Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 31 marca 2014 roku Sąd Rejonowy dla Łodzi- Widzewa w Łodzi zasądził od J. J. na rzecz (...) Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego w W. 10.653,50 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 18 maja 2012 roku do dnia zapłaty, a także kwotę 2.536,41 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Jak wskazano w uzasadnieniu orzeczenia, wierzytelność dochodzona przez stronę pozwaną wynikać miała z umowy zawartej w dniu 30 września 2003 r. przez pozwanego z Bankiem (...) S.A., przelanej w dniu 7 stycznia 2011 r. na rzecz strony powodowej. Na dochodzoną kwotę składać się miała należność główna w wysokości 4.867,40 zł. oraz skapitalizowane odsetki w wysokości 5.786,10 zł.

Sąd Rejonowy ustalił, że w dniu 25 września 2003 r. pomiędzy (...) Bankiem S.A. w G., a J. J. i W. J. została zawarta umowa kredytu gotówkowego. Bank udzielił kredytobiorcom kredytu gotówkowego w wysokości 5.168,73 zł. na okres od 30 września 2003 r. do 30 września 2006 r. Sąd poczynił przy tym szczegółowe ustalenia odnośnie kształtu zobowiązania kredytobiorców, w tym co do wysokości odsetek, zasad wypowiedzenia umowy i wymagalności należności kredytobiorców. Ustalił nadto, że w dniu 7 stycznia 2011 r. powód zawarł z Bankiem (...) S.A. umowę sprzedaży wierzytelności, przenoszącą na powoda wierzytelności wymienione w Załączniku nr 1 do przedmiotowej umowy. Wraz z wierzytelnościami Banku (...) S.A. na powoda przeszły wszelkie związane z nimi prawa, a w szczególności roszczenia o należne odsetki, koszty, prowizje, zwrot wydatków i inne. Jedną z nabytych wierzytelności była wierzytelność wobec J. J., wynikająca z umowy zawartej dnia 30 września 2003 r. Wysokość zobowiązania dłużnika na dzień 18 maja 2012 r. wynosiła łącznie 10.653,50 zł

Pismem z dnia 27 kwietnia 2012 r. Spółka Akcyjna (...), działająca w imieniu i na rzecz Prokura (...) wezwała pozwanego do spłaty zadłużenia w kwocie 10.716,73 zł do dnia 7 maja 2012 r., informując, że w razie braku terminowej spłaty roszczenie przekazane zostanie na drogę sądową.

W świetle tych ustaleń faktycznych Sąd Rejonowy ocenił, że powództwo zasługiwało na uwzględnienie.

Wskazał, że pozwany zakwestionował fakt zawarcia umowy kredytowej w roku 2003, stanowiącej podstawę roszczenia pozwanego. Niemniej z dowodów przedstawionych przez stronę powodową jednoznacznie wynika, że do zawarcia spornej umowy pomiędzy (...) Bankiem Spółką Akcyjną w G., a pozwanym, doszło w dniu 25 września 2003r. Zdaniem Sądu I. instancji istotne było także to, że w toku postępowania, mimo podniesienia, iż pozwany nie pamięta, aby zawierał jakąś umowę w 2003 roku, strona pozwana nie kwestionowała autentyczności samego dokumentu stwierdzającego zawarcie przedmiotowej umowy, jak i wysokości wynikających z niej należności. Sąd uznał także, że wykazano cesję wierzytelności na rzecz strony powodowej. Odnosząc się do podniesionego przez pozwanego zarzutu przedawnienia Sąd Rejonowy wskazał, że pozwany nie poparł swego twierdzenia żadnymi dowodami. W szczególności nie wykazał początku biegu terminu przedawnienia roszczenia. Z tych przyczyn Sąd Rejonowy uwzględnił powództwo. Uzasadnienie zawiera także motywy rozstrzygnięcia odsetkowego oraz w przedmiocie koszów procesu.

Powyższe rozstrzygnięcie zaskarżył pozwany, wnosząc o jego zmianę, mającą się wyrażać w oddaleniu powództwa. Skarżący wniósł także o zasądzenie na swoją rzecz zwrotu kosztów postępowania za obie instancje. Podniósł zarzuty naruszenia przez Sąd Rejonowy przepisów:

- 232 kpc poprzez przyjęcie, że pozwany nie wykazał okoliczności uprawniających do skorzystania z zarzutu przedawnienia, choć Sąd sam te okoliczności ustalił wskazując, że umowa została zawarta na okres od 30 września 2003 r. do 30 września 2006 r.,

- art. 117 § 2 kc poprzez jego niezastosowanie, mimo zaistnienia po temu podstaw, a w efekcie uwzględnienie powództwa.

W uzasadnieniu wskazano, że skoro pozwany zobowiązał się do spłaty kredytu do 30 września 2006 r., to z tą datą nastąpiła wymagalność ostatniej raty i zaczął bieg terminu przedawnienia. Wskazano także na sprzeczność argumentacji Sądu, który z jednej strony wskazywał na niewykazanie daty wymagalności roszczenia, ale z drugiej strony uwzględnił roszczenie odsetkowe. Wskazano również, że moment podniesienia przez pozwanego zarzutu przedawnienia wynikał z tego, że wcześniejsze podnoszenie tego zarzutu było bezprzedmiotowe, wobec niedostatecznego wykazania zasady żądania przez stronę powodową.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja jest zasadna.

Ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd Rejonowy nie były kwestionowane, wobec czego Sąd Okręgowy jest nimi związany. Jednocześnie ustalenia te zostały przyjęte za podstawę rozstrzygnięcia w instancji odwoławczej.

Trafnie wskazuje apelujący, że Sąd Rejonowy popadł w sprzeczność. Nie było możliwe uwzględnienie powództwa o zapłatę bez uprzedniego stwierdzenia wymagalności roszczenia. W sytuacji zaś, gdy ostatnia rata udzielonego pozwanemu kredytu była wymagalna z dniem 30 września 2006 r. należało ocenić, że trzyletni okres przedawnienia wynikający z przepisu art. 117 § 2 kc upłynął w dniu 30 września 2009 r. Okoliczność, że strona powodowa nie złożyła do akt powoływanego w postanowieniach umowy harmonogramu spłat, stanowiącego załącznik do umowy, nie może obciążać pozwanego. Treść umowy jest wystarczająca, że pełna spłata zobowiązania kredytowego powinna nastąpić do 30 września 2009 r. (przynajmniej w zakresie najpóźniej wymagalnej raty, co oznacza, że przedawnienie rat wymagalnych wcześniej rozpoczęło się przed tą datą). W przypadku gdyby wywodzić, że daty, w której miała nastąpić pełna spłata kredytu nie sposób ustalić bez odwołania się do harmonogramu spłat, konieczne byłoby przyjęcie, że wymagalność zobowiązania nie została wykazana w żadnej części.

W ocenie Sądu Okręgowego forma podniesienia zarzutu przedawnienia była wystarczająca dla przyjęcia jego skuteczności. Jest tak, gdyż treść zobowiązania pozwanego była w zasadzie niesporna. Nadmierne było oczekiwanie, że skarżący oprócz podniesienia zarzutu przedawnienia będzie w obecnej sprawie wskazywał datę początkową jego biegu. Co więcej takie wskazanie nie mogłoby zostać uznane za wiążące, gdyż w ustalonym stanie faktycznym i wobec podniesienia zarzutu prawa materialnego sądy obu instancji stosują prawo materialne z urzędu. Dodać należy, że strona powodowa nie wykazała, aby doszło do przerwania biegu przedawnienia lub nowacji zobowiązania.

Dodatkowo, poniekąd poza granicami apelacji, wskazać należy, że w sprawie nie było podstaw do przyjęcia, że powództwo zostało wykazane co do zasady. Umowa kredytowa (k. 91) została złożona do akt na zaawansowanym etapie postępowania, dopiero po powtórnym wezwaniu do zajęcia stanowiska w sprawie, pod rygorem pominięcia (pierwsze wezwanie k. 59, wezwanie powtórne 87). Wykazanie zasady powództwa ciąży na stronie powodowej od początku postępowania, a załączenia kopii umowy należało oczekiwać od pełnomocnika na etapie wnoszenia pozwu w postępowaniu elektronicznym. Dodatkowo w badanej sprawie należało uznać, że w ogóle nie zostało udowodnione zbycie wierzytelności wynikającej z umowy przez pierwotnego wierzyciela na rzecz strony powodowej. Co prawda do pozwu załączono odpis umowy sprzedaży wierzytelności, jednak w żaden sposób nie odnosi się ona do umowy, której stroną był pozwany. Ustalenie, że wierzytelność wynikająca z umowy była wymieniona w załączniku nr 1 do umowy należy zatem uznać za poczynione wyłącznie na podstawie gołosłownych twierdzeń strony powodowej. Oczywiste jest, że w sytuacji, gdy pozwany wnosił o oddalenie powództwa, nie można było uznać tej okoliczności za przyznaną, choćby milcząco, w trybie przepisu art. 230 kpc. Jedynie ubocznie można zauważyć, że strona powodowa składając wraz z pozwem umowę cesji (k. 23) część jej postanowień uczyniła nieczytelnymi, najwyraźniej przyjmując, że nie są one istotne dla rozstrzygnięcia w sprawie. Budzi jednak elementarne zastrzeżenia powoływanie się na selektywnie przytoczoną treść umowy, w celu dochodzenia swych roszczeń. Dostrzegając, że strony umowy mogą mieć interes w tym, by część postanowień umowy nie dotarła do wiadomości osób postronnych należy jednak stwierdzić, że ta forma przytaczania dowodów na poparcie swych twierdzeń w procesie uniemożliwia zapoznanie się z pełną treścią umowy, a zatem ustalenie, że umowa ta jest skuteczna.

Z tych wszystkich przyczyn dochodzone roszczenie należało uznać za przedawnione, a także za nie udowodnione. Stąd zaskarżone orzeczenie należało zmienić w ten sposób, że powództwo oddalić. Biorąc pod uwagę wynik postępowania w obu instancjach, na podstawie przepisu art. 98 § 1 kpc od strony powodowej na rzecz pozwanego zasądzono:

- tytułem zwrotu kosztów postępowania pierwszoinstancyjnego kwotę 2.417 złotych (2.400 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego i 17 zł tytułem zwrotu opłaty skarbowej od pełnomocnictwa);

- tytułem zwrotu kosztów postępowania odwoławczego 1200 złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.

Wysokość tych kwot ustalono stosownie do przepisów § 6 pkt 5 i § 12 ust. 1 pkt 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu, oraz stosownie do pkt. IV załącznika do Ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbowej Dz.U. z 2014 r. poz. 1628.

Mając na uwadze wynik postępowania, a także to, że pozwany został zwolniony od opłaty od apelacji, na podstawie przepisu art. 113 ust. 1 uksc nakazano ściągnięcie od strony powodowej na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w dla Ł. w Ł. kwoty odpowiadającej opłacie od apelacji w obecnej sprawie.