III Ca 720/16 - uzasadnienie Sąd Okręgowy w Łodzi z 2016-10-27
Sygn. akt III Ca 720/16
UZASADNIENIE
Zaskarżonym wyrokiem z dnia 18 lutego 2016 roku, w sprawie o sygn. akt VIII C 2520/15, z powództwa (...) Spółki Akcyjnej w W. przeciwko I. I. , o zapłatę, Sąd Rejonowy dla Łodzi – Widzewa w Łodzi Wydział VIII Cywilny zasądził od I. I. na rzecz (...) Spółki Akcyjnej w W. kwotę 1.995,04 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 3 marca 2015 roku do dnia zapłaty, przy czym począwszy od dnia 1 stycznia 2016 roku z ustawowymi odsetkami za opóźnienie oraz kwotę 647 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.
Swoje rozstrzygnięcie Sąd I instancji oparł na ustaleniach faktycznych i rozważaniach prawnych, które przedstawiają się następująco:
W dniu 28 kwietnia 2004 roku pozwana I. I. zawarła z (...) Spółką z ograniczoną odpowiedzialnością
w W. umowę o świadczenie usług telekomunikacyjnych nr (...) na zasadach promocji „Start z Telefonem Medium” na czas oznaczony, z taryfą (...). Następnie w dniu 15 listopada 2011 roku pozwana zawarła z (...) Spółką z ograniczoną odpowiedzialnością w W. aneks do umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych na zasadach promocji „ (...) -RATY”, z taryfą (...), w ramach zawartej umowy pozwana otrzymała aparat telefoniczny, którego cena została rozłożona na 13 rat, tj. pierwsza płatna przy zawarciu umowy w kwocie 15,99 zł oraz 12 następnych rat w kwocie 55 zł. Pozwana potwierdziła, że otrzymała, zapoznała się i zaakceptowała regulamin świadczenia usług telekomunikacyjnych, Cennik, Warunki Oferty Promocyjnej oraz Warunki świadczenia usługi (...) telefon”, które stanowiły załączniki do umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych. Nadto pozwanej przyznano ulgę w wysokości 2.933,59 zł, która stanowiła jednocześnie wysokość kary umownej z tytułu jednostronnego rozwiązania umowy z winy abonenta przed upływem terminu ustalonego w umowie.
W dniu 17 lipca 2012 roku pozwana zawarła z (...) S.A.
w W. umowę o świadczenie usług telekomunikacyjnych nr (...) na zasadach promocji P – (...) 2012 - 24” na czas oznaczony, z taryfą (...). Pozwana potwierdziła, że otrzymała, zapoznała się i zaakceptowała regulamin świadczenia usług telekomunikacyjnych, Cennik, Warunki Oferty Promocyjnej oraz Warunki świadczenia usługi (...) telefon”, które stanowiły załączniki do umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych.
Na podstawie zawartych umów (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w W. zobowiązana była do świadczenia na rzecz pozwanej usług telekomunikacyjnych, pozwana zaś do uiszczania na jej rzecz opłat abonamentowych oraz opłat za usługi telekomunikacyjne i inne usługi świadczone przez (...) Spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością w W. zgodnie z Cennikiem (przy czym pozwana upoważniła usługodawcę do wystawiania na jej rzecz za każdym razem faktur VAT (bez podpisu odbiorcy). Nadto pozwanej przyznano ulgę w wysokości 2.745,63 zł, która stanowiła jednocześnie wysokość kary umownej z tytułu jednostronnego rozwiązania umowy z winy abonenta przed upływem terminu ustalonego w umowie. Poza tym, wskazano w treści Warunków Oferty Promocyjnej, że w przypadku naruszenia przez abonenta zobowiązania niepieniężnego do utrzymania aktywnej karty SIM w sieci Operatora przez okres obowiązywania umowy, przedłużonego aneksem - abonent jest zobowiązany na pisemne żądanie Operatora do naprawienia szkody poprzez zapłatę na jego rzecz kary umownej, która miała zostać pomniejszona o proporcjonalną jej wartość za okres od dnia zawarcia umowy do dnia jej rozwiązania.
Ponadto zgodnie z treścią § 11 pkt 7 Regulaminu Świadczenia Usług (...) na rzecz Abonentów T-M. w razie nieotrzymania faktury w terminie 14 dni od rozpoczęcia Cyklu Rozliczeniowego następującego po Cyklu Rozliczeniowym, którego faktura powinna dotyczyć, Abonent powinien zawiadomić o tym niezwłocznie Operatora, jednak nie później niż w terminie 7 dni. Nadto wskazano, że powyższe stosuje się odpowiednio w przypadku, w którym treść Faktury jest udostępniana Abonentowi w inny zaakceptowany przez niego sposób.
(...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W., zgodnie z treścią umów, świadczyła na rzecz pozwanej I. I. usługi telekomunikacyjne, za które wystawiała faktury VAT. Pozwana nie uregulowała następujących należności:
1) kwoty 318,09 zł z faktury VAT nr (...) z dnia 9 kwietnia 2014 roku – z terminem płatności do 23 kwietnia 2014 roku,
2) kwoty 186,39 zł z faktury VAT nr (...) z dnia 9 maja 2014 roku – z terminem płatności do 23 maja 2014 roku,
3) kwoty 189,51 zł z faktury VAT nr (...) z dnia 9 czerwca 2014 roku – z terminem płatności do 23 czerwca 2014 roku,
4) kwoty 17,81 zł z faktury VAT nr (...) z dnia 9 lipca 2014 roku – z terminem płatności do 23 lipca 2014 roku,
5) kwoty 6,39 zł z noty odsetkowej nr (...) z dnia 23 lipca 2014 roku – z terminem płatności do 23 lipca 2014 roku,
6) kwoty 551,39 zł z tytułu kary umownej nr (...) z dnia 23 lipca 2014 roku – z terminem płatności do 30 lipca 2014 roku,
7) kwoty 599,95 zł z tytułu kary umownej nr (...) z dnia 23 lipca 2014 roku – z terminem płatności do 30 lipca 2014 roku,
8) kwoty 42,92 zł z noty odsetkowej nr (...) z dnia 1 października 2014 roku – z terminem płatności do 1 października 2014 roku,
9) kwoty 83,06 zł z noty odsetkowej nr (...) z dnia 2 marca 2015 roku – z terminem płatności do 2 marca 2015 roku,
Wobec niedotrzymania przez pozwaną warunków zawartych umów o świadczenie usług telekomunikacyjnych – pozwana nie uregulowała należności wynikających z wystawionych przez operatora, opisanych powyżej, faktur VAT – (...) S.A. pismem z dnia 23 lipca 2014 roku wypowiedziała pozwanej zawartą umowę o świadczenie usług telekomunikacyjnych oraz wezwała pozwaną do zapłaty zaległej kwoty 1.869,06 zł do dnia 27 sierpnia 2014 roku, wskazując, że na tę kwotę składają się niezapłacone faktury, odsetki oraz kary umowne. Jednocześnie powód oświadczył, że w przypadku wpłacenia w terminie do dnia 27 sierpnia 2014 roku wskazanego zadłużenia z tytułu faktur wraz z odsetkami za zwłokę w wysokości 717,72 zł, w ciągu 7 dni nastąpi przywrócenie świadczenia usług telekomunikacyjnych i nie zostaną naliczone pozwanej kary umowne za przedterminowe rozwiązanie umów. Do dnia wyrokowania pozwana nie uregulowała wskazanego zadłużenia dochodzonego pozwem.
Sąd Rejonowy ustalił powyższy stan faktyczny bądź jako niesporny, bądź w oparciu o dowody z powołanych dokumentów, których prawdziwości nie kwestionowała żadna ze stron.
W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd I instancji uznał, że powództwo jest zasadne i zasługuje na uwzględnienie w całości. Sąd meriti argumentował, że powód wykazał, iż pozwaną I. I. z (...) Spółką Akcyjną w W. (obecnie (...) S.A. w W.) łączyły umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych, odpowiednio z dnia 15 listopada 2011 roku o nr (...) oraz z dnia 17 lipca 2012 roku o nr (...). Warunki oferty promocyjnej, w ramach której obie umowy zostały zawarte, wskazywały, że za wykonane usługi pozwana będzie uiszczała na rzecz (...) opłaty abonamentowe oraz opłaty za usługi telekomunikacyjne i inne usługi świadczone przez (...) zgodnie z cennikiem. Powód wykazał przy tym, że w umowach zawartych na warunkach promocyjnych, przyznał pozwanej ulgi (wysokość tych ulg wskazano dokładnie w każdej z umów), skalkulowane przy założeniu, że umowa nr (...) będzie trwała do dnia 23 września 2014 roku, a umowa nr (...) do dnia 17 lipca 2014 roku. W związku z zawarciem umów na warunkach promocyjnych pozwana przyjęła na siebie zobowiązanie o charakterze niepieniężnym do utrzymywania aktywnej karty SIM przez czas określony, na który umowy zostały zawarte, co miało bezpośredni związek z przyznanymi pozwanej ulgami abonenckimi. Kary umowne zostały zatem zastrzeżone za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania pozwanej polegającego na nierozwiązywaniu umowy przez czas określony w umowie. Pozwana nie wykonała ciążącego na niej zobowiązania niepieniężnego do utrzymywania aktywnej kart SIM w sieci powoda przez czas określony, stąd powód naliczył pozwanej kary umowne, zgodnie z warunkami umów, za czas będący różnicą pomiędzy przyjętym przez pozwanego okresem zobowiązania niepieniężnego a faktycznie spełnionym zobowiązaniem niepieniężnym. Sąd Rejonowy podkreślił, że pozwana do dnia wyrokowania nie zapłaciła w terminie wystawionych jej przez Operatora za świadczone usługi telekomunikacyjne należności wynikających z faktur VAT nr (...) w łącznej kwocie 711,33 zł, oraz naliczonych kar umownych w łącznej kwocie 1.151,34 zł, jak również nie zapłaciła skapitalizowanych odsetek ustawowych od nieuregulowanych powyższych należności, czego pozwana w zasadzie nie zakwestionowała, nadto na rozprawie w dniu 4 lutego 2016 roku przyznając, że nie zapłaciła faktur za miesiące czerwiec, lipiec, maj i kwiecień 2014 roku. Pozwana stwierdziła, że informowała powoda o zmianie adresu elektronicznego, na który miały przychodzić faktury, jednak w tym przedmiocie pozwana nie przedstawiła jakichkolwiek dowodów.
W związku z powyższym Sąd Rejonowy zasądził od pozwanej I. I. na rzecz powoda (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. kwotę 1.995,04 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 3 marca 2015 roku do dnia zapłaty, przy czym począwszy od dnia 1 stycznia 2016 roku z ustawowymi odsetkami za opóźnienie, co było zgodne z żądaniem powoda.
O odsetkach ustawowych Sąd Rejonowy orzekł na podstawie art. 481 § 1 k.c.
O kosztach procesu Sąd I instancji orzekł na podstawie art. 98 § 1 k.p.c., argumentując, że powód wygrał proces w całości, a zatem należy mu się od pozwanej zwrot kosztów procesu w pełnej wysokości. Na koszty procesu poniesione przez stronę powodową złożyły się: opłata od pozwu 30 zł, kwota 600 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego na podstawie § 6 pkt. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz 17 zł – tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.
Apelację od powyższego wyroku wniosła pozwana, zaskarżając orzeczenie w całości.
W uzasadnieniu apelacji skarżąca wskazała, że obowiązek zwany „niepieniężnym”, co do utrzymania aktywnych Kart SIM, z informacji pozwanej, w istocie polega i jest mierzalny możliwością generowania połączeń wychodzących, nie może być zatem traktowany jako niepieniężny, co sugeruje jego wnioskowaną bezzasadność, a nadto powód nie wyjaśnia, co dokładnie rozumie przez pojęcie „aktywnej Karty SIM”. Pozwana powołała się na wyrok w sprawie IV K 473/13, w której była pokrzywdzoną, a w której uwzględnione zostały jej roszczenia w wysokości 500 zł tytułem kradzieży jednego z kolejnych urządzeń o numerze (...), podnosząc, że „umowa o świadczenie usług telekomunikacyjnych” zawarta z powodem w dniu 17 lipca 2012 roku, to jedna z przedmiotowych w bieżącej sprawie. Podniosła, że roszczenia powoda związane z tą umową dotyczące zarówno opłat za numer jak i wymogu utrzymania aktywnej Karty SIM, były niemożliwe z przyczyn losowych i niezależnych. Natomiast co do drugiej z umów, już same Warunki Promocyjne Oferty sugerują, potwierdzony później w praktyce fakt słabej jakości urządzenia, które użytkowane standardowo, w okresie około 2-letnim ulega uszkodzeniom w stopniu uniemożliwiającym użytkowanie, zatem umowny wymóg utrzymania aktywnej Karty SIM powoduje konieczność promocyjnych wymian telefonu na nowy, bez dublowania usług i umów oraz wydłużania czasu tych umów, a także opłat w sposób sztuczny, a przez to bezzasadny. Wskazała, że tych argumentów nie mogła podnieść wcześniej w związku z otrzymaniem nakazu zapłaty w dniu 4 lutego br. Nadto dysponując u powoda kontem skonsolidowanym, nie była świadoma istnienia na koncie abonenckim faktur innych, niż otrzymywane regularnie pod modem B.. Podniosła także, że otrzymywane wcześniej Faktury w Usłudze (...) na adres mailowy przestały docierać w ścisłym związku czasowym po telefonicznej ustnej informacji pozwanej o planowanej rezygnacji z kontynuacji Umów, która stała się niemożliwa wobec zaistniałego zadłużenia.
W konsekwencji zgłoszonych zarzutów pozwana wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie powództwa w całości.
Sąd Okręgowy zważył, co następuje:
Apelacja jako niezasadna podlegała oddaleniu.
Przede wszystkim przywołać należy przepis art. 505 9 § 1 1 k.p.c., który stanowi, że w postępowaniu uproszczonym apelację można oprzeć na zarzutach:
1) naruszenia prawa materialnego przez błędną wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie,
2) naruszenie przepisów postępowania, jeżeli mogło mieć wpływ na wynik sprawy.
Apelacja w tym postępowaniu ma charakter apelacji ograniczonej. Sąd Najwyższy wyjaśnił, że apelacja ograniczona ma inne cele. Jej funkcją nie jest ponowne rozpoznanie sprawy, lecz wyłącznie kontrola wyroku wydanego przez sąd I instancji. Sąd odwoławczy nie rozpoznaje powództwa (roszczenia), a jedynie trafność (słuszność) zaskarżonego rozstrzygnięcia. Chodzi tu o zgodność z materiałem procesowym pozostającym w dyspozycji sądu orzekającego (uchwała siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 31 stycznia 2008 roku, III CZP 49/2007).
Mając na uwadze, że niniejsza sprawa podlega rozpoznaniu według przepisów o postępowaniu uproszczonym i Sąd drugiej instancji nie przeprowadzał postępowania dowodowego, to stosownie do art. 505 13 § 2 k.p.c. uzasadnienie wyroku zostaje ograniczone jedynie do wyjaśnienia jego podstawy prawnej z przytoczeniem przepisów prawa.
W ocenie Sądu Okręgowego zarzuty zgłaszane w apelacji nie są zasadne.
Z treści apelacji wynika, że pozwana zarzuca zaskarżonemu orzeczeniu błędne ustalenie stanu faktycznego. Odnosząc się do zarzutu błędu w ustaleniach faktycznych, stwierdzić należy, że Sąd Rejonowy w sposób prawidłowy dokonał ustaleń stanu faktycznego, znajdujących oparcie w zebranym materiale dowodowym, ocenionym bez przekroczenia granic swobodnej oceny dowodów zakreślonej przepisem art. 233 § 1 k.p.c. Ocenę tę Sąd Okręgowy w pełni aprobuje, zaś ustalenia stanu faktycznego poczynione przez Sąd I instancji przyjmuje za własne. Zgodnie z dyspozycją art. 233 § 1 k.p.c. sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. Przywołany przepis statuuje zasadę swobodnej oceny dowodów, która stanowi jeden z przejawów niezawisłości sędziowskiej. Ocena dowodów polega na ich zbadaniu i podjęciu decyzji, czy została wykazana prawdziwość faktów, z których strony wywodzą skutki prawne. Celem sądu jest dokonanie określonych ustaleń faktycznych, pozytywnych bądź negatywnych i ostateczne ustalenie stanu faktycznego stanowiącego podstawę rozstrzygnięcia. Ocena wiarygodności mocy dowodów przeprowadzonych w danej sprawie wyraża istotę sądzenia w części obejmującej ustalenie faktów, ponieważ obejmuje rozstrzygnięcie o przeciwnych twierdzeniach stron na podstawie własnego przekonania sędziego powziętego w wyniku bezpośredniego zetknięcia ze świadkami, stronami, dokumentami i innymi środkami dowodowymi. Powinna odpowiadać regułom logicznego rozumowania wyrażającym formalne schematy powiązań między podstawami wnioskowania i wnioskami oraz uwzględniać zasady doświadczenia życiowego wyznaczające granice dopuszczalnych wniosków i stopień prawdopodobieństwa ich występowania w danej sytuacji. Jeżeli z określonego materiału dowodowego sąd wyprowadza wnioski logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym, to ocena sądu nie narusza reguł swobodnej oceny dowodów i musi się ostać, choćby w równym stopniu, na podstawie tego materiału dowodowego, dawały się wysnuć wnioski odmienne. Tylko w przypadku, gdy brak jest logiki w wiązaniu wniosków z zebranymi dowodami, lub gdy wnioskowanie sądu, wbrew zasadom doświadczenia życiowego, nie uwzględnia jednoznacznych związków przyczynowo-skutkowych, przeprowadzona przez sąd ocena dowodów może być skutecznie podważona. Wobec tego dla skuteczności zarzutu naruszenia przez sąd art. 233 § 1 k.p.c. nie jest wystarczające przekonanie strony o innej niż przyjął sąd wadze (doniosłości) poszczególnych dowodów i ich odmiennej ocenie niż ocena sądu. Skarżący powinien przy tym wskazać, jakie kryteria oceny zostały naruszone przez sąd przy analizie konkretnych dowodów, uznając brak ich wiarygodności i mocy dowodowej lub niesłuszne im taką moc przyznając (zob. m.in. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 23 stycznia 2001 r., IV CKN 970/00, LEX nr 52753, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 lipca 2005 r., III CK 3/05, LEX nr 180925). Sąd Okręgowy podziela przedstawione powyżej poglądy stanowiące ugruntowany dorobek judykatury. Konfrontując ich treść ze stanowiskiem skarżącej należało uznać, że zarzuty stawiane zaskarżonemu rozstrzygnięciu nie mogą być uznane za zasadne, albowiem pozwana nie wykazała, ażeby Sąd pierwszej instancji przekroczył wyznaczone w treści art. 233 § 1 k.p.c. ramy swobodnej oceny dowodów.
Podzielając w pełni ustalenia faktyczne poczynione w toku postępowania pierwszoinstancyjnego i przyjmując je za własne Sąd Okręgowy uznał, że na aprobatę zasługuje również ocena prawna ustalonych okoliczności sprawy wyrażona w pisemnych motywach zaskarżonego wyroku, która legła następnie u podstaw kwestionowanego rozstrzygnięcia.
Jak wynika ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W., zgodnie z treścią umów, opisanych szczegółowo przez Sąd Rejonowy, świadczyła na rzecz pozwanej I. I. usługi telekomunikacyjne, za które wystawiała faktury VAT. Pozwana nie uregulowała natomiast następujących należności:
- kwoty 317,62 zł z faktury VAT nr (...) z dnia 9 kwietnia 2014 roku – z terminem płatności do 23 kwietnia 2014 roku,
- kwoty 186,39 zł z faktury VAT nr (...) z dnia 9 maja 2014 roku – z terminem płatności do 23 maja 2014 roku,
- kwoty 189,51 zł z faktury VAT nr (...) z dnia 9 czerwca 2014 roku – z terminem płatności do 23 czerwca 2014 roku,
- kwoty 17,81 zł z faktury VAT nr (...) z dnia 9 lipca 2014 roku – z terminem płatności do 23 lipca 2014 roku,
- kwoty 6,39 zł z noty odsetkowej nr (...) z dnia 23 lipca 2014 roku – z terminem płatności do 23 lipca 2014 roku,
- kwoty 551,39 zł z tytułu kary umownej nr (...) z dnia 23 lipca 2014 roku – z terminem płatności do 30 lipca 2014 roku,
- kwoty 599,95 zł z tytułu kary umownej nr (...) z dnia 23 lipca 2014 roku – z terminem płatności do 30 lipca 2014 roku,
- kwoty 42,92 zł z noty odsetkowej nr (...) z dnia 1 października 2014 roku – z terminem płatności do 1 października 2014 roku,
- kwoty 83,06 zł z noty odsetkowej nr (...) z dnia 2 marca 2015 roku – z terminem płatności do 2 marca 2015 roku,
Z tych względów pismem z dnia 23 lipca 2014 roku strona powodowa wypowiedziała pozwanej zawartą umowę o świadczenie usług telekomunikacyjnych oraz wezwała pozwaną do zapłaty zaległej kwoty. Pozwana zaś nie uregulowała wskazanego zadłużenia. Faktu braku zapłaty z tytułu zobowiązań objętych fakturami za miesiące: kwiecień, maj, czerwiec i lipiec 2014 roku pozwana nie kwestionowała przed Sądem I instancji na rozprawie w dniu 4 lutego 2016 roku (k. 90). Pozwana w złożonej apelacji podnosiła brak doręczenia jej niezapłaconych faktur. Zarzut ten nie jest zasadny, gdyż zgodnie z treścią § 11 pkt 7 Regulaminu Świadczenia Usług (...) na rzecz Abonentów T-M. w razie nieotrzymania faktury w terminie 14 dni od rozpoczęcia Cyklu Rozliczeniowego następującego po Cyklu Rozliczeniowym, którego faktura powinna dotyczyć, Abonent powinien zawiadomić o tym niezwłocznie Operatora, jednak nie później niż w terminie 7 dni, przy czym powyższy tryb znajdował zastosowanie odpowiednio w przypadku, w którym treść Faktury jest udostępniana Abonentowi w inny zaakceptowany przez niego sposób. Załączone do akt dowody wpłaty z dnia 8 lipca 2016 roku i z dnia 3 listopada 2015 roku nie wskazują, że nastąpiła płatność zadłużenia dochodzonego w niniejszej sprawie. Również chybiony jest zarzut słabej jakości urządzenia. Zarzut ten nie może spowodować zmiany rozstrzygnięcia w postulowanym przez skarżącą kierunku. Pozwana nie wykazała, aby z tego powodu próbowała wymienić urządzenie bądź też doprowadzić do rozwiązania zawartej umowy. Powołując się natomiast na wyrok karny nie wykazała, że miał on znaczenie w przedmiotowej sprawie, nie wskazując nawet przez jaki Sąd wyrok ten został wydany, czy jest prawomocny i w jakim zakresie dotyczy pozwanej.
Bezsporne było, iż pozwana zawarła z operatorem sieci 2 umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych na warunkach promocyjnych oraz to, że strony umownie uregulowały prawo do naliczenia przez operatora kary umownej m.in. za spowodowanie przez pozwaną swoim działaniem rozwiązania umowy przez operatora przed okresem jej obowiązywania. Pozwana nie kwestionowała oświadczenia operatora o rozwiązaniu umów z powodu istnienia zadłużenia na koncie abonenckim pozwanej, co stanowiło naruszenie postanowień umowy. Operator złożył pozwanej stanowcze oświadczenie wskazując, że istnieje możliwość anulowania skutków wypowiedzenia poprzez zapłatę jedynie należności wynikających z faktur i odsetek tj. kwoty 717,72 zł w terminie do dnia 27 sierpnia 2014 roku, zaś przywrócenie świadczenia usług telekomunikacyjnych nastąpi w terminie 7 dni od spełnienia powyższego warunku, oraz że po przywróceniu świadczenia usług wypowiedzenie umowy stanie się bezskuteczne, a kary umowne zostaną anulowane. Warunek ten nie został przez pozwaną spełniony.
Pozwana kwestionuje także dopuszczalność zastosowania kar umownych. W tym miejscu wskazać należy, że zgodnie z art. 483 § 1 k.c. można zastrzec w umowie, że naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego nastąpi przez zapłatę określonej sumy (kara umowna). Kara umowna jest dodatkowym zastrzeżeniem umownym, wprowadzanym do umowy w ramach swobody kontraktowania, mającym na celu wzmocnienie skuteczności więzi powstałej między stronami w wyniku zawartej przez nie umowy i służy realnemu wykonaniu zobowiązań (tak: Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 8 sierpnia 2008 roku, V CSK 85/08, LEX nr 457785). Treścią zastrzeżenia kary umownej jest zobowiązanie się dłużnika do zapłaty wierzycielowi określonej kwoty pieniężnej w razie niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania. Zapłata kary umownej stanowi niejako automatyczną sankcję przysługującą wierzycielowi w stosunku do dłużnika w wypadku niewykonania przez niego lub nienależytego wykonania zobowiązania z przyczyn, za które dłużnik odpowiada. Kara umowna może być zastrzeżona w każdej umowie, zarówno tej nazwanej, jak i w umowach nienazwanych, w umowach rezultatu, jak i starannego działania (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 grudnia 2007 roku, V CSK 333/07, OSNC 2009, nr 2, poz. 30). Kara umowna stanowi sankcję cywilnoprawną na wypadek niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania. W doktrynie i judykaturze wskazuje się na dwie najistotniejsze funkcje tego zastrzeżenia umownego. Przyjmując, że kara umowna jest surogatem odszkodowania za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania wskazuje się na jej funkcję kompensacyjną, albowiem pozwala ona wierzycielowi dochodzić wyrównania poniesionej przez niego szkody bez konieczności wykazywania jej wysokości. Równie istotnym zadaniem kary umownej jest także zabezpieczenie wykonania zobowiązania i tym samym zwiększenie realności spełnienia umówionego świadczenia oraz ułatwienie naprawienia szkody. Takie oddziaływanie jest określane mianem funkcji stymulacyjnej kary umownej, bowiem jej zastrzeżenie ma mobilizować dłużnika do prawidłowego wykonania zobowiązania. Kara umowna, zapobiegając niewykonaniu zobowiązania, służy niewątpliwie ochronie interesów prawnych wierzyciela. Jednocześnie wysokość ustalonej kary umownej, wybrany rodzaj kary, a także wzgląd na łatwość dochodzenia tego świadczenia także ma oddziaływanie stymulujące na dłużnika. Nie ulega przy tym wątpliwości, że kara umowna należy się wierzycielowi tylko wtedy, gdy niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania jest następstwem okoliczności, za które dłużnik ponosi odpowiedzialność ( por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 2 czerwca 1970 r., sygn. akt II CR 167/70, opubl. OSNCPiUS 1970, Nr 11, poz. 214; z dnia 30 czerwca 2005 r., sygn. akt IV CK 746/04, LEX nr 284693; z dnia 26 września 2012 r., sygn. akt II CSK 84/12, LEX nr 1232233; wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 22 czerwca 2006 r., sygn. akt I ACa 2321/05, niepubl.). Wierzyciel dochodzący roszczenia o zapłatę kary umownej musi wykazać istnienie i treść zobowiązania łączącego go z dłużnikiem, a także fakt niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 czerwca 2000 r., sygn. akt I CKN 791/98, LEX nr 50891). Jeżeli dłużnik wykaże, że nie ponosi odpowiedzialności za niewykonanie (nienależyte wykonanie) zobowiązania, będzie wówczas zwolniony z obowiązku zapłaty kary umownej (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia z 7 grudnia 2007 r., sygn. akt III CSK 234/07, LEX nr 487539). Należy zaakcentować, że dopuszczalne jest także rozszerzenie zakresu okoliczności, za które dłużnik ponosi odpowiedzialność i zastrzeżenie odpowiedniej kary umownej. Odpowiedzialność dłużnika w zakresie kary umownej bez względu na przyczynę niewykonania zobowiązania powinna być w umowie wyraźnie określona, nie ma bowiem podstaw do dorozumienia rozszerzonej odpowiedzialności dłużnika (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 października 2010 r., sygn. akt II CSK 180/10, LEX nr 970070).
Odnosząc powyższe rozważania prawne na grunt niniejszej sprawy należy wskazać, że bezsporne jest, iż pozwana zawarła z powodem umowy na warunkach promocyjnych. Warunki ofert promocyjnych, w ramach których obie umowy zostały zawarte, wskazywały, że za wykonane usługi pozwana będzie uiszczała na rzecz powoda opłaty abonamentowe oraz opłaty za usługi telekomunikacyjne i inne usługi zgodnie z cennikiem. Powód – jak podkreślił Sąd Rejonowy - wykazał przy tym, że w umowach zawartych na warunkach promocyjnych, przyznał pozwanej ulgi (wysokość tych ulg wskazano dokładnie w każdej z umów), skalkulowane przy założeniu, że umowa nr (...) będzie trwała do dnia 23 września 2014 roku, a umowa nr (...) do dnia 17 lipca 2014 roku. W związku z zawarciem umów na warunkach promocyjnych pozwana przyjęła na siebie zobowiązanie o charakterze niepieniężnym do utrzymywania aktywnej karty SIM przez czas określony, na który umowy zostały zawarte, co miało bezpośredni związek z przyznanymi pozwanej ulgami abonenckimi. Kary umowne zostały zatem zastrzeżone za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania pozwanej polegającego na nierozwiązywaniu umowy przez czas określony w umowie. Pozwana nie wykonała ciążącego na niej zobowiązania niepieniężnego do utrzymywania aktywnych kart SIM w sieci powoda przez czas określony, stąd powód naliczył pozwanej kary umowne, zgodnie z warunkami umów, za czas będący różnicą pomiędzy przyjętym przez pozwaną okresem zobowiązania niepieniężnego a faktycznie spełnionym zobowiązaniem niepieniężnym.
Kara umowna nie została naliczona przez operatora sieci za nieuiszczenie przez pozwaną należnych płatności, lecz na skutek wypowiedzenia umów przez operatora, przed upływem terminu na jaki umowy zostały zawarte, w związku z naruszeniem przez pozwaną postanowień umowy (zadłużenie na koncie abonenckim).
Sąd Rejonowy prawidłowo przyjął, że pozwana nie kwestionowała faktu posiadania zadłużenia ani jego wysokości, a także sposobu naliczenia kar umownych. Pozwana nie podnosiła, że dokonane wyliczenie narusza treść art. 57 ust. 6 ustawy z dnia 16 lipca 2004 roku prawo telekomunikacyjne (Dz. U. z 2004 r. Nr 171, poz. 1800) w brzmieniu obowiązującym z dnia zawarcia przez strony umów, a Sąd Okręgowy takiego naruszenia nie stwierdza.
Z tych względów należało uznać zarzuty apelacji za nieuzasadnione, co dało podstawę do jej oddalenia na mocy art. 385 k.c.
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Łodzi
Data wytworzenia informacji: