III Ca 963/16 - uzasadnienie Sąd Okręgowy w Łodzi z 2016-11-03
Sygn. akt III Ca 963/16
UZASADNIENIE
Postanowieniem z dnia 17 marca 2016 roku Sąd Rejonowy Zgierzu dokonał podziału majątku wspólnego byłych małżonków G. i D. W..
W uzasadnieniu postanowienia Sąd Rejonowy wskazał, że G. W. (1) wniosła o podział majątku dorobkowego nabytego w czasie trwania małżeństwa z D. W.. Wskazała, że w jego skład wchodzą opisane szczegółowo ruchomości oraz nieruchomość zabudowana budynkiem mieszkalnym oraz budynkiem gospodarczym położona w A., dla której Sąd Rejonowy w Zgierzu prowadzi księgę wieczystą KW nr (...), obciążona pożyczką zabezpieczoną hipoteką umowną zwykłą oraz kaucyjną, na którą zostały poczynione nakłady z majątków odrębnych stron.
Wnioskodawczyni wniosła także o ustalenie, że strony poniosły następujące nakłady ze swojego majątku odrębnego na majątek wspólny: uczestnik postępowania – 39000 zł poczynione na zakup nieruchomości wchodzącej w skład majątku dorobkowego, która to kwota podlega waloryzacji i obecnie wynosi 64853 zł; wnioskodawczyni – 160000000 zł w grudniu 1993, 20000000 zł we wrześniu 1991 roku, 200000000 zł w lutym 1992 roku, które to kwoty podlegają waloryzacji i obecnie wynoszą kolejno: 117 902,57 zł, 33 264 zł oraz 200605 zł.
Wnioskodawczyni wniosła o zobowiązanie uczestnika do spłaty w całości zobowiązania z umowy kredytu. Nadto wniosła o zobowiązanie D. W. do zapłaty na jej rzecz kwoty 825.134 złotych w terminie 6 miesięcy od uprawomocnienia się orzeczenia w przedmiotowej sprawie tytułem spłaty udziału wnioskodawczyni w nieruchomości, wyrównania wartości udziałów w zakresie ruchomości, spłaty pożyczki przez uczestnika w całości z odliczeniem ½ wartości spłaty od należności przysługującej wnioskodawczyni, a także zwrotu wnioskodawczyni nakładów dokonanych na majątek wspólny – w zakresie różnicy między wartością nakładów poniesionych przez wnioskodawczynię, a wartością nakładów poniesionych przez uczestnika postępowania.
W odpowiedzi na wniosek D. W. przyłączył się do wniosku co do zasady. Zakwestionował jednak, aby przedmiotowa nieruchomość została nabyta ze środków pochodzących z majątku wspólnego byłych małżonków, wskazując, iż nabył ją za fundusze odrębne. Zakwestionował także wartość nieruchomości wskazaną we wniosku, wartości niektórych ruchomości. Podniósł, że darowizny były zużyte na bieżące potrzeby rodziny. Podniósł, że dokonuje spłaty zaciągniętego kredytu z dnia 7 września
2005 roku.
Pismem z dnia 27 sierpnia 2014 roku pełnomocnik wnioskodawczyni wniósł o zabezpieczenie roszczenia majątkowego wnioskodawczyni w kwocie 416.882,50 złotych poprzez obciążenie przedmiotowej nieruchomości hipoteką przymusową do tejże kwoty, wskazując, iż uczestnik zbył większą część rzeczonej nieruchomości, po dokonaniu jej wcześniejszego podziału.
Postanowieniem z dnia 10 września 2014 roku Sąd udzielił zabezpieczenia roszczenia G. W. (1), zgodnie z wnioskiem.
Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny.
W dniu 18 września 1984 roku strony zawarły związek małżeński. W trakcie jego trwania pozostawali oni w małżeńskiej wspólności majątkowej.
W dniu 3 września 1991 roku D. W. nabył od K. P. niezabudowaną działkę gruntu oznaczoną na mapie podziału numerem 40/5, dla której Sąd Rejonowy w Zgierzu prowadzi księgę wieczystą KW (...), położoną w A. przy ul. (...) za kwotę 39 000 000 zł. Działka została nabyta
za środki pochodzące z majątku osobistego uczestnika, co w treści umowy sprzedaży nieruchomości potwierdziła G. W. (1).
W dniu 21 stycznia 1992 roku D. W. zawarł umowę, na podstawie której zlecił budowę domu na przedmiotowej nieruchomości za kwotę 608 000 000 zł. Na podstawie tejże umowy przedsiębiorstwo (...) wybudowało dom, w którym zamieszkali małżonkowie W..
W księdze wieczystej nr kw (...) prowadzonej dla nieruchomości położonej w A. przy ul. (...), jako jej właściciela wskazano D. W., który zgodnie z księgą nabył jej własność w drodze umowy sprzedaży z dnia 3 września 1991 roku. W dziale czwartym księgi wieczystej widnieje wpis hipoteki umownej zwykłej w kwocie 100 000 zł stanowiącej zabezpieczenie pożyczki z dnia 7 września 2005 roku o nr 206- (...) oraz hipoteka umowna kaucyjna do kwoty 26 000 zł tytułem zabezpieczenia odsetek od przedmiotowej pożyczki oraz innych należności ubocznych – na rzecz (...) Bank (...) S.A. Oddział 1 w A..
Umową darowizny z dnia 1 sierpnia 1991 roku wnioskodawczyni otrzymała od matki – B. N. kwotę 20 000000 zł. Darowizna ta została zgłoszona do Urzędu Skarbowego Ł..
Umową darowizny z dnia 26 sierpnia 1992 roku M. i R. W. przekazali wnioskodawczyni i D. W. kwotę 78 000 000 zł. Małżeństwo W. było w tym czasie w dobrej sytuacji finansowej, z uwagi na pracę M. W. na kontrakcie w Libii. Darowizna ta została zgłoszona do Urzędu Skarbowego we W..
W dniu 9 lutego 1992 roku S. i E. S. udzielili wnioskodawczyni pożyczki w kwocie 200 000 000 zł, którą spłaciła jej matka – B. N.. Umowa ta została zgłoszona do Urzędu Skarbowego Ł..
Pieniądze pochodzące z darowizn i pożyczki zostały przeznaczone na budowę domu na nieruchomości przy ul.(...) w A..
W dniu 2 grudnia 1993 roku wnioskodawczyni sprzedała spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu położonego w Ł. przy ul. (...), otrzymane od swojej matki – B. N. umową darowizny z dnia 24 lipca 1991 roku, w formie umowy notarialnej za kwotę 160 000 000 zł. W treści aktu wskazano, że zbywane własnościowe spółdzielcze prawo do lokalu stanowi majątek odrębny G. W. (1). Środki uzyskane ze sprzedaży mieszkania, także zostały spożytkowane jako nakłady na nieruchomość przy ul.(...) w A..
W dniu 13 maja 2004 roku Instytut (...) w W. wystawił Certyfikat potwierdzający kompetencje zawodowe G. W. (1) w krajowym transporcie drogowym osób o nr (...).
W dniu 7 września 2005 roku D. i G. W. (2) zawarli z (...) Bank (...) Spółką Akcyjną z siedzibą w W. umowę pożyczki hipotecznej nr 206- (...), na kwotę 100 000 zł z przeznaczeniem na dowolny cel. Zabezpieczeniem pożyczki jest hipoteka zwykła w wysokości 100 000 zł stanowiąca zabezpieczenie wierzytelności głównej oraz hipoteka kaucyjna do wysokości 26 000 stanowiąca zabezpieczenie spłaty odsetek i innych należności ubocznych na nieruchomości dłużników położonej w A. dla której Sąd Rejonowy w Zgierzu prowadzi księgę wieczystą KW nr (...).
Po rozwodzie i ustaniu małżeńskiej wspólności ustawowej przedmiotowy kredyt spłacany był przez D. W., który w okresie od 1 stycznia 2009 roku do 8 lutego 2013 roku, uiścił z tego tytułu kwotę 49 235,84 zł.
W dniu 2 października 2007 roku D. W. kupił od W. E. samochód marki A. (...) za kwotę 200 euro.
Wyrokiem z dnia 19 grudnia 2008 roku Sąd Okręgowy w Łodzi orzekł rozwód D. W. i G. W. (1), z winy żony.
W dniu 31 grudnia 2008 roku uczestnik w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej nabył od wnioskodawczyni, prowadzącej wówczas działalność gospodarczą pod firmą (...) samochód marki M. (...) za kwotę 15 000 zł.
W dniu 23 lipca 2009 roku D. W. zbył samochód marki H. (...) nr rej. (...) na rzecz P. M. za kwotę 24 000 zł.
Dnia 20 maja 2010 roku D. W. zwarł z wnioskodawczynią umowę kupna – sprzedaży samochodu, na mocy której nabył od niej samochód marki S. za kwotę 10 000 zł.
Uczestnicy w trakcie małżeństwa nabyli także samochód marki P. (...). Użytkowany on był przez wnioskodawczynię, która po ustaniu wspólności zbyła go za kwotę 11 300 zł.
Wnioskodawczyni od 1995 roku prowadziła działalność gospodarczą, która od 2009 roku jest zawieszona.
W dniu 17 grudnia 2013 roku D. W. zbył część przedmiotowej nieruchomości, po wcześniejszym dokonaniu jej podziału na działki o nr (...), na podstawie umowy zamiany Rep. A nr 5223 sporządzonej przed notariuszem Z. L.. Zbycie dotyczyło działki o nr (...), na której posadowiony był dom mieszkalny. Na pozostałej działce – 64/1, posadowiony jest budynek gospodarczy.
W ramach działalności gospodarczej, zarejestrowanej na G. W. (1), uczestnik prowadził szereg różnych aktywności gospodarczych, w tym przewóz autokarowy, wstawianie okien, zajmował się wraz z żoną handlem. Jedynie handlem samochodami zajmował się samodzielnie. Na początku lat 90 uczestnik handlował także na W.. G. W. (1) zajmowała się przede wszystkim domem i wychowaniem dzieci. Przed urodzeniem dzieci, pracowała w przedszkolu. Na dwa lata przed rozwodem wnioskodawczyni zajęła się handlem chemią gospodarczą, wcześniej, w połowie lat 90, pracowała w branży ubezpieczeniowej, z czego uzyskiwała wysokie dochody. Wspierała męża w prowadzonych przez niego działalnościach – sortowała rajstopy, którymi handlowała, przyklejała na nie naklejki, pomagała pakować towar przeznaczony na handel, jeździła w celach handlowych do Tuszyna, pod czeską granicę, myła okna montowane przez uczestnika w ramach jego działalności, prowadziła buchalterię związaną z podejmowanymi przedsięwzięciami gospodarczymi. Przyjmowała i robiła zamówienia, wysyłała ulotki do różnych instytucji. Gdy musiała wyjechać w celach zawodowych, dziećmi zajmowała się jej matka – B. N.. W okresie, gdy przebywała na urlopie macierzyńskim szyła także chałupniczo bluzy, składała koperty do banku.
W skład majątku wspólnego byłych małżonków G. i D. W. wchodzą następujące ruchomości - trzy kosiarki do trawy o wartości 400 zł, telewizory: L. (...), P. (...), (...) o wartości 900 zł, wieża O. o wartości 500 zł, wideo J. o wartości 100 zł, kolumny T. o wartości 300 zł, lodówka S. o wartości 250 zł, zamrażarka duża sklepowa o wartości 250 zł, zmywarka S. o wartości 150 zł, komplet wypoczynkowy składający się z kanapy 3 – osobowej, 2 - osobowej i fotela
o wartości 800 zł, komplet stołowy (stół i pięć krzeseł) o wartości 1.100 zł, sypialnia o wartości 600 zł, komplet kuchenny o wartości 300 zł, szafki kuchenne o wartości 350 zł, meble młodzieżowe o wartości 260 zł, segment pokojowy o wartości 300 zł, pościel o wartości 50 zł, kamera marki C. o wartości 300 zł, komputer PC o wartości 150 zł, samochód marki A. (...) nr rej (...) o wartości 3.900 zł. W skład tego majątku wchodzi kwota 24 400 zł z tytułu zbycia samochodu marki H. (...), kwota 11 300 zł z tytułu zbycia samochodu marki P. (...) o nr rej. (...).
Ponadto w skład majątku wspólnego stron wchodzi nakład z tego majątku o wartości 204 142,60 zł, poczyniony na majątek osobisty uczestnika, w postaci nieruchomości przy ul. (...) w A..
Szacunkowa wartość rynkowa przedmiotowej nieruchomości stanowiącej działkę gruntu oznaczoną na mapie podziału numerem 40/5, dla której Sąd Rejonowy w Zgierzu prowadzi księgę wieczystą KW (...), położonej w A. przy ul.(...), wraz
z posadowionym na niej budynkiem mieszkalnym, według jej stanu na dzień 19 grudnia 2008 roku oraz cen na dzień 10 kwietnia 2013 roku wynosi 577 000 zł. Wartość rynkowa samej działki gruntu wynosi natomiast 202 400 zł. Wartość odtworzeniowa nieruchomości, wynosi natomiast 779 400 zł.
Zwaloryzowana wysokość zapłaconej przez D. W. kwoty z tytułu nabycia działki gruntu, wynoszącej nominalnie 39 000 000 starych złotych, wynosi obecnie, przy dokonaniu waloryzacji w relacji do przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej, 80 425 zł.
Wartość nakładów poniesionych przez wnioskodawczynię, na majątek osobisty uczestnika, w postaci przedmiotowej działki gruntu, z funduszy pochodzących z otrzymanych przez nią darowizn, wynosząca łącznie nominalnie 458 000 000 starych złotych, po zwaloryzowaniu, przy zastosowaniu tej samej metody, wynosi 533 158 zł.
Udział nakładów poniesionych przez wnioskodawczynię w aktualnej wartości nieruchomości, uwzględniający waloryzację tychże nakładów w relacji do przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej, wynosi 54,56%, co stanowi 314 811,20 zł, biorąc pod uwagę rynkową wartość nieruchomości 577 000 zł. Wartość nakładów poczynionych na przedmiotową nieruchomość z majątku wspólnego stron, w tym z darowizny z dnia 26 sierpnia 1992 roku, wynosi natomiast 204 142,60 zł,
co stanowi 35,38 % wartości rynkowej nieruchomości.
Ustalając wartość ruchomości Sąd Rejonowy oparł się na opinii biegłego z zakresu wyceny ruchomości, która była spójna, logiczna. Wątpliwości co do treści opinii zgłoszone przez pełnomocnika wnioskodawczyni zostały usunięte w ustnej opinii uzupełniającej.
W zakresie wyceny samochodów Sąd oparł się na opinii biegłego z zakresu techniki samochodowej, która nie była kwestionowana przez strony.
Sąd Rejonowy uznał za niewiarygodne zeznania uczestnika postępowania, w zakresie, w jakim twierdził on, że wnioskodawczyni nigdy nie zarabiała na utrzymanie domu, a wszelkie uzyskane pieniądze przeznaczała na kosmetyki i ubrania oraz, iż udokumentowane przez wnioskodawczynię darowizny były fikcyjne. W tym samym zakresie Sąd Rejonowy uznał za niewiarygodne zeznania świadków matki uczestnika – B. W. oraz świadka R. S.. Zeznania te nie znalazły bowiem oparcia w pozostałym materiale dowodowym. W ocenie Sądu I instancji nie sposób przyjąć, aby matka uczestnika miała rzetelne informacje o sytuacji finansowej stron, skoro nie wiedziała gdzie wnioskodawczyni podejmowała zatrudnienie, a w domu stron bywała 3 - 4 razy w roku. W ocenie Sądu zeznania te, z uwagi na łączącą świadka z uczestnikiem bliską więź rodzinną, były nakierowane jedynie na zdezawuowanie wnioskodawczyni, mimo oczywistego braku rzetelnej wiedzy na temat okoliczności, co do których świadek ten zeznawał. Z kolei świadek R. S. nie posiadał w większości własnych informacji co do okoliczności, na które zeznawał, a bazował przede wszystkim na wiedzy przekazanej mu przez uczestnika. Uczestnik przyznał, że wnioskodawczyni podejmowała w toku małżeństwa zatrudnienie, co więcej – osiągała z tego tytułu w pewnym momencie bardzo wysokie dochody, które rocznie odpowiadały 30 – 40 pensjom. Twierdzenie zatem, że wszystkie pieniądze spożytkowała na kosmetyki i ubrania jest mało wiarygodne w świetle zasad doświadczenia życiowego.
Dokonanie darowizn na rzecz wnioskodawczyni, zostało potwierdzone dowodami z dokumentów oraz zeznaniami samych darczyńców.
Sąd Rejonowy pominął dowód w postaci kserokopii zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa złożonego przez wnioskodawczynię, z uwagi na to, iż dowód ten nie miał znaczenia dla ustalenia faktów istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy.
W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd Rejonowy zważył, że w myśl art. 45 § 1 k.r.i.o. każdy z małżonków powinien zwrócić wydatki i nakłady poczynione z majątku wspólnego na jego majątek osobisty, z wyjątkiem wydatków i nakładów koniecznych na przedmioty majątkowe przynoszące dochód. Może żądać zwrotu wydatków i nakładów, które poczynił ze swojego majątku osobistego na majątek wspólny. Nie można żądać zwrotu wydatków i nakładów zużytych w celu zaspokojenia potrzeb rodziny, chyba, że zwiększyły wartość majątku w chwili ustania wspólności.
Zgodnie z art. 567 § 1 k.p.c. w postępowaniu o podział majątku wspólnego po ustaniu wspólności majątkowej między małżonkami sąd rozstrzyga także o tym, jakie wydatki, nakłady i inne świadczenia z majątku wspólnego na rzecz majątku osobistego lub odwrotnie podlegają zwrotowi. Do postępowania o podział majątku wspólnego po ustaniu wspólności majątkowej między małżonkami, a zwłaszcza do odrębnego postępowania w sprawach wymienionych w paragrafie pierwszym stosuje się odpowiednio przepisy o dziale spadku (§ 3).
Stosownie do przepisu art. 684 k.p.c. w zw. z art. 567 § 3 k.p.c., skład i wartość majątku podlegającego podziałowi ustala Sąd. Wartość tych składników ustala się według stanu na dzień ustania wspólności majątkowej i według cen obowiązujących w chwili zamknięcia rozprawy.
