III Ca 828/22 - uzasadnienie Sąd Okręgowy w Łodzi z 2024-02-13
Sygn. akt III Ca 828/22
UZASADNIENIE
Zaskarżonym wyrokiem z dnia 10 czerwca 2021 roku Sąd Rejonowy dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi w sprawie o sygn. akt II C 1684/20 oddalił powództwo M. K. i P. K. (1) przeciwko W. M., A. G. i H. G. o zobowiązanie do złożenia oświadczenia woli oraz nie obciążył powodów kosztami procesu oraz nieuiszczonymi kosztami sądowymi.
Swoje rozstrzygnięcie Sąd I instancji oparł na ustaleniach faktycznych i rozważaniach prawnych, które przedstawiają się następująco:
Nieruchomość oznaczona jako działka o numerze ewidencyjnym (...), położona w miejscowości S. była współwłasnością w udziałach po ½ B. M. i W. M.. Pozwane nabyły udziały w przedmiotowej nieruchomości w drodze dziedziczenia po A. M.. Nieruchomość jest ogrodzona, zabudowana domkiem letniskowym wzniesionym przez męża B. M..
B. M. zmarła w dniu 1 lutego 2020 roku. Spadek po niej nabył wprost na podstawie testamentu brat, A. G.. A. G. nabył również przedmiot zapisu windykacyjnego w postaci udziału wynoszącego 3/4 w przysługującym zmarłej udziale wynoszącym 1/2 w prawie własności nieruchomości położonej w miejscowości S., gminie S., stanowiącej niezabudowaną działkę gruntu nr (...), zaś bratowa B. H. G. nabyła jako przedmiot zapisu windykacyjnego udział wynoszący 1/4 części opisanego wyżej udziału w prawie własności nieruchomości.
Dla przedmiotowej nieruchomości prowadzona jest księga wieczysta nr (...), założona pierwotnie dla działki nr (...). Nieruchomość nabył mąż B. M., A. M. na podstawie umowy sprzedaży z dnia 21 marca 1979 r. i w dniu 28 marca 1979r. został wpisany w dziale II księgi nr (...), w dziale I opisano nieruchomość jako niezabudowaną działkę nr (...) o obszarze 50 arów. Dnia 16 lipca 1982r. z księgi wieczystej o nr (...) odłączono działkę (...) o powierzchni 2.200 m 2 do księgi wieczystej nr (...), w księdze nr (...) wpisano nowe oznaczenie działki – nr 276/3 oraz powierzchnię wnoszącą 2.800 m2, zgodnie z mapą podziału zarejestrowaną dnia 9 kwietnia 1982r. pod numerem 198/2/671/82. W księdze wieczystej nr (...) wpisana jest działka nr (...) o powierzchni 0,2235 ha, sprostowanej z powierzchni 0,22 ha wpisem z dnia 12 kwietnia 2019 r.
W ewidencji gruntów powierzchnia działki nr (...) oznaczona jest na 0,3441ha i obejmuje grunty zadrzewione i zakrzewione (L. – (...), ŁV) oraz grunty pod rowami (W).
M. i P. małżonkowie K. dowiedzieli się o możliwości nabycia przedmiotowej działki w S. z ogłoszenia, które wisiało na ogrodzeniu nieruchomości. B. M. zdecydowała się na sprzedaż za namową sąsiadki, którą się nią opiekowała. B. M. była osobą bardzo schorowaną, niedowidzącą, wszystkimi sprawami związanymi z przygotowaniem sprzedaży zajmowała się córka opiekunki, I. N.. Powodowie mieli kontakt głównie z tą osobą, przed podpisaniem aktu notarialnego nie spotkali W. M..
W dniu 1 czerwca 2017r. B. M. i W. M. udzieliły R. K. w formie aktu notarialnego pełnomocnictwa m.in. do sprzedaży ich udziałów w przedmiotowej nieruchomości, odbioru ceny, zarządzania i administrowania tą nieruchomością, reprezentowania przez wskazanymi organami oraz w postępowaniu wieczystoksięgowym w związku ze zbyciem nieruchomości.
Na wniosek pozwanych decyzją z dnia 8 sierpnia 2017 roku prezes Agencji Nieruchomości Rolnych wyraził zgodę na nabycie przez M. i P. K. (1) nieruchomości rolnej składającej się z działki o nr (...) o powierzchni 0,3441 ha, położonej w obrębie S. na terenie gminy S..
W dniu 9 października 2017 roku R. K. działający w imieniu i na rzecz B. M. i W. M. zawarł z M. K. i P. K. (1) w formie aktu notarialnego przedwstępną umowę sprzedaży nieruchomości położonej w miejscowości S., w gminie S., oznaczonej jako działka nr (...). W akcie wskazano, że sprzedające są współwłaścicielkami po połowie przedmiotowej nieruchomości, obejmującej według treści księgi wieczystej nr (...) powierzchnię 0,2800 ha, zaś według wypisu z rejestru i wyrysu z mapy, wydanych przez Starostwo Powiatowe w Z. w dniu 21 czerwca 2017 roku - 0,3441 ha i zobowiązują się do sprzedaży przedmiotowej działki na rzecz powodów za cenę w kwocie 58.900 zł (§ 1 umowy).
Zawarcie umowy przyrzeczonej miało nastąpić pod warunkiem niewykonania przez Lasy Państwowe przysługującego Skarbowi Państwa prawa pierwokupu w trybie art. 37a pkt 1 ust. 1 ustawy o lasach z 28 września 1991 roku (§ 3 umowy).
Strony umowy zastrzegły na rzecz M. i P. małżonków K. prawo odstąpienia od umowy w przypadku uzyskania w terminie do 9 października 2018r. mapy geodezyjnej do celów prawnych sporządzonej przez geodetę, z której wynikać będzie, że w porównaniu do opisanego w § 1 aktu wypisu z rejestru gruntów i wyrysu z mapy ewidencyjnej, zmniejszeniu uległa powierzchnia działki przeznaczona pod zabudowę mieszkaniową (§ 4 umowy).
Zawarcie umowy przyrzeczonej miało nastąpić nie później niż do dnia 9 października 2018 roku (§ 5 umowy).
Oznaczona cena sprzedaży miała być płatna w ten sposób, że:
- część ceny w kwocie 7.000 zł kupujący wypłacili sprzedającym tytułem zadatku przed podpisaniem przedwstępnej umowy sprzedaży zawartej w formie zwykłej pisemnej i odbiór tej kwoty pełnomocnik sprzedających potwierdził,
- część ceny w kwocie 3.000 zł kupujący zobowiązali się wpłacić przelewem na rachunek bankowy M. N. o wskazanym numerze, niezwłocznie po podpisaniu niniejszego aktu,
- resztę ceny w kwocie 48.900 zł kupujący zobowiązali się wpłacić przelewem na rachunek bankowy M. N., niezwłocznie po zawarciu umowy przenoszącej własność ze środków własnych (§ 6 umowy).
Pełnomocnik sprzedających wyraził zgodę na określone wyżej sposoby płatności reszty ceny.
Wydanie i odbiór przez strony przedmiotu umowy miało nastąpić niezwłocznie po zwarciu umowy przenoszącej własność nieruchomości i wypłacie reszty ceny (§ 7 umowy).
Podstawą przygotowania opisanego aktu notarialnego były dokumenty w postaci: wypisu z rejestru gruntów i wyrysu z mapy, zaświadczenia Starosty (...) o nieobjęciu przedmiotowej działki uproszczonym planem urządzenia lasu, informacji Urzędu Miejskiego w S., uchwały Urzędu Miejskiego w S., decyzji Prezesa Agencji Nieruchomości Rolnych.
W dniu 9 października 2017r. P. K. (1) przelał na rachunek M. N. wskazany akcie notarialnym kwotę 3.000 zł. Wcześniej powodowie wpłacili bezpośrednio do rąk B. M. kwotę 7.000 zł.
Już na etapie podpisywania aktu notarialnego powodowie dostrzegli nieścisłości w podanej powierzchni działki. Notariusz tłumaczyła, że rozbieżności powierzchni mogą wynikać ze sposobu pomiaru i są często spotykane. Z uwagi na wątpliwości powodów została zawarta najpierw umowa przedwstępna i dopiero po przeprowadzeniu pomiarów przez geodetę miała być zawarta umowa sprzedaży. Małżonków K. interesowała konkretna powierzchnia działki, tj. 3.441m 2 z uwagi na planowaną budowę i odpowiednio do takiej powierzchni została ustalona cena nieruchomości. Powodowie chcieli wybudować dom, tam gdzie obecnie stoi domek letniskowy. Obawiali się zmniejszenia powierzchni działki, bo tym samym zmniejszyłaby się powierzchnia zabudowy. Nie chcieli kupować działki, na której nie mogliby zbudować domu.
Pełnomocnik B. M. miał ustalić z pozwanymi czy zgadzają się na pokrycie kosztów geodety. Po wydaniu opinii przez geodetę notariusz miała wystąpić o sprostowanie treści księgi wieczystej w zakresie powierzchni działki.
Jeszcze przed zawarciem opisanej umowy przedwstępnej w sądzie wieczystoksięgowym był rozpatrywany wniosek o sprostowanie powierzchni nieruchomości z 0,2800 ha na 0,3441 ha. Wniosek złożony był w dniu 24 lipca 2017r. przez notariusza na żądanie pełnomocnika współwłaścicielek R. K.. Postanowieniem z dnia 22 września 2017r. wniosek został oddalony. W uzasadnieniu wskazano na znaczące różnice w obszarze działki nr (...) oznaczonej na mapie złożonej do akt księgi wieczystej oraz w dokumentach załączonych do wniosku oraz brak wyjaśnienia podstawy zmiany obszaru nieruchomości. Podkreślono, że sprostowanie działu I-O księgi wieczystej wymaga wyjaśnienia powyższych okoliczności. Opisane orzeczenie nie było kwestionowane i jest prawomocne od dnia 21 października 2017r.
W dniu 14 listopada 2017 roku powód przelał na rachunek M. N. kwotę 5.000 zł na poczet opłaty za sporządzenie opinii geodezyjno – prawnej.
Dnia 16 listopada 2017 roku B. M. zleciła geodecie uprawnionemu P. K. (2) sporządzenie mapy dla celów prawnych dotyczącej działki (...), za wynagrodzeniem w kwocie 6.000 zł, z czego 1.700 zł w postaci zaliczki uiszczono z chwilą podpisania umowy. Dalszą kwotę 4.300 zł uiścił powód w dniu 20 marca 2018 roku.
Geodeta P. K. (2) sporządził opinię, w której wskazał, że zmiana powierzchni działki (...) wynikała z przeprowadzonej modernizacji gruntów i z przyjęcia dokładniejszych metod pomiarowych i obliczeniowych w operacie modernizacji ewidencji gruntów nr 919-196/92. Mapa sytuacyjna podziału nr 198/3/671/82 z dnia 9 kwietnia 1982 r. znajdująca się w aktach księgi wieczystej nr (...) była mapą o bardzo małej dokładności (skala 1:5000). W ocenie geodety istniało duże prawdopodobieństwo, że powierzchnie obliczone na potrzeby tej mapy były otrzymywane tzw. metodą graficzną i ich dokładność była ograniczona. Dokumentacja (operat techniczny) związany z mapą 198/3/671/82 zaginęła w archiwum Starostwa Powiatowego w Z., brak jest możliwości ocenienia sposobu obliczenia powierzchni działki (...) w tym operacie. Pozostała jedynie mapa w skali 1:5000 w aktach księgi wieczystej LD1G/00019400/8, na podstawie której bardzo trudno ustalić precyzyjną powierzchnię. Przyjęcie nowoczesnych metod obliczeniowych i sposobów pomiarowych w operacie modernizacyjnym dało właściwy obraz powierzchni działki, to jest 3.441 m 2 , a nie 0,28 ha. Geodeta wskazał, że stan ewidencji gruntów obszaru nieruchomości sąsiednich był zgodny ze stanem w księgach wieczystych, tylko co do przedmiotowej działki powstała różnica, granice w terenie zgadzały się i nie rodziły sporów granicznych. Do opinii geodety P. K. (2) załączono wyrys z mapy ewidencyjnej i wypis z rejestru gruntów oraz zaświadczenie Starostwa Powiatowego w Z. stwierdzające, że w wyniku przeprowadzonej w latach 1992-1993 przez (...) Przedsiębiorstwo (...) w Ł. modernizacji ewidencji gruntów i budynków, uległy zmianie powierzchnie działek ewidencyjnych obrębu S., gmina S. w ten sposób, że działka nr (...) przed modernizacją miała powierzchnię 0,28 ha, po modernizacji – 0,3441 ha. Mapa prawna nie została sporządzona.
Pismem z dnia 24 sierpnia 2018 roku P. K. (1) wezwał pozwane do zawarcia umowy przyrzeczonej. Powodowie otrzymywali wiadomości sms od męża W. M. z prośbą o wpłatę większej zaliczki w celu przyspieszenia transakcji. B. M. była gotowa podpisać umowę przyrzeczoną, po stronie drugiej z pozwanych takiej chęci nie było. W. G. wprowadziła się na teren przedmiotowej działki i na jakiś czas zamieszkała tam z mężem. Proponowała przekazanie części ceny na własny rachunek bankowy, powodowie chcieli przekazać pieniądze na rachunek bankowy wskazany u notariusza, ale W. G. nie zgadzała się na takie rozwiązanie. Jednocześnie pełnomocnictwo udzielone R. K. zostało wypowiedziane, o czym były pełnomocnik poinformował powodów telefonicznie.
Nadleśnictwo B. w K. pismem z dnia 4 grudnia 2019 roku poinformowało, że nie jest zainteresowane prawem pierwokupu przedmiotowej nieruchomości. Zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego Gminy S. działka nr (...) posiada następujące przeznaczenie: 12.1 ML – zabudowa rekreacji indywidulanej, jako podstawowe przeznaczenie terenu; RŁ – łąki i pastwiska w dolinach rzecznych, jako podstawowe przeznaczenie terenu.
Stan na gruncie działki (...) jest zgodny z aktualną mapą zasadniczą w zakresie zagospodarowania budynkiem letniskowym i ogrodzeniami. W wyraźnym obniżeniu terenu, w północnej części działki płynie rzeka z widocznym rozlewiskiem. Wzdłuż wschodniej granicy działki biegnie droga (z wodociągiem) oznaczona jako działka (...). Według danych ewidencji gruntów działka (...) ma powierzchnię 3.441 m 2. Przy modernizacji ewidencji gruntów na nowo zmierzono granice i te granice zmieniły się w stosunku do działki, która była ujawniona w księdze wieczystej.
Po porównaniu aktualnej mapy zasadniczej z mapą podziału w skali 1:5000 z roku 1982 dostrzegalne są różnice w przebiegu granic – południowej (wspólnej z działką (...)) oraz części granicy wschodniej i całej granicy północnej, która przebiegała środkiem cieku opisanego na mapie w skali 1:5000 jako rów o szerokości 3,5 m. Różnica w powierzchni między mapą z roku 1982 a aktualną ewidencją gruntów wynika ze zmiany granicy północnej (przy rzece), ponieważ zmiana granicy południowej nie spowodowała zmiany powierzchni działki sąsiedniej 276/4. Zmiana granicy północnej może być spowodowana przemieszczaniem się nieuregulowanego koryta rzeki (meandrowanie), gdyż jest to teren urozmaicony, jeśli chodzi o wysokość, od 166,52 do 161,56m przy rzece. Wątpliwości budzi także przebieg granicy wschodniej na aktualnej mapie sytuacyjnej, ma ona inny przebieg niż na mapie z roku 1982. Od strony zachodniej granica przebiega między dwoma obrębami ewidencyjnymi, z jednej strony to obręb S., a z drugiej Ł.. Nie ma wątpliwości co do przebiegu tej granicy, granice obrębów ewidencyjnych są granicami wyższego rzędu i już w starszych opracowaniach miały określone współrzędne. Na powierzchnie 0,28 ha wymienioną w księdze wieczystej nr (...) składają się zobrazowane w projekcie rozliczenia powierzchni na kopii mapy ewidencyjnej działki: 276/5 o powierzchni 0,2729 ha i część działki (...) o powierzchni 0,0049 ha, co daje razem powierzchnię 0,2778 ha i jest to wystarczającym przybliżeniem, ponieważ powierzchnia dawnej działki (...) zapisana jako 28 arów mogła się zawierać w zakresie od 0,2750 ha do 0,2849 ha. Pozostała część działki ewidencyjnej (...), oznaczona w projekcie rozliczenia powierzchni jako działka (...) o powierzchni 0,0713 ha nie jest objęta żadną księgą wieczystą. Czynności dotyczące nieruchomości objętej księgą nr (...) dotyczą działki o numerze (...) o powierzchni 0,28 ha w przybliżeniu, a dokładnie według obliczeń jest to powierzchnia 2.729 m2. Taka działka nie ma mapy ewidencyjnej i jest częścią działki ewidencyjnej nr (...).
Sąd Rejonowy podkreślił, że okoliczności faktyczne nie budziły sporu między stronami i były opisywane zgodnie zarówno przez powodów, jak i stronę pozwaną, przy czym nie przeprowadzono dowodu z przesłuchania pozwanej W. M., gdyż z uwagi na brak wiadomości o miejscu pobytu pozwanej, była ona reprezentowana w sprawie przez kuratora. Trzeba także zaznaczyć, że po stronie powodów zeznania złożyła jedynie powódka, jednakże, choć powód był tylko wysłuchany informacyjnie, powódka potwierdziła wszystkie okoliczności opisane przez powoda.
W zakresie okoliczności wymagających wiadomości specjalnych, stosownie do wymogu art. 278 § 1 k.p.c. Sąd I instancji oparł się na opinii biegłego z dziedziny geodezji. Wiadomości specjalnym wymagało zaś wyjaśnienie przyczyn istniejących rozbieżności w zakresie oznaczenia powierzchni objętej postępowaniem działki (...) w księdze wieczystej oraz w ewidencji gruntów. Biegły przedstawił w tym przedmiocie opinię jasną, szczegółowo uzasadnioną i przekonującą. Wnioski biegłego zostały zobrazowane rozliczeniem powierzchni na kopii mapy ewidencyjnej w sposób precyzyjny i jasny, co pozwoliło na poczynienie ustaleń istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy. Odnotować należy, że wniosek o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego został zgłoszony przez pełnomocnika pozwanej B. M., która zmarła w toku procesu, następnie nie był popierany przez strony. Jednakże nie można było w badanym zakresie poprzestać na zeznaniach świadka geodety P. K. (2), gdyż sporządzona przez niego opinia prywatna na zlecenie stron nie stanowi dowodu z opinii biegłego, wymaganego w takiej sytuacji prawem (art. 278 § 1 k.p.c.), zaś zgodnie z art. 232 k.p.c. sąd może dopuścić dowód niewskazany przez stronę. Trzeba podkreślić, że wymieniona opinia prywatna jest przy tym o tyle nieprzekonująca, że nie została poparta analizą mapy podziałowej nr 198/3/671/82 obrazującej wydzielenie działek (...) ani też dokonaniem rozliczenia analizowanych powierzchni działek na gruncie mapy ewidencyjnej. Tymczasem opinia biegłego złożona w niniejszej sprawie elementy te zawiera, co czyni wnioski biegłego zrozumiałymi w świetle szczegółowego ich uzasadnienia. Z tych wszystkich względów należało uwzględnić treść opinii biegłego w ramach czynionych ustaleń faktycznych.
Sąd Rejonowy doszedł do przekonania, że powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie. Roszczenie objęte pozwem wywodzone było z umowy przedwstępnej sprzedaży nieruchomości. Powodowie żądali, by współwłaściciele nieruchomości objętej umową przedwstępną zostali zobowiązani do złożenia oświadczenia woli o przeniesieniu własności nieruchomości na rzecz powodów w wykonaniu umowy przedwstępnej.
Tak określone żądanie podlegało ocenie na gruncie art. 390 § 2 k.c. w związku z art. 64 k.c. Już w tym miejscu należy podkreślić, że zasadnicze znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy miała okoliczność, iż powodowie sprecyzowali swe żądanie wskazując, że odnosi się ono do działki gruntu o ściśle określonej powierzchni (0,3441 ha), odbiegającej od powierzchni nieruchomości określonej w księdze wieczystej.
Stosownie do treści art. 389 § 1 k.c. umowa przedwstępna zawiera zobowiązanie jednej lub obu stron do zawarcia innej, oznaczonej umowy w przyszłości. Umowa tego rodzaju powinna określać istotne postanowienia umowy przyrzeczonej. Należy wobec tego wskazać, że umowa przedwstępna zawierająca zobowiązanie jednej ze stron takiej umowy do przeniesienia na rzecz drugiej strony udziału w prawie własności nieruchomości powinna zawierać określenie tej nieruchomości w sposób na tyle dokładny, aby było możliwe zawarcie umowy przyrzeczonej. Co do zasady, nie jest wykluczone zawarcie umowy przedwstępnej zawierającej zobowiązanie do przeniesienia udziałów w nieruchomości jeszcze nie istniejącej, która ma uzyskać status odrębnego przedmiotu własności w przyszłości, jednakże wówczas należy dokładnie określić mającą powstać nieruchomość, tj. w szczególności wskazać jej powierzchnię i położenie. Jednak, aby możliwe było zawarcie umowy przyrzeczonej, na datę jej zawierania nieruchomość mająca być przedmiotem takiej umowy musi istnieć. Umowa przedwstępna znajduje zastosowanie w sytuacji, gdy strony chcą zawrzeć umowę, lecz odsuwają to zdarzenie w czasie; czynią to z określonych względów, jednak innych niż brak konsensu co do istotnych postanowień umowy.
Z kolei stosownie do treści art. 65 § 1 k.c. oświadczenie woli należy tak tłumaczyć, jak tego wymagają ze względu na okoliczności, w których złożone zostało, zasady współżycia społecznego oraz ustalone zwyczaje. Przy czym według art. 65 § 2 k.c. w umowach należy raczej badać, jaki był zgodny zamiar stron i cel umowy aniżeli opierać się na jej dosłownym brzmieniu. Przy wykładni umowy nie wystarczy jedynie odniesienie się do jej postanowień sformułowanych w pisemnym tekście umowy i do załączników do umowy. Jeżeli wykładnia umowy nadal budzi wątpliwości, zachodzi potrzeba ustalenia rzeczywistej treści umowy przy uwzględnieniu oświadczeń woli stron składanych przed i w trakcie zawierania umowy, według ich rozumienia przez każdą ze stron. Na tym etapie wykładni umowy ma także znaczenie zachowanie się stron po zawarciu umowy, w trakcie jej wykonania ( tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 23 stycznia 2008 r., V CSK 474/07).
W ustalonym stanie faktycznym w ocenie Sądu Rejonowego, już na etapie zawierania umowy przedwstępnej powstały wątpliwości co do powierzchni działki będącej przedmiotem sprzedaży.
W księdze wieczystej prowadzonej dla nieruchomości o nr (...) wskazano powierzchnię działki wynoszącą 0,2800 ha, zaś według wypisu z rejestru gruntów i wyrysu z mapy ewidencyjnym wydanych przez Starostwo Powiatowe w Z. w dniu 21 czerwca 2017 roku powierzchnia działki była inna i wynosiła 0,3441 ha. Z uwagi na powyższe rozbieżności strony umowy przedwstępnej zastrzegły w treści umowy prawo odstąpienia od niniejszej umowy w przypadku uzyskania w terminie do 9 października 2018 roku mapy geodezyjnej do celów prawnych sporządzonej przez geodetę, z której wynikać będzie, że w porównaniu do opisanego w § 1 aktu wypisu z rejestru gruntów i wyrysu z mapy ewidencyjnej zmniejszeniu uległa powierzchnia działki przeznaczona pod zabudowę mieszkaniową. Innymi słowy to właśnie wątpliwości dotyczące powierzchni działki spowodowały, że strony nie przystąpiły do razu do zawarcia umowy sprzedaży nieruchomości, a poprzestały na zawarciu umowy przedwstępnej.
Wbrew oczekiwaniu powodów oraz stanowisku pozwanej B. M., która oświadczyła, że powództwo uznaje, treść prywatnej opinii geodety uprawnionego załączonej do pozwu nie usuwała opisanych wątpliwości co do przedmiotu umowy i nie była wystarczająca, by na tej podstawie domagać się wykonania umowy przedwstępnej przez przeniesienie udziałów we współwłasności działki o powierzchni 0,3441 ha. Choć została w sprawie spełniona przesłanka warunkująca możliwość dochodzenia zawarcia umowy przyrzeczonej z art. 390 § 2 k.c., gdyż umowa przedwstępna sprzedaży nieruchomości została zawarta w formie aktu notarialnego, a określony w niej termin zawarcia umowy przyrzeczonej upłynął, to jednak brak było podstaw do uwzględnienia żądania o zobowiązanie pozwanych do złożenia oświadczeń o przeniesieniu własności działki o powierzchni wskazanej przez powodów.
Z poczynionych w toku sprawy ustaleń wynikało, że powodom od początku działań mających na celu zawarcie umowy sprzedaży działki zależało, i jak sami podkreślali nadal zależy, na wybudowaniu domu na terenie nabytej nieruchomości. Powodowie obawiali się pomniejszenia powierzchni działki i jasno wskazywali, że interesowała ich konkretna powierzchnia działki, to jest 3.441m2 i odpowiednio do takiej powierzchni została ustalona cena nieruchomości. Powodowie chcieli wybudować na tym gruncie dom, pomniejszenie powierzchni działki skutkowałoby zmniejszeniem się powierzchnia zabudowy, czego powodowie nie akceptowali i nie obejmowali zamiarem nabycia działki, na terenie której nie mogliby zbudować domu. Jednocześnie z treści umowy przedwstępnej stanowiącej podstawę żądania wynika jednoznacznie, że przedmiotem umowa była nieruchomość objęta księgą wieczystą o nr (...).
Występujący w niniejszej sprawie biegły geodeta jednoznacznie natomiast wskazał, że czynności dotyczące nieruchomości objętej księgą o numerze (...) dotyczą działki o powierzchni 0,28 ha - w przybliżeniu – a dokładnie, według obliczeń biegłego jest to powierzchnia 2.778 m 2. Biegły przy tym sprecyzował, że w tej powierzchni mieści się część ewidencyjnej działki (...) o obszarze 0,2729 ha (oznaczona przez biegłego na szkicu nr 276/5 – k. 259) i część działki (...) o powierzchni 0,0049 ha. Biegły w sposób kategoryczny i niepozostawiający żadnych wątpliwości stwierdził w konkluzji, że wymieniona księga wieczysta nie obejmuje pozostałej części działki oznaczonej w ewidencji gruntów numerem 276/3. Biegły wyjaśnił, że ta pozostała część działki ewidencyjnej (...) nie jest objęta żadną księgą wieczystą i nie można zidentyfikować tytułu prawnego do tego gruntu. W konsekwencji biegły wskazał, że działka objęta księgą wieczystą nr (...) jest jedynie częścią działki ewidencyjnej nr (...) i nie obejmuje działki ewidencyjnej nr (...) w całości.
Sąd Rejonowy uznał zatem, że roszczenie powodów dotycząc zobowiązania przeciwnej strony do zawarcia umowy przyrzeczonej obejmującej sprzedaż działki o powierzchni 3.441 m 2 nie może zostać uwzględnione, wobec braku po stronie pozwanych uprawnienia do rozporządzenia prawem własności nieruchomości o tak określonej powierzchni.
Sprzedaż nieruchomości co do zasady wywołuje skutek przeniesienia prawa własności nieruchomości na inny podmiot, co następuje wedle reguł określonych art. 155 k.c. i nast. Zgodnie z zasadą odnoszącą się do pochodnych sposobów nabycia prawa własności i wywodzącą się jeszcze z prawa rzymskiego, wedle której nikt nie może przenieść na drugą osobę więcej praw, aniżeli sam posiada (nemo plus iuris in alium transfere potest quam ipse habet), zbywający prawo własności pozwani nie mogą rozporządzić prawem w szerszym zakresie, niż im samym przysługuje. Dokonując czynności sprzedaży nieruchomości objętej księgą wieczystą o numerze (...) pozwani mogli więc przenieść na powodów tylko własność gruntu, który księga ta obejmuje, a zatem o powierzchni, jak potwierdził biegły, określonej w księdze i wynoszącej 0,2800 ha. Czynność ta nie mogła doprowadzić do przeniesienia na powodów własności działki o większej powierzchni wynoszącej 0,3441 ha. Pozwani tak określonym prawem własności gruntu nie dysponują będąc współwłaścicielami nieruchomości objętej księgą wieczystą o nr (...).
Zdaniem Sądu I instancji nie ma więc podstaw, by w świetle art. 390 § 2 k.c. i na postawie umowy przedwstępnej sprzedaży nieruchomości objętej księgą wieczystą nr (...), z powołaniem się na tak określony tytuł własności pozwanych, zobowiązać pozwanych do przeniesienia na powodów prawa własności przedmiotu innego niż określony w tej księdze wieczystej, którego granice w przestrzeni oraz powierzchnię ustalono w toku niniejszego postępowania na podstawie opinii biegłego.
Z tych wszystkich względów powództwo podlegało oddaleniu, jako bezzasadne.
Sąd Rejonowy wskazał, że nie uzasadniało innej oceny żądania pozwu stanowisko pozwanej B. M., które znalazło wyraz w uznaniu powództwa przez tę pozwaną.
Zgodnie z art. 213 § 2 k.p.c. sąd jest związany uznaniem powództwa, chyba że uznanie jest sprzeczne z prawem lub zasadami współżycia społecznego albo zmierza do obejścia prawa. W opisanych okolicznościach, gdy pozwanym nie służy tytułu prawny do gruntu o powierzchni większej niż 0,2800 ha uznanie powództwa dotyczącego działki o powierzchni 0,3441ha należy uznać za sprzeczne z prawem i wobec tego niewiążące dla sądu.
Niezależnie od powyższych okoliczności Sąd I instancji zaznaczył, że istotne wątpliwości budzi także kwestia warunkowego charakteru umowy przedwstępnej w kontekście żądania zobowiązania do złożenia oświadczenia woli odpowiadającego umowie przyrzeczonej. Wskazać bowiem należy, że strony w umowie przedwstępnej z dnia 9 października 2017 roku zastrzegły w § 3 warunek zawarcia umowy przyrzeczonej w postaci niewykonania przez Lasy Państwowe przysługującego Skarbowi Państwa prawa pierwokupu przedmiotowej działki (art. 37a pkt 1 ust. 1 ustawy o lasach z 28 września 1991 roku, tekst jedn. Dz. U. z 2020r., poz. 1463). Strony procesu nie mogły zatem zawrzeć innej umowy sprzedaży niż pod warunkiem, że uprawniony podmiot, Lasy Państwowe (w niniejszej sprawie z uwagi na położenie działki - Nadleśnictwo B. w K.) nie skorzysta z przysługującego mu prawa. Żądanie powodów, aby sąd zobowiązał stronę pozwaną do złożenia oświadczenia o bezwarunkowym przeniesieniu własności nieruchomości wydaje się co najmniej budzić wątpliwości co do podstaw prawnych (por. uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 19 lutego 2002r., IV CKN 784/00, OSNC 2003/1/14). Jednakże w rozpoznawanej sprawie okoliczność ta, wobec zaistnienia wcześniej opisanych przyczyn oddalenia powództwa, a nadto złożenia przez uprawnionego oświadczenia o rezygnacji z prawa pierwokupu, miała marginalne znaczenie.
O kosztach postępowania sąd rozstrzygnął w oparciu a treść art. 102 k.p.c.
Odnośnie nieuiszczonych kosztów sądowych Sąd Rejonowy orzekł na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tekst jedn. Dz. U. z 2020r., poz. 755) w związku z art. 102 k.p.c.
Apelację od powyższego wyroku złożyła strona powodowa, zaskarżając go w części oddalającej powództwo. Skarżący wydanemu rozstrzygnięciu zarzucili naruszenie:
1. przepisów postępowania:
a) art. 244 k.p.c. wskutek nieuwzględnienia mocy dowodowej dokumentów urzędowych w postaci zaświadczenia starostwa Powiatowego w Z. i wypisu z rejestru gruntów (k. 14e i 14f),
b) art. 233 § 1 k.p.c. wskutek błędnej oceny ostatecznych wniosków opinii biegłego, z których wynika, że działka o nadanym przez biegłego numerze 276/5 o pow. 2729 m 2 jest częścią działki (...) (276/3) o pow. 713 m 2, co łącznie tworzy powierzchnię 3443 m 2,
c) c) art. 213 § 2 k.p.c. wskutek nieuzasadnionego pominięcia uznania powództwa.
2. przepisów prawa materialnego wskutek błędnej interpretacji i niewłaściwego zastosowania art. 155 § 1 k.c.
W związku ze zgłoszonymi zarzutami skarżący wnieśli o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez zobowiązanie pozwanych W. M., A. G. i H. G. do złożenia oświadczenia woli w wykonaniu umowy przedwstępnej sprzedaży z dnia 9 października 2017 r., zawartej przed notariuszem Z. L. w Ł., Rep. A nr 2216/2017 na warunkach w niej określonych, którego treścią będzie przeniesienie na M. K. i P. K. (1) do wspólności majątkowej małżeńskiej prawa własności nieruchomości położonej w S., gminie S., obręb (...), numer działki (...), o powierzchni 0,3441 ha, dla której przez Sąd Rejonowy w Zgierzu prowadzona jest księga wieczysta o numerze KW (...), a także o nieobciążanie pozwanych kosztami procesu.
Sąd Okręgowy zważył, co następuje:
Apelacja w zakresie meritum sprawy jest niezasadna i jako taka nie może wywrzeć zamierzonego przez skarżącego skutku w postaci uwzględnienia jego wniosków apelacyjnych. W niniejszej sprawie Sąd Rejonowy należycie ustalił stan faktyczny oraz dokonał wnikliwej i prawidłowej oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego. W oparciu o tę ocenę wyprowadził również trafne wnioski jurydyczne. Jednocześnie swoje stanowisko wyczerpująco i przekonująco uzasadnił. Z tego względu dokonane ustalenia faktyczne i przedstawioną argumentację dotyczącą zastosowania przepisów prawa materialnego Sąd odwoławczy podziela i przyjmuje za własne, zwłaszcza że apelujący nie przedstawił zarzutów, które mogłyby poddać w wątpliwość prawidłowość zaskarżonego rozstrzygnięcia.
Zarzut naruszenia art. 244 k.p.c. nie zasługuje na uwzględnienie.
Wymaga podkreślenia, że nawet dokument urzędowy nie jest dowodem absolutnym i niewzruszalnym. Stosownie bowiem do treści art. 252 k.p.c. strona, która zaprzecza prawidłowości dokumentu urzędowego albo twierdzi, że zawarte w nim oświadczenie organu, od którego dokument ten pochodzi są niezgodne z prawdą, powinna okoliczności te udowodnić.
Zdaniem Sądu Apelacyjnego podważenie treści dokumentu urzędowego może nastąpić również z inicjatywy dowodowej podjętej przez Sąd z urzędu.
Zgodnie bowiem z art. 232 zd. 2 k.p.c. sąd może dopuścić dowód niewskazany przez stronę.
W orzecznictwie Sądu Najwyższego stwierdzono, że dopuszczenie przez sąd dowodu z urzędu nie może być uznane za działanie naruszające zasady bezstronności sądu i równość stron, gdyż sąd korzystając z uprawnienia przewidzianego w art. 232 zd. 2 k.p.c. realizuje cel postępowania cywilnego polegający na dążeniu do wydania słusznego orzeczenia zgodnego z rzeczywistym stanem rzeczy (wyrok SN z 13.02.2004 r., IV CK 24/03, OSNC 2005 r. Nr 3, poz. 45).
Z orzeczeń podejmujących problem przeprowadzania dowodu niewskazanego przez strony wynika, że Sąd Najwyższy stan przemawiający za skorzystaniem z uprawnienia przewidzianego w art. 232 zdanie drugie k.p.c. opisywał za pomocą różnych formuł, wskazywał, że taka sytuacja zachodzi, gdy może dojść do naruszenia elementarnych zasad, jakimi kieruje się sąd przy wymierzaniu sprawiedliwości (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 stycznia 2007 r. V CSK 377/06), istnieje wysokie prawdopodobieństwo zasadności dochodzonego roszczenia (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 5 września 2008 r. I CSK 117/08, z dnia 14 lipca 2006, II CSK 64/06 i z dnia 24 sierpnia 2011 r. IV CSK 551/10), zachodzi potrzeba przeciwstawienia się niebezpieczeństwu wydania oczywiście nieprawidłowego orzeczenia (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 15 stycznia 2010 r., I CSK 199/09, z dnia 27 kwietnia 2012 r., V CSK 202/11, i z dnia 14 lutego 2013 r., II CSK 295/12) dowód jest niezbędny do wydania słusznego wyroku, zgodnego z rzeczywistym stanem rzeczy (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 grudnia 2012 r., III CSK 62/12).
W wyroku z 21.01.2015 r. Sąd Najwyższy uznał, że z uprawnienia z art. 232 k.p.c. sąd powinien korzystać jedynie w wyjątkowych przypadkach z uwagi na zasadę równego traktowania stron (II PK 61/14).
W niniejszej sprawie Sąd I instancji korzystając z uprawnienia z art. 232 zd. 2 k.p.c, wobec wcześniej złożonego wniosku pełnomocnika zmarłej pozwanej B. M., dopuścił z urzędu dowód z opinii biegłego geodety na okoliczność ustalenia prawidłowej powierzchni działki o numerze (...) położonej w miejscowości S. w gminie S., objętej księgą wieczystą (...) oraz wyjaśnienia przyczyn występowania różnicy w powierzchni działki wedle danych ujawnionych w księdze wieczystej oraz ewidencji gruntów (k.251).
Biegły geodeta wskazał, że na powierzchnię 0,28 ha wymienioną w księdze wieczystej składają się działki (...) o powierzchni 0,2729 ha i część działki (...) o powierzchni 0,0049 ha – razem 0,2778 ha , co jest wystarczającym przybliżeniem, ponieważ powierzchnia dawnej działki (...) zapisana jako 28 arów (0,28 ha) mogła zawierać się w zakresie od 0,2750 ha do 0,2845 ha. Pozostała część działki ewidencyjnej (...) została oznaczona jako działka (...) o powierzchni 0,0713 ha powinna być przedmiotem zasiedzenia.
W dalszym toku postępowania Sąd przeprowadził dowód z uzupełniającej opinii biegłego, w której podtrzymał wcześniejsze wnioski i wyjaśnił przyczyny takiego określenia powierzchni działki nr (...). Opinia ta nie była kwestionowana przez strony.
Wobec wydanej przez biegłego jasnej, szczegółowo uzasadnionej i przekonującej opinii biegłego, Sąd poczynił na jej podstawie ustalenia faktyczne, kwestionując informacje zawarte w treści dokumentów urzędowych.
Zwrócić przy tym należy uwagę, że powodowie w swojej apelacji nie zgłosili zarzutu naruszenia art. 232 zd. 2 k.p.c., a więc dopuszczenia przez Sąd I instancji dowodu z urzędu. Musi to oznaczać akceptacją czynności Sądu i uwzględnienie wyników przeprowadzonego z jego inicjatywy postępowania dowodowego.
W tym miejscu należy również wskazać na pewną niekonsekwencję powodów odnośnie ich podejścia do znaczenia wskazanych dokumentów urzędowych. Jak wynika z treści umowy przedwstępnej, powodom była znana treść księgi wieczystej, jak również informacje zawarte w wypisie z rejestrów gruntów i zaświadczenia Starostwa Powiatowego w Z., co było powodem powziętych wątpliwości odnośnie zawarcia umowy. Jak wynika z zeznań powodów, właśnie rozbieżności w powierzchni działki ujawnione w ewidencji gruntów i księdze wieczystej powstrzymały ich przed zawarcie od razu umowy przeniesienia własności nieruchomości. Ponadto, z treści aktu notarialnego Repetytorium A nr (...) wynika, że pozwane żądały sprostowania działu O- I księgi wieczystej (...)-/ (...) poprzez ujawnienie aktualnej powierzchni, do czego zmierzano, jednakże wniosek o sprostowanie powierzchni nieruchomości z 0,2800 ha na 0,3441 ha został oddalony, bowiem nie wyjaśniono podstawy zmiany obszaru nieruchomości. Powyższe orzeczenie nie było kwestionowane i jest prawomocne.
Wobec powyższego wskazać należy, że nawet dla powodów informacje zawarte we wskazywanych dokumentach nie były przekonujące, bowiem wstrzymali się z decyzją o zakupie nieruchomości do czasu wyjaśnienia wątpliwości dotyczących powierzchni działki.
Zarzut naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. nie może się ostać.
Z uwagi na przyznaną sądowi swobodę w ocenie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, zarzut naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. może być uznany za zasadny jedynie wtedy, gdy podstawą rozstrzygnięcia uczyniono rozumowanie sprzeczne z zasadami logiki bądź wskazaniami doświadczenia życiowego. Dlatego w sytuacji, gdy na podstawie zgromadzonych dowodów możliwe jest wyprowadzenie konkurencyjnych wniosków co do przebiegu badanych zdarzeń, dla podważenia stanowiska orzekającego sądu nie wystarcza twierdzenie skarżącego o wadliwości poczynionych ustaleń odwołujące się do stanu faktycznego, który w przekonaniu skarżącego odpowiada rzeczywistości. Konieczne jest wskazanie, jakich to konkretnie uchybień w ocenie dowodów dopuścił się sąd orzekający naruszając w ten sposób opisane wyżej kryteria, wiążące w ramach swobodnej oceny dowodów. Nie ulega wątpliwości, że prezentacja własnej wersji stanu faktycznego przy braku obalenia logicznego i zgodnego z doświadczeniem życiowym rozumowania sądu nie stanowi dostatecznej podstawy do zmiany ustaleń faktycznych przez sąd odwoławczy. Sąd I instancji ma autonomię wynikająca z art. 233 § 1 k.p.c. w zakresie oceny materiału dowodowego i jeśli realizując zasadę bezpośredniości sąd ten wyrobi sobie pogląd na wiarygodność poszczególnych dowodów i da temu wyraz w uzasadnieniu, to sąd odwoławczy nie ma podstaw do ingerencji w ustalony stan faktyczny.
Przekładając powyższe na grunt przedmiotowej sprawy wskazać należy, że Sąd Rejonowy nie uchybił żadnym zasadom logiki ani doświadczenia życiowego, a poczynione ustalenia znajdują oparcie w zebranym materiale dowodowym. Wskazywane przez pozwanego rzekome naruszenia art. 233 § 1 k.c. w istocie stanowią polemikę z prawidłowo poczynionymi ustaleniami Sądu I instancji. Wbrew zapatrywaniu skarżącego, Sąd Rejonowy prawidłowo ocenił ostateczne wnioski opinii biegłego, uznając, że działka (...), dla której prowadzona jest księga wieczysta (...)-/ (...) ma powierzchnię 0,28 ha i nie obejmuje powierzchni działki oznaczonej przez biegłego na mapie jako działka (...). Choć biegły wskazał, że działka (...) jest częścią działki (...), dla tej części nie jest prowadzona żadna księga wieczysta, nie można stwierdzić jej własności, bowiem nie została ona objęta księgą wieczystą nr (...)-/ (...). Tym samym jej powierzchni nie można brać pod uwagę jako przedmiotu zawartej przez strony umowy przedwstępnej. Własność działki oznaczonej jako 276/6 nie została bowiem ustalona, zatem nie może być zbyta przez pozwanych. Tym samym przedmiotem sprzedaży może być jedynie część działki (...) o powierzchni 2.729 m 2.
Jako nietrafny Sąd ocenił zarzut naruszenia art. 213 § 2 k.p.c.
W myśl wskazanego przepisu, sąd jest związany uznaniem powództwa, chyba że uznanie jest sprzeczne z prawem lub zasadami współżycia społecznego albo zmierza do obejścia prawa. Ocena, czy zachodzi jedna z wymienionych przesłanek niedopuszczalności uznania powództwa, powinna nastąpić w zasadzie wyłącznie w świetle materiału procesowego znajdującego się w aktach sprawy.
W niniejszej sprawie, jak słusznie ocenił Sąd Rejonowy, uznanie powództwa było sprzeczne z prawem. Pozwanym nie służył tytuł prawny do działki o powierzchni 0,3441 ha, bowiem wskazywana przez powodów działka oznaczona przez biegłego jako 276/6 nie stanowi niczyjej własności i nie może być przedmiotem przeniesienia. Uznanie powództwa obejmującego również wskazany fragment nieruchomości doprowadziłoby do obejścia prawa, pomijając w zupełności postępowanie, za pomocą którego ustalone zostałoby prawo własności nieruchomości i prowadziłoby do bezrefleksyjnego przyznania jej własności pozwanym bez badania przesłanek choćby do zasiedzenia. Wobec powyższego powoływane uznanie powództwa nie mogło wiązać sądu.
Odnosząc się do zarzutu naruszenia art. 155 § 1 k.c., Sąd Okręgowy uznał go za bezzasadny.
Zgodnie z art. 155 § 1 k.c. umowa sprzedaży, zamiany, darowizny, przekazania nieruchomości lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia własności rzeczy co do tożsamości oznaczonej przenosi własność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.
Nie można, więc przenieść własności rzeczy cudzej. Umowa taka nie byłaby nieważna, lecz bezskuteczna zgodnie z maksymą nemo plus iuris in alium transferre potest quam ipse habet.
Zgodnie z powyższą zasadą własność może przenieść tylko osoba uprawniona, tj. w wypadku nieruchomości jej właściciel, a ruchomości właściciel bądź osoba, której uprawnienie do przeniesienia własności wynika z łączącego ją z właścicielem stosunku prawnego, na przykład komisant. Zatem umowa zobowiązująca do przeniesienia własności, która powinna wywołać również skutek rozporządzający, w razie jej zawarcia przez osobę nieuprawnioną jest bezskuteczna w zakresie przeniesienia prawa własności. Natomiast umowa rozporządzająca (rzeczowa) zawarta przez osobę nieuprawnioną jest nieważna. Kwestia skutków uchybienia zasadzie nemo plus iuris pojawiła się w wielu orzeczeniach Sądu Najwyższego, w których SN, nie wskazując, czy jego zdanie dotyczy umów o podwójnym skutku, czy również umów rzeczowych, opowiedział się za bezskutecznością umowy o przeniesienie własności zawartej przez osobę nieuprawnioną, a przeciwko nieważności takiej umowy. W wyroku z 3 listopada 2010 roku V CSK 148/10, Sąd Najwyższy wskazał, że rozporządzenie rzeczą cudzą nie jest nieważne. Zasada nemo plus iuris in alium transferre potest quam ipse habet oznacza, że nikt nie może przenieść więcej praw niż sam ma. Stąd też kupujący nie nabywa własności jeżeli nie miał jej sprzedawca. Dlatego umowa sprzedaży nieruchomości zawarta przez osobę niebędącą właścicielem nie wywołuje skutku rozporządzającego, jednakże brak po stronie sprzedawcy przymiotu właściciela nie wpływa na ważność czynności zobowiązującej. Natomiast Sąd Najwyższy w wyroku z 22 maja 2002 r. sygn. akt I CKN 237/00; potwierdził, iż nic zachodzi nieważność umowy , jeżeli zbywca nieruchomości nie jest jej właścicielem. W takiej sytuacji, poza określonymi w ustawie wyjątkami, kontrahenci nie osiągają zamierzonego skutku; nie następuje mianowicie przeniesienie własności na rzecz nabywcy. Brak tego rodzaju skutku jest równoznaczny z bezskutecznością umowy, a nie jej nieważnością. Dokonana zatem czynność pozbawiona jest skutku rzeczowego.
Przenosząc powyższe na grunt przedmiotowej sprawy wskazać należy, że pozwani nie mogli skutecznie przenieść na rzecz powodów prawa własności nieruchomości działki o powierzchni 0,3441 ha, bowiem nie mieli prawa do takowej działki. Jak już wyżej wskazano, część działki nr (...) oznaczona przez biegłego jako działka (...), objęta księgą wieczystą nr (...) nie stanowi przedmiotu własności pozwanych, jej sytuacja prawna nie została wyjaśniona. Z tej też przyczyny nie może być przedmiotem umowy sprzedaży nieruchomości, do jakiej sąd miał zobowiązać strony. Wskazać bowiem należy, że nawet w przypadku zawarcia takiej umowy, byłaby ona bezskuteczna w tym zakresie. Jednocześnie należy podkreślić, że powodowie nie byli zainteresowani nabyciem nieruchomości, co do której prawo własności przysługuje pozwanym, tj. działki o powierzchni 0,28ha. Wobec powyższego, mając na względzie ustalenia poczynione w niniejszym postępowaniu, zgodzić należy się z Sądem Rejonowym, że pozwani nie mogli skutecznie przenieść na powodów własności działki o większej powierzchni wynoszącej 0,3441 ha, bowiem tak określonym prawem własności gruntu nie dysponują, a jak już wyżej wskazano, nie mogą przenieść na inną osobę więcej praw, niż sami posiadają.
Podsumowując powyższy wywód stwierdzić należy, iż wywiedziona przez powodów apelacja nie zawierała zarzutów, mogących podważyć rozstrzygnięcie Sądu Rejonowego i w konsekwencji podlegała oddaleniu na podstawie art. 385 k.p.c.
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Łodzi
Data wytworzenia informacji: