Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 28 listopada 2022 r. Sąd Rejonowy dla Łodzi – Widzewa w Łodzi w sprawie o sygn. akt II C 784/20 z powództwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w B. przeciwko Towarzystwu (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W. o zapłatę:

oddalił powództwo,

zasądził od (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą
w B. na rzecz Towarzystwu (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W. kwotę 2 679,28 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty,

nakazał zwrócić Towarzystwu (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W. ze środków Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego dla Łodzi – Widzewa w Łodzi kwotę 620,72 zł tytułem niewykorzystanej zaliczki na poczet wydatków związanych z czynnościami w postępowaniu dowodowym.

Apelację od tego powyższego wyroku wniósł powód, zaskarżając go w części tj. co do punktu 1. oraz 2. wyroku. Zaskarżonemu orzeczeniu zarzucił:

• naruszenie przepisu art. 235(2) § 1 pkt 2 i § 2 kpc w związku z art. 233 §1, art. 227 i art. 327(1) §1 kpc poprzez nieuzasadnione pominięcie przez Sąd Rejonowy wniosku dowodowego powoda z pozwu o dopuszczenie dowodu z przesłuchania w charakterze świadka poszkodowanego M. L. na okoliczność powstania szkody i uszkodzenia samochodu poszkodowanego, potrzeby samochodu zastępczego i zawarcia umowy jego najmu, przelewu wierzytelności z tego tytułu oraz naprawienia szkody przez pozwanego, w sytuacji gdy w sposób oczywisty dowód ten nie miał wykazać faktu bezspornego lub faktu udowodniony zgodnie z twierdzeniem wnioskodawcy, a był istotny dla rozstrzygnięcia sprawy w zakresie w/w przebiegu likwidacji szkody i co za tym idzie uzasadnionego i celowego okresu najmu pojazdu zastępczego dla poszkodowanego;

• naruszenie przepisu art. 205 § 6 kpc w związku z art. 227 i art. 327(1) §1 kpc poprzez nieuzasadnione zwracanie powodowi jego pism procesowych, w których w celu obrony swoich praw chciał przedstawić swoje pisemne stanowisko w sprawie odnosząc się do treści odpowiedz na pozew złożonej przez pozwanego;

• naruszenie przepisu art. 233 § 1 kpc w związku z art. 327 (1) § 1 i art. 368 § 1(1) kpc poprzez dowolna, a nie swobodną ocenę zebranego materiału dowodowego i nieuzasadnione pominięcie w stanie faktycznym przez Sąd Rejonowy, że w ustnej opinii uzupełniającej na rozprawie w dniu 05.09.2022 r. (od 00:03:53 do 00:12:34 elektronicznego protokołu rozprawy z dnia 05.09.2022 r.) biegły sądowy P. K. wyjaśnił, iż fakt, że zwrócenie samochodu zastępczego było 1 dzień po wypłacie przy co najmniej 8 dniach naprawy, wskazuje na to, ze auto było wynajmowane w okresie niezbędnym i związanym z pozbawieniem poszkodowanego możliwości korzystania z jego samochodu i kluczowa jest wypłata kwoty bezspornej, czyli potwierdzenie przyjęcia odpowiedzialności w sprawie, bo dopiero ona pozwala warsztatowi podjąć czynności w sprawie typu zamawiać części;

• naruszenie przepisu art. 233 § 1 kpc w związku z art. 327 (1) § 1 i art. 368 § 1(1) kpc poprzez dowolna, a nie swobodna ocenę zebranego materiału dowodowego i nieuzasadnione pominięcie w stanie faktycznym przez Sąd Rejonowy, że w tej sprawie pozwany dopiero decyzją z dnia 04.01.2018 r. (w aktach szkody na płycie CD - wydruk w załączeniu) uznał swoją odpowiedzialność za szkodę w tej sprawie i pozwany wypłacił odszkodowanie na naprawę.

• naruszenie przepisu z art. 327 (1) § 1 kpc w związku z art. 233 § związku z art. 232 kpc i art. 6 k.c. poprzez nieuzasadnione przyjęcie przez Sad Rejonowy, że powód nie udowodnił adekwatnego związku przyczynowego istniejącego miedzy zdarzeniem a zaistniała szkoda w tej sprawie, w tym także celowości i ekonomicznego uzasadnienia dla poniesienia kosztów najmu pojazdu zastępczego dla poszkodowanego, w sytuacji gdy najem pojazdu zastępczego w tej sprawie nie był sporny ani nawet jego stawka, tylko okres najmu, a doszło do pominięcia przez Sad istotnego dla rozstrzygnięcia sprawy dowodu z przesłuchania poszkodowanego M. L. w charakterze świadka i dokonał niewłaściwej oceny pozostałego zebranego w sprawie materiału dowodowego, w tym dowodu z pisemnej i ustnej uzupełniającej opinii biegłego sadowego P. K.. z której wynika, iż zarówno był związek adekwatny związek przyczynowy pomiędzy zdarzeniem drogowym a zaistniała szkodą w tej sprawie, w tym także to, że koszty najmu pojazdu zastępczego dla poszkodowanego były celowe i ekonomicznie uzasadnione;

