Serwis Internetowy Portal Orzeczeń używa plików cookies. Jeżeli nie wyrażają Państwo zgody, by pliki cookies były zapisywane na dysku należy zmienić ustawienia przeglądarki internetowej. Korzystając dalej z serwisu wyrażają Państwo zgodę na używanie cookies , zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki.

III Ca 116/15 - uzasadnienie Sąd Okręgowy w Łodzi z 2015-06-19

Sygn. akt III Ca 116/15

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 21 października 2014 roku, uzupełnionym postanowieniem z dnia 6 listopada 2014 roku, w sprawie z powództwa M. B., A. B. i P. B. przeciwko (...) Bankowi (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W. o zapłatę kwoty 5.220 złotych Sąd Rejonowy dla Łodzi – Widzewa w Łodzi oddalił powództwo oraz zasądził na rzecz pozwanego solidarnie od powodów kwotę 1.217 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu.

Apelację od powyższego wyroku wniosła strona powodowa, zaskarżając go w całości. Zaskarżonemu orzeczeniu zarzucili:

1.  naruszenie przepisów prawa materialnego, tj.:

a)  art. 477 § 1 k.c. poprzez jego błędną wykładnię polegającą na uznaniu przez Sąd, że powodowie dochodzili w przedmiotowym postępowaniu naprawienia szkody wynikłej ze zwłoki, podczas gdy powodowie żądali wykonania zobowiązania przez pozwanego;

b)  art. 476 k.c. poprzez jego niewłaściwe niezastosowanie co doprowadziło, że Sąd meriti uznał, że pozwany nie dopuścił się zwłoki w spełnieniu świadczenia;

c)  art. 471 k.c. poprzez jego niewłaściwe niezastosowanie w sytuacji, gdy przepis ten stanowi lex generalis do art. 477 § 1 k.c. przez co nie było możliwe jego zastosowanie i dokonywanie interpretacji;

d)  art. 361 § 1 k.c. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie przy nieprawidłowym założeniu Sądu, że powodowie domagali się odszkodowania, podczas gdy żądali oni wykonania zobowiązania;

e)  art. 379 § 1 k.c. poprzez jego błędną wykładnię polegającą na uznaniu, że świadczenie pieniężne, którego spełnienia domagali się powodowie nie miało charakteru podzielnego;

f)  art. 209 w zw. z art. 1035 k.c. poprzez jego błędną wykładnię i uznanie, iż przepisy te nie mają zastosowania w przedmiotowej sprawie;

g)  art. 101 § 3 k. r. i o. w zw. z art. 1035 k.c. poprzez jego błędną wykładnię polegającą na przyjęciu, że czynność polegająca na podzieleniu kwoty pomiędzy spadkobiercami przekraczała zakres zwykłego zarządu, co powoduje, że potrzebne było zezwolenie sądu opiekuńczego na jej dokonanie, bez którego w ocenie Sądu czynność ta byłaby nieważna;

1.  naruszenie przepisów prawa procesowego, w szczególności:

a)  art. 232 § 1 k.p.c., art. 233 § 1 k.p.c., art. 228 § 1 k.p.c., art. 316 k.p.c. poprzez przyjęcie stanu faktycznego i wydanie orzeczenia nie na podstawie wszechstronnie rozpatrzonego materiału dowodowego poprzez:

- przyjęcie, że powodowie wystąpili z roszczeniem odszkodowawczym, a nie z roszczeniem o wykonanie zobowiązania;

- przyjęcie, że powodowie byli zobligowani do zawarcia umowy częściowego działu spadku i przedstawienie jej pozwanemu bankowi na podstawie dokonania błędnych ustaleń w sprawie;

- brak poczynienia ustaleń w zakresie istnienia zgody współwłaściciela na wypłaty kwoty odpowiadającej wielkości jego udziału;

- ustalenie, że nie było wiadomo, jakie konkretnie składniki przypadną określonym spadkobiercom;

- przyjęcie, że powodowie kwestionowali zasadę wypłaty zwrotu kosztów pogrzebu U. G.;

- nie rozpatrzenie przez Sąd okoliczności, iż faktury za przedstawione przez U. G. są wystawione z różnicą 2 tygodni, a na grobie gdzie pochowano S. B. był już pomnik;

- przyjęcie, że M. B. może w sposób nieprawidłowy rozporządzić udziałem P. B. w świetle zeznań powódki, która chciała środki te przelać na lokatę założoną dla P. B.;

- odmowę przyjęcia, że skoro wyplata środków nastąpiła w drodze wyjątku po 65 dniach to mogła też wystąpić wcześniej, zwłaszcza, że okoliczności po stronie banku i powodów nie uległy zmianie w tym okresie;

- przyjęcie, że powodowie nie mieli jak powstrzymać banku od jakiejkolwiek wypłaty bez przeprowadzenia jakichkolwiek ustaleń w tym kierunku;

b)  art. 217 k.p.c., art. 224 k.p.c., art. 328 § 2 k.p.c. poprzez:

- dokonanie błędnych ustaleń faktycznych w oparciu o pismo z dnia 10 listopada 2011 roku, z którego nie wynika, że wypłata może nastąpić tylko po przedstawieniu prawomocnego postanowienia sądu o dziale spadku lub umownego podziału spadku (notarialnego), podczas gdy może nastąpić także na podstawie zgodnego pisemnego oświadczenia wszystkich spadkobierców, które zostało złożone w X 2011 roku;

- pominięcie faktów mających istotny wpływ na wynik sprawy, na które powoływała się powódka w zakresie wątpliwości co do faktycznego poniesienia kosztów pogrzebu przez U. G.;

- brak odniesienia się oraz brak dokonania oceny przez Sąd dowodów z dokumentów, w aspekcie w jakim nie dokonano oceny ich wiarygodności, znaczenia dla rozstrzygnięcia w sprawie oraz braku uwzględnienia przy określaniu ustalonego w sprawie stanu faktycznego.

W konkluzji wskazanych zarzutów powodowie wnieśli o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uwzględnienie powództwa w całości lub poprzez zasądzenie na rzecz M. i A. B. kwoty po 1.740 zł, ewentualnie uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania oraz zasądzenie od pozwanego na rzecz powodów kosztów postępowania za I i II instancję z uwzględnienie kosztów zastępstwa adwokackiego za I i II instancję według norm przepisanych.

W odpowiedzi na apelację pozwany wniósł o jej oddalenie oraz zasądzenie na rzecz pozwanego od powodów kosztów postępowania odwoławczego według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

apelacja nie jest zasadna i podlega oddaleniu.

Sąd odwoławczy w całości podziela ustalenia faktyczne Sądu pierwszej instancji, przyjmując je za własne, czyniąc integralną częścią poniższych rozważań. Wobec powyższego nie widzi konieczności ich ponownego, szczegółowego przytaczania.
(por. wyrok SN z dnia 22 sierpnia 2002 roku, V CKN 348/00, Lex nr 52761, Prok. i Pr. 2002/6/40)

Wbrew zapatrywaniom apelujących, zaskarżone orzeczenie należało uznać
za prawidłowe, stanowiące wynik właściwej oceny zebranego materiału dowodowego.
W ocenie Sądu odwoławczego Sąd I instancji w sposób właściwy zastosował również odpowiednie przepisy prawne do stanu faktycznego niniejszej sprawy.

