Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 30 marca 2016 roku, wydanym w sprawie z powództwa J. S. przeciwko Skarbowi Państwa - Wojewodzie (...), Sąd Rejonowy dla Łodzi - Śródmieścia w Łodzi:

1)  odrzucił pozew co do kwoty 10.000 zł złotych wraz z odsetkami z tytułu zadośćuczynienia;

2)  zasądził od Skarbu Państwa – Wojewody (...) na rzecz J. S. kwotę 3.770 zł tytułem podwyższonej i skapitalizowanej renty na zwiększone potrzeby za okres od dnia 1 lipca 2009 roku do dnia 30 czerwca 2015 roku wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie:

a)  od kwoty 1.930 zł od dnia 31 lipca 2012 roku do dnia zapłaty;

b)  od kwoty 50 zł od dnia 11 sierpnia 2012 roku do dnia zapłaty;

c)  od kwoty 50 zł od dnia 11 września 2012 roku do dnia zapłaty;

d)  od kwoty 50 zł od dnia 11 października 2012 roku do dnia zapłaty;

e)  od kwoty 50 zł od dnia 11 listopada 2012 roku do dnia zapłaty;

f)  od kwoty 50 zł od dnia 11 grudnia 2012 roku do dnia zapłaty;

g)  od kwoty 50 zł od dnia 11 stycznia 2013 roku do dnia zapłaty;

h)  od kwoty 50 zł od dnia 11 lutego 2013 roku do dnia zapłaty;

i)  od kwoty 50 zł od dnia 11 marca 2013 roku do dnia zapłaty;

j)  od kwoty 50 zł od dnia 11 kwietnia 2013 roku do dnia zapłaty;

k)  od kwoty 50 zł od dnia 11 maja 2013 roku do dnia zapłaty;

l)  od kwoty 50 zł od dnia 11 czerwca 2013 roku do dnia zapłaty;

m) od kwoty 50 zł od dnia 11 lipca 2013 roku do dnia zapłaty;

n) od kwoty 50 zł od dnia 11 sierpnia 2013 roku do dnia zapłaty;

o) od kwoty 50 zł od dnia 11 września 2013 roku do dnia zapłaty;

p) od kwoty 50 zł od dnia 11 października 2013 roku do dnia zapłaty;

q) od kwoty 50 zł od dnia 11 listopada 2013 roku do dnia zapłaty;

r) od kwoty 50 zł od dnia 11 grudnia 2013 roku do dnia zapłaty;

s) od kwoty 50 zł od dnia 11 stycznia 2014 roku do dnia zapłaty;

t) od kwoty 50 zł d dnia 11 lutego 2014 roku do dnia zapłaty;

u)od kwoty 50 zł od dnia 11 marca 2014 roku do dnia zapłaty;

v) od kwoty 50 zł od dnia 11 kwietnia 2014 roku do dnia zapłaty;

w) od kwoty 50 zł od dnia 11 maja 2014 roku do dnia zapłaty;

x) od kwoty 50 zł od dnia 11 czerwca 2014 roku do dnia zapłaty;

y) od kwoty 50 zł od dnia 11 lipca 2014 roku do dnia zapłaty;

z) od kwoty 50 zł od dnia 11 sierpnia 2014 roku do dnia zapłaty;

aa) od kwoty 50 zł od dnia 11 września 2014 roku do dnia zapłaty;

bb) od kwoty 50 zł od dnia 11 października 2014 roku do dnia zapłaty;

cc) od kwoty 50 zł od dnia 11 listopada 2014 roku do dnia zapłaty;

dd) od kwoty 50 zł od dnia 11 grudnia 2014 roku do dnia zapłaty;

ee) od kwoty 50 zł od dnia 11 stycznia 2015 roku do dnia zapłaty;

ff) od kwoty 50 zł od dnia 11 lutego 2015 roku do dnia zapłaty;

gg) od kwoty 50 zł od dnia 11 marca 2015 roku do dnia zapłaty;

hh) od kwoty 80 zł od dnia 11 kwietnia 2015 roku do dnia zapłaty;

ii) od kwoty 80 zł od dnia 11 maja 2015 roku do dnia zapłaty;

jj) od kwoty 80 zł od dnia 11 czerwca 2015 roku do dnia zapłaty;

3)  podwyższył rentę z tytułu zwiększonych potrzeb zasądzoną na rzecz J. S. od Skarbu Państwa – Wojewody (...) wyrokiem Sądu Okręgowego w Łodzi, II Wydział Cywilny z dnia 18 grudnia 2001 roku (sygn. akt II C 635/97) do kwoty 180 zł miesięcznie począwszy od 1 lipca 2015 roku i na przyszłość, płatną do dnia 10 każdego miesiąca wraz z ustawowymi odsetkami w razie uchybienia terminowi płatności;

4)  oddalił powództwo w pozostałej części;

5)  nie obciążył J. S. kosztami procesu;

6)  nakazał ściągnąć od Skarbu Państwa – Wojewody (...) na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi kwotę 398,77 zł tytułem nieuiszczonych wydatków postępowania wyłożonych tymczasowo przez Skarb Państwa;

7)  przejął na rachunek Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi kwotę 1.555,96 zł tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych wyłożonych tymczasowo przez Skarb Państwa.

Swoje rozstrzygnięcie w przedmiocie renty Sąd Rejonowy oparł na następujących ustaleniach faktycznych:

W dniu 14 marca 1997 roku J. S. reprezentowany przez przedstawicielkę ustawową M. S. złożył przeciwko Skarbowi Państwa – ZOZ Szpitalowi im. (...) – Curie w Z. pozew o zasądzenie na jego rzecz kwoty 5.000 zł z tytułu zadośćuczynienia i kwoty 25.000 zł z tytułu odszkodowania, wskazując, że pozwany ponosi odpowiedzialność za zarażenie powoda wirusem WZW B. Sprawa toczyła się pod sygnaturą akt II C 635/97.

W toku postępowania powód kilkukrotnie modyfikował żądanie pozwu, wnosząc ostatecznie o zasądzenie na swoją rzecz od pozwanego kwoty 40.000 zł z tytułu zadośćuczynienia, kwoty 7.658,71 zł z tytułu odszkodowania, kwoty 19.545,56 zł z tytułu utraconych dochodów oraz renty z tytułu zwiększonych potrzeb od ujawnienia zakażenia do grudnia 1999 roku w wysokości po 100 zł miesięcznie i od stycznia 2000 roku po 250 zł miesięcznie.

Wyrokiem z dnia 12 grudnia 2001 roku Sąd Okręgowy w Łodzi zasądził na rzecz J. S. kwotę 35.000 zł z tytułu zadośćuczynienia wraz z odsetkami ustawowymi, kwotę 4.753,71 zł z tytułu odszkodowania wraz z odsetkami ustawowymi oraz kwotę 100 zł miesięcznie z tytułu renty na zwiększone potrzeby, począwszy od dnia 1 stycznia 1999 roku i na przyszłość. Ponadto sąd ustalił odpowiedzialność pozwanego za wszelkie szkody mogące powstać w przyszłości po stronie powoda na skutek zakażenia go wirusem zapalenia wątroby typu B na terenie Wojewódzkiego Szpitala im. (...) – S. w Z. i oddalił powództwo w pozostałej części.

Podstawą faktyczną powyższego rozstrzygnięcia było ustalenie, że powód został zarażony wirusem zapalenia wątroby typu B w Wojewódzkim Szpitalu im. (...) –S. w Z., za zobowiązania którego odpowiedzialność ponosi Skarb Państwa – Wojewoda (...).

W dacie orzekania obecność wirusa potwierdzona została u powoda na podstawie wykonanej u niego w 1994 roku biopsji wątroby. Zakażenie pomimo zastosowanego, wieloletniego leczenia nadal trwało, mimo iż choroba powoda w dacie orzekania znajdowała się w fazie remisji. Uszczerbek na zdrowiu powoda został oceniony przez biegłych na 30 %. Zdaniem biegłych, nieobecność u powoda w dacie orzekania HBV – DNA ze względu na metodę badania dostępną w Ł. nie oznaczała rzeczywistej nieobecności wirusa. Stwarzało to zatem możliwość ponownego zaostrzenia choroby, co skutkować mogło w przyszłości 20-30 % prawdopodobieństwem powstania u powoda marskości wątroby, czy pierwotnego raka wątroby. Sąd uwzględnił, że świadomość niebezpieczeństwa takich konsekwencji będzie z czasem towarzyszyła powodowi w mniejszym lub większym zakresie i skutkować będzie pogorszeniem jakości jego życia. Sąd wziął pod uwagę również fakt, że powód w przyszłości będzie ograniczony w intensywnym uprawianiu sportu, jak też nie będzie mógł wykonywać określonych zawodów np. związanych z ochroną zdrowia, przemysłem chemicznym.

Uzasadniając wysokość przyznanej renty sąd wskazał, że zwiększone potrzeby powoda ograniczają się do kosztów diety i stosowanych cyklicznie z zalecenia lekarza środków ochraniających miąższ wątroby. Kierując się wnioskami biegłego z zakresu chorób zakaźnych, który określił, że koszt diety powoda w stosunku do diety stosowanej dla zdrowego dziecka jest wyższy o około 10 %, co wynika z konieczności zastosowania lepszej jakości produktów, np. wędlin, sąd zasądził na rzecz powoda z tytułu renty kwotę 50 zł miesięcznie, przyjmując, że koszt wyżywienia dziecka w wieku powoda wynosi około 400 - 500 zł miesięcznie. Z tytułu zwiększonych potrzeb związanych z przyjmowaniem leków sąd zasądził na rzecz powoda kwotę 50 zł miesięcznie.

Od daty wydania wyroku w sprawie II C 635/97 J. S. nie wyeliminował wirusa i nadal choruje na przewlekłe zapalenie wątroby typu B. W dniu 21 czerwca 2006 roku u powoda stwierdzono replikację wirusa B na poziomie 152 134 kopii/ml. U powoda doszło zatem do zaostrzenia choroby, polegającego na reaktywacji wirusa, które występuje u 25 % zakażonych HBV.

U tych pacjentów okresy zaostrzeń choroby przeplatają się z okresami remisji. Pacjenci w tej fazie zakażenia są kwalifikowani do leczenia pegylowanym interferonem. J. S. został zakwalifikowany do takiego leczenia i 48 tygodniową kurację interferonem przebył w okresie od października 2010 roku do października 2011 roku. Leczenie powyższe było bezpłatne.

W okresie powyższego leczenia J. S. musiał liczyć się z koniecznością przyjmowania leków przeciwbólowych i przeciwgorączkowych niwelujących niepożądane objawy kuracji. Koszt zakupu powyższych leków w całym okresie leczenia wynosił ok. 80 zł.

Po zakończeniu leczenia J. S. interferonem stwierdzono u niego nieprawidłowości gospodarki lipidowej. Nie pozostają one jednak w pierwotnym związku przyczynowo – skutkowym z zakażeniem HBV oraz z leczeniem interferonem. Leczenie interferonem stanowiło jedynie niekorzystny czynnik, który nałożył się na proces chorobowy wątroby powoda. W związku z powyższym leczenie interferonem nie skutkowało powstaniem u powoda trwałego uszczerbku na zdrowiu

Stwierdzone u powoda w 2006 roku zaostrzenie choroby wynikające z replikacji wirusa i nasilenia aktywności biochemicznej skutkowało koniecznością regularnych wizyt powoda w poradni chorób wątroby i częstszego wykonywania badań, wykonania kontrolnej biopsji wątroby oraz badań kwalifikujących do leczenia przeciwirusowego. Z tym wiązały się koszty dojazdu powoda do poradni nie częściej niż raz w miesiącu oraz koszty przyjmowania leków z grupy H. np. essentiale forte, heparegen.

J. S. do poradni leczenia chorób wątroby znajdującej się w Ł. w szpitalu (...) i na badania dojeżdżał z A. samochodem.

Od kwietnia 2015 roku J. S. pracuje w W. i tam zamieszkuje od poniedziałku do piątku. W konsekwencji dojeżdża na badania i wizyty lekarskie z W. do Ł..

Nie zdecydował się na przeniesienie swego leczenia do W., gdyż w Ł. leczy się od wielu lat i ma zaufanie do prowadzącego go lekarza, którego uważa za jednego z najlepszych specjalistów w tej dziedzinie. Wykonywanie badań w W. jest możliwe, jednakże w poradni chorób wątroby prowadzący go lekarz ma od razu dostęp do jego wyników, ma możliwość ich porównywania.

Odległość pomiędzy miejscem zamieszkania powoda a szpitalem wynosi ok. 12 km, zaś koszt dojazdu w jedną stronę wynosi ok. 10 zł (12 x 0. (...) = 10 zł, w dwie strony 20 zł. Koszt dojazdu z W. do Ł. wynosi ok. 70 zł, zaś w obie strony ok. 140 zł (ok. 130 km x 0,8358 zł).

Powód powinien okresowo (z przerwami) przyjmować jeden lek ochraniający miąższ wątroby Leki te nie eliminują wirusa. Miesięczny koszt zakupu powyższych leków wynosi ok. 50 zł.

Leczenie interferonem z programu lekowego NFZ było bezpłatne. Okazało się ono jednak nieskuteczne i powód zakwalifikowany został do kolejnego etapu leczenia polegającego na przyjmowaniu ustnych leków tzw analogów, które wymagają wieloletniego podawania. Celem leczenia przeciwwirusowego powoda jest wyeliminowanie wirusa, bądź uzyskanie minimalnego poziomu utrzymywania się zakażenia (na poziomie mikroreplikacji), co pozwoliłoby na zminimalizowanie ryzyka postępu choroby. Leczenie analogami jest bezpłatne.

Stosowanie przez J. S. leków obniżających stężenie trójglicerydów oraz cholesterolu nie pozostaje w związku z zakażeniem HBV, podobnie jak stosowanie ziół.

W związku z uaktywnieniem się choroby J. S. nie potrzebował pomocy osób trzecich w okresie od 2009 roku.

W związku z obecnym u powoda zakażeniem HBV zaleca się stosowanie przez niego lekkostrawnej diety domowej, polegającej na spożywaniu potraw świeżych, głównie gotowanych, oraz nieco lepszych gatunkowo, co zwiększa koszt codziennej diety o około 10 %.

Przy tak ustalonym stanie faktycznym Sąd Rejonowy wskazał, że zawarte w wyroku rozstrzygnięcia w zakresie renty uzasadniają przepisy art. 444 § 1 i 2 k.c., w zw. z art. 907 § 2 k.c., które stanowią, że w razie wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Jeżeli zwiększyły się potrzeby poszkodowanego może on żądać od zobowiązanego do naprawienia szkody odpowiedniej renty. Art. 907 § 2 k.c. stanowi natomiast, że jeżeli obowiązek płacenia renty wynika z ustawy, każda ze stron może w razie zmiany stosunków żądać zmiany wysokości lub czasu trwania renty, chociażby wysokość renty i czas jej trwania były ustalone w orzeczeniu sądowym lub w umowie.

Powód po ostatecznym sprecyzowaniu pozwu w zakresie odszkodowania i podwyższenia renty domagał się zasądzenia na jego rzecz od pozwanego kwoty 7.200 zł z tytułu skapitalizowanej renty za okres od dnia 1 lipca 2009 roku do dnia 30 czerwca 2012 roku wraz z ustawowymi odsetkami od dnia doręczenia pozwanemu odpisu pozwu, wskazując, że wnosi o przyjęcie, że w tym okresie renta na rzecz powoda powinna wynosić 300 zł miesięcznie i składa się na nią koszt diety w wysokości 100 zł, koszt zakupu leków w wysokości 100 zł i koszt dojazdów do lekarzy w wysokości 100 zł. Ponadto wnosił o zasądzenie na jego rzecz kwoty 14.400 zł z tytułu skapitalizowanej renty za okres od dnia 1 lipca 2012 roku do dnia 30 czerwca 2015 roku wraz ustawowymi odsetkami od dat wymagalności poszczególnych należności z tytułu renty i podwyższenia renty od dnia 1 lipca 2015 roku i na przyszłość z kwoty 100 zł do 500 zł miesięcznie. Powód wskazał, że na kwotę 500 zł miesięcznie złożyły się koszt diety powoda w wysokości 150 zł, koszt zakupu leków 200 zł, koszt prywatnych wizyt w rozliczeniu miesięcznym 50 zł, koszt dojazdów do lekarzy - w rozliczeniu miesięcznym 50 zł, oraz koszt opieki osób trzecich w wysokości 50 zł.

W ocenie Sądu Rejonowego, przeprowadzone dowody pozwoliły na ustalenie, że w okresie objętym żądaniem o podwyższenie renty, to jest od dnia 1 lipca 2009 roku wzrosły koszty powoda w związku ze stosowaną przez niego dietą. Z opinii biegłego z zakresu chorób zakaźnych wynika, że dieta powoda w związku z zakażeniem wirusem typu B powinna być dietą lekkostrawną opartą na świeżych, dobrej jakości produktach. Koszt takiej diety jest o 10 % wyższy w stosunku do zwykłej diety dorosłej osoby. W stosunku do postępowania w sprawie II C 635/97 to ustalenie nie uległo zmianie, niemniej jednak, w ocenie sądu, zmianie uległy potrzeby żywieniowe powoda jako osoby dorosłej. W dacie wydawania wyroku w sprawie II C 635/97 powód był bowiem dziewięcioletnim chłopcem. W 2009 roku miał już natomiast 17 lat, zaś w dacie zamknięcia rozprawy jest dorosłym mężczyzną. Nie ulega wątpliwości, że jego potrzeby wzrosły choćby pod względem ilościowym oraz, że w okresie od 2001 roku do lipca 2009 roku wzrosły ceny żywności.

Doświadczenie życiowe wskazuje, że koszt diety dorosłego mężczyzny może być różny w zależności od majętności danej osoby, prowadzonego przez nią trybu i stylu życia, czy też indywidualnych preferencji. W ocenie sądu, koszt pełnowartościowej diety w przypadku powoda mógł wynieść od 2009 roku 800 zł. Nie można zgodzić się w tym zakresie ze stanowiskiem pozwanego, że wystarczającą w tym przypadku byłaby kwota 263,34 zł miesięcznie, wynikająca z rocznika statystycznego z 2014 roku, skoro już w 2001 roku sąd przyjął jako wyjściową kwotę 500 zł. Zdaniem sądu, choć kwota 263,34 zł stanowi statystycznie, przeciętny koszt wyżywienia jednej osoby w 2014 roku, to z pewnością kwota ta nie zaspokaja wielu podstawowych potrzeb, skoro dzienna stawka żywieniowa wynosi jedynie 8,78 zł.

Mając zatem na względzie jako wyjściową kwotę 800 zł, sąd przyjął, że zwiększone potrzeby powoda w zakresie diety począwszy lipca 2009 roku wyniosły 80 zł miesięcznie. Skoro więc zasądzona z tego tytułu w 2001 roku renta wynosiła 50 zł, to należało przyjąć, że powód od 2009 roku ponosił wyższe koszty diety o 30 zł i uznać jego roszczenie w tym zakresie za uzasadnione.

W ocenie sądu powód nie wykazał, aby w okresie od lipca 2009 roku do czerwca 2012 roku jego zwiększone potrzeby w zakresie diety związane z zakażeniem wirusem typu B wynosiły po 100 zł miesięcznie, zaś od lipca 2012 roku po 150 zł miesięcznie.

Dodatkowo ze wskazanych przez powoda zwiększonych potrzeb sąd uznał za uzasadnione koszty dojazdów do placówek medycznych. Nie ulega bowiem wątpliwości, że reaktywacja wirusa skutkowała konicznością wizyt powoda w szpitalu, celem dokonywania badań, a także celem stosowania zaleconego mu leczenia. Z przedstawionych przez powoda dokumentów wynika, że dojazdy powoda na badania i leczenie średnio nie były częstsze niż raz w miesiącu. Potwierdzeniem powyższego jest również analiza dokumentacji medycznej powoda przeprowadzona przez biegłego z zakresu chorób zakaźnych, który potwierdził, że powód dojeżdżał do szpitala raz w miesiącu. W konsekwencji sąd ustalił, że koszt każdorazowego dojazdu powoda z miejsca jego zamieszkania – ul. (...) w A. do szpitala (...) w Ł. i z powrotem nie przekroczył 20 zł. Stawkę za 1 km dojazdu sąd ustalił w oparciu o § 2 ust. 1 pkt 1 lit b rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 25 marca 2002 r. w sprawie warunków ustalania oraz sposobu dokonywania zwrotu kosztów używania do celów służbowych samochodów osobowych, motocykli i motorowerów niebędących własnością pracodawcy (Dz. U. z 2002 r. nr 27, poz. 271).

Skoro powód od kwietnia 2015 roku pracuje w W. i na badania oraz po leki przyjeżdża do Ł., to nie ulega wątpliwości, że koszt jego dojazdów od kwietnia 2015 roku uległ zwiększeniu. Biorąc pod uwagę odległość pomiędzy W. i Ł. wynoszącą ok. 130 km, to koszt dojazdu powoda w jedną stronę wynosi 67,78 zł, zaś w dwie ok. 135,56 zł. Skoro jednak powód domagał się 50 zł renty na zwiększone potrzeby z tytułu dojazdów począwszy od lipca 2012 roku i na przyszłość, to sąd zgodnie z art. 321 k.p.c., nie wychodząc ponad żądanie pozwu, uznał kwotę tę za uzasadnioną od kwietnia 2015 roku. We wcześniejszym zaś okresie, w ocenie sądu, koszt dojazdów powoda nie przekraczał 20 zł miesięcznie.

W konsekwencji, na przyjęte w pkt 2 i 3 wyroku kwoty składają się w okresie od 1 lipca 2009 roku i na przyszłość koszty diety powoda zwiększonej w stosunku do wyroku wydanego w sprawie II C 635/97 o 30 zł, oraz koszty dojazdów wynoszące od 1 lipca 2009 roku do marca 2015 roku – 20 zł, zaś od kwietnia 2015 roku i na przyszłość - 50 zł.

Łącznie zatem podwyższenie renty za okres od 1 lipca 2009 roku do marca 2015 roku wyniosło 50 zł (30 + 20), zaś za okres od kwietnia 2015 roku i na przyszłość o 80 zł (30 + 50).

Mając na względzie powyższe okoliczności sąd w pkt 2 wyroku zasądził na rzecz powoda kwotę 3.770 zł, tytułem skapitalizowanej renty za okres od 1 lipca 2009 roku do dnia 30 czerwca 2015 roku, na którą to kwotę złożyły się kwoty po 50 zł miesięcznie w okresie od 1 lica 2009 roku do marca 2015 roku (łącznie 3.450 zł), oraz kwoty po 80 zł miesięcznie w okresie od kwietnia 2015 roku do czerwca 2015 roku (łącznie 240 zł) oraz dodatkowo kwota 80 zł poniesiona przez powoda na leki przeciwbólowe i przeciwgorączkowe w okresie leczenia interferonem.

W pkt 3 wyroku sąd podwyższył rentę powoda o 80 zł za okres od lipca 2015 roku i na przyszłość.

W tym miejscu należy wskazać, że zawarte w pkt 2 i 3 wyroku rozstrzygnięcie w zakresie odszkodowania i podwyższenia renty z uwagi na brak możliwości ścisłego udowodnienia w tym zakresie znajduje uzasadnienie w treści art. 322 k.p.c..

Zawarte w pkt 2 i 3 wyroku rozstrzygnięcie w zakresie odsetek za opóźnienie uzasadnia przepis art. 481 § 1 i 2 k.c..

Powód przed wytoczeniem pozwu nie wzywał pozwanego do wypłaty na jego rzecz wyższej renty ponad kwotę 100 zł zasądzoną wyrokiem z dnia 18 grudnia 2001 roku, w pozwie zaś domagał się zasądzenia kwoty 7.200 zł z tytułu podwyższonej i skapitalizowanej renty za okres od 1 lipca 2009 roku do 30 czerwca 2012 roku oraz podwyższenia renty na przyszłość, płatnej do dnia 10 każdego miesiąca poczynając od lipca 2012 roku.

Wobec doręczenia pozwanemu odpisu pozwu w dniu 30 lipca 2012 roku sąd zasądził kwoty należne powodowi za okres od 1 lipca 2009 roku do lipca 2012 roku od dnia następnego po dniu doręczenia odpisu pozwu, to jest od dnia 31 lipca 2012 roku (50 zł x 37 miesięcy = 1.850 zł, + 80 zł z tytułu kosztów leków za okres leczenia interferonem, co daje łącznie 1.930 zł).

Pozostałe zaś kwoty po 50 zł sąd zasądził wraz z odsetkami od dnia 11 każdego miesiąca począwszy od sierpnia 2012 roku do marca 2015 roku i kwoty po 80 zł od kwietnia 2015 roku do czerwca 2015 roku. W ocenie sądu, po doręczeniu odpisu pozwu pozwany mógł po przeanalizowaniu roszczeń powoda dokonywać na jego rzecz uzasadnionych wypłat z tytułu zwiększonych potrzeb (wzrostu kosztów diety i kosztów dojazdów do placówek medycznych). Brak powyższych wypłat skutkowała pozostawaniem przez pozwanego w opóźnieniu.

Za dalszy okres, to jest od lipca 2015 roku sąd podwyższył rentę do kwoty 180 zł, płatną do dnia 10 każdego miesiąca. Oznacza to, że pozwany winien zapłacić powodowi dodatkowo po 80 zł za każdy miesiąc poprzedzający wydanie wyroku od lipca 2015 roku wraz z odsetkami.

W pozostałym zakresie powództwo podlegało oddaleniu jako nieudowodnione i nieuzasadnione.

Zawarte w pkt 5 wyroku rozstrzygnięcie o kosztach procesu uzasadnia przepis art. 102 k.p.c..

Apelację od powyższego wyroku w zakresie rozstrzygnięcia o rencie i kosztach procesu złożyła strona pozwana.

W apelacji skarżący zarzucił wyrokowi:

I. sprzeczność istotnych ustaleń Sądu I instancji z treścią zebranego w sprawie materiału, wskutek naruszenia przepisów postępowania, które mogło mieć wpływ na wynik sprawy, tj. naruszenia:

1) art. 233 k.p.c. poprzez:

a) przeprowadzenie postępowania dowodowego bez wszechstronnego i bezstronnego rozważenia zebranego materiału dowodowego;

b) przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów i dokonanie oceny materiału dowodowego w sposób sprzeczny z zasadami logicznego wnioskowania, doświadczenia życiowego i wiedzy powszechnie dostępnej;

2) kodeksowych reguł dowodzenia poprzez przyjęcie z naruszeniem art. 231 - 233 k.p.c. za udowodnione faktów, których w istocie nie można uznać za udowodnione;

3) art. 322 k.p.c. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie, pomimo, że ścisłe udowodnienie wysokości renty jest możliwe, a powód nie wykazał nadmiernej trudności bądź niemożliwości przedstawienia dowodów w tym zakresie;

II. naruszenie prawa materialnego art. 907 § 2 k.c. w związku z art. 444 k.c. przez błędną jego wykładnię poprzez przyjęcie, że w przedmiotowej sprawie zwiększyły się potrzeby powoda oraz doszło do zmiany stosunków pomiędzy stronami, uzasadniającej podwyższenie wcześniej przyznanej powodowi renty;

III. naruszenie przepisu art. 102 k.p.c. poprzez błędną jego wykładnię i zastosowanie tego przepisu w nieadekwatnych okolicznościach.

W konkluzji skarżący wniósł o:

1) zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie powództwa w powyższym zakresie, ewentualnie o

2) uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania;

3) zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów zastępstwa procesowego za obie instancje według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja jest niezasadna i podlega oddaleniu.

Na wstępie koniecznym jest odniesienie się do sformułowanych w apelacji zarzutów naruszenia przepisów postępowania, gdyż wnioski w tym zakresie z istoty swej determinują rozważania co do pozostałych zarzutów apelacyjnych, bowiem jedynie nieobarczone błędem ustalenia faktyczne, będące wynikiem należycie przeprowadzonego postępowania mogą być podstawą oceny prawidłowości kwestionowanego rozstrzygnięcia w kontekście twierdzeń o naruszeniu przepisów prawa materialnego.

Zaskarżone rozstrzygnięcie zostało wydane w wyniku prawidłowo ustalonego stanu faktycznego, które to ustalenia Sąd Okręgowy podziela i przyjmuje za własne.

Strona pozwana kwestionując dokonane przez Sąd Okręgowy ustalenia faktyczne nie przedstawiła na poparcie swych twierdzeń żadnych dowodów przeciwnych, a jej stanowisko można sprowadzić do twierdzenia, że dowody przedstawione przez stronę powodową są niewystarczające dla poczynienia kwestionowanych ustaleń. Trzeba jednak mieć na uwadze, że w procedurze cywilnej obowiązuje zasada równorzędności środków dowodowych. Oznacza to, że twierdzenia o faktach mogą być dowodzone każdym środkiem dowodowym i to zarówno z katalogu środków ustawowych, jak i środków nienazwanych. Dany fakt może zatem zostać wykazany przy użyciu każdego środka dowodowego, przy czym zastosowanie określonego dowodu powinno doprowadzić do tych samych wniosków w zakresie weryfikacji danego twierdzenia, co zastosowanie każdego innego środka dowodowego. Odmienną kwestią pozostaje jednak sądowa ocena wiarygodności i mocy dowodowej każdego przeprowadzanego dowodu, z uwzględnieniem okoliczności konkretnej, rozpoznawanej sprawy.

Sam więc fakt poczynienia ustaleń na podstawie zeznań powoda czy przesłuchanej w charakterze świadka jego matki nie może stanowić podstawy do zdyskwalifikowania tych ustaleń. Sąd Rejonowy dokonał wnikliwej oceny tych dowodów i uznał je za wiarygodne. Ocena ta w żadnym razie nie może być uznana za dowolną.

Idąc dalej, za całkowicie chybiony należało uznać podniesiony w apelacji zarzut błędnego ustalenia przez Sąd pierwszej instancji stanu faktycznego, czyli naruszenia dyspozycji art. 233 § 1 k.p.c. W myśl powołanego przepisu ustawy Sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. Ocena dowodów polega na ich zbadaniu i podjęciu decyzji, czy została wykazana prawdziwość faktów, z których strony wywodzą skutki prawne. Celem Sądu jest tu dokonanie określonych ustaleń faktycznych, pozytywnych bądź negatywnych i ostateczne ustalenie stanu faktycznego stanowiącego podstawę rozstrzygnięcia.

Ocena wiarygodności mocy dowodów przeprowadzonych w danej sprawie wyraża istotę sądzenia w części obejmującej ustalenie faktów, ponieważ obejmuje rozstrzygnięcie o przeciwnych twierdzeniach stron na podstawie własnego przekonania sędziego powziętego w wyniku bezpośredniego zetknięcia ze świadkami, stronami, dokumentami i innymi środkami dowodowymi. Powinna odpowiadać regułom logicznego rozumowania wyrażającym formalne schematy powiązań między podstawami wnioskowania i wnioskami oraz uwzględniać zasady doświadczenia życiowego wyznaczające granice dopuszczalnych wniosków i stopień prawdopodobieństwa ich występowania w danej sytuacji.

Jeżeli z określonego materiału dowodowego Sąd wyprowadza wnioski logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym, to ocena Sądu nie narusza reguł swobodnej oceny dowodów (art. 233 § 1 k.p.c.) i musi się ostać choćby w równym stopniu, na podstawie tego materiału dowodowego, dawały się wysnuć wnioski odmienne. Tylko w przypadku, gdy brak jest logiki w wiązaniu wniosków z zebranymi dowodami, lub gdy wnioskowanie Sądu wykracza poza schematy logiki formalnej albo, wbrew zasadom doświadczenia życiowego, nie uwzględnia jednoznacznych praktycznych związków przyczynowo-skutkowych to przeprowadzona przez Sąd ocena dowodów może być skutecznie podważona.

W kontekście powyższych uwag należy stwierdzić, iż wbrew twierdzeniom apelującego w rozpoznawanej sprawie Sąd Okręgowy dokonał prawidłowych ustaleń faktycznych w oparciu o cały zgromadzony materiał dowodowy i nie naruszył dyspozycji art. 233 § 1 k.p.c. Przeprowadzona przez tenże Sąd ocena materiału dowodowego jest w całości logiczna i zgodna z zasadami doświadczenia życiowego, zaś wszelkie podniesione w tym zakresie i bardzo obszernie rozbudowane w treści każdej z rozpoznawanych apelacji zarzuty stanowią w istocie jedynie niczym nieuzasadnioną polemikę z prawidłowymi i nieobarczonymi jakimkolwiek błędem ustaleniami Sądu pierwszej instancji.

Reasumując, Sąd Rejonowy w pełni prawidłowo uznał, że zebrany w sprawie materiał dowodowy pozwalał na przyjęcie, że powód dojeżdżał do placówki medycznej samochodem oraz, że obecnie mieszka i pracuje w W.. Jak wskazano wyżej okoliczności te zostały udowodnione zeznaniami powoda i jego matki. Bezpodstawnym jest żądanie strony pozwanej aby dla udowodnienia tych faktów powód musiał przedstawić ściśle określone dowody, jakich życzy sobie pozwany, w postaci prawa jazdy, dowodu rejestracyjnego pojazdu, umowy o pracę czy umowy wynajmu lokalu mieszkalnego w W.. Tego typu żądanie strony pozwanej pozostaje w sprzeczności z obowiązującą w procedurze cywilnej zasadą równorzędności środków dowodowych. Oznacza to, że twierdzenia o faktach mogą być dowodzone każdym środkiem dowodowym i to zarówno z katalogu środków ustawowych, jak i środków nienazwanych. Dany fakt może zatem zostać wykazany przy użyciu każdego środka dowodowego.

Dokonując oceny wysokości należnej powodowi renty nie naruszył również Sąd Rejonowy przepisu art. 322 k.p.c.. Przepis ten przewiduje trzy przesłanki, które, po pierwsze, pozwalają na zastosowanie go w konkretnej sprawie, a, po drugie, na ustalenie na jego podstawie wysokości należnego odszkodowania. Znajduje on zastosowanie wtedy, gdy nie ma wątpliwości, że została wyrządzona szkoda, a ustalenie wysokości żądania jest niemożliwe lub nader utrudnione. Jeżeli art. 322 k.p.c. znajdzie zastosowanie, to sąd określa wysokość świadczenia po rozważeniu wszystkich okoliczności sprawy.

Należy przy tym zauważyć, że w orzecznictwie Sądu Najwyższego przyjmuje się, że w obowiązującym stanie prawnym, w którym, stosownie do treści art. 316 § 1 k.p.c., sąd wydaje wyrok, biorąc za podstawę stan rzeczy istniejący w chwili zamknięcia rozprawy, dotychczasowe rozumienie "niemożliwości" z art. 322 k.p.c. powinno podlegać zrewidowaniu. Nie może bowiem chodzić już tylko o niemożność rozumianą w sensie obiektywnym, lecz także o niemożliwość ścisłego ustalenia szkody na podstawie materiału dowodowego przedstawionego przez powoda do oceny przez sąd. W takim razie sąd, nie mając obowiązku przeprowadzenia uzupełniających dowodów z urzędu, powinien, kiedy fakt poniesienia szkody jest bezsporny, podjąć próbę ustalenia jej wysokości na podstawie oceny "opartej na rozważaniu wszystkich okoliczności sprawy" (porównaj - wyrok Sądu Najwyższego z 26 stycznia 2006 r., II CSK 108/05, opublikowany w zbiorze orzecznictwa programu L.).

Odnosząc powyższe uwagi do realiów niniejszej sprawy należy wskazać, że Sąd Rejonowy w sposób prawidłowy zastosował przepis art. 322 k.p.c.. Nie może bowiem budzić wątpliwości, że ścisłe, co do złotówki, udowodnienie ponoszonych przez powoda kosztów jego wyżywienia oraz dojazdów do placówek leczniczych (chociażby z uwagi na zmiany cen paliw), jest niemożliwe.

Całkowicie chybionym jest również zarzut naruszenie prawa materialnego w postaci art. 907 § 2 k.c. w związku z art. 444 k.c. przez błędną jego wykładnię poprzez przyjęcie, że w przedmiotowej sprawie zwiększyły się potrzeby powoda oraz doszło do zmiany stosunków pomiędzy stronami, uzasadniającej podwyższenie wcześniej przyznanej powodowi renty.

Należy przy tym zauważyć, że wywód uzasadnienia apelacji odnoszący się do powyższego zarzutu w znacznej części sprawia wrażenie wywodu dotyczącego innej sprawy niż będąca przedmiotem rozpoznania przez Sąd Okręgowy. W żadnym bowiem momencie toczącego się postępowania przedmiotem żądania powoda nie była renta z tytułu utraconych zarobków, czy pogorszenia się widoków na przyszłość. Wobec tego zdziwienie budzi wywód skarżącego dotyczący możliwości zarobkowych powoda, sytuacji na rynku pracy w W. i średniego wynagrodzenia możliwego do uzyskania przez osoby zatrudnione w stolicy. Podnoszenie tego typu argumentacji świadczy o tym, że skarżący nie zrozumiał nie tylko motywów rozstrzygnięcia zaprezentowanych w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia ale i przedmiotu niniejszego postępowania. Okoliczności te pozostają bowiem bez jakiegokolwiek znaczenia dla ustalenia wysokości renty na zwiększone potrzeby.

Idąc dalej, skarżący powołał się na stanowisko Sądu Najwyższego, zgodnie z którym w sprawie o podwyższenie renty wyrównawczej trzeba wykazać, na czym konkretnie polega zmiana stosunków i w jaki sposób konkretnie owe modyfikacje wpływają na wysokość świadczenia. Rzecz jednak w tym, że w realiach przedmiotowej sprawy Sąd Rejonowy spełnił powyższe warunki, wskazując w sposób precyzyjny, jakie okoliczności uległy zmianie po wydaniu poprzedniego wyroku i w jakim zakresie mają one wpływ na zmianę wysokości potrzeb powoda związanych z zakażeniem jakiemu uległ na skutek zaniedbań strony pozwanej.

Trzeba przy tym podkreślić, że zakres potrzeb powoda został przez Sąd Rejonowy określony w sposób prawidłowy i precyzyjny.

Wbrew bowiem stanowisku strony pozwanej za mieszczące się w kategorii usprawiedliwionych potrzeb powoda wywołanych zdarzeniem za które odpowiedzialność ponosi pozwany należy uznać koszty dojazdu do placówek leczniczych samochodem osobowym, a nie jak wskazuje pozwany środkami komunikacji miejskiej, czy autobusem relacji międzymiastowej. Nie można bowiem tracić z pola widzenia tego, że to delikt popełniony przez pozwanego jest przyczyną powodującą po stronie powoda konieczność pozostawania pod stałą opieką lekarską. W tej sytuacji powód ma prawo oczekiwać, że dojazdy do placówek leczniczych odbywać będzie w warunkach odpowiadających aktualnym standardom cywilizacyjnym, z ograniczeniem do minimum niegodności i w sposób pochłaniający jak najmniej czasu.

W sposób prawidłowy określił również Sąd Rejonowy zakres potrzeb powoda związanych z kosztami jego wyżywienia. Sąd Okręgowy w pełni podziela argumentację Sądu Rejonowego przedstawioną w tym zakresie. Zgodzić należy się z Sądem Rejonowym, że w dacie wydawania wyroku w sprawie II C 635/97 powód był dziewięcioletnim chłopcem. W 2009 roku miał już natomiast 17 lat, zaś aktualnie jest dorosłym mężczyzną. Nie ulega wątpliwości, że jego potrzeby wzrosły choćby pod względem ilościowym oraz, że w okresie od 2001 roku do lipca 2009 roku wzrosły ceny żywności.

Doświadczenie życiowe wskazuje, że koszt diety dorosłego mężczyzny może być różny w zależności od majętności danej osoby, prowadzonego przez nią trybu i stylu życia, czy też indywidualnych preferencji. Zgodzić trzeba się z Sądem Rejonowym, że koszt pełnowartościowej diety w przypadku powoda mógł wynieść od 2009 roku 800 zł. Nie można zgodzić się w tym zakresie ze stanowiskiem pozwanego, że wystarczającą w tym przypadku byłaby kwota 263,34 zł miesięcznie, wynikająca z rocznika statystycznego z 2014 roku, skoro już w 2001 roku sąd przyjął jako wyjściową kwotę 500 zł, zaś ustalenia tego pozwany w żaden sposób w pierwotnym postępowaniu nie kwestionował. Kwota 263,34 zł stanowi statystycznie, przeciętny koszt wyżywienia jednej osoby w 2014 roku, to z pewnością kwota ta nie zaspokaja wielu podstawowych potrzeb, skoro dzienna stawka żywieniowa wynosi jedynie 8,78 zł. Stanowisko pozwanego w tym zakresie przedstawione w apelacji nie zawiera żadnych nowych elementów, stanowi powtórzenie tez prezentowanych przez niego w toku postępowania przed Sądem Rejonowym. Tym samym musi być uznane za pozbawioną jakichkolwiek podstaw polemikę z prawidłowym stanowiskiem Sądu Rejonowego.

Wbrew zarzutowi apelacji Sąd Rejonowy nie naruszył również przepisu art. 102 k.p.c. odstępując od obciążenia pozwanego kosztami procesu.

Art. 102 k.p.c. urzeczywistnia zasadę słuszności, nie konkretyzuje on pojęcia „wypadków szczególnych” toteż ich kwalifikacja należy do sądu, który – uwzględniając całokształt okoliczności konkretnej sprawy – powinien kierować się własnym poczuciem sprawiedliwości.

W przedmiotowej sprawie istniały przesłanki uzasadniające zastosowanie powyższego przepisu do powoda.

Przede wszystkim zastosowanie powyższego przepisu uzasadnia stan majątkowy powoda, a nadto fakt, że oceniając stan faktyczny przedmiotowej sprawy w sposób obiektywny, to powód został pokrzywdzony czynem pozwanego. Obciążenie więc powoda obowiązkiem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego na rzecz tego pozwanego, pozostawało by w sprzeczności z zasadami sprawiedliwości.

Powyższe przesądza o braku podstaw do uwzględnienia apelacji, która jako bezzasadna podlega oddaleniu na podstawie art. 385 k.p.c.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono z mocy art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w związku z § 2 pkt 4 i § 10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności adwokackie z dnia 22 października 2015 r. (Dz. U. z dnia 5 listopada 2015 roku), zasądzając z tego tytułu kwotę 1.200 złotych stanowiącą wynagrodzenie pełnomocnika powódki w postępowaniu apelacyjnym.

Biorąc pod uwagę niezbędny nakład pracy adwokata, wartość przedmiotu sprawy, wkład pracy adwokata w przyczynienie się do wyjaśnienia okoliczności faktycznych istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy oraz rodzaj i zawiłość sprawy, brak było podstaw do ustalenia wysokości opłaty za czynności adwokackie w wysokości przewyższającej stawkę minimalną.