• naruszenie przepisu prawa materialnego tj. przepisu art. 436 § 2 w związku z art. 363 § 1 i § 2 Kodeksu cywilnego w związku z art. 361 § 2. art. 362. art. 415. art. 822 § 1 i § 2. art. 826 Kodeksu cywilnego i w związku z art. 34 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych. Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych - poprzez niewłaściwe jego zastosowanie i nieuzasadnione przyjęcie przez Sąd Rejonowy w tej sprawie, że powód nie udowodnił adekwatnego związku przyczynowego istniejącego miedzy zdarzeniem a zaistniałą szkodą w tej sprawie, w tym także celowości i ekonomicznego uzasadnienia dla poniesienia kosztów najmu pojazdu zastępczego dla poszkodowanego M. L., co w ocenie Sądu Rejonowego uzasadniało oddalenia powództwa w całości - w sytuacji gdy, biorąc pod uwagę powyżej przedstawiona, prawidłową oceną całości zebranego w sprawie, wiarygodnego i niepominiętego materiału dowodowego, w szczególności: decyzji pozwanego z dnia 04.01.2018 r. (w aktach szkody na płycie CD) uznającej odpowiedzialność za szkodę w tej sprawie i oświadczenia poszkodowanego z dnia 09.01.2018 r. (załączonym do pozwu k. 10) o wypłacie przez pozwanego odszkodowanie na naprawę w dniu 08.01.2018 r. oraz dowodu z ustnej opinii uzupełniającej biegłego sadowego P. K. na rozprawie w dniu 05.09.2022 r. (od 00:03:53 do 00:12:34 elektronicznego protokołu rozprawy z dnia 05.09.2022 r.) fakt zwrócenia przez poszkodowanego M. L. samochodu zastępczego w dniu 09.01.2018 r. tj. było 1 dzień po wypłacie odszkodowania i przy co najmniej 8 dniach naprawy, powoduje, że pojazd zastępczy był wynajmowany w okresie niezbędnym i związanym z pozbawieniem poszkodowanemu możliwości korzystania z jego samochodu co uzasadnia cały okres 35dni najmu a tym samym wydatki za najem pojazdu zastępczego (w wyższej wysokości niż uznane przez pozwanego) były jak najbardziej celowe i ekonomicznie uzasadnione oraz pozostawały w adekwatnym związku przyczynowym ze szkodą, co oznaczało w tej sprawie zasadność powództwa w całości w tej sprawie.

W konkluzji skarżący wniósł o zmianę punktu 1 wyroku poprzez zasądzenie od pozwanej na rzecz powoda kwoty 5.512,86 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 13.02.2018 r. do dnia zapłaty oraz zmianę punktu 2 zaskarżonego wyroku poprzez orzeczenie o kosztach procesu według norm prawem przepisanych w I instancji, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu dla Łodzi – Widzewa w Łodzi. Nadto skarżący wniósł o dopuszczenie dowodu z przesłuchania w charakterze świadka poszkodowanego M. L. na okoliczność powstania szkody i uszkodzenia samochodu poszkodowanego, potrzeby samochodu zastępczego i zawarcia umowy jego najmu, przelewu wierzytelności z tego tytułu oraz naprawienia szkody przez pozwanego.

W odpowiedzi na apelacje pozwana wniosła o oddalenie apelacji powoda jako bezzasadnej oraz o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanej kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacje wniesiona przez powoda okazała się zasadna i jako taka skutkowała zmianą orzeczenia Sądu I instancji.

W pierwszej kolejności należy wskazać, iż niniejsza sprawa rozpoznawana jest w postępowaniu uproszczonym. W myśl art. 505 ¹³ § 2 k.p.c., jeżeli sąd drugiej instancji nie przeprowadził postępowania dowodowego, to uzasadnienie wyroku powinno zawierać jedynie wyjaśnienie podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem przepisów prawa. Apelacja w postępowaniu uproszczonym ma charakter ograniczony, a celem postępowania apelacyjnego nie jest tu ponowne rozpoznanie sprawy, ale wyłącznie kontrola wyroku wydanego przez sąd I instancji w ramach zarzutów podniesionych przez skarżącego. Innymi słowy mówiąc, apelacja ograniczona wiąże sąd odwoławczy, a zakres jego kompetencji kontrolnych jest zredukowany do tego, co zarzuci w apelacji skarżący. Wprowadzając apelację ograniczoną, ustawodawca jednocześnie określa zarzuty, jakimi może posługiwać się jej autor i zakazuje przytaczania dalszych zarzutów po upływie terminu do wniesienia apelacji – co w polskim porządku prawnym wynika z art. 505 ⁹ § 11 i 2 k.p.c. (tak w uzasadnieniu uchwały składu 7 sędziów SN z dnia 31 stycznia 2008 r., III CZP 49/07, OSNC Nr 6 z 2008 r., poz. 55). Tym samym w ramach niniejszego uzasadnienia poprzestać należy jedynie na odniesieniu się do zarzutów apelacji, bez dokonywania analizy zgodności zaskarżonego rozstrzygnięcia z prawem w pozostałym zakresie. Sąd Okręgowy na podstawie art. 505 ¹⁰ § 1 k.p.c. orzekł w składzie jednego sędziego.

W toku postępowania apelacyjnego powód zgłaszał wniosek dowodowy, który został pominięty jako nieistotny dla rozstrzygnięcia sprawy, na podstawie art. 235 ² § 1 pkt 2 k.p.c. Zarzut naruszenia art. 235 ²§ 1 pkt 2 i § 2 k.p.c. w związku z art. 233 §1 art. 227 i art. 327 ¹§1 k.p.c., pozwana nie kwestionowała swojej odpowiedzialności.

Także zarzut naruszenia przepisu art. 205 § 6 kpc w związku z art. 227 i art. 327 ¹ § 1 k.p.c. bez bezzasadny. Zgodnie z art. 205 ³ § 5 k.p.c. Przewodniczący zarządza zwrot pisma przygotowawczego złożonego z uchybieniem terminu albo bez zarządzenia. W aktach niniejszej sprawy brak jest zarządzenia, zgodnie z którym strona zobowiązana była do złożenia pisma przygotowawczego, a jedynie zaistnienie przesłanek z art. 205 ³ § 1 k.p.c. oraz zarządzenie Przewodniczącego czyni zasadnym przyjęcie pisma przygotowawczego.

Zarzut naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. nie jest trafny. Sąd Okręgowy podziela ustalenia faktyczne dokonane przez Sąd pierwszej instancji i przyjmuje je jako własne, natomiast nie podziela oceny prawnej, co zostanie omówione w dalszej części wywodu. Jak wielokrotnie wyjaśniano w orzecznictwie Sądu Najwyższego, zarzut naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. może być uznany za zasadny jedynie w wypadku wykazania, że ocena materiału dowodowego jest rażąco wadliwa, czy w sposób oczywisty błędna, dokonana z przekroczeniem granic swobodnego przekonania sędziowskiego, wyznaczonych w tym przepisie. Skarżący natomiast podnosząc zarzut naruszenia w/w przepisu nie kwestionuje wiarygodności przedłożonych w sprawie dowodów, ustaleń dokonanych w oparciu o te dowody, a jedynie zasadność rozstrzygnięcia Sądu I instancji w oparciu o zasadniczo bezspornie ustalony stan faktyczny, są to jednak zarzuty prawa materialnego, które okazały się zasadne. Między stronami postępowania bezsporna była stawka dobowa najmu, wynosząca 306,27 zł brutto, natomiast spór skoncentrował się na uzasadnionym okresie najmu pojazdu zastępczego. Zdaniem Sądu pierwszej instancji, zasadnym był najem pojazdu zastępczego przez 17 dni.

