Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 3 lutego 2022 r., Sąd Rejonowy dla Łodzi Śródmieścia w Łodzi w sprawie o sygn. akt II C 1464/20, z powództwa A. K. przeciwko (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Ł. o zapłatę:

⚫

w punkcie pierwszym zasądził od (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Ł. na rzecz A. K. kwotę 24 000 zł tytułem zadośćuczynienia wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 30 marca 2019 roku do dnia zapłaty;

⚫

w punkcie drugim zasądził od (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Ł. na rzecz A. K. kwotę 4 222,74 zł tytułem odszkodowania wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od kwot:

a.  2 530,32 zł od dnia 30 marca 2019 roku do dnia zapłaty;

b.  1 692,42 zł od dnia 19 lutego 2021 roku do dnia zapłaty;

⚫

w punkcie trzecim oddalił powództwo w pozostałej części;

⚫

w punkcie czwartym zasadził od (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Ł. na rzecz A. K. kwotę 2 310,43 zł tytułem kosztów procesu;

⚫

w punkcie czwartym nakazał pobrać na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych kwoty:

a.  212,02 zł od A. K.;

b.  281,04 zł od (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Ł..

Apelację od powyższego wyroku wniósł pozwany, zaskarżając wydane rozstrzygnięcie w części, w jakiej Sąd Rejonowy uwzględnił powództwo i zasądził od pozwanego na rzecz na rzecz powódki kwotę:

⚫

24 000,00 zł tytułem zadośćuczynienia wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 30 marca 2019 roku do dnia zapłaty (punkt 1 wyroku);

⚫

4 222,74 zł tytułem odszkodowania wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od kwot, liczonymi od kwoty 2 530,32 zł od dnia 30 marca 2019 roku do dnia zapłaty, od kwoty 1 692,42 od dnia 19 lutego 2021 roku do dnia zapłaty (punkt 2 wyroku);

⚫

w części orzekającej o kosztach procesu (punkt 4 i 5b wyroku).

Pozwany zarzucił zaskarżonemu orzeczeniu naruszenie przepisów prawa materialnego tj.:

⚫

art. 415 k.c. poprzez jego zastosowanie, a w następstwie przypisanie pozwanemu winy w postaci niedochowania należytej staranności w zakresie wykonywania obowiązków dotyczących utrzymania porządku i bezpieczeństwa klientów na terenie hali sklepu (...). L.,

⚫

oraz art. 481 § 1 k.c. w zw. z art. 455 k.c., poprzez ich niewłaściwe zastosowanie polegające na przyjęciu, że roszczenie o zapłatę zadośćuczynienia stało się wymagalne od dnia następnego po upływie 14 dni od daty doręczenia pozwanemu wezwania do zapłaty.

W związku z podniesionymi zarzutami pozwany, na podstawie art. 368 § 1 pkt 5 k.p.c., wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od strony powodowej na rzecz pozwanego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm prawem przepisanych. Ponadto pozwany wniósł o zasądzenie od strony powodowej na rzecz pozwanego kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm prawem przepisanych oraz o rozpoznanie niniejszej sprawy na rozprawie.

W odpowiedzi na apelację, strona powodowa wniosła o oddalenie apelacji strony pozwanej w całości oraz o zasądzenie od pozwanego na rzecz strony powodowej zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja okazała się bezzasadna.

Sąd I instancji poczynił prawidłowe ustalenia co do wszystkich faktów istotnych – z punktu widzenia właściwych do zastosowania w tym przypadku norm prawa materialnego – dla rozstrzygnięcia sprawy. Sąd Okręgowy, w braku jakichkolwiek ku temu przeszkód w całości przyjął je za własne. Skarżący nie negował prawidłowości podstawy faktycznej zaskarżonego wyroku, zaprezentowanej przez Sąd Rejonowy, albowiem w apelacji brak było zarzutów skierowanych na jej zwalczenie, tj. dotyczących naruszenia prawa procesowego, a także błędu w ustaleniach. W tej sytuacji Sąd Okręgowy w całości ją podzielił i przyjął za własną.

Sąd Okręgowy nie podzielił stanowiska skarżącego o naruszenie przez Sąd I instancji przepisów prawa materialnego.

