Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 10 listopada 2016 roku Sąd Rejonowy dla Łodzi – Widzewa w Łodzi pozbawił wykonalności tytuł wykonawczy – wyrok zaoczny Sądu Rejonowego dla Miasta Stołecznego Warszawy w Warszawie z dnia 9 marca 2011r.
w sprawie I C 1540/10 częściowo, a mianowicie w zakresie zasądzonych tym wyrokiem odsetek ustawowych, liczonych od dnia 2 października 2009 roku do dnia 10 czerwca 2015 roku oraz orzekł o kosztach procesu.

Przedmiotowy wyrok wynikał z uznania za zasadne żądania pozbawienia wykonalności wyroku zaocznego Sądu Rejonowego dla Miasta Stołecznego Warszawy w Warszawie z dnia 9 marca 2011 roku w sprawie I C 1540/10 w zakresie zasądzonych tym wyrokiem odsetek ustawowych, liczonych od dnia 2 października 2009 roku do dnia 10 czerwca 2015 roku. Sąd I instancji wywiódł, że w opisanym zakresie doszło w 2011, a następnie w 2015 rok do przerwanie biegu przedawnienia na skutek wszczęcia przez wierzyciela egzekucji. W tej sytuacji przedawnienie objęło jednak wyłącznie odsetki narosłe na 3 lata przed wszczęciem drugiego z postępowań egzekucyjnych, a więc od dnia 30 czerwca 2012 roku, albowiem przerwanie przedawnienia w 2011 roku nie ma znaczenia skoro z mocy art. 124 § 1 k.c. zaczęło ono biec na nowo po jego zakończeniu. Ponieważ żądano pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności odnośnie odsetek do dnia 10 czerwca 2012 roku,
a sądowi nie wolno wychodzić poza żądanie pozwu, uwzględniono powództwo
w zakresie dat od dnia 2 października 2009 roku do dnia 10 czerwca 2012 roku (choć omyłkowo wskazano datę z roku 2015).

W apelacji od powyższego wyroku pozwany podniósł następujące zarzuty:

- naruszenia art. 316 § 1 k.p.c. w zw. art. 321 § 1 k.p.c. poprzez orzeczenie ponad żądanie i pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego w postaci wyroku zaocznego Sądu Rejonowego dla m. st. Warszawy w Warszawie z dnia 9 marca 2011 r. w sprawie o sygn. akt I C 1540/10 opatrzonego klauzulą wykonalności z dnia
17 sierpnia 2011 r. w zakresie zasądzonych tym wyrokiem odsetek ustawowych licznych od dnia 2 października 2009 r. do dnia 10 marca 2011 r. oraz od dnia
11 czerwca 2012 r. do dnia 10 czerwca 2015 r. w sytuacji, gdy powód pozwem z dnia 27.07.2015 r. wniósł wyłącznie o pozbawienie wykonalności przedmiotowego tytułu wykonawczego w zakresie zasądzonych tym wyrokiem odsetek ustawowych licznych od dnia 9 marca 2011 r. do dnia 10 czerwca 2012 r., nie dokonując rozszerzenia powództwa w dalszym toku postępowania, wobec czego Sąd I instancji orzekając
w niniejszej sprawie dokonał orzeczenia ponad żądanie;

- naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. w związku z art. 227 k.p.c. polegające na dowolnej, sprzecznej z zasadami doświadczenia życiowego i wskazaniami wiedzy, ocenie materiału dowodowego przejawiającej się w uznaniu, iż roszczenie z tytułu odsetek ustawowych za okres od dnia 2 października 2009 r. do dnia 10 czerwca 2015 r., zasądzonych na rzecz pozwanego wyrokiem zaocznym wydanym przez Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy w Warszawie z dnia 9 marca 2011 r., sygn. akt I C 1540/10 uległo przedawnieniu, podczas gdy bieg przedawnienia ww. roszczenia był zawieszony do dnia uprawomocnienia się wyroku z dnia 9 marca 2011 r., a kolejno skutecznie przerywany w wyniku nadania ww. wyrokowi klauzuli wykonalności
w dniu 17 sierpnia 2011 r., wszczęcia postępowania egzekucyjnego przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Rybniku Z. Z. w sprawie
o sygn. akt KM 3872/11, a następnie w wyniku wszczęcia postępowania egzekucyjnego przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym dla Łodzi - Widzewa w Łodzi K. P. w sprawie o sygn. akt KM 38209/15, wobec czego roszczenie pozwanego nie uległo przedawnieniu;

- naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. w związku z art. 227 k.p.c. polegające na dowolnej, sprzecznej z zasadami doświadczenia życiowego i wskazaniami wiedzy, ocenie materiału dowodowego przejawiającej się w uznaniu, iż roszczenie z tytułu odsetek ustawowych za okres od dnia 2 października 2009 r. do dnia 17 sierpnia 2011 r., zasądzonych na rzecz pozwanego wyrokiem zaocznym wydanym przez Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy w Warszawie z dnia 9 marca 2011 r., sygn. akt I C 1540/10 uległo przedawnieniu, podczas gdy bieg przedawnienia ww. roszczenia był zawieszony od dnia wniesienia pozwu, tj. od dnia 1 października 2009 r. do dnia uprawomocnienia się wyroku zaocznego z dnia 9 marca 2011 r., a kolejno skutecznie przerywany w wyniku nadania ww. wyrokowi klauzuli wykonalności w dniu
17 sierpnia 2011 r., wobec czego ww. roszczenie nie uległo przedawnieniu;

- naruszenia art. 117 § 2 k.c. w zw. z art. 123 § 1 pkt 1 k.c. poprzez ich niewłaściwe zastosowanie i uznanie, iż roszczenie z tytułu odsetek ustawowych za okres od dnia 2 października 2009 r. do dnia 10 czerwca 2015 r., zasądzonych na rzecz pozwanego wyrokiem zaocznym wydanym przez Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy w Warszawie z dnia 9 marca 2011 r., sygn. akt I C 1540/10 uległo przedawnieniu, podczas gdy bieg przedawnienia ww. roszczenia był zawieszony do uprawomocnienia się wyroku z dnia 9 marca 2011 r., a kolejno skutecznie przerywany w wyniku nadania ww. wyrokowi klauzuli wykonalności w dniu 17 sierpnia 2011 r., wszczęcia postępowania egzekucyjnego przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym
w R. Z. Z. w sprawie o sygn. akt KM 3872/11, a następnie
w wyniku wszczęcia postępowania egzekucyjnego przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym dla Łodzi - Widzewa w Łodzi K. P. w sprawie o sygn. akt KM 38209/15, wobec czego do upływu terminu przedawnienia roszczenia nie doszło, w szczególności w zakresie odsetek od dnia 2 października 2009 r. do dnia
17 sierpnia 2011 r., a także od dnia 10 czerwca 2012 r. do dnia 10 czerwca 2015 r.

W konkluzji pozwany sformułował wniosek o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powoda S. S. na rzecz pozwanego C. I. Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty zwrotu kosztów postępowania wraz z kosztami zastępstwa adwokackiego według norm przepisanych za postępowanie przed Sądem I instancji; a także zasądzenie od powoda S. S. na rzecz pozwanego C. I. Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty zwrotu kosztów postępowania wraz z kosztami zastępstwa adwokackiego według norm przepisanych za postępowanie apelacyjne.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

apelacja jest częściowo zasadna.

Sąd II instancji rozpoznając apelację, ocenił stan faktyczny ustalony przez Sąd
I instancji jako prawidłowy i zgodny z zebranym w sprawie materiałem dowodowym, a w konsekwencji na podstawie art. 382 k.p.c. przyjął jego ustalenia za własne.

Przechodząc do oceny zarzutów apelacji na wstępie podkreślić należy, że chybiony jest zarzut naruszenia art. 233 § 1 w związku z art. 227 k.p.c., których naruszenia pozwany upatruje w błędnej jego zdaniem ocenie Sądu I instancji co do kwestii przedawnienia roszczenia i skutków jakie ono wywołało w sferze zobowiązań powoda. W tym miejscu zachodzi potrzeba wyjaśnienia, że przywołane przepisy stanowią co jest przedmiotem dowodu oraz jakimi dyrektywami powinien kierować się sąd dokonując ustaleń faktycznych będących wynikiem oceny dowodów. Tymczasem skarżący w istocie nie podważa ustaleń Sądu Rejonowego, albowiem mimo formalnego przytoczenia zarzutu obrazy przepisów prawa procesowego w istocie kwestionuje dokonaną przez Sąd Rejonowy ocenę prawną skuteczności czynności dokonywanych przez niego w świetle art. 123 § 1 pkt 1 k.c., ta zaś kwestia przynależy nie do sfery ustaleń faktycznych, lecz do sfery prawa materialnego.

Zasadny okazał się natomiast zarzut naruszenia art. 321 § 1 k.p.c. Dla uzasadnienia tego poglądu odwołać należy się w pierwszej kolejności do treści żądania sformułowanego w pozwie, w którym powód domagał się pozbawienia wykonalności wyroku zaocznego Sądu Rejonowego dla Miasta Stołecznego Warszawy w Warszawie z dnia 9 marca 2011 roku w sprawie I C 1540/10 w zakresie zasądzonych tym wyrokiem odsetek ustawowych za okres od dnia 9 marca 2011 roku do dnia 10 czerwca 2012 roku. Tymczasem, Sąd I instancji uwzględniając roszczenie w zakresie odsetek za okres od dnia 2 października 2009 roku do dnia 9 marca 2011 roku oraz za okres od dnia 10 czerwca 2012 roku do dnia 10 czerwca 2015 roku niewątpliwie wyszedł ponad żądanie pozwu. Na marginesie zauważyć też trzeba, iż nawet gdyby powód domagał się pozbawienia wykonalności opisanego wyroku co odsetek za okres od dnia 2 października 2009 roku do dnia 8 marca 2011 roku, to tak sformułowane żądanie również nie mogłoby być uwzględnione. Przyjmuje się bowiem, że do stwierdzonych wyrokiem roszczeń o odsetki za opóźnienie wymagalnych w dacie uprawomocnienia się wyroku zastosowanie znajduje dziesięcioletni termin przedawnienia (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 stycznia 2014 roku
w sprawie I CSK 197/13, publ. OSNC 2014 nr 10), który w przedmiotowej sprawie
z oczywistych powodów jeszcze nie upłynął. Z uwagi zatem na granice żądania zgłoszone przez powoda, rozważeniu podlega jedynie przedawnienie odsetek za opóźnienie należnych i wymagalnych od dnia wydania przedmiotowego wyroku do dnia 10 czerwca 2012 roku.

Wyrok zaoczny, którego pozbawienia wykonalności w części domaga się powód uprawomocnił się w dniu 19 marca 2011 roku, trzyletniemu przedawnieniu mogły więc ulec jedynie te odsetki ustawowe, które powstały po tej dacie. Początkowo bieg terminu przedawnienia rozpoczęty od dnia uprawomocnienia się wyroku zaocznego został przerwany na skutek złożenia przez wierzyciela w dniu 8 sierpnia 2011 roku wniosku o nadanie klauzuli wykonalności i rozpoczął od nowa swój bieg z chwilą nadania opisanemu orzeczeniu w dniu 17 sierpnia 2011 roku klauzuli wykonalności. Nie ma jednakże racji skarżący twierdząc, iż ponownie do skutecznego przerwania przedawnienia doszło w dniu 25 października 2011 roku wobec wszczęcia postępowania egzekucyjnego w sprawie o sygn. akt Km 3872/11, albowiem postępowanie to zostało umorzone na wniosek wierzyciela w dniu 1 grudnia 2011 roku. Wbrew odmiennej ocenie pozwanego, nie w każdym przypadku wszczęcie postępowania egzekucyjnego skutkuje przerwaniem biegu przedawnienia. Sąd Okręgowy stoi na stanowisku, że wniosek wierzyciela o umorzenie postępowania egzekucyjnego oznacza rezygnację z poszukiwania ochrony, a uwzględnienie wniosku przez komornika, przez umorzenie postępowania egzekucyjnego, tworzy ostatecznie stan taki jaki w postępowaniu rozpoznawczym łączy się ze skutecznym cofnięciem pozwu. Podobny pogląd wyraził Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 19 lutego 2015 roku wydanej w sprawie o sygn. akt III CZP 103/14 (publ. Biul. SN 2015 nr 2) uznając, że umorzenie tego postępowania niweczy przerwę przedawnienia spowodowaną jego wszczęciem. Stąd też prawidłowa jest konkluzja Sądu Rejonowego, że wszczęcie w 2011 roku postępowania egzekucyjnego nie doprowadziło do skutecznego przerwania biegu przedawnienia w aktualnej sprawie.
W ocenie Sądu Okręgowego okres przedawnienia upłynął natomiast w stosunku do odsetek ustawowych za czas od 18 sierpnia 2011 roku do 10 czerwca 2012 roku,
z uwagi na niepodjęcie przez pozwanego czynności egzekucyjnych w czasie gdy okres przedawnienia w odniesieniu do tych świadczeń okresowych jeszcze nie upłynął. Pierwsze postępowanie egzekucyjne zakończyło się bowiem jak wyjaśniono powyżej wydaniem w dniu 1 grudnia 2011 roku postanowienia o jego umorzeniu, a z kolejnym wnioskiem o nadanie klauzuli wykonalności pozwany wystąpił dopiero w dniu
11 czerwca 2015 roku. Przedawnienie obejmuje więc odsetki narosłe na trzy lata tą datą, czyli od dnia 10 czerwca 2012 roku, a nie jak omyłkowo uznał Sąd I instancji
10 czerwca 2015 roku.

W konsekwencji istniały podstawy do wydania wyroku reformatoryjnego
i ustalenie, że pozbawienie tytułu wykonawczego dotyczy odsetek ustawowych za okres od 18 sierpnia 2011 roku do 10 czerwca 2012 roku, o czym z mocy art. 386 § 1 k.p.c. orzeczono jak w punkcie I sentencji.

W pozostałej części apelacja jako niezasadna podlegała oddaleniu na podstawie art. 385 k.p.c.

O kosztach postępowania apelacyjnego Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 102 k.p.c. nie obciążając nimi powoda. O takim rozstrzygnięciu zdecydował przede wszystkim fakt, iż niekorzystny dla powoda wynik postępowania odwoławczego był
w przeważającym stopniu rezultatem orzeczenia ponad żądanie przez Sąd I instancji,
a także znaczna dysproporcja majątkowa między stronami, które łącznie wyczerpują pojęcie „szczególnie uzasadnionego wypadku” w rozumieniu wskazanego przepisu.