Bezspornym w niniejszej sprawie był fakt złożenia przez powódkę M. B.
w dniu 6 października 2011 roku w pozwanym banku postanowienia spadkowego Sądu Rejonowego dla Łodzi – Widzewa w Łodzi z dnia 13 września 2011 roku po zmarłym S. B., zgodnie z którym spadkobiercami zmarłego w 1/3 części zostali żona zmarłego M. B., córka zmarłego P. B. oraz syn A. B.. Poza kwestią sporną był również fakt wypłaty przez bank w dniu 28 października 2011 roku kwoty 5.220 złotych na rzecz U. G. (2) tytułem poniesionych przez nią kosztów pogrzebu, zaś w dniu 7 grudnia 2011 roku wypłaty spadkobiercom pozostałej kwoty środków znajdujących się na rachunku. Powódka w toku postępowania nie kwestionowała również uprawnienia banku do dokonywania wypłat tytułem poniesionych kosztów pogrzebu. Kwestie sporne wokół których koncentrują się zarzuty wywiedzionej apelacji dotyczyły zaś okoliczności bezpodstawnego niewypłacenia do dnia 26 października 2011 roku z rachunku bankowego zmarłego środków tytułem dziedziczenia, w następstwie czego w ocenie apelujących ponieśli oni szkodę wyrażającą się w różnicy między kwotą znajdującą się na rachunku bankowym spadkodawcy w dniu złożenia wniosku, a która byłaby im w tym czasie wypłacona, gdyby bank niezwłocznie rozpoznał ich wniosek, a kwotą wypłaconą w dniu 7 grudnia 2011 roku - obniżoną o kwotę 5220 złotych w następstwie złożenia w dniu 28 października 2011 roku przez U. G. (2) wniosku o zwrot kosztów pogrzebu. W ocenie apelującej gdyby bank dochował należytej staranności i niezwłocznie po złożeniu wniosku przystąpił do realizacji dyspozycji wówczas powodowie otrzymaliby pełną kwotę jaka znajdowała się na koncie po zmarłym S. B., czyli 20.000 złotych.

Na wstępie koniecznym jest odniesienie się do sformułowanych przez skarżącego zarzutów naruszenia przepisów postępowania, gdyż wnioski w tym zakresie z istoty swej determinują rozważania co do pozostałych zarzutów apelacyjnych, bowiem jedynie nieobarczone błędem ustalenia faktyczne, będące wynikiem należycie przeprowadzonego postępowania mogą być podstawą oceny prawidłowości kwestionowanego rozstrzygnięcia
w kontekście twierdzeń o naruszeniu przepisów prawa materialnego.

Strona powodowa wśród zarzutów naruszenia prawa procesowego zakwestionowała dokonaną przez Sąd I instancji ocenę materiału dowodowego. Wskazać przy tym należy, argumentacja podniesiona na kanwie zarzutu art. 233 § 1 k.p.c. wskazuje, iż w częściowym zakresie dotyczy on ustaleń w sferze prawa materialnego, które zostaną poddane ocenie Sądu Okręgowego w dalszej części uzasadnienia.

Wskazać w tym miejscu należy, że ocena wiarygodności mocy dowodów przeprowadzonych w danej sprawie wyraża istotę sądzenia w części obejmującej ustalenie faktów, ponieważ obejmuje rozstrzygnięcie o przeciwnych twierdzeniach stron na podstawie własnego przekonania sędziego powziętego w wyniku bezpośredniego zetknięcia ze świadkami, stronami, dokumentami i innymi środkami dowodowymi. Powinna odpowiadać regułom logicznego rozumowania wyrażającym formalne schematy powiązań między podstawami wnioskowania i wnioskami oraz uwzględniać zasady doświadczenia życiowego wyznaczające granice dopuszczalnych wniosków i stopień prawdopodobieństwa ich występowania w danej sytuacji. Jeżeli z określonego materiału dowodowego Sąd wyprowadza wnioski logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym, to ocena Sądu nie narusza reguł swobodnej oceny dowodów (art. 233 § 1 k.p.c.) i musi się ostać choćby w równym stopniu, na podstawie tego materiału dowodowego, dawały się wysnuć wnioski odmienne. Tylko w przypadku, gdy brak jest logiki w wiązaniu wniosków z zebranymi dowodami, lub gdy wnioskowanie Sądu wykracza poza schematy logiki formalnej albo, wbrew zasadom doświadczenia życiowego, nie uwzględnia jednoznacznych praktycznych związków przyczynowo-skutkowych to przeprowadzona przez Sąd ocena dowodów może być skutecznie podważona. Według ugruntowanego w orzecznictwie stanowiska, zarzut obrazy przepisu art. 233 § 1 k.p.c. nie może również polegać jedynie na zaprezentowaniu własnych, korzystniejszych dla skarżącego ustaleń stanu faktycznego, dokonanych na podstawie własnej oceny materiału dowodowego (post. SN z dnia 10 stycznia 2002 r., sygn. II CKN 572/99). Wszechstronne rozważenie zebranego materiału oznacza natomiast uwzględnienie wszystkich dowodów przeprowadzonych w postępowaniu oraz wszystkich okoliczności towarzyszących przeprowadzaniu poszczególnych środków dowodowych, a mających znaczenie dla ich mocy dowodowej i wiarygodności.

Wszystkim wskazanym wyżej kryteriom odpowiada - zdaniem Sądu Okręgowego - ocena dowodów dokonana przez Sąd I instancji. Zarówno ocena dowodów osobowych, jak i dokumentów, została w sposób obiektywny, rzetelny i wszechstronny. Wszystkie przeprowadzone dowody zostały przez Sąd Okręgowy przywołane i omówione.

W kontekście powyższych uwag należy stwierdzić, iż wbrew twierdzeniom apelujących w rozpoznawanej sprawie Sąd Rejonowy dokonał prawidłowych ustaleń faktycznych w oparciu o cały zgromadzony materiał dowodowy i nie naruszył dyspozycji art. 233 § 1 k.p.c. Przeprowadzona przez tenże Sąd ocena materiału dowodowego jest w całości logiczna i zgodna z zasadami doświadczenia życiowego, zaś wszelkie podniesione w tym zakresie zarzuty stanowią w istocie jedynie niczym nieuzasadnioną polemikę z prawidłowymi i nieobarczonymi jakimkolwiek błędem ustaleniami Sądu pierwszej instancji. Skarżący nie przedstawili jakichkolwiek merytorycznych argumentów, które podważałyby prawidłowość poczynionych przez Sąd Rejonowy ustaleń jak i zaskarżonego rozstrzygnięcia. Nie można bowiem tracić z pola widzenia, że zarzut wadliwej oceny dowodów dla swojej skuteczności winien określać jakich to konkretnie uchybień dopuścił się sąd orzekający, naruszając tym samym zasady logicznego rozumowania bądź wskazania doświadczenia życiowego w toku wyprowadzania wniosków w oparciu o przeprowadzone dowody. Osoba skarżąca może zatem tylko wykazywać, posługując się wyłącznie argumentami jurydycznymi, że sąd naruszył ustanowione w wymienionym przepisie zasady oceny wiarygodności oraz mocy dowodów i że naruszenie to miało wpływ na wynik sprawy. Samo natomiast przekonanie strony o innej niż przyjął sąd wadze /doniosłości/ poszczególnych dowodów i ich odmiennej ocenie niż ocena sądu nie może stanowić o skuteczności zarzutu naruszenia art. 233 § 1 k.p.c.

Przede wszystkim Sąd I instancji słusznie wskazał, że dokumentacja przedłożona przez U. G. (2) nie budziła wątpliwości w zakresie poniesionych przez nią wydatków tytułem kosztów pogrzebu. Okoliczność podnoszona przez apelujących wskazujących na fakt wystawienia faktur z różnicą 2 tygodni, w żadnym zakresie nie podważają ich wiarygodności. Kwestia zaś istnienia pomnika na grobie, gdzie pochowano S. B. nie była przedmiotem zarzutów w niniejszym postępowania. Same zaś twierdzenia powódki w tym zakresie na obecnym etapie postępowania nie mogły odnieść zamierzonego skutku. Nie można również zarzucić Sądowi I instancji – jak próbuje to sugerować apelująca, iż na tle przeprowadzonych dowodów budował wnioski, które z nich nie wynikają. Uważna lektura treści uzasadnienia nie wskazuje bowiem, by Sąd przyjął, iż powodowie kwestionowali zasadę wypłaty zwrotu kosztów pogrzebu U. G.. Wręcz przeciwnie, na kartach uzasadnienia zaskarżonego wyroku, Sąd zważył, że powodowie podnosili, że nie kwestionują prawa do wypłaty przez pozwanego kosztów pogrzebu, dalej wskazując, że kwestionowali oni decyzję banku o niewypłaceniu powodom do dnia 26 października 2011 roku środków z tytułu dziedziczenia i nieudzieleniu informacji o stanie rachunku przez 65 dni. Odnosząc się zaś do braku poczynienia wniosków, które w ocenie skarżących wynikają z materiału dowodowego sprawy wskazać należy, że przepis art. 233 § 1 k.p.c. reguluje jedynie kwestię oceny wiarygodności i mocy dowodowej przeprowadzonych w sprawie dowodów, a nie poczynionych ustaleń faktycznych, czy wyprowadzonych z materiału dowodowego wniosków, bądź też ich brak. Wskazać przy tym należy, iż zasada wyrażona w treści art. 233 § 1 k.p.c. obowiązuje także przy wyciąganiu wniosków przez strony procesowe, które przedstawiając w środku odwoławczym własne stanowisko nie mogą opierać się na fragmentarycznej ocenie dowodów. Temu wymogowi autor apelacji nie sprostał. Przedstawił własną ocenę dowodów istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy przy uwzględnieniu okoliczności jedynie dla pozwanego korzystnych.

Niezasadny jest również zarzut poczynienia przez Sąd Rejonowy sprzecznych ustaleń faktycznych w odniesieniu do zgromadzonym dowodów. Poczynione przez Sąd I instancji ustalenia faktyczne znajdują pełne oparcie w przeprowadzonych dowodach w szczególności w postaci zebranych dokumentów. Sąd Okręgowy nie stwierdza w tym zakresie żadnych uchybień. Pozwala to Sądowi Okręgowemu na przyjęcie ustaleń Sądu Rejonowego za własne. Analiza zarzutów ujętych w pkt. 2. apelacji, wskazuje, że skarżąca na podstawie własnej oceny dowodów próbuje zwalczać niekorzystne dla niej ustalenia faktyczne, które nie mogły odnieść zamierzonego skutku.

Przechodząc do oceny zarzutów naruszenia przepisów prawa materialnego, wskazać należy, iż dotyczyły one naruszenia art. 477 § 1 k.c., art. 476 k.c., art. 471 k.c., art. 361 § 1 k.c., art. 379 § 1 k.c., art. 209 w zw. z art. 1035 k.c. i art. 101 § 3 k.r. i o. w zw. z art. 1035 k.c. Zarzuty te nie są uzasadnione.

Przede wszystkim Sąd I instancji słusznie zważył, iż powodom nie przysługuje roszczenie określone w art. 477 § 1 k.c., albowiem wraz z momentem wypłaty przez pozwanego w dniu 28 października 2011 roku na rzecz U. G. (2) z indywidualnego rachunku bankowego zmarłego S. B. kwoty 5.200 zł tytułem zwrotu kosztów pogrzebu wierzytelność w postaci zobowiązania pozwanego do wypłaty tejże kwoty przestała istnieć. Tym samym roszczenie powodów materializowało się w oparciu o przepis art. 471 k.c., co potwierdza również treść pozwu, z którego wynika, iż powodowie w niniejszym postępowaniu dochodzili odszkodowania za nienależyte wykonanie zobowiązania, wskazując, iż wypłacona kwota tytułem spadkobrania została obniżona o kwotę 5.220 zł, co stanowi szkodę powodów pozostającą w związku przyczynowo – skutkowym z zawinionym działaniem banku. Odmienne stanowisko prezentowane aktualnie w apelacji stanowi jedynie wyraz przyjętej linii obrony i jako takie nie mogło się ostać.

W ocenie Sądu Okręgowego Sąd I instancji słusznie zważył przy tym, iż roszczenie powodów oparte na treści art. 471 k.c. podlegało oddaleniu. Zgodnie bowiem z treścią wskazanego przepisu, dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej
z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Odpowiedzialność dłużnika uzależniona jest zatem od wystąpienia przesłanek odpowiedzialności, tj. szkody, niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, na skutek okoliczności, za które dłużnik z mocy umowy lub ustawy ponosi odpowiedzialność oraz związku przyczynowego między faktem nienależytego wykonania lub niewykonania zobowiązania, a szkodą. Ciężar dowodu w tym zakresie zgodnie z art. 6 spoczywa na wierzycielu.

Punktem wyjścia dla oceny zgłoszonego roszczenia było zatem ustalenie, czy zaistniały wszystkie wskazane powyżej przesłanki warunkujące jego uwzględnienie. Analiza akt sprawy wskazuje, iż strona powodowa nie wykazała szkody, jako przesłanki odpowiedzialności kontraktowej. To zaś, czy w danym przypadku mamy do czynienia ze szkodą w rozumieniu art. 471 k.c. zależy od okoliczności każdej konkretnej sprawy.

W rozpoznawanej sprawie strona powodowa dochodziła naprawienia szkody wyrażającej się w kwocie 5.220 złotych o jaką bank obniżył na koncie po zmarłym S. B. na skutek jej wypłaty z tytułu poniesionych kosztów pogrzebu przez U. G. (2). W tym przypadku w ocenie apelujących szkoda wyraża się w różnicy między kwotą, jaką dysponowaliby, gdyby bank w pierwszej kolejności przystąpił do realizacji ich wniosku zgodnie z postanowieniem spadkowym, a kwotą wypłaconą z rachunku, obniżoną
o kwotę wypłaconą U. G. tytułem poniesionych przez nią kosztów pogrzebu.

Tymczasem, jak trafnie wskazał Sąd I instancji powodowie nie wykazali, że gdyby U. G. (2) nie poniosła kosztów pochówku zmarłego S. B. i pozwany nie wypłacił na jej rzecz spornej kwoty, to oni sami nie musieliby ponieść tych kosztów. Wskazać bowiem należy, iż koszty pogrzebu należą do długów spadkowych (art. 922 § 3 k.c.). Koszty pogrzebu w ścisłym tego słowa znaczeniu obejmują wydatki na zakup trumny, nabycie miejsca na grób i wydatki na pokrycie kosztów ceremonii pogrzebowej. W orzecznictwie Sądu Najwyższego utrwalił się pogląd, że do kosztów pogrzebu można doliczyć umiarkowany wydatek na skromny nagrobek, odpowiadający zwyczajom (vide: Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 7 marca 1969 r. II PR 641/68 (OSNCP 1970, poz. 33). Koszty wzniesienia nagrobka odpowiadającego miejscowym zwyczajom wchodzą w skład kosztów pogrzebu i jako dług spadkowy obciążają spadkobierców, którzy przyjęli spadek wprost, niezależnie od tego, czy spadkodawca pozostawił jakikolwiek majątek; pozostali spadkobiercy odpowiadają do wysokości wartości ich udziałów w spadku (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 22 listopada 1988 roku, III CZP 86/88, OSNC 1989/12/201). Symptomatyczny przy tym jest fakt, iż jak zeznała M. B. sama chciała pochować męża, ale uczyniła to przed nią jej szwagierka. Tym samym, gdyby U. G. (2) nie poniosła tych kosztów, wydatki w podobnej wysokości obciążyłyby powódkę. Sąd słusznie również wskazał, że gdyby nie wypłata pozwanego, to U. G. (2) wystąpiłaby do powódki i jej dzieci o zwrot poniesionych kosztów.

Mając na uwadze powyższe strona powodowa nie wykazała, iż poniosła szkodę na skutek wypłaty przez pozwanego U. G. (2) kwoty 5.200 zł tytułem poniesionych przez nią kosztów pogrzebu. Sąd I instancji słusznie również zważył, iż powodowie nie wykazali szkody, która miałaby być następstwem braku ich poinformowania przez okres 65 dni o stanie rachunku bankowego. Wobec braku wykazania wskazanej przesłanki, zbędnym było odnoszenie się do pozostałych wynikających z treści art. 471 k.c., w tym kwestii dotyczącej wymaganej zgody Sadu opiekuńczego na wypłatę przez M. B. z rachunku bankowego zmarłego S. B. środków pieniężnych w imieniu córki. Tym samym zarzuty w tym zakresie zawarte w apelacji należało uznać za bezprzedmiotowe.

Niemniej jednak, marginalnie już tylko wskazać należy, iż Sąd Okręgowy w sposób odmienny, niż to przyjął Sąd I instancji oraz pozwany odniósł się do kwestii zgody Sądu opiekuńczego na wypłatę przez powódkę M. B. środków z rachunku bankowego w imieniu swojej córki uznając, że w realiach niniejszej sprawy zgoda ta nie była wymagana.

Stosownie do regulacji art. 101 § 3 k.r. o. rodzice nie mogą bez zezwolenia sądu opiekuńczego dokonywać czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu ani wyrażać zgody na dokonywanie takich czynności przez dziecko. Funkcja tego przepisu wynika stąd, że interesy majątkowe małoletniego dziecka wymagają ochrony, do której co do zasady powołani są rodzice sprawujący władzę rodzicielską. Zwiększonej ochrony wymaga majątek dziecka w sytuacji podejmowania co do niego czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu. Zarząd majątkiem dziecka to wszelkiego rodzaju dyspozycje i czynności odnoszące się do poszczególnych składników majątku, tak jak zarząd rzeczą oznacza wszelkiego rodzaju dyspozycje i czynności dotyczące tej rzeczy. Ponadto zarząd majątkiem dziecka, jako agregatem aktywów i pasywów, obejmuje zachowania oraz czynności prawne i faktyczne, wpływające na szeroko rozumianą sytuację majątkową dziecka. Są to zachowania zmierzające do zachowania tego majątku, czynności powodujące jego zmniejszenie, poprzez zbycie albo obciążenie jego składników, a także czynności powodujące zwiększenie tego majątku, drogą nabycia nowych przedmiotów majątkowych albo umniejszenia istniejących obciążeń. Najogólniej rzecz ujmując, przez czynności zwykłego zarządu należy rozumieć załatwianie bieżących spraw związanych ze zwykłym korzystaniem z przedmiotów wchodzących w skład administrowanego majątku i utrzymywaniem tych przedmiotów w stanie niepogorszonym, wszystko zaś co się w tych granicach nie mieści, należy do czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu. Zgodnie również ze stanowiskiem Sądu Najwyższego wyrażonym w postanowieniu z dnia 17 października 2000 r., I CKN 319/00 przy wykładni pojęcia czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu w rozumieniu art. 101 § 3 k.r.o. należy stosować obiektywne i sprawdzalne – w okolicznościach rozpoznawanej sprawy – kryteria, które m.in. obejmują ciężar gatunkowy i wartość przedmiotu dokonanej czynności, jej skutków w sferze majątku małoletniego, szeroko pojęte dobro dziecka i ochrona jej interesów życiowych.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt przedmiotowej sprawy należy stwierdzić, że czynność wypłaty środków pieniężnych przez powódkę M. B. w imieniu jej córki, której wysokość wynosiła niespełna 5.000 złotych nie stanowiła czynności przekraczającej zakres zwykłego zarządu jej majątkiem, co do której wymagana była zgoda Sądu opiekuńczego na jej dokonanie. Jednocześnie jak wynika z zeznań powódki M. B. zamierzała ona ulokować te pieniądze na lokacie bankowej. Sama czynność techniczna wypłaty środków pieniężnych i ulokowanie jej na lokacie nie może być postrzegana jako przekraczająca zakres zwykłego zarządu. Należy bowiem odróżnić samą wypłatę środków z rachunku od rozporządzania w przyszłości wypłaconą gotówką. Znamienny przy tym był również fakt, iż ostatecznie pozwany wypłacił wskazane środki pieniężne.

Powyższe stwierdzenie, jak już wcześniej wskazano nie wpływa jednak na zapadłe
w niniejszej sprawie rozstrzygnięcie, a to wobec braku wykazania przez stronę powodową szkody, warunkującej odpowiedzialność kontraktową strony pozwanej.

Mając na uwadze powyższe Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację.

Zważywszy na wynik kontroli instancyjnej o kosztach postępowania apelacyjnego Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 102 w zw. z art. 391 § 1 k.p.c. i nie obciążył powodów kosztami postępowania należnymi stronie pozwanej, uznając że w sprawie zachodzą szczególne okoliczności pozwalające na odstąpienie od podstawowej zasady rozstrzygania o kosztach procesu – odpowiedzialności za wynik na rzecz zasady słuszności. Sąd wziął także pod uwagę dysproporcję możliwości ekonomicznych obu stron procesu.

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Sabina Szwed
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Łodzi
Data wytworzenia informacji: