone w uzasadnieniu wyroku Sądu Okręgowego w Gliwicach wyrażonego w sprawie III Ca 1759/14, wedle którego odpowiedzialność placówek takich jak parki wodne, kształtuje się w oparciu o przewidzianą przepisem art. 435 kc. zasadę ryzyka, bowiem do ich prowadzenia nieodzowne jest korzystanie z energii elektrycznej i cieplnej, to zaś uzasadnia tezę, iż siły przyrody stanowią w istocie siłę napędową a nie jedynie wspomagającą funkcjonowanie powyższych obiektów. Stwierdzić należy, iż przetwarzanie powyższych sił przyrody stanowi podstawę funkcjonowania również hotelu, permanentne bowiem wykorzystywanie urządzeń tworzących infrastrukturę hotelu, w tym również przedmiotowych drzwi, nie byłoby możliwe bez ciągłego zasilania elektrycznego. Z tego też płynie wniosek, że także przedsiębiorstwo spółki (...) jest wprawiane w ruch za pomocą sił przyrody, siły te bowiem są one konieczne do prawidłowego prowadzenia tego przedsiębiorstwa. W tym miejscu Sąd przyjął za swoje stanowisko Sądu Apelacyjnego w Łodzi zaprezentowanie w sprawie I Aca 454/17 zgodnie, z którym przedmiotowy hotel spełnia definicję przedsiębiorstwa, albowiem jest dużym obiektem hotelowym, dla funkcjonowanie którego niezbędne jest korzystanie z sił przyrody. Dotyczy to nie tylko urządzeń oświetlenia, ogrzewania, klimatyzacji, transportu (wózki) monitoringu itp. Ale także zamykania i otwierania drzwi. Bez tych urządzeń niemożliwe byłoby funkcjonowanie nowoczesnych obiektów – hoteli. To właśnie korzystanie z automatycznych urządzeń powoduje, że możliwe jest prowadzenie działalności na tak dużą skalę. Bez nich byłoby to znacznie utrudnione. Nie można więc ograniczać pojęcia takich przedsiębiorstw tylko do tradycyjnych dziedzin przemysłu czy transportu. Szybka automatyzacja wielu dziedzin przyśpiesza ich funkcjonowanie, sprowadzając tym samym tradycyjne ryzyko obrażeń spowodowanych przez maszyny, które wprawiane w ruch siłami przyrody stanowią znacznie większe zagrożenie niż nie wprawiane takimi siłami. Typowym przykładem takich urządzeń są właśnie drzwi automatyczne, bez których niemożliwa jest we współczesnym świecie szybkie i wygodne przemieszczanie się.

Rozważając możliwość oparcia odpowiedzialności hotelu na wskazanej wyżej zasadzie odpowiedzialności podzielić należało w całej rozciągłości stanowisko, wedle którego osoby wchodzące bądź też wychodzące z marketu nie mają obowiązku analizowania bądź śledzenia pracy zainstalowanych w nich drzwi (por. wyrok z 11 października 2016 r. Sądu Okręgowego w Łodzi w sprawie o syg. akt II C 1548/13).

Reasumując, ubezpieczony hotel niewątpliwie nie dopełnił warunków, aby zapewnić gościom swobodne i bezpieczne przemieszczanie się ciągiem komunikacyjnym prowadzącym z restauracji do ogrodu wyposażonym w drzwi automatyczne. Nie oznaczył przestrzeni wokół drzwi informując o działaniu automatycznym drzwi oraz kierunku ruchu skrzydeł drzwiowych. Do tego stosował tylko sobie znaną praktykę, że w czasie pogody drzwi pozostawały stale otwarte, co stwarzało wrażenie, że drzwi nie są automatyczne, zaś w chłodne i wietrzne – drzwi pozostawały zamknięte, gdyż uruchamiały się wówczas samoistnie (np. na skutek wiatru). Nie uwzględnił faktu, że goście przebywający w hotelu to w dużej mierze ludzie starsi i schorowani, którzy przemieszczają się w asyście innych osób lub przy pomocy zaopatrzenia medycznego. Ponadto co najmniej zastanawiające są rozbieżności dotyczące treści protokołów serwisowych, z których wynika, że na drugi dzień po zdarzeniu dokonano zmiany parametrów ustawień drzwi oraz że drzwi działały prawidłowo. Tym samym nie ulegało wątpliwości, że hotel dopuścił się zachowania, które musiał skutkować jego odpowiedzialnością, a tym samym pozwane Towarzystwo powinno naprawić szkodę wyrządzoną powódce.

Wbrew stanowisku pozwanego ubezpieczyciela nie wystąpiły jednocześnie jakiekolwiek przesłanki mogące wyłączyć odpowiedzialność pozwanego. Stosownie do brzmienia przepisu art. 435 kc. § 1 kc., prowadzący na własny rachunek przedsiębiorstwo lub zakład wprawiany w ruch za pomocą sił przyrody (pary, gazu, elektryczności, paliw płynnych itp.) ponosi odpowiedzialność za szkodę na osobie lub mieniu, wyrządzoną komukolwiek przez ruch przedsiębiorstwa lub zakładu, chyba że szkoda nastąpiła wskutek siły wyższej albo wyłącznie z winy poszkodowanego lub osoby trzeciej, za którą nie ponosi odpowiedzialności. Podzielić należy jednocześnie pogląd, że prowadzący przedsiębiorstwo „ponosi odpowiedzialność" w rozumieniu art. 435 k.c. za wszystkie osoby, które zostały włączone w ruch przedsiębiorstwa (por. B. Lewaszkiewicz-Petrykowska, Odpowiedzialność cywilna prowadzącego na własny rachunek przedsiębiorstwo..., s. 171; W. Czachórski (w:) System prawa cywilnego, t. III, cz. 1, s. 621; W. Kuryłowicz (w:) Komentarz, t. II, 1972, s. 1074; M. Safjan (w:) K. Pietrzykowski, Komentarz, t. I, 2011, art. 435, nb 26). W pierwszej kolejności chodzi o osoby, za które odpowiada ex delicto (np. na podstawie art. 427, 429, 430 k.c.) lub ex contractu (np. art. 471, 474 k.c.), przy czym nie ma znaczenia, czy zachodzą wszystkie przesłanki tej odpowiedzialności (np. powierzenie czynności profesjonaliście zwolni od odpowiedzialności na podstawie art. 429 k.c., lecz nie ma znaczenia dla wyznaczenia kręgu podmiotów „osób trzecich", na użytek art. 435 k.c.).

Jako pozbawioną znaczenia ocenić należało w niniejszej sprawie okoliczność, że usługa montażu drzwi, których działanie wyrządziło szkodę, powierzona została podmiotowi profesjonalnie trudniącemu się świadczeniem tego typu usług – (...) W świetle dominującej wykładni przepisu art. 435 par. 1 kc. ww. podmiot nie jest osobą trzecią dla hotelu (...), jego zachowanie zaś – w świetle poczynionych w sprawie ustaleń - żadną miarą nie może ocenione zostać w kategoriach jakiegokolwiek zawinienia pozostającego w związku przyczynowym z wyrządzoną szkodą. Przeprowadzone w sprawie dowody nie wykazały możliwości przypisania przedsiębiorstwu jakiegokolwiek zaniedbania czy nieprawidłowości na etapie montażu, których zaistnieniem wytłumaczyć dałoby się późniejszym wypadek z udziałem powódki.

Przesądziwszy o zasadzie odpowiedzialności pozwanego za szkodę powódki koniecznym pozostawało określenie zakresu doznanych przez nią w wypadku urazów.

Materialnoprawną podstawę żądań powódki stanowią przepisy art. 444 k.c. i 445§1 k.c.

Zgodnie z treścią art. 444§1 k.c. w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty.

Stosownie do treści art. 445§1 k.c. w wypadkach przewidzianych w artykule poprzedzającym sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę.

Zadośćuczynienie jest formą rekompensaty pieniężnej z tytułu szkody niemajątkowej i obejmuje swym zakresem wszystkie cierpienia fizyczne i psychiczne, zarówno już doznane, jak i te które mogą powstać w przyszłości. Ma w swej istocie ułatwić przezwyciężenie ujemnych przeżyć.

Co się tyczy wysokości należnego zadośćuczynienia, to biorąc pod uwagę rozległość doznanych przez powódkę urazów, ich charakter, jak również wpływ na jej dalsze funkcjonowanie, w szczególności zaś fakt, iż od czasu wypadku do teraz powódka nie odzyskała już wcześniejszej zdolności do samodzielnej egzystencji, zadośćuczynienie to ustalić należało na poziomie 50.000 zł. Określając w powyższy sposób wysokość zadośćuczynienia sąd za miarodajny uznał jednocześnie trwały uszczerbek na łącznym poziomie 10% wychodząc z założenia, iż powstanie u powódki takiego właśnie uszczerbku znalazło potwierdzenie w opinii biegłego. Ponadto nie ulega wątpliwości, że rokowania powódka na przyszłość są niekorzystne, złamanie uda pogarsza rokowanie co do aktywności i wydolności ruchowej, ograniczenie ruchu i skrócenie kończyny dają asymetrię prowadzącą do narastania zmian zwyrodnieniowych kręgosłupa. Sąd jednakże mając na uwadze, że leczenie powódki zostało zakończone oraz porusza się, wprawdzie przy pomocy balkonika, dość swobodnie – nadal prowadzi auto i jest w stanie samodzielnie wykonywać wszystkie czynności związane z samoobsługą, doszedł do przekonania, że kwota zadośćuczynienie ponad zasądzone 50.000 zł jest kwotą nieuzasadnioną i oddalił w tym zakresie dalej idące żądanie.

