Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 26 kwietnia 2022 r., Sąd Rejonowy dla Łodzi – Widzewa w Łodzi w sprawie o sygn. akt II C 1785/20, z powództwa z powództwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P. przeciwko (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W. o zapłatę:

⚫

w punkcie pierwszym zasądził od (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P. kwotę 12 177 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 5 maja 2020 roku do dnia zapłaty;

⚫

w punkcie drugim zasądził od (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P. kwotę 4 367 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, z ustawowymi odsetkami za opóźnienie za okres od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.

Apelację od powyższego wyroku wniósł pozwany, zaskarżając wydane rozstrzygnięcie w całości, zarzucając zaskarżonemu orzeczeniu:

1.  naruszenie art. 6 k.c., poprzez błędne uznanie, że strona pozwana nie udowodniła, że przedstawiła poszkodowanemu ofertę najmu pojazdu zastępczego i poinformowała poszkodowanego o akceptowanych przez nią stawkach najmu oraz skutkach wynajęcia pojazdu zastępczego od innego podmiotu, a także że istniała realna możliwość wynajęcia pojazdu zastępczego po wskazanej przez pozwaną stawce, w sytuacji, gdy do akt sprawy złożono dokumenty, w szczególności wydruk wiadomość mailowej z dnia 30 lipca 2019 r. oraz wydruk wiadomości sms z dnia 30 lipca 2019 r., z który bezsprzecznie wynika, że poszkodowany taką propozycję otrzymał;

2.  naruszenie art. 233 §1 k.p.c. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów i uczynienie jej dowolną, a w konsekwencji wyprowadzenie wniosków sprzecznych z zebranym w sprawie materiałem dowodowym, tj. poprzez przyjęcie, że poszkodowanemu nie została skutecznie złożona propozycja zorganizowania pojazdu zastępczego, podczas gdy:

a.  świadek J. K., który zgłaszał szkodę w imieniu poszkodowanego poprzez internetowy formularz na stronie pozwanego, na druku zgłoszenia szkody podał adres mailowy slawomirklimkiewiz61@wp.pl oraz numer telefonu + (...) do kontaktu, co potwierdził na rozprawie w dniu 5 kwietnia 2022 r., a więc miał świadomość, że komunikacja z ubezpieczycielem będzie się obywała również drogą mailową;

b.  z wydruku wiadomość mailowej z dnia 30 lipca 2019 r. oraz wydruk wiadomości sms z dnia 30 lipca 2019 r., wynika, że na adres mailowy oraz numer telefonu wskazany do kontaktu z ubezpieczycielem, przesłano poszkodowanemu propozycje najmu pojazdu zastępczego za pośrednictwem pozwanego;

c.  świadek J. K. na rozprawie w dniu 5 kwietnia 2022 r. potwierdził, że otrzymywał wiadomości mailowe od pozwanego na podany podczas zgłoszenia szkody mail: slawomirklimkiewiz61@wp.pl.;

co miało wpływ na treść orzeczenia poprzez uznanie, iż w okolicznościach niniejszej sprawy nie jest uzasadnione przyjęcie dobowej stawki najmu pojazdu zastępczego oferowanej przez wypożyczalnię współpracującą z pozwanym.

3.  naruszenie art. 233 § 1 k.p.c. poprzez błędną ocenę materiału dowodowego polegająca na uznaniu za wiarygodne zeznań świadka J. K., skutkujące przyjęciem, że pozwany nie złożył poszkodowanemu skutecznie propozycji najmu, podczas gdy zeznania tego świadka są nielogiczne i wewnętrznie sprzecznie, świadek z jednej strony twierdzi bowiem, że nie pamięta czy otrzymywał ofertę najmu pojazdu zastępczego od pozwanego, a z drugiej pamięta, że na podanego maila otrzymywał inne dokumenty takie jak potwierdzenie zgłoszenia szkody, czy decyzję o wypłacie, treść zeznań świadka nie koresponduje również z pozostałym materiałem dowodowym tj. z dokumentami w postaci wydruku wiadomości mail z dni 30 lipca 2019 r. oraz wydruku wiadomości sms z dnia 30 lipca 2019 r. wynika, że taka propozycja została skierowana do poszkodowanego na adres mail i numer telefonu wskazany podczas zgłoszenia szkody, jako adres mail i numer telefonu do kontaktu;

4.  naruszenie art. 233 § 1 k.p.c. poprzez błędną ocenę materiału dowodowego niezgodną z zasadami logiki i doświadczenia życiowego i przyjęcie, że pozwany odpowiada także za koszt najmu pojazdu zastępczego w kwocie przyjętej przez powoda, tj. 430,50 brutto za dobę w sytuacji, gdy:

a.  pozwany skutecznie zaoferował poszkodowanemu możliwość skorzystania z pojazdu zastępczego bezpłatnie, oferta ta była wiążąca, zawierała wszystkie elementy przedmiotowo istotne i miała na celu doprowadzenie do faktycznego bezpłatnego udostępnienia pojazdu zastępczego poszkodowanemu;

b.  pozwany poinformował poszkodowanego, że w przypadku skorzystania z usług podmiotu zewnętrznego dobowa stawka za najem zostanie zweryfikowana do stawki 170 zł netto/doba, tj. kosztu ponoszonego przez pozwanego za najem pojazdu zastępczego w przypadku skorzystania ze złożonej przez niego oferty;

c.  poszkodowany wybrał najem pojazdu zastępczego, wykraczający poza maksymalną dzienną stawkę najmu akceptowaną przez pozwanego, co było ekonomicznie nieuzasadnione i nosi znamiona przyczynienia się do powiększenia rozmiarów szkody, a co z kolei nie powinno obciążać strony pozwanej;

d.  czym innym jest stosunek kontraktowy pomiędzy poszkodowanym, a powodem, gdzie strony mogą ustalić dowolnie wysoką stawkę za dzień najmu na dowolnych jego warunkach, czym innym zaś zobowiązanie wynikające z deliktu pomiędzy poszkodowanym a pozwanym, gdzie o zasadności stawki za najem decyduje art.

5.  naruszenie art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 6 k.c. poprzez błędną i zupełnie dowolną ocenę materiału dowodowego, niezgodną z zasadami logiki i doświadczenia życiowego polegającą na uznaniu, że pozwany nie udowodnił, że złożona przez niego propozycja wykraczała poza zwykły, informacyjny charakter oraz że stanowiła ofertę w rozumieniu art. 66 § 1 k.c. przy jednoczesnym zupełnym pominięciu, że:

a.  pozwany współpracuje z kilkudziesięcioma podmiotami w zakresie najmu pojazdu zastępczego i dopiero w przypadku zgłoszenia skonkretyzowanego zapotrzebowania na pojazd zastępczy weryfikuje dostępność pojazdów u swoich usługodawców i to oni umowę najmu przekazują poszkodowanemu jako „skrojoną” pod niego ofertę;

b.  pozwany nie jest stroną takiej umowy, a są nimi usługodawca (wynajmujący) i poszkodowany (najemca) i nie dysponuje wzorami takich umów;

c.  pozwany nie miał możliwości przygotowania dla poszkodowanego szczegółowej oferty najmu, albowiem poszkodowany nie był w ogóle zainteresowany najmem pojazdu zastępczego za pośrednictwem pozwanego;

6.  naruszenie art. 66 k.c. w zw. z art. 16 ust. 1 pkt 2 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, poprzez przyjęcie, że możliwość powołania się na niewywiązanie się przez poszkodowanego z obowiązku minimalizacji szkody jest uzależnione od przedstawienia mu przez pozwanego „konkretnej oferty wynajmu”, podczas gdy są to dwie niezależne od siebie normy, ponadto propozycja bezpłatnego udostępnienia pojazdu zastępczego złożona przez pozwanego za pośrednictwem wiadomości mail i sms była wiążąca, zawierała wszystkie elementy przedmiotowo istotne miała na celu doprowadzenie do faktycznego udostępnienia pojazdu zastępczego;

7.  naruszenie art. 361 § 1 k.c. poprzez jego błędne zastosowanie oraz art. 362 k.c. i art. 16 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych w związku z art. 354 § 2 k.c. poprzez ich niezastosowanie i przyjęcie, że żądanie powoda dochodzone pozwem w zakresie kosztów najmu pojazdu zastępczego stanowi normalne następstwo zdarzenia z dnia 25 lipca 2019 r., w sytuacji gdy:

a.  poszkodowany miał możliwość bezpłatnego skorzystania z pojazdu zastępczegc zaoferowanego przez pozwanego oraz został poinformowany o przyjętej pozwanego maksymalnej stawce za najem pojazdu zastępczego (adekwatnej dc kosztu, który w przypadku skorzystania z jego oferty poniósłby pozwany przypadku, gdyby chciał skorzystać z najmu wybierając jedną z wypożyczalni działających na rynku;

b.  oferta pozwanego polegająca na bezpłatnym udostępnieniu pojazdu zastępczego nie powodowała dodatkowych kosztów po stronie zobowiązanego do naprawienia szkody, a jednocześnie odpowiadała potrzebom poszkodowanego w związku z czasowym brakiem możliwości korzystania z własnego pojazdu;

W związku z podniesionymi zarzutami, pozwany wniósł o zmianę wyroku w zaskarżonej części poprzez oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania za I instancję, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania w II instancji, w tym kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych wraz z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia, w którym je zasądzono, do dnia zapłaty. Ewentualnie o uchylenie wyroku w zaskarżonej części oraz przekazanie sprawy Sądowi I Instancji do ponownego rozpoznania, w tym także w zakresie rozstrzygnięcia o kosztach postępowania za obie instancje.

W odpowiedzi na apelację, powód wnosił o oddalenie apelacji strony pozwanej w całości oraz o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie zasługuje na uwzględnienie.

W pierwszej kolejności należy wskazać, że w sprawie znajduje zastosowanie art. 387 § 2 ¹ k.p.c. w zakresie elementów uzasadnienia wyroku sądu drugiej instancji. Sąd Okręgowy nie zmieniał ani nie uzupełniał ustaleń faktycznych sądu pierwszej instancji, wobec tego należy podnieść, że sąd drugiej instancji przyjął za własne ustalenia Sądu Rejonowego. Także w zakresie oceny prawnej, Sąd Okręgowy przyjął za własne wszystkie oceny sądu pierwszej instancji, w pełni je podzielając.

Na wstępie należy odnieść się do przywołanego w zarzutach naruszenia art. 6 k.c. Powołany przepis tj. art. 6 k.c. statuuje jedynie zasadę rozkładu ciężaru dowodu w procesie, a nie kwestie związane z oceną, czy strona zaoferowała materiał dowodowy umożliwiający wykazanie okoliczności ją obciążających, z których wywodzi korzystne dla siebie skutki prawne. Sformułowana w przywołanym przepisie reguła rozkładu ciężaru dowodu w sporze cywilnoprawnym ma na celu wyłącznie wskazanie, kogo obciążają skutki niepowodzenia procesu dowodzenia. O tym zaś, co strona powinna udowodnić w konkretnym procesie decydują przede wszystkim: przedmiot sporu, prawo materialne regulujące określone stosunki prawne i prawo procesowe normujące zasady postępowania dowodowego (vide: wyrok SA w Warszawie z 22.01.2020 r., I ACa 295/19, LEX nr 2825703). W zgłoszonym zarzucie powyższych kwestii zaś skarżący nie kwestionował de facto analizując dowody, które miałyby świadczyć o wykazaniu przez pozwanego okoliczności go obciążających – tj. związanych z przedłożeniem poszkodowanemu oferty najmu pojazdu zastępczego i poinformowania go o akceptowanych przez zakład ubezpieczeń stawkach najmu w wiadomości sms i e-mail z 30 lipca 2019 roku. Jednakże kwestie związane z udowodnieniem okoliczności, oceną przedłożonych przez pozwanego dowodów nie mają żadnego związku z zasadę rozkładu ciężaru dowodowego, ale z oceną zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, co regulują przepisy art. 227-234 k.p.c. Ciężar rozkładu dowodu został w przedmiotowej sprawie prawidłowo zdefiniowany – wykazanie przez pozwanego złożenia poszkodowanemu oferty bezgotówkowego najmu pojazdu zastępczego prowadziło bowiem do ograniczenia jego odpowiedzialności na skutek zgłoszonego zarzutu naruszenia obowiązku minimalizacji szkody przez poszkodowanego, a w konsekwencji przyczynienia się do zwiększenia jej rozmiaru, było więc dla pozwanego korzystne – co wprost Sąd I instancji wskazał w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku (str. 12 uzasadnienia). Tym samym zarzut naruszenia art. 6 k.c. należy uznać za bezzasadny.

Także zarzuty naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. są bezzasadne. Należy podnieść, że Sąd pierwszej instancji prawidłowo i szczegółowo ustalił stan faktyczny sprawy. Przeprowadzono prawidłowo postępowanie dowodowe, na podstawie którego dokonano istotnych do rozstrzygnięcia sprawy ustaleń. Ustalenia te Sąd Okręgowy uznaje za prawidłowe
i przyjmuje za własne. Stosownie do art. 233 § 1 k.p.c., sąd ma swobodę w ocenie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego. Jeżeli z określonego materiału dowodowego sąd wyprowadza wnioski logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym, to ocena sądu nie narusza reguł swobodnej oceny dowodów i musi się ostać, chociażby w równym stopniu na podstawie tego samego materiału dowodowego udałoby się wysnuć wnioski odmienne (zob. postanowienie SN z dnia 10 stycznia 2002 roku, II CKN 572/99; wyrok SN z dnia 27 września 2002 roku, II CKN 817/00). Skuteczne podniesienie zarzutu naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. wymaga wskazania dowodów, które sąd wadliwie ocenił lub pominął, wykazania przyczyn, które dyskwalifikują postępowanie sądu w zakresie ustaleń, oznaczenia, jakie kryteria oceny sąd naruszył, a nadto wyjaśnienia dlaczego zarzucane uchybienie mogło mieć wpływ na ostateczne rozstrzygnięcie (zob. m.in. postanowienie Sądu Najwyższego z 23 stycznia 2001 r., IV CKN 970/00; wyrok z 6 lipca 2005 r., III CK 3/05). Tych wymogów sformułowany w apelacji zarzut naruszenia art. 233 § k.p.c. nie spełnia. Skarżący prezentuje w apelacji jedynie subiektywną ocenę materiału dowodowego, nie wykazując błędów Sądu pierwszej instancji, jakie miałby popełnić stosując art. 233 § 1 k.p.c. W tym kontekście trzeba przywołać trafne, utrwalone stanowisko przyjęte w orzecznictwie, zgodnie z którym nie jest wystarczające przekonanie strony o innej niż przyjął sąd wadze (doniosłości) poszczególnych dowodów i ich odmiennej ocenie niż ocena sądu, zaś postawienie zarzutu naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. nie może polegać na zaprezentowaniu ustalonego przez siebie, na podstawie własnej oceny dowodów, stanu faktycznego, (zob. m.in. wyrok SA
w P. z 29 grudnia 2020 r., I ACa 582/19).

Sąd I instancji dokonał ustaleń stanu faktycznego na podstawie materiału dowodowego zebranego w sprawie, przy czym w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku wskazał dowody, na podstawie których te ustalenia poczynił. Ocena materiału dowodowego dokonana przez Sąd I instancji jest swobodna, z pewnością nie jest to ocena dowolna i jako taka nie narusza granic wytyczonych dyspozycją art. 233 § 1 k.p.c. Ocena dowodów dokonana przez Sąd I instancji jest spójna, logiczna i konsekwentna, nie jest sprzeczna z zasadami logicznego rozumowania, czy też doświadczenia życiowego. Dotyczy to w szczególności tych dowodów oraz ustaleń faktycznych, które prowadziły do wniosku, iż poszkodowany nie otrzymał w dniu 30 lipca 2019 roku oferty bezgotówkowego najmu pojazdu zastępczego od pozwanego. Sąd Okręgowy w pełni zgadza się z wnioskami Sądu Rejonowego odnośnie oceny przedłożonych przez pozwanego wydruków dwóch tabel z informacjami o wysłaniu w dniu 30 lipca 2019 roku wiadomości sms i wiadomości e-mail do poszkodowanego. Powyższe tabele zostały bowiem wygenerowane przez pozwanego – nie są one obrazem czynności dokonywanych w programach służących wysyłaniu korespondencji, nie mogą więc stanowić dowodu na wysłanie informacji w nich zawartych poszkodowanemu, jeśli powód im przeczył, a poszkodowany nie potwierdził ich otrzymania. Pozwany zaś nie zaproponował jakiegokolwiek dowodu weryfikującego dane zawarte w wydrukach tabel z informacją o treści sms i email, które miały zostać wysłane w dniu 30 lipca 2019 roku, nie wyjaśnił, dlaczego nie przedłożył dokumentów zawierających dokładną godzinę nadania tych wiadomości, dlaczego w przedłożonych wydrukach jest wyłącznie informacja o dacie stworzeniu pliku i jedynie adnotacja o jego automatycznym wysłaniu. Należy zaś podkreślić, iż w korespondencji czy to poczty elektronicznej, czy też sms, data wysłania wiadomości uwzględniająca dokładny czas nadania generowana jest automatycznie, jej brak w przedłożonej informacji podważa więc wiarygodność informacji o jej automatycznym przesłaniu, na co zresztą zwrócił uwagę powód w piśmie z dnia 26 maja 2021 roku kwestionując źródło pochodzenia tych wydruków. Pomimo tego pozwany ani nie przedłożył dowodu nadania tych wiadomości ani nie wykazał, iż niniejsze tabele takim dowodem są np. poprzez wyjaśnienie okoliczności związanych z wytworzeniem tych zapisów i ich powiązania z systemem służącym do przesyłania wiadomości – z treści przedłożonych wydruków nie wynika bowiem źródło ich pochodzenia (brak informacji w jakim systemie były zawarte), a pozwany za pomocą innych dowodów, chociażby zeznań świadków, nie wyjaśnił okoliczności wytworzenia tych dokumentów, wiarygodności tak przygotowanych informacji w postaci zapisu komputerowego. Zasadnie więc Sąd I instancji odmówił dania wiary powyższym dowodom i nie oparł na nich swoich ustaleń.

Uwzględniając powyższe brak jest też podstaw do kwestionowania zeznań J. K. w zakresie nie przesłania mu przez zakład ubezpieczeń oferty najmu pojazdu zastępczego, jeśli pozwany nie wykazał, aby tą ofertę w ogóle wysłał, czy też czynienia dalszych rozważań co do realności oferty, której złożenie nie zostało wykazane. Już tylko na marginesie należy zauważyć, iż Sąd Rejonowy zasadnie zwrócił też uwagę na niewykazanie przez pozwanego stawki, jaką ponosiłby on przy bezgotówkowym najmie pojazdu zastępczego (str. 12 uzasadnienia) w firmie z nim współpracującej - tym zakresie pozwany, poza twierdzeniami wynikającymi z nieprzesłanej poszkodowanemu informacji, nie przedłożył jakichkolwiek dowodów wskazujących, iż jest to kwota 170 zł. Powyższa okoliczność nie mogła zaś zostać uznana za przyznaną, gdyż powód wprost jej zaprzeczył w piśmie z dnia 26 maja 2021 roku (str. 4 pisma).

Sąd Okręgowy nie dostrzega też naruszenia przepisu art. 233 § 1 k.p.c. odnośnie przyjęcia, iż pozwany odpowiada za koszt najmu pojazdu zastępczego w kwocie przyjętej przez powoda. Podnoszona przez skarżącego kwestia zakresu odpowiedzialności pozwanego związana jest bowiem już z oceną ustalonych okoliczności, a więc z nadaniem znaczenia ustalonym faktom. Nadanie natomiast określonego znaczenia ustalonym faktom, dokonanie oceny tych okoliczności bądź pominięcie ich jako nieistotnych na etapie rozstrzygania sprawy odnosi się już do przyporządkowania (podciągnięcia) stanu faktycznego pod ogólną normę (regułę) prawną czyli subsumpcji określonej normy prawnej tj. stosowania prawa materialnego i nie ma żadnego związku ze stosowaniem do oceny wiarygodności i mocy dowodów (w kontekście dokonywanych ustaleń faktycznych) w/w przepisów. Wnioski wyciągnięte ze wskazanych ustaleń i kwestionowane przez skarżącego podlegają więc ocenie w kontekście zgłoszonych zarzutów naruszenia przepisów prawa materialnego, zarzut naruszenia art. 233 § 1 k.p.c., należy uznać za bezzasadny.

W przedmiotowej sprawie Sąd I instancji prawidłowo zastosował również przepisy prawa materialnego. Podniesione przez stronę pozwaną zarzuty naruszenia prawa materialnego zmierzały do wykazania naruszenia przez poszkodowanego obowiązku minimalizacji szkody, a w konsekwencji przyczyniania się do zwiększenia jej rozmiaru. Zarzuty te opierała na fakcie nieskorzystania z propozycji wynajmu pojazdu zastępczego od podmiotu współpracującego z ubezpieczycielem po akceptowanych przez niego stawkach, a więc zaniechania czynności mogących ograniczyć zakres odpowiedzialności odszkodowawczej strony pozwanej. Ubezpieczyciel sprawcy szkody powoływał się na poinformowanie poszkodowanego za pośrednictwem powoda o możliwości zorganizowania przez niego najmu pojazdu zastępczego, jak również o akceptowanej dobowej stawce najmu pojazdu zastępczego w przypadku jego organizacji przez poszkodowanego we własnym zakresie. Okoliczności wskazanych wyżej pozwana jednak nie wykazała, co czyni bezprzedmiotowym analizowanie treści przedkładanych przez nią informacji pod kątem art. 66 § 1 k.c. Zresztą zdaniem Sądu Okręgowego nie byłoby to konieczne w sytuacji wykazania, iż informacja o bezgotówkowej możliwości najmu pojazdu zastępczego została doręczona poszkodowanemu. W ramach bowiem ciążącego na poszkodowanym obowiązku minimalizacji szkody i współdziałania z dłużnikiem (ubezpieczycielem) mieści się obowiązek niezwłocznego zasięgnięcia informacji co do tego, czy ubezpieczyciel może zaproponować poszkodowanemu pojazd zastępczy równorzędny uszkodzonemu (zniszczonemu), a powyższa informacja obowiązek ten by materializowała (vide: uchwała SN z 24.08.2017 r., III CZP 20/17, OSNC 2018, nr 6, poz. 56) – tym samym już sam brak aktywności poszkodowanego w zasięgnięciu dalszych informacji mógłby być poczytywany za naruszenie w/w obowiązku minimalizacji szkody, o ile pozwany wykazałby, iż zawiadomił poszkodowanego o możliwości bezgotówkowego najmu pojazdu równorzędnego od uszkodzonego.

Odnosząc się zaś do pozostałych zarzutów prawa materialnego należy wskazać, iż dla ustalenia przyczynienia się poszkodowanego do zwiększenia wartości szkody, o którym mowa w art. 362 k.c., konieczna jest możliwość przypisania mu obiektywnie nieprawidłowego zachowania, czyli takiego, które charakteryzuje się nagannością lub wadliwością. Przyczynienie się do szkody występuje, gdy w wyniku badania stanu faktycznego sprawy dojść trzeba do wniosku, że bez udziału poszkodowanego szkoda hipotetycznie nie powstałaby lub nie przybrałaby rozmiarów, które ostatecznie w rzeczywistości osiągnęła (wyrok SN z 7.05.2010 r., III CSK 229/09, LEX nr 602264). Z kolei obowiązek współdziałania wierzyciela w wykonaniu zobowiązania określony w art. 354 § 2 k.c. odnosi się do normalnych czynności, których wykonania można zasadnie oczekiwać od wierzyciela w toku postępowania. Obowiązek przeciwdziałania powiększaniu szkody wynika także z art. 826 § 1 k.c., który stanowi, że w razie zajścia wypadku ubezpieczający obowiązany jest użyć dostępnych mu środków w celu ratowania przedmiotu ubezpieczenia oraz zapobieżenia szkodzie lub zmniejszenia jej rozmiarów. Potwierdzeniem tego jest również art. 16 ust.1 pkt 2 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz.U. z 2023 r, poz. 2500 - t.j. zwaną dalej u.u.o.) nakładający obowiązek na osobę uczestniczącą w zdarzeniu objętym ubezpieczeniem obowiązkowym zapobieżenia, w miarę możliwości, zwiększeniu się szkody.

W świetle powyższych regulacji, których naruszenie w zakresie art. 361 § 1 k.c., art. 362 k.c., 354 § 2 k.c. i art. 16 u.u.o. podniósł skarżący, nie ulega wątpliwości, że strony stosunku zobowiązaniowego wynikającego z odpowiedzialności odszkodowawczej ubezpieczyciela mają obowiązek współdziałania, zaś na poszkodowanym na ciąży prawny obowiązek minimalizacji szkody. Wobec powyższego, powinnością poszkodowanego jest takie postępowanie na etapie likwidacji szkody, które nie będzie prowadziło do bezzasadnego zwiększania rozmiaru szkody. Jeżeli zaś poszkodowany ma możliwość podjęcia działań, które mogą ograniczyć zakres świadczenia odszkodowawczego ubezpieczyciela to bierność poszkodowanego w tym zakresie nie może zwiększać odszkodowania należnego od ubezpieczyciela zobowiązanego do naprawienia szkody. W tym przypadku działania (zaniechania) poszkodowanego prowadzą do przerwania związku przyczynowego (uchwała SN z 15.02.2019 r., III CZP 84/18, OSNC 2020, nr 1, poz. 6). Poszkodowany, realizując swoje uprawnienia, powinien więc dołożyć należytej staranności, innymi słowy: działać tak jak jest to ogólnie wymagane w stosunkach danego rodzaju (art. 354 § 1 k.c. i art. 355 § 1 k.c.), przy czym wykazanie tych okoliczności obciążało w niniejszej sprawie pozwanego ubezpieczyciela, skoro chodziło o zmniejszenie zakresu jego odpowiedzialności.

Jak jednak zostało wskazane wyżej pozwany obowiązkowi temu nie sprostał. Sąd Okręgowy w pełni zgadza się ze stanowiskiem Sądu Rejonowego, iż nie zostało udowodnione, aby poszkodowanemu została przesłana informacja o możliwości zorganizowania najmu pojazdu zastępczego przez zakład ubezpieczeń. Brak jest więc podstaw do konstatacji, iż miał on możliwość podjęcia działań, które mogły ograniczyć zakres świadczenia odszkodowawczego ubezpieczyciela, jeśli nie otrzymał od zakładu ubezpieczeń informacji o możliwości najmu pojazdu zastępczego. Dowody zgromadzone w niniejszej sprawie nie wskazują też, iż podjęcie tych działań realnie doprowadziłoby do zmniejszenia szkody, gdyż nie zostało udowodnione, o ile niższe byłyby koszty najmu pojazdu zastępczego w firmie współpracującej z pozwanym – na powyższą okoliczność, poza twierdzeniami, którym powód zaprzeczył, pozwany nie przedłożył jakichkolwiek dowodów. Innymi słowy pozwany nie wykazał też, iż nawet w przypadku skorzystania z pojazdu zastępczego oferowanego przez firmę współpracującą z pozwanym szkoda uległaby zmniejszeniu.

Podsumowując stwierdzić więc należy, iż wywiedziona przez pozwanego apelacja nie zawierała zarzutów, mogących podważyć rozstrzygnięcie Sądu Rejonowego, w związku z czym, jako bezzasadna, podlegała oddaleniu na podstawie art. 385 k.p.c.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. i art. 391 § 1 k.p.c. w związku z § 2 pkt 5 i § 10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych z dnia 22 października 2015 roku (Dz. U. 2018 poz. 265). Na koszty te złożyła się kwota 1800 złotych tytułem kosztów zastępstwa procesowego powoda w postępowaniu apelacyjnym.

Rozstrzygnięcie zawarte w pkt 3 Sąd Okręgowy oparł o treść art. 80 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych mając na względzie, iż opłata uiszczona przez pozwanego od apelacji powyżej kwoty 650 zł, tj. w wysokości 100 zł nie była należna (kwit k. 158) – na poczet ustalonej opłaty od apelacji podlegała bowiem zaliczeniu uiszczona wcześniej opłata od wniosku o uzasadnienie w kwocie 100 zł (kwit k. 132).