Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem Sądu Rejonowego w Kutnie z 14 lutego 2023 roku w sprawie I C 105/22 z powództwa H. F. przeciwko (...) Zakładowi (...) na (...) spółce akcyjnej w W. o podwyższenie renty:

• w punkcie 1 rentę należną powodowi od pozwanego z umowy ubezpieczenia, ostatnio podwyższoną wyrokiem Sądu Rejonowego w Kutnie z 24 czerwca 2021 roku w sprawie I C 104/21 do wysokości po 475 zł podwyższono do wysokości po 571 zł miesięcznie począwszy od 22 lutego 2022 roku;

• w punkcie 2 ­­­oddalono powództwo w pozostałej części;

• w puncie 3 nie obciążono powoda obowiązkiem zwrotu kosztów procesu na rzecz pozwanego;

• w punkcie 4 nakazano pobrać na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Kutnie od pozwanego 100 zł tytułem zwrotu nieuiszczonych kosztów sądowych od uwzględnionego powództwa;

• w punkcie 5 stwierdzono, że nieuiszczone koszty sądowe od oddalonego powództwa ponosi Skarb Państwa.

Apelację od omówionego wyżej wyroku w zakresie oddalającym roszczenie wywiódł pozwany, działając osobiście. Nie ma ona z tego powodu klasycznej postaci, niemniej da się ustalić iż w apelacji zarzucono – wbrew użytej terminologii – naruszenie wyłącznie prawa materialnego w postaci art. 358 § 3 k.c., przy czym przyjęto iż Autorowi apelacji chodziło o art. 358 ¹ § 3 k.c., w dwóch aspektach:

• przez uwzględnienie jako punktu odniesienia do waloryzacji, przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w kwocie netto, a nie brutto (zarzut I);

• przez pominięcie zawartego w treści polisy podwyższania corocznie renty o 2 % (zarzut II).

Z tych względów wniesiono o zmianę zaskarżonego wyroku przez podwyższenie renty do 1.172 zł począwszy od dnia wniesienia pozwu.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje.

Apelacja okazała się bezzasadną.

Należy zauważyć na wstępie, że sprawa była rozpoznawana w postępowaniu uproszczonym. Oznacza to w konsekwencji, że postępowanie apelacyjne nie opiera się na modelu apelacji pełnej, lecz ograniczonej. Apelacja ograniczona wiąże Sąd II instancji, a zakres kompetencji kontrolnych jest zredukowany do tego, co w apelacji zarzuci skarżący. Innymi słowy, rozpoznając apelację w postępowaniu uproszczonym, Sąd odwoławczy jest związany podniesionymi w tej apelacji zarzutami naruszenia zarówno prawa procesowego, jak i materialnego ¹.

Nadto w postępowaniu uproszczonym, jeżeli Sąd II instancji nie przeprowadził postępowania dowodowego, uzasadnienie wyroku powinno zawierać jedynie wyjaśnienie podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem przepisów prawa (art. 505 ¹³ § 2 k.p.c.), przy czym owo wyjaśnienie powinno objąć ocenę poszczególnych zarzutów apelacyjnych, a poza tym może ograniczyć się do stwierdzenia, że Sąd II instancji przyjął za własne oceny Sądu I instancji (art. 387 § 2 ¹ pkt 2 k.p.c.).

Wobec braku zarzutów naruszenia prawa procesowego, w szczególności dowodowego, ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd I instancji należy uznać za prawidłowe, ponieważ mieszczą się w granicach swobodnej – w przeciwieństwie do dowolnej – oceny przeprowadzonych dowodów jako spójne, logicznie powiązane z materiałem dowodowym, niebudzące wątpliwości w świetle życiowego doświadczenia oraz zupełne z punktu widzenia zakresu ustaleń niezbędnego do prawidłowego rozstrzygnięcia. W konsekwencji Sąd Okręgowy przyjmuje owe ustalenia Sądu Rejonowego w całości za własne.

Przy tak poczynionych ustaleniach faktycznych, przystąpić należało do oceny zarzutów naruszenia prawa materialnego.

Zarzut I nie jest zasadny. Sąd I instancji prawidłowo przyjął, że poszukiwanie wysokości zwaloryzowanego świadczenia powiązać należy z wynagrodzeniem miesięcznym w wersji netto. Tak zwane ubruttowienie wynagrodzeń, to jest ich podwyższenie o wartość zaliczki na podatek od osób fizycznych oraz następnie składek ubezpieczeniowych, wiązało się z wprowadzeniem do polskiego systemu podatkowego najpierw podatku dochodowego od osób fizycznych, zaś następnie systemu ubezpieczeń społecznych oraz ubezpieczenia zdrowotnego. Czynniki te nie występowały w okresie zawarcia przedmiotowej umowy renty odroczonej. Skoro zatem prawidłowo ustalono, że wysokość umówionej renty wynosiła około 11,6 % ówczesnego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, tedy prawidłowym jest odniesienie tej ostatniej wielkości również do przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, w wysokości nie uwzględniającej rzeczonych: zaliczki i składek. Taką wielkością jest tak zwane wynagrodzenie netto. Zarzut I jest bezzasadny.

Zarzut II odwołuje się do treści polisy. Należy jednak zauważyć, że renta wypłacana powodowi bezpośrednio przed wytoczeniem powództwa, była już wielokrotnie waloryzowana. Waloryzacja sądowa nie jest prostym zabiegiem matematycznym, lecz określeniem na nowo wysokości świadczenia zobowiązanego względem uprawnionego. Orzeczenie waloryzujące ma charakter konstytutywny: kształtuje ono na nowo świadczenie umowne tak, by spełniało ono kryteria – w stosunkach jak obecnie badany – ekonomicznej ekwiwalentności. Jednocześnie w okolicznościach sprawy należało odnieść się do świadczenia pobieranego bezpośrednio przed wytoczeniem powództwa, a więc w kształcie już bez wskazywanego przez powoda dorocznego podwyższania o 2 %. Nie sposób również nie dostrzec, że Sąd Rejonowy przerzucił na pozwanego całość ekonomicznego ciężaru utraty wartości pieniądza od 2021 roku, gdyż oparł się na parytecie 11,6 %, w żaden sposób go nie zmniejszając. W tej sytuacji nie uwzględnienie owych 2 % corocznego podwyższania składki, nawet gdyby uznawać to postanowienie umowne za obowiązujące nawet mimo dokonania – kilkukrotnego – waloryzacji sądowej przedmiotowego świadczenia, pozwala jednak na przyjęcie, że Sąd I instancji uwzględnił również interes drugiej strony stosunku zobowiązaniowego, do czego był zobowiązany; jako takie musiałoby się ostać. W tej sytuacji zarzut II również nie mógł doprowadzić do zmiany zaskarżonego wyroku.

Tym samym wskazać należy, że Sąd II instancji przyjął za własne oceny Sądu I instancji.

Z tych wszystkich względów, a nadto wobec braku okoliczności skutkujących nieważnością postępowania, które winny być brane pod uwagę z urzędu, uznając zaskarżone orzeczenie za prawidłowe, apelację powoda oddalono jako bezzasadną (art. 385 k.p.c.).

Pozwany nie wniósł odpowiedzi na apelację, zatem brak było kosztów postępowania apelacyjnego, o których należałoby orzec.

1 Por. np.: M. M. (red.): Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz aktualizowany. Tom II. Art. 478-1217 , W. K. Polska 2021 [el.], teza 5 do art. 505 ⁹.

–Strona z –