Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 21 marca 2023 r. Sąd Rejonowy dla Łodzi - Widzewa w Łodzi w sprawie z powództwa S. S. przeciwko (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w S. o zapłatę:

1.  zasądził od strony pozwanej na rzecz powoda:

-

kwotę 1.510,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 26 listopada 2021 roku do dnia zapłaty;

-

kwotę 1.574,07 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty;

2.  nakazał zwrócić na rzecz powoda ze Skarbu Państwa – Kasy Sądu Rejonowego dla Łodzi – Widzewa w Łodzi kwotę 42,93 zł tytułem niewykorzystanej zaliczki na poczet wynagrodzenia biegłego uiszczonej w dniu 11 października 2022 roku, zaksięgowanej pod pozycją 570011679661;

3.  nakazał zwrócić na rzecz pozwanej ze Skarbu Państwa – Kasy Sądu Rejonowego dla Łodzi – Widzewa w Łodzi kwotę 42,93 zł tytułem niewykorzystanej zaliczki na poczet wynagrodzenia biegłego uiszczonej w dniu 18 października 2022 roku, zaksięgowanej pod pozycją 570011781597.

Apelację od tego wyroku wniósł pozwany, zaskarżając go w części tj. co do punktu 1. wyroku. Zaskarżonemu orzeczeniu apelujący zarzucił:

1. naruszenie przepisów postępowania, które miało istotny wpływ na wynik sprawy tj.:

a)  art. 233 § 1 k.p.c., poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów, które skutkowało niewłaściwymi ustaleniami faktycznymi, mającymi istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy, mianowicie, iż pozwana nie udowodniła, że złożona poszkodowanemu propozycja określała warunki najmu, pozwalające na podjęcie decyzji o skorzystaniu z niej, a które to ustalenia były sprzeczne:

⚫

z załączoną do odpowiedzi na pozew wiadomością mailową z dnia 20.09.2021 r. plik: (...) M..msg w aktach szkody na płycie CD, zawierającą informację o możliwości zorganizowania przez pozwaną najmu pojazdu zastępczego, zasadach weryfikacji kosztów najmu pojazdu w przypadku wynajęcia pojazdu we własnym zakresie, stawkach najmu, warunkach wynajmu, sposobie kontaktu z pozwaną w przypadku woli skorzystania z wynajmu pojazdu zastępczego w poszczególnych segmentach pojazdów, dodatkowych warunkach takich jak:

-

brak konieczności wpłacania kaucji, bądź innych poświadczeń finansowych,

-

brak opłat za nielimitowany przebieg, przygotowanie pojazdu bądź wyjazd poza granice Polski, dodatkowego kierowcę wynajmowanego pojazdu,

-

całodobowej obsłudze (w tym podstawienie i odbiór pojazdu) na terenie całej Polski - bez ponoszenia dodatkowych opłat, pokryciu kosztów udziału własnego w szkodzie na pojeździe zastępczym,

-

bezgotówkowym rozliczeniu szkody;

⚫

z załączonymi do odpowiedzi na pozew oświadczeniami asystorów (...) Sp. z o.o. z których wynikały zarówno stawki najmu w poszczególnych segmentach pojazdów ale także warunki wynajmu pojazdu takie jak: obsługa klienta poza godzinami prac biur, podstawienie i odbiór pojazdu od klienta na terenie Polski zgodne z dyspozycją klienta, zgłoszenie dodatkowego kierowcy, zniesienie limitu kilometrów, brak udziału własnego w szkodach na pojeździe zastępczym itd. ,