O zwrocie wydatków i nakładów z majątku odrębnego na majątek wspólny sąd orzeka wyłącznie na wniosek zgłoszony w postępowaniu w pierwszej instancji, a domagający się ich zwrotu zobowiązany jest dokładnie określić te żądania, zgodnie z art. 187 § 1 pkt 1 w zw. z art. 13 § 2 k.p.c.
W przedmiotowej sprawie wnioskodawczyni wniosła o rozliczenie nakładu z majątku wspólnego, jak i z własnego majątku osobistego na majątek osobisty uczestnika tj. nieruchomość w A.. Sporna była kwestia sposobu waloryzacji kwot nakładów poczynionych na budowę domu znajdującego się na nieruchomości uczestnika. Nadto między wnioskodawczynią, a uczestnikiem istniał spór co do tego czy w skład majątku wspólnego wchodzą samochody marki M. (...) oraz S.. Wnioskodawczyni podnosiła, iż umowa zbycia tychże pojazdów na rzecz uczestnika była zawarta pod wpływem błędu, uczestnik z kolei podnosił,
iż nabył on te pojazdy z pominięciem okoliczności, iż w dacie sprzedaży stanowiły one w połowie jego własność. Ponadto uczestnik wnosił o rozliczenie nakładów poczynionych z jego majątku osobistego na majątek wspólny w postaci spłaty kredytu w wysokości 150.000 złotych z dnia 7 września 2005 roku wraz z odsetkami umownymi, zaciągniętego dla zaspokajania potrzeb rodziny.
W ocenie Sądu Rejonowego nieruchomość położona w A. przy ul.(...) wchodzi w skład majątku osobistego uczestnika. Działkę, na której następnie zbudowano budynek mieszkalny, nabył za fundusze pochodzące z majątku odrębnego. Tym samym, zgodnie z art. 33 pkt 10 k.r.o., nieruchomość stanowi majątek osobisty uczestnika. Koszty poczynione w związku z dokonanymi na niej inwestycjami zaliczyć trzeba wobec tego do nakładów na majątek osobisty uczestnika.
Rozważając problem waloryzacji sumy nominalnej przeznaczonej przez uczestnika na zakup działki, Sąd Rejonowy wskazał, że wybór pomiędzy kryterium wzrostu cen nieruchomości, a kryterium przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, miał istotny wpływ na ocenę wielkości nakładu na majątek osobisty uczestnika. Sąd podzielił pogląd pełnomocnika wnioskodawczyni, zgodnie z którym brak jest podstaw do przyjęcia dla waloryzacji nakładów poczynionych przez wnioskodawczynię na przedmiotową działkę oraz dla kwoty uiszczonej przez uczestnika celem zakupu tejże działki, dwóch różnych metod waloryzacji. Sytuacja taka prowadziłaby do nieuzasadnionego zróżnicowania sytuacji stron, wpływając znacząco na zniekształcenie oceny dokonanych przez nich nakładów na nieruchomość uczestnika. W ocenie Sądu przyjęcie kryterium wzrostu przeciętnego wynagrodzenia prowadzi do najbardziej sprawiedliwego rozstrzygnięcia i uwzględnia w największej mierze rzeczywiste nakłady majątkowe.
W zakresie spornych samochodów, Sąd Rejonowy uznał, iż w skład majątku wspólnego uczestników wchodzi samochód marki A. (...) o wartości 3 900 zł, a także kwota 24 400 zł z tytułu zbycia przez uczestnika samochodu marki H. (...) oraz 11 300 zł z tytułu zbycia przez wnioskodawczynię samochodu marki P. (...).
Sąd uznał, że podziałowi nie podlegają samochody marki M. (...) oraz S.. Samochody te już po ustaniu małżeńskiej wspólności majątkowej zostały zbyte przez wnioskodawczynię na rzecz uczestnika. Sąd nie dał przy tym wiary twierdzeniu wnioskodawczyni, że uczestnik zobowiązał się rozliczyć z nią w zakresie nabycia przez niego autobusu S., jednak tego nie uczynił, natomiast w przypadku samochodu marki M. (...), jego zbycie nastąpiło pod wpływem błędu. Twierdzenia te nie zostały przez wnioskodawczynię udowodnione.
Wnioskodawczyni nie udowodniła też, by w momencie podpisywania umowy kupna – sprzedaży samochodu marki M. (...) pozostawała ona w stanie uniemożliwiającym jej świadome i swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli. W ocenie Sądu Rejonowego brak było podstaw do przyjęcia, że wnioskodawczyni nie otrzymała zapłaty za przedmiotowe samochody. Nie wynika to w szczególności z treści umów. Uwzględniając zasady doświadczenia życiowego Sąd przyjął, że strony rozliczyły się w momencie podpisania umowy.
Sąd Rejonowy nie podzielił także stanowiska uczestnika odnoszącego się do samochodów M. (...) oraz S.. W ocenie Sądu wnioskodawczyni i uczestnik zawierając umowy sprzedaży wskazanych samochodów już po ustaniu majątkowej wspólności małżeńskiej, dokonali pełnego rozliczenia ich wartości. Jednocześnie, jeśli przyjąć, iż kwestionowanie treści powołanych umów przez uczestnika stanowi w istocie próbę uchylenia się od skutków oświadczenia złożonego pod wpływem błędu co do treści czynności prawnej (art. 84 § 1 k.c.), stwierdzić należy, że uczestnik nie wykazał spełnienia przesłanek przewidzianych w tym zakresie przez ustawodawcę.
Sąd Rejonowy uznał za nieudowodnione twierdzenia uczestnika, że z tytułu kredytu spłacił on po ustaniu małżeństwa 150 000 zł. Ze złożonego zaświadczenia wystawionego przez Bank (...) wynika spłata przez uczestnika kwoty 49.235,84 zł. Sąd przyjął przy tym, iż do czasu ustania majątkowej wspólności małżeńskiej, tj. do czasu rozwodu, uczestnik i wnioskodawczyni spłacali kredyt ze środków pochodzących z majątku wspólnego. Wobec powyższego Sąd Rejonowy uznał, iż połowa spłaconej przez uczestnika kwoty kredytu, tj. 24.617,92 złotych, stanowi nakład na majątek osobisty wnioskodawczyni z majątku osobistego uczestnika.
Nakład z majątku wspólnego wnioskodawczyni i uczestnika postępowania na majątek osobisty uczestnika tj. nieruchomość przy ul. (...) w A. wynosi 204.142,60 zł.
Wartość nakładu z majątku osobistego wnioskodawczyni na majątek osobisty uczestnika (nieruchomość) stanowi 314 811,20 zł. Na nakład ten składają się darowizna z dnia 1 sierpnia 1991 roku 20 000 000 zł, pożyczka z dnia 9 lutego 1992 roku (spłacona przez matkę wnioskodawczyni) 200 000 000 zł oraz środki uzyskane ze sprzedaży mieszkania otrzymanego przez wnioskodawczynię od matki w kwocie 160 000 000 zł. Zwaloryzowane wysokości nakładów składają się na łączny udział nakładów wnioskodawczyni w aktualnej wartości nieruchomości w wysokości 54,56 %.
Odnośnie dopuszczalności rozliczenia nakładów z majątku osobistego małżonka na majątek osobisty drugiego małżonka w sprawie o podział majątku wspólnego Sąd Rejonowy wskazał, że art. 45 § 1 k.r.io. ani art. 567 § 1 k.p.c., nie dają podstaw do tego typu rozliczeń, jednak zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego możliwość taka istnieje, o ile nakłady na majątek osobisty zostały dokonane zarówno z majątku osobistego drugiego małżonka, jak i majątku wspólnego (tak SN w wyroku z 7 czerwca 2002 r., sygn. IV CKN 1108/2000, L. N. nr (...), OSNC 2003, nr 9, poz. 123).
Wysokość nakładów z majątku osobistego uczestnika na majątek wspólny wyniosła 49.235,84 zł, co odpowiada wysokości dokonanej przez uczestnika po ustaniu wspólności majątkowej spłaty kredytu hipotecznego. W pozostałym zakresie wniosek uczestnika o rozliczenie nakładów z jego majątku odrębnego na majątek wspólny, jako bezzasadny, podlegał oddaleniu.
Dokonując podziału majątku wspólnego stron Sąd Rejonowy przyznał uczestnikowi ruchomości wchodzące w skład majątku wspólnego oraz 24 400 zł z tytułu zbycia samochodu marki H. (...), a także nakład poczyniony przez wnioskodawczynię na jego majątek osobisty, w wysokości 204 142,60 zł. Wnioskodawczyni Sąd przyznał kwotę 11 300 zł z tytułu zbycia samochodu marki P. (...).
Tytułem spłaty Sąd zasądził od uczestnika na rzecz wnioskodawczyni kwotę 404 294,58 zł, płatną w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia wraz z odsetkami ustawowymi w razie uchybienia terminowi płatności. Na kwotę tę składają się: 102 071,30 zł tytułem ½ udziału w nakładzie z majątku wspólnego wnioskodawczyni i uczestnika na jego nieruchomość, 314 811,20 zł tytułem nakładów poczynionych z majątku osobistego wnioskodawczyni na sporną nieruchomość, 3 530 zł tytułem ½ wartości ruchomości przyznanych uczestnikowi, 1 950 zł tytułem ½ wartości przyznanego uczestnikowi samochodowi A. (...) oraz 12 200 zł tytułem połowy wartości samochodu marki H., pomniejszone o 5 650 zł, tj. ½ wartości samochodu marki P. oraz 24 617,92 zł tytułem połowy spłaty kredytu.
Sąd odroczył obowiązek zapłaty to 6 miesięcy, dając uczestnikowi możliwość zgromadzenia zasądzonej sumy. O obowiązku zapłaty odsetek Sąd orzekł na podstawie art. 481 § 1 i 2 k.c.
Wobec uznania, iż samochody marki M. (...) oraz S. nie wchodzą w skład majątku wspólnego stron, Sąd umorzył postępowanie w tym zakresie.
O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 520 § 2 k.p.c., mając na uwadze, iż w niniejszej sprawie interesy stron były w dużym stopniu sprzeczne, pozostawiając szczegółowe ich wyliczenie referendarzowi sądowemu stosownie do przepisu art. 108 § 1 k.p.c.
Apelację od przedmiotowego postanowienia wywiódł uczestnik postępowania D. W., zaskarżając je w części tj. pkt. II, III, IV, V, VI i VII. Zaskarżonemu postanowieniu zarzucił:
- naruszenie przepisów prawa procesowego: art. 45 § 1 zdanie 2 k.r.io. w zw. z art. 33 pkt 1i 2 k.r.io. w zw. z art. 567 § 1 i 3 k.p.c. oraz art. 58 § 1 i§ 2 k.p.c. w zw. z art. 720 k.c. i art. 890 k.c. w zw. z art. 888 § 1 k.c. przez błędne ich zastosowanie w następstwie błędnego ustalenia przez Sąd, iż nakłady z majątku osobistego wnioskodawczyni G. W. (1) na majątek osobisty D. W. wynosił 314.811,20 zł. Sąd wadliwie ustalił nakłady wnioskodawczyni przez przyjęcie, iż pożyczka o wartości 20.000.000 zł z września 1991 roku, darowizna o wartości 2000 000 000 zł z lutego 1992 roku na rzecz wnioskodawczyni i darowizna 78 000 000 zł z dnia 26 sierpnia 1992 roku na rzecz wnioskodawczyni i uczestnika doszły do skutku, a wnioskodawczym powyższych kwot ani nie otrzymała, ani też nie wniosła do majątku osobistego uczestnika w postaci nakładów z majątku osobistego. Z tej przyczyny Sąd wadliwie ustalił nakłady z majątku osobistego, a rzeczywisty nakład wnioskodawczym, który doszedł do skutku dotyczył wyłącznie wierzytelności w kwocie 160.000.000 zł uzyskanej z tytułu sprzedaży własności nieruchomości przy ul. (...) w grudniu 1993 roku i wniesionej na poczet budowy domu, odpowiadającej 27,72 % szacunkowej wartości nieruchomości wyliczonej zgodnie z opinią biegłego sądowego na kwotę 577.000,00 zł,
- naruszenie przepisów prawa procesowego: art. 45 § 1 zdanie 2 k.r.io. w zw. z art. 33 pkt I i 2 k.r.io. w zw. z art. 567 § 1 3 k.p.c. przez błędne ich zastosowanie następstwem błędnego ustalenia i błędnego wyliczenia przez Sąd, iż nakłady z majątku osobistego uczestnika D. W. na majątek wspólny wynosiły 49 235,84 zł w postaci spłaty kredytu zaciągniętego przez oboje małżonków z dnia 7 września 2005 roku.
- naruszenie przepisów prawa procesowego: art. 45 § 1 zdanie 2 k.r.io. w zw. z art. 33 pkt 1 i 2 k.r.io. w zw. z art. 567 §1 3 k.p.c. przez błędne ich zastosowanie następstwem pominięcia faktu, iż uczestnik postępowania wniósł do majątku wspólnego nakłady i tytułu spłaty całego kredytu wraz z odsetkami w kwocie 150 000 zł, a nie jak Sąd przyjął tylko kwotę 49 235,84 zł oraz wniósł nakład w postaci działki przy ul. (...) o wartości 204.142,60 nowych zł, a nie waloryzowaną wartość działki jedynie w kwocie 80 425,00 zł,
- naruszenie przepisów prawa procesowego art. 320 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. przez jego błędne zastosowanie i nie rozłożenie spłaty udziałów uczestnika na 60 rat. Sąd nie uwzględnił wniosków uczestnika dotyczących sposobu podziału majątku, a uczestnik i uwagi na wysokość dochodów uzyskiwanych z tytułu umowy o pracę nie jest w stanie jednorazowo w terminie 6 miesięcy od uprawomocnienia się postanowienia spłacić wnioskodawczyni w kwocie 404 294,58 zł.
- naruszenie przepisów prawa procesowego: art. 6 k.c. w zw. z art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. przez błędną ocenę materiału dowodowego, w tym wnioskodawczyni i uczestnika postępowania oraz zeznań świadków B. N., W. N., R. W. i M. W., S. S. (2), E. S. oraz pominięcie zeznań świadków R. S. i B. W..
- naruszenie przepisów prawa materialnego art.358 1 § 1 i 3 k.c. przez wadliwe dokonanie waloryzacji wartości nieruchomości uczestnika nabytej za kwotę 39 000 000 starych złotych z przyjęciem, iż zwaloryzowana wartość wynosi kwotę 80 425 zł, z uwagi na fakt, iż niedopuszczalne jest waloryzowanie wartości nieruchomości, a wartość nieruchomości dla celów podziału majątku ustala się przez dokonanie jej wyceny na dzień sporządzenia opinii. Zgodnie z art. 358 1 § 1 i 3 k.c. waloryzacji podlegają jedynie wierzytelności wyrażone w pieniądzu od chwili powstania zobowiązania chwili zapłaty, co wyklucza możliwość dokonywania waloryzacji wartości nieruchomości, która nie jest zobowiązaniem pieniężnym.
- naruszenie art. 355 § 1 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. przez błędne umorzenie postępowania w zakresie samochodów marki S. i M. (...), gdyż oba samochody wchodziły w skład majątku dorobkowego w dacie orzeczenia rozwodu.
- naruszenie przepisów prawa procesowego: art. 326 § 1 k.p.c. w zw. z art. 361 k.p.c. i art.13 § 2 k.p.c. w przez pięciokrotne odraczanie publikacji orzeczenia, co miało istotny wpływ na wydanie rozstrzygnięcia oraz ocenę dowodów dokonaną przez Sąd, a znaczny upływ czasu od dnia zamknięcia rozprawy do dnia wydania orzeczenia istotnie wpływał na pamięć Sądu o faktach podczas wydawania orzeczenia i zasady oceny dowodów.
W oparciu o tak sformułowane zarzuty uczestnik wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji. Ponadto wniósł o zasądzenie od wnioskodawczyni na rzecz uczestnika postępowania zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.
Wnioskodawczyni wniosła o oddalenie apelacji oraz o zasądzenie od uczestnika na jej rzecz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego wg norm przepisanych.
Sąd Okręgowy zważył, co następuje:
Apelacja jest częściowo zasadna.
W pierwszej kolejności należy odnieść się do zarzutu naruszenia art.233 § 1 w zw. z art. 13 § 2 k.p.c., gdy dopiero prawidłowo ustalony stan faktyczny może być podstawą stosowania norm prawa materialnego.
Dopuszczenie się obrazy art. 233 § 1 k.p.c. przez sąd może polegać albo na przekroczeniu granic swobody oceny wyznaczonej logiką, doświadczeniem, zasadami nauki albo też na niedokonaniu przez sąd wszechstronnego rozważenia sprawy. W świetle utrwalonych poglądów judykatury i piśmiennictwa prawniczego, nie jest wystarczającym uzasadnieniem zarzutu naruszenia normy art. 233 § 1 k.p.c. przedstawienie przez stronę skarżącą własnej oceny dowodów i wyrażenie dezaprobaty dla oceny prezentowanej przez Sąd pierwszej instancji. Skarżący ma obowiązek wykazania naruszenia przez sąd paradygmatu oceny wynikającego z art. 233 § 1 k.p.c. (a zatem wykazania, że sąd a quo wywiódł z materiału procesowego wnioski sprzeczne z zasadami logiki lub doświadczenia życiowego, względnie pominął w swojej ocenie istotne dla rozstrzygnięcia wnioski wynikające z konkretnych dowodów - grupy dowodów). Skuteczne postawienie zarzutu naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. wymaga wykazania, że sąd uchybił zasadom logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego, to bowiem jedynie może być przeciwstawione uprawnieniu sądu do dokonywania swobodnej oceny dowodów. Nie jest natomiast wystarczające przekonanie strony o innej niż przyjął sąd doniosłości poszczególnych dowodów i ich odmiennej ocenie niż ocena sądu.
Trafnie podnosi apelujący, że Sąd Rejonowy naruszył reguły z art.233 § 1 w zw. z art.13 § 2 k.p.c. w zakresie ustalenia wysokości spłaty kredytu dokonanej przez uczestnika po ustaniu wspólności ustawowej. Spłata dokonana przez uczestnika nie wynosiła 49 235,84 zł, lecz 103 716,53 zł. Na okoliczność tą wskazuje wprost zaświadczenie wystawione przez (...) Bank (...) S.A. z dnia 24 stycznia 2014 roku (k.355-356 akt sprawy). Przy tym – wbrew apelacji – rozliczeniu nie podlegają kwoty spłacone w 2008 roku, a zatem w czasie trwania wspólności ustawowej.
Ustalenia faktyczne w zakresie darowizn otrzymanych przez wnioskodawczynię oraz darowizny otrzymanej przez oboje małżonków, a przeznaczonych na budowę domu na działce przy ul.(...) w A., nie uchybiają dyspozycji art.233 § 1 w zw. z art.13 § 2 k.p.c. i Sąd Okręgowy przyjmuje jej za własne.
W szczególności prawidłowo ustalił Sąd I instancji, że darowizny zostały wykonane. Świadczy o tym treść zawieranych umów, które posługują się sformułowaniami wskazującymi na ich wykonanie „przekazuję”, „przekazujemy”. Koresponduje to ze spójnymi zeznaniami świadków – darczyńców tj. B. N., M. i R. W., E. i S. S. (2) oraz przesłuchaniem wnioskodawczyni.
Podkreślenia wymaga, że umowa darowizny, która zawarł uczestnik ze swoimi rodzicami (na kwotę 39 000 000 zł) także posługuje się określeniem „przekazujemy” i nie zawiera żadnej dodatkowej adnotacji o otrzymaniu pieniędzy przez obdarowanego. Wszystkie przy tym umowy zostały zgłoszone do urzędu skarbowego, co potwierdzają zamieszczone na nich urzędowe adnotacje. Uczestnik nie przedstawił przy tym nie tylko dowodów, ale i własnej spójnej wersji co do pochodzenia znacznych środków na sfinansowanie budowy domu.
Sąd Rejonowy trafnie uznał zeznania świadka G. W. (1) za niewiarygodne. Świadek (matka uczestnika) nie tylko wskazała, że słyszała o żadnych darowiznach na rzecz syna i synowej, ale zeznała też, że sama nie dawała synowi żadnych pieniędzy. Zeznanie to pozostaje w sprzeczności z dowodami z dokumentów w postaci umów darowizn, w tym darowizny 39 000 000 zł z dnia 31.7.1991 roku dokonanej przez B. i K. W. na rzecz D. W.. Wskazuje to jasno, że świadek B. W. starała się umniejszyć udział wnioskodawczyni, a w konsekwencji zeznania te nie mogą stanowić podstawy ustaleń faktycznych.
Podobnie wiarygodnym źródłem dowodowym nie mogły być zeznania świadka R. S., który nie był zorientowany w sprawach majątkowych byłych małżonków – nie wiedział czym dokładnie zajmował się D. W., ani nie słyszał o żadnych darowiznach, zatem także tej dokonanej na rzecz D. W. przez jego rodziców.
Częściowo trafnie podnosi natomiast apelujący, że błędnie została ustalona wartość nakładu z majątku wspólnego stron na majątek osobisty uczestnika w oparciu o opinię biegłego ds. szacunku nieruchomości.
W tej kwestii za punkt wyjścia należy uczynić stwierdzenie, że wartość nakładów z majątku wspólnego na majątek osobisty uczestnika w postaci nieruchomości w A. przy ul.(...) została obliczona jako różnica między wartością rynkową nieruchomości (wg stanu na dzień ustania wspólności majątkowej i datę dokonania podziału majątku) a wartością nakładów z majątku osobistego wnioskodawczyni i majątku osobistego uczestnika.
Jak wynika z opinii biegłego nakłady poniesione na nieruchomość, przy założeniu ich racjonalności, znajdują swoje odzwierciedlenie w jej wartości odtworzeniowej. Wartość odtworzeniowa to suma niezbędnych nakładów do wytworzenia nieruchomości w stanie w jakim się ona znajduje na dzień oszacowania. Na wartość odtworzeniową składa się koszt zakupu działki gruntu oraz średni, typowy koszt wykonania wszystkich części składowych nieruchomości. Zestawiając koszt konkretnego nakładu poczynionego na nieruchomość z jej wartością odtworzeniową ustala się procentowy udział tego nakładu w łącznej wartości. Podstawą rozliczeń majątkowych jest jednak wartość rynkowa nieruchomości. Wartość rynkową ustala się na podstawie średnich cen transakcyjnych nieruchomości podobnych odnotowanych w obrocie na lokalnym rynku. Wartość rynkowa nie musi być równa wartości odtworzeniowej. Natomiast procentowy udział poszczególnych nakładów (wydatków) w wartości odtworzeniowej odpowiada udziałowi nakładów w wartości rynkowej. Pozwala to na obliczenie w jakim stopniu każdy z nakładów tworzy wartość rynkową.
Za środki z majątku odrębnego uczestnika (39 000 000 zł) została kupiona działka gruntu. Aktualna wartość rynkowa działki wg stanu na dzień ustania wspólności majątkowej małżeńskiej wynosi wg opinii biegłego 202 400 zł, a wartość odtworzeniowa nieruchomości 779 400 zł. Procentowy udział tego nakładu w wartości odtworzeniowej stanowi zatem 26%, co po odniesieniu do wartości rynkowej nieruchomości odpowiada kwocie 150 020 zł, a nie jak ustalił Sąd Rejonowy 80 425 zł. Wskazuje na to opinia ustna uzupełniająca biegłego złożona na rozprawie w dniu 10 października 2013 roku, w której biegły podkreślił, że w przypadku gruntu podstawą szacowania jest zawsze wartość rynkowa. Wbrew stanowisku Sądu Rejonowego waloryzacja wartości gruntu przy zastosowaniu miernika w postaci przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej nie znajduje oparcia w dyspozycji at. 385 1 § 3 k.p.c., który to przepis znajduje zastosowanie do zobowiązań pieniężnych.
Nakład z majątku osobistego wnioskodawczyni na majątek osobisty uczestnika wyniósł 314 811,20 zł. Zatem – za opinią biegłego - wartość nakładu z majątku wspólnego stron na majątek osobisty uczestnika wynosić powinna 112 168,80 zł (577 000 zł – 314 811,20 - 150 020 zł=112 168,80 zł), a nie 204 142,60 zł, co sprzecznie z opinią biegłego ustalił Sąd Rejonowy.
Oczywistym i rażącym naruszeniem dyspozycji art. 326 § 1 w zw. z art.361 i art.13 § 2 k.p.c. było wielokrotne odroczenie publikacji postanowienia Sądu I instancji. Brak jednak podstaw do przyjęcia, by uchybienie to wpłynęło na treść rozstrzygnięcia.
Przechodząc do oceny zarzutów naruszenia prawa materialnego wskazać należy, że wspólność ustawowa między małżonkami powstaje z chwilą zawarcia małżeństwa i obejmuje dorobek małżonków, rozumiany zgodnie z treścią art.32 § 1 i § 2 k.r.io. Wspólność ta ustaje z chwilą ustania małżeństwa, a zatem w rozpoznawanej sprawie ustała z chwilą uprawomocnienia się wyroku rozwodowego.
Podział majątku obejmuje przedmioty majątkowe, które były składnikami majątku wspólnego w chwili ustania wspólności ustawowej i które istnieją w chwili dokonywania podziału. W związku ze zgodnym rozporządzeniem przez strony prawem do samochodu M. (...) i autobusu S. po ustaniu małżeństwa rozliczeniu w postępowaniu o podział majątku wspólnego nie mogły podlegać żadne roszczenia stron z tytułu zawartych umów. Prawidłowo zatem Sąd Rejonowy umorzył postępowanie w zakresie odnoszącym się do tych pojazdów. Roszczenia takie mogą być rozpoznawane wyłącznie w drodze odrębnego procesu, gdyż dotyczą umów zawartych przez strony już po ustaniu wspólności ustawowej.
Zgodnie z treścią art.45 §1 zd.2 k.r.io., każdy z małżonków powinien zwrócić wydatki i nakłady poczynione z majątku wspólnego na majątek osobisty, z wyjątkiem wydatków i nakładów koniecznych na przedmioty majątkowe przynoszące dochód. Zwrotu dokonuje się przy podziale majątku wspólnego. Zgodnie z treścią art. 43 § 1 k.r.io. zasadą jest, że oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym.
Nakład z majątku wspólnego wnioskodawczyni i uczestnika na majątek osobisty uczestnika wyniósł 112 168,80 zł. Zgodnie z zasadą równych udziałów w majątku wspólnym, wnioskodawczyni należy się zwrot połowy wartości tego nakładu tj. kwota 56 084,40 zł.
Wnioskodawczyni dokonała także nakładu z majątku osobistego na majątek osobisty uczestnika w wysokości 314 811,20 zł. Rozliczenie takiego nakładu w postępowaniu o podział majątku wspólnego jest w świetle orzecznictwa wyjątkowo dopuszczalne, o ile następuje łącznie z rozliczeniem nakładu z majątku wspólnego na majątek osobisty i nie kwestionował tego apelujący. Wnioskodawczyni należy się zwrot dokonanego nakładu z majątku osobistego w całości.
Wartość majątku wspólnego obejmującego ruchomości szczegółowo opisane w postanowieniu Sądu I instancji (pkt I ppkt 1 lit.a-s) oraz wartość zbytych ruchomości ((pkt I ppkt 1 lit.t-u) wynosi łącznie 45 760 zł.
W konsekwencji rozliczenie stron uwzględniające dokonane przez Sąd Okręgowy korekty winno przedstawiać się następująco.
Majątek wspólny 45 760 zł, wartość udziałów wnioskodawczyni i uczestnika po 22 880 zł. Skoro wartość składników przyznanych uczestnikowi wynosi 34 460 zł, a wnioskodawczyni 11 300 zł, to z tytułu wyrównania udziałów w majątku wspólnym wnioskodawczyni przypada kwota 11 580 zł.
Ponadto wnioskodawczyni należy się zwrot w całości nakładu z majątku osobistego na majątek osobisty uczestnika 314 811,20 zł i połowa wartości nakładu z majątku wspólnego na majątek osobisty uczestnika 56 084,40 zł. Tak obliczoną spłatę należy pomniejszyć o połowę dokonanej przez uczestnika spłaty kredytu tj.51 557,26 zł.
Należna wnioskodawczyni spłata wynosi zatem 330 638,34 zł.
W konsekwencji Sąd Okręgowy zmienił zaskarżone postanowienie w pkt.I, III, V na podstawie art.386 § 1 w zw. z art. 13 § 2 k.p.c.
Na marginesie odnotować należy, że w zakresie rozliczenia dokonanej przez uczestnika po rozwodzie spłaty kredytu uzasadnienie postanowienia Sądu pozostaje w sprzeczności z treścią postanowienia. Na karcie 561 akt sprawy Sąd Rejonowy wskazał, że skoro uczestnik dokonał spłaty kwoty 49 235,84 zł, to połowa spłaconej kwoty (24 617,92 zł) stanowi nakład z majątku osobistego uczestnika na majątek osobisty wnioskodawczyni. W treści postanowienia Sąd Rejonowy ustalił wbrew temu, że kwota 49 235,84 zł stanowi nakład z majątku osobistego na majątek wspólny. Uzasadnienie postanowienia jest również wewnętrznie sprzeczne w zakresie ustalenia nakładów z majątku osobistego wnioskodawczyni na majątek osobisty uczestnika. Mianowicie Sąd Rejonowy mimo ustalenia, że darowizna od małżonków W. (78 000 000 zł) została dokonana na rzecz obojga małżonków W., przy obliczeniu nominalnej wartości nakładów z majątku osobistego wnioskodawczyni Sąd uwzględnia tą darowiznę i podaje, że łącznie nakład ten wyniósł 458 000 000 zł, a nie 380 000 000 zł. Mimo błędnego uzasadnienia treść postanowienia Sądu była w tym zakresie prawidłowa.
W pozostałym zakresie apelacja nie była zasadna, o czym Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art.385 w zw. z art. 13 § 2 k.p.c.
Sąd Rejonowy nie naruszył dyspozycji art.320 w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. zasądzając jednorazową spłatę na rzecz wnioskodawczyni. Wbrew twierdzeniom apelacji możliwości uczestnika w zakresie spłaty są duże. Jak wynika ze złożonego przez uczestnika oświadczenia majątkowego jest on właścicielem trzech nieruchomości w Ł. i A. o wartości 140 000 zł, 120 000 zł i 162 000 zł i utrzymuje się ze stałego dochodu z umowy o pracę. Nie budzi zatem wątpliwości, ze w ciągu 6 miesięcy od uprawomocnienia się orzeczenia może zgromadzić środki na spłatę wnioskodawczyni.
O kosztach postępowania apelacyjnego Sąd Okręgowy orzekł zgodnie z zasadą wyrażoną w art.520 §1 w zw. z art.391 k.p.c.
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Łodzi
Data wytworzenia informacji: