Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 14 lutego 2019 roku, w sprawie z powództwa P. D. przeciwko Towarzystwu (...) Spółce Akcyjnej w W., Sąd Rejonowy dla Łodzi- Śródmieścia w Łodzi:

1.  zasądził od Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej w W. na rzecz P. D. kwotę 7.500 zł tytułem zadośćuczynienia z odsetkami ustawowymi od dnia 29 września 2014 r. do dnia 31 grudnia 2015 r. i odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty;

2.  oddalił powództwo w pozostałym zakresie;

3.  zniósł wzajemnie pomiędzy stronami koszty procesu.

Apelację od powyższego orzeczenia wywiódł pozwany, zaskarżając go w części, tj.

w zakresie zasądzającym od pozwanego na rzecz powoda kwotę 5.000 zł wraz z odsetkami ustawowymi od kwoty 5.000 zł od dnia 29 września 2014 roku do dnia 31 grudnia 2015 r. oraz dalszymi odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty (punkt 1 wyroku w części) oraz w zakresie rozstrzygnięcia o kosztach.

Zaskarżonemu wyrokowi skarżący na podstawie art. 368 § 1 pkt 2 k.p.c. zarzucił:

1.  naruszenie przepisów postępowania mających istotny wpływ na wynik sprawy tj.:

a.  art. 233 § 1 k.p.c. poprzez brak wszechstronnego rozważenia materiału dowodowego oraz jego błędną ocenę dokonaną z przekroczeniem granic swobodnej oceny dowodów, w szczególności w postaci: opinii biegłego neurologa M. L., opinii biegłego z zakresu chirurgii urazowo-ortopedycznej M. S. oraz zeznań powoda, w zakresie w jakim Sąd na ich podstawie przyjął, że zgromadzony materiał dowodowy jest wystarczający do uznania, iż w niniejszej sprawie zachodzą okoliczności uzasadniające uznanie, iż powód wskutek wypadku z dnia 13 sierpnia 2012 r. doznał krzywdy, której naprawienie wymaga przyznania na jego rzecz zadośćuczynienia w kwocie 7.500,00 zł, podczas gdy właściwa analiza wskazanego materiału dowodowego nie pozwala na poczynienie takich ustaleń i przemawia za przyjęciem, iż doznana przez powoda krzywda nie powinna zostać skompensowana przyznaniem mu kwoty tytułem zadośćuczynienia w zasądzonej wysokości;

b.  art. 6 k.c. w zw. z 232 k.p.c. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie i na tej podstawie błędne przyjęcie, że powód wywiązał się z ciążącego na nim obowiązku wykazania, iż doznał krzywdy, której naprawienie uzasadnia przyznanie mu kwoty 7.500,00 zł zadośćuczynienia.

2.  naruszenie prawa materialnego tj.:

a.  art. 455 § 1 k.c. poprzez błędną jego wykładnię, polegającą na przyjęciu, że na skutek wypadku powód doznał krzywdy, którą należało skompensować przyznaniem mu zadośćuczynienia w kwocie 7.500 zł;

W konkluzji pozwany wniósł o:

1.  zmianę zaskarżonego wyroku: częściowo poprzez oddalenie powództwa w zaskarżonym zakresie tj. zasądzającym od pozwanego na rzecz powoda kwotę 5.000 zł wraz z odsetkami ustawowymi od kwoty 5.000 zł od dnia 29 września 2014 roku do dnia 31 grudnia 2015 r. oraz dalszymi odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty;

2.  zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego zwrot kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego za obie instancje według norm prawem przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja podlega uwzględnieniu.

Zarzuty apelacji kwestionują przyjętą przez Sąd I instancji ocenę co do ustalonego rozmiaru cierpień fizycznych i psychicznych wynikających z wypadku i wpływających na wysokość zasądzonego zadośćuczynienia.

W pierwszej kolejności należy wskazać, iż to na powodzie spoczywa ciężar dowodu w zakresie wykazania rozmiaru szkody. Postępowanie cywilne rządzi się zasadą kontradyktoryjności, w którym procesowy obowiązek przedstawienia dowodów spoczywa na stronach (art. 3 kpc, art. 232 kpc), a materialno-prawny ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (art. 227 kpc) spoczywa na stronie, która z faktów tych wywodzi skutki prawne (art. 6 kc). W przedmiotowej sprawie powód dochodząc zadośćuczynienia winien wykazać zarówno okoliczności uzasadniające odpowiedzialność pozwanego jak i wysokość poniesionej szkody. W sprawach o charakterze odszkodowawczym, a do takich niewątpliwie można zaliczyć sprawę niniejszą, zwykle dla wykazania zaistnienia przesłanek odpowiedzialności strony pozwanej, w szczególności faktu i rozmiaru szkody oraz związku przyczynowego między zdarzeniem sprawczym a szkodą, niezbędnym jest odwołanie się widomości specjalnych i zasięgnięcie opinii biegłego, w niniejszej sprawie biegłego z zakresu neurologii i ortopedii. Uwypuklenia wymaga przy tym fakt, że absolutnie nie wystarczy tu samo subiektywne przekonanie powoda o istnieniu szkody i wiązanie jej z określonym zdarzeniem. Kwestie te bezwzględnie winny być wykazane procesowo zgodnie z regułami rządzącymi postępowaniem dowodowym. Dla ustalenia skutków wypadku i wpływu tego zdarzenia na doznane cierpienia fizyczne i psychiczne niewątpliwie koniecznym jest sięgnięcie do dowodu z opinii biegłych.

W tym kontekście należy uznać, że ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego w postaci opinii biegłych oraz przesłuchania powoda nie można wysnuć wniosków, iż rozmiar szkody uzasadnia zasądzenie na jego rzecz kwoty 7.500 złotych tytułem zadośćuczynienia.

Jak wynika z opinii biegłego neurologa obecnie nie jest możliwa ocena cierpień fizycznych powoda związanych z wypadkiem. W trakcie badania przez biegłą powód nie zgłaszał cierpień psychicznych w związku z doznanymi obrażeniami. Dolegliwości bólowe stwierdzone w dokumentacji medycznej leczenia lekarza POZ w okresie od dnia 23 września 2015 r. do dnia 12 lutego 2016 r. są wynikiem zaawansowanej choroby zwyrodnieniowej kręgosłupa z przewlekłym zespołem bólowym korzeniowych kręgosłupa szyjnego występującym przed kolizją. Obecny stan zdrowia powoda jest związany z chorobą samoistną, tj. chorobą zwyrodnieniową kręgosłupa z przewlekłym zespołem bólowym korzeniowym kręgosłupa szyjnego, okresowym zespołem bólowym kręgosłupa lędźwiowo-krzyżowego. Lokalizacja zgłaszanych przez powoda zaburzeń czucia na lewej ręce wymaga diagnostyki różnicowej w celu wykluczenia dysfunkcji nerwu łokciowego lewego. Zmiany opisane w (...) głowy oraz bóle głowy nie są skutkiem wypadku. Biegła neurolog zgłosiła potrzebę uzupełnienia dokumentacji medycznej obejmującej okres bezpośrednio po wypadku. Jednak uzupełniająca opinia biegłego nie została wydana, jako że pełnomocnik powoda nie wnosił o jej przeprowadzenie (k. 357 akt).

Z kolei biegły ortopeda wypowiedział się, że w wyniku wypadku z dnia 13 sierpnia 2012 r. powód doznał urazu kręgosłupa szyjnego, który nie spowodował u powoda trwałego uszczerbku na zdrowiu. Wypadek nie wpłynął w sposób istotny na pogorszenie ruchomości kręgosłupa w odcinku szyjnym. Powód w trakcie wypadku był zaopatrzony w kołnierz ortopedyczny, który zapobiegł istotnym obrażeniom kręgosłupa szyjnego.

Zatem dowody z opinii biegłych nie dostarczyły znaczących informacji na temat skutków wypadku. O doznanych cierpieniach fizycznych i psychicznych na skutek przedmiotowego zdarzenia możemy jedynie wnosić na podstawie przesłuchania powoda.

Sąd Rejonowy prawidłowo odmówił wiarygodności przesłuchaniu powoda co do tego, że udział w kolizji doprowadził do przemieszczenia się poszczególnych kręgów kręgosłupa szyjnego. Zdaniem Sądu Okręgowego nie zostało również wykazane, że to na skutek przedmiotowego wypadku powód odczuwał drętwienie i niedowład ręki.

W oparciu o powyższy dowód Sąd Rejonowy słusznie ustalił, że na skutek wypadku powód doznał cierpień psychicznych wiążących się przede wszystkim z dalszym ograniczeniem sprawności i zmniejszeniem perspektyw powodzenia leczenia choroby samoistnej, a także bezsennością. Zwolnienie lekarskie powoda uległo wydłużeniu i łącznie trwało przez rok. Powód zmuszony był przyjmować leki przeciwbólowe i inne zalecane przez neurologa. Jest to równoznaczne z realnym cierpieniem i dyskomfortem powoda, które uzasadniają przyznanie mu zadośćuczynienia.

Jednak Sąd Okręgowy podziela zapatrywania i ocenę wyrażoną przez skarżącego co do zawyżenia wysokości przyznanego zadośćuczynienia. Zgromadzony w sprawie materiał dowodowy nie uzasadniał zasądzenia kwoty na poziomie 7500 złotych. Zdaniem Sądu Okręgowego opisane skutki uzasadniają przyznanie kwoty zadośćuczynienia w wysokości 2.500 złotych.

Jednocześnie apelacja podlega oddaleniu w zakresie w odsetek ustawowych zasądzonych przez Sad Rejonowy. W tej części wyrok jest prawidłowy i Sąd Okręgowy podziela zapatrywania wyrażone w jego uzasadnieniu.

W przedmiotowej sprawie powód przegrał proces w znacznej części przed Sądem I instancji. Jednak w uznaniu Sądu Okręgowego, zachodzi szczególnie uzasadniony wypadek, o którym mowa w art. 102 k.p.c., który uzasadnia odstąpienie od zastosowania ogólnych reguł odpowiedzialności za wynik procesu z art. 98 § 1 k.p.c. poprzez nieobciążanie go kosztami procesu przed Sądem Rejonowym.

Stosowanie omawianej regulacji, tj. nieobciążanie strony przegrywającej obowiązkiem poniesienia części lub całości kosztów procesu, może mieć miejsce tylko w wyjątkowych sytuacjach, gdy z uwagi na okoliczności konkretnej sprawy, zastosowanie ogólnych reguł odpowiedzialności za wynik procesu byłoby niesłuszne, czy wręcz niesprawiedliwe. Ocena czy zachodzi taki wypadek dokonywana jest przez sąd orzekający na tle całokształtu okoliczności sprawy (por. postanowienie SN z dnia 20 grudnia 1973 r., II CZ 210/73, LEX nr 7366). Podkreślenia wymaga, iż urzeczywistniający zasadę słuszności art. 102 k.p.c., nie podlega wykładni rozszerzającej i związany jest z obowiązkiem strony podania okoliczności zezwalających na przyjęcie, że zachodzi „szczególnie uzasadniony wypadek”. Ingerencja w to uprawnienie, w ramach rozpoznawania środka zaskarżenia od rozstrzygnięcia o kosztach procesu, następuje jedynie w sytuacji stwierdzenia, że dokonana ocena jest dowolna, oczywiście pozbawiona uzasadnionych podstaw (zob. postanowienie Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 3 września 2013 r., III AUa 60/13, LEX 1430764).

Katalog okoliczności uzasadniających skorzystanie z art. 102 kpc nie jest zamknięty i każdorazowo został pozostawiony ocenie Sądu orzekającego na gruncie specyficznych okoliczności ustalonych w konkretnej sprawie. Norma art. 102 kpc jest więc rozwiązaniem szczególnym, niepodlegającym wykładni rozszerzającej i wykluczającym stosowanie uogólnień, wymagającym do zastosowania wystąpienia wyjątkowych okoliczności. Nie konkretyzuje on pojęcia wypadków szczególnie uzasadnionych, pozostawiając ich kwalifikację, przy uwzględnieniu całokształtu okoliczności danej sprawy, sądowi (por. m.in. postanowienie SN z dnia 20 grudnia 1973 roku, sygn. II CZ 210/73, lex nr 7366).

W ocenie Sądu Okręgowego, w przedmiotowej sprawie zachodzą okoliczności przemawiające za zastosowaniem omawianego przepisu, i to już na gruncie postępowania, którego celem jest merytoryczne rozstrzygnięcie danej sprawy. W przedmiotowej sprawie powód zgłosił wygórowane żądania o zadośćuczynienie, którego wysokość niewątpliwie zależy od oceny Sądu. Od początku powód był przekonany o zasadności swojego roszczenia. Na etapie postępowania przed Sądem I instancji powód wygrał sprawę w 50% zaś w zakresie roszczenia o zadośćuczynienie w 75 %. Dopiero na etapie wyroku Sądu Okręgowego wysokość zasądzonego zadośćuczynienia została obniżona do 25 % żądania. Rozliczenie kosztów postępowania na zasadzie art. 98 § 1 k.p.c. prowadziłoby do sytuacji, w której naprawienie szkody niemajątkowej byłoby iluzoryczne, wobec koniczności zwrotu przez powoda na rzecz pozwanego kosztów postepowania.

Mając powyższe na względzie całokształt powyżej przedstawionych rozważań, Sąd Okręgowy na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. zmienił zaskarżony wyrok.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono na podstawie art. 100 k.p.c. w zw. z art. 108 § 1 k.p.c. i w zw. z art. 391 § 1 k.p.c. Biorąc pod uwagę wartość przedmiotu zaskarżenia wynoszącą 5.000 zł należy uznać, że pozwany wygrał postępowanie apelacyjne w znacznej części. Pozwany poniósł koszty opłaty od apelacji w wysokości 250 złotych oraz koszty zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym w kwocie 450 zł (§ 10 ust. 1 pkt 1 w zw. z § 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych z dnia 22 października 2015 r., Dz.U. z 2015 r. poz. 1804).