Zasądzone zadośćuczynienie uzupełnione zostało dodatkowo o odszkodowanie za koszty leczenia i opieki nad powódką, jakie w kwocie 9546 zł poniesione zostały w związku z opieką pielęgniarską, kosztami rehabilitacji, sprzętu medycznego oraz lekarstw, które zostały pozytywnie zweryfikowane przez biegłego sądowego. Jak wynika z poczynionych w sprawie ustaleń, do czasu wypadku pomimo schorzenia narządu ruchu uzasadniającego korzystanie z kuli była osobą samodzielną jeśli chodzi o zaspokojenie jej bieżących potrzeb, prowadziła aktywne życie towarzyskie i kulturalne, opiekowała się schorowanym mężem i jeździła samochodem. Sytuacja ta w sposób diametralny zmieniła się po wypadku, który to wypadek uczynił z niej osobę zależną od pomocy otoczenia. Powódka na skutek urazu nie jest już w stanie funkcjonować bez balkonika oraz ciągłej rehabilitacji i pomocy w domu. Jak słusznie wskazał biegły powódka podjęła racjonalną i uzasadnioną decyzję związaną z rozpoczęciem prywatnej rehabilitacji, tym bardziej, że miałaby na to nikłe szanse w warunkach NFZ.

O odsetkach od zasądzonej kwoty zadośćuczynienia i odszkodowania Sąd orzekł w oparciu o przepis art. 481 k.c.

W przedmiotowej sprawie powódka wniosła o zasądzenie na jej rzecz zadośćuczynienia z ustawowymi odsetkami od 30 lipca 2022 r., tj. od dnia zdarzenia, natomiast odszkodowania z ustawowymi odsetkami od 16 grudnia 2022 r., tj. od dnia otrzymania przez powódkę decyzji odmownej ubezpieczyciela. Sąd doszedł do przekonania, że powyższe żądanie w zakresie odsetek od zadośćuczynienia winno zostać zasądzone od dnia 30 listopada 2022 r. tj. od dnia wydania decyzji o odmowie przyznania świadczenia powódce. Zaś żądanie w zakresie odsetek od odszkodowania zasądził powódce zgodnie z jej żądaniem, tj. od 16 grudnia 2022 r. – od dnia po upływie 30 dniowego terminu liczonego od dnia nadania pisma powódki uzupełniającego materiał dowodowy.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 100 zd. 1 k.p.c., dokonując ich stosunkowego rozliczenia. Strony ostały się ze swoimi żądania w stosunku 50 % (powódka) do 50% (pozwany) i w takim też stosunku Sąd dokonał stosunkowego rozliczenia kosztów procesu. Powódka poniosła koszty procesu w łącznej kwocie 12.395 zł (opłata od pozwu – 5978 zł, koszty zastępstwa procesowego wraz z opłatą skarbową od pełnomocnictwa – 5417 zł, uiszczone zaliczki na poczet wynagrodzenia biegłego w wysokości 1000 zł). Pozwane Towarzystwo (...) S.A. w W. poniosło koszty procesu w łącznej kwocie 5417 zł odpowiadające kosztom zastępstwa procesowego.

Z powyższych względów Sąd zasądził na rzecz powódki: od pozwanego Towarzystwa (...) S.A. w W. kwotę 3489 zł jako różnicę między kosztami faktycznie uiszczonymi w sprawie a kosztami, jakie pozwany powinien ponieść w związku z wynikiem procesu.

W toku procesu powstały nieuiszczone koszty sądowe w wysokości 311,80 zł. Mając na uwadze wynik procesu, Sąd na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych z dnia 28 lipca 2005 roku (DZ. U. z 2024, poz. 959) nakazał ściągnąć od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Łodzi z zasądzonego roszczenia połowę ww. kwoty – 156 zł.

Mając na uwadze sytuację życiową i zdrowotną powódki Sąd na podstawie art. 113 ust.4 ww. ustawy odstąpił od obciążania powódki kosztami sądowymi.

z/ odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełn. stron przez PI.