Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Powodowie K. D., J. R., S. D., A. W. w pozwie z 23 kwietnia 2019 r., skierowanym przeciwko N. (...) sp. zo.o. w Ł., wynieśli o pozbawienie w całości wykonalności tytułu wykonawczego − wyroku zaocznego Sądu Rejonowego dla Łodzi Śródmieścia w Łodzi z 7 sierpnia 2002 r. wydanego w sprawie XVII C 294/02, któremu nadano rygor natychmiast natychmiastowej wykonalności. Powodowie wnieśli o zasądzenie od pozwanego na ich rzecz kosztów procesu według norm przepisanych. Jako podstawę faktyczną swojego żądania powodowie wskazali przedawnienie roszczenia.

W odpowiedzi na pozew strona pozwana uznała powództwo jedynie w zakresie przedawnienia część zasądzonych tytułem wykonawczym odsetek, pozostałym zakresie wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie na jej rzecz od powodów kosztów procesu. Zdaniem strony pozwanej dłużnika poprzednik prawny powodów W. D., dokonując sporadycznych wpłat uznał roszczenie i przerwał bieg terminu przedawnienia.

Na rozprawie w dniu 29 stycznia 2020 r. strona powodowa podtrzymała swoje dotychczasowe stanowisko. Pełnomocnik powodów wskazał że złożone do akt dowody wpłaty K.P. są podrobione i nie ma na nich podpisu W. D.. Strona powodowa wskazała, że W. D. był bezdomnym nałogowym alkoholikiem, a od 24 września 2007 r. był w ostatnim stadium choroba alkoholowej.

Wyrokiem z dnia 31 stycznia 2020r. Sąd Rejonowy dla Łodzi –Śródmieścia w Łodzi uwzględnił powództwo i zasadził od strony pozwanej na rzecz powodów kwotę 36 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sąd I instancji oparł swoje rozstrzygnięcie na następujących ustaleniach stanu faktycznego:

Wyrokiem zaocznym wydanym przez Sąd Rejonowy dla Łodzi - Śródmieścia w Łodzi w sprawie XVII C 294/02 w dniu 7 sierpnia 2002 r. w sprawie z powództwa W. M. (1) i E. M. (1) przeciwko W. D. o zapłatę:

- w pkt. 1 zasądził od W. D. na rzecz W. M. (2) kwotę 610,63 zł wraz ustawowymi odsetkami od 1 września 1995 r. o dnia zapłaty,

- w pkt. 2 umorzył sprawę z powództwa W. M. (1) w pozostałej części,

- w pkt. 3 oddalił powództwo E. M. (1),

- w pkt. 4 nadał wyrokowi w zakresie pkt. 1 rygor natychmiastowej wykonalności,

- w punktach 5 i 6 sąd rozliczył koszty tego postępowania zasądzając od W. D. na rzecz W. M. (1) kwotę 106,81 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania i nakazał ściągnięcie na rzecz Skarbu Państwa Sądu Rejonowego dla Łodzi - Śródmieścia w Łodzi z zasądzonego na rzecz W. M. (1) roszczenia kwotę 18 zł tytułem nieuiszczonych przez powoda kosztów korespondencji.

Postępowanie egzekucyjne toczące się pod sygn. Km 2294/02 z wniosku wierzyciela na podstawie przedmiotowego wyroku zaocznego z 7 sierpnia 2002r. z udziałem dłużnika W. D. zostało w dniu 22 grudnia 2003 r. umorzone.

Kolejne postępowanie egzekucyjne wszczęte z wniosku wierzyciela na podstawie przedmiotowego wyroku zaocznego z udziałem dłużnika W. D. toczące się pod sygn. Km 2300/05 zostało umorzone w dniu 20 lutego 2006 r..

Postanowieniem z 30 stycznia 2019 r. wydanym przez Sąd Rejonowy dla Łodzi - Śródmieścia w Łodzi w sprawie II 1 Co 9005/18 z wniosku (...) sp. z o.o. w Ł. z udziałem K. D., J. R., S. D., A. W. postanowił nadać klauzulę wykonalności na punkty 1 i 5 wyroku zaocznego wydanego przez Sąd Rejonowy dla Łodzi Śródmieścia w Łodzi w dniu 7 sierpnia 2002 r. w sprawie XVII C 294/02 z powództwa W. M. (1) oraz E. M. (2) zaopatrzonemu w klauzulę wykonalności mocą postanowienia Sądu z 18 października 2002 r., któremu postanowieniem z 30 maja 2005 r. nadano klauzulę wykonalności na rzecz następcy prawnego wierzyciela W. M. (3) - (...) sp. z o.o. w Ł. przeciwko K. D., J. R., S. D., A. W., jako spadkobiercom dłużnika W. D., dziedziczących spadek w udziałach wynoszących odpowiednio: 4/8, 2/8, 1/8 oraz 1/8 części spadku. W pozostałym zakresie sąd oddalił wniosek a nadto zasądził od K. D., J. R., S. D., A. W. solidarnie na rzecz (...) sp. z o.o. w Ł. kwotę 50 zł tytułem zwrot opłaty sądowej od wniosku.

