Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 8 grudnia 2022 roku, wydanym w sprawie z powództwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością
w Z. przeciwko Towarzystwu (...) Spółce Akcyjnej w W. o zapłatę, Sąd Rejonowy dla Łodzi-Widzewa w Łodzi:

1. zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 2 422,84 zł wraz
z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 22 marca 2022 roku do dnia zapłaty;

2. zasądził od pozwanego na rzecz powoda ustawowe odsetki za opóźnienie od kwoty 7 582,02 zł od dnia 18 marca 2022 roku do dnia zapłaty;

3. oddalił powództwo w pozostałym zakresie;

4. zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 2 300 zł tytułem zwrotu kosztów procesu wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty;

5. nakazał zwrócić pozwanemu ze Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego dla Łodzi-Widzewa w Łodzi kwotę 539,76 zł tytułem niewykorzystanej części zaliczki zaksięgowanej pod pozycją 570009608183.

Apelację od wyroku wniósł pozwany, zaskarżając to orzeczenie
w części, to jest w zakresie rozstrzygnięć z punktów 1 i 4. Skarżący zarzucił naruszenie prawa procesowego, to jest art. 233 § 1 k.p.c.; art. 232 k.p.c. oraz art. 233 § 1 w zw. z art. 278 § 1 i art. 286 k.p.c.; a także naruszenie prawa materialnego w postaci art. 6 k.c. w zw. z art. 232 k.p.c. i w zw. z art. 361 k.c., a także art. 361 § 1 w zw. z art. 354 § 2 i art. 826 § 1 k.c. oraz w zw. z art. 16 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych. Na tych podstawach skarżący wniósł o zmianę wyroku przez oddalenie powództwa w zaskarżonej części
i rozstrzygniecie o kosztach procesu stosownie do wyniku postępowania,
a także o rozstrzygnięcie o kosztach postępowania odwoławczego zgodnie
z zasadą odpowiedzialności za wynik sprawy z uwzględnieniem w rozliczeniu zwrotu kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Powód wniósł o oddalenie apelacji wraz z zasądzeniem na jego rzecz od pozwanego zwrotu kosztów zastępstwa adwokackiego w postępowaniu apelacyjnym według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie zasługiwała na uwzględnienie.

Sąd I instancji prawidłowo ustalił stan faktyczny, co Sądowi odwoławczego umożliwiło przyjęcie tak ustalonej podstawy faktycznej za własną.

Przede wszystkim niezasadny okazał się zarzut apelującego dotyczący naruszenia art. 233 § 1 k.p.c., który postawiono także w zw. z art. 278 § 1 i art. 286 k.p.c. Skarżący nie zdołał wykazać, że ocena zebranego w sprawie materiału dowodowego była niewszechstronna, została dokonana wbrew regułom logicznego rozumowania bądź sprzeniewierzenia się zasadom doświadczenia życiowego. Kluczowe znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy miała opinia biegłego sądowego. Trzeba pamiętać, że zadaniem biegłego jest naświetlenie wyjaśnianych okoliczności z punktu widzenia wiadomości specjalnych przy uwzględnieniu zebranego w toku procesu i udostępnionego materiału dowodowego (tak, słusznie Sąd Najwyższy w postanowieniu
z 10 stycznia 2020 r., III CSK 194/19, L.). Opinia biegłego podlega, jak inne dowody, ocenie na podstawie art. 233 § 1 k.p.c., ale kryteria oceny muszą odpowiadać swoistości tego dowodu. W ramach oceny należy uwzględnić: poziom wiedzy biegłego, podstawy teoretyczne opinii, sposób motywowania sformułowanego w niej stanowiska oraz stopień stanowczości wyrażonych w niej ocen, a także zgodność z zasadami logiki i wiedzy powszechnej (zob. wyrok Sądu Najwyższego z 15 listopada 2002 r., V CKN 1354/00, L.). Oceny tej dokonuje się na podstawie całego zebranego
w sprawie materiału, a zatem, na tle tego materiału, konieczne jest stwierdzenie, czy ustosunkowała się ona do wynikających z innych dowodów faktów mogących stanowić podstawę ocen w opinii zawartych oraz czy opierając się na tym materiale w sposób logiczny i jasny, przedstawia tok rozumowania prowadzący do sformułowanych w niej wniosków.

Opinia biegłego, która przygotowana została na użytek niniejszej sprawy spełnia opisane wyżej warunki. Biegły W. szczegółowo przeanalizował okoliczności sprawy, zbadał uwarunkowania rynkowe i ocenił zasadność naliczenia kosztów za czynności dodatkowe, których dokonano w związku
z naprawą. W opinii znalazł się także przekonujący wywód na temat zasadności zastosowania materiałów lakierniczych klasy premium, powszechnie stosowanych w naprawach gwarancyjnych, co przełożyło się na zastosowanie narzutu w wysokości 21%. Opinia ta jest kompletna, precyzyjnie i logicznie uzasadniona, spełnia wszystkie wymogi profesjonalizmu, a więc stanowi wartościowy materiał dowodowy. Skarżący kwestionował opinię biegłego W., ale argumenty podnoszone w ramach tej polemiki nie podważyły ocen biegłego. Nie ma sporu co do tego, że na rynku usług występują stawki niższe niż przyjęta w opinii. Biegły wskazał jednak sytuacje rynkową dotyczącą usług (...) i wyjaśnił przyczyny stosowania czynności dodatkowych w przypadku najwyższego standardu usług, do którego poszkodowany miał pełne prawo. Wniosek o dopuszczenie dowodu
z uzupełniającej opinii biegłego był nieuzasadniony, gdyż opierał się na polemice z założeniami przyjętymi przez biegłego, nie wskazywał pominięć czy innych niedociągnięć opinii. Tego typu polemika podlega ocenie sądu i nie wymaga dodatkowych wyjaśnień ze strony biegłego. Nie był więc zasadny także zarzut naruszenia art. 286 k.p.c., który reguluje przesłanki uzupełnienia opinii biegłego.

Skarżący szczególną wagę przykładał do opinii prywatnej jako sposobu zakwestionowania opinii biegłego sadowego. W tym zakresie odwołał się do treści art. 232 k.p.c. Podkreślenia wymaga, że opinia prywatna nie ma waloru dowodu z opinii biegłego sądowego. Opinie prywatne stanowią element materiału procesowego, są wyjaśnieniem stanowiska strony. (...) ekspertyza może stanowić przesłankę przemawiającą za koniecznością dopuszczenia przez sąd dowodu z opinii innego biegłego (zob. wyrok Sądu Najwyższego z 2 lutego 2011 r., II CSK 323/10, L.). W omawianym przypadku, jak już napisano, pozwany nie przedstawił argumentacji uzasadniającej uzupełnienie opinii biegłego. Wydruk z systemu A.
i zestawienie danych, które załączono do pisma 10 października 2022 roku nie spełniają nawet wymagań ekspertyzy pozasądowej – są fragmentaryczne, nieautoryzowane przez żadnego eksperta, a w zakresie zestawienia stawek nie odwołują się do sprawdzalnej bazy danych (nie wiadomo na ile kompletne jest to zestawienie i jakie były kryteria wyboru danych do zestawienia). Nie można było uznać, że pozwany powołał się na opinię pozasądową.

Wbrew zarzutowi naruszenia art. 6 k.c. w zw. z art. 232 k.p.c. strona powodowa wykazała fakty, z których wywodziła skutki prawne. Koszty naprawy pojazdu zostały udowodnione. Nie ma żadnego znaczenia, która strona składa wniosek o dopuszczenie dowodu na okoliczność istotną dla rozstrzygnięcia. Bierność procesowa powoda jest tylko ryzykiem po jego stronie, że w przypadku braku właściwego postępowania dowodowego powództwo może zostać uznane za nieudowodnione. Taka sytuacja
w niniejszej sprawie nie zaistniała.

Nie ma racji skarżący, że doszło do naruszenia zasad wyliczania odszkodowania. Zacząć trzeba od podkreślenia, że zgodnie z art. 361 k.c. zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła.
W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono. Pełne odszkodowanie w rozumieniu art. 363 § 1 k.c. obejmuje wszystkie szkodliwe skutki zdarzenia stanowiącego czyn niedozwolony, z którym ustawa łączy odpowiedzialność odszkodowawczą, pozostające z nim w adekwatnym związku przyczynowym (zob. uchwałę składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z 2 września 2019 r., III CZP 99/18, OSNC 2020, nr 2, poz. 13). Odpowiedzialność odszkodowawcza ubezpieczyciela z OC sprawcy wypadku drogowego za uszkodzony pojazd, która zgodnie z art. 822 § 1 k.c. może polegać wyłącznie na świadczeniu
o charakterze pieniężnym, obejmuje niezbędne i ekonomicznie uzasadnione koszty naprawy (zob, np. postanowienie składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z 24 lutego 2006 r., III CZP 91/05). Wysokość odszkodowania powinna być ustalona według poziomu cen części zamiennych i usług koniecznych do wykonania naprawy z daty ustalania odszkodowania (zob. wyrok Sądu Najwyższego z 7 sierpnia 2003 r., IV CKN 387/01). Nie ma wątpliwości, że strony stosunku zobowiązaniowego wynikającego
z odpowiedzialności gwarancyjnej ubezpieczyciela mają obowiązek współdziałania (art. 354 § 2 k.c.). Poszkodowany, jako wierzyciel powinien lojalnie postępować wobec ubezpieczyciela przez ograniczanie zakresu świadczenia odszkodowawczego. Brak podjęcia takich działań nie może zwiększać odszkodowania należnego od ubezpieczyciela zobowiązanego do naprawienia szkody, jeżeli tylko leżały one w zakresie możliwości poszkodowanego, (zob., np. postanowienie Sądu Najwyższego z 7 grudnia 2018 r., III CZP 51/18, OSNC 2019, nr 9, poz. 94). W uchwale Sądu Najwyższego z 15 lutego 2019 r., (III CZP 84/18, OSNC 2020, nr 1, poz. 6) słusznie wywiedziono, że „należy proporcjonalnie wyważyć interesy poszkodowanego i ubezpieczyciela kierując się standardem rozsądnie myślącej osoby, która określone zachowanie uznałaby za celowe, konieczne
i racjonalne ekonomicznie. Nie można jednak kreować po stronie poszkodowanego niezgodnych ze standardem należytej staranności obowiązków, przerzucając na niego po oddaniu pojazdu do naprawy profesjonalnemu zakładowi naprawczemu wymogu monitorowania prawidłowości naprawy lub poszukiwania części, gdy problem z ich uzyskaniem w określonym odcinku czasowym ma autoryzowana stacja obsługi. Postulat zapobiegania szkodzie i zmniejszania jej rozmiarów nie może prowadzić do nieuwzględniania braku możliwości przezwyciężenia przez poszkodowanego perturbacji związanych z czasową niedostępnością części koniecznych do naprawy pojazdu określonej marki”. Obowiązek współpracy poszkodowanego z ubezpieczycielem poprzez przeciwdziałanie zwiększeniu szkody i minimalizowanie jej skutków, w żadnym razie nie może oznaczać ograniczenia jego uprawnień – w szczególności prawa wyboru sposobu naprawienia już istniejącej (od dnia zdarzenia) szkody, a także swobody decyzji co do wyboru warsztatu naprawczego.

Przekładając przywołane zasady odpowiedzialności odszkodowawczej na grunt niniejszej sprawy należy podkreślić, że powód wykazał ekonomiczną zasadność kosztów naprawy przedmiotowego pojazdu. Naprawy dokonano
z zastosowaniem stawek rynkowych, materiałów odpowiedniej jakości
i w standardzie realizacji usługi, na który mógł liczyć poszkodowany. Wszystkie te okoliczności znalazły potwierdzenie w opinii biegłego W.. Pojęcie „niezbędnych i ekonomicznie uzasadnionych kosztów naprawy” odwołuje się do uwarunkowań rynkowych, które wyznaczają poziom wydatków związanych z wyrównaniem konkretnej szkody. Nie można uznać, że poszkodowany ma obowiązek wybrania konkretnego warsztatu naprawczego, czy też ciąży na nim obowiązek zadbania, aby wybrany przez niego warsztat korzystał z narzucanego przez ubezpieczyciela materiałów lakierniczych. Takie rozwiązanie chroni wyłącznie interesy ubezpieczyciela i przesadnie obciąża poszkodowanego. Oczywiście trudno wykluczyć możliwości uwzględnienia warunków naprawy wynegocjowanych przez ubezpieczyciela, ale tylko wtedy, gdy z okoliczności sprawy wynikać będzie, że wyznaczają one niezbędne i ekonomicznie uzasadnione koszty naprawy w danym przypadku. Takich ustaleń w tym przypadku zabrakło. W konsekwencji, należało przyjąć, że skarżący bezzasadnie podniósł zarzut naruszenia art. 361 § 1 w zw. z art. 354 § 2 k.c. i art. 826 § k.c. w zw. art. 16 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych. Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych.

Z tych względów, Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. apelację oddalił.

O kosztach postępowania apelacyjnego Sąd Okręgowy rozstrzygnął
w oparciu o art. 98 § 1 k.p.c. w zw. z § 2 pkt 3 oraz § 10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r.
w sprawie opłat za czynności adwokackie (tj. Dz.U. z 2023 r. poz. 1964 ze zm.), zasądzając od pozwanego na rzecz powoda kwotę 450 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.