Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 2 października 2019 r. Sąd Rejonowy dla Łodzi- Śródmieścia w Łodzi w sprawie o sygn.. akt II C 93/22 z powództwa L. K. przeciwko A. H. o zapłatę:

1.  zasądził od A. H. na rzecz L. K. następujące kwoty:

- 3.000 zł (trzy tysiące złotych) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od 3 sierpnia 2018 r. do dnia zapłaty;

- 900 zł (dziewięćset złotych) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty, tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego;

2.  nakazał pobrać od A. H. na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi kwotę 279,99 zł (dwieście siedemdziesiąt dziewięć złotych i dziewięćdziesiąt dziewięć groszy), tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych.

Apelację od tego wyroku wniosła pozwana, zaskarżając go w całości.

Zaskarżonemu orzeczeniu apelująca zarzuciła, iż został wydany:

1. z błędnym przyjęciem, bez rzetelnej analizy zebranego materiału, i tylko i wyłącznie w oparciu o wyjaśnienia powódki stanu faktycznego w przedmiotowej sprawie, zaś wyjaśnień pozwanej oraz zeznań świadków przez nią przedstawionych jedynie w przypadku ustaleń, które wynikają również z innych dowodów np. z dokumentów jak faktura lub przyjęcie kaucji blokującej bezzwrotnej lub na niekorzyść pozwanej;

2. przyjęcia bez zastrzeżeń w całości wyjaśnień powódki i jej intencji w relacji z pozwaną, bez uwzględniania, iż w przedmiotowej sprawie przedstawia świadków, którzy zeznają nieprawdę na korzyść powódki w ogóle w sprawie nie występując, są to świadkowie ze słyszenia od powódki jak jej córka;

3. z uwzględnieniem przez Sąd z założenia wyłącznie interesu powódki przyjmując, iż w przedmiotowej sprawie stan faktyczny był taki jak przedstawiła to powódka, bez uwzględnienia innych dowodów w sprawie wskazujących na inny stan faktyczny i bez uwzględnienia interesu pozwanej;

4. bez uwzględnienia rzeczywistego zamiaru powódki z jakim skorzystała z usług pozwanej , którym był zamiar wyegzekwowania kwoty (...),OOzł od J. K. - właściciela kamienicy przy ul. (...), w której wówczas zamieszkiwała i wprowadzenia pośrednika - pozwanej w błąd co do ryzyka odzyskania wskazanej kwoty wiedząc, że pozostaje w takim konflikcie z właścicielem kamienicy, o czym nie informowała, iż odzyskanie tej kwoty jest niemożliwe, czym doprowadziła pośrednika do błędnego przyjęcia, iż kwota ta jest do odzyskania od właściciela kamienicy J. K. co wynikało ze złożonego pisemnego oświadczenia i podjęcia czynności zmierzających do pozyskania przez powódkę tytułu najmu lokalu w kamienicy przy ul. (...);

5. błędnym przyjęciem, iż w pośrednictwie w obrocie nieruchomościami nie istnieje pojęcie kaucji blokującej czy zamiennie nazywanej opłatą rezerwacyjną;

6. błędną interpretacją i przyjęciem, iż zgodnie z treścią umowy pośrednictwa w obrocie nieruchomościami z dnia 02.07.2018r., wynagrodzenie należy się pośrednikowi tylko wówczas, kiedy dojdzie do zawarcia umowy najmu w tym konkretnym przypadku, podczas gdy przywołana umowa pośrednictwa zawiera wyraźnie zapis w § 1 pkt 1 , iż zamawiający powierza przedsiębiorcy czynności zmierzające do zawarcia umowy najmu lokalu mieszkalnego w Ł. ,w kwocie do (...),OOzl;

7. błędnym przyjęciem, iż zamiar potrącenia wierzytelności musi być bezwzględnie wyrażony i doręczony stronie przeciwnej w postaci pisemnej, podczas gdy przepisy prawa nie wskazują tej bezwzględnej formy poinformowania o potrąceniu.

W konkluzji Skarżąca wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie powództwa w całości oraz zwolnienie pozwanej z kosztów postępowania w tym również z kosztów apelacji, z powodu sytuacji materialnej, która uniemożliwia pozwanej ich spłatę bez uszczerbku dla miesięcznie ponoszonych koniecznych kosztów jej utrzymania; lub uchylenie zaskarżanego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania i zwolnienie pozwanej z kosztów procesu na rzecz powódki, kosztów zastępstwa procesowego oraz kosztów apelacji z uwagi na złą sytuację materialną pozwanej, która uniemożliwia ich spłatę bez uszczerbku dla miesięcznie ponoszonych koniecznych kosztów jej utrzymania.

W odpowiedzi na apelację powódka wniosła o oddalenie apelacji i zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego w instancji odwoławczej.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

W pierwszej kolejności przypomnieć należy, że niniejsza sprawa była rozpoznawana w postępowaniu uproszczonym, w związku z czym zgodnie z art. 505 ⁹ § 11 KPC apelację można oprzeć tylko na zarzutach naruszenia prawa materialnego przez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie lub naruszenia przepisów postępowania, jeżeli mogło ono mieć wpływ na wynik sprawy. Natomiast stosownie do art. 505 ¹³ § 2 KPC jeżeli sąd drugiej instancji nie przeprowadził postępowania dowodowego, uzasadnienie wyroku powinno zawierać jedynie wyjaśnienie podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem przepisów prawa. Podkreślić należy, iż w postępowaniu uproszczonym apelacja ma charakter ograniczony, a celem postępowania apelacyjnego nie jest tu ponowne rozpoznanie sprawy, ale wyłącznie kontrola wyroku wydanego przez Sąd I instancji w ramach zarzutów podniesionych przez skarżącego. Innymi słowy, apelacja ograniczona wiąże Sąd odwoławczy, a zakres jego kompetencji kontrolnych jest zredukowany do tego, co zarzuci w apelacji skarżący. Tym samym w ramach niniejszego uzasadnienia poprzestać należy jedynie na odniesieniu się do zarzutów apelacji, bez dokonywania analizy zgodności zaskarżonego rozstrzygnięcia z prawem w pozostałym zakresie (tak też Sąd Najwyższy w uzasadnieniu uchwały składu 7 sędziów z dnia 31 stycznia 2008 roku, OSNC Nr 6 z 2008 r. poz. 55 oraz Sąd Okręgowy w Łodzi w wyroku z dnia 30.03.2022r III Ca 1538/21).

Należy zauważyć, że postępowanie apelacyjne, które wprawdzie jest postępowaniem odwoławczym i kontrolnym, to jednak zachowuje charakter postępowania rozpoznawczego. Zdaniem Sądu Okręgowego wyrok Sądu Rejonowego odpowiada prawu i jako taki musi się ostać. Podniesione przez apelującego zarzuty nie zasługują na uwzględnienie. Sąd Okręgowy podziela zarówno ustalenia faktyczne dokonane przez Sąd I instancji i przyjmuje je, jako własne, jak i dokonaną ocenę prawną.

Na wstępie należy wskazać, iż Sąd Okręgowy podziela i przyjmuje za własne poczynione przez Sąd I instancji ustalenia faktyczne. Zdaniem Sądu Okręgowego wyrok Sądu Rejonowego odpowiada prawu i jako taki musi się ostać. Podniesione przez apelującą zarzuty nie zasługiwały na uwzględnienie.

Przede wszystkim podniesione przez skarżącą zarzuty w istocie skupiają się do postawienia zarzutu sprzeczności istotnych ustaleń sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego, tj. zarzutu naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. Zarzut naruszenia przepisu art. 233 k.p.c. może być uznany za zasadny jedynie w wypadku wykazania, że ocena materiału dowodowego jest rażąco wadliwa, czy w sposób oczywisty błędna, dokonana z przekroczeniem granic swobodnego przekonania sędziowskiego, wyznaczonych w tym przepisie. Sąd drugiej instancji ocenia bowiem legalność oceny dokonanej przez Sąd I instancji, czyli bada czy zostały zachowane kryteria określone w art. 233 § 1 k.p.c.. Należy zatem mieć na uwadze, że – co do zasady – Sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału, dokonując wyboru określonych środków dowodowych. Jeżeli z danego materiału dowodowego sąd wyprowadza wnioski logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym, to ocena Sądu nie narusza reguł swobodnej oceny dowodów i musi się ostać, choćby w równym stopniu, na podstawie tego materiału dowodowego, dawały się wysnuć wnioski odmienne. Przeprowadzona przez sąd ocena dowodów może być skutecznie podważona tylko wtedy, gdy brak jest logiki w wiązaniu wniosków z zebranymi dowodami lub, gdy wnioskowanie sądu wykracza poza schematy logiki formalnej albo, wbrew zasadom doświadczenia życiowego, nie uwzględnia jednoznacznych praktycznych związków przyczynowo – skutkowych (por. przykładowo postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 11 stycznia 2001 r., I CKN 1072/99, Prok. i Pr. 2001 r., Nr 5, poz. 33, postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 17 maja 2000 r., I CKN 1114/99, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 stycznia 2000r., I CKN 1169/99, OSNC 2000 r., nr 7-8, poz. 139).

