Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

K. C. (1) i S. C. wystąpili 3 września 2013 roku do Sądu Rejonowego dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi z pozwem przeciwko D. P. (1), domagając się:

1)  nakazania pozwanemu przywrócenia stanu zgodnego z prawem poprzez rozebranie i usunięcie zabudowania osadzonego na nieruchomości Powodów, położonej w Ł. przy ul. (...), objętej księgą wieczystą (...), w postaci otynkowanej i docieplonej styropianem ściany zewnętrznej od strony ul. (...), na całej szerokości ścian ogni murów i ścian parteru pomiędzy budynkami przy ul. (...) oraz pozostawienia zajętej przez Pozwanego części nieruchomości Powodów w stanie wolnym od dokonanych naniesień;

2)  zasądzenie wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości Powodów w okresie od 3 września 2003 roku do dnia przywrócenia stanu zgodnego z prawem, kwoty wynikającej z opinii biegłego rzeczoznawcy majątkowego,

3)  ewentualne, na wypadek nieuwzględnienia roszczenia z pkt. 1), zasądzenie odszkodowania za zmniejszenie wartości nieruchomości wynikających z bezprawnych działań Pozwanego oraz zasądzenie wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości Powodów w okresie od 3 września 2003 roku do dnia zamknięcia rozprawy, kwoty wynikającej z opinii biegłego rzeczoznawcy majątkowego.

Powodowie żądali również zasądzenia solidarnie na swoją rzecz od pozwanego kosztów postępowania.

W piśmie z 2 października 2013 r. powodowie sprecyzowali, że tytułem wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości żądają zasądzenia 4000 złotych.

D. P. (1) nie uznał powództwa i wniósł o jego oddalenie. Zaprzeczył okolicznościom podawanym w pozwie. Podniósł, że przebudował i rozbudował budynek mieszkalny na swojej posesji w oparciu o stosowne pozwolenie na budowę. Powodowie widzieli postęp prac i nie sprzeciwiali się im. Przeprowadzone postępowanie administracyjne nie doprowadziło do uznania racji Powodów. Zaprzeczył, aby przy prowadzeniu prac budowlanych doszło z jego strony do przekroczenia granicy nieruchomości i podniósł, że wspólna ściana budynków stanowi jego własność.

Postanowieniem, wydanym na rozprawie w dniu 16 kwietnia 2014 roku, Sąd Rejonowy dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi stwierdził swoją niewłaściwość miejscową i sprawę przekazał Sądowi Rejonowemu dla Łodzi – Widzewa w Łodzi do rozpoznania i rozstrzygnięcia.

W piśmie złożonym 23 kwietnia 2021 roku powodowie cofnęli pozew w części dotyczącej żądania nakazania pozwanemu przywrócenia stanu zgodnego z prawem (pkt. 1) z uwagi na zbycie przez nich nieruchomości przy ul. (...) w Ł.. Zmodyfikowali powództwo w pozostałej części w ten sposób, że wnieśli o:

1)  zasądzenie odszkodowania za zmniejszenie wartości nieruchomości wynikającej z bezprawnych działań Pozwanego;

2)  zasądzenie tytułem wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z ich nieruchomości w okresie od 3 września 2003 roku do 20 września 2019 roku (daty sprzedaży nieruchomości) kwoty wynikającej z opinii biegłego rzeczoznawcy majątkowego.

D. P. (1) wyraził zgodę na częściowe cofnięcie pozwu.

W piśmie przygotowawczym złożonym 8 października 2021 roku Powodowie zmienili je w ten sposób, że wnieśli o:

1)  zasądzenie kwoty 55 000 złotych, z odsetkami za opóźnienie od dnia doręczenia Pozwanemu tego pisma, tytułem odszkodowania za zmniejszenie wartości nieruchomości wynikającej z bezprawnych działań Pozwanego;

2)  zasądzenie kwoty 19 200 złotych, z odsetkami za opóźnienie od dnia doręczenia Pozwanemu tego pisma, tytułem wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości Powodów w okresie od 3.09.2003 r. do 20.09.2019 r.

D. P. (1) nie uznał powództwa w żadnej części także po jego zmianie. Wniósł o zasądzenie na jego rzecz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

Postanowieniem z 30 czerwca 2022 roku Sąd Rejonowy dla Łodzi – Widzewa w Łodzi, na podstawie art. 355 k.p.c., umorzył postepowanie w części, to jest co do żądania przywrócenia stanu zgodnego z prawem.

Wyrokiem z dnia 25 listopada 2022r. Sąd Rejonowy dla Łodzi – Widzewa w Łodzi oddalił powództwo i zasądził od powodów na rzecz pozwanego kwotę 600 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu.

Powyższe rozstrzygnięcie oparte zostało na następujących ustaleniach stanu faktycznego:

K. C. (1) i S. C. byli współwłaścicielami nieruchomości położonej w Ł. przy ul. (...), stanowiącej zabudowaną działkę nr (...), dla której Sąd Rejonowy dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi prowadzi księgę wieczystą (...).

S. C. nabył udział 1/3 części we współwłasności tej nieruchomości w drodze dziedziczenia po rodzicach. Pozostałe udziały po 1/3 części miało jego rodzeństwo: siostra W. A. i brat J. C..

28 sierpnia 2003 roku S. i K. M.. (...) kupili udział 1/3 części od W. A., do wspólności ustawowej.

25 sierpnia 2005 roku S. i K. M.. (...) kupili udział 1/3 od spadkobierców J. C., do wspólności ustawowej.

Powodowie sprzedali tę nieruchomość 20 września 2019 roku za cenę 475 000 złotych. Powód wystawił nieruchomość na sprzedaż za 700 000 złotych, ale za tę cenę nie znalazł się nikt chętny do jej zakupu. Cenę ofertową Powód ustalił samodzielnie, bez konsultacji z rzeczoznawcą. Osoby zainteresowane jej zakupem przychodziły ją oglądać w towarzystwie rzeczoznawców. Rzeczoznawcy nie mieli zastrzeżeń do stanu technicznego budynku.

Powodowie prowadzili na swojej nieruchomości aptekę. Po zakupie udziału w nieruchomości, w 2006 roku prowadzili przebudowę budynku i jego remont w celu zaadaptowania go na filię przychodni lekarskiej. Prace dotyczyły przebudowy wnętrza budynku, nie zmieniały jego bryły.

Nieruchomość przy ul. (...) w Ł. sąsiaduje z nieruchomością położoną pod numerem 57a, stanowiącą zabudowaną działkę nr (...), której współwłaścicielami są A. P. i D. P. (1) we wspólności majątkowej małżeńskiej. Działka nr (...) razem z działką (...) stanowią zorganizowaną całość i stanowią własność małżonków P..

Na obu nieruchomościach znajdują się budynki mieszkalne, przylegające do ul. (...), wybudowane w latach 30 –tych ubiegłego wieku. Zostały wybudowane w ten sposób, że najpierw wzniesiono budynek na działce nr (...) (ul. (...)), a do niego został dobudowany budynek na działce nr (...) (ul. (...)). Budynek pod numerem 57a pierwotnie był drewniany i nie posiadał własnej ściany szczytowej od strony działki pod numerem (...), lecz przylegał bezpośrednio do ściany szczytowej budynku na działce nr (...). Tego rodzaju rozwiązania występują w starej zabudowie Ł..

Na początku lat 90-tych ubiegłego wieku, kiedy współwłaścicielami nieruchomości przy ul. (...) stali się małżonkowie P., rozpoczęto rozbudowę i przebudowę budynku mieszkalnego, położonego na tej nieruchomości w kierunku południowo - zachodnim. Projekt przewidywał wzniesienie samodzielnej ściany szczytowej dla budynku od strony posesji pod nr (...), niezależnej od sąsiedniego budynku (...).

Pozwany z żoną dokonali zgłoszenia do użytkowania budynku po jego przebudowie.

Po przebudowie i rozbudowie, na nieruchomości przy ul. (...) powstał dwukondygnacyjny o ścianach konstrukcji mieszanej (drewnianej i murowanej). Wykonano nadbudowę ściany północno- wschodniej (szczytowej) na ścianie wzdłuż osi 1-1 należącej do budynku przy ul. (...), co było niezgodnie z projektem. Około 2005 roku Pozwany wykonał ocieplenie tej ściany ponad dachem sąsiedniego budynku (pod nr 59), wchodząc ociepleniem o dalsze 12-14 cm w obrys działki przy ul. (...). Nie została przekroczona nośność ściany przynależnej do budynku przy ul. (...). Stan techniczny ściany został określony jako dostatecznie zadowalający i nie stwierdzono negatywnego wpływu wykonanej nadbudowy ściany na stan techniczny ściany przynależnej do budynku przy ul. (...).

