Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

G. O. wystąpił przeciwko (...) S.A. z siedzibą w W. z powództwem o zapłatę następujących sum pieniężnych, w związku z poniesionymi przez powoda skutkami zdrowotnymi wypadku komunikacyjnego, który miał miejsce w dniu 11 czerwca 2017 roku w Ł.:

- 70.000 zł z tytułu zadośćuczynienia pieniężnego,

- 713,25 zł z tytułu odszkodowania mającego pokrywać koszty pomocy osób trzecich (opieki nad powodem w zakresie dotyczącym czynności życia codziennego),

- 1916,11 zł z tytułu odszkodowania za utracone zarobki,

- 1420,02 zł z tytułu odszkodowania za koszty dojazdów,

- 1950,62 zł z tytułu odszkodowania mającego pokrywać koszty leczenia powoda.

(pozew, k. 3-8)

W odpowiedzi na pozew strona pozwana wniosła o oddalenie powództwa w całości. Strona pozwana nie kwestionowała tego, że ponosi co do zasady odpowiedzialność za poniesioną przez powoda szkodę na osobie, jednakże podniosła, iż wypłacone już przez nią powodowi świadczenia pieniężne w całości zaspokoiły przysługujące mu roszczenia związane z usunięciem skutków zdarzenia opisanego w pozwie.

(odpowiedź na pozew, k. 64-69)

W piśmie procesowym datowanym na 16 grudnia 2019 roku, złożonym na rozprawie w tym samym dniu, powód rozszerzył powództwo w ten sposób, że zażądał zapłaty przez pozwanego następujących sum pieniężnych (wraz ze szczegółowo opisanymi w piśmie odsetkami ustawowymi za opóźnienie):

- kwoty 93.000 zł z tytułu zadośćuczynienia pieniężnego,

- kwoty 25.263,20 zł z tytułu odszkodowania mającego pokrywać koszty opieki nad powodem,

- kwoty 1368,20 zł z tytułu odszkodowania mającego pokrywać koszty dojazdów,

- kwoty 4864,62 zł z tytułu odszkodowania mającego pokrywać koszty leczenia,

- kwoty 2254,69 zł z tytułu odszkodowania za utracone w wyniku wypadku zarobki.

Odpis pisma procesowego doręczono stronie pozwanej na tym samym terminie rozprawy.

Odpis wyżej przywołanego pisma procesowego został doręczony stronie pozwanej, która wystąpiła o oddalenie powództwa także w rozszerzonej części.

(pismo procesowe powoda k. 293-296, protokół skrócony rozprawy k. 347-348, pismo procesowe pozwanego k. 353-355)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 11 czerwca 2017 roku w Ł. doszło do wypadku komunikacyjnego, w którym jako kierujący motocyklem uczestniczył powód. Sprawcą wypadku była osoba kierująca samochodem osobowym, którego posiadacz w dacie wypadku był objęty ubezpieczeniem odpowiedzialności cywilnej przez pozwane towarzystwo ubezpieczeń.

Postępowanie karne w stosunku do sprawcy wyżej opisanego wypadku zostało warunkowo umorzone prawomocnym wyrokiem SR w Łowiczu z dnia 23 listopada 2017 roku, sygn. akt II K 358/17, w którego w punkcie II nałożono na sprawcę wypadku obowiązek zapłaty na rzecz G. O. kwoty 4000 zł z tytułu częściowego zadośćuczynienia za doznaną przez niego krzywdę.

(okoliczności bezsporne, kopia odpisu wyroku skazującego k. 81)

W dniu 2 stycznia 2018 roku sprawca wypadku wpłacił na rachunek bankowy powoda kwotę 4000 zł z tytułu zadośćuczynienia pieniężnego.

(okoliczność niesporna, kopia potwierdzenia zapłaty k. 83)

Powód przed wypadkiem opisanym w pozwie był osobą w pełni sprawną fizycznie, pracował jako mechanik samochodowy.

W wyniku wyżej opisanego wypadku powód doznał złamania kości prawej nogi i lewego nadgarstka, stłuczenia czoła. Po wypadku powód został poddany operacji zestawienia odłamów złamanej kości prawej nogi, zastosowano metalowe elementy mocujące, które do chwili obecnej pozostają w obrębie organizmu powoda. Powód miał także zastosowany opatrunek gipsowy prawej nogi i lewej ręki. Przyjmował zastrzyki z lekiem przeciwzakrzepowym. Po zdjęciu opatrunku gipsowego z ręki powód początkowo nie mógł nią ruszać, ręka była sztywna.

Powód korzystał z odpłatnych usług rehabilitacyjnych. Odbył 2 wizyty u psychologa. Przez okres ok. 4 miesięcy po wypadku powód korzystał z wózka inwalidzkiego, przez ok. 1,5 roku po wypadku poruszał się przy użyciu dwóch kul, obecnie przy chodzeniu pomaga sobie jedną kulą łokciową.

Powód przez około pół roku po wypadku odczuwał zawroty głowy. Przez pewien czas po wypadku powód miał problemy ze snem. Do chwili obecnej powód odczuwa lekkie „mrowienie” w lewej ręce.

