Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 23 marca 2022 roku, wydanym w sprawie z powództwa P. B. - syndyka masy upadłości K. J. przeciwko S. W., Sąd Rejonowy w Brzezinach zasądził od S. W. na rzecz P. B. – syndyka masy upadłości K. J. kwoty:

a)  487 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 11 lipca 2021 roku do dnia zapłaty;

b)  487 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 11 sierpnia 2021 roku do dnia zapłaty;

c)  387 zł tytułem zwrotu kosztów procesu wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.

Apelację od powyższego wyroku, zaskarżając go w całości, wywiódł pozwany, zarzucając wyrokowi naruszenie prawa materialnego poprzez błędną wykładnię art. 87 § 3 k.p. polegającą na przyjęciu, iż powód może domagać się przekazywania i zapłaty kwoty wyższej niż kwota zasądzonych alimentów, podczas gdy wskazany przepis mówi, iż potrącenia mogą być dokonywane w następujących granicach: w razie egzekucji alimentacyjnych – do wysokości trzech piątych wynagrodzenia, co nie oznacza, iż w tej wysokości ma nastąpić potrącenie, gdyż kwota zasądzonych alimentów to 750 zł i jest mniejsza od kwoty trzech piątych wynagrodzenia dłużnika, dlatego też nieuprawnione jest dochodzenie zapłaty wyższej wysokości niż kwota alimentów.

W konsekwencji skarżący wniósł o:

1.  zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie powództwa w całości;

2.  zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów sądowych, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm prawem przepisanych za postępowanie przed Sądem I i II instancji.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Na wstępie zaznaczyć należy, że przedmiotowa sprawa podlegała rozpoznaniu w trybie uproszczonym.

Wobec faktu, że ani w apelacji ani w odpowiedzi na apelację strony nie złożyły wniosku o przeprowadzenie rozprawy, Sąd Okręgowy uznając, że przeprowadzenie rozprawy nie jest konieczne, rozpoznał apelację na posiedzeniu niejawnym (art. 374 k.p.c.).

Idąc dalej wskazać trzeba, że w myśl art. 505 ¹³ § 2 k.p.c., jeżeli sąd drugiej instancji nie przeprowadził postępowania dowodowego, to uzasadnienie wyroku powinno zawierać jedynie wyjaśnienie podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem przepisów prawa.

Wreszcie zaznaczyć trzeba, że apelacja w postępowaniu uproszczonym ma charakter ograniczony, a celem postępowania apelacyjnego nie jest tu ponowne rozpoznanie sprawy, ale wyłącznie kontrola wyroku wydanego przez sąd I instancji w ramach zarzutów podniesionych przez skarżącego. Innymi słowy mówiąc, apelacja ograniczona wiąże sąd odwoławczy, a zakres jego kompetencji kontrolnych jest zredukowany do tego, co zarzuci w apelacji skarżący. Wprowadzając apelację ograniczoną, ustawodawca jednocześnie określa zarzuty, jakimi może posługiwać się jej autor i zakazuje przytaczania dalszych zarzutów po upływie terminu do wniesienia apelacji – co w polskim porządku prawnym wynika z art. 505 ⁹ § 1 ¹ i 2 k.p.c. (tak w uzasadnieniu uchwały składu 7 sędziów SN z dnia 31 stycznia 2008 r., III CZP 49/07, OSNC Nr 6 z 2008 r., poz. 55). Tym samym w ramach niniejszego uzasadnienia poprzestać należy jedynie na odniesieniu się do zarzutów apelacji, bez dokonywania analizy zgodności zaskarżonego rozstrzygnięcia z prawem w pozostałym zakresie.

Apelacja pozwanego musiała ulec oddaleniu jako bezzasadna.

Jedynym zarzutem jaki postawił skarżący jest zarzut naruszenia przepisu art. 87 § 3 pkt 1 k.p., który to zarzut musi być uznany za chybiony.

Na aktualnym etapie postępowania istota przedmiotowego sporu, sprowadza się wyłącznie do kwestii interpretacji i znaczenia powyższego przepisu, w kontekście użytego przez ustawodawcę sformułowania „w razie egzekucji świadczeń alimentacyjnych - do wysokości trzech piątych wynagrodzenia”.

W ocenie pozwanego niniejsze sformułowanie wskazuje na to, że wolą ustawodawcy było limitowanie potencjalnych potrąceń do 3/5 otrzymywanego wynagrodzenia, które to nie może być wyższe aniżeli kwota egzekwowanego roszczenia. Reasumując, dokonując literalnej wykładni przywołanego unormowania, wolą ustawodawcy było umożliwienie dokonywania potrąceń najwyżej do 3/5 wynagrodzenia w przypadku, gdy egzekwowane roszczenie przekracza równowartość tej części wynagrodzenia. W sytuacji przeciwnej (tj. wówczas, gdy kwota służąca do zaspokojenia roszczenia jest niższa aniżeli ta wynikająca z przeliczenia), pracodawca może ograniczyć świadczenie przekazywane do masy upadłości do wartości tego roszczenia.

W ocenie apelującego przyjęcie takiego stanowiska pozostaje w zgodzie z przepisami odnoszącymi się do ochrony wynagrodzenia dłużnika.

Trzeba jednak wskazać, że powyższe nie ma odzwierciedlenia w obowiązujących aktualnie regulacjach prawnych. W tym miejscu wskazać bowiem należy, że zgodnie z art. 63 ust. 1 pkt 2 prawa upadłościowego (dalej jako PU), nie wchodzi do masy upadłości wynagrodzenie za pracę upadłego w części niepodlegającej zajęciu. Mając na uwadze również treść przywołanego wyżej unormowania (art. 87 § 3 k.p.), potrąceń tych można dokonywać do wysokości 3/5 wynagrodzenia. Egzekucja świadczeń alimentacyjnych podlega ograniczeniu tylko poprzez określenie granicy potrąceń – do 3/5 wysokości wynagrodzenia. Kwota pozostałych po potrąceniu 2/5 wysokości wynagrodzenia nie jest limitowana kwotowo. Preferencja dla świadczeń alimentacyjnych jest oczywiście uzasadniona. Wynagrodzenie wszak służy zaspokojeniu nie tylko potrzeb pracownika, ale i członków jego rodziny. Zarobek – wynagrodzenie pobrane przez pracownika – staje się składnikiem majątku wspólnego małżonków i każde z nich ma jednakowe prawo do dysponowania nim w ramach czynności zwykłego zarządu (B. W. [w:] Kodeks pracy. Komentarz, wyd. VII, red. L. F., W. 2017, art. 87(1). Wynikającą z tego kwotę pracodawca ma obowiązek przekazywać na rachunek bankowy wskazany przez syndyka masy upadłości. Sam fakt, spełnienia świadczenia do rąk upadłego, dokonanego po obwieszczeniu o ogłoszeniu upadłości we właściwym rejestrze nie zwalnia z obowiązku spełnienia świadczenia do masy upadłości, chyba, że równowartość świadczenia została przekazana przez upadłego do masy upadłości, do czego nie doszło na gruncie analizowanej sprawy. Reasumując, niezasadnym było stanowisko zaprezentowane przez pozwanego, jakoby w niniejszym stanie faktycznym dochodziło do obejścia przepisów odnoszących się do upadłego.

Nie ma racji skarżący wskazując, że w gruncie rzeczy kwestionowane unormowanie powinno się interpretować w sposób literalny. W przełożeniu na realia niniejszej sprawy oznaczało to, że pozwany miałby posiadać uprawnienie do przekazywania na wskazany przez powoda rachunek bankowy kwoty wynikającej z ugody zawartej przed Sądem Rejonowym dla Łodzi - Śródmieścia w Łodzi z dnia 26 marca 2018 roku (sygn. akt VII RC 59/18). Zdaniem Sądu odwoławczego przepis ten należy rozumieć w sposób zgodny z wykładnią celowościową. Trzeba mieć na uwadze, że postępowania upadłościowe mają prowadzić do zaspokojenia wierzycieli w jak największym stopniu (art. 2 PU). Mając na uwadze cel postępowań upadłościowych uznać należy, że pozwany nie jest władny do podejmowania decyzji z zakresu masy upadłości, lecz jest nim powód, który posiada ku temu odpowiednie uprawnienia i został wyznaczony do sprawowania odpowiedniej pomocy nad zadłużeniem upadłego na mocy postanowienia Sądu Rejonowego w Piotrkowie Trybunalskim z dnia 8 października 2019 roku, sygn. akt V GU 94/19. Oznacza to wiec, że pozwany nie miał możliwości do limitowania przekazywanych kwot na masę upadłości ograniczając te wpłaty do kwoty wynikającej z ugody sądowej zawartej w sprawie o sygn. akt VII RC 59/18, tj. 750 zł. Sąd odwoławczy podziela w tym zakresie zapatrywanie Sądu pierwszej instancji uznając, że ewentualne późniejsze rozliczenia między upadłym a syndykiem pozostają w ich sferze działania, zaś sam pozwany nie jest podmiotem należącym do kręgu zainteresowanych.

W konsekwencji należało oddalić apelację pozwanego w myśl art. 385 k.p.c.

O kosztach postępowania Sąd Okręgowy orzekł w zgodzie z art. 98 k.p.c. w zw. z § 2 ust. 3 w zw. z § 10 ust.1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności adwokackie z dnia 22 października 2015 r. (Dz. U. z 2015r. poz. 1800 ze zm.).