Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 24 listopada 2022 roku Sąd Rejonowy w Skierniewicach w sprawie z powództwa W. D. przeciwko (...) SA z siedzibą w W. oraz Towarzystwu (...) S.A. z siedzibą w W. o zapłatę

1.  oddalił powództwo co do (...) SA z siedzibą w W.;

2.  zasądził od pozwanej Towarzystwa (...) S.A. z siedzibą w W. na rzecz powoda W. D. (...) w S. kwotę 5.386,35 kwotę (pięciu tysięcy trzystu osiemdziesięciu sześciu złotych trzydziestu pięciu groszy) tytułem odszkodowania z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 5 marca 2020 r. do dnia zapłaty;

3.  zasądził od pozwanej Towarzystwa (...) S.A. z siedzibą w W. na rzecz powoda kwotę 63,01 zł (sześćdziesięciu trzech złotych jednego grosza) tytułem skapitalizowanych odsetek wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od 5 marca 2020 r. do dnia zapłaty;

4.  zasądził od pozwanej Towarzystwa (...) S.A. z siedzibą w W. na rzecz powoda kwotę 300 zł (trzystu złotych) tytułem wydatków związanych z kalkulacją kosztów naprawy pojazdu wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od 5 marca 2020 r. do dnia zapłaty;

5.  zasądził od pozwanej Towarzystwa (...) S.A. z siedzibą w W. na rzecz powoda kwotę 2.217 zł (dwóch tysięcy dwustu siedemnastu złotych) tytułem kosztów procesu z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty;

6.  nakazał pobrać od pozwanej Towarzystwa (...) S.A. z siedzibą w W. na rzecz Skarbu Państwa Sądu Rejonowego w Skierniewicach na rzecz pozwanej kwotę 1.865,05 (ośmiuset sześćdziesięciu pięciu złotych pięciu groszy) tytułem kosztów wynagrodzenia biegłego poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa.

Apelację od tego wyroku wniosło Towarzystwo (...) S.A. z siedzibą w W., zaskarżając wyrok w części tj.:

w zakresie pkt 2. — w całości;

w zakresie pkt 3. — w całości;

w zakresie pkt 4. w całości

w zakresie pkt 5. — w całości

w zakresie pkt. 6 — w całości

Wyrokowi zarzucono:

1.  naruszenie prawa procesowego, mające znaczenie dla rozstrzygnięcia.

w szczególności:

art. 233 § 1 k.p.c. w wyniku dokonania niewszechstronnej i dowolnej oceny materiału dowodowego w sprawie, mianowicie poprzez dokonanie wybiórczej oceny dowodów przeprowadzonych w toku postępowania, w szczególności poprzez pominiecie faktu, iż poszkodowana sprzedała uszkodzony pojazd za kwotę 20.000 zł, wyniku sprzecznej z treścią zebranego materiału dowodowego ocenie, iż sporządzenie prywatnej kalkulacji naprawy pozostaje w związku przyczynowym z przedmiotową szkodą, w sytuacji gdy powód prowadzi działalność związaną z oceną ryzyka i szacowaniem poniesionych strat, a spółka, która na zlecenie powoda prywatną kalkulację, ma siedzibę w tym samym miejscu co siedziba powoda,

art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 278 §1 k.p.c. poprzez ustalenie wartości szkody na podstawie opinii biegłego, który przyjął, że koszt naprawy uszkodzonego pojazdu to 15.693,40 zł, a pominięcie wartości pojazdu przed szkodą (29.100 zł) oraz faktu sprzedaży przez poszkodowaną uszkodzonego pojazdu za kwotę 20.000 zł, co przy zsumowaniu wartości szkody wskazanej przez Sąd i wartości sprzedaży wraku daje kwotę wyższą niż wartość pojazdu przed szkodą,

2.  naruszenie przepisów prawa materialnego, a w szczególności;

art. 361 § 1 k.c., poprzez zasądzenie odszkodowania, które biorąc pod uwagę wypłacone przez Ubezpieczyciela odszkodowanie, wartość sprzedaży wraku przez poszkodowaną oraz kwotę zasądzoną przez Sąd — przekracza wartość majątku przed powstaniem szkody,

tj. art. 471 k.c. w zw. z art. 822 1 k.c. oraz art. 361 1 k.c., a to w wyniku przyjęcia, iż odszkodowanie z tytułu sporządzenia prywatnej kalkulacji naprawy, pozostaje w związku przyczynowym ze szkodą, podczas gdy powód w ramach prowadzonej przez siebie działalności miał możliwość wykonania samodzielnie kalkulacji naprawy, a spółka która wykonała na zlecenie powoda prywatną wycenę de facto należy do powoda (powód jest prezesem zarządu spółki, a siedziba spółki jest tożsama z siedzibą powoda),

art. 481 k.c. w zw. z 817 § 1 k.c., skutkujące błędnym uznaniem że pozwana pozostawała w opóźnieniu już od 5 marca 2020 r., podczas gdy dochodzone kwoty miały charakter sporny do chwili wyrokowania.

W oparciu o te zarzuty apelująca wnosiła o zmianę rozstrzygnięcia w zakresie zaskarżenia poprzez oddalenie powództwa w zaskarżonej części i

rozstrzygnięcie o kosztach procesu w zakresie postępowania w I i II instancji.

W odpowiedzi na apelację powód wniósł o jej oddalenie oraz zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego za postępowanie apelacyjne, według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

W pierwszej kolejności przypomnieć należy, że niniejsza sprawa była rozpoznawana w postępowaniu uproszczonym, w związku z czym zgodnie z art. 5059 § 11 KPC apelację można oprzeć tylko na zarzutach naruszenia prawa materialnego przez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie lub naruszenia przepisów postępowania, jeżeli mogło ono mieć wpływ na wynik sprawy. Natomiast stosownie do art. 50513 § 2 KPC jeżeli sąd drugiej instancji nie przeprowadził postępowania dowodowego, uzasadnienie wyroku powinno zawierać jedynie wyjaśnienie podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem przepisów prawa. Podkreślić należy, iż w postępowaniu uproszczonym apelacja ma charakter ograniczony, a celem postępowania apelacyjnego nie jest tu ponowne rozpoznanie sprawy, ale wyłącznie kontrola wyroku wydanego przez Sąd I instancji w ramach zarzutów podniesionych przez skarżącego. Innymi słowy, apelacja ograniczona wiąże Sąd odwoławczy, a zakres jego kompetencji kontrolnych jest zredukowany do tego, co zarzuci w apelacji skarżący. Tym samym w ramach niniejszego uzasadnienia poprzestać należy jedynie na odniesieniu się do zarzutów apelacji, bez dokonywania analizy zgodności zaskarżonego rozstrzygnięcia z prawem w pozostałym zakresie (tak też Sąd Najwyższy w uzasadnieniu uchwały składu 7 sędziów z dnia 31 stycznia 2008 roku, OSNC Nr 6 z 2008 r. poz. 55 oraz Sąd Okręgowy w Łodzi w wyroku z dnia 30.03.2022r III Ca 1538/21).

Należy zauważyć, że postępowanie apelacyjne, które wprawdzie jest postępowaniem odwoławczym i kontrolnym, to jednak zachowuje charakter postępowania rozpoznawczego. Na wstępie należy wskazać, iż Sąd Okręgowy podziela i przyjmuje za własne poczynione przez Sąd I instancji ustalenia faktyczne. Sąd Okręgowy dokonał jedynie korekty w oparciu o trafne ustalenia Sądu Rejonowego co do kwoty dodatkowego odszkodowania, która wynosi 4262,56 zł a nie 5386,35 zł oraz co do daty odsetek od odszkodowania.

Wyżej wskazana zmiana jest wynikiem nie tyle błędu w ustaleniach faktycznych podniesionego w apelacji pozwanego, co błędu rachunkowego. Skoro bowiem Sąd ustalił, że koszt naprawy pojazdu wynosi 15693,40 zł a wypłacono już 11430,84 zł to do dopłaty pozostaje kwota 4262,56 zł.

Zdaniem Sądu Okręgowego wyrok Sądu Rejonowego odpowiada prawu i jako taki musi się ostać. Podniesione przez apelującą zarzuty nie zasługiwały na uwzględnienie.

Przede wszystkim podniesione przez skarżącą zarzuty w istocie skupiają się do postawienia zarzutu sprzeczności istotnych ustaleń sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego, tj. zarzutu naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. Zarzut naruszenia przepisu art. 233 k.p.c. może być uznany za zasadny jedynie w wypadku wykazania, że ocena materiału dowodowego jest rażąco wadliwa, czy w sposób oczywisty błędna, dokonana z przekroczeniem granic swobodnego przekonania sędziowskiego, wyznaczonych w tym przepisie. Sąd drugiej instancji ocenia bowiem legalność oceny dokonanej przez Sąd I instancji, czyli bada czy zostały zachowane kryteria określone w art. 233 § 1 k.p.c.. Należy zatem mieć na uwadze, że – co do zasady – Sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału, dokonując wyboru określonych środków dowodowych. Jeżeli z danego materiału dowodowego sąd wyprowadza wnioski logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym, to ocena Sądu nie narusza reguł swobodnej oceny dowodów i musi się ostać, choćby w równym stopniu, na podstawie tego materiału dowodowego, dawały się wysnuć wnioski odmienne. Przeprowadzona przez sąd ocena dowodów może być skutecznie podważona tylko wtedy, gdy brak jest logiki w wiązaniu wniosków z zebranymi dowodami lub, gdy wnioskowanie sądu wykracza poza schematy logiki formalnej albo, wbrew zasadom doświadczenia życiowego, nie uwzględnia jednoznacznych praktycznych związków przyczynowo – skutkowych (por. przykładowo postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 11 stycznia 2001 r., I CKN 1072/99, Prok. i Pr. 2001 r., Nr 5, poz. 33, postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 17 maja 2000 r., I CKN 1114/99, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 stycznia 2000r., I CKN 1169/99, OSNC 2000 r., nr 7-8, poz. 139).

