Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 25 lutego 2022 roku, skierowanym przeciwko B. M., E. M. i T. Z. (1), powódka J. K. wniosła o „stwierdzenie nieważności oświadczenia woli pozwanych B. M. i E. M. znajdujących się w umowie z 26 stycznia 2010 r. zawartej z T. Z. (1) w formie aktu notarialnego rep. A nr (...) oraz oświadczenia woli pozwanych znajdujących się w ugodzie i rozwiązaniu umowy przedwstępnej z 28 października 2010 r. zawartych w formie aktu notarialnego Rep. A nr (...) w postaci zobowiązania do zawarcia umowy przyrzeczonej i ustanowienia hipoteki przymusowej na nieruchomości położonej w Ł. przy ul. (...) stanowiącej działkę gruntu nr (...), dla której Sąd Rejonowy dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi prowadzi KW nr (...) – z uwagi na fakt, iż zostały złożone jedynie dla pozoru, tj. bez zamiaru wywołania skutków prawnych związanych z ww. oświadczeniami woli”. Nadto, powódka wniosła o zasądzenie od pozwanych solidarnie na jej rzecz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm prawem przepisanych.

(pozew k. 5-16)

Pismem z dnia 29 lipca 2022 roku T. Z. (1) wniósł o odrzucenie pozwu wobec litispendencji oraz zasądzenie na jego rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

(wniosek o odrzucenie pozwu T. Z. (1) k. 337-339)

Pismem z dnia 10 sierpnia 2022 roku B. M. i E. M. wnieśli o odrzucenie pozwu oraz zasądzenie na jego rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

(pismo procesowe małżonków M. k. 345-348)

Pismem z dnia 7 grudnia 2022 roku powódka wniosła o nieuwzględnienie wniosku pozwanych o odrzucenie pozwu, gdyż nie zachodzi okoliczność stanowiąca podstawę tego rodzaju rozstrzygnięcia.

(pismo powódki k. 354-358)

Pismem z dnia 1 marca 2023 roku pozwany T. Z. (1) wniósł o oddalenie powództwa oraz zasądzenie na jego rzecz kosztów procesu według norm prawem przepisanych. Zaprzeczył twierdzeniom powódki, jakoby podejmował jakiekolwiek czynności prawne dla pozoru, będąc w porozumieniu z B. M. czy E. M., celem pokrzywdzenia wierzycieli czy kreowania nieistniejących zobowiązań.

(pismo pozwanego T. Z. (1) z 1.03.2023 r. k. 414-421)

Pismem z dnia 19 kwietnia 2023 roku pozwani małżonkowie M. wnieśli o oddalenie powództwa oraz zasądzenie na ich rzecz kosztów procesu według norm prawem przepisanych. Zaprzeczyli twierdzeniom powódki, jakoby podejmowali czynności prawne dla pozoru, bez zamiaru wywołania skutków prawnych związanych z oświadczeniem woli.

(pismo pozwanych małżonków M. k. 459-465)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Powódka J. K. jest wierzycielem egzekwującym dłużnika B. M. i spółki Biura Usług (...) Sp. z o.o. w P..

W dniu 12 kwietnia 2007 r. powódka zawarła ze spółką Biuro Usług (...) Sp. z o.o. w P., reprezentowaną przez B. M. i B. Z. (1), dwie umowy przedwstępne sprzedaży lokalu mieszkalnego i lokalu garażowego położonych w P. przy ul. (...).

Powódka w dniu 5 kwietnia 2011r. wystąpiła do Komornika Sadowego przy Sadzie Rejonowym w Pabianicach G. P. o przeprowadzenie wobec Biura Usług (...) sp. z o.o. egzekucji wierzytelności stwierdzonej tytułem wykonawczym w postaci zaopatrzonego w klauzule wykonalności aktu notarialnego sporządzonego w dniu 13 sierpnia 2010r., rep. A Nr (...).

(niesporne)

Nakazem zapłaty wydanym w postępowaniu upominawczym w dniu 1 czerwca 2012 roku Sąd Okręgowy w Łodzi nakazał B. M. i B. Z. (1), aby zapłacili solidarnie na rzecz J. K. kwotę 429.315,07 zł z odsetkami ustawowymi od 28 lutego 2012 r. do dnia zapłaty oraz kwotę 7.717 zł tytułem kosztów procesu w terminie dwóch tygodni od otrzymania niniejszego nakazu albo w tym terminie złożyli sprzeciw. Nakaz zapłaty uprawomocnił się co do B. M.. Podstawą prawną była odpowiedzialność subsydiarna wspólników za zobowiązania Spółki.

(nakaz zapłaty k. 200, klauzula wykonalności k. 201, postanowienie k. 202-203)

Dla nieruchomości położonej w P. przy ul. (...) Sąd Rejonowy w Pabianicach prowadzi księgę wieczystą nr (...). Prawo użytkowania wieczystego na rzecz B. i E. M. zostało wpisane na podstawie umowy sprzedaży z dnia 16 listopada 1987 r. i umowy przeniesienia prawa użytkowania wieczystego z dnia 26 listopada 1987 r. Na mocy Decyzji Prezydenta Miasta P. z dnia 30 czerwca 2004 r. (...) małżonkowie nabyli z mocy prawa prawo własności nieruchomości poprzez przekształcenie użytkowania wieczystego. Obecnie właścicielami nieruchomości są osoby trzecie, które nabyły nieruchomość na podstawie postanowienia Sądu Rejonowego w Pabianicach z 20 maja 2020 r., I Co 1143/18, o przysądzeniu własności.

W 2006 roku B. M. i E. M. ustanowili na prawie użytkowania wieczystego nieruchomości i prawie własności budynku na rzecz Banku (...) hipotekę zwykłą w kwocie 190.000 zł na zabezpieczenie spłaty kapitału kredytu obrotowego w rachunku kredytowym, udzielonego spółce Biuro Usług (...) oraz hipotekę kaucyjna do kwoty 190.000 zł, celem zabezpieczenia spłaty odsetek i pozostałych kosztów tego kredytu.

W dniu 30 października 2009 r. w księdze wieczystej wpisano wzmiankę o wszczęciu egzekucji z nieruchomości w sprawie Km 3046/09 prowadzonej z wniosku wierzyciela Banku (...)-Bank.

(niesporne; eKW, kserokopie z akt wieczystoksięgowych k. 593-695)

Dnia 26 stycznia 2010 roku B. M., jako członek zarządu działający w imieniu i na rzecz Biura Usług (...) Sp. z o.o. w P., oraz T. Z. (1) zawarli w formie aktu notarialnego, zarejestrowanego w rep. A nr (...) przed notariuszem W. J., umowę sprzedaży nieruchomości położonej w Ł. przy ul. (...), stanowiącej działkę gruntu nr (...), dla której Sąd Rejonowy dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi prowadzi księgę wieczystą nr (...), na mocy której Biuro Usług (...) Sp. z o.o. w P. sprzedała tą nieruchomość za łączną cenę 366.000 zł brutto T. Z. (1). Wraz z nieruchomością na kupującego przeniesiono prawa i obowiązki wynikające z decyzji nr (...) wydanej przez Prezydenta Miasta Ł. z dnia 4 czerwca 2004 r., przeniesionej na sprzedawcę decyzją nr (...).

(umowa sprzedaży z 26.01.2010 r. k. 24-28)

Dnia 26 stycznia 2010 roku B. M., w imieniu własnym oraz jako członek zarządu działający w imieniu i na rzecz Biura Usług (...) Sp. z o.o. w P., E. M., T. Z. (1) oraz T. B. (1), działający jako prezes zarządu (...) Sp. z o.o. w Ł. zawarli w formie aktu notarialnego, zarejestrowanego w rep. A nr (...) przed notariuszem W. J., umowę przedwstępną sprzedaży nieruchomości położonej w Ł. przy ul. (...), stanowiącej działkę gruntu nr (...), dla której Sąd Rejonowy dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi prowadzi księgę wieczystą nr (...), na mocy której to umowy wskazana spółka zobowiązała się sprzedać przedmiotową nieruchomość za łączną cenę 244.000 zł brutto T. Z. (1). Przyrzeczona umowa miała zostać zawarta do 31 sierpnia 2010 roku po spełnieniu wskazanych w akcie warunków, w tym zwolnienia nieruchomości od jakichkolwiek obciążeń oraz uzyskanie decyzji ostatecznej o warunkach zabudowy budynkiem mieszkalnym wielorodzinnym. W razie niespełnienia warunków kupujący miał prawo żądać od sprzedającego wpłaconej ceny sprzedaży w podwójnej wysokości, tj. 488.000 zł, odstąpić od umowy albo żądać zawarcia umowy przyrzeczonej. Małżonkowie M. celem zabezpieczenia zapłaty kwoty 488.000 zł na rzecz T. Z. (1) w wypadku niespełnienia warunków, ustanowili na nieruchomości położonej w P. przy ul. (...), stanowiącej działkę gruntu nr (...), dla której Sąd Rejonowy w Pabianicach prowadzi księgę wieczystą nr (...) i której byli użytkownikami wieczystymi, hipotekę kaucyjną do kwoty 488.000 zł na rzecz T. Z. (1) na zabezpieczenie przyszłego roszczenia. Zgodnie z oświadczeniem kwota 244.000 zł została zapłacona w ten sposób, że 200.000 zł T. Z. (1) uiścił na rzecz T. B. (1) jako prezesa zarządu (...) Sp. z o.o., w celu cofnięcia wniosku o wpis hipoteki przymusowej przez tę spółkę na nieruchomości, a 44.000 zł na rzecz Spółki reprezentowanej przez B. M..

(umowa przedwstępna sprzedaży z 26.01.2010 r. k. 32-35)

Dnia 28 października 2010 roku B. M., w imieniu własnym oraz jako członek zarządu działający w imieniu i na rzecz Biura Usług (...) Sp. z o.o. w P., i E. M. oraz T. Z. (1) zawarli w formie aktu notarialnego, zarejestrowanego w rep. A nr (...) przed notariuszem W. J., ugodę, mocą której rozwiązały umowę przedwstępną sprzedaży rep. (...). B. M. reprezentujący ww. spółkę zobowiązał się do zwrotu na rzecz T. Z. (1) kwoty 488.000 zł w ratach. Nadto małżonkowie M. zobowiązali się solidarnie do zapłaty na rzecz T. Z. (1) kwoty 488.000 zł wraz z odsetkami ustawowymi w razie opóźnienia w zapłacie w terminie do 18 kwietnia 2011 roku i poddali się egzekucji z nieruchomości objętej księgą wieczystą nr (...), celem zabezpieczenia wierzyciela hipotecznego w razie niedopełnienia obowiązku przez Spółkę.

(ugoda z 28.10.2010 r. k. 29-31)

Postanowieniem z dnia 11 lutego 2011 r. Referendarz Sądowy w Sądzie Rejonowym w P. oddalił wniosek T. Z. (1) o wpisanie hipoteki kaucyjnej w księdze wieczystej nr (...) z uwagi na wcześniejsze zajęcie nieruchomości w postępowaniu egzekucyjnym oraz błędne oznaczenie nieruchomości co do numerów działek.

Postanowieniem z dnia 17 maja 2011 r. Sąd Rejonowy w P. nadal klauzulę wykonalności zawartemu w akcie notarialnym rep. A (...) obowiązkowi zapłaty na rzecz T. Z. (1) przez małżonków M. kwoty 488.000 zł i poddania się egzekucji z nieruchomości objętej księgą wieczystą nr (...).

W dniu 28 lutego 2012 roku T. Z. (1) złożył do Sądu Rejonowego w P. wniosek o wpis w księdze wieczystej nr (...), powołując się na akt notarialny rep. A nr (...) hipoteki przymusowej na kwotę 488.000 zł na swoją rzecz. Wpisu dokonano na podstawie aktu notarialnego, zaopatrzonego w klauzule wykonalności postanowieniami Sadu Rejonowego w Pabianicach z dnia 17 maja 2011 r. i z dnia 28 lutego 2012r., sygn. akt I Co 1369/11, (dalszy tytułu wykonawczy)

(postanowienie z 11.02.20211 r. k. 38-39, wniosek o wpis w księdze wieczystej k. 36-37, postanowienie z 17.05.2011 r. k. 40/169, zawiadomienie k. 649, wniosek k. 691-654, postanowienie k. 655-656)

W dniu 21 lipca 2011 r. T. Z. (1) złożył wniosek o wszczęcie egzekucji przeciwko małżonkom M., w celu wyegzekwowania należności głównej w kwocie 488.000 zł wraz z odsetkami z nieruchomości przy (...) w P., nr księgi wieczystej (...). Postanowieniem z dnia 1 marca 2012 roku Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Pabianicach G. P. umorzył postępowanie egzekucyjne.