W niniejszej sprawie Sąd Okręgowy opierając się na całokształcie materiału dowodowego zgromadzonego w aktach, uznał, że Sąd Rejonowy w sposób prawidłowy ustalił stan faktyczny i ocenił zgromadzony w sprawie materiał dowodowy. W szczególności należy wskazać, że brak jest podstaw do podzielenia argumentacji, jakoby Sąd miał uwzględnić jedynie interes powódki.

W przedmiotowej sprawie, powódka w toku wykonywania umowy uiściła na rzecz pozwanej tzw. „kaucję blokującą” w kwocie 3.000 zł, co zostało przez pracownika pozwanej potwierdzone przez spisanie pokwitowania opatrzonego pieczęcią z firmą przedsiębiorcy. Jak prawidłowo zauważył Sąd pierwszej instancji, przepisy prawa nie znają pojęcia „kaucji blokującej”. Oceniają stan faktyczny, należy uznać, iż powódka dokonała czynności faktycznej przekazując pozwanej kwotę określoną jak „kaucja”, a pozwana zobowiązała się w zamian do zagwarantowania jej dostępności wybranego lokalu, jednocześnie zobowiązując się do zwrotu otrzymanej kwoty kaucji w razie nieziszczenia się opisanego warunku w postaci zwrotu ekwiwalentu w wysokości 25.000 zł przez J. K..

Kluczowa w niniejszej sprawie jest okoliczność, że dla powstania po stronie pozwanej obowiązku zwrotu otrzymanej kwoty wystarczającym był warunek niezwrócenia przez J. K. powódce ekwiwalentu (określanego w toku postępowania jako „kaucja” lub „odstępne”) w wysokości 25.000 zł.

Powyższy warunek się ziścił. Skoro J. K. nie wypłacił powódce kwoty 25.000 zł w toku trwania umowy o pośrednictwo nieruchomości. Nadto zauważyć należy, że gdy już do wypłaty doszło, wypłacona kwota była niższa – wynosiła ok. 13.200 zł. Zatem pozwana była zobowiązana do zwrotu powódce dochodzonej w niniejszym postępowaniu kwoty, czego jednak nie dokonała, zatem w konsekwencji prawidłowo Sąd Rejonowy uwzględnił powództwo.

Sąd pierwszej instancji także prawidło w uzasadnieniu wskazał, iż przedmiotem postępowania był zwrot pobranej przez pozwaną kaucji a nie wynagrodzenie pozwanej za świadczoną usługę, przez co istotne dla sprawy było zbadanie spełnienia przesłanek zwrotu kaucji, które były jasno określone w treści pokwitowania. W konsekwencji zatem zarzuty Skarżącej jakoby, Sąd błędnie zinterpretował treść umowy odnośnie wynagrodzenia są całkowicie nietrafione.

Zarzuty apelacji stanowią w istocie jedynie niczym nieuzasadnioną polemikę z prawidłowymi i nieobarczonymi jakimkolwiek błędem ustaleniami Sądu pierwszej instancji. Z pewnością zaś zarzut naruszenia zasady swobodnej oceny dowodów nie może polegać tylko na przedstawieniu własnych, zadowalających dla skarżącego ustaleń stanu faktycznego, dokonanych na podstawie własnej, korzystnej dla niego oceny materiału dowodowego w oderwaniu od całokształtu zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego. Do tego natomiast, w ocenie Sądu Okręgowego, sprowadza się wywód apelacji pozwanej. Nie sposób przecież nie zauważyć, że apelacja w przeważającej mierze opiera się na ponownym, niemniej wybiórczym akcentowaniu okoliczności bez odniesienia się do tego postępowania jako całości, co przesądza o bezzasadności zarzutu. Apelacja strony pozwanej nie odpowiada wymogom w zakresie prawidłowo skonstruowanego zarzutu naruszenia przepisu art. 233 § 1 k.p.c. i w istocie stanowi wyłącznie subiektywną polemikę skarżącej z wyczerpująco umotywowanym stanowiskiem Sądu Rejonowego co do oceny dowodów. Skarżące przedstawiła jedynie własną ocenę dowodów istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy przy uwzględnieniu okoliczności jedynie dla niej korzystnych.

W tym stanie rzeczy Sąd odwoławczy na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację pozwanego jako bezzasadną.

O kosztach postępowania apelacyjnego sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. wkładając na pozwanego obowiązek zwrotu wszystkich kosztów na rzecz powoda, na które składają się koszty ustanowienia pełnomocnika w sprawie w kwocie 450 zł, ustalone na podstawie § 2 pkt 3 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. z 2015 r., poz. 1800 z późn. zm.).