Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 3 marca 2022 r. Sąd Rejonowy w Łęczycy w sprawie o sygn. akt I C 72/20 z powództwa K. W. przeciwko B. (...) Spółce europejskiej z siedzibą w R., Oddział w Polsce, o zapłatę:

zasądził od B. (...) europejska z siedzibą w R. Oddział w Polsce na rzecz K. W. kwotę 14.270,71 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 6 marca 2020 r. do dnia zapłaty,

oddalił powództwo w pozostałej części,

zasądził od B. (...) europejska z siedzibą w R. Oddział w Polsce na rzecz K. W. kwotę 2.646,88 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie naliczanymi od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty,

ustalił i nakazał pobrać na rzecz Skarbu Państwa – Sadu Rejonowego w Łęczycy tytułem zwrotu tymczasowo poniesionych kosztów od:

K. W. kwotę 248,38 zł,

B. (...) europejska z siedzibą w R. Oddział w Polsce kwotę 1.131,50 zł.

Apelację od powyższego wyroku wniósł powód, zaskarżając wydane rozstrzygnięcie w części oddalającej powództwo oraz w zakresie rozstrzygnięcia dotyczącego kosztów sądowych, obciążających powoda.

Skarżący wydanemu orzeczeniu zarzucił:

błąd w ustaleniach faktycznych mający istotny wpływ na treść wydanego wyroku, poprzez przyjęcie przez Sąd, iż brak jest konieczności wymiany koła kierownicy, podczas gdy z materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie niekwestionowanego przez Sąd - wynika, iż taka potrzeba zachodzi, co doprowadziło do zaniżenia wysokości odszkodowania,

naruszenie prawa procesowego tj.:

art. 327 ¹ § 1 k.p.c. poprzez:

• brak uzasadnienia, dlaczego Sad nie odniósł się w żaden sposób do korespondencji otrzymanej z (...) B., z której wynika konieczność wymiany koła kierownicy w przypadku wystrzelenia poduszki powietrznej,

• braku uzasadnienia przez Sąd I instancji swojego stanowiska, w którym to Sąd przyjął, iż brak jest podstaw do uwzględnienia konieczności wymiany kola kierownicy,

• brak uzasadnienia przyczyny dotyczącej oddalenia roszczenia w zakresie kosztu poniesionej kalkulacji naprawy pojazdu,

art. 233 § 1 k.p.c. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów i dokonanie jej w sposób dowolny oraz wyprowadzenie z dowodów wniosków nielogicznych i wzajemnie sprzecznych poprzez:

• uznanie z jednej strony, że zasadne jest uwzględnienie wyłącznie oryginalnych części z logo producenta (prawidłowe ustalenie Sądu), a jednocześnie przyjęcie za miarodajną, co do wysokości odszkodowania, opinię uwzględniającą części Q (wartość szkody oznaczona na 23.780,16 zł),

• przyjęcie, że warunkiem niezbędnym do przywrócenia pojazdu do stanu sprzed szkody jest zastosowanie technologii naprawy przez producenta, a jednocześnie wskazanie w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, że nie jest konieczna wymiana koła kierownicy, co jest ewidentnie sprzecznie z technologią naprawy producenta, co wynika jednocześnie z załączonej do akt sprawy korespondencji z (...) B. (niekwestionowanej przez sąd),

• poprzez uznanie z jednej strony za niekwestionowane i w pełni wiarygodne uznanie dowodów w postaci dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy (a więc także korespondencji z (...) B., która w aktach sprawy się znajduje), z drugiej zaś strony wydanie orzeczenia sprzecznego z tymi dokumentami poprzez nieuwzględnienie konieczności wymiany kola kierownicy (co wynika z zaleceń (...) B.) oraz wybór opinii sporządzonej na podstawie systemu E., zamiast zaleconego przez (...) B. systemu A.,

zaskarżonemu wyrokowi zarzucił również naruszenie prawa materialnego tj.:

art. 361 k.c. w zw. z art. 363 § 1 oraz 3 k.c. poprzez naruszenie zasady wypłaty pełnego odszkodowania i zasądzenia kwoty nieodpowiadającej kosztom naprawy pojazdu wg technologii naprawy producenta pojazdu, a także poprzez brak uwzględnienia kosztu poniesionego kosztu dotyczącego sporządzenia kalkulacji.

W związku z tak podniesionymi zarzutami skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uwzględnienie powództwa w całości wraz z żądanymi odsetkami z tytułu opóźnienia oraz zwrotem pełnych kosztów procesu oraz obciążenie nieuiszczonymi kosztami sądowymi na rzecz Skarbu Państwa wyłącznie strony pozwanej oraz zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów procesu w tym kosztów zastępstwa procesowego za postępowanie przez sądem II instancji wg norm przepisanych.

Pozwany, w odpowiedzi na apelację powoda, wniósł o jej oddalenie w całości oraz zasądzenie od powoda na swoją rzecz kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja powoda była bezzasadna i jako taka podlegała oddaleniu.

Zdaniem Sądu Okręgowego, wyrok Sądu Rejonowego jest prawidłowy. Podniesione przez apelującego zarzuty nie zasługują na uwzględnienie. Sąd Okręgowy podziela zarówno ustalenia faktyczne dokonane przez Sąd I instancji i przyjmuje je, jako własne, jak i dokonaną ocenę prawną.

Przede wszystkim podniesiony przez skarżącego zarzuty błędu w ustaleniach faktycznych oraz naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. nie mogły zostać uznane za skuteczne. Należy wskazać, że zarzut naruszenia przepisu art. 233 k.p.c. może być uznany za zasadny jedynie w wypadku wykazania, że ocena materiału dowodowego jest rażąco wadliwa, czy w sposób oczywisty błędna, dokonana z przekroczeniem granic swobodnego przekonania sędziowskiego, wyznaczonych w tym przepisie. Sąd drugiej instancji ocenia bowiem legalność oceny dokonanej przez Sąd I instancji, czyli bada czy zostały zachowane kryteria określone w art. 233 § 1 k.p.c. Należy zatem mieć na uwadze, że – co do zasady – Sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału, dokonując wyboru określonych środków dowodowych. Jeżeli z danego materiału dowodowego sąd wyprowadza wnioski logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym, to ocena Sądu nie narusza reguł swobodnej oceny dowodów i musi się ostać, choćby w równym stopniu, na podstawie tego materiału dowodowego, dawały się wysnuć wnioski odmienne. Przeprowadzona przez sąd ocena dowodów może być skutecznie podważona tylko wtedy, gdy brak jest logiki w wiązaniu wniosków z zebranymi dowodami lub, gdy wnioskowanie sądu wykracza poza schematy logiki formalnej albo, wbrew zasadom doświadczenia życiowego, nie uwzględnia jednoznacznych praktycznych związków przyczynowo - skutkowych (por. przykładowo postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 11 stycznia 2001 r., I CKN 1072/99, Prok. i Pr. 2001 r., Nr 5, poz. 33, postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 17 maja 2000 r., I CKN 1114/99, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 stycznia 2000r., I CKN 1169/99, OSNC 2000 r., nr 7-8, poz. 139).

Jak wskazał Sąd Najwyższy w licznych orzeczeniach (np. wyrok z dnia 16 grudnia 2005 r., sygn. akt III CK 314/05, wyrok z dnia 21 października 2005r., sygn. akt III CK 73/05, wyrok z dnia 13 października 2004 r. sygn. akt III CK 245/04, LEX nr 174185), skuteczne postawienie zarzutu naruszenia przez sąd przepisu art. 233 § 1 k.p.c. wymaga wykazania, że sąd uchybił zasadom logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego, to bowiem może być jedynie przeciwstawione uprawnieniu sądu do dokonywania swobodnej oceny dowodów. Nie jest natomiast wystarczające przekonanie o innej, niż przyjął sąd wadze (doniosłości) poszczególnych dowodów i ich odmiennej ocenie, niż ocena sądu. Dla skuteczności zarzutu naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. nie wystarcza stwierdzenie o wadliwości dokonanych ustaleń faktycznych, odwołujące się do stanu faktycznego, który w przekonaniu skarżącego odpowiada rzeczywistości. Konieczne jest tu wskazanie przyczyn dyskwalifikujących postępowanie sądu w tym zakresie. W szczególności skarżący powinien wskazać, jakie kryteria oceny naruszył sąd przy ocenie konkretnych dowodów, uznając brak ich wiarygodności i mocy dowodowej lub niesłusznie im je przyznając (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 19 czerwca 2008 r., I ACa 180/08, LEX nr 468598).

Takiego działania skarżącego zabrakło w rozpoznawanej sprawie, niezasadny jest zarzut naruszenia art. 233 § 1 k.p.c.. Podniesione przez powoda zarzuty dotyczyły w głównej mierze oceny Sądu I instancji dotyczącej braku uwzględnienia kosztu wymiany kola kierownicy. Jak wynika z wydanej w sprawie opinii biegłego mgr inż. M. P. program E. nie dodaje automatycznie do kalkulacji wymiany koła kierownicy, co oznacza, że element ten podlega wymianie wówczas, gdy został uszkodzony, a nie z samego faktu, że doszło do wystrzelenia poduszek powietrznych. Zgodzić się natomiast należy z Sądem I instancji, iż w okolicznościach przedmiotowej sprawie, brak jest jednoznacznych dowodów na ustalenie, iż doszło do uszkodzenia koła kierownicy. Co za tym idzie powód, poza gołosłownymi twierdzeniami, nie zdołał wykazać, iż zachodziła konieczność wymiany koła kierownicy.

Idąc dalej należy wskazać, że Sąd Rejonowy bynajmniej nie ustalił wysokości odszkodowania w oparciu o części o jakości Q. Sąd I instancji, na podstawie wydanej w sprawie opinii przez biegłego mgr inż. M. P., przyjął, że koszt naprawy uszkodzonego pojazdu marki B. nr rej. (...) wynosi 23.780,16 zł. Jest to kwota obejmując koszt naprawy bez wymiany koła kierownicy, a nie przy użyciu części nieoryginalnych.

Z kolei odnosząc się do podniesionego przez pozwaną zarzutu naruszenia art. 327 ¹ § 1 k.p.c. należy wskazać, że zgodnie z tym przepisem uzasadnienie wyroku powinno zawierać wskazanie podstawy faktycznej rozstrzygnięcia, a mianowicie: ustalenie faktów, które sąd uznał za udowodnione, dowodów, na których się oparł, i przyczyn, dla których innym dowodom odmówił wiarygodności i mocy dowodowej, oraz wyjaśnienie podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem przepisów prawa. Powszechnie w orzecznictwie przyjmuje się, iż zarzut naruszenia art. 327 ¹ § 1 k.p.c. może być usprawiedliwiony tylko w wyjątkowych okolicznościach, tj. jedynie wtedy, gdy treść uzasadnienia orzeczenia sądu pierwszej instancji uniemożliwia całkowicie dokonanie oceny toku wywodu, który doprowadził do wydania orzeczenia lub w przypadku zastosowania prawa materialnego do niedostatecznie jasno ustalonego stanu faktycznego (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 10.01.2013 r., III APa 63/12, LEX nr 1254543, wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 24.01.2013 r., I ACa 1075/12, LEX nr 1267341).

Tym samym naruszenie art. 327 ¹ § 1 k.p.c. może stanowić usprawiedliwioną podstawę apelacji, tylko wtedy, gdy uzasadnienie wyroku sądu pierwszej instancji zawiera tak kardynalne braki, że niemożliwe jest dokonanie oceny toku wywodu, który doprowadził do wydania orzeczenia, co uniemożliwia przeprowadzenie kontroli apelacyjnej. Tylko bowiem wówczas stwierdzone wady mogą mieć wpływ na wynik sprawy. W niniejszej sprawie Sąd Okręgowy opierając się na całokształcie materiału dowodowego zgromadzonego uznał, że Sąd Rejonowy w sposób wyczerpujący przedstawił motywy swojego rozstrzygnięcia w sporządzonym uzasadnieniu. Po pierwsze Sąd Rejonowy w sposób wyjaśnił, dlaczego nie uznał, że w okolicznościach przedmiotowej sprawy, zaistniała konieczność wymiany koła kierownicy. Korespondencja z (...) B. w konfrontacji z wydaną w sprawi opinią biegłego, nie stanowi wystarczającego dowodu na okoliczność, że istotnie należało wymienić koło kierownicy. Wydanie orzeczenia nie pomyśli dla jednej ze stron, nie oznacza, że jego uzasadnienia zawiera kardynalne braki, co za tym idzie w ocenie Sądu Okręgowego podniesione przez skarżącego zarzuty w tej materii stanowią jedynie wyraz jego niezadowolenia z treści zapadłego wyroku.

Przechodząc z kolei do zarzutów powoda dotyczących nieuwzględnienia przez Sąd I instancji kosztów sporządzenia prywatnej ekspertyzy w kwocie 400 zł, należy wskazać, że również te zarzuty okazały się bezpodstawne. Roszczenie o zwrot kosztów związanych z wykonaniem prywatnej ekspertyzy, które stosownie do okoliczności sprawy może być składnikiem odszkodowania, przysługuje poszkodowanemu od zakładu ubezpieczeń z tytułu umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w związku z ruchem tych pojazdów, ale także cedentowi danej wierzytelności, ze względu na dynamikę nabytego roszczenia. Co do tej kwestii wypowiedział się także ostatnio Sąd Najwyższy stwierdzając iż nabywcy – w drodze przelewu – wierzytelności o odszkodowanie za szkodę komunikacyjną przysługuje od ubezpieczyciela odpowiedzialności cywilnej zwrot uzasadnionych kosztów ekspertyzy zleconej osobie trzeciej tylko wtedy, gdy jej sporządzenie było w okolicznościach sprawy niezbędne do efektywnego dochodzenia odszkodowania. (vide: uchwała SN z dnia 29 maja 2019 r., III CZP 68/18). W niniejszej sprawie to nie poszkodowany poniósł koszty sporządzenia opinii, a powód, nabywca wierzytelności. Są to jednak w świetle wspomnianej uchwały Sądu Najwyższego (III CZP 68/18) koszty nie mieszczące się w normalnym związku przyczynowym ze szkodą. Sąd dochodząc do takiego wniosku miał przy tym na uwadze, iż inaczej należy oceniać działania samego poszkodowanego, który nie ma orientacji w kwestiach dotyczących naprawy samochodu, jest laikiem w tej dziedzinie, a inaczej firmy windykacyjnej lub podmiotu, zawodowo zajmującego się oceną ryzyka i szacowaniem strat, przez ten pryzmat należy więc oceniać także niezbędność sporządzania prywatnej opinii do efektywnego dochodzenia odszkodowania.

Wypada przytoczyć fragment uzasadnienia powołanej wyżej uchwały Sądu Najwyższego, w którym stwierdza się, że niewątpliwie nie mogą być uznane za pozostające w adekwatnym związku przyczynowym z wypadkiem komunikacyjnym i wejść w zakres odszkodowania ubezpieczeniowego wydatki na ekspertyzy zlecone przez cesjonariusza osobie trzeciej, które służą ocenie opłacalności cesji, nawet gdyby były poniesione już po nabyciu wierzytelności od poszkodowanego. W zakres odszkodowania może wejść tylko wydatek na ekspertyzę bezpośrednio służącą dochodzeniu roszczenia o odszkodowanie. Sama wygoda przedsiębiorcy-cesjonariusza występującego z roszczeniem nie wystarcza do uznania zlecenia za celowe w znaczeniu pozwalającym objąć koszt ekspertyzy odszkodowaniem przysługującym od ubezpieczyciela. Na marginesie wypada również zaznaczyć, że w umowie cesji nie wskazano, by objęto nią także prawo dochodzenia zwrotu kosztów prywatnej opinii. W okolicznościach niniejszej sprawy nie można, zdaniem Sądu Okręgowego, uznać, że sporządzenie prywatnej opinii było niezbędne do dochodzenia odszkodowania. Sąd bowiem nie oparł się na prywatnej ekspertyzie dostarczonej przez powoda, lecz dopuścił dowód z opinii biegłego sądowego, o co zresztą wnosił też sam powód. Złożenie takiego wniosku dowodowego nie musiało być poprzedzone zleceniem wykonania ekspertyzy osobie trzeciej, trudno zatem uznać, że był to niezbędny wydatek.

Również zarzuty naruszenia prawa materialnego są pozbawione racji.

Zgodnie z art. 363 § 1 k.c. naprawienie szkody powinno nastąpić, według wyboru poszkodowanego, bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego, bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej. Jednakże gdyby przywrócenie stanu poprzedniego było niemożliwe albo gdyby pociągało za sobą dla zobowiązanego nadmierne trudności lub koszty, roszczenie poszkodowanego ogranicza się do świadczenia w pieniądzu. Nie budzi wątpliwości, że skoro odszkodowanie pieniężne ma pełnić taką samą funkcję jak przywrócenie do stanu poprzedniego, to jego wysokość powinna pokryć wszystkie celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki niezbędne dla przywrócenia stanu poprzedniego uszkodzonego pojazdu. Podkreślić też trzeba, że przywrócenie stanu poprzedniego ma miejsce, jeżeli stan pojazdu po naprawie pod każdym istotnym względem (stanu technicznego, zdolności użytkowania, części składowych, trwałości, wyglądu estetycznego itd.) odpowiada stanowi pojazdu przed uszkodzeniem. Przywrócenie stanu poprzedniego uszkodzonego pojazdu wiąże się z reguły z koniecznością wymiany elementów, które uległy zniszczeniu. Zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego zakład ubezpieczeń zobowiązany jest na żądanie poszkodowanego do wypłaty, w ramach odpowiedzialności z tytułu ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu mechanicznego, odszkodowania obejmującego celowe i ekonomicznie uzasadnione koszty nowych części i materiałów służących do naprawy uszkodzonego pojazdu (uchwała SN z dnia 12 kwietnia 2012 r., III CZP 80/11, L.). Sąd Najwyższy uznał w wyniku wykładni art. 361 § 2 k.c. i art. 363 § 2 k.c., że ubezpieczyciel, powinien ustalić odszkodowanie w kwocie, która zapewnia przywrócenie pojazdu do stanu sprzed zdarzenia wyrządzającego szkodę jako całości. Przywrócenie do takiego stanu oznacza, że pojazd ma być sprawny technicznie i zapewnić poszkodowanemu komfort jazdy, w takim stopniu, jak przed zdarzeniem. Jeżeli w tym celu należy wymienić uszkodzoną część, to niewątpliwie jest to normalne następstwo działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła, w rozumieniu art. 361 § 1 k.c. Przy założeniu, że nie da się jej naprawić w taki sposób, aby przywrócić ją do stanu sprzed zdarzenia wyrządzającego szkodę, część ta musi zostać zastąpiona inną nową częścią.

W niniejszej sprawie Sąd Rejonowy przy ustalaniu wysokości uzasadnionych kosztów naprawy w sposób prawidłowy przyjął wariant naprawy nieuwzględniający wymiany koła kierownicy, jak to bowiem zostało w sposób szczegółowy omówione w dotychczasowej części uzasadnienia nie zostało wykazane, by ten element uległ uszkodzeniu, natomiast sam fakt uruchomienia poduszek powietrznych nie jest wystarczającą przesłanką do uznania, że zachodzi konieczność wymiany koła kierownicy. Podobnie koszt sporządzenia prywatnej ekspertyzy nie może zostać uznany za zasadny, zwłaszcza biorąc pod uwagę, że wspomniana kalkulacja została sporządzona po upływie 2 lat od dokonania cesji wierzytelności z poszkodowanym, tuż przed wytoczeniem powództwa w sprawie, co za tym idzie trudno uznać, by wydatek ten pozostawał w adekwatnym związku przyczynowym z wypadkiem komunikacyjnym.

Wobec powyższego Sąd Okręgowy oddalił wniesioną przez powoda apelację, na podstawie art. 385 k.p.c., jako całkowicie bezzasadną.

O kosztach postępowania apelacyjnego Sąd Okręgowy rozstrzygnął w oparciu o art. 98 § 1 k.p.c. w zw. z § 2 pkt 3) oraz § 10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych z dnia 22 października 2015 r. (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 265) zasądzając od powoda na rzecz pozwanego kwotę 450 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.