(wniosek egzekucyjny k. 41, postanowienie z 1.02.2012 r. k. 42, wniosek k. 43-45, postanowienie k. 46)

Na podstawie wniosku T. Z. (1) oraz postanowienia Sądu Rejonowego w P. wydanego w dniu 24 kwietnia 2013r. w sprawie sygn. akt I C 475/13 z powództwa T. Z. (1) przeciwko Komornikowi Sądowemu przy Sadzie Rejonowym w Pabianicach G. P. o uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym, wpisano ostrzeżenie o toczącym się postepowaniu.

(niesporne; eKW, kserokopie z akt wieczystoksięgowych k. 593-695)

W dniu 14 marca 2013 r. wpisano wzmiankę o przyłączeniu się J. K. w sprawie Km 48/13 do egzekucji z nieruchomości położonej przy (...) w P..

(niesporne; eKW, kserokopie z akt wieczystoksięgowych k. 593-695)

Wyrokiem Sądu Okręgowego w Łodzi z dnia 28 kwietnia 2015 roku, sygn. akt IV K 227/13, zmienionym wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 1 grudnia 2017 roku, sygn. akt II AKa 301/16, B. M. został uznany winnym tego, że w okresie od 12 kwietnia do 31 grudnia 2007 roku w P. w krótkich odstępach czasu i w wykonaniu z góry powziętego zamiaru oraz w celu osiągnięcia korzyści majątkowej wspólnie i w porozumieniu z B. Z. (1) doprowadził J. K. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w kwocie 216.550,98 zł, która to kwota stanowiła mienie znacznej wartości, za pomocą wyzyskania błędu pokrzywdzonej, co do sytuacji finansowej wskazanej spółki, która nakazywała złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości, a nadto możliwości finansowych wywiązania się przez Biuro Usług (...) Sp. z o.o. w P. z umowy wybudowania budynku położonego w P. przy ul. (...) i sprzedaży znajdującego się w tym budynku lokalu mieszkalnego nr (...).

(wyrok SO w Łodzi z 28.04.2015 r. IV K 227/13 z uzasadnieniem k. 47-75, wyrok SA w Łodzi z 9.12.2015 r. II AKa 234/15 z uzasadnieniem k. 76-91, wyrok SN z 18.10.2016 r. II KK 169/16 z uzasadnieniem k. 92-102, wyrok SA w Łodzi z 1.12.2017 r. II AKa 301/16 z uzasadnieniem k. 103-120, postanowienie SN z 14.05.2019 r. II KK 265/18 z uzasadnieniem k. 121-125)

J. K. wniosła przeciwko T. Z. (1) pozew o uzgodnienie treści księgi wieczystej nr (...) prowadzonej przez Sąd Rejonowy w Pabianicach z rzeczywistym stanem prawnym poprzez wykreślenie hipoteki przymusowej ustanowionej na rzecz T. Z. (1) na sumę 488.000 zł w związku z ustanowieniem jej dla pozoru, celem ubezskutecznienia egzekucji z ww. nieruchomości dla pozostałych wierzytelności, a tym samym stanowi czynność nieważną. Do sprawy dopozwani zostali małżonkowie E. i B. M.. Wyrokiem z dnia 22 maja 2018 roku, sygn. akt I C 1304/16 Sąd Rejonowy w Pabianicach oddalił powództwo.

(pozew o uzgodnienie k. 267-275, wyrok SR w Pabianicach z 22.05.2018 r. z uzasadnieniem k. 276-293)

Spółka (...) Sp. z o.o. wykonywała pracę budowlane dla spółki deweloperskiej Biuro Usług (...) Sp. z o.o. w P.. Współpraca spółek była wieloletnia. Z czasem Biuro Usług (...) popadało w kłopoty finansowe i przestało regulować zobowiązania wobec (...) Sp. z o.o. Przed notariuszem B. M., reprezentujący spółkę, złożył oświadczenie o dobrowolnym poddaniu się egzekucji w przypadku braku płatności na rzecz (...). Z uwagi na zaprzestanie regulowania płatności spółka (...) dokonała wpisu do księgi wieczystej na nieruchomościach należących do spółki. Spłat na rzecz (...) spółka deweloperska dokonywała poprzez sprzedaż nieruchomości, wypłacając część należności.

Ówczesny prezes spółki (...) T. B. (1) oraz ówczesny prezes spółki Biuro Usług (...) nie znał pozwanego T. Z. (1) ze współpracy z B. M. przed transakcjami związanymi z nieruchomościami przy Piwnej w Ł..

B. M. nie mógł uzyskać decyzji o warunkach zabudowy, co do nieruchomości położonej w Ł. przy ul. (...).

(zeznania świadka T. B. e-protokół z 20.02.2024 00:08:24-00:29:07 k. 577v-578, zeznania świadka B. Z. e-protokół z 20.02.2024 01:17:53-01:26:30 k. 580v-581)

T. Z. (1) o możliwości zakupu nieruchomości w Ł. przy ul. (...) dowiedział się od agenta nieruchomości P. L. (1), z którym współpracował. Agent dotarł do oferty sprzedaży nieruchomości za pośrednictwem ogólnie dostępnego serwisu ogłoszeniowego. Wobec nieruchomości przy ul. (...) była wydana decyzja o warunkach zabudowy i tą zdecydował się od razu kupić. Co do nieruchomości przy ul. (...) została zawarta umowa przedwstępna, gdyż nie wydano co do niej decyzji o warunkach zabudowy.

(zeznania świadka P. L. e-protokół z 3.10.2024 r. 00:05:44-00:19:57 k. 844v-845)

Pozwany T. Z. (1) prowadzi działalność gospodarczą w zakresie deweloperskim i obrocie nieruchomościami. Poznał B. M. ok. trzech miesięcy przed zawarciem umowy przedwstępnej dotyczącej umowy na nieruchomości przy ul. (...), której ofertę sprzedaży przedstawił mu pośrednik (...), z którym współpracował. Przed zawarciem umów T. Z. (1) przeglądał księgi wieczyste nieruchomości, a także uzyskiwał informację, co do uzyskania warunków zabudowy działek. W związku z brakiem warunków zabudowy co do jednej z nieruchomości, uzależnił jej nabycie od wydania decyzji o warunkach zabudowy tej nieruchomości. Początkowo pozwany T. Z. (1) nie chciał zakupić działki bez warunków zabudowy, jednak pozwany B. M. nalegał na zakup, oferując niższą cenę. Ostatecznie decyzja o warunkach zabudowy po transakcji została wydana.

B. M. przekazał T. Z. (1), że Spółka musi sprzedać nieruchomości przy ul. (...), żeby dokończyć budowę bloku w P.. Pozwani ustalili, że zabezpieczeniem zwrotu zadatku będzie hipoteka na nieruchomości przy ul. (...) w P., gdyż B. M. nie chciał obciążać nieruchomości spółki, a pieniądze ze sprzedaży nieruchomości przy ul. (...) chce przeznaczyć na dokończenie budowy bloku. Na nieruchomości w P., na której był budowany blok, były ustanowione zabezpieczenia i T. Z. (1) nie miałby pierwszeństwa zaspokojenia. Na nieruchomości przy ul. (...) byłby wpisany jako jedyny wierzyciel.

T. Z. (1) wiedział o zabezpieczeniach ustanowionych na nieruchomości przy ul. (...) i dlatego z zapłaconej przez niego ceny i w jego obecności jedna z zabezpieczonych wierzytelności została spłacona.

(zeznania pozwanego T. Z. e-protokół z 3.10.2024 r. 00:44:13-01:53:55 k. 846v-848)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o złożone do akt sprawy dokumenty, których wiarygodność nie była kwestionowana, oraz treść zeznań złożonych przez świadków B. Z. (1), T. B. (1) i P. L. (1). Sąd pominął ostatecznie zeznania złożone przez W. J. i G. P., jako że nie wniosły one nic do sprawy. Pozwany T. Z. (1), mając na uwadze zeznania złożone przez wskazanych świadków, opisał okoliczności dokonania kwestionowanych czynności i wyjaśnił przyczyny i motywy swego działania – nie zachodzą miedzy ich relacjami sprzeczności, które podważyłyby wiarygodność twierdzeń pozwanego.

Treść przesłuchania powódki nie prezentowała okoliczności, które byłyby istotne dla rozstrzygnięcia. Powódka nie przedstawiła żadnych okoliczności, które mógłby świadczyć o zaangażowaniu stron w pozorowanie czynności prawnej.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Powództwo podlegało oddaleniu jako bezzasadne.

Na wstępie wskazać należy, że w ocenie Sądu w niniejszej sprawie nie istniały okoliczności, które uzasadniałby odrzucenie pozwu. Zgodnie z art. 199 § 1 k.p.c. sąd odrzuci pozew, jeżeli droga sądowa jest niedopuszczalna; jeżeli o to samo roszczenie pomiędzy tymi samymi stronami sprawa jest w toku albo została już prawomocnie osądzona; jeżeli jedna ze stron nie ma zdolności sądowej albo jeżeli powód nie ma zdolności procesowej, a nie działa za niego przedstawiciel ustawowy albo jeżeli w składzie organów jednostki organizacyjnej będącej powodem zachodzą braki uniemożliwiające jej działanie.

Pozwani podnosili, że powódka wystąpiła wcześniej przeciwko nim z pozwem o uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym.

Stan sprawy w toku polega na tym, że po wytoczeniu powództwa nie można wszcząć nowego postępowania pomiędzy tymi samymi stronami o to samo roszczenie. Z kolei, wyrok ma powagę rzeczy osądzonej, a więc kończy on spór pomiędzy stronami i wyklucza ponowne rozpoznanie tej samej sprawy, o ile jest prawomocny. O stanie sprawy w toku albo powadze rzeczy osądzonej decyduje – poza identycznością stron i identycznością przedmiotu rozstrzygnięcia – także tożsamość podstawy sporu. Tożsamość stron zachodzi wtedy, gdy w obu sprawach występują te same strony, chociażby w odwrotnych rolach procesowych. Identyczność roszczeń zachodzi zaś wtedy, gdy żądania zawarte w poszczególnych pozwach i ich podstawie są te same. Nie jest wystraczające istnienie okoliczności, że sprawy pozostają ze sobą w związku (postanowienie SN z 9 stycznia 1974 r., I CZ 144/73). W sprawie niniejszej powódka dochodzi roszczenia odmiennego niż w postępowaniu o uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym.

Sąd orzekający w sprawie niniejszej stoi na stanowisku, że roszczenie oparte na art. 10 ustawy o księgach wieczystych i hipotece oraz roszczenie przewidziane w art. 189 k.p.c. mają inny cel, stanowią dwa niezależne środki ochrony prawnej. Powództwa te oparte są na odmiennych przesłankach. Żądanie ustalenia z art. 189 k.p.c. służy udzieleniu ochrony również w zakresie innych skutków prawnych, w szczególności w zakresie stwierdzenia nieważności umowy .

Przechodząc dalej, wskazać należy, że w niniejszej sprawie powódka wystąpiła z roszczeniem o ustalenie przewidzianym w przepisie art. 189 k.p.c., zgodnie z którym powód może żądać ustalenia przez sąd istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa, gdy ma w tym interes prawny.

Powództwo o ustalenie może być uwzględnione dopiero wtedy, gdy spełnione są łącznie dwie przesłanki: posiadania interesu prawnego oraz istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa. Pierwsza z wymienionych przesłanek merytorycznych jest przesłanką skuteczności, druga zaś - zasadności powództwa (por. uchwała SN z dnia 19 listopada 1996 r. sygn. akt III CZP 115/96).

Interes prawny jest kategorią obiektywną i ma materialnoprawny charakter; rozumiany jest jako istniejącą po stronie powoda potrzeba uzyskania w sferze jego sytuacji prawnej korzyści polegającej na stworzeniu stanu pewności co do sytuacji prawnej, w której pozostaje (por. np. wyrok SN z dn. 24 marca 1987 r. III CRN 57/87). Interes prawny w sprawie o ustalenie istnienia stosunku pranego lub prawa nie decyduje wprost o zasadności powództwa, a jedynie warunkuje możliwość badania i ustalania prawdziwości twierdzeń powoda, że dany stosunek prawny lub prawo istnieje bądź nie istnieje (por. wyrok SN z dnia 18 czerwca 2009 r., II CSK 33/09).

O braku interesu prawnego w ustaleniu można mówić natomiast wówczas, gdy powód nie ma jakiejkolwiek potrzeby ustalenia prawa lub stosunku prawnego, lecz także wówczas, gdy może osiągnąć w pełni ochronę swych praw w sposób pełniejszy (por. np. wyrok SN z dn. 22 listopada 2002 r., IV CKN 1529/00, ). Dotyczy to sytuacji, w których występuje równocześnie także inna forma ochrony praw strony powodowej, a więc możliwość wystąpienia z roszczeniem dalej idącym, dzięki któremu może ona osiągnąć w pełni ochronę swych praw albo też uzyskanie wyroku ustalającego nie będzie spełniało roli zapewnienia powodowi ochrony prawnej (por. wyrok SA w Łodzi z dnia 19 listopada 2018 r., I ACa 273/18 ).

W niniejszej sprawie, w ocenie Sądu, powódka ma interes prawny w wytoczeniu powództwa o ustalenie, bowiem uzyskanie wyroku ustalającego spełni swoją rolę i zapewni powódce ochronę prawną. W drodze powództwa o uzgodnienie treści księgi wieczystej powódka nie zaspokoiłaby swojego interesu. Bez względu na możliwość oceny merytorycznej twierdzeń powódki o pozorności kwestionowanej czynności prawnej w postępowaniu o uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym, wydaje się, o czym stwierdził sąd pierwszej instancji orzekający w sprawie z powództwa J. K. o uzgodnienie, że brak jest legitymacji czynnej po stronie powódki do wytoczenia tego rodzaju powództwa. Z roszczeniem o usunięcie niezgodności może wystąpić: osoba, której prawo nie jest wpisane, osoba, której prawo jest błędnie wpisane, oraz osoba, której prawo jest dotknięte wpisem nieistniejącego obciążenia lub ograniczenia (art. 10 ust. 1). W konsekwencji czynna legitymacja procesowa nie przysługuje wierzycielowi osobistemu (powódce w niniejszej sprawie), jeżeli przysługuje mu prawo, które może być wpisane w księdze wieczystej, i zmierza on dopiero do wpisania hipoteki, stosownie do art. 626 ² § 5 zd. 1 k.p.c. Właściwą drogą pozostaje zatem proces o ustalenie.

Powódka żądała stwierdzenia nieważności oświadczenia woli pozwanych B. M. i E. M. znajdujących się w umowie z 26 stycznia 2010 r. zawartej z T. Z. (1) w formie aktu notarialnego rep. A nr (...) oraz oświadczenia woli pozwanych znajdujących się w ugodzie i rozwiązaniu umowy przedwstępnej z 28 października 2010 r. zawartych w formie aktu notarialnego Rep. A nr (...) w postaci zobowiązania do zawarcia umowy przyrzeczonej i ustanowienia hipoteki przymusowej na nieruchomości położonej w Ł. przy ul. (...) stanowiącej działkę gruntu nr (...), dla której Sąd Rejonowy dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi prowadzi KW nr (...) – z uwagi na fakt, iż zostały złożone jedynie dla pozoru, tj. bez zamiaru wywołania skutków prawnych związanych z ww. oświadczeniami woli”.

Umowa o ustanowienie hipoteki jest czynnością prawną wyłącznie rozporządzającą. Jej treść wyraża jedynie wolę ustanowienia określonej hipoteki i obciążenia nią oznaczonej nieruchomości. W umowie o ustanowienie hipoteki nie można natomiast dostrzec woli właściciela nieruchomości (użytkownika wieczystego) zobowiązania się do ustanowienia hipoteki, dlatego nie znajduje do niej zastosowania przez odesłanie zawarte w art. 245 § 1 k.c. przyjęta w art. 155 § 1 k.c. konstrukcja umowy o podwójnym skutku zobowiązująco-rozporządzającym.

Zgodnie z art. 83 § 1 k.c. oświadczenie woli złożone drugiej strony za jej zgodą dla pozoru jest nieważne.

Pozorność jako wada oświadczenia woli polega na zamierzonej przez obie strony czynności prawnej niezgodności pomiędzy rzeczywistą treścią aktu woli a jego uzewnętrznieniem (zob. Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 18 maja 2016 r., I ACa 1626/15). Oświadczenie woli dla pozoru stwarza jedynie wrażenia co do zamiaru osiągnięcia określonego celu, podczas gdy rzeczywiście zgodnym zamiarem składającego oświadczenie i jego adresata jest, aby jego skutki nie powstały. Oświadczenie złożone dla pozoru jest oświadczeniem symulowanym. Symulacja ta musi się składać z dwóch elementów. Po pierwsze, strony, które dokonują takiej czynności prawnej, próbują wywołać wobec osób trzecich rzeczywiste, prawdziwe przeświadczenie, że ich zamiarem jest wywołanie skutków prawnych, objętych treścią ich oświadczeń woli. Po drugie, musi między stronami istnieć tajne, niedostępne osobom trzecim porozumienie, że te oświadczenia woli nie mają wywołać zwykłych skutków prawnych (akt konfidencji); porozumienie co do tego, że zamiar wyrażony w treści symulowanych oświadczeń woli nie istnieje lub że zamiar ten jest inny niż ujawniony w symulowanych oświadczeniach. Jak wskazał Sąd Okręgowy, na pozorność muszą się składać oba te elementy łącznie. Brak któregokolwiek z tych elementów wyłącza zaistnienie pozorności. Oba akty - pozorna czynność prawna i akt konfidencji muszą być ze sobą intelektualnie i czasowo powiązane; jedno zdarzenie musi zawierać w sobie dokonanie czynności prawnej pozornej, jawnej dla osób trzecich, i zawarcie aktu konfidencjonalnego. Przepis art. 83 § 1 k.c. opisuje dwie różne pozorności. Pierwsza z nich dotyczy sytuacji, gdy strony dokonują czynności prawnej dla pozoru i jej dokonanie nie służy ukryciu innej czynności prawnej. Druga dotyczy sytuacji, gdy strony dokonują czynności prawnej pozornej w celu ukrycia innej czynności prawnej (dyssymulowanej), której skutki prawne rzeczywiście chcą wywołać. Oświadczanie woli złożone dla pozoru może dotyczyć sytuacji, gdy ma ono nie wywołać żadnych skutków prawnych, jak i sytuacji, gdy ma ono wywołać inne skutki prawne. Tylko pierwsza z tych sytuacji prowadzi do nieważności bezwzględnej czynności prawnej.

Zachowania stron po zawarciu umowy świadczące o realizowaniu uprawnień i obowiązków z niej wynikających mają wpływ na ocenę rzekomej pozorności umowy, a przy tym nie sposób przyjąć, iż umowa jest pozorna w taki sposób, że prowadzi do nieważności, w sytuacji, gdy była ona wykonywana faktycznie.

Od pozorności należy wyraźnie odróżnić sytuację określaną jako zastrzeżenie potajemne, do którego dochodzi w razie, gdy osoba składająca oświadczenie woli nie ma w rzeczywistości zamiaru wywołania wynikających z tego oświadczenia woli skutków prawych, ale nie ujawnia swoich zamiarów drugiej stronie, która składa oświadczenie woli w przekonaniu, że skutki takie rzeczywiście wystąpią. Zatajenie pozorności, czyli ukrycie braku zamiaru wywołania określonych skutków prawnych, nie pozbawia oświadczenia woli skuteczności – pomimo istnienia potajemnego zastrzeżenia jednej ze stron czynność prawna jest zatem ważna i rodzi wszelkie wynikające z niej skutki prawne. Taka czynność prawna nie jest czynnością pozorną, gdyż w przypadku pozorności adresat musi wiedzieć, że oświadczenie woli składane jest jedynie dla pozoru i zgadzać się z tym.

Odmienność występuje również pomiędzy czynnością prawną dokonaną dla pozoru a czynnością prawną dokonaną przez dłużnika w celu pokrzywdzenia wierzycieli, przewidzianą w art. 527 k.c. W przypadku skargi pauliańskiej mamy do czynienia z zamiarem stron jest dokonania danej czynności prawnej i wywołanie wynikających z niej skutków prawnych, w szczególności przeniesienia własności określonych składników majątku dłużnika, przy czym celem jest uniemożliwienie wierzycielom skierowania do nich egzekucji. Taka czynność prawna może być dotknięta sankcją bezskuteczności względnej, nie jest jednak bezwzględnie nieważna, jak ma to miejsce w przypadku czynności pozornych.

Czynnościami prawnymi dokonanymi dla pozoru nie są również czynności prawne zmierzające do obejścia ustawy. Sąd Najwyższy w wyroku z 14 października 2016 r., I CSK 648/15 wskazał, iż zakwalifikowanie danej czynności prawnej jako dokonanej dla pozoru wymaga wyjaśnienia i ustalenia, jaka czynność prawna została pod pozorem danej umowy ukryta i ewentualnie, czy ta ukryta umowa jest prawnie skuteczna, zaś zakwalifikowanie czynności jako zmierzającej do obejścia ustawy wymaga wyjaśnienia i ustalenia, jakie przepisy prawa strony zamierzały obejść przez dokonanie czynności i czy miały taki zamiar.

W niniejszej sprawie strona powodowa powoływała się na pozorność zwykłą, albowiem wskazywała, że strony nie zawarły umowy o ustanowienie hipoteki, a oświadczenia stron miał służyć wytworzeniu u osób trzecich wyobrażenia niezgodnego z rzeczywistością, że pozwani małżonkowie są dłużnikami pozwanego T. Z. (1). Ciężar udowodnienia tej okoliczności spoczywał na powódce i, w ocenie Sądu, strona pozwana nie wywiązała się z powyższej powinności procesowej, albowiem zebrany w sprawie materiał dowodowy nie pozwala przyjąć, że kwestionowane czynności zostały zawarte bez zamiaru wywołania skutków wynikających z ich treści.

Podkreślenia wymaga, że nieważność czynności prawnej z powodu pozorności złożonego oświadczenia woli może być stwierdzona tylko wówczas, gdy brak zamiaru wywołania skutków prawnych został przejawiony wobec drugiej strony tej czynności otwarcie tak, że miała ona pełną świadomość pozorności złożonego wobec niej oświadczenia woli i rzeczywistej woli jej kontrahenta oraz w pełni się z nią zgadzała. Inaczej rzecz ujmując, strony swobodnie i z rozmysłem tworzą czynność prawną ujawnioną, której treść nie stanowi odzwierciedlenia ich rzeczywistych zamiarów. Stwarzają przez to pozór rzeczywistego dokonania czynności prawnej o określonej treści, podczas gdy tak naprawę nie chcą wywołać żadnych skutków prawnych lub tez wywołać inne niż te deklarowane w pozornej czynności. O kwalifikowanej pozorności czynności prawnej można mówić, jedynie wtedy gdy zgodną wolą stron jest wyrażenie na zewnątrz innej treści niż ta, która kształtuje umowę ukrytą.

W realiach niniejszej sprawy w księdze wieczystej, prowadzonej dla przedmiotowej nieruchomości, wpisana została hipoteka przymusowa na rzecz pozwanego T. Z. (1) na kwotę 488.000 zł. Nieruchomość ta została zlicytowana, plan podziału sumy uzyskanej z jej sprzedaży uwzględnia w znacznej części spłatę wierzytelności przysługującej pozwanemu T. Z. (1). Niewątpliwie zatem wynik sprawy ma wpływ dla sfery praw i obowiązków powódki. Uzyskanie korzystnego rozstrzygnięcia umożliwi jej dochodzenie swoich roszczeń zasądzonych wyrokami. Stwierdzenie bowiem nieważności kwestionowanej czynności spowodowałoby możliwość zaspokojenia się z tego składnika majątku w wyższej kwocie, gdyż nigdy nie byłby on obciążony na rzecz pozwanego T. Z. (1) hipoteką przymusową. Powódka powoływała się na to, że pozwani jako strony czynności prawnej miały zawrzeć porozumienie co do działania, celem udaremnienia przyszłych egzekucji prowadzonych z majątku małżonków M. powstałych w wyniku niewypłacalności Biura Usług (...) Sp. z o.o. w P.. Według powódki strony miały zawierać umowy pozornie zobowiązujące Spółkę i małżonków M. do spełnienia świadczenia na rzecz T. Z. (1) wraz z zabezpieczeniem tego świadczenia poprzez ustanowienie przez pozwanych małżonków hipoteki na ich nieruchomości.

Materiał dowodowy w sprawie nie pozwala jednak na przyjęcie, że kwestionowane przez powódkę czynności prawne pozwanych miałyby być pozorne, a tym samym - by były one nieważne. Argumenty powódki za przyjęciem pozorności oświadczeń pozwanych nie są w ogóle przekonywające, a nadto nie opierają się na dowodach. Pozorność, co wymaga podkreślenia, polega na ujawnionej i zaakceptowanej przez adresata oświadczenia woli różnicy między treścią oświadczenia a wolą wywołania określonych skutków prawnych – konieczna jest wiedza i zgoda obu stron czynności, że oświadczenie woli złożone zostało „dla pozoru” (por. SN w wyrok 11 maja 2016 r., I CSK 326/15).

Jeżeli idzie o niekorzystną sytuację finansową Biura Usług (...) Sp. z o.o., jest to okoliczność w zasadzie niekwestionowana przez strony. W dacie zawarcia kwestionowanej czynności prawnej pozwany T. Z. (1) wiedział o tym, że wskazana spółka ma problemy z regulowaniem wymagalnych zobowiązań i poszukuje źródeł finansowania. Okoliczność ta jednak nie przesądza, że pozwani małżonkowie, a tym bardziej pozwany T. Z. (1), podejmowali działania mające na celu udaremnienie egzekucji z ich majątku. Nawet gdyby jednak pozwani małżonkowie działali w ten sposób, to na tej podstawie nie można wyciągać wniosku o tym, że w działania te zaangażował się w pełni świadomie pozwany T. Z. (1).

Nie ma znaczenia fakt ustanowienia zabezpieczenia hipotecznego na majątku osoby nie będącej wierzycielem osobistym - takie ukształtowanie zabezpieczenia jest w pełni dopuszczalne, pozostając w zgodzie z jasnym uregulowaniem prawnym takiej możliwości. Zresztą, małżonkowie M. wcześniej już obciążyli należącą do nich nieruchomość na zabezpieczenie spłaty długów spółki, której pozwany B. M. był wspólnikiem.

Nie sposób również przyjąć, aby strony czynności prawnej rażąco zaniżyły cenę sprzedaży. Dywagacje powódki w tej kwestii są gołosłowne, niczym niepoparte. Przy tym, z pewnością jednym z czynników wpływających na różnicę cen sprzedaży nieruchomości przy ul. (...) za kwotę 244.000 zł i nieruchomości przy ul. (...) za kwotę 366.000 zł jest brak w dacie dokonywania transakcji decyzji o warunkach zabudowy co do tej pierwszej z wymienionych nieruchomości. Jest okolicznością powszechnie znaną, że możliwość zabudowy nieruchomości wpływa na jej wartość. W umowie przedwstępnej sprzedaży nieruchomości przy ul. (...) strony ustaliły cenę sprzedaży niższą, gdyż uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy i co do tej nieruchomości było kluczowe dla interesów pozwanego T. Z. (1). Strony tym samym przyjęły, że do zawarcia przyrzeczonej umowy sprzedaży dojdzie tylko w przypadku uzyskania owej decyzji. Był to niewątpliwie warunek możliwy do ziszczenia, a odmiennego wniosku nie można wysnuwać z powodu błędnej, jak się później okazało, decyzji organu administracji publicznej o odmowie wydania warunków zabudowy.

Dalej, w ocenie Sądu, niepodobna odmówić spółce, że miała zamiar doprowadzić do oddłużenia, o czym świadczyć może spłata częściowa długu co do umówionej części z otrzymanej ceny uiszczonej przez T. Z. (1) wobec (...) Sp. z o.o. i uzyskanie zgody wierzyciela na wykreślenie wzmianki o wpis hipoteki.

Wywodzone przez powódkę zależności miedzy czynnościami powódki a pozwanego T. Z. (1) również są niewystraczające, aby uznać istnienie tajnego porozumienia miedzy pozwanymi. J. K. nie jest jedynym wierzycielem Biura Usług (...) Sp. z o.o., a wobec bezskuteczności egzekucji wobec spółki - wierzycielem członków zarządu spółki. Każdy z wierzycieli uprawniony jest do podjęcia czynności zmierzających do egzekucji wierzytelności, realizacja uprawnienia zależy od woli wierzyciela, rodzaju ustanowionego zabezpieczenia oraz doboru mających temu służyć środków prawnych. Interesy poszczególnych wierzycieli mogą być w tym przypadku sprzeczne, w tym sensie – że działania podjęte przez jednego wpływają na możliwość zaspokojenia przez drugiego. Nie można przyjąć, że z samej tylko roli kontrahenta podmiotu znajdującego się w niekorzystnej sytuacji finansowej, obarcza go negatywna ocena, z uwagi na niegodziwość wobec innych, wcześniejszych, wierzycieli tej spółki. Istniała korelacja działań samego pozwanego T. Z. (1) z działaniami powódki, która to korelacja zmniejszała szansę zaspokojenia powódki. Determinacji pozwanego do zaspokojenia swojej wierzytelności również nie sposób poczytywać jako nagannego postępowania.

Tym samym, twierdzenia powódki o faktach przedstawione w pozwie, które miałyby uzasadniać uznanie pozorności oświadczeń w czynnościach prawnych objętych aktami notarialnymi sporządzonymi w dniu 26 stycznia 2010 r., rep. A nr (...), i w dniu 28 października 2010 r., rep. A nr (...), nie zostały udowodnione. W ocenie Sądu pozostają one jedynie przyjętą przez powódkę próbą wyjaśnienia przebiegu wydarzeń, wynikającą z przeświadczenia o istnieniu rzekomego porozumienia pozwanych, zawartego w celu udaremnienia prowadzonej przez powódkę egzekucji. Powódka nie sprostała ciężarowi dowodu wynikającego z art. 6 k.c., poprzestając jedynie na twierdzenia wywodzonych z absurdalnie łączonych ze sobą zaistniałych okoliczności, które budziły jej niezadowolenie. Powódka opierała się nie na dowodach, lecz na swojej intuicji. Odnajdywała związek pomiędzy zdarzeniami nie mającymi żadnego znaczenia oraz próbowała wyjaśnić ich współistnienie prostym stwierdzeniem istnienia porozumienia pozwanych małżonków M. z pozwanym T. Z. (1).

W ocenie Sądu powódka nie wykazała zgody pozwanego T. Z. (1) co do ewentualnego działania przez pozwanych małżonków M. w sposób symulowany ani jakichkolwiek rzeczywistych związków stron kwestionowanej czynności prawnej, mającej doprowadzić do naruszenia praw osób trzecich, w tym do udaremnienia egzekucji prowadzonej wobec pozwanych małżonków M. czy spółki, której wspólnikiem był pozwany B. M.. Błędne jest założenie, iż kontrahent spółki, którym był pozwany T. Z. (1), musiał znać dokładnie sytuację majątkową spółki oraz jej relacje z innym kontrahentami. Nie sposób stawiać zarzutu pozwanemu T. Z. (1) działania na niekorzyść innych kontrahentów pozwanych tylko z tego powodu, że zabezpieczył on swoje interesy i prowadził działania zmierzającego do wyegzekwowania należnych mu świadczeń.

O kosztach procesu Sąd orzekł w oparciu o art. 102 k.p.c. – Sąd obciążył powódkę obowiązkiem zwrotu pozwanym małżonkom oraz pozwanemu T. Z. (1) połowy kosztów procesu, tj. kwoty po 5.417 zł, na które złożyły się: opłata skarbowa od pełnomocnictwa i połowa wynagrodzenia za zastępstwo procesowe.

Podstawową zasadę odnoszącą się do rozstrzygnięcia o kosztach procesu reguluje art. 98 § 1 k.p.c., zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony.

Reguła wymieniona w art. 98 k.p.c. uzupełniona została zasadami kompensacji, słuszności i zawinienia (art. 100 do 104 i art. 110 k.p.c.). Oparcie rozstrzygnięcia o kosztach procesu na jednej z uzupełniających zasad orzekania o kosztach, powinno być poprzedzone stwierdzeniem, że sytuacja zaistniała w sprawie wskazuje na celowość wyłączenia normy ogólnej. Możliwość obciążenia strony przegrywającej jedynie częścią kosztów albo nieobciążenia jej w ogóle tymi kosztami, uzależniona jest, stosownie do art. 102 k.p.c., od wyłonienia się w sprawie wypadków szczególnie uzasadnionych.

Przepis art. 102 k.p.c. nie konkretyzuje pojęcia wypadków szczególnie uzasadnionych, pozostawiając ich kwalifikację, przy uwzględnieniu całokształtu okoliczności danej sprawy, sądowi (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 20 grudnia 1973 r., II CZ 210/73, postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 26 stycznia 2012 r. III CZ 10/12, postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 12 stycznia 2012 r. IV CZ 117/11, postanowieniu z dnia 11 lutego 2010 r., I CZ 112/09, postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 20 kwietnia 2012 r. III CZ 17/12).

Do kręgu okoliczności uzasadniających zastosowanie art. 102 k.p.c. należy zaliczyć zarówno fakty związane, jak również niezwiązane z przebiegiem procesu. Do pierwszych zaliczane są między innymi: podstawa oddalenia żądania, zgodność zamiarów stron w sprawach dotyczących stosunku prawnego, który może być ukształtowany tylko wyrokiem, szczególna zawiłość lub precedensowy charakter sprawy albo subiektywne przekonanie powoda co do zasadności zgłoszonego roszczenia - trudne do zweryfikowania a limine, a ponadto sposób prowadzenia procesu przez stronę przegrywającą albo niesumienne lub oczywiście niewłaściwe postępowanie strony wygrywającej, która w ten sposób wywołała proces i koszty połączone z jego prowadzeniem. Zalicza się do nich także okoliczność, że rozstrzygnięcie sprawy nastąpiło na podstawie faktów ustalonych na podstawie dowodów dopuszczonych przez sąd z urzędu, jak również niewspółmierność wysokości kosztów pomocy prawnej poniesionych przez stronę wygrywającą proces do stopnia zawiłości sprawy i nakładu pracy pełnomocnika. Drugą grupę okoliczności wyznacza sytuacja majątkowa i życiowa strony (por. postanowienie SN z dnia 26 września 2012 r., IE CZ 95/12, LEX nr 1232771).

Z orzecznictwa Sądu Najwyższego wynika, że częściowe lub całkowite odstępstwo od zasady odpowiedzialności za wynik procesu i zastosowanie zasady słuszności może mieć miejsce w sytuacji gdy np. sprawa ma wątpliwy lub dyskusyjny charakter, bądź dochodzone roszczenie wynika z niejasno sformułowanych przepisów (postanowienie SN z dnia 27.04.1971, 1 PZ 17/71, postanowienie SN z dnia 06.12.1973 r., I PR 456/73).

Odnosząc powyższe rozważania do realiów rozpoznawanej sprawy Sąd doszedł do przekonania, że obciążenie powódki obowiązkiem zwrotu na rzecz pozwanych kosztów procesu w pełnej wysokości pozostawałoby w sprzeczności z zasadami słuszności i jawiłoby się jako w znacznym stopniu niesprawiedliwe, biorąc pod uwagę trudną sytuację materialną i życiową powódki oraz charakter roszczenia i przekonanie powódki o słuszności wywiedzionego pozwu. Sąd stosując art. 102 k.p.c. uwzględnił także fakt, że pozwany T. Z. (1) jest przedsiębiorcą, który w ramach swojej działalności zajmuje się również dochodzeniem roszczeń na drodze sądowej, a w związku z tym korzysta ze stałej obsługi prawnej, co nie powoduje konieczności zaangażowania przez niego pełnomocnika procesowego wyłącznie na potrzeby niniejszego procesu.

ZARZĄDZENIE

Odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikom stron, doręczenia dokonać przez PI.