Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

do punktu 2 wyroku Sądu Okręgowego z dnia 17 września 2019 roku.

Sąd Okręgowy w Łodzi po rozpoznaniu apelacji pozwanego K. K. (1) od wyroku Sądu Rejonowego dla Łodzi - Widzewa w Łodzi z dnia 4 grudnia 2018r. w sprawie z powództwa M. K. o zwolnienie zajętego przedmiotu spod egzekucji, wyrokiem z dnia 17 września 2019 roku w punkcie 1. oddalił apelację pozwanego a w pkt 2. postanowił nie obciążać go kosztami postępowania apelacyjnego.

Rozstrzygniecie o kosztach postępowania apelacyjnego zawarte w punkcie 2 wyroku Sądu Okręgowego zapadło w oparciu o art. 102 k.p.c. Zgodnie z treścią powyższej regulacji, w wypadkach szczególnie uzasadnionych Sąd może nie obciążyć kosztami strony przegrywającej. Przywołany przepis, realizujący zasadę słuszności, stanowi wyjątek od ogólnych reguł obciążania stron kosztami procesu ustanowionych w art. 98 § 1 k.p.c. oraz art. 100 k.p.c. Przepis ten nie konkretyzuje pojęcia wypadków szczególnie uzasadnionych, pozostawia ich kwalifikację, przy uwzględnieniu całokształtu okoliczności danej sprawy, sądowi (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 4 lutego 2010 r., IV CZ 2/10, Lex nr 1353272). W orzecznictwie Sądu Najwyższego i sądów powszechnych przyjmuje się, że przepis art. 102 k.p.c. powinien być zastosowany, gdy w okolicznościach sprawy obciążenie strony przegrywającej kosztami procesu byłoby niezgodne z zasadami współżycia społecznego (dobrymi obyczajami), przekonywującymi o tym, że w danym wypadku obciążenie kosztami procesu byłoby niesprawiedliwe i niesłuszne (postanowienie Sądu Najwyższego z 27 października 1966 r., II PZ 62/66, Legalis nr 12846, wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z 16 września 2015 r., III AUa 936/144, niepub.). Prawidłowe rozstrzygnięcie o kosztach, niezależnie od jego podstawy (art. 98 § 1 k.p.c. czy art. 102 k.p.c.) zawsze wymaga rozważenia okoliczności sprawy i wyważenia interesu stron.

Sąd Okręgowy przyjął, że w rozstrzyganej sprawie należy zastosować dobrodziejstwo przewidziane w art. 102 k.p.c., kierując się względami słuszności. Wskazany przepis winien mieć zastosowanie w okolicznościach zasługujących na miano wyjątkowych, a należąca do sądu ocena, czy powinien być zastosowany, zależy od konkretnego stanu faktycznego. Sąd uznał, że pozwany składając apelację mógł pozostawać w subiektywnym przekonaniu o jej słuszności, tym bardziej, że nie był reprezentowany przez fachowego pełnomocnika, a niniejszą sprawę cechował znaczny stopień zawiłości zarówno w aspekcie faktycznym, jak i prawnym. Pozwany w toku procesu pozostawał w przekonaniu, iż powód działał na jego niekorzyść w porozumieniu z K. K. (2), który był dłużnikiem pozwanego. Na skutek zawartej umowy sprzedaży samochodu z powodem dłużnik wyzbył się majątku z którego pozwany mógłby egzekwować swoje należności. Dodatkowo również z uwagi na toczące się postępowanie karne pozwany pozostawał w przekonaniu o słuszności podnoszonych zarzutów apelacyjnych i wobec tego mógł subiektywnie liczyć na pozytywne rozpatrzenie jego odwołania.

Z tego też względu, obciążenie pozwanego kosztami postępowania apelacyjnego byłoby sprzeczne z poczuciem sprawiedliwości.

Stan taki zdaniem Sądu Okręgowego w pełni pozwala przyjąć, że w przedmiotowej sprawie zachodzą szczególne okoliczności, które pozwalają Sądowi - mimo przegrania formalnie procesu - nie obciążać strony pozwanej kosztami na rzecz powoda.

Podkreślić także należy, iż ocena sądu, czy zachodzi wypadek szczególnie uzasadniony, o którym mowa w art. 102 k.p.c., ma charakter dyskrecjonalny, oparty na swobodnym uznaniu, kształtowanym własnym przekonaniem sądu oraz oceną okoliczności rozpoznawanej sprawy.