Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Wyrokiem zaocznym z dnia 11 lutego 2016 roku wydanym w sprawie o sygn. XVIII C 5555/15 Sąd Rejonowy dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi:

1.  zasądził od pozwanej H. S. na rzecz powoda G. C. kwotę 277 zł z umownymi odsetkami w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP od dnia 6 kwietnia 2014 roku do dnia zapłaty, przy czym od dnia 1 stycznia 2016 roku nie większymi, niż odsetki maksymalne za opóźnienie;

2.  oddalił powództwo w pozostałej części;

3.  nadał wyrokowi w pkt 1 rygor natychmiastowej wykonalności;

4.  zasądził od pozwanej na rzecz powoda kwotę 114 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Apelację od wyroku Sądu Rejonowego złożył pełnomocnik powoda, zaskarżając orzeczenie w zakresie pkt 2 – w części oddalającej powództwo o zapłatę kwoty 116 zł i należnych od tej kwoty odsetek umownych w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego od dnia 6 kwietnia 2014 roku do dnia zapłaty. Apelujący zaskarżonemu wyrokowi zarzucił:

1.  naruszenie art. 720 § 1 k.c. przez jego niewłaściwe zastosowanie i przyjęcie, że pożyczkobiorca z tytułu zawartej umowy pożyczki gotówkowej zobowiązany jest zwrócić pożyczkodawcy mniejszą ilość pieniędzy od ilości pieniędzy, którą na własność pożyczkobiorcy przeniósł dający pożyczkę;

2.  naruszenie art. 481 § 1 k.c. w zw. z art. 720 k.c. przez jego niewłaściwe zastosowanie polegające na niezasądzeniu na rzecz powoda odsetek umownych w wysokości tj. od kwoty 543,00 zł za okres od dnia 6 kwietnia 2014 roku - od dnia wymagalności zobowiązania;

3.  naruszenie art. 58 § 1 k.c. przez jego niewłaściwe zastosowanie polegające na ocenie wynagrodzenia dla poręczyciela w kategoriach czynności zmierzającej do „obejścia przepisów” o odsetkach maksymalnych;

4.  naruszenie przepisów postępowania, które miało wpływ na wynik sprawy tj. art. 328 § 2 k.p.c. przez niezrozumiałe wyjaśnienie podstawy prawnej roszczenia powoda co do kwoty 116 zł.

W konkluzji skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego orzeczenia poprzez zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda dodatkowo kwoty 116 zł wraz z umownymi odsetkami w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP w stosunku rocznym, liczonymi od dnia 6 kwietnia 2014 roku do dnia zapłaty wraz z kosztami procesu, w tym kosztami zastępstwa procesowego, a ponadto o zasądzenie na rzecz powoda kosztów postępowania przed Sądem II instancji, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje.

Apelacja jest niezasadna.

Na przedpolu właściwych rozważań wypada zauważyć, że niniejsza sprawa podlega rozpoznaniu w trybie uproszczonym. Z tego względu, stosownie do dyspozycji art. 505 ¹³ § 2 k.p.c., uzasadnienie wyroku Sądu Odwoławczego zawiera jedynie wyjaśnienie podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem przepisów prawa, albowiem sąd II instancji nie przeprowadził postępowania dowodowego.

Zaskarżone rozstrzygnięcie Sądu Rejonowego zostało wydane w wyniku prawidłowo ustalonego stanu faktycznego, które to ustalenia Sąd Okręgowy podziela i przyjmuje za własne, Wbrew zapatrywaniom strony apelującej, Sąd a quo trafnie zastosował przepisy prawa procesowego i materialnego, nie dopuszczając się jakichkolwiek uchybień w tym zakresie.

Prawidłowości zaskarżonego rozstrzygnięcia przede wszystkim nie podważa zarzut naruszenia art. 328 § 2 k.p.c. Sąd Okręgowy w pełni bowiem podziela w tej kwestii stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone w wyroku z dnia 7 stycznia 2010 r., (II UK 148/09 opubl. baza prawna LEX Nr 577847), zgodnie z którym zarzut naruszenia art. 328 § 2 k.p.c. może znaleźć zastosowanie w tych wyjątkowych sytuacjach, w których treść uzasadnienia orzeczenia Sądu I Instancji uniemożliwia całkowicie dokonanie oceny toku wywodu, który doprowadził do wydania orzeczenia. A to dlatego, że sposób sporządzenia uzasadnienia orzeczenia z natury rzeczy nie ma wpływu na wynik sprawy, jako że uzasadnienie wyraża jedynie motywy wcześniej podjętego rozstrzygnięcia. Powyżej wskazana sytuacja w realiach niniejszej sprawy nie ma zaś miejsca. Wbrew zastrzeżeniom skarżącego, Sąd Rejonowy w przedmiotowej sprawie wyjaśnił z jakich powodów i w oparciu o jakie dowody wyprowadził wnioski, które stały się podstawą rozstrzygnięcia. Pisemne motywy zaskarżonego orzeczenia przedłożone przez Sąd Rejonowy spełniają zatem należycie funkcję przypisaną przez ustawę temu dokumentowi sprawozdawczemu, umożliwiając odtworzenie rozumowania sądu orzekającego, które znalazło wyraz w sentencji zapadłego orzeczenia. Powyższe pozwala na dokonanie kontroli instancyjnej zaskarżonego wyroku. A skoro tak, zarzut naruszenia art. 328 § 2 k.p.c. w niniejszej sprawie nie mógł okazać się skuteczny.

Za chybione należy uznać również podniesione przez skarżącego zarzuty naruszenia prawa materialnego. Ich istota sprowadza się do kwestionowania ustaleń Sądu I instancji co do charakteru zastrzeżonej w umowie pożyczki opłaty w kwocie 116 zł. Zgodnie z § 7 umowy, rzeczona kwota stanowić miała koszt ustanowienia zabezpieczenia pożyczki, przy czym ustanowienie zabezpieczenia – stosownie do § 8 ust. 2 umowy – stanowiło warunek uruchomienia pożyczki. Wypada zwrócić przy tym uwagę na ogólnikowość sformułowań użytych w postanowieniach umowy co do sposobu zabezpieczenia i okoliczności z tym związanych, a także brak spójności pomiędzy treścią umowy a twierdzeniami skarżącego, iż kwota 116 zł stanowiła wynagrodzenie poręczyciela. Nie sposób podzielić argumentacji apelującego, jakoby Sąd naruszył art. 720 § 1 k.c. poprzez uznanie, że pożyczkobiorca zobowiązany jest zwrócić pożyczkodawcy mniejszą sumę pieniężną, aniżeli ta, którą na własność pożyczkobiorcy przeniósł dający pożyczkę. Należy mieć na uwadze, iż kwota 116 zł została przez pozwaną faktycznie uiszczona, skoro jej poniesienie stanowiło warunek konieczny udzielenia pożyczki. Postanowienie umowy nakładające na pozwaną obowiązek zapłaty tejże kwoty Sąd Rejonowy trafnie uznał za nieważne (58 § 1 k.c.), jako zmierzające do obejścia przepisów o odsetkach maksymalnych. W konsekwencji zasadnie przyjęto, iż roszczenie powoda o zapłatę należy pomniejszyć o kwotę 116 zł. Na marginesie rozważań, wypada wskazać, że – nawet w wypadku niepodzielenia argumentacji Sądu meriti o zasadności zastosowania art. 58 § 1 k.c. - okoliczności sprawy wskazują, że postanowienie umowy obligujące pozwaną do zapłaty kwoty 116 zł, a zatem stanowiącej ponad 20% kwoty pożyczki, tytułem bliżej niesprecyzowanego zabezpieczenia zobowiązania, stanowi niedozwoloną klauzulę umowną w rozumieniu art. 3851 § 1 k.c. Zgodnie z przywołanym przepisem, postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nieuzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (niedozwolone postanowienia umowne). W § 3 przywołanego przepisu, ustawodawca mianem nieuzgodnionych indywidualnie postanowień umowy określił te postanowienia, na których treść konsument nie miał rzeczywistego wpływu. Z kolei, w myśl art. 3851 § 4 k.c. ciężar dowodu, że postanowienie zostało uzgodnione indywidualnie na osobę, która na tą okoliczność się powołuje. Biorąc pod uwagę fakt, iż obciążenie pozwanej wygórowanymi kosztami zabezpieczenia, nieadekwatnymi do kwoty udzielonej pożyczki, jest sprzeczne z dobrymi obyczajami i rażąco narusza interesy konsumenta, a także okoliczność, iż przedmiotowe postanowienie umowy nie było uzgodnione indywidualnie z pożyczkobiorcą, można to postanowienie uznać za klauzulę abuzywną, która nie wiąże pozwanej.

Z opisanych powyżej względów Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację jako bezzasadną.