Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

W dniu 17 listopada 2021 r. Gmina Miejska P. wniosła o zasądzenie od D. M. (1), P. M., M. M. opłat związanych z korzystaniem z lokalu nr (...) w budynku położonym w P. przy ul. (...) za okres od lutego 2018 r. do kwietnia 2021 r. włącznie.

Wskazano, iż dochodzone roszczenie z tego tytułu wynosi 9.424,02 Zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od poszczególnych części składowych, przy czym:

- pozwany D. M. (1) ponosi wspólnie z pozwaną M. M. i P. M. solidarną odpowiedzialność za należności za lokal jedynie do kwoty 7.253,88 zł w zakresie roszczenia głównego, oraz kwoty 905,76 zł w zakresie skapitalizowanych odsetek,

- pozwana P. M. ponosi wspólnie z pozwanymi D. M. (1) i M. M. solidarną odpowiedzialność za należności za lokal jedynie do kwoty 2.481,79 zł w zakresie roszczenia głównego, 118,30 zł w zakresie skapitalizowanych odsetek,

Ponadto powód wniósł również o zasądzenie od pozwanych solidarnie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Sąd Rejonowy w Pabianicach w sprawie sygn. I Nc 2036/21 wydał w dniu 26 stycznia 2022 r. nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym.

P. M. i D. M. (1) w treści sprzeciwu od tego nakazu zapłaty wnieśli o oddalenie powództwa w całości. Podnieśli zarzuty:

- przedawnienia dochodzonego roszczenia,

- braku podstaw do przyjęcia ich odpowiedzialności solidarnej wraz z innymi pozwanymi z tytułu zadłużenia lokalu gminnego, z powodu niezamieszkiwania P. M. i D. M. (1) w spornym lokalu wraz z pozwana M. M. (pozwani wskazali, iż zawsze zamieszkiwali pod adresem: P. ul. (...)).

W toku procesu pozwana M. M. była reprezentowana przez kuratora, jako osoba nieznana z miejsca pobytu.

Kurator M. M. w sprzeciwie od nakazu zapłaty wniósł o oddalenie powództwa w całości. Podniósł zarzuty:

- nieudowodnienia roszczenia co do zasady, jak i co do wysokości – w tym zakresie wskazał, że załączone do pozwu dokumenty są dokumentami prywatnymi, nie przedstawiają w sposób obiektywny wyliczeń, będących podstawą stawek odszkodowania za korzystanie z lokalu.

- przedawnienia roszczenia.

Wyrokiem z dnia 17 marca 2023r. Sąd Rejonowy w Pabianicach zasądził od M. M. na rzecz powoda Gminy Miejskiej P. kwotę 9.424,02 złote z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od kwot:

a)  8.394,88 złote od dnia 19 października 2019 r. do dnia zapłaty,

b)  1.029,14 złotych od dnia 17 listopada 2021 r. do dnia zapłaty,

oraz kwotę 3.020 złotych, tytułem zwrotu kosztów procesu, wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się niniejszego wyroku do dnia zapłaty.

Sąd I instancji zasądził od D. M. (1) na rzecz powoda Gminy Miejskiej P. kwotę 8.169,64 złotych z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od kwot:

a)  7.253,88 złote od dnia 19 października 2019 r. do dnia zapłaty,

b)  905,76 złotych od dnia 17 listopada 2021 r. do dnia zapłaty oraz

kwotę 2.300 złotych, tytułem zwrotu kosztów procesu, wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się niniejszego wyroku do dnia zapłaty z tym zastrzeżeniem, iż za zapłatę należności głównej wraz z odsetkami i kosztami procesu do wysokości 2.300 złotych pozwany D. M. (1) odpowiada solidarnie z pozwaną M. M.. Sąd I instancji oddalił powództwo co do pozwanej P. M. – w całości i nakazał przyznać i wypłacić ze Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Pabianicach adwokatowi D. Z. kwoty 1.800 złotych tytułem pełnomocnictwa udzielonego z urzędu pozwanemu D. M. (1) i pozwanej P. M..

