Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 28 marca 2019 r. Sąd Rejonowy w Pabianicach w sprawie sygn. akt I C 797/17 z powództwa D. F. przeciwko (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W. o zapłatę:

1.  zasądził od (...) S.A. z siedzibą w W. na rzecz D. F. kwotę 10.000 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 9 czerwca 2017 r. do dnia zapłaty oraz kwotę 3.117 zł tytułem kosztów procesu,

2.  wydatki Skarbu Państwa ustalił na kwotę 1.340,41 zł i na poczet nich zaliczył zaliczkę w kwocie 800 zł uiszczoną przez powódkę 14 lutego 2018 r. pozycja 500027240510,

3.  nakazuje pobrać od (...) S.A. z siedzibą w W. na rzecz Skarbu Państwa Sądu Rejonowego w Pabianicach kwoty 540,41 zł tytułem nieuiszczonych wydatków.

Apelację od powyższego wyroku wniósł pozwany, zaskarżając wydane orzeczenie w części, tj. w punkcie 1, co do kwoty 5.000 zł w zakresie zasądzającym na rzecz powódki D. F. zadośćuczynienie za doznaną krzywdę wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 9 czerwca 2017 r. do dnia zapłaty oraz co do kwoty 3.117 zł zasądzonej od pozwanej na rzecz powódki tytułem kosztów procesu, oraz w punkcie 3 w całości.

Pozwany wydanemu rozstrzygnięciu zarzucił:

1.  naruszenie przepisu postępowania mające wpływ na treść rozstrzygnięcia tj. art. 233 § 1 k.p.c., poprzez dokonanie dowolnej oceny materiału dowodowego przejawiającej się w jego błędnej ocenie polegającej na uznaniu, że zasądzenie na rzecz powódki kwoty 10.000 zł tytułem zadośćuczynienia jest w realiach niniejszej sprawy adekwatne do rozmiaru krzywdy doznanej przez powoda w wyniku zdarzenia z dnia 3 marca 2016 r., podczas gdy:

a.  biegły z zakresu psychiatrii stwierdziła u powódki wyłącznie długotrwały uszczerbek na zdrowiu w wysokości zaledwie 5% oraz wskazał, że obecnie powódka nie doznaje cierpień psychicznych w związku ze zdarzeniem, gdyż powódka normalnie funkcjonuje, a jej rokowania na przyszłość są dobre;

b.  zgłaszany przez powódkę lęk przed jazdą samochodem został ustalony wyłącznie na podstawie subiektywnych odczuć i twierdzeń powódki;

c.  zakres cierpień po zdarzeniu nie powodował wyłączenia powódki z realizacji codziennych obowiązków (podjęcie pracy zarobkowej, praca w domu);

d.  po zdarzeniu psycholog, do którego powódka uczęszczała jedynie zapisał jej leki, nie stwierdzając konieczności korzystania z terapii, co więcej powódka nie załączyła do pozwu jakichkolwiek faktur potwierdzających zakup tych leków;

e.  powódka powróciła do jazdy samochodem;

f.  powódka po zdarzeniu nie chciała jechać do szpitala, co wskazuje, że w wyniku zdarzenia nie doznała jakichkolwiek urazów fizycznych;

2.  dokonanie dowolnej oceny materiału dowodowego przejawiającej się w nienadaniu właściwego znaczenia ustaleniom biegłego psychiatry w zakresie długości cierpień psychicznych doznanych przez powódkę w wyniku zdarzenia, podczas gdy biegły stwierdził, że:

a.  przez okres 1 miesiąca od dnia zdarzenia zakres cierpień psychicznych powódki był umiarkowany, a po tym okresie przybrał zaledwie lekki charakter;

b.  biegły stwierdziła u powódki wyłącznie długotrwały uszczerbek na zdrowiu w wysokości zaledwie 5%;

c.  obecnie powódka nie doznaje cierpień psychicznych w związku ze zdarzeniem, gdyż powódka normalnie funkcjonuje w społecznych i osobistym wymiarze życia, a rokowania na przyszłość odnośnie zdrowia psychicznego powódki są dobre;

co doprowadziło do błędnego zasądzenia od pozwanej na rzecz powódki kwoty 10.000 zł tytułem zadośćuczynienia, która to w realiach niniejszej sprawy jest rażąco wygórowana;

3.  dokonanie dowolnej, a nie swobodnej oceny materiału dowodowego polegającej na bezpodstawnym uznaniu, że zasądzone w przedmiotowej sprawie zadośćuczynienie powinno uwzględniać zakres cierpień, jakie u powódki wystąpią w przyszłości, podczas gdy biegły z zakresu psychiatrii wprost wskazał, że obecnie powódka nie doznaje cierpień psychicznych w związku ze zdarzeniem, gdyż powódka normalnie funkcjonuje w społecznych i osobistym wymiarze życia, a rokowania na przyszłość, co do stanu zdrowia psychicznego powódki są dobre, co doprowadziło do błędnego zasądzenia od pozwanej na rzecz powódki kwoty 10.000 zł tytułem zadośćuczynienia, która to kwota jest w realiach niniejszej sprawy rażąco wygórowana;

4.  dokonanie dowolnej nie zaś swobodnej oceny materiału dowodowego polegającej na daniu pełnej wiary w treści zeznań powódki złożonych na rozprawie w dniu 21 marca 2019 r. podczas, gdy dowód z przesłuchania stron jest dowodem posiłkowym i powinien zmierzać jedynie do weryfikacji ustalonych już faktów, a powód jest bezpośrednio zainteresowanym korzystnym dla siebie rozstrzygnięciem przedmiotowej sprawy, co doprowadziło do błędnego zasądzenia od pozwanej na rzecz powódki kwoty 10.000 zł tytułem zadośćuczynienia, która to kwota jest w realiach niniejszej sprawy rażąco wygórowana;

5.  Naruszenie przepisów prawa materialnego, tj. art. 445 § 1 k.c. poprzez jego błędną wykładnię, polegającą na przyjęciu, iż kwota 10.000 zł, stanowi odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną przez powódkę krzywdę, podczas gdy kwotę tę w okolicznościach niniejszej sprawy należy uznać za rażąco wygórowaną.

Na podstawie tak sformułowanych zarzutów skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie powództwa w zaskarżonym zakresie oraz zasądzenie od powódki na rzecz pozwanego zwrotu kosztów postępowania za obie instancje, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Powódka, w odpowiedzi na apelację pozwanego, wniosła o jej oddalenie w całości oraz zasądzenie na swoją rzecz kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje.

Apelacja pozwanego jest bezzasadna i jako taka podlegała oddaleniu w całości.

Zdaniem Sądu Okręgowego, wyrok Sądu Rejonowego w zaskarżonej części jest prawidłowy. Podniesione przez apelującego zarzuty nie zasługują na uwzględnienie. Sąd Okręgowy podziela zarówno ustalenia faktyczne dokonane przez Sąd I instancji i przyjmuje je, jako własne, jak i dokonaną ocenę prawną.

Przede wszystkim podniesione przez skarżącego liczne zarzuty naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. nie mogą zostać uznane za skuteczne. Należy wskazać, że zarzut naruszenia przepisu art. 233 k.p.c. może być uznany za zasadny jedynie w wypadku wykazania, że ocena materiału dowodowego jest rażąco wadliwa, czy w sposób oczywisty błędna, dokonana z przekroczeniem granic swobodnego przekonania sędziowskiego, wyznaczonych w tym przepisie. Sąd drugiej instancji ocenia bowiem legalność oceny dokonanej przez Sąd I instancji, czyli bada czy zostały zachowane kryteria określone w art. 233 § 1 k.p.c. Należy zatem mieć na uwadze, że – co do zasady – Sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału, dokonując wyboru określonych środków dowodowych. Jeżeli z danego materiału dowodowego sąd wyprowadza wnioski logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym, to ocena Sądu nie narusza reguł swobodnej oceny dowodów i musi się ostać, choćby w równym stopniu, na podstawie tego materiału dowodowego, dawały się wysnuć wnioski odmienne. Przeprowadzona przez sąd ocena dowodów może być skutecznie podważona tylko wtedy, gdy brak jest logiki w wiązaniu wniosków z zebranymi dowodami lub, gdy wnioskowanie sądu wykracza poza schematy logiki formalnej albo, wbrew zasadom doświadczenia życiowego, nie uwzględnia jednoznacznych praktycznych związków przyczynowo - skutkowych (por. przykładowo postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 11 stycznia 2001 r., I CKN 1072/99, Prok. i Pr. 2001 r., Nr 5, poz. 33, postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 17 maja 2000 r., I CKN 1114/99, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 stycznia 2000r., I CKN 1169/99, OSNC 2000 r., nr 7-8, poz. 139).

Jak wskazał Sąd Najwyższy w licznych orzeczeniach (np. wyrok z dnia 16 grudnia 2005 r., sygn. akt III CK 314/05, wyrok z dnia 21 października 2005r., sygn. akt III CK 73/05, wyrok z dnia 13 października 2004 r. sygn. akt III CK 245/04, LEX nr 174185), skuteczne postawienie zarzutu naruszenia przez sąd przepisu art. 233 § 1 k.p.c. wymaga wykazania, że sąd uchybił zasadom logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego, to bowiem może być jedynie przeciwstawione uprawnieniu sądu do dokonywania swobodnej oceny dowodów. Nie jest natomiast wystarczające przekonanie o innej, niż przyjął sąd wadze (doniosłości) poszczególnych dowodów i ich odmiennej ocenie, niż ocena sądu. Dla skuteczności zarzutu naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. nie wystarcza stwierdzenie o wadliwości dokonanych ustaleń faktycznych, odwołujące się do stanu faktycznego, który w przekonaniu skarżącego odpowiada rzeczywistości. Konieczne jest tu wskazanie przyczyn dyskwalifikujących postępowanie sądu w tym zakresie. W szczególności skarżący powinien wskazać, jakie kryteria oceny naruszył sąd przy ocenie konkretnych dowodów, uznając brak ich wiarygodności i mocy dowodowej lub niesłusznie im je przyznając (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 19 czerwca 2008r., I ACa 180/08, LEX nr 468598).

Takiego działania skarżącego zabrakło w rozpoznawanej sprawie, niezasadne są zarzuty naruszenia zarówno art. 233 § 1 k.p.c.. Wbrew stanowisku skarżącego, Sąd I instancji nie naruszył dyrektyw oceny dowodów i w sposób prawidłowy dokonał ustalenia stanu faktycznego w przedmiotowej sprawie. Podniesione przez pozwanego zarzuty dotyczą oceny ustalonego w sprawie stanu faktycznego, której dokonanie skutkowało określeniem wysokości należnego powódce zadośćuczynienia w związku z doznanym uszczerbkiem na zdrowiu. W ocenie Sądu Odwoławczego nie ulega żadnej wątpliwości, że w wyniku wypadku z dnia 3 marca 2016 r. powódka doznała długotrwałego uszczerbku na zdrowiu wynoszącego 5%. Z wydanych w sprawie opinii biegłych z zakresu psychologii oraz psychiatrii wynika, że powódka po wypadku doznała zaburzeń adaptacyjnych. Wypadek spowodował utrudnienia w życiu codziennym powódki, nie była w stanie prowadzić pojazdu, reagowała nieadekwatnie na sytuacje drogowe, co dezorganizowało jej codzienną aktywność, nie spowodowało jednak wyłączenia z codziennych obowiązków. Po upływie pół roku powódka wróciła do jazdy samochodem, jednak odczuwa reakcje wzmożonego napięcia głównie w sytuacjach, gdy jedzie, jako pasażer. W ocenie Sądu Okręgowego nie sposób przychylić się do podniesionego przez skarżącego zarzutu, że zasądzone na rzecz powódki zadośćuczynienie pozostaje rażąco wygórowane, biorąc pod uwagę ustalony długotrwały uszczerbek na zdrowiu, w wysokości odpowiednio 5%. Okoliczność, że obecnie powódka dobrze funkcjonuje w każdym z wymiarów społecznych osobistych nie może skutkować obniżeniem przyznanego na jej rzecz zadośćuczynienia, albowiem długotrwały uszczerbek na zdrowiu, który został u niej stwierdzony z samej swej definicji uważa się za takie naruszenie sprawności organizmu, które powoduje upośledzenie czynności organizmu na okres przekraczający 6 miesięcy i mogące ulec poprawie. Innymi słowy okoliczność, że powódka aktualnie czuje się dobrze nie wyłącza odpowiedzialności pozwanego za doznaną krzywdę oraz cierpienia, która powódka odczuwała bezpośrednio po zdarzeniu.

Ponadto należy pamiętać, że zadośćuczynienie jest formą rekompensaty pieniężnej z tytułu szkody niemajątkowej i obejmuje swym zakresem wszelkie cierpienia fizyczne i psychiczne, które nie mogą być bezpośrednio przeliczone na pieniądze. Ustawodawca nie wprowadził przy tym żadnych kryteriów, jakimi powinien kierować się sąd przy ustalaniu wysokości należnego poszkodowanemu zadośćuczynienia, ograniczając się jedynie do stwierdzenia, iż ma być ono odpowiednie. Już z powyższego wynika zatem, iż pojęcie „sumy odpowiedniej” jest pojęciem o charakterze niedookreślonym. Z tego względu w orzecznictwie, a także w doktrynie wskazuje się kryteria, którymi należy kierować się przy ustalaniu wysokości zadośćuczynienia. Kryteriami tymi są m.in. wiek poszkodowanego, stopień doznanych cierpień fizycznych i psychicznych, ich intensywność i czas trwania, nieodwracalność następstw wypadku, rodzaj wykonywanej pracy, szanse na przyszłość, poczucie nieprzydatności społecznej, bezradność życiową oraz inne czynniki podobnej natury (vide wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 listopada 2007 r., sygn. akt V CSK 245/07, LEX nr 369691). Indywidualny charakter zadośćuczynienia przesądza o tym, że ostateczne ustalenie, jaka konkretna kwota jest „odpowiednia”, z istoty swej, należy do sfery swobodnego uznania sędziowskiego, lecz nie może to być uznanie dowolne. Zawsze musi ono opierać się tak na całokształcie okoliczności sprawy, jak i na czytelnych kryteriach ocennych, rzetelnie wskazanych w treści uzasadnienia (vide wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 5 maja 2008 r., II AKa 83/08, KZS 2008/12/68). W kontekście tych uwag stwierdzić należy, że zarzut niewłaściwego ustalenia kwoty zadośćuczynienia może być skuteczny w postępowaniu odwoławczym tylko wtedy, gdy orzeczenie w sposób oczywisty narusza zasady ustalania wysokości tego świadczenia. Tym samym praktycznie rzecz biorąc ma to miejsce przy ustaleniu kwoty symbolicznej bądź też nadmiernie wysokiej (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 12 sierpnia 2008 r., V KK 45/08, LEX nr 438427). Ponadto w ocenie Sądu odwoławczego należy pamiętać, że określenie rozmiaru procentowego uszczerbku na zdrowiu jest tylko jednym z wielu kryteriów, które Sąd Rejonowy powinien brać pod uwagę przy ocenie wysokości należnego powódce zadośćuczynienia. Należy przy tym wskazać, że stopień doznanego przez poszkodowanego trwałego i długotrwałego uszczerbku na zdrowiu ma tylko pomocniczy charakter i nie stanowi wyłącznej podstawy do matematycznego wyliczenia wysokości zadośćuczynienia. Pojęcie „odpowiedniej sumy” zadośćuczynienia trafnie, zdaniem Sądu Okręgowego, sprecyzował Sąd Apelacyjny w Katowicach w wyroku z dnia 3 listopada 1994 roku, sygn. akt III APr 43/94, (OSA 1995/5 poz. 41 str. 42) wyrażając pogląd, iż zadośćuczynienie z art. 445 k.c. ma przede wszystkim charakter kompensacyjny; wobec czego jego wysokość nie może stanowić zapłaty sumy symbolicznej, czy też określonej sztywnymi regułami tak jak w ustawie wypadkowej, lecz musi przedstawiać jakąś ekonomicznie odczuwalną wartość.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt przedmiotowej sprawy nie ulega wątpliwości, że powódka doznał krzywdy, uszczerbku na zdrowiu psychicznym. Na skutek wypadku przez okres kilku miesięcy u powódki utrzymywały się objawy lękowe, wracanie myślami do zdarzenia, problemy z zasypianiem. Stopniowo w miarę upływu czasu stan emocjonalny powódki stabilizował się. Nadal w sytuacjach jazdy samochodem występują u niej okresy wzmożonego napięcia psychicznego i nieadekwatne reakcje. Przez okres miesiąca od wypadku zakres cierpień psychicznych powódki był umiarkowany, następnie do zakończenia leczenia psychiatrycznego – lekki. R. w ocenie Sądu Odwoławczego nie ulega wątpliwości, że wysokość przyznanego na rzecz powódki zadośćuczynienia jest adekwatna do zakresu doznanej przez nią krzywdy, zwłaszcza, że nie można zapomnieć, iż po wypadku odczuwane lęki miały bezpośredni wpływ na jej codzienne funkcjonowanie oraz aktywność zawodową.

Przechodząc do podniesionego zarzutu prawa materialnego, tj. art. 445 k.c., poprzez zasądzenie za rzecz powódki kwoty 10.000 zł tytułem zadośćuczynienia w związku z doznaną krzywdą w wyniku wypadku, który miał miejsce w dniu 3 marca 2016 r.. Sądowi Rejonowemu nie sposób przypisać zarzutu naruszenia powołanego przepisu. Ponadto z uwagi na obecność sędziowskiego uznania ingerencja w rozstrzygnięcie Sądu I instancji orzekającego na podstawie art. 445 § 1 k.c. może mieć miejsce tylko w wypadkach rażącego naruszenia kryteriów przyznawania zadośćuczynienia, co w niniejszej sprawie nie miało miejsca (por. przykładowo Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 15 października 2009 r., I CSK 83/09, LEX nr 553662 oraz Sąd Apelacyjny w Poznaniu w wyroku z dnia 10 stycznia 2008r., I ACa 1048/07, LEX nr 466432).

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy, na podstawie art. 385 k.p.c., oddalił apelację jako bezzasadną.

O kosztach postępowania apelacyjnego Sąd Okręgowy rozstrzygnął w oparciu o art. 98 § 1 k.p.c. w zw. z § 2 pkt 3) oraz § 10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności adwokackie z dnia 22 października 2015 r. (Dz.U. 2018 r. poz. 265) zasądzając od pozwanego na rzecz powódki kwotę 450 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.