Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 20 maja 2016 roku Sąd Rejonowy dla Łodzi – Widzewa w Łodzi II Wydział Cywilny zasądził od pozwanego (...) S.A. w W. na rzecz powoda A. Z. kwotę 34.775,82 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od kwoty 11.000,00 zł od dnia 14 czerwca 2010 roku do dnia zapłaty oraz od kwoty 23.775,82 zł od dnia 12 marca 2016 roku do dnia zapłaty, oddalił powództwo w pozostałym zakresie co do odsetek, zasądził od (...) S.A. w W. na rzecz A. Z. kwotę 3.467,00 zł tytułem zwrotu kosztów procesu oraz nakazał pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego dla Łodzi – Widzewa w Łodzi kwotę 1.314,50 zł tytułem brakującej części wydatków na wynagrodzenie biegłego i opłaty sądowej od rozszerzonego powództwa.

Apelację od powyższego orzeczenia złożył powód, zaskarżając wyrok w części,
w jakiej oddala on powództwo w zakresie odsetek ustawowych od kwoty 23.775,82 zł
za okres od dnia 14 czerwca 2010 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku i odsetek ustawowych za opóźnienie od tejże kwoty za okres od dnia 1 stycznia 2016 roku do dnia 11 marca 2016 roku. Wyrokowi temu powód zarzucił:

1.  naruszenie prawa materialnego, tj. art. 822 k.c. w zw. z art. 817 § 1 k.c. w zw. z art. 359 § 1 k.c., art. 481 § 1 i 2 k.c., w brzmieniu obowiązującym przed nowelizacją Kodeksu cywilnego wprowadzoną ustawą z dnia 9 października 2015 r. (Dz.U. z 2015 r., poz. 1830) - w odniesieniu do okresu od dnia 14 czerwca 2010 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku oraz po tej nowelizacji w odniesieniu do okresu od dnia 1 stycznia 2016 roku do dnia 11 marca 2016 roku, oraz art. 14 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, (...) i (...) poprzez częściowe oddalenie powództwa w zakresie odsetek od zasądzonej kwoty 23.775,82 zł pomimo, iż świadczenie to było wymagalne w terminie 30 dni od dnia zgłoszenia szkody;

2.  naruszenie prawa procesowego, tj. art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 230 k.p.c. poprzez nie uznanie za przyznane dat wymagalności poszczególnych kwot składających się na odszkodowanie, co spowodowało niezasadne zróżnicowanie dat ich wymagalności, skoro pozwany nie kwestionował dat wskazanych przez powoda.

W oparciu o tak sformułowane zarzuty skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda odsetek ustawowych od kwoty 23.775,82 zł za okres od dnia 14 czerwca 2010 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku i odsetek ustawowych za opóźnienie od tejże kwoty za okres od dnia 1 stycznia 2016 roku do dnia
11 marca 2016 roku, a także o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania za II instancję wg norm przepisanych.

W odpowiedzi na apelację pozwany wniósł o oddalenie jej w całości oraz o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie jest zasadna.

Zaskarżone rozstrzygnięcie zostało wydane w wyniku prawidłowo ustalonego stanu faktycznego, które to ustalenia Sąd Okręgowy podziela i przyjmuje za własne, jak również w następstwie bezbłędnie zastosowanych przepisów prawa materialnego.

Na uwzględnienie nie zasługiwał również zarzut apelującego polegający na naruszeniu przez Sąd I instancji prawa procesowego, tj. art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 230 k.p.c. poprzez nie uznanie za przyznane dat wymagalności poszczególnych kwot składających się
na odszkodowanie, w sytuacji gdy pozwany nie kwestionował dat wskazanych przez powoda.

W pierwszej kolejności na uwagę apelującego powinien zasługiwać fakt, iż przepis art. 230 k.p.c. dotyczy twierdzeń strony przeciwnej o faktach. Termin wymagalności roszczeń nie należy natomiast do sfery faktów, a jego ustalenie wymaga prawidłowego zaklasyfikowania danego przypadku do wynikającej z prawa materialnego normy.

Po drugie, pozwany w toku procesu kwestionował w całości roszczenie powoda. Zarówno w odpowiedzi na pozew, jak i w piśmie procesowym z dnia 11 marca 2016 roku wnosił o oddalenie powództwa w całości. Powyższe oznacza, że oprócz roszczenia głównego kwestionował roszczenie o odsetki, które należy traktować jako świadczenie uboczne względem roszczenia o dług główny, zależne od niego i dzielące jego losy. Nie sposób zatem podzielić argumentacji skarżącego, iż pozwany uznał za usprawiedliwione żądanie powoda
w zakresie zasądzenia odsetek od konkretnie wskazanych przez niego dat.

Niezasadny okazał się także zarzut apelującego polegający na naruszeniu przez Sąd
I instancji przepisów prawa materialnego dotyczących terminu spełnienia świadczenia przez ubezpieczyciela oraz początku biegu terminu odsetek.

Wskazać należy w pierwszej kolejności, iż zobowiązanie do zapłaty odszkodowania, wynikające z czynu niedozwolonego jest tzw. zobowiązaniem bezterminowym, do którego zastosowanie znajduje art. 455 k.c. Zgodnie z brzmieniem tego przepisu, jeżeli termin spełnienia świadczenia nie jest oznaczony ani nie wynika z właściwości zobowiązania, świadczenie powinno być spełnione niezwłocznie po wezwaniu dłużnika do wykonania. Wezwanie dłużnika przez wierzyciela do wykonania zobowiązania przekształca dotychczasowe zobowiązanie bezterminowe w zobowiązanie terminowe (por. wyrok SA
w P. z dnia 25 kwietnia 2013 r., I ACa 283/13, LEX nr 1314846). Znaczenie takiego wezwania wierzyciela polega na tym, że z tą chwilą na dłużniku zaczyna ciążyć obowiązek niezwłocznego spełnienia świadczenia, a nie spełniając go w tym okresie, popada
on w opóźnienie, które uprawnia wierzyciela do żądania odsetek za czas opóźnienia.

Odsetki ustawowe należą się zatem za samo opóźnienie w spełnieniu świadczenia
i stanowią rodzaj rekompensaty typowego uszczerbku majątkowego doznanego przez wierzyciela wynikającego z pozbawienia go możliwości czerpania korzyści z należnego
mu świadczenia pieniężnego.

W realiach rozpatrywanej sprawy do powstania szkody w mieniu powoda doszło
w wyniku wypadku samochodowego, a zatem podstawą zasądzenia odszkodowania
są przepisy dotyczące odpowiedzialności deliktowej.

Podkreślić trzeba, iż Sąd I instancji prawidłowo wskazał w wyroku dzień, od którego powodowi należą się odsetki ustawowe za opóźnienie liczone od kwoty 23.775,82 zł.
O tę kwotę bowiem powód rozszerzył powództwo pismem z dnia 7 marca 2016 roku. Biorąc pod uwagę bezterminowy charakter świadczenia dochodzonego przez powoda i regulację
z art. 455 k.c. należało przyjąć, iż ubezpieczyciel był zobowiązany do zapłaty żądanej kwoty niezwłocznie po wezwaniu. Zgodnie natomiast z przyjętym w judykaturze poglądem, wezwanie dłużnika przez wierzyciela do wykonania zobowiązania nie wymaga żadnej szczególnej formy, może być zatem złożone w każdy możliwy sposób, także dorozumiany. Wystarczy, że wierzyciel wyrazi w sposób dostateczny przez swoje zachowanie swoją wolę, aby dłużnik świadczenie spełnił (por. wyrok SN z dnia 22 listopada 1972 r., III CRN 2/72, LEX nr 7184). Należało zatem przyjąć, iż pismo powoda zawierające rozszerzenie powództwa stanowiło wezwanie pozwanego do zapłaty wskazanej w nim kwoty, a roszczenie o jej zapłatę stało się wymagalne niezwłocznie po doręczeniu odpisu tego pisma stronie pozwanej. Odsetki od kwoty 23.775,82 zł należą się w związku z tym od dnia następującego po dniu doręczenia rozszerzonego powództwa pozwanemu. W aktach sprawy nie widnieje potwierdzenie odbioru tegoż pisma, bowiem po obu stronach sporu występowali pełnomocnicy profesjonalni, którzy mają obowiązek doręczania sobie nawzajem bezpośrednio odpisów pism procesowych. Stąd należało przyjąć za najbardziej prawdopodobną datę odbioru pisma przez pozwanego dzień 11 marca 2016 roku, na który
to datowane jest pismo (...) S.A. zawierające odpowiedź na rozszerzenie powództwa. Prawidłowo zatem Sąd Rejonowy oznaczył pierwszy dzień naliczania odsetek ustawowych
za opóźnienie od kwoty 23.755,82 zł na 12 marca 2016 roku.

Mając na uwadze powyższe, na podstawie art. 385 k.p.c., Sąd Okręgowy oddalił apelację.

Zważywszy na wynik kontroli instancyjnej o kosztach postępowania apelacyjnego Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1 k.p.c. i zasądził od A. Z. na rzecz (...) S.A. w W. kwotę 2.400,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego, obliczoną na podstawie § 2 pkt 5 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (t.j. Dz. U. z 2015 r., poz. 1800).