Sąd I instancji także przyznał i nakazał wypłacić adwokatowi A. Ł. kwotę 720 złotych, tytułem wynagrodzenia za pełnienie funkcji kuratora nieznanej z miejsca pobytu pozwanej M. M. .

Apelację od powyższego wyroku wnieśli M. M. i D. M. (1)

M. M. zaskarżyła wyrok Sądu I instancji w zakresie punktu 1 w całości, a także w zakresie punktu 5 w części, a mianowicie w zakresie przyznania kwoty 135,60 zł.

Skarżąca zarzucała wyrokowi :

1.naruszenie przepisów postępowania, które miało istotny wpływ na treść wydanego rozstrzygnięcia, a to:

- art. 233 k.p.c. poprzez dowolną w miejsce swobodnej oceny dowodów i przyznanie bezkrytycznie za wiarygodne przedstawione przez stronę powodową dokumenty w zakresie wykazania wysokości przysługujących powódce należności tj. dowodów w postaci umowy najmu, zestawień tabelarycznych oraz uznania zadłużenia przez pozwaną, podczas gdy dowody te nie wykazują w sposób bezsprzeczny wszystkich składowych kwot dochodzonego roszczenia,

- art. 233 k.p.c. poprzez dowolną w miejsce swobodnej oceny dowodów i przyjęcie, że uznanie przez M. M. zadłużenia związanego z korzystaniem z lokalu świadczy o prawidłowości i precyzyjności wyliczeń należności rzekomo należnych powódce;

2. sprzeczność istotnych ustaleń Sądu ze gromadzonym w sprawie materiałem dowodowym poprzez:

- uznanie, że powódka wykazała, że zawarła z pozwaną odrębna umowę dotyczącą szczegółowych warunków dostaw świadczeń wiązanych z utrzymaniem lokalu, a co za tym idzie wykazał zasadność dochodzonych należności co do zasady jak i ich wysokości,

- uznanie, że powódka wykazał w jakikolwiek sposób – powołując się ani jakikolwiek dokument - wysokość należności za odbiór odpadów, za który to odbiór odpadów komunalnych dochodzi w niniejszym postępowaniu zapłaty;

3. w zakresie punktu 5. wyroku skarżąca zarzuciła naruszenie przepisów postępowania mających istotny wpływ na treść zapadłego w sprawie rozstrzygnięcia, a to art. 603 ⁴ § 3 k.p.c. poprzez jego nieuzasadnione niezastosowanie i odmowę powiększenia przyznanego wynagrodzenia dla kuratora o należny podatek Vat w kwocie 135,60 zł.

W konkluzji skarżąca wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku w zaskarżonej części i oddalenie powództwa, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozstrzygnięcia, jak również o zmianę rozstrzygnięcia w punkcie 5. wyroku poprzez dodanie dodatkowej kwoty w wysokości 135,60 zł stanowiącej kwotę Vat.

Nadto, kurator wniósł o zasądzenie wynagrodzenia z tytułu sprawowania funkcji kuratora dla osoby nieobecnej w postępowaniu odwoławczym według norm przepisanych oświadczył, że nie zostały one uiszczone w całości ani części.

Pozwany D. M. (1) złożył apelacje od rozstrzygnięcia zawartego w punkcie 2. wyroku.

Skarżący zarzucił rozstrzygnięciu:

1.naruszenie przepisów prawa materialnego, a to:

- art. 5 k.c. poprzez jego niezastosowanie i uwzględnienie powództwa w stosunku do D. M. (1) w sytuacji, gdy dochodzenie opłat za korzystanie z lokalu od osoby, która w nim nigdy nie zamieszkiwała, a który to lokal był wykorzystywany do indywidualnych celów najemcy – M. M., jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego, a w szczególności z zasadami słuszności i sprawiedliwości społecznej oraz stanowi nadużycie prawa podmiotowego;

2. art. 118 k.c. w zw. z art. 5 ust. 2 ustawy z dnia 13 kwietnia 2018r. o zmianie ustawy Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw ( Dz.U. poz. 1104) przez ich niezastosowanie, w sytuacji gdy termin przedawnienia roszczeń wymagalnych od lutego do czerwca 2018r. rozpoczął bieg przed dniem wejścia w życie powyższej ustawy i w związku z tym przedawnienie roszczeń wymagalnych od lutego do czerwca 2018r. nastąpiło zgodnie brzmieniem art.118 k.c. sprzed 9 lipca 2018r.;

3.art. 123 § 1 pkt 1 k.c. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie i uznanie, że poprzez wytoczenie powództwa w dniu 17 listopada 2021r. powódka przerwała bieg przedawniani roszczeń wymagalnych w okresie od lutego do czerwca 2018r., które to uległy już przedawnieniu zgodnie brzmienie art.118 k.c. sprzed 9 lipca 2018r. ;

4.art.680 ¹ § 1 k.c. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie i uznanie, że D. M. (1) oraz M. M. byli najemcami lokalu powódki, w sytuacji, gdy nawiązanie stosunku najmu nigdy nie służyło zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych rodziny i jedynym najemcą była M. M.;

5.art. 688 ¹ k.c. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie, w sytuacji gdy D. M. (1) nie był osobą wspólnie zamieszkującą z najemcą w lokalu powódki , co prawidłowo ustalił Sąd I instancji i pomimo tego uznał, że istnieją przesłanki solidarnej odpowiedzialności pozwanego za opłaty związane z wynajętym lokalem;

6.art. 30 § 1 k.r.o. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie w sytuacji gdy zawarcie umowy najmu przez M. M. z powódką nie miało na celu zaspokojenia potrzeb rodziny, a miało na celu jedynie udostępnienie lokalu gminnego przez pozwaną osobom trzecim dla własnych korzyści;

7. naruszenie przepisów postępowania, a to art. 321 § 1 k.p.c. poprzez zasądzenie od pozwanego D. M. (1) na rzecz powódki kwoty 8169,64 zł ponad żądanie pozwu, w którym powódka domagała się zasądzenia od D. M. (1) kwoty 7253,88 zł oraz 905,76 zł, co daje łącznie 8159,64 zł .

W konkluzji skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie powództwa co do pozwanego D. M. (1) w całości ewentualnie o zmianę zaskarżonego wyroki poprzez zasądzenie od D. M. (1) kwoty 8159, 64 zł w miejsce kwoty 8169,64 zł.

Nadto, skarżący wniósł o zasądzenie kosztów udzielonej pozwanemu pomocy prawnej w postępowania przed Sądem II instancji.

W odpowiedzi na apelację strona powodowa wniosła o jej oddalenie i zasądzenie do pozwanych na przez powoda zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja M. M. jest w części uzasadniona, zaś apelacja wywiedziona przez D. M. (1) jest uzasadniona w całości.

Jak wynika z zebranego w sprawie materiału dowodowego, pozwany D. M. (1) nigdy nie zamieszkiwał w lokalu nr (...) położonym w P. przy ul. (...), nie miał w tym lokalu swoich rzeczy i nie dysponował kluczami od tego lokalu. Pozwany zamieszkiwał w lokalu mieszkalnym położonym w P., przy ul. (...) – w tym lokalu jest nieprzerwanie zameldowany od 7 maja 1987 r.. D. i M. M. zawarli związek małżeński w 1997r. i zamieszkali w lokalu mieszkalnym podłożonym w P. , przy ul (...).

Co prawda M. M. w dniu 8 września 2004r. zawarła z Gminą Miejską P. umowę najmu lokalu mieszkalnego nr (...), położonego w P. przy ul, (...) , to jednak w umowie jako osoby uprawnione do zamieszkiwania w lokalu wskazana została córka P. M. i syn D. M. (2).

W ocenie Sądu Okręgowego, zgodzić należy się z pozwanym D. M. (1), że w świetle zebranego w sprawie materiału dowodowego nie można uznać, że D. M. (1) był razem z M. M. najemcą lokalu powódki.Umowę najmu podpisała tylko M. M., a mieszkanie nigdy nie służyło zaspokojeniu potrzeb mieszkaniowych rodziny, która w tym lokalu nie mieszkała. Lokal był wykorzystywany jedynie przez M. M., która udostępnia go do zamieszkiwania znajomym w celu osiągnięcia własnych korzyści. W tym stanie rzeczy, w istocie zasadny jest zarzut naruszenia przez Sąd I instancji przepisu art. 680 ¹ k.c. , gdyż w świetle zebranego w sprawie materiału dowodowego nie zostały spełnione przesłanki do uznania D. M. (1) za współnajemcę lokalu powódki.

Nadto, w ocenie Sądu Okręgowego, zasadny jest także zarzut naruszenia prawa materialnego tj. art. 5 k.c. poprzez jego niezastosowanie w sytuacji, gdy w świetle zebranego w sprawie materiału dowodowego, w istocie dochodzenie opłat związanych z najmem lokalu mieszkalnego od D. M. (1) jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego skoro, jak ustalił Sąd I instancji w toku postępowania w niniejszej sprawie, D. M. (1) nigdy nie zamieszkiwał w lokalu, którego najemcą była jego żona M. M.. Pozwana M. M. zawarła umowę z powódką w celu udostępnienia lokalu osobą trzecim i prawdopodobnie uzyskała korzyści dla siebie z tego tytułu, a nie w celu zapewniaj rodzinie miejsca zamieszkania, gdyż cała rodzina zamieszkiwała w lokalu przy ul. (...), a M. M. nigdy nie przekazała kluczy od tego lokalu D. M. (1). W tym stanie rzeczy, zdaniem Sądu Okręgowego, obciążeni D. M. (1) zachowaniem M. M. było sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.

Zgodzić należy się skarżącym, że dochodzenie przez stronę powodową należności za lokal od D. M. (1), w świetle zebranego spawie materiału dowodowego, było nadużyciem prawa z uwagi na sprzeczność tych żądań z zasadami współżycia społecznego.

W tym stanie rzeczy Sąd Okręgowy z apelacji pozwanego D. M. (1) na podstawie art. 385 k.p.c. zmienił zaskarżony wyrok i oddalił w stosunku do niego powództwo.

O kasztach postępowania w tym zakresie Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 98 k.p.c..

Apelacja M. M. była w części uzasadniona.

W rozpoznawanej sprawie jest okolicznością bezsporną, że M. M. w dniu 8 września 2004r. zwarł z powodową Gminą Miejską P. umowę najmu lokalu mieszkalnego nr (...) położonego w P. przy ul. (...). Jak wynika z umowy najmu, miesięczny czynsz został określony w tej umowie na kwotę 92, 48 zł ( umowa –k 10).

Strona powodowa w toku postępowania w niniejszej sprawie nie wykazała, że stawki te uległy zmianie co do wyskości i jakie stawki obowiązywały w okresie objętym żądaniem pozwu. Nie sposób zgodzić się z Sądem I isntancji, że wszystkie stawki należności wynikaja z powszechnie obwiązujacych i dostępnych ogólnie przepisów, gdyż strona powodowa nawet nie podjęła próby wykazania jak zmieniały się te stawki w okresie objętym pozwem i czy o zmianie wysokosci należności z tytułu czynszu strona powodowa informowała pozwaną.

Strona powodowa nie wykazała także sposobu wyliczeń innych świadczeń związanych z utrzymaniem lokalu. Nie przedstawiono żadnych odczytów liczników, czy stanu zużycia mediów.

W toku postępowania w przedmiotowej sprawie M. M. kwestionował wysokość dochodzonego roszczenia – przy czym wskazywała, że strona powodowo nie udowodniła wysokości dochodzonego roszczenia w zakresie obciążających ją opłat za lokal – w tym za wywóz śmieci.

Nie sposób zgodzić się także z Sądem I instancji i w tym zakresie, że załączone do akt oświadczenia pozwanej o uznaniu długu są wystarczającym dowodowemu na ustalenie wysokości żądania objętego pozwem w niniejszej sprawie. Wniosek z dnia 18 listopada 2016r. ( -k.11) obejmował okres, który nie dotyczy okresu objętego pozwem ( luty 2018- kwiecień 2021r.) w niniejszej sprawie. Z oświadczenia tego nie wynikają żadne kwoty, wysokość zadłużenia, czy też wysokość stawek za używanie lokalu.

Oświadczenie o uznaniu długu z dnia 28 stycznia 2020r. ( -k. 20) nie stanowi, zdaniem Sądu Okręgowego, podstawy do uznania zasadności żądania pozwu do wysokości, gdyż z oświadczenia tego nie wynika, co składa się na objęte nim należności i za jaki okres.

W ocenie Sądu Okręgowego, skoro pozwana kwestionował sposób wyliczenia należności dochodzonej pozwem, to na stronie powodowej spoczywał ciężar dowodu w zakresie udowodnienia jakie pozycje i z czego wynikające składają się na należność dochodzoną pozwem ( art. 6 k.c.).

Zgodzić należy się ze skarżącą, że Sąd I instancji naruszył art. 233 k.p.c. w zakresie ustalenia wysokości należności obciążających pozwaną.

W rozpoznawanej sprawie strona powodowa w zakresie wykazania wysokości dochodzonego roszenia ograniczyła się do przedstawienia umowy najmu i zestawień tabelarycznych. Przy czym nie wskazała żadnych dowodów na okoliczność w jaki sposób zostały wyliczone należności wskazane w tabelach.

Brak jest wyjaśnienia w jaki sposób i w oparciu o jakie dane strona powodowa określała obciążające pozwaną należności za poszczególne okresy objęte żądaniem pozwu. Strona powodowa nie wykazała jakie świadczenia i z jakiego tytułu składały się na określenie miesięcznych opłat za lokal.

Strona powodowa nie wskazała żadnych dowodów na okoliczność wysokości obciążających powódkę opłat.

W tym stanie rzeczy, w ocenie Sądu Okręgowego, strona powodowa udowodniła wysokość dochodzonego roszczenia jedynie w zakresie kwot (...). 72 zł ( 39 miesięcy objętych pozwem x 92,48 zł - opłaty wynikające w z umowy najmu).

W pozostałym zakresie powództwo nie zostało udowodnione co do wysokości, bowiem strona powodowa nie wykazała podstawy wyliczenia należności za poszczególne okresy, czym praktycznie umożliwiła dokonanie kontroli zasadności zgłoszonego roszczenia co do jego wysokości.

Zgodzić należy się ze skarżącą , że żaden z załączonych dokumentów nie przedstawia w sposób obiektywny wyliczeń będących podstawą poszczególnych stawek za korzystanej lokalu. Strona powodowa nie udowodniła także co do wysokości powództwa o zapłatę kwoty 1141zł z tytułu opłat za odpady komunalne. Żaden z przedstawionych przez powoda dowodów nie jest dowodem na okoliczność wysokości roszczenia z tego tytułu. Przedstawione przez powoda tabele stanowią jedynie dokument prywatny i nie mogą być podstawą ustaleń stany faktycznego, co do podstaw wyliczeń, tj. zasadności wysokości poszczególnych ujawnionych w nim kwot.

W tym stanie rzeczy, Sąd Okręgowy na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. zmienił zaskarżony wyrok i obniżył zasądzoną od M. M. kwotę 9424,02 zł do kwoty 3606,72 zł.

Sąd Okręgowy zmienił także rozstrzygniecie o kosztach procesu i orzekł o nich na zasadzie art. 100 k.p.c. przy uwzględnieniu, że strona powodowa wygrała proces w 43 %.

W pozostałym zakresie apelacja podlegała oddaleniu jako bezzasadna na podstawie art. 385 k.p.c.