W 2003 roku Powodowie prowadzili remont budynku na swojej nieruchomości, m.in. wymieniał pokrycie dachowe oraz docieplał dach. Powód docieplał również ścianę boczną budynku, wystającą poza obrys budynku Pozwanego. W tym celu musiał wejść na posesje Pozwanego. D. P. (2) wyraził na to zgodę. Jednocześnie Pozwany postanowił ocieplić ścianę szczytową swojego budynku, wystającą ponad dach sąsiada. Prace zostały wykonane. By wykonać ocieplenie ściany szczytowej, konieczne było wejście na dach budynku Powodów. S. C. wyraził na to zgodę. Odsprzedał Pozwanemu styropian, który pozostał po wykonaniu prac w jego budynku. Prace wykonywała ta sama ekipa remontowa.

Na skutek ocieplenia ścian, stały się szersze i w efekcie ocieplona ściana budynków Powodów wchodziła na nieruchomość Pozwanego i jego żony, a ocieplona ściana szczytowa budynku Pozwanego zachodzi na dach budynku Powodów.

W 2011 roku wznowiono znaki graniczne nieruchomości położonych przy ul. (...). Opisano wówczas, że granica pomiędzy działkami nr (...) biegnie linią prostą z punktu usytuowanego przy ul. (...) w kierunku południowo – wschodnim do wspólnego punktu 93. Od ul. (...) granica biegnie po ścianie miedzy budynkami obu posesji, następnie tnie budynek posesji (...) i dochodzi do krawędzi muru szczytowego na działce (...) i po jego zewnętrznej ścianie biegnie do końca tego muru.

Przebieg granicy pomiędzy działkami numer (...) jest zgodny z danymi z ewidencji gruntów, co zostało opisane w protokole wznowienia znaków granicznych. Granica pokrywa się również z budynkami. Jednak problematyczne jest określenie usytuowania ściany wspólnej budynków względem granicy. Z całą pewnością przekraczają granice obu działek ocieplenia budynków: ocieplenie budynku posadowionego na posesji pod nr (...) przekracza granicę działek od strony podwórka; ocieplenie ściany szczytowej budynku na posesji pod nr 57a przekracza granicę działek ponad dachem budynku na posesji pod nr (...). Nie można jednak stwierdzić, jak usytuowana jest ściana budynków względem granicy, bo istniejąca zabudowa (w tym ocieplenie budynków) uniemożliwia dokonanie pomiarów. By je wykonać konieczne byłoby rozebranie ocieplenia. Jest kwestią otwartą ustalenie, na której działce jest posadowiona ściana szczytowa, ewentualnie czy granica przebiega wzdłuż tej ściany, przecinając ją. Nie można wykluczyć, że ściana budynku posesji pod nr (...) sięga dalej niż widać to z zewnątrz, że przekracza granice działek.

27 kwietnia 2009 roku S. C. złożył do Powiatowego Inspektora Nadzoru B. w Ł. pismo z wnioskiem o „zbadanie prawidłowości wykonania rozbudowany budynku mieszkalnego, zlokalizowanego na nieruchomości przy ul. (...) w Ł. przez A. P. i D. P. (1)”. Zapoczątkowało ono postępowanie administracyjne w sprawie wykonania ściany zewnętrznej na pierwszym piętrze, od strony budynku sąsiada (Powodów) przy ul. (...). Organ administracyjny nałożył na Pozwanego i jego żonę obowiązek przedłożenia ekspertyzy technicznej, dotyczącej wybudowania ściany zewnętrznej na piętrze od strony północno – wschodniej. W toku tego postępowania strony odwoływały się od decyzji i postanowień, wydawanych w jego toku.

Decyzją z 16 listopada 2005 roku Powiatowy Inspektor Nadzoru B. w Ł. umorzył postępowanie w sprawie budynku jednorodzinnego mieszkalnego oraz ogrodzenia, zlokalizowanych w Ł. przy ul. (...). Przyczyną umorzenia postępowania było stwierdzenie, że budynek jednorodzinny oraz ogrodzenie zostały zrealizowane zgodnie z obowiązującymi przepisami.

Decyzją z 25 września 2012 roku (...) Wojewódzki Inspektor Nadzoru B. orzekł o stwierdzeniu nieważności decyzji (...) w Ł. z 16.11.2005 r. w części dotyczącej budynku mieszkalnego jednorodzinnego, zlokalizowanego w Ł. przy ul. (...) i odmówił stwierdzenia nieważności tej decyzji w pozostałym zakresie.

Decyzją z 19 listopada 2012 roku Główny Inspektor Nadzoru B. uchylił w całości decyzję (...) Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru B. z 25.09.2012 r. i odmówił stwierdzenia nieważności decyzji Powiatowego Inspektora Nadzoru B. w Ł. z 16 listopada 2005 roku.

K. C. (1) i S. C. wnieśli skargę na decyzję Głównego Inspektora Nadzoru B. z 19.11.2012 r. do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w W.. WSA odrzucił skargę wobec jej nieopłacenia, a postanowieniem z 26 czerwca 2013 roku odmówił skarżącym przywrócenia terminu do uzupełnienia wpisu sądowego od skargi.

W dniu 6 lutego 2015 roku K. C. (1) i S. C. wystąpili z wnioskiem o stwierdzenie, że W. A., J. C. i S. C. nabyli przez zasiedzenie, z dniem 18 lutego 1975 roku prawo własności części nieruchomości położonej w Ł. przy ul. (...), działki nr (...), objętej księgą wieczystą (...), określonej w opinii geodety. Powoływali się na okoliczność, że w wyniku wznowienia znaków granicznych okazało się, że budynek w ich mniemaniu wzniesiony na nieruchomości stanowiącej ich własność, znajduje się w niewielkiej części na nieruchomości sąsiedniej, należącej do uczestników.

Następnie sprecyzowali, że chodzi o zasiedzenie pasa gruntu stanowiącego różnicę pomiędzy przebiegiem pierwotnej granicy (z 1932/1934 r.) a przebiegiem granicy po wznowieniu znaków granicznych zgodnie z protokołem z 6.05.2011 r., pozostającego we władaniu wnioskodawców.

Postanowieniem z 11 kwietnia 2019 roku Sąd Rejonowy dla Łodzi – Widzewa w Łodzi oddalił wniosek o zasiedzenie. Postanowieniem z 30 września 2020 roku Sąd Okręgowy w Łodzi oddalił apelację K. C. (1) i S. C. od powyższego orzeczenia.

Przy takich ustaleniach stanu faktycznego Sąd I instancji wywiódł, że wobec nie udowodnienia przez powodów żądania pozwu co do zasady, powództwo podlegało oddaleniu.

Apelację od powyższego rozstrzygnięcia wnieśli powodowie.

Skarżący zarzucili wyrokowi:

1.obrazę przepisów postępowania, która miała wpływ na wynik sprawy, a to:

- art. 233 § 1 k.p.c. – poprzez dokonanie wybiórczej oceny materiału dowodowego i oparcie się opinii biegłego C. podczas orzekania, a w konsekwencji ustalenie, iż obecnie nie da się bez usunięcia ocieplenia ścian obu budynków ustalić rzeczywistego usytuowania spornej ściany względem granicy, które to uchybienie skutkowało przyjęciem, że powodowie nie udowodnili zasadności dochodzonych przez nich roszczeń, co doprowadziło do oddalenia powództwa,

- art. 327 ¹ k.p.c. poprzez sporządzenia uzasadnienia wyroku Sądu I instancji w sposób sprzeczny z wymaganiami zawartymi w tym przepisie, co uniemożliwiło śledzenie toku rozumowania Sądu I instancji, a zatem pozbawiło stronę skarżącą możliwości zweryfikowania poglądu Sądu I instancji,

- art. 227 w zw. z art. 235 ² § 1 pkt 2 i 5 k.p.c. oraz art. 235 ² § 1 pkt 2, 5 i 6 k.p.c. poprzez oddalenie wniosków powodów o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego na okoliczność ustalenia wynagrodzenia za bezumowne korzystanie przez pozwanego z części nieruchomości powodów zajętej pod budowę za okres 10 lat poprzedzających wniesienie pozwu do dnia sprzedaży nieruchomości oraz dowodu z opinii biegłego rzeczoznawcy majątkowego celem ustalenia spadku wartości nieruchomości powodów na skutek nielegalnych działań pozwanego na dzień 20 września 2019r., co w konsekwencji doprowadziło do oddalenia powództwa, podczas gdy te wnioski nie zmierzały do przedłużenia postępowania, zaś do wyjaśnienia okoliczności wymagających wiedzy specjalnej, takich jak ustalenia wysokości szkody, jakiej doznali powodowi;

2.naruszenie przepisów prawa materialnego, tj.:

- art. 6 k.c. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie o oddalenie powództwa, z uwagi na przyjęcie przez Sąd I instancji, że powodowie nie udowodnili faktów, z których wywodzą skutki prawne, podczas gdy zgromadzony materiał dowodowy pozwalał na uwzględnienie powództwa,

- art. 154 § 1 k.c. – poprzez jego błędną wykładnie polegającą na przyjęciu przez Sąd I instancji, że ściana budynku powodów , do której dobudował się pozwany, stanowi mur w rozumieniu art. 154 § 1 k.c., podobnie jak mury, płoty, miedze, rowy i inne urządzenia podobne, znajdujące się w granicy gruntów sąsiadujących, które służą do wspólnego użytku sąsiadów, podczas gdy prawidłowo wykładnia art. 154 § 1 k.c. powinna prowadzić do przyjęcia, że ściana powodów nie stanowi muru w rozumieniu art. 154 § 1 k.c. , co w konsekwencji prowadziło do oddalenia powództwa.

Na podstawie art. 380 k.p.c. skarżący wnieśli o:

- rozpoznanie postanowienia Sądu I instancji, wydanego na rozprawie w dniu 16 listopada 2022r. o oddaleniu wniosku powodów o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego na okoliczność ustalenia wynagrodzenia za bezumowne korzystanie przez pozwanego z części z nieruchomości powodów zajętej pod budowę, za okres 10 lat poprzedzających wniesienie pozwu do dnia sprzedaży nieruchomości oraz zmianę tego postanowienia poprzez uwzględnienie przedmiotowego wniosku,

- rozpoznanie postanowienia Sądu I instancji, wydanego na rozprawie w dniu 16 listopada 2022r. o oddaleniu wniosku powodów o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego rzeczoznawcy majątkowego celem ustalenia spadku wartości nieruchomości powodów na skutek nielegalnych działań pozwanego na dzień 20 września 2019r. oraz zmianę tego postanowienia poprzez uwzględnienie przedmiotowego wniosku dowodowego.

W konkluzji skarżący wnieśli o:

1.uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania,

ewentualnie

2.zasądzenie kwoty 55.000 zł z odsetkami za opóźnienie od dnia doręczenia pozwanemu pisma z dnia 30 września 2021r.,

3.zasądzenie kwoty 19.200 zł z odsetkami za opóźnienie od dnia doręczenia pozwanemu pisemna z dnia 30 września 2021r.;

4. zasądzenie od pozwanego na rzecz powodów zwrotu kosztów zastępstwa procesowego przed Sądem II instancji.

W odpowiedzi na apelację pozwany wniósł o jej oddalenie i zasądzenie od powodów zwrotu kosztów zastępstwa procesowego postępowaniu apelacyjnym.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie jest zasadna.

Wbrew zarzutom skarżących podniesionym w apelacji, Sąd I instancji dokonał prawidłowych ustaleń stanu faktycznego, znajdujących pełne oparcie w zebranym w sprawie materiale dowodowym i trafnie określał konsekwencje prawne z nich wynikające.

Ustalenia stanu faktycznego jak też rozważania materialnoprawne poczynione przez Sąd I instancji, Sąd Okręgowy przyjmuje za własne bez konieczności ponownego ich przytaczania.

W szczególności, całkowicie bezzasadne są zarzuty naruszenia prawa procesowego to jest art., 233 § 1 k.p.c., art. 327 ¹k.p.c. jak również art. 227 w zw. z art. 235 ² § 1 pkt 2 i 5 k.p.c. oraz art. 235 ² § 1 pkt 2,5,i 6 k.p.c.

Dokonując ustaleń stanu faktycznego, Sąd I instancji wskazał dowody, na których oparł te ustalenia. Wbrew zarzutom skarżących, Sąd I instancji sporządził uzasadnienie przedmiotowego wyroku z pełnym zachowaniem zasad określonych w art. 337 ¹ k.p.c.. Sąd I instancji w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku dokonał szczegółowych i precyzyjnych ustaleń stanu faktycznego, które miały pełne oparcie w zebranym w sprawie materiale dowodowym, a następnie wnikliwie przeprowadził analizę materialnoparwną roszczeń zgłoszonych przez powodów.

W ocenie Sądu Okręgowego, twierdzenia skarżących, w tym zakresie, że uzasadnienie orzeczenia uniemożliwiło skarżącym prześledzenie toku rozumowania Sądu I instancji, jest całkowicie gołosłowne i stoi w rażącej sprzeczności z treścią uzasadnienia sporządzonego przez Sąd I instancji.

Całkowicie bezzasadne są także uwagi skarżących w zakresie opinii biegłego sądowego z zakresu geodezji K. C. (2), który wydawał opinię pisemną w sprawie INs 271/15 Sądu Rejonowego dla Łodzi – Widzewa w Łodzi na okoliczność przebiegu granicy pomiędzy nieruchomościami przy ul. (...) i ul. (...) oraz stanu posiadania spornej ściany pomiędzy budynkami. Sąd I instancji w przedmiotowej sprawie dopuścił dowód z ustnej uzupełniającej opinii biegłego geodety K. C. (2). Biegły po zapoznaniu się z aktami postępowania na terminie rozprawy w dniu 16 listopad 2022r. wydał ustną opinię uzupełniającą, w której podtrzymał wnioski płynące z opinii znajdującej się w aktach INs 271/15. Dodatkowo biegły wskazał, że przebieg granicy pomiędzy działkami numer (...) jest zgodny z danymi z ewidencji gruntów, co zostało opisane w protokole wznowienia znaków granicznych. Granica pokrywa się również z budynkami. Jednak problematyczne jest określenie usytuowania ściany wspólnej budynków względem granicy. Z całą pewnością przekraczają granice obu działek ocieplenia budynków: ocieplenie budynku posadowionego na posesji pod nr (...) przekracza granicę działek od strony podwórka; ocieplenie ściany szczytowej budynku na posesji pod nr 57a przekracza granicę działek ponad dachem budynku na posesji pod nr (...). Nie można jednak stwierdzić, jak usytuowana jest ściana budynków względem granicy, bo istniejąca zabudowa (w tym ocieplenie budynków) uniemożliwia dokonanie pomiarów. By je wykonać konieczne byłoby rozebranie ocieplenia.

Opinia biegłego geodety w przedmiotowej sprawie była w pełni profesjonalna , a zawarte w niej wnioski logiczne. Powodowie reprezentowani w postępowaniu przed Sądem I instancji przez profesjonalnego pełnomocnika, po przeprowadzeniu dowodu z opinii biegłego geodety na rozprawie w dniu 16 listopada 2022r. nie kwestionowali wniosków wynikających z tej opinii.

W tej sytuacji całkowicie bezzasadny jest podnoszony przez skarżących zarzut naruszenia art. 233 k.p.c. w tym zakresie , że Sąd I instancji oprał ustalenia stanu faktycznego na dowodzie z opinii biegłego geodety K. C. (2).

W ocenie Sądu Okręgowego, prawidłowe były także decyzje Sądu I instancji w zakresie rozpoznani wniosków dowodowych zgłaszanych przez powodów w postępowaniu przez Sądem I instancji.

Z uwagi na to, że roszczenie powodów o wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z nieruchomości było bezzasadne co do zasady, Sąd I instancji zasadnie uznał, że nie było potrzeby prowadzenia postępowania w kierunku ustalenia wysokości wynagrodzenia za korzystanie z nieruchomości, dlatego wniosek o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego ds. wyceny nieruchomości, zgłoszony na rozprawie 16 listopada 2022 r. podlegał pominięciu. Dodatkowo Sąd I instancji podniósł także, że był to wniosek spóźniony. Wprawdzie Powodowie już w pozwie wnosili o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego rzeczoznawcy majątkowego „na okoliczność wysokości wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości”, ale wniosek nie został sformułowany poprawnie i nie został, ani ponowiony, ani sprecyzowany w piśmie strony powodowej złożonym 8 października 2021 roku. Sprecyzowany dopiero na ostatnim terminie rozprawy był spóźniony, a jego uwzględnienie w oczywisty sposób przedłużyłoby i tak już znacznie wydłużone postępowanie w sprawie. Z tych powodów omawiany dowód podlegał pominięciu na podstawie art. art. 235 ² § 1 pkt. 2 i 5 k.p.c.

Powodowie nie udowodnili również szkody w zakresie zgłoszone żądania odszkodowania za szkodę wywołaną zmniejszeniem wartości ich nieruchomości. Sąd I instancji pominął dowód z opinii biegłego z zakresu wyceny nieruchomości, zgłoszony w piśmie przygotowawczym powodów z 8 października 2021 roku na podstawie art. 235 ² § 1 pkt. 6 k.p.c. W tym piśmie strona powodowa wniosła o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego rzeczoznawcy majątkowego celem ustalenia spadku wartości nieruchomości powodów na skutek nielegalnych działań pozwanego na dzień 20 września 2019 r..Teza dowodowa nie została prawidłowo sformułowana. Nie sprecyzowano jakie dokładnie okoliczności miałby ocenić biegły jako „nielegalne działania pozwanego”, ani jak stan nieruchomości miałby być punktem odniesienia do oceny, czy nastąpił spadek wartości nieruchomości. Zarządzeniem z 16 marca 2022 r. pełnomocnik powodów został zobowiązany m.in. do sprecyzowania prawidłowo tezy dowodowej dla biegłego z zakresu szacunku nieruchomości poprzez wskazanie, co konkretnie ma być przedmiotem porównania i obliczeń biegłego – w terminie 21 dni pod rygorem pominięcia dowodu z opinii biegłego. Wezwanie doręczono mu 23 marca 2022 roku. Pismami złożonymi 18 kwietnia 2022 r. i 27 kwietnia 2022 r. pełnomocnik wnosił o przedłużenie terminu do zajęcia stanowiska w sprawie celem skonsultowania go z mocodawcami. Ostatni wniosek o przedłużenie termonu wpłynął do tutejszego Sądu 16 maja 2022 r. Pełnomocnik wnosił o kolejne przedłużenie terminu do 25 maja 2022 r ., ale w tym terminie nie złożył żadnego pisma i nie sprecyzował tezy dla biegłego. Wprawdzie 31 maja 2022 r . zostało przekazane przez Sąd Rejonowy dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi pismo przygotowawcze strony powodowej, ale jako złożone po terminie zostało ono zwrócone.

W tym stanie rzeczy, w ocenie Sądu Okręgowego, brak jest jakichkolwiek podstaw do kwestionowania postanowień o pominięciu dowodów z opinii biegłych podjętych przez Sąd I instancji, tym samym wniosek zawarty w apelacji o zmianę tych postanowień jest całkowicie bezzasadny.

Nie znajdują także żadnego uzasadnienia zarzuty naruszenia przez Sąd I instancji przepisów prawa materialnego tj. art. 6 k.c. oraz art. 154 § 1 k.c.

Po wielokrotnych zmianach powództwa, powodowie ostatecznie dochodzili:

- wynagrodzenia za korzystanie z ich nieruchomości, a więc roszczenia opartego na art. 225 k.c. W zw. z art. 224 § 2 k.c.,

- odszkodowania opartego na art. 415 k.c.

Stosownie do art. 224§ 1 k.c. nie jest obowiązany do wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy samoistny posiadacz w dobrej wierze.

Zgodnie z art. 154 § 1 k.c., domniemywa się, że mury, płoty, miedze, rowy i inne urządzenia podobne, znajdujące się na granicy gruntów sąsiadujących, służą do wspólnego użytku sąsiadów. To samo dotyczy drzew i krzewów na granicy. Korzystający z wymienionych urządzeń obowiązani są ponosić wspólnie koszty ich utrzymania (§ 2 art. 154 k.c.).

Zgodzić należy się z Sądem I instancji, że zebrany w sprawie materiał dowodowy pozwala na ustalenie, iż sporna ściana szczytowa budynków usytuowanych na posesjach przy ul. (...) znajduje się w granicy nieruchomości w rozumieniu tego przepisu. W praktyce bowiem ona stanowi faktyczną granicę, rozdzielającą obie posesje od lat 30-tych ubiegłego wieku. W niniejszej sprawie nie zostało obalone domniemanie, że sporna ściana, jako urządzenie usytuowane w granicy dwóch posesji służyć miało właścicielom obu nieruchomości. Wiedza właścicieli nieruchomości o usytuowaniu ściany szczytowej („w granicy”) i o braku samodzielnej ściany szczytowej budynku z posesji pod nr 57a jest oczywista i wprost wynika z okoliczności przytaczanych przez obie strony oraz ich zeznań.

Rację ma Sąd I instancji, że w toku postępowania w przedmiotowej sprawie nie zostało obalone domniemanie wynikające z art. 154 k.c.. Według relacji obu stron sporu, przed wszczęciem niniejszego sporu łączyły je dobrosąsiedzkie stosunki, kontynuowane od pokoleń. Wzniesienie budynków, z których jeden nie miał odrębnej ściany szczytowej, lecz korzystał ze ściany usytuowanej w granicy obu posesji i wieloletnie zgodne korzystanie z tej ściany przez właścicieli obu nieruchomości potwierdza, że zastosowanie w niniejszej sprawie ma reguła z art. 154 § 1 k.c. Nie świadczy o innej woli właścicieli nieruchomości projekt przebudowy i rozbudowy domu na nieruchomości pod nr 57a, w którym przewidziano wzniesienie przy okazji przebudowy budynku samodzielnej ściany szczytowej. Czym innym jest bowiem wymaganie związane z aktualnymi standardami budowlanymi, a czym innym prawo sąsiedzkie. Ani przed przystąpieniem do przebudowy Powód nie żądał od Pozwanego wzniesienia osobnej ściany szczytowej, ani nie żądał tego w trakcie prac budowlanych, ani po ich zakończeniu. Co więcej, kilka lat po rozbudowanie domu przez pozwanego wyraził zgodę na ocieplenie nadbudowanej ściany. Powodowie w żaden sposób nie uzewnętrznili odmiennej woli korzystania ze ściany szczytowej aż do chwili wniesienia pozwu w niniejszej sprawie.

Przepis art. 154 § 1 k.c. stanowi podstawę domniemania potwierdzające prawo pozwanego do korzystania ze ściany znajdującej się w granicy nieruchomości położonych przy ul. (...). Korzystania tego nie można utożsamiać z korzystaniem z nieruchomości powodów, nawet pomimo tego, że sporna ściana jest elementem konstrukcji budynku na posesji, która stanowiła do 2019 roku własność powodów.

Zgodzić należy się w pełni z Sądem I instancji, że w takim wypadku nie należy się wynagrodzenie, o którym stanowi przepis art. 225 k.c. w zw. z art. 224 § 2 k.c.

Mając powyższe na uwadze, roszczenie Powodów o wynagrodzenie za korzystanie z nieruchomości, jako niezasadne, podlegało oddaleniu.

Powodowie dochodzili również odszkodowania za szkodę wywołaną zmniejszeniem wartości ich nieruchomości wskutek bezprawnych działań pozwanego. Podstawą prawną ich roszczenia jest art. 415 k.c.

Zdaniem Sądu Okręgowego, Sąd I instancji w sposób prawidłowy przyjął, że powodowie nie udowodnili, iż pozwany wyrządził im szkodę swoim bezprawnym zachowaniem. Tej bezprawności upatrywali w przeprowadzeniu przez pozwanego przebudowy i rozbudowy budynku usytuowanego na nieruchomości, której pozwany jest współwłaścicielem, niezgodnie z obowiązującymi przepisami, z odstępstwem od pierwotnego projektu budowalnego. Decyzją Powiatowego Inspektora Nadzoru B. w Ł. z 16 listopada 2005 roku postępowanie administracyjne prowadzone przez organy nadzoru budowlanego w przedmiocie przebudowy i rozbudowy budynku pozwanego zostało umorzone ze wskazaniem, że budynek jednorodzinny oraz ogrodzenie na nieruchomości zostały zrealizowane zgodnie z obowiązującymi przepisami. Ta decyzja się ostała i przeczy twierdzeniom powodów, że rozbudowa budynku na sąsiedniej nieruchomości została wykonana niezgodnie z przepisami. Nie została więc udowodniona bezprawność zachowania pozwanego, co jest warunkiem jego odpowiedzialności odszkodowawczej.

W tym stanie rzeczy, zgodzić należy się z Sądem I instancji, że powodowie nie udowodnili zasadności swoich roszczeń, tym samym formułowany zarzut naruszenia art. 6 k.c. nie znajduje żaden go uzasadnienia.

Mając na uwadze powyższe, Sąd Okręgowy oddalił apelację jako bezzasadną na podstawie art. 385 k.p.c..

O kosztach postępowania apelacyjnego Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 98 k.p.c. w zw. z § 2 pkt 6 i §10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności adwokackie ( Dz.U. poz.1800 zez.).