Po wypadku z uwagi na stan zdrowia powód nie wrócił do pracy zarobkowej. Powód z uwagi na doznany uraz prawej nogi nie może ukucnąć ani uklęknąć, doznaje trudności w trakcie schodzenia po schodach. Powód po wypadku nie powrócił do jazdy na motocyklu, gdyż nie może zginać prawej nogi w kolanie. Powód kieruje samochodem, ale tylko na krótkich trasach.

(przesłuchanie powoda – protokół rozprawy z dnia 16 grudnia 2019 roku, od 6 do 27 minuty; zeznania świadka H. O. protokół rozprawy k. 102 odwrót – k. 103)

G. O. w okresie od 11 czerwca do 22 czerwca 2017 roku był poddawany leczeniu na oddziale chirurgii urazowo – ortopedycznej (...) im. M. S. w Z.. Rozpoznano u niego wieloodłamowe złamanie kości udowej prawej, złamanie kości promieniowej lewej, uraz głowy z utratą przytomności, ranę tłuczoną okolicy czołowej.

Przy wypisie ze szpitala zalecono powodowi „fotelowo-łóżkowy tryb życia do 6 tygodni”, dalsze leczenie w poradni ortopedycznej oraz przyjmowanie leków: F., D., T., M. 3 V. i U..

(kopia karty informacyjnej leczenia szpitalnego k. 18-19, k. 220-221)

W okresie od 9 do 30 listopada 2017 roku powód przebywał na oddziale fizjologii i rehabilitacji ZOZ w Ł..

(kopia karty informacyjnej leczenia szpitalnego k. 26, k. 222)

W okresie od 21 sierpnia 2018 roku do 18 września 2018 roku powód korzystał z leczenia na oddziale dziennym rehabilitacji ogólnoustrojowej ZOZ w Ł..

(kopia karty informacyjnej k. 333)

W dacie zajścia wypadku opisanego w pozwie powód był zatrudniony przez K. C. na stanowisku mechanika – na podstawie umowy o pracę na czas określony mającej obowiązywać do dnia 31 grudnia 2018 roku. W okresie od 1 marca 2017 roku do 31 maja 2017 roku powód uzyskał wynagrodzenie za pracę wynoszące średnio 2015 zł brutto (1470,25 zł netto) miesięcznie.

(kopia zaświadczenia o zatrudnieniu i wynagrodzeniu k. 339)

Powodowi w okresie od 11 czerwca 2017 roku do 24 czerwca 2017 roku wypłacono wynagrodzenie za pracę w okresie nieobecności spowodowanej chorobą w kwocie 644,28 zł, w okresie od 25 czerwca 2017 roku do 9 grudnia 2017 roku zasiłek chorobowy w kwocie 7731,36 zł, w okresie od 10 grudnia 2017 roku do 5 października 2018 roku świadczenie rehabilitacyjne w kwocie 14.348,64 zł. Z kolei za okres od 6 października 2018 roku do 31 grudnia 2018 roku ZUS wypłacił powodowi rentę z tytułu niezdolności do pracy w łącznej kwocie 2965,78 zł.

(kopia zaświadczenia k. 340, kopia decyzji o przyznaniu renty k. 346)

U powoda w wyniku wypadku powstała blizna pourazowa okolicy czołowej (uszczerbek na zdrowiu wynoszący szacunkowo 3%), a ponadto długotrwały uszczerbek na zdrowiu w postaci zaburzeń czucia lewej ręki i prawej nogi połączonych z okresowym drętwieniem (długotrwały uszczerbek na zdrowiu wynoszący szacunkowo 2%).

Z neurologicznego punktu widzenia powód wymagał opieki i pomocy osób trzecich w czynnościach życia codziennego przez okres ok. 2 miesięcy po wypadku.

Według oceny biegłego neurologa z sierpnia 2018 roku powód wymagał dalszej rehabilitacji, gdyż w przypadku jej zaniechania mogło wystąpić pogorszenie sprawności prawej nogi (zgięcie w kolanie). Powód wymaga rehabilitacji w ramach NFZ, połączonej z rehabilitacją prywatną.

(opinia pisemna biegłej z zakresu neurologii L. M. k. 124-127)

W wyniku opisanego w pozwie wypadku powód doznał:

- wieloodłamowego złamania nad- i przezkłykciowego prawej kości udowej z przemieszczeniem odłamów,

- złamania końca dalszego kości promieniowej lewej (lewego nadgarstka) z przemieszczeniem,

- urazu głowy z raną tłuczoną okolicy czołowej.

Obecnie powód chodzi w sposób utykający. Powód znajduje się w stanie po przebytym zagojonym złamaniu prawej kości udowej (leczonym operacyjnie), z utrzymującym się znacznym upośledzeniem sprawności ruchowej oraz po przebytym złamaniu nasady lewej kości promieniowej, z utrzymującym się niewielkim upośledzeniem sprawności ruchowej. W wyniku wyżej opisanych urazów ortopedycznych powód doznał stałego uszczerbku na zdrowiu o łącznej wielości szacunkowej wynoszącej 28%.

Skutki wypadku poniesione przez powoda wywoływały konieczność pomocy osób trzecich w czynnościach życia codziennego w wymiarze ok. 4-6 godzin dziennie przez okres 4 miesięcy po wypadku, następnie w wymiarze 2-4 godzin przez okres do 6 miesięcy od wypadku.

Powód wymagał po wypadku przyjmowania leków przeciwbólowych i przeciwzakrzepowych oraz iniekcji dostawowych stawu kolanowego lekiem o nazwie S..

Ograniczenie sprawności ruchowej kolana prawego u powoda należy uznać za utrwalone.

(opinia pisemna biegłego z zakresu ortopedii K. K. k. 193-196, pisemna opinia uzupełniająca k. 242)

W wyniku wyżej opisanego wypadku i następnie leczenia operacyjnego u powoda występują obecnie:

- pourazowa blizna czoła, stanowiąca stały uszczerbek na zdrowiu o wielkości szacunkowej 3%,

- pooperacyjna blizna prawego uda, stanowiąca stały uszczerbek na zdrowiu o wielkości szacunkowej 2%.

Powód nie wymaga leczenia z zakresu chirurgii plastycznej. Istniejące u powoda blizny pourazowe i pooperacyjne są wąskimi bliznami linijnymi w kolorze i poziomie otaczającej skóry. Ani leczenie chirurgiczne ani żadne inne zabiegi nie przyniosą istotnej poprawy wyglądu obecnych u powoda blizn. Opisane blizny stanowią trwałe, niewielkie oszpecenie powoda.

(opinia pisemna biegłego z zakresu chirurgii plastycznej T. Z. k. 246-248)

U powoda w związku z opisanym w pozwie wypadkiem rozwinęły się zaburzenia nerwicowe o obrazie adaptacyjnym, w szczególności okresowa nerwowość, płaczliwość, zmienność nastroju z tendencją do napięcia emocjonalnego, osłabienie aktywności celowej i zainteresowań. Największe nasilenie tych objawów występowało przez ok. pierwszy rok po wypadku. Obecnie powód jest osobą prawidłowo zaadaptowaną psychicznie, nie wymaga leczenia psychiatrycznego ani terapii psychologicznej. Powód na skutek wyżej opisanych zaburzeń doznał długotrwałego uszczerbku na zdrowiu psychicznym wynoszącego szacunkowo 5%.

Powód nie podjął leczenia psychiatrycznego, natomiast stosując się zaleceń lekarza neurologa przyjmował lek C..

(opinia pisemna biegłej z zakresu psychiatrii A. R. k. 259-276)

Powód dokonał zakupu następujących środków leczniczych:

- w dniu 2 marca 2018 roku, 4 kwietnia 2018 roku, 6 września 2018 roku, 6 listopada 2018 roku, 29 stycznia 2019 roku, 21 lutego 2018 roku, 11 grudnia 2017 roku, 12 stycznia 2018 roku leku o nazwie S. (każdorazowy koszt 176 zł, jeden raz koszt 190 zł, łącznie ,7 x 176 zł + 190 zł = 1422 zł),

- w dniu 27 stycznia 2018 roku leku o nazwie C. (43,59 zł),

- w dniu 16 czerwca 2017 roku kuli łokciowej (90 zł),

- w dniu 27 lipca 2017 roku opaski gipsowej (45 zł),

- w dniu 11 sierpnia 2017 roku opaski gipsowej (90 zł),

- w dniu 27 lipca 2017 roku i 23 sierpnia 2017 roku leku o nazwie F. (2 x 79,08 zł),

- w dniu 22 czerwca 2017 roku leków o nazwach F., U., (...), D. i T. oraz kompresów za łączną kwotę 307,87 zł,

- w lipcu 2017 roku opasek elastycznych (12,50 zł) i kompresów z gazy (10 zł).

(kopie faktur k. 305, 306, 311-313, 317, 318, 320 -329)

Powód w okresie marzec (320 zł), kwiecień (400 zł), maj (400 zł), czerwiec 2018 roku (320 zł), lipiec 2018 roku (240 zł), marzec 2019 roku (340 zł) korzystał z odpłatnych usług rehabilitacyjnych świadczonych przez T. I.

(kopie rachunków k. 307-310, 314, 330)

W dniach 19 września 2017 roku i 27 stycznia 2018 roku powód korzystał z konsultacji lekarza neurologa (odpłatność każdorazowo po 120 zł).

W sierpniu 2017 roku powód skorzystał z dwóch konsultacji psychologa (łączna odpłatność 300 zł).

(kopie faktur k. 315, 316, 319; kopia zaświadczenia k. 24-25)

Powód skierował dniu 18 sierpnia 2017 roku do pozwanego towarzystwa ubezpieczeń pismo zawierające wezwanie do zapłaty następujących kwot pieniężnych, z uwagi na doznane przez powoda skutki zdrowotne wyżej opisanego wypadku:

- kwoty 100.000 zł zadośćuczynienia pieniężnego,

- kwoty 40.000 zł odszkodowania mającego pokrywać koszty leczenia powoda i opieki osób trzecich.

(kopia pisma k. 11-12)

W piśmie datowanym na 30 sierpnia 2017 roku pozwany zakład ubezpieczeń poinformował powoda o przyznaniu mu zaliczki na poczet przyszłych świadczeń w kwocie 7000 zł.

Z kolei w piśmie datowanym na 4 stycznia 2018 roku strona pozwana poinformowała powoda o przyznaniu mu dalszego świadczenia pieniężnego w kwocie 11.176 zł (łącznie pozwany przyznał powodowi uprawnienie do zadośćuczynienia pieniężnego w kwocie 21.000 zł i odszkodowania z tytułu kosztów opieki osób trzecich w kwocie 1176 zł, jednakże potrącił z tych kwot już wypłaconą powodowi zaliczkę w kwocie 7000 zł i kwotę 4000 zł wypłaconą powodowi przez sprawcę wypadku).