W. D. zmarł 11 marca 2015 r.

W. D. był alkoholikiem. Od 2007 r. był osobą bezdomną w ostatnim stadium choroby alkoholowej.

Postanowieniem z 11 września 2018 r. Sąd Rejonowy w Pabianicach w sprawie I Ns 922/17 stwierdził że spadek po W. D., zmarłym 11 marca 2015 r. P. na podstawie ustawy nabyli matka spadkodawcy K. D. w udziale 4/8, siostra spadkodawcy J. R. w udziale 2/8, bratanek spadkodawcy S. D. w udziale 1/8 oraz bratanica spadkodawcy A. W. w udziale 1/8.

Przy takich ustaleniach stanu faktycznego Sąd I instancji wywiódł, że podniesiony przez powodów zarzut przedawnienia był uzasadniony, co skutkowało uwzględnieniem żądania pozwu w całości w oparciu o art. 840 § 1 pkt 2 k.p.c..

Apelację od rozstrzygnięcia zawartego w punkcie 1.wyroku wniosła strona pozwana.

Skarżąca zarzucił rozstrzygnięciu:

1.naruszenie przepisów prawa procesowego mających wpływ na wynik postępowania, a to:

- art. 233§1 k.p.c. poprzez nieprawidłową ocenę zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, skutkującą błędnym ustaleniem, że roszczenie dochodzone przez powodów znajduje ochronę w instytucji powództwa przeciw- egzekucyjnego, podczas gdy czynności przedsiębrane bezpośrednio przez pozwanego ( i jego poprzednika prawnego ), jak i wpłaty dokonane po stronie dłużnika pierwotnego skutecznie przerwały bieg terminu przedawnienia, co do roszczeń objętych wyrokiem Sądu Rejonowego dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi z dnia 7 sierpnia 2002r. ( sygn.. akt XVII C 294/02), co skutkowało bezpodstawnym uznaniem powództwa za zasadne i pozbawieniem wykonalności tytułu wykonawczego,

b.art. 840§1 pkt 2 k.p.c. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie, w sytuacji gdy czynności przedsiębrane bezpośrednio przez wierzyciela jak i wpłaty dokonane po stronie dłużnika pierwotnego skutecznie przerwały bieg terminu przedawnienia, co do roszczeń objętych tytułem egzekucyjnym, stąd przepis ten w ogóle nie mógł mieć zastosowania w rozpoznawanej sprawie,

c.art. 840 § 1 pkt 2 k.p.c. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie w sytuacji, gdy w przedmiotowej sprawie strona powodowa nie udowodniła braku skutecznego przerwania biegu przedawnienia wobec roszczenia objętego tytułem egzekucyjnym, a ty samym przesłanki przedawnienia rzeczonego roszczenia, co ma kluczowe znaczenie dla oceny zastosowania ochrony w ramach powództwa przeciwegzekucyjnego, podczas gdy z dokumentów przedłożonych w tej sprawie jednoznacznie wynika, że termin ten został skutecznie wielokrotnie przerwany przez czynności bezpośrednio podejmowane przez pozwanego , jak i wpłaty dokonane po stronie dłużnika pierwotnego, czym naruszono art. 6 k.c. bezzasadnie przerzucając cały ciężar dowody w tej sprawie na poznanego, podczas gdy strona powodowa podniosła twierdzenia dotyczące wiarygodności dokumentów KP, których nie poparła żadnymi wiarygodnymi dowodami, czym naruszono art. 247 k.p.c. w zakresie dopuszczalności jego zastosowania , w tym art. 299 k.p.c. poprzez przeprowadzenie dowodu z przesłuchania strony w postaci pełnomocnika powodów , w miejsce samych powodów, co z uwagi na konstrukcję tego dowodu jest niedopuszczalne i narusza zasadę bezpośredniości,

d.art. 233 § 1 k.p.c. także poprzez nieprawidłową ocenę zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, skutkującą błędnym ustaleniem stanu faktycznego, wyrażającym się w przejęciu, iż w przedmiotowej sprawie doszło do przedawnienia roszczenia objętego tytułem egzekucyjnym,

e.art. 6 k.c. w zw. z art. 232 k.p.c. wyrażające się w naruszeniu w obowiązującej w procesie cywilnym zasady kontradyktoryjności, wyjściu poza rolę arbitra w sprawie, uwzględnieniu powództwa wobec uznanie iż roszczenie powoda zasługuje na uwzględnienie w oparciu o niepodniesione przez stronę powodową i nieznajdujące umocowania w materiale dowodowym zarzuty;

