Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 5 sierpnia 2024 r. skierowanym przeciwko D. M., powód (...) Bank (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. wniósł o wydanie nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym i orzeczenie, że pozwany zobowiązany jest zapłacić na jego rzecz kwotę 126.262,12 zł wraz z odsetkami: umownymi w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie od kwoty 104.116,99 zł od dnia 3 lutego 2024 r. do dnia zapłaty. Nadto, powód domagał się zasądzenia na jego rzecz kosztów procesu z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty.

W uzasadnieniu strona powodowa podała, iż zawarła z pozwanym umowę pożyczki, która to, z uwagi na zaniechanie spłaty przez pożyczkobiorcę została mu wypowiedziana. Jak wskazał powód, pomimo postawienia całego zobowiązania w stan wymagalności oraz wezwania pozwanego do zapłaty, ten nie zaspokoił roszczenia, co skutkowało koniecznością wystąpienia na drogę sądową.

(pozew k. 4-9)

Powód wniósł pozew w elektronicznym postępowaniu upominawczym w dniu 22 lutego 2024 r.

Nakazem zapłaty wydanym w elektronicznym postępowaniu upominawczym w dniu 18 marca 2024 r. przez Sąd Rejonowy Lublin-Zachód w Lublinie nakazano D. M., aby w ciągu dwóch tygodni od doręczenia nakazu zapłaty zapłacił na rzecz (...) Bank (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. kwotę 126.262,12 zł, w tym kwotę 104.116,99 zł wraz z odsetkami umownym w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie od 3 lutego 2024 r. do dnia zapłaty, kwotę 22.145,13 zł oraz kwotę 1.579 zł tytułem zwrotu kosztów procesu z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się nakazu zapłaty do dnia zapłaty albo w tym terminie wnieść sprzeciw.

Pozwany, reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika, wniósł sprzeciw od przedmiotowego nakazu zapłaty, zaskarżając go w całości.

Postanowieniem z dnia 8 maja 2024 r., wobec skutecznie wniesionego sprzeciwu, stwierdzono utratę mocy nakazu zapłaty w całości i umorzono postępowanie w całości.

(wyciąg z akt sprawy epu k. 46-60)

W odpowiedzi na pozew, doręczony 2 września 2024 r., strona pozwana wniosła o oddalenie powództwa oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanej kosztów procesu w tym kosztów zastępstwa procesowego w wysokości dwukrotności norm prawem przepisanych, kosztów opłaty skarbowej od pełnomocnictwa oraz poniesionych przez stronę kosztów korespondencji wraz z kosztami postępowania w elektronicznym postępowaniu upominawczym.

Pozwany kwestionował roszczenie zarówno co do zasady, jak i wysokości. W treści uzasadnienia wysunął szereg zarzutów co do spornej umowy pożyczki.

Po pierwsze, pozwany wskazywał, że umowa pożyczki jest nieważna w całości – osoby reprezentujące stronę powodową przy zawarciu umowy miały nie mieć uprawnień do wykonywania czynności do działania w imieniu banku. Po drugie, pozwany zakwestionował, jakoby strona pozwana otrzymała jakąkolwiek kwotę pieniężną z tytułu pożyczki od powoda. Jej zdaniem dyspozycja uruchomienia pożyczki, potwierdzenie transakcji, zlecenia płatności czy potwierdzenie przelewu nie stanowią dowodu faktycznego przekazania środków.

Po trzecie, strona pozwana wywodziła, że umowa pożyczki nie została skutecznie wypowiedziana przez powoda, gdyż nie doszło do okoliczności warunkujących na mocy umowy jej wypowiedzenie oraz nie dopełniono ustawowej procedury poprzedzającej wypowiedzenie umowy pożyczki. Nadto, pisma te nie miały zostać skutecznie doręczone pozwanej.

Po czwarte, strona pozwana kwestionowała skuteczność postanowień umowy dotyczących prowizji, która, jak twierdziła, została jej narzucona, bez indywidualnego uzgodnienia i jako element jedynie podmiotowo istotny może być oceniania pod kątem abuzywności. W ocenie pozwanej, prowizja nie przystaje do warunków rynkowych i stanowi dodatkowe źródło wynagrodzenia powoda, prowadzące do zachwiania równowagi stron i brak ekwiwalentności, czym ma godzić w dobre obyczaje i interesy strony pozwanej, jako konsumenta.

(odpowiedź na pozew k. 83-89)

Pismem z dnia 22 listopada 2024 r. (data wpływu) powód podtrzymał swoje dotychczasowe stanowisko w sprawie.

(pismo powoda k. 96, nadto pismo k. 138-139)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 10 sierpnia 2020 r. D. M. zawarł z Bankiem (...) S.A. z siedzibą w W. umowę pożyczki nr (...). Na podstawie zawartej umowy powodowy Bank udzielił pozwanemu pożyczki gotówkowej w kwocie 131.142,63 zł., płatnej w 96 równych miesięcznych ratach. Zgodnie z umową kwota pożyczki obejmowała: całkowitą kwotę pożyczki (kwota pożyczki bez kredytowanych kosztów pożyczki), która wynosiła 114.107,20 zł. oraz kwotę przeznaczoną na zapłatę kosztów związanych z udzieleniem pożyczki, do których zapłaty pożyczkobiorca się zobowiązał przy wypłacie przez bank pożyczki, obejmujących prowizję za udzielenie pożyczki, w wysokości 17.035,43 zł. Całkowity koszt pożyczki wyniósł 58.961,32 zł., natomiast całkowita kwota do zapłaty przez pożyczkobiorcę (stanowiąca sumę całkowitej kwoty pożyczki i całkowitego kosztu pożyczki) wyniosła 173.068,52 zł.(§1 ust. 1, 2,3 i 4 umowy). Zgodnie z §5 kwota pożyczki, o której mowa w §1 ust. 1 była oprocentowana wg zmiennej stopy procentowej, która w dniu zawarcia umowy wynosiła 7,20% w stosunku rocznym. Odsetki były liczone od aktualnego stanu zadłużenia, za faktyczny okres wykorzystania pożyczki. Zmiana wysokości oprocentowania powodowała odpowiednio wzrost lub obniżenie wysokości raty pożyczki (§5 ust.8- 9 umowy). Rzeczywista roczna stopa oprocentowania wynosiła 11,71% (§1 ust. 5 umowy). Pożyczkobiorca był zobowiązany do spłaty pożyczki wraz z odsetkami w 96 równych ratach kapitałowo-odsetkowych, płatnych w okresach miesięcznych, do dnia 16-go każdego miesiąca, w wysokości i terminach wyszczególnionych w planie spłaty (§6 umowy). Łączna kwota odsetek wynosiła 41.925,89 zł. Spłaty rat były dokonywane przez Bank w drodze potrącenia wymagalnych należności ze środków pieniężnych na rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowym pożyczkobiorcy prowadzonym przez (...) SA. Pożyczkobiorca zobowiązał się do zapewnienia środków pieniężnych na spłatę raty na rachunku, o którym mowa w ust. 6, w terminach ustalonych zgodnie z ust. 2. Kwoty niespłaconych w całości lub w części rat pożyczki stawały się następnego dnia po upływie terminów spłaty zadłużeniem przeterminowanym i wymagalnym. W przypadku nie spłacenia raty w terminie, Bank pobierał od kwoty zaległej raty pożyczki, odsetki według zmiennej stopy procentowej zadłużenia przeterminowanego. Stopa procentowa dla zadłużenia przeterminowanego odpowiadała aktualnej wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie wynikającej z powszechnie obowiązujących przepisów prawa i w dniu zawarcia umowy wynosiła dwukrotność sumy stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego 5,5 punktów procentowych tj. 11,20 % w stosunku rocznym. Zmiana wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie powodować miała równoczesną i analogiczną zmianę wysokości stopy procentowej. Zmiana wysokości oprocentowania powodowała odpowiednio wzrost lub obniżenie wysokości raty pożyczki (§ 8 umowy). Zgodnie z § 9 umowy (...) SA mógł podejmować następujące czynności wobec pożyczkobiorcy, w celu poinformowania o niespłaceniu w terminie raty pożyczki, powstaniu zadłużenia przeterminowanego oraz skłonienia do niezwłocznej spłaty tego zadłużenia: wysyłanie wiadomości tekstowych na telefon komórkowy, wysyłanie informacji za pośrednictwem serwisu internetowego ( (...)) oraz kanału mobilnego ( (...)), przeprowadzanie rozmów telefonicznych, wysyłanie przesyłek listowych, przeprowadzenie interwencyjnej wizyty bezpośredniej u klienta. We wskazanych przypadkach, bank umożliwiał złożenie wniosku o restrukturyzację zadłużenia. Restrukturyzacja zadłużenia uzależniona była od dokonanej przez bank oceny sytuacji finansowej i gospodarczej pożyczkobiorcy. Umowa ulegała rozwiązaniu: w przypadkach przewidzianych przepisami prawa, w wyniku zgodnego porozumienia stron, w przypadku wypowiedzenia umowy przez pożyczkobiorcę lub bank, w przypadku odstąpienia od umowy przez pożyczkobiorcę, na warunkach wskazanych w tych przepisach, a w pozostałych przypadkach na warunkach określonych w tej umowie lub porozumieniu o rozwiązaniu umowy (§11 umowy). Bank mógł obniżyć kwotę przyznanej pożyczki lub wypowiedzieć umowę pożyczki w przypadku: niedotrzymania przez pożyczkobiorcę warunków określonych w umowie, utraty przez pożyczkobiorcę zdolności kredytowej, zagrożenia upadłością pożyczkobiorcy. We wskazanych przypadkach termin wypowiedzenia umowy wynosił 30 dni, liczonych od dnia następnego po dniu odebrania przez pożyczkobiorcę przesyłki poleconej zawierającej wypowiedzenie, nadanej za zwrotnym potwierdzeniem odbioru.

Bank wysyłał wypowiedzenie umowy na piśmie, na ostatni adres wskazany bankowi przez pożyczkobiorcę (§ 11 umowy). Zgodnie z §12 umowy w następnym dniu po upływie terminu wypowiedzenia umowy, całość zadłużenia z tytułu umowy staje się zadłużeniem wymagalnym i przeterminowanym, od którego bank naliczał i pobierał odsetki według stopy procentowej.

(umowa pożyczki, k. 13-18, pełnomocnictwa k. 110-113, kopia umowy (...) k. 114-119, wniosek k. 19-21)

Pożyczkę uruchomiono 10 sierpnia 2020 r.

(historia operacji, k. 41-45)

Aneksem z 12 marca 2021 r. dokonały na wniosek pożyczkobiorcy zawieszenia spłaty pożyczki na 3 miesiące.

(aneks k. 36-37)

Z uwagi na powstanie zaległości w spłacie pożyczki, pismem z dnia 20 marca 2023r., sporządzonym przez umocowanego pracownika, Bank wezwał pozwanego do zapłaty w terminie 14 dni kwoty 4.796,76 zł, obejmującej 3.135,19 zł tytułem należności kapitałowej, 1.642,40 zł tytułem odsetek umownych i 19,17 zł tytułem odsetek skapitalizowanych. W treści pisma zawarto informację o możliwości złożenia przez pozwanego wniosku restrukturyzację zadłużenia w terminie 14 dni, załączając formularz wniosku.

Pismo zostało doręczone w dniu 27 marca 2023 r.

(wezwanie do zapłaty k. 38, potwierdzenie odbioru k. 131)

Z uwagi na brak spłaty zaległości i niezłożenie wniosku o restrukturyzację zadłużenia, pismem z dnia 16 maja 2023 r., sporządzonym przez umocowanego pracownika, Bank złożył pozwanemu oświadczenie o wypowiedzeniu umowy z zachowaniem trzydziestodniowego okresu od dnia doręczenia pisma. Zaległość pozwanego na dzień sporządzenia pisma wynosiła 9.426,53 zł, w tym 5.248,15 zł tytułem należności kapitałowej, 4.018,49 zł tytułem odsetek umownych i 159,89 zł tytułem odsetek skapitalizowanych. W piśmie zawarto informację o konsekwencjach bezskutecznego upływu okresu wypowiedzenia.

Pismo zostało doręczone w dniu 24 maja 2023 r.

(wypowiedzenie k. 46-47, wydruk nadania przesyłki k. 40)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o powołane dowody w postaci, załączonych przez stronę powodową dokumentów. Przedstawione przez Bank dokumenty nie budzą wątpliwości co do prawdziwości zawartych w nich treści.

Poczynione powyżej ustalenia faktyczne oparte na wiarygodnych, w ocenie Sądu, dowodach w postaci dokumentów, pozwoliły na przyjęcie, że strony wiązała umowa pożyczki. Wprawdzie strona pozwana podnosiła, że przedłożony przez powoda materiał dowodowy nie daje podstaw do stwierdzenia istnienia i wysokości wierzytelności, jednak na poparcie swoich zarzutów nie zaoferowała żadnych dowodów, czyniąc je gołosłownymi, zwłaszcza w kontekście niekwestionowanego faktu, że pożyczka została uruchomiona, a strona pozwana przystąpiła do spłaty rat pożyczki, co pozwala wnioskować, że umowa została zawarta.

Nadto, nie może umknąć uwadze, iż dokument prywatny stanowi pełnoprawny środek dowodowy, który Sąd może uznać za podstawę swoich ustaleń faktycznych, a następnie wyrokowania. Co do zasady dokumenty prywatne korzystają wszak z domniemania autentyczności oraz że osoba, która podpisała dokument, złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie. Tak więc choć z dokumentem prywatnym nie łączy się domniemanie zgodności z prawdą oświadczenia w nim zawartego, to nic nie stoi na przeszkodzie, by Sąd, orzekający w ramach swobodnej oceny dowodów, uznał treść dokumentu prywatnego za zgodną z rzeczywistym stanem rzeczy. Nadto, strona pozwana nie przedstawiła żadnych dowodów, które podważałyby prawdziwość i rzetelność tych dokumentów w zakresie wyliczenia zadłużenia, dokonanego przez powoda, w zakresie kapitału, ani w zakresie odsetek, a jej zarzuty w tym przedmiocie pozostały gołosłowne.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Powództwo, jako zasadne, podlegało uwzględnieniu w całości. Powodowy Bank, jako podstawę roszczenia dochodzonego wobec pozwanego D. M. wskazał umowę pożyczki nr (...).

Stosownie do dyspozycji przepisu art. 720 § 1 k.c. przez umowę pożyczki, dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy, albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy, albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. Umowa pożyczki udzielanej przez bank zakłada udzielenie pożyczkobiorcy kapitału w określonej kwocie, w odróżnieniu od kredytu, na dowolny cel, który nie musi być w umowie oznaczony. O ile pożyczki udziela bank, jest to także czynność bankowa. Zgodnie z art. 78 i 78 b ustawy Prawo bankowe do umów pożyczek pieniężnych zawieranych przez bank stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące zabezpieczenia spłaty i oprocentowania kredytu, natomiast nie stosuje się przepisów art. 720 ² -720 ⁵ Kodeksu cywilnego.

Wskazać również należy w tej sprawie na przepisy ustawy z dnia 12 maja 2011 roku o kredycie konsumenckim (Dz.U. Nr 126, poz. 715 ze zm.). Zgodnie z treścią art. 3 ust. 1 powołanej ustawy przez umowę o kredyt konsumencki rozumie się umowę o kredyt w wysokości nie większej niż 255.550 złotych albo równowartość tej kwoty w walucie innej niż waluta polska, który kredytodawca w zakresie swojej działalności udziela lub daje przyrzeczenie udzielenia konsumentowi, przy czym w myśl ust. 2 pkt 1 powołanej ustawy za umowę o kredyt konsumencki uważa się w szczególności umowę pożyczki.

Strona powodowa uczyniła zadość ciążącemu na niej obowiązkowi i w sposób należyty wykazała, że między stronami doszło do zawarcia ważnej umowy pożyczki, że powodowy bank przekazał stronie pozwanej środki pieniężne określone w umowie oraz, że pozwany uchybił warunkom umowy, nie wywiązując się z obowiązku spłaty zaciągniętego zobowiązania.

Pomimo zarzutów strony pozwanej, co do ważności zawartej umowy, należy wskazać, że przedłożone dokumenty niewątpliwie i pozwalają na ustalenie, że strony łączyła umowa pożyczki nr (...). Odnosząc się do zarzutu braku umocowania osoby zawierającej umowę ze strony banku, należy wskazać, że zarzut ten jest bezzasadny. Powód przedstawił pełnomocnictwo Banku, które zostało udzielone przez osoby uprawnione. Dokumenty przedstawione przez Bank zostały poświadczone za zgodność z oryginałem i złożone wraz z podpisami notarialnie poświadczonymi.

Umowa została podpisana przez pozwanego, jak i upoważnionego pracownika banku, poprzedzona była wnioskiem o udzielenie pożyczki. Trudno uznać zatem za zasadny zarzut pozwanego jakoby nie doszło do zgodnego oświadczenia woli obu stron co do zawarcią umowy pożyczki. Pozwany nie kwestionował, że na przedłożonych dokumentach związanych ze wskazaną pożyczką znajdują się podpisy nakreślone przez pozwanego.

W nawiązaniu do zarzutu dotyczącego nieudowodnienia wysokości dochodzonego roszczenia, należy zwrócić uwagę na fakt, że dochodzona w niniejszej sprawie wierzytelność wynika z umowy pożyczki z 10 sierpnia 2020 r. Zawierając umowę, pozwany w sposób swobodny i dobrowolny przyjął i zaakceptował warunki umowy. Tym samym zobowiązał się do spłaty zaciągniętej pożyczki w ratach miesięcznych płatnych w terminach i wysokości określonej w harmonogramie. W związku z niewywiązywaniem się z umowy bank wypowiedział umowę, a roszczenie w całości zostało postawione w stan wymagalności. W przedmiotowym przypadku roszczenie było precyzyjnie określone w treści wypowiedzenia, gdzie wskazana była data i numer umowy pożyczki, z którego wynika dochodzona wierzytelność. Podana była także przyczyna wypowiedzenia.

Wysokość roszczenia banku zarówno co do kapitału, odsetek i kosztów wynikała również z treści wyciągu z ksiąg bankowych, złożonego do akt sprawy. Wprawdzie dokument ten nie ma charakteru dokumentu urzędowego, lecz na jego podstawie również można poczynić ustalenia odnośnie wysokości roszczenia.

Odnosząc się do charakteru wyciągu z ksiąg bankowych wskazać należy, że zgodnie z treścią art. 95 ust. 1 prawa bankowego, księgi rachunkowe banków i sporządzone na ich podstawie wyciągi oraz inne oświadczenia podpisane przez osoby upoważnione do składania oświadczeń w zakresie praw i obowiązków majątkowych banków i opatrzone pieczęcią banku, jak również sporządzone w ten sposób pokwitowania odbioru należności mają moc prawną dokumentów urzędowych w odniesieniu do praw i obowiązków wynikających z czynności bankowych oraz ustanowionych na rzecz banku zabezpieczeń i mogą stanowić podstawę do dokonania wpisów w księgach wieczystych. Jednocześnie zgodnie z ust. la. tego artykułu, moc prawna dokumentów urzędowych, o której mowa w ust. 1, nie obowiązuje w odniesieniu do dokumentów wymienionych w tym przepisie w postępowaniu cywilnym. Przepis ten dodany został przez art. 1 ustawy z dnia 19 kwietnia 2013 r. (Dz.U.2013.777) zmieniającej ustawę z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe, wszedł w życie z dniem 20 lipca 2013 r. Niewątpliwie, więc wyciąg z ksiąg banku traktować należy jako dokument prywatny. Zgodnie z treścią art. 245 k.p.c. dokument prywatny stanowi dowód tego, że osoba, która go podpisała, złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie. Nie ulega wątpliwości, że dowód z dokumentu prywatnego jest samodzielnym środkiem dowodowym, którego moc sąd ocenia według zasad określonych w art. 233 § 1 k.p.c. (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 30 czerwca 2004 r., IV CK 474/03, OSNC 2005/6/113, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 maja 2009 r., V CSK 439/08, LEX nr 518121). Tym samym nie istnieją jakiekolwiek przeszkody, by sąd orzekający mógł uznać go za podstawę swoich ustaleń faktycznych, a następnie wyrokowania.

Pozwany wysokość roszczenia zakwestionował, lecz nie zaoferował dowodu, który mógłby dostatecznie podważyć wiarygodność okoliczności wynikających z przedłożonych przez powoda dokumentów. Zdaniem sądu pozwany nie udowodnił zarzutu nieważności umowy pożyczki oraz braku przekazania przez bank pozwanemu środków pieniężnych, ani też nie wykazał, że spełnił dochodzone roszczenie w całości, a to na nim spoczywał ciężar dowodu w tej płaszczyźnie, skoro pożyczkodawca wykazał przysługujący mu zakres roszczeń. Zgodnie z umową bank zobowiązał się przekazać pozwanemu jako pożyczkobiorcy wskazaną kwotę, co też uczynił, a na okoliczność tego powód przedstawił wydruk wypłaty. Zgodnie zaś z postanowieniami umowy na pozwanym jako pożyczkobiorcy spoczywał obowiązek uiszczania na rzecz powoda kwot przewidzianych w harmonogramie spłat. Pozwany nie zaoferował żadnego dowodu na okoliczność regulowania rat w ustalonej wysokości oraz w terminach określonych umową. Z tego względu należało uznać za wiarygodne twierdzenia powoda, że pozwany nie regulował rat pożyczki w wysokości i terminach ustalonych przez strony, co skutkowało wypowiedzeniem łączącej strony urnowy, na dzień wniesienia pozwu roszczenie było wymagalne i z tego tytułu pozwany był winny powodowi żądaną kwotę.

Powód, zgodnie z warunkami umowy, zobowiązał się do wypłaty kwoty pożyczki. Z przedłożonego przez stronę powodową wydruku z ekranu wypłat gotówkowych banku kwota udzielonej pożyczki została przelana na rachunek pozwanego.

Zarzut strony pozwanej co do braku przekazania środków pieniężnych pozwanemu nie zasługiwał na uwzględnienie. Wobec zakwestionowania przedłożonego wydruku, należy wskazać, że zgodnie z art. 7 ust. 2 ustawy prawo bankowe dokumenty związane z czynnościami bankowymi mogą być sporządzane na informatycznych nośnikach danych, jeżeli dokumenty te będą w sposób należyty utworzone, utrwalone, przekazane, przechowywane i zabezpieczone. Przepis art. 7 prawa bankowego należy uznać za lex specialis w stosunku do przepisów Kodeksu cywilnego, a w szczególności art. 78 k.c., który stanowi, że do zachowania pisemnej formy czynności prawnej wystarcza złożenie własnoręcznego podpisu na dokumencie obejmującym treść oświadczenia woli. Pogląd taki zdaje się potwierdzać Sąd Najwyższy, który w jednym z orzeczeń uznał, że przepis art. 7 prawa bankowego stanowi podstawę do stosowania w praktyce bankowej dokumentów elektronicznych, które na podstawie prawa procesowego należy uznać, na równi z oświadczeniem utrwalonym za pomocą pisma na nośniku tradycyjnym (papierze), za dokument w rozumieniu Kodeksu postępowania cywilnego (por. postanowienie Sądu Najwyższego z 11 marca 2004 r., V CZ 12/04, niepubl.).

W związku z powyższym dokumenty związane z czynnościami bankowymi mogą być sporządzane na informatycznych nośnikach danych, jeżeli dokumenty te będą w sposób należyty utworzone, utrwalone, przekazane, przechowywane i zabezpieczone. Elektroniczny dokument stanowiący o operacjach wykonanych na rachunku, dla swojego bytu oraz ważności nie wymaga podpisu i oraz pieczęci banku, ponieważ stanowi dokument w rozumieniu prawa bankowego.

Nieskuteczny należało uznać również zarzut braku wymagalności roszczenia, a przy tym również zarzut braku skuteczności wypowiedzenia umowy, czy sprzeczności wypowiedzenia umowy z prawem lub zasadami współżycia społecznego.

W doktrynie wymagalność roszczenia utożsamiana jest z chwilą, z której upływem wierzyciel może domagać się od dłużnika spełnienia świadczenia. Wskazuje się, że przez wymagalność roszczenia powinno się rozumieć ostatni dzień, w którym dłużnik może spełnić świadczenie w sposób zgodny z treścią zobowiązania. Niewątpliwie podstawą oceny wymagalności roszczenia jest zatem uprzednie rozważenie skuteczności dokonanego przez bank wypowiedzenia. Zgodnie z art. 75 ustawy prawo bankowe w przypadku niedotrzymania przez pożyczkobiorcę warunków udzielenia pożyczki albo w przypadku utraty przez pożyczkobiorcę zdolności kredytowej bank może obniżyć kwotę przyznanej pożyczki albo wypowiedzieć umowę pożyczki. Wypowiedzenie może być dokonane przez bank w terminie ustawowym, nie krótszym niż 30 dni, a w razie zagrożenia upadłością pożyczkobiorcy 7 dni. Postanowienia umowy nie uchybiały wskazanej regulacji. Należy zauważyć, że samo wypowiedzenie umowy nie powoduje zniesienia istniejącego między stronami stosunku obligacyjnego wynikającego z zawartej umowy, skutkuje jednak wymagalnością roszczenia banku obejmującego niespłacone raty pożyczki oraz odsetki kapitałowe i odsetki za opóźnienie.

Analiza treści pisma powoda, zawierającego wypowiedzenie umowy pożyczki, wskazuje, że w treści pisma podana była zarówno data zawarcia umowy pożyczki, jej numer, określono kwotę zadłużenia, a także powód wypowiedzenia umowy. Zachowano również ustawowy termin wypowiedzenia 30 dni. Dodatkowo pozwany został poinformowany, że brak spłaty zadłużenia i spowoduje naliczenie odsetek karnych od kwoty niespłaconego kapitału. Umowa pożyczki nie zawierała postanowień wskazujących na możliwość ustalenia innego terminu wypowiedzenia niż wskazany przez stronę powodową. Wprawdzie strony w umowie nie określiły, kiedy następuje skutek doręczenia pisma banku, jednakże wskazać należy, że okoliczność braku odbioru korespondencji adresowanej do pozwanego zawierającej wypowiedzenie umowy, nie może z góry skutkować uznaniem braku skuteczności wypowiedzenia. Tym bardziej, że przesyłka do pozwanego była skierowana na adres zamieszkania podany przez pozwanego zarówno w umowie. Tak więc uprawniony jest pogląd, że zaprzestanie spłaty należności jest naruszeniem warunków umowy, uprawniającym bank do jej wypowiedzenia, a okoliczności sprawy nie dają podstaw do przyjęcia, aby czynność ta była ze strony banku naruszeniem jego prawa podmiotowego.

Należy stwierdzić, że oświadczenie banku o wypowiedzeniu umowy z uwagi na naruszenie warunków spłaty zostało skutecznie złożone pożyczkobiorcy i z upływem przewidzianego okresu wypowiedzenia powód uzyskał uprawnienie do żądania spełnienia przez pozwanego całości niespłaconego świadczenia, w tym również w zakresie dalszych rat, wymagalne stały się raty, których termin płatności jeszcze nie nadszedł. W ocenie sądu nie ma dostatecznych podstaw do podważenia skuteczności złożenia pozwanemu oświadczenia o wypowiedzeniu umowy.

Odnosząc się do okoliczności wskazanych w umowie, a związanych z faktem wliczenia kwoty prowizji należnej bankowi z tytułu udzielenia pożyczki do całkowitej kwoty pożyczki. Zaznaczyć należy, iż umowa oprocentowanej pożyczki, jest umową odpłatną. Zwyczajową formą wynagrodzenia za korzystanie z cudzego kapitału są odsetki, ewentualnie także inne opłaty (nazywane najczęściej prowizją, czy opłatami przygotowawczymi). Oczywiście wysokość tych opłat nie może być dowolna. W sytuacji gdy są one rażąco wygórowane, można uznać postanowienia umowy je kształtujące za niezgodne z zasadami współżycia społecznego lub też za zmierzające do obejścia przepisów o odsetkach maksymalnych i przez to nieważne. Czynności prawne bowiem (w tym także i umowy) podlegają ocenie pod kątem zgodności z zasadami współżycia społecznego i zgodności z prawem. Zgodnie zaś z art. 58 § 1 k.c. czynność prawna sprzeczna z ustawą albo mająca na celu obejście ustawy jest nieważna, chyba że właściwy przepis przewiduje inny skutek, w szczególności ten, iż na miejsce nieważnych postanowień czynności prawnej wchodzą odpowiednie przepisy ustawy. Nieważna jest także czynność prawna sprzeczna z zasadami współżycia społecznego (art. 58 § 2 k.c.). Przy czym za naruszenie zasad współżycia społecznego należy rozumieć zawarcie umowy sprzecznej z uczciwością i rzetelnością kupiecką lub takiej, która kształtować będzie wzajemne stosunki między stronami w sposób ewidentnie urągający słuszności (tak: Agnieszka Rzetecka-Gil, Kodeks Cywilny. Komentarz. Zobowiązania – część ogólna, LEX).

W myśl art. 5 pkt 8) wyżej wskazanej ustawy o kredycie konsumenckim całkowita kwota do zapłaty przez konsumenta stanowi sumę całkowitego kosztu kredytu i całkowitej kwoty kredytu. W pkt 6) tego artykułu wskazano, że całkowity koszt kredytu to wszelkie koszty, które konsument jest zobowiązany ponieść w związku z umową o kredyt, w szczególności: odsetki, opłaty, prowizje, podatki i marże, jeżeli są znane kredytodawcy oraz koszty usług dodatkowych w przypadku gdy ich poniesienie jest niezbędne do uzyskania kredytu, z wyjątkiem kosztów opłat notarialnych ponoszonych przez konsumenta. Natomiast całkowita kwota kredytu to maksymalna kwota wszystkich środków pieniężnych nieobejmujących kredytowanych kosztów kredytu, które kredytodawca udostępnia konsumentowi na podstawie umowy o kredyt (…) - art. 5 pkt 7) ustawy.

Przywołana wyżej ustawa nie wyłącza stosowania ogólnych przepisów Kodeksu cywilnego dotyczących pożyczki. Stanowi jednak ograniczenie wyrażonej w art. 353 ¹ k.c. zasady swobody umów. Jednocześnie zgodnie z brzmieniem art. 36a tej ustawy – pozaodsetkowe koszty kredytu w całym okresie kredytowania nie mogą być wyższe od całkowitej kwoty kredytu.

Przechodząc na grunt niniejszej sprawy wskazać należy, że na mocy przedmiotowej umowy pożyczki pozwany uzyskał środki finansowe, które zobowiązany był zwrócić pożyczkodawcy – kwotę pożyczki oraz związane z nią koszty, z uwzględnieniem odsetek.

Pozwany zakwestionował, w odpowiedzi na pozew, te zapisy umowy pożyczki, które ustalały wysokość prowizji. W ocenie pozwanego postanowienia powyższe, kształtowały jego prawa i obowiązki (jako konsumenta) w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami i rażąco naruszały jego interesy, ponieważ ich treść nie była uzgodniona indywidualnie z pozwanym, została zaczerpnięta z wzorca umownego dostarczonego przez powoda, przez co pozwany nie miał rzeczywistego wpływu na ich treść. Nadto W. G. zarzucił, że wysokość prowizji nie przystaje do warunków rynkowych i stanowi źródło dodatkowego (nienależnego) wynagrodzenia powoda, co stanowi naruszenie praw konsumenta. Zdaniem pozwanego zarzucane postanowienia umowy należy uznać za abuzywne w świetle art. 385 ¹ § 1 k.c.

Zarzut pozwanego nie może się ostać. W świetle Dyrektywy Rady 93/13/EWG z dnia 5 kwietnia 1993 r. w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich, warunki określone w umowach konsumenckich są obowiązujące, o ile zostały wyrażone prostym i zrozumiałym językiem. W rozpoznawanej sprawie pozwany nie podał, które z postanowień umowy, dotyczące wysokości prowizji, są według niego niejasne, podczas, gdy z treści umowy wprost wynika, zarówno wysokość prowizji i jako takiej, mieszczącej się w maksymalnej wysokości pozaodsetkowych kosztów kredytu, o których mowa w art. 36 a ustawy o kredycie konsumenckim. Z kolei analiza treści umowy – w ocenie Sądu – pozwala na stwierdzenie, wbrew zarzutom strony pozwanej, że przedmiotowa umowa zawiera wszystkie elementy, o których mowa w art. 29 i 30 ustawy z dnia 12 maja 2011r. o kredycie konsumenckim, w tym określa kwotowo łączną kwotę odsetek od udzielonej umowy pożyczki (§6 ust.3), całkowity koszt pożyczki (§1 ust.3), całkowitą kwotę do zapłaty (§1 ust.4). Umowa pożyczki zawiera wszystkie niezbędne elementy, o których mowa w art. 30 ustawy o kredycie konsumenckim (kwotowo wymieniona suma odsetek, całkowity koszt pożyczki, całkowita kwota do zapłaty, stopę oprocentowania pożyczki – w tym warunki jej stosowania, okresy, warunki i procedury zmiany stopy oprocentowania, rzeczywistą roczna stopę oprocentowania, zasady i terminy spłaty, informację o innych kosztach, które konsument jest obowiązany ponieść, w szczególności o opłatach, prowizjach marżach, warunki i sposoby rozwiązania umowy).

W tym stanie rzeczy, zdaniem Sądu, nie zachodzą żadne okoliczności, które chociażby wzbudzały wątpliwość co do niedozwolonego charakteru niniejszych postanowień.

Reasumując, za niewątpliwe należało uznać istnienie wymagalnej wierzytelności w wysokość dochodzonej pozwem i orzec jak w sentencji, w uwzględnieniem obowiązującej w dacie wyrokowania regulacji dotyczącej odsetek maksymalnych wynikających z czynności prawnych (art. 359 k.c.), do której odwołują się postanowienia łączącej strony umowy w zakresie stopy oprocentowania zadłużenia przeterminowanego (§ 8 umowy).

Zgodnie z dyspozycją art. 359 § 21 k.c., maksymalna wysokość odsetek wynikających z czynności prawnej nie może w stosunku rocznym przekraczać dwukrotności wysokości odsetek ustawowych (odsetki maksymalne). Jeżeli wysokość odsetek wynikających z czynności prawnej przekracza wysokość odsetek maksymalnych, należą się odsetki maksymalne (art. 359 § 22 k.c.)

Z kolei, w myśl postanowień łączącej strony umowy pożyczki, w przypadku niespłacenia raty pożyczki w terminie Bank pobiera od kwoty zaległej raty odsetki według zmiennej stopy procentowej zadłużenia przeterminowanego, odpowiadającej aktualnej wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie, wynikającej z powszechnie obowiązujących przepisów prawa.

Mając powyższe na uwadze, zasądzając odsetki umowne za opóźnienie, stosownie do art. 481 k.c. w zw. z art. 359 § 21 i 22 k.c., Sąd określił ich wysokość zgodnie z treścią umowy stron i żądaniem pozwu, jednak nie więcej niż w wysokości odsetek maksymalnych .

Wobec powyższego Sąd przyznał na rzecz powoda kwotę 126.262,12 zł wraz z odsetkami umownymi w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie liczonymi od kwoty 104.116,99 złotych od dnia 3 lutego 2024 roku do dnia zapłaty, zgodnie z żądaniem pozwu.

O kosztach procesu poniesionych przez strony Sąd rozstrzygnął na zasadzie art. 98 k.p.c. Na koszty, w tym te poniesione w ramach elektronicznego postępowania upominawczego, złożyło się: wynagrodzenie pełnomocnika powoda w kwocie 5.400 zł., opłata skarbowa od pełnomocnictwa w łącznej wysokości 17 zł. oraz opłata sądowa od pozwu w kwocie 6.314 zł., łącznie więc 11.731 zł. O odsetkach od zasądzonych kosztów orzeczono zaś na podstawie art. 98 § 1 ¹ k.p.c.

z/ odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełn. pozwanego.