(kopie pism pozwanego k. 13, k. 14-15)

Następnie pozwany wypłacił powodowi dalsze świadczenia pieniężne – łącznie pozwany zapłacił powodowi kwotę 32.000 zł z tytułu zadośćuczynienia pieniężnego i kwotę 1960 zł z tytułu odszkodowania mającego pokrywać koszty opieki osób trzecich.

(okoliczność niesporna, pismo procesowe powoda k. 295)

Odpłatność za 1 godzinę usług opiekuńczych świadczonych przez Gminny Ośrodek Pomocy (...) w N. wynosiła od lutego 2008 roku do stycznia 2019 roku 1/180 minimalnego wynagrodzenia za pracę, natomiast od lutego 2019 roku 110% minimalnej przewidzianej prawem stawki godzinowej wynagrodzenia.

(pismo (...) w N. - k. 365)

Pozwane towarzystwo jest następcą prawnym pod tytułem ogólnym (...) SA – Oddział w Polsce.

(okoliczność niesporna)

Brak było podstaw do kwestionowania wiarygodności wydanych w niniejszej sprawie opinii biegłych. Żadna ze stron procesu zgłosiła tego rodzaju zarzutów, które podważałaby wiarygodność wyżej przywołanych opinii jako dowodów w sprawie niniejszej.

Wskazać należy, że wysokość stawki pełnej odpłatności za jedną godzinę usług opiekuńczych na terenie miasta Ł., określonej w złożonym przez powoda piśmie (...) w Ł. (k. 60, k. 298) nie mogła mieć znaczenia w sprawie niniejszej, skoro niesporne jest to, że ani w dacie wypadku opisanego w pozwie ani w okresie późniejszym powód nie zamieszkiwał w Ł. lecz na terenie gminy N. (oświadczenie powoda co do miejsca zamieszkania k. 102). Dodać należy, że z pisma (...) przesłanego po zamknięciu rozprawy a przed ogłoszeniem wyroku wynika, iż podmiot ten nie świadczył odpłatnych usług opiekuńczych na terenie miasta i gminy Ł., tj. w pobliżu miejsca zamieszkania powoda.

Wobec treści ostatniego zdania opinii pisemnej biegłej z zakresu psychiatrii A. R. (k. 276), która wskazała na brak potrzeby wydawania w niniejszej sprawie opinii przez biegłego z zakresu psychologii, zgłoszony przez powoda dowód z opinii biegłego psychologa podlegał pominięciu jak niezmierzający do ustalenia dalszych okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy niniejszej.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Strona pozwana w niniejszej sprawie nie kwestionowała tego, że z uwagi na zawartą ze sprawcą szkody na osobie poniesionej przez powoda umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ponosi odpowiedzialność za doznane przez powoda skutki wypadku komunikacyjnego opisanego w pozwie. Podstawę prawną tej odpowiedzialności stanowi art. 34 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz.U. nr 124 poz. 1152). Z kolei zgodnie z treścią art. 19 ust. 1 tej samej ustawy powód jako osoba poszkodowana w związku ze zdarzeniem objętym umową ubezpieczenia obowiązkowego odpowiedzialności cywilnej jest uprawniony do tego, aby dochodzić roszczeń odszkodowawczych bezpośrednio od pozwanego zakładu ubezpieczeń.

Powód w niniejszej sprawie w pierwszej kolejności zgłosił roszczenie o zapłatę zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną szkodę niemajątkową. Należy wskazać, że art. 445 § 1 k.c. nie określa kryteriów ustalania wysokości zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, tj. niemajątkową szkodę na osobie. Zadośćuczynienie pieniężne ma charakter całościowy i powinno stanowić pełną rekompensatę pieniężną za doznaną przez osobę poszkodowaną krzywdę. Kierując się wskazaniami zawartymi w orzecznictwie Sądu Najwyższego oraz doktrynie prawa cywilnego należy stwierdzić, że określając wysokość zadośćuczynienia sąd powinien brać pod uwagę wszystkie okoliczności mające wpływ na rozmiar doznanej przez powoda krzywdy, a zwłaszcza zakres i trwałość uszczerbku na zdrowiu, stopień i czas trwania cierpień fizycznych i psychicznych, prognozę na przyszłość (polepszenie lub pogorszenie stanu zdrowia) oraz wpływ doznanej szkody na możliwość prowadzenia dotychczasowego trybu życia.

Zaznaczyć należy ponadto, że procentowo oszacowany uszczerbek na zdrowiu służy tylko jako pomocniczy środek ustalania rozmiaru odpowiedniego zadośćuczynienia, natomiast należne poszkodowanemu zadośćuczynienie nie może być mechanicznie mierzone przy zastosowaniu stwierdzonego procentu uszczerbku na zdrowiu (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 października 2005 r., I PK 47/05; wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 21 lutego 2013 r., I ACa 1186/12).

Stwierdzić wobec tego należy, że powód doznał istotnych obrażeń ciała w wyniku wyżej opisanego wypadku – najistotniejszym z nich było złamanie kości udowej z przemieszczeniem odłamów, które nawet po zastosowanym leczeniu operacyjnym pozostawiło u powoda znaczne ograniczenie sprawności ruchowej prawej nogi. Dodatkowo, powód doznał złamania kości w obrębie lewego nadgarstka, co skutkowało po wygojeniu złamaniu utrzymywaniem się niewielkiego upośledzenia sprawności ruchowej lewej ręki. Łączny stały uszczerbek na zdrowiu powoda pod względem ortopedycznym został przez biegłego oszacowany na 28%. Dodatkowo, u powoda trwałym skutkiem wypadku pozostają dwie blizny: na czole i na prawym udzie – łączną wysokość uszczerbku na zdrowiu powoda w tym zakresie biegły chirurg plastyczny oszacował na 5%, wskazując jednak zarazem na to, że są blizny pozostające na skórze powoda są wąskimi bliznami linijnymi w kolorze i poziomie otaczającej skóry, które stanowią trwałe lecz niewielkie oszpecenie powoda. Biegła z zakresu neurologii wskazała z kolei w swojej opinii na długotrwały uszczerbek na zdrowiu powoda wynoszący 2% związany z zaburzeniami czucia lewej ręki i prawej nogi. Uszczerbek oszacowany przez biegłą na 3% związany z urazem głowy powoda, mający postać blizny na czole, pokrywa się z uszczerbkiem stwierdzonym w opinii biegłego chirurga plastycznego (biegła w swojej opinii wskazała ponadto na to, że powód doznał utraty przytomności w wyniku urazu głowy oraz powstał krwiak tkanek miękkich u powoda, jednakże nie wskazała na żaden inny – poza wyżej przywołaną blizną – trwały lub długotrwały skutek zdrowotny będący skutkiem urazu głowy, a krwiak tkanek miękkich z pewnością takim skutkiem nie jest). Z kolei biegła z zakresu psychiatrii podała, że na skutek wypadku u powoda wystąpiły zaburzenia nerwicowe o obrazie adaptacyjnym, stanowiące długotrwały uszczerbek na zdrowiu psychicznym powoda, którego wielkość biegła oszacowała na 5%. Dodatkowo, na skutek wypadku powód był zmuszony poddać się długotrwałemu leczeniu i rehabilitacji (w tym leczeniu szpitalnemu), stosowano wobec niego unieruchomienie gipsowe kończyn. Podstawowy uraz doznany przez powoda w wyniku wypadku (złamanie prawej kości udowej) skutkował brakiem możliwości kontynuowania przez powoda pracy zawodowej i koniecznością rezygnacji z jazdy na motocyklu.

Biorąc pod uwagę tak znaczny i istotny zakres poniesionych przez powoda negatywnych skutków zdrowotnych wyżej opisanego wypadku uznać należało, że adekwatną do zakresu i stopnia naruszenia dobra osobistego powoda kwotą zadośćuczynienia pieniężnego jest suma 120.000 zł. Z uwagi na to, że pozwany wypłacił już powodowi kwotę 32.000 zł z tytułu zadośćuczynienia pieniężnego, a ponadto kwotę 4000 zł z tego samego tytułu zapłacił powodowi sprawca wypadku, w sprawie niniejszej zasądzeniu na rzecz powoda z omawianego tytułu podlegała dalsza kwota 84.000 zł (120.000 zł – 36.000 zł).

Częściowo zasadne jest także oparte na treści art. 444 § 1 k.c. roszczenie powoda o zapłatę odszkodowania z tytułu kosztów opieki osób trzecich. Wskazać należy, że szkoda tego rodzaju powstaje już na skutek zaistnienia konieczności opieki lub pomocy ze strony osób trzecich, a nie dopiero z chwilą poniesienia kosztów z tego tytułu (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 27 września 2012 r., I ACa 292/12 oraz wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 5 lipca 2012 r., I ACa 1140/11). Nie ma również znaczenia to, że poszkodowany ma możliwość skorzystania z nieodpłatnej, dobrowolnej opieki ze strony osób najbliższych.

Zgodnie z treścią niekwestionowanej przez żadną ze stron procesu opinii pisemnej biegłego z zakresu ortopedii, stan zdrowia powód w okresie po wypadku skutkował koniecznością opieki i pomocy osób trzecich w czynnościach życia codziennego w wymiarze ok. 4-6 godzin dziennie przez okres 4 miesięcy po wypadku, a następnie w wymiarze 2-4 godzin przez okres do 6 miesięcy od wypadku (czasokres opieki związanej z neurologicznymi skutkami opieki był znacznie krótszy i zawierał się w okresach podanych w opinii ortopedy). Przyjąć zatem należało, że powód wymagał pomocy osób trzecich w wymiarze przeciętnie 5 godzin dziennie przez okres 4 miesięcy od wypadku (5 x 4 x 30 = 600 godzin) oraz w wymiarze przeciętnie 3 godzin dziennie przez okres dalszych 2 miesięcy (3 x 2 x 30 = 180 godzin), natomiast po 6 miesiącach od wypadku, tj. w okresie od około połowy grudnia 2017 roku, powód nie wymagał już tego rodzaju opieki. Łącznie szacunkowy czas opieki wynosił zatem 780 godzin. Za miarodajną dla ustalenia odpłatności za sprawowaną nad powodem opiekę należało uznać wyżej przywołaną stawkę odpłatności za 1 godzinę usług opiekuńczych świadczonych przez Gminny Ośrodek Pomocy (...) w N., która w 2017 roku wynosiła 1/180 minimalnego miesięcznego wynagrodzenia za pracę, tj. 11,11 zł (1/180 x 2000 zł). Odszkodowanie należne powodowi od pozwanego z omawianego tytułu wynosi zatem 8665,80 zł (11,11 zł x 780). Skoro pozwany zapłacił już powodowi z tego tytułu kwotę 1960 zł, do zapłaty pozostaje kwota 6705,80 zł.

W zakresie dotyczącym opartego na art. 444 § 1 k.c. roszczenia powoda o zapłatę odszkodowania mającego pokrywać koszt leczenia stwierdzić należy, co następuje. Za zasadne i udowodnione należało uznać wydatki powoda:

- związane z dwiema konsultacjami psychologicznymi w sierpniu 2017 roku (wobec występowania u powoda zaburzeń adaptacyjnych) – 2 x 150 zł = 300 zł,

- związane z konsultacjami neurologicznymi we wrześniu 2017 roku i styczniu 2018 roku - 2 x 120 zł = 240 zł,

- związane z zabiegami rehabilitacyjnymi w 2018 roku, których zasadność potwierdzają opinie biegłych z zakresu neurologii i ortopedii (jeszcze w opinii uzupełniającej z kwietnia 2019 roku biegły ortopeda wskazywał na zasadność poddawania się przez powoda dalszej rehabilitacji), łączny, udokumentowany w niniejszej sprawie wydatek powoda z tego tytułu wyniósł 2020 zł (320 + 400 + 400 + 320 + 240 + 340),

- z uwagi na treść opinii biegłego ortopedy za zasadne należy uznać stosowanie przez powoda leku S. (każdorazowy koszt 176 zł, jeden raz koszt 190 zł, łącznie 7 x 176 zł + 190 zł = 1422 zł), a ponadto także zakup kuli łokciowej (90 zł) i opasek gipsowych (45 zł + 90 zł), jak również opasek elastycznych (12,50 zł) i kompresów z gazy (10 zł),

- w świetle treści karty wypisowej ze szpitala z czerwca 2017 roku i zaleconego wówczas powodowi leczenia za zasadny wydatek należy uznać zakup w dniu 22 czerwca 2017 roku leków F., U., (...), D. i T. oraz kompresów za łączną kwotę 307,87 zł, a następnie dalszy zakup leku F. (lek przeciwzakrzepowy) w dniach 27 lipca 2017 roku i 23 sierpnia 2017 roku (2 x 79,08 zł),

- z uwagi na treść opinii biegłej psychiatry za zasadny wydatek należy uznać zakup w dniu 27 stycznia 2018 roku leku o nazwie C. (43,59 zł).

Brak jest natomiast dostatecznych podstaw do przyjęcia, że uzasadnione koszty leczenia zakupu przez powoda 27 stycznia 2018 roku środków o nazwach V., L. i N. (kopia faktury k. 317 – ze środków leczniczych objętych tą fakturą za uzasadniony w ramach leczenia skutków wypadku należy uznać jedynie zakup leku o nazwie C.) – z żadnej dokumentacji medycznej i opinii biegłych złożonych do akt sprawy nie wynika, aby zakup tych środków leczniczych był uzasadniony stanem zdrowia powoda będącym skutkiem opisanego w pozwie wypadku.

Roszczenie powoda o zapłatę przez pozwanego odszkodowania mającego pokrywać koszty leczenia należy zatem uznać za zasadne w zakresie łącznej kwoty 4739,12 zł.

Brak było natomiast podstaw do uwzględnienia zgłoszonego przez powoda roszczenia o zapłatę kwoty 1368,20 zł z tytułu odszkodowania mającego pokrywać koszty dojazdów. Powód nie wykazał faktu poniesienia wydatku w tej (lub w niższej) wysokości, tj. nie przedstawił dowodów pozwalających ustalić, na jakie odległości i z jakim kosztem zużycia paliwa jeździł samochodem w związku z leczeniem skutków wypadku. Tabelaryczne zestawienie załączone do pozwu (k. 35-38) nie stanowi dowodu na tę okoliczność – uznać je należy za sposób przedstawienia twierdzeń powoda w omawianej kwestii lecz nie za dowód na ich prawdziwość. Powód nie wykazał, czy i jaki koszt dojazdów do szpitali i lekarzy poniósł.

W całości należało z kolei uwzględnić roszczenie powoda o zapłatę kwoty 2254,69 zł z tytułu utraconych przez powoda na skutek wypadku zarobków. Powód wykazał, jaką kwotę dochodu uzyskał faktycznie w okresie od daty wypadku (11 czerwca 2017 roku) do 31 grudnia 2018 roku:

- w okresie 11 – 25 czerwca 2017 roku była to kwota 644,28 zł,

- w okresie od 25 czerwca 2017 roku do 9 grudnia 2017 roku zasiłek chorobowy w kwocie 7731,36 zł,

- w okresie od 10 grudnia 2017 roku do 5 października 2018 roku świadczenie rehabilitacyjne w kwocie 14.348,64 zł,

- za okres od 6 października 2018 roku do 31 grudnia 2018 roku ZUS wypłacił powodowi rentę z tytułu niezdolności do pracy w łącznej kwocie 2965,78 zł.

Ogółem w wyżej wskazanym okresie powód uzyskał faktyczny dochód w kwocie 25.690,06 zł. Powód wykazał także, że w dacie wypadku był zatrudniony na podstawie umowy o pracę na czas określony, przy czym w okresie marzec – maj 2017 roku uzyskiwał wynagrodzenie za pracę w wysokości 1470,25 zł. Oznacza to, że gdyby nie doszło do wypadku powód w okresie od czerwca do grudnia 2017 roku (7 miesięcy) uzyskałby dochód netto 7 x 1470,25 zł, który jednak należy pomniejszyć dla celów przedmiotowych obliczeń o wynagrodzenie za siedem dni roboczych czerwca 2017 roku, które miały miejsce przed datą wypadku (7/22 x 1470,25 zł). Co więcej, z uwagi na wzrost w 2018 roku minimalnego wynagrodzenia za pracę, które w roku tym wyniosło 1530 zł netto miesięcznie, ogółem w objętym roszczeniem powoda okresie uzyskałby on wynagrodzenie za pracę w kwocie 28.184,35 zł (7 x 1470,2 zł + 12 x 1530 zł – 7/22 x 1470,25 zł), co stanowi kwotę o 2494,29 zł wyższą od faktycznych dochodów powoda w tym samym okresie. Tym samym powód wykazał to, że na skutek wypadku opisanego w pozwie (tj. na skutek niezdolności do pracy wywołanej tym wypadkiem, skutkującej wypłatą zasiłku chorobowego, a następnie świadczenia rehabilitacyjnego i renty z ubezpieczenia chorobowego w ramach FUS) poniósł szkodę majątkową w postaci utraconych korzyści na kwotę nawet wyższą od dochodzonej przez niego z tego tytułu kwoty 2254,69 zł.

Roszczenie powoda w zakresie dotyczącym należności głównej podlegało zatem uwzględnieniu co do sumy łącznie wynoszącej 97.699,61 zł (84.000 zł + 6705,80 zł + 4739,12 zł + 2254,69 zł). W pozostałym zakresie roszczenie powoda dotyczące zapłaty należności głównej ostatecznie sprecyzowanej w piśmie procesowym z dnia 16 grudnia 2019 roku podlegało oddaleniu.

Na podstawie art. 481 § 1 i 2 k.c. powodowi przysługują ponadto odsetki ustawowe w związku z opóźnieniem się przez pozwanego w zapłacie należności głównej. Termin spełnienia świadczenia przez pozwany zakład ubezpieczeń określa art. 14 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, zgodnie z którym ubezpieczyciel jest obowiązany spełnić świadczenie w terminie 30 dni licząc od daty otrzymania zawiadomienia o wypadku powodującym szkodę. Ponadto, stosownie do treści art. 14 ust. 2 tej samej ustawy, w przypadku gdyby wyjaśnienie w terminie, o którym mowa w ust. 1, okoliczności niezbędnych do ustalenia odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń albo wysokości odszkodowania okazało się niemożliwe, odszkodowanie wypłaca się w terminie 14 dni od dnia, w którym przy zachowaniu należytej staranności wyjaśnienie tych okoliczności było możliwe.

Jak wynika z ustaleń dokonanych powyżej, pisemne zgłoszenie szkody doznanej przez powoda i związanych z naprawieniem szkody roszczeń pieniężnych zostało skierowane do strony pozwanej w dniu 18 sierpnia 2017 roku, jednakże powód nie przedstawił dowodu pozwalającego na ustalenie, w jakiej dacie pismo to zostało doręczone pozwanemu, wobec czego przyjąć należy, że o treści zgłoszenia szkody i roszczeń powoda pozwany dowiedział się w dniu 30 sierpnia 2017 roku, gdyż na ten dzień datowane jest pierwsze pismo pozwanego dotyczące szkody zgłoszonej przez powoda. Przyjąć należy, że w zakresie dotyczącym roszczeń zgłoszonych w piśmie pozwanego z dnia 18 sierpnia 2017 roku (zadośćuczynienie pieniężne w kwocie 100.000 zł, odszkodowanie w kwocie 40.000 zł z tytułu kosztów leczenia i opieki osób trzecich) pozwany powinien był w ustawowym terminie 30 dni ustalić i wypłacić należne powodowi świadczenia. Za istniejące i wymagalne już na koniec sierpnia 2017 roku uznać należy roszczenia powoda o zapłatę zadośćuczynienia pieniężnego w kwocie 100.000 zł (z czego pozwany następnie wypłacił powodowi kwotę łączną 32.000 zł, wobec czego stan opóźnienia uzasadniający zapłatę odsetek dotyczy kwoty 68.000 zł) oraz roszczenie o zapłatę odszkodowania pokrywającego wyżej wskazane koszty leczenia w kwocie 4739,12 zł (stosownie do art. 444§1 zd 2 k.c. pozwany był zobligowany wyłożyć powodowi kwotę zapewniającą pokrycie także kosztów przyszłego leczenia) oraz koszty opieki nad powodem w okresie od czerwca do sierpnia 2017 roku, tj. za 3 pierwsze miesiące po wypadku (5 godzin dziennie za 90 dni, tj. 450 godzin opieki przy stawce 11,11 zł, co daje kwotę 4999,50 zł, jednakże pozwany zapłacił powodowi z tego tytułu kwotę 1960 zł, wobec czego stan opóźnienia w zapłacie dotyczy kwoty 3039,50 zł). Sumę trzech wyżej wymienionych kwot (68.000 zł + 4739,12 zł + 3039,50 zł = 75.778,62 zł ) pozwany miał obowiązek ustalić i wypłacić powodowi w terminie 30 dni od dnia 30 sierpnia 2017 roku, a zatem do dnia 29 września 2017 roku, wobec czego od dnia następnego (30 września 2017 roku) należą się powodowi odsetki ustawowe za opóźnienie od kwoty 75.778,62 zł.

Dalsze roszczenia pieniężne związane ze szkodą na osobie powoda powód zgłosił pozwanemu w pozwie, którego odpis doręczono pozwanemu w dniu 13 kwietnia 2018 roku (k. 63), co należy uznać za uzupełniające zgłoszenie szkody. Roszczenia zgłoszone w pozwie a niezgłoszone we wcześniejszym piśmie przedsądowym z dnia 18 sierpnia 2017 roku należało uznać za zasadne w zakresie zgłoszone w pozwie części roszczenia o zwrot utraconych przez powoda zarobków (1916,11 zł), ponadto na tę datę istniała już i była wymagalna nieistniejąca jeszcze przy zgłoszeniu szkody w sierpniu 2017 roku (choć objęta zgłoszonym wówczas roszczeniem o zapłatę odszkodowania) kwota kosztów opieki na powodem w okresie od września do grudnia 2017 roku (150 godzin opieki za czwarty miesiąc po wypadku, 180 godzin opieki za piąty i szósty miesiąc, tj. łącznie 330 godzin przy stawce 11,11 zł za godzinę, tj. 3666,30 zł) – łącznie wymagalne wtedy były roszczenia powoda o zapłatę kwoty 5582,41 zł, przy czym kwota powinna zostać zapłacona w terminie 30 dni od dnia 13 kwietnia 2018 roku, tj. do dnia 13 maja 2018 roku – od dnia 14 maja 2018 roku powodowi przysługują odsetki ustawowe za opóźnienie w zapłacie wyżej wskazanej kwoty.

Pozostała część należności głównej powoda w kwocie łącznej 16.338,58 zł (zadośćuczynienie w kwocie 16.000 zł, odszkodowanie z tytułu utraconych zarobków w kwocie 338,58 zł nie objęte pozwem lecz dopiero pismem rozszerzającym powództwo złożonym 16 grudnia 2019 roku) stały się wymagalne na skutek doręczenia pozwanemu w dniu 16 grudnia 2019 roku pisma zawierającego rozszerzenie powództwa, co należy uznać za uzupełniające zgłoszenie szkody – co do wyżej wskazanej kwoty stan opóźnienia po stronie pozwanego datuje się od dnia 16 stycznia 2020 roku.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 100 k.p.c., dokonując ich stosunkowego rozdzielenia między strony procesu. Ostateczna wartość przedmiotu sporu wyniosła 126.751 zł (suma roszczeń powoda dotyczących należności głównej), z czego powód wygrał w zakresie kwoty 97.699,61 zł, tj. w 77% i w takiej samej części pozwanego powinny obciążyć koszty procesu.

Powód w dotychczasowym postępowaniu poniósł następujące koszty procesu (w łącznej kwocie 10.679,95 zł):

- opłata sądowa od pozwu w kwocie 3800 zł,

- wynagrodzenie pełnomocnika procesowego powoda obliczone w oparciu o pierwotną wartość przedmiotu sporu (76.000 zł) – 5400 zł,

- wykorzystana część zaliczki na poczet wynagrodzenia biegłego w kwocie 1462,95 zł,

- opłata skarbowa od pełnomocnictwa procesowego 17 zł.

Z kolei pozwany zakład ubezpieczeń poniósł koszty procesu wynoszące łącznie 6838,33 zł, na co składają się:

- wynagrodzenie pełnomocnika procesowego w kwocie 5400 zł,

- opłata skarbowa od pełnomocnictwa procesowego w kwocie 17 zł,

- wykorzystana część zaliczki na poczet wynagrodzenia biegłego w kwocie 1421,33 zł.

Łącznie strony procesu poniosły koszty postępowania wynoszące 17.518,28 zł, z czego pozwanego ostatecznie powinno obciążyć 77%, tj. 13.489,07 zł. Skoro pozwany ponosi koszty procesu związane ze swoim udziałem w sprawie (6838,33 zł), powinien ponadto zwrócić powodowi z tytułu rozliczenia kosztów procesu kwotę 6650,74 zł (13.489,07 zł – 6838,33 zł).

Ponadto, na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, należało w takich samych proporcjach rozdzielić między strony procesu niepokryte w toku postępowania koszty sądowe, tj. opłatę sądową od rozszerzonej części powództwa (50.751 zł x 0,05 = 2538 zł). 77% wyżej wskazanej kwoty (1954,26 zł) powinien pokryć pozwany, a pozostałą część powód.

ZARZĄDZENIE

Odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikom stron.

(...)