2.naruszenie prawa materialnego, a to:

a.art.117 i 125 k.c. poprzez ich niewłaściwe zastosowanie do ustalonego w sprawie stanu faktycznego, skutkujące nieuprawnionym przyjęciem, iż niedoszła do przedawnienia roszczenia, podczas gdy w przedmiotowej sprawie skutecznie wielokrotnie przerwano ten bieg zarówno poprzez czynności podjęte przez wierzyciela, jak i wpłaty dokonane przez dłużnika pierwotnego, a co za tym idzie doszło do skutecznego przerwania biegu przedawnienia, co ma kluczowe znaczenie dla oceny zastosowania ochrony w ramach powództwa przeciw egzekucyjnego,

b.art. 356 k.c. poprzez jego niezastosowanie, w sytuacji gdy wierzyciel jest obowiązany przejąć zapłatę na poczet należnej mu wierzytelności, nawet jeśli nie pochodzi ona bezpośrednio od dłużnika.

W konkluzji skarżący niósł o :

1.zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie powództwa oraz zasądzenie od powodów na rzecz pozwanego kosztów postępowania za obie instancje,

ewentualnie

o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania wraz z rozstrzygnięciem o kosztach instancji odwoławczej.

Na rozprawie w dniu 24 czerwca 2021r. pełnomocnik powodów wniósł o oddalenie apelacji jako bezzasadnej.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie jest zasadna.

Wbrew zarzutom skarżącego podniesionym w apelacji, Sąd I instancji dokonał prawidłowych ustaleń stanu faktycznego, znajdujących pełne oparcie w zebranym w sprawie wiarygodnym materiale dowodowym, jak również trafnie określił konsekwencje prawne z nich wynikające.

Ustalenia stanu faktycznego poczynione przez Sąd I instancji, jak również rozważania, Sąd Okręgowy przyjmuje za własne, bez konieczności ponownego ich przytaczania.

W szczególności, bezzasadny jest zarzut naruszenia przepisów procedury cywilnej tj. art. 233 § 1 k.p.c. oraz art. 247 k.p.c.

Przede wszystkim należy zauważyć, że dokonując ustaleń stanu faktycznego, Sąd I instancji oparł się na dowodach z dokumentów oraz na okolicznościach bezspornych. Sąd I instancji odmówił wiarygodności dokumentom w postaci dowodów wpłat KP z k. 50 na okoliczności podawane przez stronę pozwaną. Strona pozwana wskazywała, że przedstawione dowody wpłat stanowią dowód na okoliczność dokonania przez W. D. wpłat, a tym samym uznania roszczenia.

Zgodzić należy się w pełni z Sądem I instancji, że dokumenty te w żadnym razie nie stanowią dowodu uznania roszczenia objętego tytułem wykonawczym.

Rację ma Sąd I instancji, że dokumenty te w żaden sposób nie zostały podpisane przez dłużnika, a tym samym nie są dowodem na to, że rzeczywiście W. D. wpłacił te pieniądze.

Okoliczność ta wydaje się tym bardziej nieprawdopodobna, że W. D. był już w tym czasie osobą bezdomną w ostatnim stadium choroby alkoholowej. Z doświadczenia życiowego wiadome jest, że osoby takie nie dysponują wolną gotówką, a jeżeli nawet mają jakieś pieniądze, to przeznaczają je na podstawowe potrzeby żywieniowe bądź alkohol a nie na spłatę zadłużenia.

Sąd I instancji w istocie przesłuchał w charakterze strony powodowej pełnomocnika powodów, co stanowiło naruszenie procedury cywilnej, które jednak nie miało wpływu na treść rozstrzygnięcia. Po pierwsze dlatego, że Sąd I instancji nie powołał tego dowodu dokonując ustaleń stanu faktycznego. Strona pozwana w toku postępowania przed Sądem I instancji nie zaprzeczyła twierdzeniom pełnomocnika powodów złożonego w formie oświadczenia przed przeprowadzeniem dowodu z przesłuchania stron. Pełnomocnik powodów oświadczył, że dłużnik był nałogowym alkoholikiem i do 24 września 2007r. był osobą bezdomną w ostatnim stadium choroby alkoholowej.