Zarzut naruszenia przepisu art. 436 § 2 w związku z art. 363 § 1 i § 2 k.c. w zw. z art. 361 § 2 art. 362 art. 415. art. 822 § 1 i § 2 art. 826 k.c. okazał się zasadny. W tym miejscu należy poczynić rozważania natury ogólnej związane z najmem pojazdu zastępczego przez poszkodowanego. Należy podnieść, iż są normalnym następstwem w rozumieniu art. 361 § 1 k.c. jest niemożność korzystania z samochodu przez każdego poszkodowanego w sytuacji jego uszkodzenia lub zniszczenia. Jeżeli więc poniesione zostały koszty związane z wynajmem pojazdu zastępczego, to mieszczą się one w granicach skutków szkodowych podlegających wyrównaniu. Postulat pełnego odszkodowania przemawia bowiem za przyjęciem stanowiska o potrzebie zwrotu przez ubezpieczyciela tzw. wydatków koniecznych potrzebnych na czasowe używanie zastępczego środka komunikacji w związku z niemożliwością korzystania z niego wskutek uszkodzenia lub zniszczenia. Termin wydatków koniecznych oznacza przy tym wydatek niezbędny dla korzystania z innego pojazdu w takim samym zakresie, w jakim poszkodowany korzystałby ze swego środka lokomocji, gdyby mu szkody nie wyrządzono (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 22 kwietnia 1997 r. III CZP 14/97 OSNC 1997/8/103). Nie ma przy tym znaczenia, czy powód miał możliwość korzystania z komunikacji publicznej. W orzecznictwie nie budzi bowiem wątpliwości, że odpowiedzialność ubezpieczyciela z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia OC posiadacza pojazdów mechanicznych za uszkodzenie albo zniszczenie pojazdu mechanicznego (...) obejmuje celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki na najem pojazdu zastępczego i nie jest uzależniona od niemożności korzystania przez poszkodowanego z komunikacji zbiorowej (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 17.11.2011 t., III CZP 5/11, OSNC 2012/3/28 ). Wskazać także należy, że jeżeli uszkodzony pojazd nadaje się do naprawy w postaci wmontowania do niego nowej części zamiennej, to koszty najmu przez poszkodowanego tzw. samochodu zastępczego obejmować mogą tylko okres konieczny i niezbędny do naprawy pojazdu (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 listopada 2004 r., II CK 494/03, Biul.SN 2005/3/11). Nadto, powód nie ma obowiązku poszukiwania podmiotów, które oferują swoje usługi najtaniej (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 kwietnia 2002 r., I CKN 1466/99 dotyczące wprawdzie wysokości szkody na tle umowy autocasco, ale w pełni znajdujące zastosowanie do sprawy niniejszej).

Zdaniem Sądu odwoławczego, rację należy przyznać skarżącemu, który w apelacji podnosi, iż najem zakończył się po wypłacie odszkodowania, a zatem zasadny był okres najmu od 5 grudnia 2017 roku do 9 stycznia 2018 roku, tj. 35 dni. Strona pozwana wypłaciła odszkodowanie dnia 8 stycznia 2018 roku. Poszkodowany zwrócił samochód zastępczy dnia 9 stycznia 2018 roku, czyli następnego dnia po otrzymaniu wypłaty odszkodowania. Istotna jest także okoliczność, że poszkodowany nie dysponował środkami na dokonanie naprawy wcześniej, nie miał również takiego obowiązku. Sposób likwidacji szkody przez pozwaną cechujący się opieszałością, nie może wywoływać negatywnych skutków dla poszkodowanego, przeciwne przyjęcie mogłoby prowadzić do nadużyć dlatego, że oderwane byłoby od pojęcia szkody zdefiniowanej w art. 361 k.c. Zatem, w przedmiotowej sprawie zasadny jest najem pojazdu zastępczego przez okres 35 dni.

Reasumując powyższe okoliczności zasadnym była zmiana zaskarżonego wyroku poprzez zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kwoty 5.512,86 zł. Podstawą takiego orzeczenia była norma art. 386 § 1 k.p.c.

Konsekwencją zmiany orzeczenia co do istoty sporu była konieczność skorygowania rozstrzygnięcia o kosztach. Zważywszy na to, że powództwo zostało uwzględnione w całości, zatem to na pozwanej – zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu (art. 98 § 1 k.p.c.) – ciąży obowiązek poniesienia kosztów procesu. W związku z tym, zmieniając zaskarżony wyrok zasądzono od pozwanej na rzecz powoda 2 217,00 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, na które to składają się koszty zastępstwa prawnego w I instancji (1800 zł) wraz z opłatą od pełnomocnictwa (17 zł) oraz wniesiona przez powoda opłata od pozwu (400 zł).

Z uwagi na fakt, że apelacja powoda okazała się w pełni zasadna, na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. w związku z art. 391 § 1 k.p.c. w punkcie II. wyroku zasądzono od pozwanego na rzecz powoda 1300,00 zł tytułem zwrotu kosztów procesu w postępowaniu apelacyjnym, na które to składa się opłata od apelacji – 400 zł oraz koszty zastępstwa prawnego powoda za II instancję. Wysokość kosztów zastępstwa procesowego profesjonalnego pełnomocnika ustalono zaś w oparciu o z § 2 pkt 4 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (t.j. Dz. U. z 2018 r., poz. 265)