⚫

raportem szkody w pojeździe A. (...) nr rej. (...) z dnia 24.09.2021 r., również zawierającego informację o warunkach wynajmu pojazdu, stawkach, sposobie skontaktowania się z Pozwaną w celu wynajmu pojazdu,

b)  naruszenie przepisów postępowania, które miało istotny wpływ na wynik sprawy, tj.: art. 233 § 1 k.p.c. poprzez naruszenie zasad doświadczenia życiowego i zasady logicznego rozumowania skutkujące błędnym uznaniem przez Sąd Rejonowy, że pozwana nie udowodniła, że złożona przez nią propozycja wynajmu pojazdu zastępczego wykraczała poza zwykły informacyjny charakter oraz, że stanowiła ofertę w rozumieniu art. 66 § 1 k.c., zgodnie z którym oświadczenie drugiej stronie woli zawarcia umowy stanowi ofertę, jeżeli określa istotne postanowienia tej umowy, w sytuacji gdy z samej z treści informacji załączonej m.in. do odpowiedzi na pozew jak również zawartej w aktach szkody na płycie CD wynika, iż to nie pozwana byłaby stroną umowy o wynajem pojazdu zastępczego a jeden z podmiotów z sieci partnerskiej pozwanej, a zatem skonkretyzowaną ofertę mógłby przedstawić poszkodowanemu jeden z podmiotów sieci partnerskiej pozwanej, gdyby poszkodowany, wyraził zainteresowanie zawarciem takiej umowy, a czego poszkodowany nie uczynił;

c)  naruszenie przepisów postępowania, które miało istotny wpływ na wynik sprawy, tj. art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 232 k.p.c. -poprzez uznanie za wiarygodne i przekonujące pisemnego oświadczenia poszkodowanego D. G. z dnia 17.09.2021 r., iż nie skorzystał z oferty najmu pojazdu zastępczego od pozwanego ubezpieczyciela, ponieważ nie dysponował on pojazdem tej samej klasy, co pojazd uszkodzony w sytuacji gdy stało ono w całkowitej sprzeczności z faktami i dowodami zawartymi w aktach szkody, z których wprost wynika, iż dopiero w dniu 17.09.2021 r. poszkodowany zgłosił szkodę pozwanej, a pozwana przesłała informacje o możliwości wynajmu pojazdu zastępczego i jej warunkach dopiero w dniu 20.09.2021 r., a zatem całkowicie niewiarygodna była przyczyna odmowy skorzystania z propozycji pozwanej wynajmu pojazdu zastępczego na tej podstawie już w dniu 17.09.2021 r.;

d)  art. 227 k.p.c. w zw. z art. 233 § 1 k.p.c. - poprzez dokonanie wadliwej oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego w kontekście materialnoprawnych podstaw rozstrzygnięcia i uznanie, że wydana w sprawie opinia biegłego sądowego specjalisty z zakresu techniki samochodowej i ruchu drogowego w zakresie, w jakim dotyczyła uzasadnionego czasu trwania najmu pojazdu, stanowi dowód okoliczności istotnej dla rozstrzygnięcia i w konsekwencji uznanie na jej podstawie za uzasadniony okres 42 dni, tj. od dnia 17 września 2021 roku do dnia 28 października 2021 roku, uwzględniający czas od dnia zgłoszenia szkody do dnia wypłaty pełnego odszkodowania, co nastąpiło 27 października 2021 roku, a następnie kolejno dni na zorganizowanie naprawy, czas oczekiwania na części zamienne i technologiczny czas trwania naprawy, w sytuacji gdy opinia biegłego w okolicznościach faktycznych niniejszej sprawy nie stanowi dowodu na zasadność okresu najmu, a stanowi jedynie dowód w zakresie wiadomości specjalnych biegłego - to jest jaki był uzasadniony technologicznie czas naprawy pojazdu, wynoszący w tym wypadku 10 dni, co miało istotny wpływ na wynik sprawy, bowiem skutkowało uznaniem za uzasadnione kosztów najmu pojazdu w ilości żądanej przez powoda 30 dni wynajmu pojazdu zastępczego, w sytuacji gdy uzasadnionym był jedynie okres 25 dni;

e)  naruszenie przepisów postępowania art. 233 § 1 k.p.c. polegające na dokonaniu dowolnej, a nie swobodnej oceny dowodów skutkujące błędnym wnioskowaniem przez Sąd I instancji, że uzasadniony czasu trwania najmu pojazdu wyniósł 42 dni, w sytuacji gdy oględziny pojazdu odbyły się w - dniu 24.09.2021 r. i w tym samym dniu likwidator mobilny sporządził m.in. raport szkody i kalkulację naprawy, przesłane w tym samym dniu na adres wskazany przez poszkodowanego, w oparciu o którą poszkodowany mógł przystąpić do zamawiania części zamiennych i naprawy pojazdu, tym samym jako całkowicie nieuzasadniony jest okres zwłoki warsztatu, który zwlekał z wnioskiem o kolejne oględziny aż do dnia 16.10.2021 r. czyli przez prawie 3 tygodnie, które to zaniechanie nie powinno rodzić odpowiedzialności odszkodowawczej po stronie pozwanej, a którego to faktu Sąd I instancji w ogóle nie uwzględnił przyjmując w całości jako prawidłowe wnioski płynące z opinii biegłego;

a w konsekwencji naruszenie:

2. art. 100 zd. pierwsze k.p.c. w zw. z art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (dalej u.k.s.c.) - poprzez ich niewłaściwe zastosowanie i obciążenie pozwanej kosztami procesu na rzecz powoda oraz nieuiszczonymi kosztami sądowymi w kwotach wskazanych w wyroku, w sytuacji, gdy przy prawidłowym rozstrzygnięciu powód winien zostać obciążony kosztami procesu na rzecz pozwanego;

3. naruszenie przepisów prawa materialnego, tj.:

a) art. 354 § 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks Cywilny (dalej k.c.) w zw. z art. 16 ust. 1 pkt 2 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (dalej ustawa o ubezpieczeniach obowiązkowych) - poprzez jego niezastosowanie i w konsekwencji uznanie, że nie naruszało zasady minimalizacji szkody wynajmowanie przez poszkodowanego pojazdu zastępczego po stawce zaproponowanej przez Powoda w wysokości 553 zł brutto/dobę przez okres 30 dni, gdzie ekonomicznie uzasadnioną stawką, za którą pozwana zaproponowała poszkodowanemu wynajem pojazdu zastępczego była stawka 310 zł brutto, a uzasadnionym okresem wynajmu był okres 25 dni najmu pojazdu zastępczego - w tym 10 dni technologicznej naprawy, co przemawia za uznaniem, że Sąd I instancji w sposób nieuprawniony obciążył pozwaną kwotą w wysokości wskazanej w wyroku, w sytuacji, gdy zgromadzony w sprawie materiał dowodowy dowodzi okoliczności przeciwnej;

b)  art. 361 § 1 k.c. w zw. z art. 362 k.c. - poprzez ich nieprawidłowe zastosowanie i w konsekwencji uznanie, że koszty najmu pojazdu zastępczego w kwocie przewyższającej koszty najmu pojazdu, jakie pokryła pozwana ze stawkę dobową najmu zaproponowaną przez powoda w wysokości 553 zł brutto, pozostają w adekwatnym związku przyczynowym ze zdarzeniem, w sytuacji, gdy koszty te wynikają z działań poszkodowanego, który nie skorzystał z oferty najmu zaproponowanej przez pozwaną tylko i wyłącznie z powodu skorzystania wcześniej z oferty powoda, czym przyczynił się do znacznego zwiększenia kosztów najmu pojazdu;

c)  art. 361 § 1 k.c. w zw. z art. 362 k.c. - poprzez ich wadliwą wykładnię i w konsekwencji uznanie, że za uzasadniony okres najmu pojazdu należy uznać okres 30 dni, obejmujący okres oczekiwania przez poszkodowanego do czasu wypłaty odszkodowania jak również technologiczny czas naprawy pojazdu po wypłacie odszkodowania, który to okres nie pozostaje w adekwatnym związku przyczynowym ze zdarzeniem, co stanowiło okoliczność leżącą poza normalnym następstwem szkody i spowodowało zwiększenie kosztów najmu pojazdu;

d)  art. 822 § 1 k.c. oraz 826 k.c. w zw. z art. 36 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych - poprzez ich błędną wykładnię oraz niezastosowanie wskutek czego obciążenie pozwanej obowiązkiem zapłaty odszkodowania z tytułu kosztów najmu pojazdu zastępczego w wysokości wskazanej w wyroku, w sytuacji, gdy koszty te jako nie pozostające w związku przyczynowym ze szkodą nie były celowe i ekonomicznie uzasadnione, a w konsekwencji nie są objęte odpowiedzialnością pozwanej z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu mechanicznego;

W konkluzji skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie powództwa w całości w pkt 1. lit. a., zmianę zaskarżonego wyroku w pkt 1. b. wyroku poprzez rozstrzygnięcie o kosztach procesu za 1 instancję. Wniósł również o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanej kosztów postępowania przed Sądem II instancji, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych wraz z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, zgodnie z art. 98 § 1 ¹ k.p.c.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje.

Apelacja okazała się całkowicie bezzasadna i jako taka podlegała oddaleniu.

W pierwszej kolejności należy wskazać, iż niniejsza sprawa rozpoznawana jest w postępowaniu uproszczonym. W myśl art. 505 ¹³ § 2 k.p.c., jeżeli sąd drugiej instancji nie przeprowadził postępowania dowodowego, to uzasadnienie wyroku powinno zawierać jedynie wyjaśnienie podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem przepisów prawa. Apelacja w postępowaniu uproszczonym ma charakter ograniczony, a celem postępowania apelacyjnego nie jest tu ponowne rozpoznanie sprawy, ale wyłącznie kontrola wyroku wydanego przez Sąd I instancji w ramach zarzutów podniesionych przez skarżącego. Innymi słowy mówiąc, apelacja ograniczona wiąże sąd odwoławczy, a zakres jego kompetencji kontrolnych jest zredukowany do tego, co zarzuci w apelacji skarżący. Wprowadzając apelację ograniczoną, ustawodawca jednocześnie określa zarzuty, jakimi może posługiwać się jej autor i zakazuje przytaczania dalszych zarzutów po upływie terminu do wniesienia apelacji – co w polskim porządku prawnym wynika z art. 505 ⁹ § 1 ¹ i 2 k.p.c. (tak w uzasadnieniu uchwały składu 7 sędziów SN z dnia 31 stycznia 2008 r., III CZP 49/07, OSNC Nr 6 z 2008 r., poz. 55). Tym samym w ramach niniejszego uzasadnienia poprzestać należy jedynie na odniesieniu się do zarzutów apelacji, bez dokonywania analizy zgodności zaskarżonego rozstrzygnięcia z prawem w pozostałym zakresie.

Zdaniem Sądu Okręgowego, wyrok Sądu Rejonowego jest prawidłowy i jako taki musi się ostać. Podniesione przez apelującą zarzuty nie zasługują na uwzględnienie. Sąd Okręgowy podziela zarówno ustalenia faktyczne dokonane przez Sąd I instancji i przyjmuje je, jako własne, jak i dokonaną ocenę prawną.

Wobec sformułowania przez skarżącego zarzutów naruszenia przepisów prawa materialnego oraz przepisów postępowania, należało odnieść się do zarzutów naruszenia przepisów procedury w pierwszej kolejności, gdyż wnioski w tym zakresie z istoty swej determinują rozważania, co do kolejnych zarzutów apelacyjnych. Jedynie nieobarczone błędem ustalenia faktyczne, będące wynikiem należycie przeprowadzonego postępowania, mogą być bowiem podstawą oceny prawidłowości kwestionowanego rozstrzygnięcia w kontekście twierdzeń o naruszeniu przepisów prawa materialnego.

Odnosząc się w pierwszej kolejności do zarzutu naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. oraz art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 232 k.p.c. wskazać należy, że są one nietrafne.

Formułując zarzut uchybienia art. 233 k.p.c., odnoszący się do błędów w ocenie materiału dowodowego, konieczne jest wskazanie, który dowód został nieprawidłowo oceniony przez niezasadne danie mu wiary czy przypisanie mocy dowodowej bądź też przez bezpodstawną odmowę obdarzenia go przymiotem wiarygodności, czy mocy dowodowej. Zarzut ten mógłby zostać uwzględniony tylko wówczas, gdyby skarżący wykazał, jakie kryteria oceny naruszył sąd przy ocenie konkretnych dowodów, uznając brak ich wiarygodności i mocy dowodowej lub niesłuszne im je przyznając, a także w przypadku, gdy brak jest logiki w wiązaniu wniosków z zebranymi dowodami lub gdy wnioskowanie sądu wykracza poza schematy logiki formalnej albo, wbrew zasadom doświadczenia życiowego, nie uwzględnia jednoznacznych praktycznych związków przyczynowo – skutkowych (tak wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 30 maja 2022 r., I ACa 107/21, Legalis nr 2712599, wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 8 czerwca 2022 r., I ACa 771/21, Legalis nr 2712624).

Przenosząc powyższe na grunt przedmiotowej sprawy wskazać należy, że powyższe zarzuty podniesione w apelacji stanowią jedynie polemikę z prawidłowo poczynionymi ustaleniami Sądu Rejonowego. Wbrew przekonaniu skarżącego Sąd I instancji prawidłowo ocenił dowód z opinii biegłego i wyciągnął z niego odpowiednie wnioski, ustalając, że uzasadniony okres najmu pojazdu zastępczego wynosi 42 dni. Zgodnie bowiem z opinią biegłego z zakresu techniki motoryzacyjnej za uzasadniony okres najmu należało uznać czas 42 dni, tj. od dnia 17 września 2021 roku do dnia 28 października 2021 roku, uwzględniający czas od dnia zgłoszenia szkody do dnia wypłaty pełnego odszkodowania, co nastąpiło 27 października 2021 roku.

Jak wynika z art. 14 ust. 1 i 2 ustawy z 22 maja 2003 r. o ubezpieczaniach obowiązkowych zasadą jest wypłata odszkodowania w terminie 30 dni licząc od dnia złożenia przez poszkodowanego lub uprawnionego zawiadomienia o szkodzie. W przypadku gdyby wyjaśnienie w terminie, o którym mowa w ust. 1, okoliczności niezbędnych do ustalenia odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń albo wysokości odszkodowania okazało się niemożliwe, odszkodowanie wypłaca się w terminie 14 dni od dnia, w którym przy zachowaniu należytej staranności wyjaśnienie tych okoliczności było możliwe, nie później jednak niż w terminie 90 dni od dnia złożenia zawiadomienia o szkodzie, chyba że ustalenie odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń albo wysokości odszkodowania zależy od toczącego się postępowania karnego lub cywilnego.

Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 16 grudnia 2011 r., V CSK 38/11, ratio legis art. 14 ustawy z 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, podobnie jak i art. 817 k.c., opiera się na uprawnieniu do wstrzymania wypłaty odszkodowania w sytuacjach wyjątkowych, gdy istnieją niejasności odnoszące się do samej odpowiedzialności ubezpieczyciela albo wysokości szkody. Ustanawiając krótki termin spełnienia świadczenia ustawodawca wskazał na konieczność szybkiej i efektywnej likwidacji szkody ubezpieczeniowej. Po otrzymaniu zawiadomienia o wypadku ubezpieczyciel lub Fundusz - jako profesjonalista korzystający z wyspecjalizowanej kadry i w razie potrzeby z pomocy rzeczoznawców (art. 355 § 2 k.c.) - obowiązany jest do ustalenia przesłanek swojej odpowiedzialności, czyli samodzielnego i aktywnego wyjaśnienia okoliczności wypadku oraz wysokości powstałej szkody. Nie może też wyczekiwać na prawomocne rozstrzygnięcie sądu.