W sytuacji, w której powodowie zakwestionowali fakt dokonanych przez dłużnika wpłat, to na stronie pozwanej, która z tego faktu wywodziła skutki prawne spoczywał ciężar dowodu wykazania tej okoliczności ( art. 6 k.c.), strona pozwana temu ciężarowi nie sprostała.

Bezzasadne są także zarzuty naruszenia prawa 840 §1 pkt 2 k.p.c. oraz przepisów prawa materialnego, w szczególności art. 6 k.c. art. 117 i 125 k.c.

W przedmiotowej sprawie tytułem wykonawczym o pozbawienie, którego powodowie wnosili był wyrok zaoczny Sądu Rejonowego dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi wydany w sprawie XVII C 294/02 w dniu 7 sierpnia 2002r. wraz z nadaną mu klauzulą wykonalności postanowieniem Sądu Rejonowego dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi w dniu 30 stycznia 2019 r. w sprawie sygn. akt II 1 Co 9005/18.

W toku postępowania w przedmiotowej sprawie strona powoda podniosła zarzut przedawnienia roszczenia.

Jak stanowi art. 117 § 2 k.c. po upływie terminu przedawnienia, ten przeciwko komu przysługuje roszczenie, może uchylić się od jego zaspokojenia, chyba że zrzeka się korzystania z zarzutu przedawnienia.

Zgodnie z art. 125 k.c. w brzmieniu obowiązującym od 9 lipca 2018 r. roszczenie stwierdzone prawomocnym orzeczeniem sądu przedawnia się z upływem sześciu lat. Jeżeli stwierdzone w ten sposób roszczenie obejmuje świadczenia okresowe, roszczenie o świadczenia okresowe należne w przyszłości przedawnia się z upływem trzech lat. Termin przedawnienia określony w art. 125 § 1 zda. 1 k.c. uległ skróceniu z dziesięciu do sześciu lat na podstawie ustawy z dnia 13 kwietnia 2018 r. o zmianie ustawy – Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustawy (Dz. U. Z 2018 r., poz. 1104)

Według art. 5 ust. 2 przywołanej ustawy, jeżeli zgodnie z ustawą zmienianą w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, termin przedawnienia jest krótszy niż według przepisów dotychczasowych, bieg terminu przedawnienia rozpoczyna się z dniem wejścia w życie niniejszej ustawy. Jeżeli jednak przedawnienie, którego termin rozpoczął się przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, nastąpiłoby przy uwzględnieniu dotychczasowego terminu przedawnienia wcześniej, to przedawnienie następuje z upływem tego wcześniejszego terminu.

Rację ma Sąd I instancji, że początek biegu terminu przedawnienia należy liczyć od dnia umorzenia postępowania egzekucyjnego skierowanego przez wierzyciela przeciwko pierwotnemu dłużnikowi W. D. prowadzonego pod sygn. Km 2300/05 tj. od daty 20 lutego 2006 r. Mając na uwadze obowiązujący do 9 lipca 2019 r. 10 letni termin przedawnienia, roszczenie pozwanego wobec powodów, jako następców prawnych pierwotnego dłużnika W. D. upłynął z dniem 20 lutego 2016 r., a zatem na kilka lat przed datą wytoczenia powództwa tj. 23 kwietnia 2019 r.

Zgodzić należy się w pełni z Sądem I instancji, że zarzut przerwania biegu przedawnienia na skutek częściowej zapłaty przez dłużnika w świetle zebranego w sprawie materiału dowodowego nie był zasadny. Strona pozwana - na której ciążył obowiązek z art. 6 k.c. udowodnienie swoich twierdzeń - nie udowodniła, aby rzeczywiście dłużnik wpłacał jakiekolwiek kwoty na rzecz pozwanego, a zatem nie doszło do uznania długu przez pierwotnego dłużnika, które mogłoby skutkować przerwaniem biegu terminu przedawnienia.

W tych okolicznościach zarzut naruszenia przez Sąd I instancji przepisu art. 840 § 1 pkt 2 k.p.c. jest całkowicie bezzasadny.

Mając na uwadze powyższe Sąd Okręgowy oddalił apelację jako bezzasadną na podstawie art.385 k.p.c.