Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 12 marca 2015 roku Sąd Rejonowy w Pabianicach oddalił powództwo Skarbu Państwa - Starosty (...) skierowane przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych w W. o uzgodnienie treści księgi wieczystej nr (...) prowadzonej przez Sąd Rejonowy w Pabianicach z rzeczywistym stanem prawnym poprzez wykreślenie z działu II jako właściciela nieruchomości Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w W. i wpisanie w jego miejsce Skarbu Państwa oraz zasądził od powoda na rzecz pozwanego kwotę 7.200 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu.

Powyższe rozstrzygnięcie Sąd Rejonowy oparł na następujących ustaleniach faktycznych:

W księdze hipotecznej nr 849 jako właściciel nieruchomości o powierzchni 7.495,95 m ^2, położonej w P. przy ul. (...) figurowała Ubezpieczalnia Społeczna w P. na podstawie umowy sprzedaży z dnia 9 września 1936 r.

W dniu 13 kwietnia 2006 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych w W. złożył wniosek o wpis w księdze hipotecznej nr 849 Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w W. jako właściciela działki oznaczonej nr (...) na podstawie art. 115 ust. 1 i 5 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych.

Na podstawie tego wniosku w dniu 28 kwietnia 2006 r. Sąd Rejonowy w Pabianicach założył księgę wieczystą nr (...) ( (...)) po odłączeniu z dotychczasowej księgi hipotecznej nr 849 nieruchomości położonej w P. przy ul. (...)
o powierzchni 4.981 m ² , oznaczonej jako działka ewidencyjna o nr (...). W dziale II tej księgi jako właściciela nieruchomości wpisano Zakład Ubezpieczeń Społecznych w W..

Prawomocnym postanowieniem z dnia 30 kwietnia 2004 r. wydanym w sprawie I Ns 168/03 Sąd Rejonowy w Pabianicach stwierdził, że Skarb Państwa – Kuratorium (...) w Ł. nabył z dniem 30 września 1981 r. w drodze zasiedzenia prawo własności nieruchomości położonej w P. przy ul. (...), oznaczonej
w ewidencji gruntów jako działka nr (...) i oddalił wniosek o stwierdzenie zasiedzenia w części dotyczącej nieruchomości położonej w P. przy ul. (...), oznaczonej w ewidencji gruntów jako działka (...). Oddalenie wniosku o stwierdzenie zasiedzenia nieruchomości nr 246/1 nastąpiło z tego względu, że na mocy przepisów ustawy
z dnia 20 lipca 1950 r. o Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych oraz dekretu z dnia 2 lutego 1955 r. o przekazaniu wykonywania ubezpieczeń społecznych związkom zawodowym majątek ubezpieczalni społecznych przeszedł na własność Skarbu Państwa. Sąd wskazał, że Skarb Państwa był właścicielem tej nieruchomości do 1 stycznia 1999 r. (tj. do dnia wejścia w życie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych) i przez ten czas termin zasiedzenia na rzecz Skarbu Państwa nie biegł.

Nieruchomość położona w P. przy ul. (...), stanowiąca działkę o nr ewidencyjnym 246/1, nieprzerwanie od końca lat 50. XX w. jest zajmowana na cele oświatowe (obecnie przez Zespół Szkół nr (...) w P.). Od 10 listopada 2006 r. nieruchomość jest nieodpłatnie użyczana Zespołowi Szkół przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych.

Przy tak ustalonym stanie faktycznym Sąd Rejonowy uznał powództwo za niezasadne.

Wskazał, że podstawą prawną powództwa o ustalenie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym jest art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece, zgodnie z którym w razie niezgodności między stanem prawnym nieruchomości ujawnionym w księdze wieczystej a rzeczywistym stanem prawnym osoba, której prawo nie jest wpisane lub jest wpisane błędnie albo jest dotknięte wpisem nieistniejącego obciążenia lub ograniczenia, może żądać usunięcia niezgodności.
Dalej Sąd Rejonowy wskazał, że aby uwzględnić powództwo Skarbu Państwa w niniejszej sprawie, musiałyby istnieć podstawy do przyjęcia, że strona powodowa jest rzeczywistym właścicielem nieruchomości objętej księgą wieczystą nr (...). Podstaw takich jednak brakowało.

Ubezpieczalnie społeczne były osobami prawnymi funkcjonującymi w obrocie prawnym od 1933 r. do dnia 26 sierpnia 1950 r., kiedy to ustawą z dnia 20 lipca 1950 r. o Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. Nr 36, poz. 333) zniesiono te instytucje, a ich następcą prawnym uczyniono Zakład Ubezpieczeń Społecznych (art. 11 ustawy).

Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 20 lipca 1950 r. ustawy o Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. 36 poz. 333), która weszła w życie 26 sierpnia 1950 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych, działający na podstawie ustawy z dnia 28 marca 1933 r. o ubezpieczeniu społecznym (Dz. U. R. P. Nr 51, poz. 396), wykonywał wszystkie rodzaje ubezpieczeń społecznych z wyjątkiem czynności, powierzonych Zakładowi (...).

Art. 11 ust 1 ustawy o Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych stanowił, iż znosi się: 1) Fundusz (...) Emerytalnego Robotników, Fundusz (...) Emerytalnego (...) Umysłowych, Fundusz (...) od wypadków i chorób zawodowych, Ogólny Fundusz Ubezpieczenia na wypadek choroby i macierzyństwa oraz Fundusz (...) Rodzinnego, 2) ubezpieczalnie społeczne, 3) Spółkę (...) w T. i Kasę Bratnią G. w S.. Art. 11 ust 2 stanowił, iż prawa i obowiązki wymienionych w ust. 1 funduszów i instytucji przechodzą na Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Pracownicy instytucji, wymienionych w ust. 1 pkt 2) i 3), stają się pracownikami Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Ustawa z 20 lipca 1950 r. o Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych została uchylona przez przepisy dekretu z dnia 2 lutego 1955 r. o przekazaniu wykonywania ubezpieczeń społecznych związkom zawodowym (Dz. U. Nr 6, poz. 31, dalej: dekret), obowiązujące od 1 marca 1955 r. Dekret zniósł Zakład Ubezpieczeń Społecznych (art. 4 ust. 1), a wykonywanie państwowych ubezpieczeń społecznych przekazał związkom zawodowym (art. 1), z wyjątkiem spraw dotyczących zaopatrzeń i rent (w tym zakresie organem właściwym stał się Minister Pracy i Opieki Społecznej – art. 4 ust. 2). W dalszej części dekret uregulował kwestie związane ze stosunkiem pracy pracowników Ministerstwa Pracy i Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (art. 5 ust. 1). Zgodnie z art. 5 ust. 2 dekretu Prezes Rady Ministrów miał zatwierdzić podział majątku ruchomego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz nieruchomości użytkowanych przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych pomiędzy Centralną Radę Związków Zawodowych oraz Ministerstwo Pracy i Opieki Społecznej i jego organy terenowe, odpowiednio do zakresu działania ustalonego w dekrecie. Prezes Rady Ministrów nie wydał żadnego aktu wykonawczego do art. 5 ust. 2 dekretu.

Zgodnie z art. 115 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn. Dz. U. z 2015 r., poz. 121) Zakład Ubezpieczeń Społecznych jest następcą prawnym działających do 1950 r. Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, ubezpieczalni społecznych i funduszy ubezpieczeniowych w zakresie ubezpieczeń społecznych i jest uprawniony, jeśli nie narusza to ujawnionego w księdze wieczystej prawa własności lub prawa użytkowania wieczystego osób trzecich,
do występowania o zwrot nieruchomości stanowiących w podanych okresie własność tych podmiotów. Obowiązująca od 1 stycznia 2003 r. nowelizacja ustawy dodała do art. 115 ustępy 2 - 5, regulujące tryb występowania przez ZUS o zwrot nieruchomości. Zgodnie z dodanymi przepisami Zakład występuje o zwrot nieruchomości, jeśli nieruchomość jest niezbędna dla wykonywania jego zadań (ust. 2), a stwierdzenie, że Zakład jest następcą prawnym właściciela nieruchomości w rozumieniu ust. 1, oraz orzeczenie o zwrocie na rzecz Zakładu nieruchomości następuje w drodze decyzji administracyjnej wydanej przez wojewodę (ust. 3). Ostateczna decyzja wojewody stanowi podstawę wpisu w księdze wieczystej (ust. 4), chyba że jedynym ujawnionym w księdze wieczystej właścicielem jest działający do 1950 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych, ubezpieczalnia społeczna
lub fundusze ubezpieczeniowe, którego następcą prawnym jest Zakład, oraz nie jest ujawnione w księdze wieczystej prawo użytkowania wieczystego osób trzecich – wówczas decyzja wojewody nie jest konieczna do dokonania wpisu w księdze wieczystej, a wpis następuje na jednostronny wniosek Zakładu (ust. 5). Jak wynika z uzasadnienia projektu ustawy nowelizującej (Sejm RP IV kadencji, nr druku 700), propozycja nowego brzmienia art. 115 ustawy miała na celu jedynie jego doprecyzowanie. W zamierzeniu ustawodawcy proponowane rozwiązanie nie wprowadzało zmian merytorycznych, a jedynie miało usunąć wątpliwości dotyczące trybu postępowania w sprawach własności nieruchomości należących poprzednio do ubezpieczalni społecznych bez naruszania ujawnionych w księgach wieczystych praw osób trzecich.

Jak przyjmuje się w literaturze prawniczej, art. 115 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych kreuje następstwo prawne Zakładu Ubezpieczeń Społecznych powołanego mocą tej ustawy po Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych, ubezpieczalniach społecznych i funduszach ubezpieczeniowych funkcjonujących do 1950 r. Wykładnia autentyczna
tego unormowania pozwala również na przyjęcie, że reguluje ono tryb postępowań o wydanie nieruchomości stanowiących przed 1950 r. własność ww. jednostek w taki sposób, aby nie naruszyć praw osób trzecich. Ustawodawca przyjął, że w sytuacji, z jaką mamy do czynienia w niniejszej sprawie, tj. gdy w księdze wieczystej nie jest ujawnione prawo własności
lub użytkowania wieczystego osoby innej niż Zakład Ubezpieczeń Społecznych, ubezpieczalnia społeczna czy fundusz ubezpieczeniowy, nie istnieje ryzyko zagrożenia praw osób trzecich, w związku z czym nie jest konieczne prowadzenie postępowania administracyjnego przed wojewodą.

Przepisy dekretu z 1955 r. nie mogły stanowić podstawy przyjęcia, że Skarb Państwa jest właścicielem nieruchomości objętej księgą wieczystą nr (...). Dekret nie zawiera żadnego ogólnego unormowania o następstwie prawnym Skarbu Państwa czy jakiejkolwiek innej jednostki po Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych i ubezpieczalniach społecznych. Akt reguluje jedynie przejęcie przez związki zawodowe i Ministra Pracy wykonywania zadań z zakresu ubezpieczeń społecznych oraz wejście przez te podmioty w prawa i obowiązki zlikwidowanego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych jako pracodawcy. Dekret nie precyzował jednak, co stanie się z majątkiem nieruchomym zniesionego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych i ubezpieczalni społecznych. Stanowił jedynie, że majątek ten ma być podzielony pomiędzy Centralną Radę Związków Zawodowych oraz Ministerstwo Pracy i Opieki Społecznej i jego organy terenowe, a podział ten zatwierdzi Prezes Rady Ministrów.

Jedyny przepis odnoszący się do tej kwestii (wprowadzenie uprawnienia dla Prezesa Rady Ministrów do dokonania podziału tego majątku) nie został jednak przez niego wykonany (jak już wyżej wskazano Prezes Rady Ministrów nie wydał żadnego aktu wykonawczego do art. 5 ust. 2 dekretu). Strona powodowa nie przedstawiła przy tym żadnego dowodu na to, że nieruchomość przy ul. (...), działka nr (...) objęta księgą wieczystą nr (...) została przekazana na własność jakiemukolwiek podmiotowi, o którym mowa w dekrecie, którego następcą prawnym jest obecnie Skarb Państwa reprezentowany przez Starostę (...).

Sąd Rejonowy nie ustalał, czy sporna nieruchomość jest niezbędna do prowadzenia działalności strony pozwanej. Kwestia ta jest istotna dla rozstrzygania przez wojewodę o zwrocie nieruchomości w trybie art. 115 ust. 2 i 3 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych,
w sytuacji gdy rozstrzygnięcie takie jest konieczne dla zapewnienia ochrony praw osób trzecich, ujawnionych w księdze wieczystej. Nie stanowiło to natomiast przesłanki rozstrzygnięcia niniejszej sprawy.

Mając powyższe na uwadze, Sąd Rejonowy oddalił powództwo i orzekł o kosztach procesu zgodnie z art. 98 § 1 k.p.c..

Powyższy wyrok zaskarżył powód w całości.

Zaskarżonemu orzeczeniu zarzucił naruszenie:

- art. 115 ust. 1 i 2 w związku z art. 115 ust. 5 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych w brzmieniu tego przepisu na dzień 28 kwietnia 2006 roku przez błędną wykładnię polegającą na przyjęciu, że w hipotezie tego przepisu nie mieści się przesłanka niezbędności nieruchomości dla wykonywania zadań Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, podczas, gdy z treści tego przepisu wynika, że decyzja administracyjna wydana przez wojewodę o zwrocie nieruchomości nie jest wymagana, jeżeli Zakład Ubezpieczeń Społecznych występuje o zwrot nieruchomości niezbędnej dla wykonywania jego zadań, jeżeli jedynym ujawnionym w księdze wieczystej jest ubezpieczalnia społeczna, której następcą prawnym jest Zakład, a w księdze wieczystej nie jest ujawnione prawo użytkowania wieczystego osób trzecich;

- art. 10 ust. 1 ustawy o księgach wieczystych i hipotece poprzez jego błędną wykładnię polegającą na uznaniu, że nie zachodzą w sprawie przesłanki do uzgodnienia treści księgi wieczystej nr (...), prowadzonej przez Sąd Rejonowy w Pabianicach, z rzeczywistym stanem prawnym, chociaż w Dziale II - "własność" przedmiotowej księgi jako właściciel nieruchomości ujawniony jest podmiot, któremu nie przysługuje prawo własności opisanej w księdze nieruchomości (Zakład Ubezpieczeń Społecznych w W.), a nie jest ujawniony aktualny właściciel nieruchomości - Skarb Państwa, zgodnie z rzeczywistym stanem prawnym w dacie orzekania;

Przy tak sformułowanych zarzutach skarżący wniósł o:

1) zmianę zaskarżonego wyroku w całości poprzez uwzględnienie powództwa i wykreślenie z Działu II - (...), Podrubryka 2.2.4. - Inna osoba prawna lub jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, księgi wieczystej nr (...), prowadzonej przez Sąd Rejonowy w Pabianicach i wpisanie w Dziale II - (...), podrubryka 2.2.2. jako właściciela Skarb Państwa, a ponadto wpisanie Starosty (...) jako organu reprezentującego Skarb Państwa oraz zasądzenie od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa - Starosty (...) zwrotu kosztów postępowania przed Sądem I instancji, w tym zasądzenie od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa - Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa zwrotu kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez Sąd I instancji;

2) zasądzenie od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa - Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym, według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja jest niezasadna i podlega oddaleniu.

W pierwszej kolejności należy wskazać, że Sąd Okręgowy nie przeprowadził postępowania dowodowego ani nie zmienił ustaleń faktycznych sądu pierwszej instancji, przyjmując ustalenia poczynione przez Sąd Rejonowy za własne. Wobec tego, że w apelacji nie zgłoszono zarzutów dotyczących tych ustaleń, uzasadnienie wyroku ograniczone zostanie jedynie do wyjaśnienia podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem przepisów prawa.

Podstawę rozstrzygnięcia w przedmiotowej sprawie stanowi art. 10 ustawy z dnia 26 lipca 1982 roku o księgach wieczystych i hipotece (tekst jedn. Dz. U. 2013, poz.707), zgodnie z którym w razie niezgodności między stanem prawnym nieruchomości ujawnionym w księdze wieczystej a rzeczywistym stanem prawnym osoba, której prawo nie jest wpisane lub jest wpisane błędnie albo jest dotknięte wpisem nieistniejącego obciążenia lub ograniczenia, może żądać usunięcia niezgodności. Powództwo to ma złożony charakter, bo chociaż w jego konstrukcji dominują elementy decydujące o zakwalifikowaniu go do powództw zmierzających do ustalenia prawa, to jednak pozwala ono uprawnionemu na doprowadzenie do ujawnienia ustalonego prawa w księdze wieczystej, przez co osiąga on ochronę prawną nie tylko w relacji z przeciwnikiem sporu (jak w sprawie o ustalenie) lecz w relacji z wszystkimi uczestnikami obrotu, w stosunku do których może powoływać się na treść księgi wieczystej i domniemanie z art. 3 u.k.w.h. (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 marca 2011 roku sygn., akt I CSK 340/10).

Przy rozpoznawaniu powództwa wytoczonego na podstawie powołanego przepisu przedmiotem postępowania dowodowego jest ustalenie, czy istotnie zachodzi niezgodność między stanem prawnym nieruchomości ujawnionym w księdze wieczystej a rzeczywistym stanem prawnym, uzasadniająca jej usunięcie przez dokonanie prawidłowych wpisów. Celem postępowania o uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym jest doprowadzenie do zgodności stanu prawnego ujawnionego w księdze wieczystej z aktualnym stanem prawnym nieruchomości istniejącym w dacie orzekania przez sąd.

Ciężar dowodu, że rzeczywisty stan prawny nieruchomości jest odmienny od ujawnionego w księdze wieczystej spoczywa na stronie powodowej (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 września 2006 r., III CSK 119/06, nie publ.).

W rozpoznawanej sprawie to stronę powodową obciążał zatem obowiązek wykazania, iż ujawnione w przedmiotowej księdze wieczystej prawo własności Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w W. zostało wpisane błędnie i, że prawo to przysługuje Skarbowi Państwa.

Jak słusznie ocenił Sąd pierwszej instancji, taki dowód nie został skutecznie przeprowadzony.

Przede wszystkim należy zauważyć, iż art. 11 ust. 2 ustawy z dnia 20 lipca 1950 roku o Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych nie przewidywał wprost przejścia prawa własności nieruchomości użytkowanych przez znoszone mocą ust. 1 tego przepisu podmioty (w tym ubezpieczalnie społeczne) na rzecz Skarbu Państwa. W myśl ustępu 2 bowiem prawa i obowiązki wymienionych w ust. 1 funduszy i instytucji przechodziły na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, który – zgodnie z art.1 tej ustawy posiadał osobowość prawną.

Zasadnie także przyjął Sąd Rejonowy, iż dekret z dnia 2 lutego 1955 roku o przekazaniu wykonywania ubezpieczeń społecznych związkom zawodowym (Dz. U. Nr 6 poz. 31), znosząc Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie precyzował prawnych losów majątku nieruchomego stanowiąc jedynie, iż majątek ten ma zostać podzielony między Centralną Radę Związków Zawodowych oraz Ministerstwo Pracy i Opieki Społecznej i jego organy terenowe, a podział ten zatwierdzić miał Prezes Rady Ministrów.

Z dniem wejścia w życie ustawy z dnia 25 listopada 1986 roku o organizacji i finansowaniu ubezpieczeń społecznych (Dz. U. Nr 42 poz. 202) tj. z dniem 1 stycznia 1987 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych zyskał status centralnego organu administracyjnego państwa. Ponownie osobowość prawną przyznano Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych w 1998 roku.

Prawo własności Skarbu Państwa do nieruchomości stanowiących własność działających do 1950 roku podmiotów nie wynikało wprost z uregulowań dotyczących ubezpieczeń społecznych, lecz wyprowadzane było raczej z art. 8 ówczesnej Konstytucji, zgodnie z którym mienie ogólnonarodowe: złoża mineralne, wody, lasy państwowe, kopalnie, drogi, transport kolejowy, wodny i powietrzny, środki łączności, banki, państwowe zakłady przemysłowe, państwowe gospodarstwa rolne i państwowe ośrodki maszynowe, państwowe przedsiębiorstwa handlowe, przedsiębiorstwa i urządzenia komunalne - podlegało szczególnej trosce i opiece państwa oraz wszystkich obywateli oraz zasady jednolitej własności państwowej (por. postanowienie SN z dnia 24 października 1963 roku sygn. akt III CR 252/63).

Niezależnie od losów majątku posiadanego przez podmioty zajmujące się ubezpieczeniami społecznymi po II wojnie światowej kwestię następstwa prawnego po tych instytucjach uregulowano ostatecznie w art. 115 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2013 roku poz. 1442 ze zm.), zgodnie z którym obecny Zakład Ubezpieczeń Społecznych jest następcą prawnym działających do 1950 roku: Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, ubezpieczalni społecznych i funduszy ubezpieczeń społecznych w zakresie ubezpieczeń społecznych. Jako następca prawny Zakład był uprawniony do występowania o zwrot nieruchomości stanowiących własność podmiotów działających do 1950 roku, o ile nie naruszało to ujawnionego w księdze wieczystej prawa własności lub użytkowania wieczystego osób trzecich. W myśl ustępu 2 powołanego przepisu, Zakład mógł wystąpić o zwrot nieruchomości, jeżeli byłą niezbędna dla wykonywania jego zadań. Wniosek – zgodnie z ustępem 5 można było zgłosić do 31 grudnia 2010 roku. Stwierdzenie, że Zakład jest następcą prawnym właściciela nieruchomości oraz orzeczenie o zwrocie następowało w drodze decyzji wojewody.

Podstawą wpisu prawa własności Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w W. w dziale II przedmiotowej księgi wieczystej był art.115 ustęp 1 i 5 tego przepisu oraz treść dawnej księgi rep. hip. nr 849.

Przepis ust. 5 art. 115 powołanej wyżej ustawy zawiera szczególne uregulowanie pozwalające Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych na uzyskanie wpisu prawa własności w księdze wieczystej bez konieczności wszczynania postępowania administracyjnego o zwrot nieruchomości i uzyskiwania decyzji wojewody w określonych przypadkach. Decyzja taka (a tym samym postępowanie administracyjne) nie jest wymagana, jeżeli jedynym ujawnionym w księdze wieczystej właścicielem jest działający do 1950 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych, ubezpieczalnia społeczna lub fundusze ubezpieczeniowe, których następcą prawnym jest ZUS oraz nie jest w księdze wieczystej ujawnione prawo użytkowania wieczystego osób trzecich. Oczywiste jest to, iż podstawą takiego uregulowania jest przyjęcie następstwa prawnego obecnego ZUS po wymienionych w art. 115 podmiotach. Przepis ustępu 5 art. 115 nie wymaga wykazania przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, iż użytkował nieruchomości bądź, iż są obecnie niezbędne do wykonywania działalności. Badanie tego rodzaju okoliczności w postępowaniu wieczystoksięgowym nie byłoby w zasadzie możliwe. Jedynymi przesłankami warunkującymi możliwość dokonania wpisu prawa własności jest ujawnienie w księdze wieczystej jako jedynego właściciela działającego do 1950 roku Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, ubezpieczalni społecznej lub funduszu ubezpieczeniowego, których następcą prawnym jest ZUS oraz brak w księdze wieczystej wpisu prawa użytkowania wieczystego osób trzecich.

W rozpoznawanej sprawie opisane warunki zostały spełnione – w księdze dawnej jako właściciel wpisana jest Ubezpieczalnia Społeczna w P., której następcą prawnym jest Zakład Ubezpieczeń Społecznych w W.. Brak dowodów na to, aby ustanowione zostało co do tej nieruchomości prawo użytkowania wieczystego na rzecz osób trzecich. Z tych względów bezpodstawny jest podniesiony w apelacji zarzut naruszenia art. 115 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych.

Skoro zaś powód nie wykazał faktu bycia właścicielem przedmiotowej nieruchomości to nie może być również mowy o naruszeniu przez Sąd Rejonowy przepisu art. 10 ustawy o księgach wieczystych i hipotece.

Z tych wszystkich względów Sąd Okręgowy uznał, iż apelacja nie zawiera uzasadnionych zarzutów mogących podważyć stanowisko Sądu Rejonowego, a tym samym jako bezzasadna podlega oddaleniu na podstawie art. 385 k.p.c.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono z mocy art. 98 § 1 k.p.c. w związku z art. 391 § 1 k.p.c. obciążając nimi powoda jako stronę przegrywającą.