W orzecznictwie podnosi się także, że ciężar dowodu, iż opóźnienie wypłaty świadczenia było następstwem obiektywnych bądź innych okoliczności, za które ubezpieczyciel nie ponosi odpowiedzialności, spoczywa na nim (art. 6 k.c. w związku z art. 14 ust. 2 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych) – por. wyrok SA w Warszawie z 13 grudnia 2019 r., VI ACa 686/18.

Przenosząc powyższe zapatrywania na grunt rozpoznawanej sprawy przyjąć należy, że pozwany niewątpliwie uchybił terminowi wynikającemu z art. 14 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych i nie udowodnił, by nastąpiło to z przyczyn przez niego niezawinionych.

Co za tym idzie, najmowanie przez poszkodowanego pojazdu zastępczego przez okres wskazany przez Sąd Rejonowy, pozostawało w związku przyczynowym ze zdarzeniem sprawczym.

W tych okolicznościach regulacja at. 361 w zw. z art. 363 § 1 k.c. pozwala na przyznanie odszkodowania obejmującego czynsz najmu samochodu zastępczego za okres objęty zaskarżonym wyrokiem. Skoro bowiem przyjmuje się, że przy szkodzie częściowej czas najmu powinien być wyznaczony momentem naprawy uszkodzonego pojazdu po wypłacie odszkodowania, to tym bardziej jest on uzasadniony w okresie przed przyznaniem odszkodowania koniecznego do naprawy niejezdnego auta. Poszkodowany nie ma żadnego obowiązku kredytowania kosztów usunięcia szkody, jakiej doznał nie ze swojej winy.

Zarzut naruszenia przepisów art. 227 k.p.c. i art. 233 § 1 k.p.c. pozostaje nietrafny. Skarżący w ramach tego zarzutu nie kwestionuje bowiem oceny dowodów dokonanej przez Sąd I instancji, a w konsekwencji nie wskazuje na dokonanie błędnych ustaleń faktycznych lub na brak określonych ustaleń. W istocie w ramach tego zarzutu skarżący kwestionuje ocenę prawną ustalonych faktów, co podlega omówieniu w zakresie zgłoszonych zarzutów naruszenia prawa materialnego

Zarzut naruszenia art. 100 zd. pierwsze k.p.c. w zw. z art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych jest bezzasadny. Powyższy przepis wyraża zasadę odpowiedzialności za wynik sprawy w sytuacji częściowego uwzględnienia powództwa. Przy ocenie, która ze stron wygrała (przegrała) proces, należy uwzględnić ostateczny wynik sprawy w danej instancji. W przedmiotowej sprawie, to powód jest stroną wygrywającą postępowanie w całości, zatem to art. 98 k.p.c. znajduje zastosowanie, natomiast przy częściowym uwzględnieniu żądań podstawą orzeczenia o kosztach postępowania byłby art. 100 k.p.c..

Sąd Okręgowy uznał zarzuty naruszenia art. 361 § 1 k.c. w zw. z art. 362 k.c. oraz art. 354 § 2 k.c. w zw. z art. 16 ust. 1 pkt 2 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych za nietrafne. W orzecznictwie nie ulega wątpliwości, że koszty poniesione przez poszkodowanego z tytułu wynajmu pojazdu zastępczego są normalnym następstwem w rozumieniu art. 361 § 1 k.c. z uwagi na niemożność korzystania z samochodu przez poszkodowanego w sytuacji jego uszkodzenia lub zniszczenia. Jeżeli więc poniesione zostały koszty związane z wynajmem pojazdu zastępczego, to mieszczą się one w granicach skutków szkodowych podlegających wyrównaniu. Postulat pełnego odszkodowania przemawia bowiem za przyjęciem stanowiska o potrzebie zwrotu przez ubezpieczyciela tzw. wydatków koniecznych potrzebnych na czasowe używanie zastępczego środka komunikacji w związku z niemożliwością korzystania z niego wskutek uszkodzenia lub zniszczenia. Termin wydatków koniecznych oznacza przy tym wydatek niezbędny dla korzystania z innego pojazdu w takim samym zakresie, w jakim poszkodowany korzystałby ze swego środka lokomocji, gdyby mu szkody nie wyrządzono (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 22 kwietnia 1997 r. III CZP 14/97 OSNC 1997/8/103). W orzecznictwie nie budzi wątpliwości, że odpowiedzialność ubezpieczyciela z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia OC posiadacza pojazdów mechanicznych za uszkodzenie albo zniszczenie pojazdu mechanicznego (...) obejmuje celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki na najem pojazdu zastępczego i nie jest uzależniona od niemożności korzystania przez poszkodowanego z komunikacji zbiorowej (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 17.11.2011 t., III CZP 5/11, OSNC 2012/3/28 ). Wskazać także należy, że jeżeli uszkodzony pojazd nadaje się do naprawy w postaci wmontowania do niego nowej części zamiennej, to koszty najmu przez poszkodowanego tzw. samochodu zastępczego obejmują okres konieczny i niezbędny do naprawy pojazdu (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 listopada 2004 r., II CK 494/03, Biul.SN 2005/3/11). Należy podkreślić, że uprawnienie do wynajmu pojazdu zastępczego przysługuje poszkodowanemu, co do zasady przez czas rzeczywistej naprawy pojazdu, który nie ogranicza się do czasu niezbędnego do dokonania samej technologicznej naprawy. Jak zostało wskazane powyżej, Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 17 listopada 2011 r. (sygn. akt III CZP 05/11) podtrzymał swoje dotychczasowe stanowisko w sprawie okresu najmu przy szkodzie częściowej w pojeździe, w którym ponoszone wydatki są celowe i ekonomicznie uzasadnione oraz podlegają naprawieniu przez sprawcę szkody lub jego ubezpieczyciela. W wyroku z dnia 26 listopada 2011 r. (sygn. akt V CKN 1397/00) Sąd Najwyższy wskazał, że „skoro samochód mógł zostać naprawiony, to poszkodowany może w zasadzie żądać od zakładu ubezpieczeń zwrotu kosztów wynajmu pojazdu zastępczego poniesionych jedynie w okresie naprawy samochodu". Dotychczasowe orzecznictwo Sądu Najwyższego uzasadnia wniosek, że celowymi i ekonomicznie uzasadnionymi wydatkami na najem pojazdu zastępczego są koszty najmu ponoszone w okresie koniecznym do przeprowadzenia naprawy uszkodzonego pojazdu z tym, że należy podkreślić, iż okres ten nigdy nie jest równy temu, ile wynosi sam technologiczny czas naprawy pojazdu, albowiem podczas szacowania rzeczywistego czasu naprawy pojazdu należałoby uwzględnić takie czynniki jak: zgłoszenie szkody do zakładu ubezpieczeń, przyjęcie pojazdu do naprawy przez warsztat naprawczy, oględziny przed naprawcze ubezpieczyciela, korespondencja pomiędzy ubezpieczycielem, a serwisem naprawczym dotycząca kwalifikacji uszkodzeń, czas oczekiwania na części, dostarczenie do serwisu naprawczego kalkulacji naprawy ubezpieczyciela, akceptacja kosztów naprawy pojazdu w przypadku kosztorysu warsztatu naprawczego, aż wreszcie decyzja ubezpieczyciela.

W sytuacji zaś, gdy uszkodzenia powstałe w pojeździe poszkodowanego uniemożliwiały poruszanie się po drodze publicznej, należy uznać że poszkodowany był uprawniony do wynajmu pojazdu zastępczego przez okres 42 dni. Poszkodowany nie musi dysponować środkami finansowymi na przeprowadzenie naprawy samochodu, mając prawo oczekiwać na decyzję pozwanego ubezpieczyciela w przedmiocie wypłaty odszkodowania z tytułu naprawy pojazdu. Z opinii biegłego wynika, że zakres stawek rynkowych doby najmu pojazdu należącego do klasy F wynosi 252 – 650 zł netto, zatem stosowana przez powoda stawka w wysokości 450 zł netto, oznacza, że wynikające koszty najmu były ekonomicznie uzasadnione i celowe, bowiem mieściły się w granicach stawek rynkowych. Najem pojazdu zastępczego przez powoda pozostawał w adekwatnym związku przyczynowym ze zdarzeniem wywołującym szkodę, był uzasadniony i nie wpłynął w żadnej mierze na zwiększenie rozmiarów szkody. Należy jeszcze raz podkreślić, że poszkodowany wbrew argumentacji zawartej we wniesionej apelacji nie miał żadnego obowiązku skorzystać z oferty najmu pojazdu zastępczego od pozwanego ubezpieczyciela. Zwłaszcza, że pozwany nie zaoferował sądowi żadnych dowodów na celem wykazania szczegółów swojej oferty w tym zakresie, czy była ona adekwatna, czy klasa samochodu była zbliżona do uszkodzonego pojazdu marki A. (...). Skoro pozwana jako profesjonalny podmiot nie jest w stanie zorganizować w sposób szybki i sprawny najmu pojazdu zastępczego, odpowiadającego klasie uszkodzonego pojazdu, trudno oczekiwać od poszkodowanego potrzebującego pojazdu, iż będzie wykonywał kolejne telefony do innego działu ubezpieczyciela, a następnie czekał na kontakt z odpowiednią wypożyczalnią i podstawienie samochodu zamiast skorzystać z oferty, która zapewni mu najem pojazdu w jak najkrótszym czasie.

Niezasadnymi jawią się pozostałe podniesione zarzuty naruszenia prawa materialnego tj. art. 822 § 1 k.c. oraz 826 k.c. w zw. z art. 36 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych. Stosownie do treści art. 822 § 1 k.c. przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony. Jeżeli nie umówiono się inaczej, suma ubezpieczenia ustalona w umowie stanowi górną granicę odpowiedzialności ubezpieczyciela (art. 824 § 1 k.c.). Wysokość odszkodowania powinna jednocześnie odpowiadać rzeczywistym, uzasadnionym skutkom zdarzenia, z którego wyniknęła szkoda. Zgodnie bowiem z art. 824 ¹ § 1 k.c., o ile nie umówiono się inaczej, suma pieniężna wypłacona przez ubezpieczyciela z tytułu ubezpieczenia nie może być wyższa od poniesionej szkody. Natomiast jak to zostało pokreślone w dotychczasowej części uzasadnienia uszkodzony pojazd marki A. (...) o nr rej. (...) nadawał się do naprawy w postaci wmontowania do niego nowej części zamiennej, co za tym idzie koszty najmu przez poszkodowanego samochodu zastępczego obejmują okres konieczny i niezbędny do naprawy pojazdu, który w okolicznościach przedmiotowej sprawy wynosił 42 dni.

W tym stanie rzeczy Sąd odwoławczy na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację jako bezzasadną.

O kosztach postępowania apelacyjnego Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1 k.p.c.. Mając na uwadze, iż apelujący przegrał proces, a powód poniósł koszty związane z udziałem w postępowaniu apelacyjnym, należało zwrócić mu żądane koszty. Na koszty te składały się koszty ustanowienia pełnomocnika w sprawie w kwocie 450 zł, ustalone na podstawie § 2 pkt 3 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (t.j. Dz. U. z 2023 r., poz. 1935).