Zarzut naruszenia art. 415 k.c. należało uznać za chybiony. Punktem wyjścia do rozważań w kwestii odpowiedzialności deliktowej pozwanego jest niewątpliwie zakres powierzonych pozwanemu przez zarządcę sklepu (...). L.”, w tym bowiem zakresie, na mocy art. 429 k.c., materializuje się odpowiedzialność deliktowa pozwanego, z której zwolniony zaś zostaje powierzający. Należy przy tym zaznaczyć, iż art. 429 k.c. obejmuje przypadki powierzenia czynności drugiej osobie do samodzielnego wykonania (por. wyrok SN z 15.07.2021 r., (...) 132/21, LEX nr 3269566), a takimi niewątpliwie był obowiązek „utrzymania czystości” na hali sprzedaży i pasażu handlowym. Obowiązek ten niewątpliwie obejmował wykonywanie bieżących czynności mających na celu usuwanie nieczystości – czy to w formie płynnej czy stałej – z posadzki na hali sprzedaży i pasażu handlowym, tak aby utrzymać ją we właściwym stanie czystości, za co, co istotne, pozwany przejął pełną odpowiedzialność – zarówno co do jakości, jak i sposobu wykonania tego obowiązku przez jego pracowników. Powyższe wynika z pkt 8 umowy z dnia 20.09.1999 i w przedmiotowej sprawie nie było kwestionowane.

Pozwany kwestionując swoją odpowiedzialność za zdarzenie z dnia 13 stycznia 2017 roku i rozróżniając powierzony mu obowiązek „utrzymania czystości” od obowiązku „zapewnienia bezpieczeństwa” klientom sklepu niesłusznie pomija fakt, iż do wypadku doszło przede wszystkim na skutek nieutrzymania stanu posadzki we właściwym stanie czystości, gdyż powódka poślizgnęła na rozmazanej na podłodze cieczy o przezroczystej barwie – najprawdopodobniej wodzie. Oczywiście nie można wykluczyć, iż służby odpowiadające za ochronę obiektu winny zabezpieczyć to miejsce, co skutkowałoby odpowiedzialnością zarządcy sklepu w oparciu o art. 415 k.c. (vide: wyrok Sądu Najwyższego z 16 kwietnia 2003 r., II CKN 1466/00, LEX nr 78809) ale odnośnie powyższych okoliczności nie zostały przeprowadzone jakiekolwiek ustalenia w sprawie, nie zostały one udowodnione, są więc to jedynie niczym nie poparte założenia skarżącego – pewne zaś jest, że to pozwany miał obowiązek utrzymania posadzki w czystości i go nie wykonał. Jak bowiem wynika z niekwestionowanych przez strony ustaleń, do poślizgnięcia doszło na plamie już rozmazanej, czyli znajdującej się na podłodze już przez jakiś czas, z niewątpliwie dużą ilością cieczy, jeśli płaszcz poszkodowanej po upadku był po prostu mokry, w miejscu oddalonym od wejścia do obiektu albowiem już na terenie hali sklepowej – za kasami i punktem obsługi klienta, czyli w miejscu już na tyle odległym od wejścia do budynku, że przy uwzględnieniu profesjonalnego charakteru działalności pozwanego, możliwym do utrzymania w czystości także w warunkach zimowych. Nie jest bowiem tak jak twierdzi skarżący, iż cały teren sklepu wielkopowierzchniowego w okresie zimowym narażony jest na permanentne ryzyko pozostawania posadzki w wilgoci – niewątpliwie są to wyłącznie określone obszary znajdujące się w bezpośredniej bliskości wejść do budynku – a takim przecież nie było miejsce upadku A. K.. Pozwany zaś, przy wykonywaniu powierzonego mu zobowiązania do utrzymywania czystości w sklepie wielkopowierzchniowym E. L. zobligowany jest do stosowania profesjonalnej miary staranności, przy czym należytą staranność określa się przy uwzględnieniu zawodowego charakteru tej działalności, jest to więc ocena staranności surowsza od staranności ogólnie wymaganej ( art. 355 § 1 i 2 k.c.). W istotę działalności gospodarczej wkomponowane jest wymaganie posiadania niezbędnej wiedzy fachowej, obejmującej nie tylko czysto formalne kwalifikacje, ale także doświadczenie wynikające z praktyki zawodowej oraz ustalone zwyczajowo standardy wymagań. Pozwany zaś sam przyznał, także i w apelacji, iż pomimo przejęcia od zarządcy sklepu obowiązków określonych umową z dnia 20 września 1999 roku, standardów tych nie był w stanie spełnić – nie zapewnią ich bowiem dwaj jego pracownicy podczas dyżuru (str. 7 apelacji), a jak wynika z ustaleń, taka ilość pracowników pełniła dyżur w sklepie (...). L. w czasie wypadku powódki A. K.. Skalę zaniedbań pozwanego w zakresie możliwego bieżącego utrzymania czystości w sklepie obrazuje zresztą późniejsza okoliczność – pracownik pozwanego dotarł na miejsce wypadku w sklepie by usunąć plamę dopiero po 7 minutach od jego zaistnienia. Trudno w takiej sytuacji nie zgodzić się ze stanowiskiem Sądu I instancji, iż wina pozwanego, rozumiana jako niedochowanie należytej staranności, jest w przedmiotowej sprawie ewidentna, a tym samym brak jest podstaw do konstatacji, iż Sąd I instancji przy ustalaniu odpowiedzialności pozwanego naruszył przepis art. 415 k.c.

Przechodząc do zarzutu naruszenia art. 481 w zw. z art. 455 k.c. wskazać należy, iż on również okazał się nieuzasadniony. Sąd Okręgowy stoi bowiem na stanowisku wyrażonym przez Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 18 lutego 2010 roku w sprawie II CSK 434/09 (Lex nr 602683), w którym zostało wskazane, iż w razie wyrządzenia szkody czynem niedozwolonym odsetki należą się poszkodowanemu już od chwili zgłoszenia przezeń roszczenia o zapłatę odszkodowania. Zgodnie z art. 455 k.c., w tej bowiem chwili staje się wymagalny obowiązek sprawcy szkody do spełnienia świadczenia odszkodowawczego, który wynika ze stosunku prawnego łączącego sprawcę szkody i poszkodowanego. Jeżeli sprawca szkody uważa, że dochodzone odszkodowanie jest wygórowane, to może zapłacić świadczenie w wysokości ustalonej przez siebie. W takim wypadku spełnia świadczenie z zastrzeżeniem zwrotu. Jeżeli bowiem okaże się, że odszkodowanie w ogóle nie przysługuje poszkodowanemu albo przysługuje w mniejszej wysokości, wówczas, po orzeczeniu sądu, sprawca szkody może żądać zwrotu całego świadczenia albo nadpłaty. Jeżeli natomiast okaże się, że zapłacone świadczenie jest w niższej wysokości od orzeczonego przez sąd, to osoba odpowiedzialna za szkodę ma obowiązek pokryć niedopłatę oraz uiścić odsetki od tej niedopłaty (jeżeli poszkodowany będzie ich żądał).

Mając na uwadze powyższe wskazać należy, że w niniejszej sprawie Sąd Rejonowy prawidłowo ustalił datę wymagalności przyznanego powódce świadczenia z tytułu zadośćuczynienia. Bezspornym jest, że A. K. wezwała pozwaną spółkę do zapłaty zadośćuczynienia w łącznym wymiarze 110 000 złotych (60 000 złotych tytułem uszczerbku na zdrowiu i 50 000 złotych tytułem bólu) i że kwota ta była znacznie zawyżona. Jak jednak zostało wskazane wyżej pozwany nie musiał uznawać żądania w całości – mógł je spełnić częściowo – stanął jednakże na stanowisku negującym w całości jego odpowiedzialność, którą to, w oparciu o dokonane ustalenia, należy uznać za niewątpliwą, nie budzącą wątpliwości. Skutkiem wyłącznie tak zajętego stanowisko było nie ustosunkowanie się do wysokości zasadności żądania powódki, które w oparciu o wówczas ustalone okoliczności było zaś możliwe do weryfikacji. Tym samym nie wykazał okoliczności uzasadniających odstąpienie od wyżej wskazanej zasady, zgodnie z którą zarówno odszkodowanie, jak i zadośćuczynienie za krzywdę, stają się wymagalne po wezwaniu sprawcy przez poszkodowanego do spełnienia świadczenia odszkodowawczego (art. 455 § 1 k.c.). Mając zaś na względzie, iż powódka pismem z dnia 7 marca 2019 roku, doręczonym pozwanej spółce w dniu 15 marca 2019 roku, wezwała ją do zapłaty zadośćuczynienia udzielając 14-dniowego terminu na wykonanie zobowiązania, to należy uznać, iż nie spełniając świadczenia w wyznaczonym terminie tj. do dnia 29 marca 2019 roku pozwana spółka od kolejnego dnia pozostawała w zwłoce. Należy więc w pełni zgodzić się z Sądem I instancji, iż od tej właśnie chwili rozpoczął bieg termin do naliczania odsetek za opóźnienie od zasądzonego zadośćuczynienia (art. 481 § 1 k.c.)

Mając na uwadze powyższe, na mocy art. 385 k.p.c., apelacja pozwanego jako bezzasadna podlegała oddaleniu.

O kosztach postępowania apelacyjnego Sąd Okręgowy orzekł zgodnie z wyrażoną w art. 98 § 1 i § 3 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1 k.p.c. zasadą odpowiedzialności za wynik sporu i zasądził od przegrywającego spór pozwanego na rzecz powódki kwotę 1 800 zł. Na kwotę tą złożyło się wynagrodzenie pełnomocnika powoda, ustalone stosownie do § 2 pkt 5) w zw. z § 10 ust. 1 pkt 1) Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1964 z późn. zm.).