W niniejszej sprawie Sąd Okręgowy opierając się na całokształcie materiału dowodowego zgromadzonego w aktach, uznał, że Sąd Rejonowy w sposób prawidłowy ustalił stan faktyczny i ocenił zgromadzony w sprawie materiał dowodowy. W szczególności prawidłowo ustalił wysokość kwoty naprawienia pojazdu. Kwota 15693,40 zł została określona przez biegłego sądowego w oparciu o obiektywne kryteria. Opinia ta była niekwestionowana przez strony. Dlatego też zarzut naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. oraz art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 278 k.p.c. ocenić należy jako chybiony. Podnoszone w pozostałym zakresie zarzuty co do naruszenia wspomnianych przepisów k.p.c. należy oceniać w zakresie naruszenia przepisów prawa materialnego.

Podniesione przez skarżącego zarzuty naruszenia przepisów prawa materialnego są jedynie częściowo trafne.

W myśl przepisu art. 361 § 1 k.c., obowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W celu ustalenia zakresu odpowiedzialności za następstwa zdarzenia koniecznym jest wykazanie istnienia adekwatnego związku przyczynowego pomiędzy zachowaniem osoby, które spowodowało uszczerbek w majątku poszkodowanego, a spowodowaną szkodą. Badanie istnienia adekwatnego związku przyczynowego ma charakter dwustopniowy. Pierwszym krokiem jest ocena, czy pomiędzy badanymi zdarzeniami istnieje związek przyczynowy (test conditio sine qua non). Drugim – badanie, czy jest to związek o charakterze adekwatnym ("normalny" związek przyczynowy) (tak: K. Osajda (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, wyd. 22, rok 2019). Test warunku koniecznego pozwala stwierdzić, czy między zdarzeniem a szkodą zachodzi obiektywna zależność. W tym celu należy zbadać, czy niewystąpienie zdarzenia powodowałoby, że szkoda także nie wystąpiłaby. Test conditio sine qua non może prowadzić do stwierdzenia braku takiej zależności, co jest równoznaczne z nieistnieniem związku przyczynowego i niemożliwością przypisania odpowiedzialności odszkodowawczej. Natomiast pozytywny wynik testu oznacza, że dane zdarzenie stanowi warunek konieczny wystąpienia szkody. Nie przesądza on jeszcze o spełnieniu przesłanki związku przyczynowego, ale umożliwia przejście do drugiej operacji, w której zostanie dokonana ocena następstw, w celu wyselekcjonowania tych, z którymi system prawny wiąże obowiązek odszkodowawczy (tak: A. Kidyba (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, Tom III. Zobowiązania – część ogólna, wyd. II, publ. LEX, 2014). Za normalne przyczyny powstania szkody uznaje się te przyczyny, które każdorazowo zwiększają możliwość (prawdopodobieństwo) wystąpienia badanego skutku. W orzecznictwie następstwo uznawane jest za „normalne”, jeśli „w danym układzie stosunków i warunków oraz w zwyczajnym biegu rzeczy, bez zaistnienia szczególnych okoliczności, szkoda jest zwykłym następstwem” tego zdarzenia (tak: K. Osajda (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, wyd. 22, rok 2019). Natomiast z zasady pełnego odszkodowania ustalonej w art. 361 § 2 k.c. wynika, iż w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Postulat pełnego odszkodowania przemawia za przyjęciem stanowiska o potrzebie zwrotu przez pozwanego tzw. wydatków koniecznych do naprawienia pojazdu. To czy poszkodowany naprawiał pojazd, co z nim zrobił, w szczególności czy zbył pojazd bez naprawy jest okoliczności bez znaczenia. Stanowisko takie jest powszechne w orzecznictwie sądowym.

Podzielić należy zarzut naruszenia art. 471 k.c. w zw. z art. 822 1 k.c. oraz art. 361 1 k.c., a to w wyniku przyjęcia, iż odszkodowanie z tytułu sporządzenia prywatnej kalkulacji naprawy, pozostaje w związku przyczynowym ze szkodą. Podzielić należy stanowisko pozwanego, że powód w ramach prowadzonej przez siebie działalności miał możliwość wykonania samodzielnie kalkulacji naprawy, a spółka która wykonała na zlecenie powoda prywatną wycenę de facto należy do powoda (powód jest prezesem zarządu spółki, a siedziba spółki jest tożsama z siedzibą powoda).

Częściowo zasadny jest zarzut naruszenia art. 481 k.c. w zw. z 817 § 1 k.c. Wskazać należy, że Towarzystwu (...) S.A. z siedzibą w W. pismo procesowe o wezwaniu do udziału w sprawie zostało doręczone w dniu 2 października 2020 r. i dopiero od dnia 3 października można przyjmować, ze ten pozwany pozostaje w opóźnieniu w spełnieniu świadczenia (art. 481 k.c.). dalej idące zarzuty co do naruszenia art. 481 k.c. w zw. z 817 § 1 k.c. są bezzasadne.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. zmienił zaskarżony wyrok a na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację w pozostałym zakresie.

O kosztach procesu i postępowania apelacyjnego Sąd Okręgowy orzekł w oparciu o zasadę art. 100 zd. 1 k.p.c.. przyjmując, że apelujący uległ w 85 ­­procentach.