Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 19 grudnia 2017 roku, Sąd Rejonowy dla Łodzi – Widzewa w Łodzi zasądził od (...) Spółki Akcyjnej w W. na rzecz A. T. kwotę 3.051,64 złotych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 8 września 2016 roku do dnia zapłaty oraz kwotę 1.572,82 złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania. W punkcie drugim wyroku, zasądził od (...) Spółki Akcyjnej w W. na rzecz W. T. kwotę 2.682,64 złotych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 8 września 2016 roku do dnia zapłaty oraz kwotę 1.572,82 złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania, oddalił powództwo w pozostałym zakresie oraz nakazał pobrać na rzecz Skarbu Państwa Sądu Rejonowego dla Łodzi-Widzewa w Łodzi od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej w W. kwotę 415,59 złotych oraz od powódek A. T. i W. T. kwoty po 18,07 złotych tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych.

Sąd Rejonowy swoje rozstrzygnięcie oparł na następujących ustaleniach i zważył co następuje:

W dniu 9 stycznia 2015 roku miał miejsce wypadek samochodowy, w wyniku którego uszkodzeniu uległ samochód marki V. (...) o numerze rejestracyjnym (...), którego współwłaścicielkami są powódki A. T. i W. T.. Na skutek wypadku z dnia 9 stycznia 2015 roku w samochodzie marki V. o numerze rejestracyjnym (...) uszkodzeniu uległy:okładzina zderzaka tylnego (wykładzina zderzaka tylnego, tłumik zderzaka tylnego (wspornik zderzaka tylnego), spojler zderzaka tylnego, wspornik zderzaka tylnego wewnętrzny, oraz poprzeczka zderzaka tylnego. Elementy te podlegają wymianie.

W dniu 13 stycznia 2015 roku powódki zgłosiły szkodę pozwanemu Zakładowi (...). Szkoda została zarejestrowana pod numerem PL (...). Rzeczoznawca działający na rzecz ubezpieczyciela dokonał oględzin przedmiotowego samochodu wykonując dokumentację fotograficzną oraz kosztorys naprawy przy pomocy specjalistycznego programu E.. Według ww. kosztorysu koszt naprawy brutto przedmiotowego pojazdu przy uwzględnieniu stawki roboczogodziny równej 60 zł netto wynosi 1.474,21 zł.

W związku z powyższym decyzją z dnia 29 lutego 2016 roku pozwany ustalił odszkodowanie z tytułu omawianej szkody w wysokości 1.474,21 zł.

W dniu 17 stycznia 2015 roku powódka W. T. podpisała upoważnienie, z którego wynika, że strona pozwana winna dokonać wypłaty należnego odszkodowania z tytułu omawianej szkody na rzecz (...) Sp. z o.o. w Ł..

W dniu 20 stycznia 2015 roku pracownik (...) Sp. z o.o. w Ł. sporządził kosztorys naprawy przedmiotowego pojazdu nr (...), z którego wynika, że koszt naprawy brutto przedmiotowego pojazdu przy uwzględnieniu stawki roboczogodziny równej 125 zł netto wynosi 2.983,86 zł.

W dniu 10 września 2015 roku A. T. cofnęła upoważnienie do wypłaty należnego odszkodowania z tytułu omawianej szkody na rzecz (...) Sp. z o.o. w Ł..

W marcu 2016 roku rzeczoznawca działający na rzecz ubezpieczyciela dokonał powtórnych oględzin przedmiotowego samochodu wykonując dokumentację fotograficzną oraz kosztorys naprawy nr (...) z dnia 7 marca 2016 roku przy pomocy specjalistycznego programu E.. Według ww. kosztorysu koszt naprawy brutto przedmiotowego pojazdu przy uwzględnieniu stawki roboczogodziny równej 60 zł netto wynosi 2.610,20 zł. W powyższym kosztorysie urealnienie na części zamienne V. w wysokości 55%, wskazano części zamienne oryginalne dokonując zapisu: „Brak części do optymalizacji”.

W związku z powyższym decyzją z dnia 31 maja 2016 roku pozwany ustalił wysokość należnego odszkodowania na kwotę 2.610,20 zł.

Powódki kwestionując wysokość szkody ustalonej przez stronę pozwaną zleciły spółce (...) Sp. z o.o. w S. sporządzenie prywatnej kalkulacji kosztów naprawy przedmiotowego pojazdu. Z kalkulacji naprawy przedmiotowego pojazdu nr (...) z dnia 10 czerwca 2016 roku sporządzonej przy pomocy specjalistycznego programu A. wynika, że koszt naprawy brutto przy uwzględnieniu stawki roboczogodziny równej 90 zł netto wynosi 8.041,14 zł.

Z tytułu sporządzenia prywatnej kalkulacji naprawy nr (...) A. T. poniosła wydatek w wysokości 369 zł.

Oszacowane, uzasadnione koszty naprawy samochodu osobowego marki V. o numerze rejestracyjnym (...) po szkodzie z dnia 9 stycznia 2015 roku przy użyciu oryginalnych części zamiennych z logo producenta pojazdu wynoszą 7.975,49 zł brutto.

Naprawa przedmiotowego samochodu pojazdu, która zostałaby wykonana przy użyciu oryginalnych części zamiennych z logo producenta pojazdu zgodnie z zasadami sztuki pozwoliłaby na przywrócenia walorów technicznych, estetycznych i użytkowych pojazdu i nie powodowałaby ubytku wartości handlowej w/w pojazdu.

Na podstawie tak poczynionych ustaleń, Sąd Rejonowy zważył, że w niniejszej sprawie znajdują zastosowanie art. 436 § 2 k.c. w związku z art. 415 k.c. oraz art. 822 § 1 k.c. oraz art. 19 ust. 1 ustawy z 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, U.­czeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz.U.2013.392 z późn. zm.).

Sąd I instancji podkreślił, że w przedmiotowej sprawie fakt zaistnienia szkody powstałej w dniu 9 stycznia 2015 roku w samochodzie marki V. (...) o numerze rejestracyjnym (...) skutkującej powstaniem obowiązku wypłaty odszkodowania przez pozwany Zakład (...) oraz fakt wypłaty na odszkodowania w wysokości 2.610,20 zł na rzecz powódek były bezsporne.

Biegły oszacował, że tzw. przeciętny, ekonomicznie uzasadniony koszt naprawy samochodu marki V. o numerze rejestracyjnym (...) wynikający z kolizji z dnia 9 stycznia 2015 roku wg cen z daty szkody, przy użyciu oryginalnych części zamiennych z logo producenta pojazdu wynosi 7.975,49 zł brutto.

Przyjmując, z jednej strony wysokość pełnego odszkodowania w zakresie kosztów naprawy, jakie należy się powódkom to jest kwotę 7.975,49 zł brutto oraz z drugiej strony kwotę wypłaconą już przez ubezpieczyciela w toku postępowania likwidacyjnego na rzecz powódek to jest kwotę 2.610,20 zł brutto Sąd zasądził od pozwanego na rzecz każdej z powódek jako współwłaścicielek przedmiotowego pojazdu w częściach równych kwotę po 2.682,69 zł. i oddalił żądanie pozwu w pozostałym zakresie jako nieudowodnione. Dodatkowo Sąd Rejonowy zasądził od strony pozwanej na rzecz powódki A. T. kwotę 369 zł tytułem zwrotu kosztów sporządzenia przez powódkę kalkulacji prywatnej.

O odsetkach Sąd orzekł na podstawie art. 481 k.c. w zw. z art. 455 k.c. i zasądził je zarówno od kwoty 2.682,64 zasądzonej na rzecz każdej z powódek jak i od kwoty 369 zł zasądzonej na rzecz powódki A. T. od dnia następującego po dniu doręczenia pozwanemu Zakładowi (...) odpisu pozwu z załącznikami to jest od dnia 8 września 2016 roku do dnia zapłaty i oddalił powództwo w pozostałym zakresie. Zdaniem Sądu strona powodowa nie wykazała bowiem, aby wcześniej wzywała pozwanego do zapłaty kwoty dochodzonej niniejszym pozwem.

O kosztach procesu Sąd Rejonowy orzekł w oparciu o art. 100 zdanie 1 k.p.c.

Od powyższego orzeczenia apelację wywiodła strona powodowa zaskarżając powyższe orzeczenie w części tj. co do:

1. pkt 3 wyroku w części oddalającej powództwo w zakresie żądania odsetek:

a) na rzecz powódki A. T. od kwoty 2.682,64 zł

- odsetek ustawowych od dnia 12.02.2015 r. do dnia 31.12.2015 r.

- oraz odsetek ustawowych za opóźnienie od dnia 01.01.2016 r. do dnia 07.09.2016 r.

b) na rzecz powódki W. T. od kwoty 2.682,64 zł.;

- odsetek ustawowych od dnia 12.02.2015 r. do dnia 31.12.2015 r.

- oraz odsetek ustawowych za opóźnienie od dnia 01.01.2016 r. do dnia 07.09.2016 r.

2. co do pkt 1 i 2 wyroku w częściach rozstrzygających o kosztach procesu za I instancję w całości;

3. co do pkt 4. w części nakazującej pobranie na rzecz Skarbu Państwa Sądu Rejonowego dla Łodzi-Widzewa w Łodzi od powódek kwot po 18,07 zł. tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych.

Wyrokowi Sądu I instancji w zaskarżonej części skarżący zarzucił:

1. naruszenie przepisów prawa materialnego, a to art. 481 § 1 k.c. w zw. z art. 455 k.c. poprzez ich niewłaściwe zastosowanie oraz art. 817 § 1 k.c. w zw. z art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 22.05.2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. z 2003 r., Nr 124, poz. 1152) poprzez ich niezastosowanie, co doprowadziło do uznania, iż powódkom należą się odsetki od dochodzonej części roszczenia odszkodowawczego dopiero od dnia następującego po dniu doręczenia pozwanemu odpisu pozwu wraz z załącznikami, tj. od dnia 08.09.2016 r., podczas gdy zgodnie z powołanymi przepisami zakład ubezpieczeń co do zasady jest zobowiązany spełnić świadczenie odszkodowawcze w terminie 30 dni od dnia złożenia przez poszkodowanego zawiadomienia o szkodzie, zaś zaniechanie dokonania wypłaty w tym terminie powoduje, że ubezpieczyciel popada w opóźnienie uprawniające wierzyciela do naliczania odsetek z tego tytułu.

2. naruszenie przepisów postępowania, a to art. 100 zd. 1 k.p.c. poprzez:

a) jego błędne zastosowanie, gdy w przedmiotowym stanie faktycznym Sąd I instancji winien był oprzeć się na treści art. 100 zd. 2 k.p.c., ponieważ strona powodowa uległa tylko co do nieznacznej części swego żądania.

b) ustalenie, iż powódki wygrały proces 92%, w sytuacji, gdy wygrały go w 99%.

Skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez:

1. zasądzenie od pozwanego (...) S.A. w W.:

a) na rzecz A. T. odsetek od kwoty 2.682,64 zł

- od dnia 12.02.2015 r. do dnia 31.12.2015 r. odsetek ustawowych;

- zaś od dnia 01.01.2016 r. do dnia 07.09.2016 r. oraz odsetek ustawowych za opóźnienie;

b) na rzecz W. T. odsetek od kwoty 2.682,64 zł

- od dnia 12.02.2015 r. do dnia 31.12.2015 r. odsetek ustawowych;

- zaś od dnia 01.01.2016 r. do dnia 07.09.2016 r. oraz odsetek ustawowych za opóźnienie;

2. zasądzenie od pozwanego na rzecz powódek zwrotu kosztów postępowania w pierwszej instancji, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych, w pełnej wysokości.

3. nakazanie pobrania od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa Sądu Rejonowego dla Łodzi-Widzewa w Łodzi dalszej kwoty w łącznej wysokości 36,14 zł. tytułem nieuiszczonych przez stronę powodową kosztów sądowych.

Nadto skarżący wniósł o zasądzenie od pozwanego na rzecz powódek zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja jest zasadna w przeważającej części.

Skarżący w pozwie domagał się zasądzenia od (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz każdej z powódek kwoty po 2.720,47 zł tytułem odszkodowania z ustawowymi odsetkami od kwoty 2.715,47 zł od dnia 9 lutego 2015 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku i z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty oraz o zasądzenie od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz powódki A. T. kwoty 369 zł tytułem odszkodowania z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia wytoczenia powództwa do dnia zapłaty.

Z uwagi na treść art. 481 § 1 k.c. w zw. z art. 455 k.c. oraz art. 817 § 1 k.c. w zw. z art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 22.05.2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. z 2003 r., Nr 124, poz. 1152) co do kwot dochodzonych w punkcie 1 pozwu znajduje zastosowanie termin 30 -dniowy, liczony od dnia złożenia przez poszkodowanego lub uprawnionego zawiadomienia o szkodzie.

Spełnienie świadczenia w terminie późniejszym niż przewidziane w art. 14 ust. 1 cytowanej ustawy może być usprawiedliwione jedynie wówczas, gdy ubezpieczyciel powoła się na istnienie przeszkód w postaci niemożliwości wyjaśnienia okoliczności koniecznych do ustalenia odpowiedzialności albo wysokości świadczenia, pomimo działań podejmowanych ze szczególną starannością (zob. wyrok SN z dnia 18 listopada 2009 r., II CSK 257/09). R. legis wskazanego przepisu, podobnie jak i art. 817 k.c., opiera się na uprawnieniu do wstrzymania wypłaty odszkodowania w sytuacjach wyjątkowych, gdy istnieją niejasności odnoszące się do samej odpowiedzialności ubezpieczyciela albo wysokości szkody. Ustanawiając krótki termin spełnienia świadczenia ustawodawca wskazał na konieczność szybkiej i efektywnej likwidacji szkody ubezpieczeniowej. / por. Wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie - I Wydział Cywilny z dnia 1 grudnia 2015 r. I ACa 418/15/.

Po otrzymaniu zawiadomienia o wypadku ubezpieczyciel jako profesjonalista korzystający z wyspecjalizowanej kadry i w razie potrzeby z pomocy rzeczoznawców (art. 355 § 2 KC) - obowiązany jest do ustalenia przesłanek swojej odpowiedzialności, czyli samodzielnego i aktywnego wyjaśnienia okoliczności wypadku oraz wysokości powstałej szkody. Nie może też wyczekiwać na prawomocne rozstrzygnięcie sądu. Bierne oczekiwanie ubezpieczyciela na wynik toczącego się procesu naraża go na ryzyko popadnięcia w opóźnienie lub zwłokę w spełnieniu świadczenia odszkodowawczego. Rolą sądu w ewentualnym procesie może być jedynie kontrola prawidłowości ustalenia przez ubezpieczyciela wysokości odszkodowania (por. wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 10 stycznia 2000 r., III CKN 1105/98, OSNC 2000 r. Nr 7-8, poz. 134, z dnia 19 września 2002 r., V CKN 1134/00, i z dnia 15 lipca 2004 r., V CK 640/03).

Jak ustalił Sąd Rejonowy powódki zgłosiły szkodę pozwanemu Zakładowi (...) w dniu 13 stycznia 2015 roku. Okoliczność ta nie była przez stronę pozwaną kwestionowana. Zarówno w odpowiedzi na pozew, jak również na dalszym etapie postępowania pozwany nie kwestionował również sposobu i terminu naliczania odsetek ustawowych co do kwot dochodzonych pozwem. Mając na uwadze treść artykułu 230 k.p.c. uznać należy, że pozwany przyznał przedmiotowy fakt.

Co więcej, celem wykazania prawdziwości swych twierdzeń, skarżący w punkcie IV pkt. 2 pozwu wniósł o zobowiązanie pozwanego do dostarczenia akt szkody i dopuszczenie dowodu z dokumentów znajdujących się w aktach szkodowych na okoliczność przebiegu likwidacji szkody. Żądanie to ponowił w piśmie procesowym z dnia 3 października 2016 roku. Zarządzeniem z dnia 14 października 2016 roku, doręczonym pozwanego w dniu 31 października 2016 roku, zobowiązano pozwanego do złożenia pełnej dokumentacji szkodowej. Pomimo tego, pełne akta szkody nie zostały złożone przez stronę pozwaną do akt sprawy do dnia wydania rozstrzygnięcia. Z uwagi na treść art. 233 § 2 k.p.c. okoliczność ta niewątpliwe obciąża stronę pozwaną.

Z uwagi na treść art. 817 § 1 k.c. w zw. z art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 22.05.2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. z 2003 r., Nr 124, poz. 1152) nie sposób podzielić stanowiska Sądu Rejonowego, że powódki w zakresie kwoty dochodzonej w punkcie 1 pozwu miały obowiązek wcześniejszego wezwania pozwanego do zapłaty.

Pozwany nie wykazał w toku procesu, aby istniały jakiekolwiek przeszkody w postaci niemożliwości wyjaśnienia okoliczności koniecznych do ustalenia odpowiedzialności albo wysokości świadczenia, pomimo działań podejmowanych ze szczególną starannością.

Mając powyższe na uwadze, skoro szkoda została zgłoszona pozwanemu przez powódki w dniu 13 stycznia 2015 roku, to termin do wypłaty odszkodowania upłynął pozwanemu w dniu 12 lutego 2015 roku. Uwzględniając treść art. 481 k.c. pozwany popadł w opóźnienie ze spełnieniem świadczenia odszkodowawczego od dnia następnego po upływie 30 - dniowego terminu od dnia złożenia przez powódki zawiadomienia o szkodzie tj. od dnia 13 lutego 2015 roku, nie jak domaga się skarżący w apelacji od dnia 12 lutego 2015 roku.

Z uwagi na powyższe, Sąd Okręgowy działając na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. zmienił zaskarżony wyroku w postulowanym w żądaniu apelacji zakresie, jednak datę początkową naliczenia odsetek ustawowych od kwot 2.682,64 złote należało ustalić na dzień 13 lutego 2015 roku, nie zaś jak domagał się apelujący od dnia 12 lutego 2015 roku. Stąd też apelacja w tej części podlegała oddalaniu, co też Sąd Okręgowy uczynił w punkcie II wyroku.

Za zasadny należy również uznać zarzut naruszenia art. 100 k.p.c.

Zgodnie z treścią art. 100 zd. 2 k.p..c Sąd może również dokonać obciążenia tylko jednej strony całością kosztów, gdy przeciwnik procesowy uległ tylko co do nieznacznej części swojego żądania albo gdy określenie należnej mu sumy zależało od wzajemnego obrachunku czy oceny sądu (por. m.in. postanowienie SN z dnia 10 marca 1972 r., II CZ 6/72, LEX nr 7072; postanowienie SN z dnia 28 lutego 1985 r., II CZ 21/85, LEX nr 8690; postanowienie SN z dnia 10 maja 1985 r., II CZ 56/85, LEX nr 8716). Za „nieznaczną część żądania” uznaje się w literaturze wartość majątkową lub kwotę pieniężną tak nieznaczną, że strona nie wdałaby się w proces, gdyby miała dochodzić tylko takiego roszczenia lub przed takim roszczeniem się bronić (przy uwzględnieniu jej konkretnej sytuacji życiowej). (Por. glosa K. Lipińskiego do orzeczenia SN z dnia 16 stycznia 1957 r., 2 CZ 79/56, OSPiKA 1958, z. 33, poz. 69; glosa aprobująca E. Wengerka do postanowienia SN z dnia 21 stycznia 1963 r., III CR 191/62, OSNC 1964, nr 1, poz. 64.).

Mając na uwadze powyższe rozważania, w realiach niniejszej sprawy podstawą rozliczenia kosztów procesu winien stanowić przepis art. 100 zd. 2 k.p.c.

Jak ustalono, powódki utrzymały się ze swoim żądaniem w 99 % ( 98,69%). Tymczasem Sąd Rejonowy błędnie ustalił, że powódki wygrały spór w 92% zaś pozwana w 8 % i w takich proporcjach strony mają prawo żądania zwrotu poniesionych przez siebie kosztów procesu. Skoro powódki uległy jedynie w 1,31%, uznać należy, że powódki uległy ze swoim żądaniem jedynie w minimalnej części. Stąd też na podstawie art. 100 zd. 2 k.p.c. Sąd Okręgowy dokonał korekty rozstrzygnięcia w tym zakresie obciążając pozwanego całością kosztów procesu wywołanych postępowaniem przed Sądem I instancji. Powódki poniosły koszty procesu w łącznej wysokości 3.525 złotych. Z uwagi na powyższe, Sąd Okręgowy zasądził od pozwanego na rzecz każdej z powódek kwotę po 1.762,50 zł (3.525 zł: 2) tytułem zwrotu poniesionych kosztów procesu (punkt I. 1 i II. 2 sentencji wyroku).

Z tej też przyczyny, na podstawie art. 113 ust.1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tj. z dnia 21 kwietnia 2016 r. Dz.U. z 2016 r. poz. 623) w zw. z art. 100 zdanie 2 k.p.c., Sąd Okręgowy nakazał pobrać na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego dla Łodzi – Widzewa w Łodzi tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych od pozwanego kwotę 451,73 zł tytułem zwrotu całości nieuiszczonych kosztów sądowych (punkt I.4 sentencji wyroku).

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono na podstawie art. 100 zd. 2 k.p.c. w związku z art. 397 § 2 k.p.c. Apelacja powódek została oddalona w nieznacznej części – jedynie w zakresie początkowego terminu naliczenia odsetek ustawowych. Stąd też pozwanego obciążono całością kosztów procesu w postępowaniu apelacyjnym które łącznie wyniosły kwotę 302 złote.