Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 23 lutego 2022 roku, wydanym w sprawie
z wniosku A. B. z udziałem A. K. i M. K. o zmianę prawomocnego postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku, Sąd Rejonowy dla Łodzi-Widzewa w Łodzi:

zmienił postanowienie Sądu Rejonowego dla Łodzi-Widzewa w Łodzi z dnia 11 października 2001 roku wydane w sprawie I Ns 944/01 w ten sposób, że stwierdził, iż spadek po H. B. synu F. i S., zmarłym 1 grudnia 2000 roku w Ł., ostatnio stale zamieszkałym w Ł., na podstawie testamentu własnoręcznego z dnia 22 lipca 1988 roku, otwartego i ogłoszonego przed tutejszym Sądem w dniu 26 stycznia 2022 roku, nabyła żona S. B. w całości;

zasądził od uczestników na rzecz wnioskodawcy kwoty po 1.186,90 złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Powyższe orzeczenie zostało zaskarżone przez uczestnika M. K. w całości. Skarżący zarzucił skarżonemu postanowieniu naruszenie przepisów postępowania mające istotny wpływ na wynik sprawy, tj.:

art. 233 § 1 k.p.c. poprzez niewszechstronną, wybiórczą i fragmentaryczną ocenę materiału dowodowego, co skutkowało ogólną błędną oceną dowodów i pominięciem okoliczności mających istotne znaczenie lub nie nadaniem im odpowiedniej wagi, w szczególności poprzez nieprawidłową ocenę wyjaśnień wnioskodawcy i zeznań świadka I. B. poprzez bezpodstawne danie wiary, że żałoba po śmierci S. B. trwała równo rok, a robienie porządku w rzeczach zmarłej mogło nastąpić jedynie po roku od dnia śmierci, w sytuacji gdy mało prawdopodobnym jest, że przez rok wnioskodawca i jego żona przechowywali kilkanaście pełnych worków z rzeczami i dokumentami, a robienie porządku w rzeczach wnioskodawca zaplanował akurat w rocznicę śmierci swojej matki, co doprowadziło do błędnego ustalenia początku biegu terminu, w którym wnioskodawca mógł złożyć wniosek o zmianę postanowienia o stwierdzeniu nabyciu spadku;

art. 233 § 1 k.p.c. poprzez dokonanie nieprawidłowej oceny materiału dowodowego w postaci wyjaśnień wnioskodawcy, pominięcie ich wewnętrznej niespójności i całkowite pominięcie faktu, iż wnioskodawca wiedział o istnieniu testamentu ojca w sytuacji, gdy wyjaśnienia wnioskodawcy są sprzeczne
w sobie w zakresie posiadania u wnioskodawcy informacji o istnieniu testamentu jego ojca;

art. 679 § 1 in fine k.p.c. poprzez jego pominięcie i uznanie, że wnioskodawca złożył wniosek o zmianę postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku
w ustawowo przewidzianym terminie, w sytuacji gdy przepis wskazuje, że roczny termin do złożenia wniosku rozpoczął się najpóźniej w dniu 1.02.18 r., co oznacza, że złożenie wniosku w dniu 06.02.19 nastąpiło po upływie ustawowego terminu.

W konkluzji pełnomocnik strony skarżącej wniósł o:

uchylenie zaskarżonego postanowienia i odrzucenie wniosku wszczynającego postępowanie jako wniesionego po terminie oraz zasądzenie od wnioskodawcy na rzecz uczestników kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych, wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty;

ewentualnie o:

zmianę zaskarżonego postanowienia i oddalenie wniosku wszczynającego postępowania oraz zasądzenie od wnioskodawcy na rzecz uczestników kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych, wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty;

zasądzenie od wnioskodawcy na rzecz uczestników kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych, wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia wydania orzeczenia do dnia zapłaty.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja nie jest zasadna i nie zasługiwała na uwzględnienie.

Sąd Rejonowy dokonał prawidłowych ustaleń stanu faktycznego, znajdujących pełne oparcie w zgromadzonym materiale dowodowym, ocenionym bez przekroczenia granic swobodnej oceny dowodów wyznaczonej dyspozycją
art. 233 § 1 w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. Sąd Okręgowy ocenę tę w pełni podziela, zaś ustalenia stanu faktycznego poczynione przez Sąd I instancji przyjmuje za własne.

Skarżący w ramach zarzutów proceduralnych podnosił zarówno nieprawidłową ocenę dowodów, jak i też błędy w ustaleniach stanu faktycznego sprawy.

W toku postępowania przed Sądem I instancji ustalono, że w dniu 22 lipca 1988 roku H. B. sporządził testament, zgodnie z treścią którego do spadku powołał żonę S. B.. Argumenty skarżącego sprowadzają się do próby wykazania, że wnioskodawca dowiedział się o istnieniu testamentu w innym, niż ustalił Sąd Rejonowy czasie, co mogło skutkować naruszeniem przez wnioskodawcę wskazanego w art. 679 § 1 k.p.c. rocznego terminu do złożenia wniosku o zmianę postanowienia stwierdzającego nabycie spadku.

Sąd Okręgowy nie podziela twierdzeń strony skarżącej. Ustalenia dokonane przez Sąd I Instancji znajdują pełne odzwierciedlenie w zgromadzonym materiale dowodowym. Za trafny uznać należy pogląd wyrażany tak w orzecznictwie Sądu Najwyższego, jak i sądów powszechnych, że jeżeli z określonego materiału dowodowego sąd wyprowadza wnioski logicznie poprawne i zgodne
z doświadczeniem życiowym, to ocena sądu nie narusza reguł swobodnej oceny dowodów (art. 233 § 1 k.p.c.) i musi się ostać, choćby w równym stopniu, na podstawie tego materiału dowodowego, dawały się wysnuć wnioski odmienne. Tylko w przypadku, gdy brak jest logiki w wiązaniu wniosków z zebranymi dowodami lub gdy wnioskowanie sądu wykracza poza schematy logiki formalnej albo, wbrew zasadom doświadczenia życiowego, nie uwzględnia jednoznacznych praktycznych związków przyczynowo - skutkowych, to przeprowadzona przez sąd ocena dowodów może być skutecznie podważona (zob. m. in. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 września 2002 r. II CKN 817/00 oraz Wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 26 stycznia 2012 r. I ACa 1482/11).

W świetle wyżej wskazanych kryteriów, zarzuty poczynione przez skarżącego nie mogły doprowadzić do zmiany skarżonego orzeczenia. Dokonana przez Sąd Rejonowy ocena dowodów z zeznań wnioskodawcy A. B. oraz świadka I. B., które były logiczne, spójne oraz korespondowały
z pozostałym zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym. Z zeznań tych wynika, że testament H. B. został odnaleziony pośród rzeczy pochodzących z mieszkania zmarłej w dniu 1 lutego 2018 roku matki wnioskodawcy – S. B.. Rzeczy te znajdowały się w domu wnioskodawcy od ok. lutego 2017 roku, kiedy to matka wnioskodawcy przeprowadziła się do niego i po przeprowadzce nie zostały w całości rozpakowane. Od tego czasu, aż do dnia
1 lutego 2019 roku – rok po śmierci matki, wnioskodawca nie interesował się szczegółową zawartością worków z rzeczami po zmarłej matce. Jak zeznał testament znajdował się wśród dokumentów dotyczących działalności gospodarczej nieżyjącego brata wnioskodawcy, który stare dokumenty firmowe przechowywał
w domu matki – S. B.. Wbrew twierdzeniu strony skarżącej, Sąd Okręgowy nie odnajduje istotnych sprzeczności w treści zeznań wnioskodawcy – A. B.. Okoliczność, iż jak zeznał wnioskodawca, S. B. niejednokrotnie przejawiała swoje poczucie własności co do nieruchomości będącej częścią spadku po jej zmarłym mężu – H. B. oraz nie godziła się
z podziałem spadku po nim, nie stanowi w żadnej mierze podstawy do twierdzenia, iż wnioskodawca wiedział o istnieniu testamentu. Co więcej nie świadczy o tym również fakt, iż S. B. miała wspominać o zapisaniu jej przez nieżyjącego męża domu na ul. (...) w Ł.. Wnioskodawca wskazał, iż
w jego ocenie zachowanie jego matki wskazywało, że w rzeczywistości nie wiedziała o istnieniu testamentu, co wpisuje się logicznie w okoliczności sprawy, gdyż
w sytuacji gdyby S. B. wiedziała o istnieniu testamentu (o treści zgodnej z jej przekonaniem o słusznym podziale majątku po mężu) z pewnością podniosłaby ten fakt na etapie podziału spadku po H. B..

Nie sposób również potraktować inaczej niż li tylko jako subiektywną polemikę twierdzenia strony apelującej o tym, jak zwykle postępuje się przy pakowaniu dokumentów podczas przeprowadzki oraz iż wnioskodawca musiał rozpakować wszystkie rzeczy przywiezione z domu matki, mając na uwadze zajęcie przez te rzeczy przestrzeni w domu wnioskodawcy. Sposób postępowania przedstawiony przez A. B. nie budzi wątpliwości Sądu, nie jest
w żaden sposób nietypowy, biorąc pod uwagę sytuację rodzinną wnioskodawcy.

Natomiast zarzuty strony skarżącej, mające wskazywać na inny bieg zdarzeń, niż przedstawił to wnioskodawca, nie zostały w żaden rzeczowy sposób poparte przez apelującego, a sprowadzają się jedynie do wysunięcia kilku stwierdzeń natury ogólnej odnoszących się do najbardziej typowego i racjonalnego, zdaniem skarżącego, postępowania w danej sytuacji.

Nadto Sąd ma na uwadze fakt, iż uczestnicy i wnioskodawca nie utrzymują kontaktów ze sobą od długiego czasu (matka wnioskodawcy w treści testamentu notarialnego wydziedziczyła uczestników z uwagi na brak zainteresowania jej sytuacją życiową). Stąd należy uznać, iż apelujący nie znał sytuacji rodzinnej wnioskodawcy i jego matki, okoliczności przeprowadzki S. B. do W., jak również stanu zdrowia psychicznego i fizycznego wnioskodawcy po śmierci matki oraz jego stosunku osobistego do rzeczy pozostawionych przez zmarłą.

Sąd Rejonowy prawidłowo ustalił moment odnalezienia testamentu, a więc nie może być mowy o zarzucanym naruszeniu art. 679 § 1 in fine k.p.c. Termin roczny został dochowany.

W tym stanie rzeczy, nie podzielając zarzutów sformułowanych
w wywiedzionym środku zaskarżenia, Sąd Okręgowy oddalił apelację jako bezzasadną na podstawie art. 385 k.p.c. w z zw. z art. 13 § 2 k.p.c.

O kosztach postępowania apelacyjnego Sąd Okręgowy rozstrzygnął, uwzględniając ewidentną sprzeczność interesów pomiędzy uczestnikami, w oparciu o art. 520 § 2 w zw. z art. 98 § 1 ¹ k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. w zw. z § 6 pkt. 2 oraz § 10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności adwokackie z dnia 22 października 2015 r. (Dz.U. z 2015 r. poz. 1800 ze zm.) zasądzając od uczestnika M. K. na rzecz wnioskodawcy A. B. kwotę 360 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego
w postępowaniu apelacyjnym.