Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 6 maja 2021 r. Sąd Rejonowy w Pabianicach w sprawie z powództwa (...) Bank (...) S.A. przeciwko G. A. o zapłatę:

1.  zasądził od G. A. na rzecz (...) Bank (...) S.A. kwotę 55 132,30 złotych wraz z odsetkami umownymi w wysokości czterokrotności kredytu lombardowego NBP rocznie, ale nie więcej niż w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie naliczanymi od kwot: a) 65 836,91 złotych od dnia 16 stycznia 2020 r. do dnia 1 lutego 2020 r.,
b) 64 636,91 złotych od dnia 2 lutego 2020 r. do dnia 29 lutego 2020r., c) 63 436,91 złotych od dnia 1 marca 2020 r. do dnia 31 marca 2020 r., d) 62 236,91 złotych od dnia 1 kwietnia 2020 r. do dnia 29 kwietnia 2020 r., e) 61 036,91 złotych od dnia 30 kwietnia 2020 r. do dnia 2 czerwca 2020 r., f) 59 836,91 złotych od dnia 3 czerwca 2020 r. do dnia 30 czerwca 2020 r., g) 58 636,91 złotych od dnia 1 lipca 2020 r. do dnia 1 sierpnia 2020 r., h) 57 436,91 złotych od dnia 2 sierpnia 2020 r. do dnia 2 października 2020 r., i) 56 236,91 złotych od dnia 3 października 2020 r. do dnia 1 listopada 2020 r., j) 55 036,91 od dnia 2 listopada 2020 r. do dnia 11 listopada 2020 r., k) 53 836,91 od dnia 12 listopada 2020 r. do dnia
1 grudnia 2020 r., l) 52 636,91 91 złotych od dnia 2 grudnia 2020 r. do dnia 1 stycznia 2021 r., ł) 51 436,91 złotych od dnia 2 stycznia 2021 r. do dnia 31 stycznia 2021 r., m) 50 236,91 złotych od dnia 1 lutego 2021 r. do dnia 1 marca 2021 r. n) 49 036, 91 złotych od dnia
2 marca 2021 r. do dnia zapłaty,

umorzył postępowanie w zakresie cofniętej części powództwa;

zasądził od G. A. na rzecz (...) Bank (...) S.A. kwotę 6 301 złotych tytułem kosztów procesu wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.

Swoje rozstrzygnięcie Sąd I instancji oparł na ustaleniach faktycznych
i rozważaniach prawnych, które przedstawiają się następująco:

W dniu 18 maja 2015 r. G. A. zawarł z (...) Bank (...) S.A.
z siedzibą w W. umowę kredytu restrukturyzacyjnego nr (...)\ (...) na kwotę
103 861,35 zł. Umowa została zawarta na okres 10 lat. Kredytobiorca zobowiązał się do spłaty w miesięcznych równych ratach, w wysokości i terminach wynikających z harmonogramu spłaty, stanowiącym integralną część umowy. W przypadku niespłacenia rat kredytu w terminie ustalonym w umowie kredytu powoduje powstanie zadłużenia przedterminowego, od którego bank mógł pobrać odsetki w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP,
co stanowiło na dzień zawarcia umowy 10 %. Każdorazowa zmiana stopy kredytu lombardowego powodowała zmianę wysokości odsetek.

Pozwany nie regulował w terminie rat pożyczki, doprowadzając do powstania zadłużenia, skutkiem czego bank w piśmie z dnia 31 maja 2019 r. wypowiedział umowę kredytu nr (...)\ (...) z zachowaniem 30 dniowego okresu wypowiedzenia oraz wezwał do uiszczenia kwoty 73 917,06 zł wraz z odsetkami od zadłużenia przeterminowanego za każdy dzień zwłoki.

12 sierpnia 2019 r. r. bank wezwał pozwanego do zapłaty kwoty 72 415,24 zł, w tym kwoty 71 837,91 zł tytułem przedterminowego kapitału, kwoty 498,69 zł tytułem przedterminowych odsetek oraz kwoty 78,64 zł tytułem odsetek karnych w terminie do dnia 26 sierpnia 2019 r.

Bank wystawił wyciągi z ksiąg banku na kwotę 103 861,35 zł za okres od dnia 18 maja 2015 r. do dnia 8 sierpnia 2019 r., od dnia 18 maja 2015 r. do dnia 11 listopada 2018 r. oraz zestawienie spłat w okresie od 18 maja 2015 r. do dnia 8 sierpnia 2019 r.

Pismem z dnia 2 września 2019 r. powód wezwał pozwanego do zapłaty kwoty
72 788,78 zł w nieprzekraczalnym terminie do dnia 9 września 2019 r.

W dniach 2 listopada 2020 r., 12 listopada 2020 r., 2 grudnia 2020 r., 2 stycznia 2021 r. oraz 1 lutego 2021 r. pozwany dokonał wpłat na rzecz powoda po 1 200 zł każda tytułem spłaty rat.

Kredyt był spłacany ratalnie. Przelewy wychodzące były dokonywane z konta żony pozwanego, S. A.. W toku spłat kredytu, kilkakrotnie pozwany opóźnił się ze spłatą raty. Pozwany zamieszkiwał pod adresem K. Ł. przy ul. (...).

Korespondencja powoda oraz z Sądu Rejonowego Lublin – Zachód w Lublinie skierowana była do pozwanego na adres K. Ł., pl. (...).

Sąd Rejonowy uznał za wiarygodny zebrany w sprawie materiał dowodowy w postaci dowodów z dokumentów i oparł się na nim, dokonując ustaleń faktycznych. Dowody
z dokumentów nie były kwestionowane przez pozwanego, potwierdzają przedstawiane przez powoda fakty i nie budzą wątpliwości, co do wiarygodności. Ponadto, Sąd wziął pod uwagę dowód z zeznań świadka S. A. oraz zeznań pozwanego G. A. na okoliczność terminowości spłaty rat, wywiązywania się z obowiązku ciążącym na pozwanym jako kredytobiorcy oraz dokładnego adresu zamieszkania pozwanego.

Sąd Rejonowy uznał, iż odpowiedzialność pozwanego za dług wobec powoda wynika z zawarcia przez strony umowy i ma swoją podstawę w art. 69 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. – Prawo bankowe (Dz.U.2017.0.1876.), na mocy której Bank udzielił kredytu na sfinansowanie potrzeb własnych pozwanego w kwocie 103 861,35 zł, a pozwany zobowiązał się do zapłaty należności głównej i należności ubocznych wynikających z umowy. Pozwany zaakceptował przedstawione przez kredytodawcę warunki spłaty, nie zwrócił jednak kwoty kredytu ani ubocznych należności przerywając spłatę rat, czego skutkiem było powstanie zadłużenia. Powód dochodzi zapłaty z tytułu umowy kredytu restrukturyzacyjnego w związku z niewywiązaniem się pozwanego z warunków umowy i zaprzestaniem spłaty rat.

Zgodnie z twierdzeniami powoda jak i przedstawionymi dowodami w postaci dokumentów roszczenie zostało postawione w stan wymagalności w dniu 9 sierpnia 2019 r. Pozwany nie uregulował należności wobec kredytodawcy.

Sąd I instancji uznał, iż powód skutecznie wykazał złożonymi dokumentami, iż przysługuje mu wymagalne roszczenie względem pozwanego w wysokości dochodzonej pozwem. Sam fakt istnienia zadłużenia oraz obowiązek uregulowania należności został udowodniony. Pierwotnie powód w pozwie wniósł o zapłatę kwoty 69 357,59 zł. Na roszczenia powoda składały się: kwota 65 836,91 zł tytułem należności głównej, kwota 498,69 zł tytułem odsetek naliczanych od dnia 6 maja 2019 r. do dnia 8 sierpnia 2019 r. oraz kwota 3 021,99 zł tytułem odsetek karnych naliczanych od dnia 9 sierpnia 2019 r. do dnia 15 stycznia 2020 r. Ponadto wniósł o zasądzenie od pozwanego kosztów sądowych w kwocie 867 zł.

W toku postępowania sądowego pismem z dnia 12 października 2020 r. powód cofnął pozew w zakresie kwoty 9 600 zł oraz pismem z dnia 31 marca 2021 r. - w zakresie kwoty
7 200 zł. Ostatecznie powód wniósł o zasądzenie:

- kwoty 55 132,30 zł tytułem pozostałego do spłaty kapitału z odsetkami umownymi
w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP rocznie, ale nie więcej niż
w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie liczonymi od kwot:

65 836,91 od dnia 16 stycznia 2020 r. do dnia 1 lutego 2020 r.;

⚫

64 636,91 zł od dnia 2 lutego 2020 r. do dnia 29 lutego 2020 r.;

⚫

63 436,91 zł od dnia 1 marca 2020 r. do dnia 31 marca 2020 r.;

⚫

62 236,91 zł od dnia 1 kwietnia 2020 r. do dnia 29 kwietnia 2020 r.;

⚫

61 036,91 zł od dnia 30 kwietnia 2020 r. do dnia 2 czerwca 2020 r.;

⚫

59 836,91 zł od dnia 3 czerwca 2020 r. do dnia 30 czerwca 2020 r.;

⚫

58.636,91 zł od dnia 1 lipca 2020 r. do dnia 1 sierpnia 2020 r.;

⚫

57 436,91 zł od dnia 2 sierpnia 2020 r. do dnia 2 października 2020 r.;

⚫

56 236,91 zł od dnia 3 października 2020 r. 1 listopada 2020 r.;

⚫

55 036,91 zł od dnia 2 listopada 2020 r. do 11 listopada 2020 r.;

⚫

53 836,91 zł od dnia12 listopada 2020 r. do dnia 1 grudnia 2020 r.;

⚫

52 636,91 zł od dnia 2 grudnia 2020 r. do dnia 1 stycznia 2021 r.;

⚫

51 436,91 zł od dnia 2 stycznia 2021 r. do dnia 31 stycznia 2021 r.;

⚫

50 236,91 zł od dnia 1 lutego 2021 r. do dnia 1 marca 2021 r.;

⚫

49 036,91zł od dnia 2 marca 2021 r. do dnia zapłaty;

- kwoty 498,69 zł tytułem odsetek umownych naliczonych za okres od dnia 6 maja 2019 r. do dnia 8 sierpnia 2019 r.

Wobec cofnięcia pozwu Sąd Rejonowy umorzył postępowanie zgodnie z art. 355 k.p.c. w zakresie objętym oświadczeniem o cofnięciu pozwu.

Sąd I instancji uznał, iż bezsporny między stronami pozostawał fakt zawarcia umowy
o kredyt restrukturyzacyjny nr (...)\ (...). Pozwany podniósł zarzut bezskuteczności oświadczenia woli banku w zakresie wypowiedzenia umowy kredytu, wskazując, iż nie miało miejsca skuteczne jej doręczenie z uwagi na błędne wskazanie adresu pozwanego (k.6). Ponadto, G. A. nie był w stanie zweryfikować daty wymagalności roszczenia. Pozwany nie wykazał, by została dokonana spłata zadłużenia dochodzonego pozwem w całości, (jedynie w części) pomimo twierdzeń, iż sumiennie wykonuje ciążące na nim obowiązki
z umowy kredytu. Wskazał, iż zadłużenie powstało na skutek jego złej sytuacji materialnej, co nie może stanowić przeszkody w dochodzeniu przez powoda swoich roszczeń na drodze sądowej. Sąd Rejonowy ocenił, że z zebranego w sprawie materiału dowodowego jednoznacznie wynika, iż jako adres pozwanego w umowie kredytu figurował K. Ł. pl. (...), a nie ul. (...). Powód był związany adresem zamieszkania osoby fizycznej, wskazanego w momencie zawarcia umowy, wobec czego wywodzi, iż nastąpiło skuteczne doręczenie wypowiedzenia umowy kredytu pozwanemu.

Sąd Rejonowy wskazał, że obowiązek informowania banku o zmianie miejsca zamieszkania co do zasady może być wykonany w każdy sposób (bezpośrednio lub pośrednio), chyba że w umowie kredytu przewidziano w jakiś określony sposób komunikowanie bankowi o zmianie miejsca zamieszkania lub siedziby. Pozwany miał obowiązek zawiadomić powoda
o zmianie adresu, czego nie uczynił. Skoro zaś poprzestał w tym zakresie wyłącznie na własnych twierdzeniach, na podstawie których pozytywnego dla niego ustalenia w tym zakresie poczynić nie sposób, to tym samym - w wymiarze materialnoprawnym - obciążają jego skutki określone w art. 6 k.c.

Mając na względzie powyższe okoliczności, Sąd Rejonowy uznał, że powództwo było zasadne zarówno co do zasady, jak i wysokości i w pełni zasługuje na uwzględnienie.

O kosztach procesu Sąd I instancji orzekł zgodnie z art. 98 § 1 k.p.c.

Apelację od wskazanego wyroku złożyła strona pozwana, zaskarżając go w zakresie punktu 1 i 3 wyroku. Zaskarżonemu orzeczeniu apelujący zarzucił:

1.  naruszenie art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 232 k.p.c. polegające na zaniechaniu wszechstronnego rozważenia zebranego w sprawie materiału dowodowego, dowolną
i wybiórczą jego ocenę, nadto orzekanie wbrew doświadczeniu życiowemu, wskazaniom wiedzy i zasadom logicznego rozumowania, przejawiające się w niezgodnym
z rzeczywistym stanem faktycznym ustaleniu faktów stanowiących podstawę faktyczną rozstrzygnięcia poprzez błędne przyjęcie, iż pozwany zmienił adres w toku obowiązywania łączącej go z poprzednikiem prawnym powoda umowy kredytowej i nie poinformował
o tym fakcie banku, podczas gdy prawidłowa analiza całości materiału dowodowego winna prowadzić do wniosku, iż pozwany nie zmienił swojego adresu, a to jedynie powód błędnie zaadresował przesyłkę zawierającą wypowiedzenie umowy kredytowej;

2.  art. 233 k.p.c. w zw. z art. 327 ¹ § 1 k.p.c. poprzez całkowite pominięcie w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku odniesienia się przez Sąd meriti do podnoszonego przez stronę pozwaną zarzutu bezskuteczności oświadczenia woli banku w zakresie wypowiedzenia umowy oraz jego sprzeczności z zasadami współżycia społecznego i dobrymi obyczajami,

a w konsekwencji apelujący podniósł zarzut nierozpoznania istoty sprawy.

Wobec podniesionych zarzutów apelujący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie powództwa w całości.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja była zasadna i skutkowała zmianą zaskarżonego wyroku.

Sąd Okręgowy podziela i przyjmuje za własne poczynione przez Sąd I instancji ustalenia faktyczne.

Zarzuty wskazywane przez apelującego zasługiwały na uwzględnienie.

Odnosząc się do pierwszego zarzutu apelacji, wskazać należy, że co prawda Sąd Rejonowy w ustaleniach faktycznych podkreślił, że pozwany zamieszkiwał pod adresem K. Ł. przy ul. (...), a korespondencja powoda oraz z Sądu Rejonowego Lublin – Zachód w Lublinie skierowana była do pozwanego na adres K. Ł., pl. (...), jednakże dalsza treść uzasadnienia wskazuje, że Sąd doszedł do przekonania, iż adres ten był wynikiem zmiany w czasie trwania umowy,
a niepowiadomienie banku o zmianie adresu zamieszkania obciążało pozwanego. Tymczasem wskazać należy, że we wniosku o restrukturyzację/zmianę warunków umowy (k. 60) pozwany prawidłowo wskazał adres zamieszkania, wpisując K. Ł., ul. (...). Okoliczność ta jednoznacznie wskazuje, że zarówno w chwili zawierania umowy, jak również w czasie jej trwania pozwany zamieszkiwał pod adresem K. Ł., ul. (...) i adres ten był powodowi znany. Nie można także nie zauważyć, że w wykazie placów i ulic w K. w ogóle nie ma „placu (...)” (dane z powszechnie dostępnych zasobów internetowych). Najprawdopodobniej do pomyłki doszło podczas przenoszenia danych kredytobiorcy z wniosku do formularza umowy sporządzonego w formie komputerowej, co nie powinno obciążać kredytobiorcy. W każdym razie, wbrew twierdzeniom Sądu Rejonowego, nie można było uznać, że doszło do zmiany adresu zamieszkania pozwanego w trakcie trwania umowy. W konsekwencji pozwany nie miał obowiązku informować banku o zmianie adresu.

Konsekwencją powyższego ustalenia była konieczność rozważenia zasadności drugiego podnoszonego w apelacji zarzutu, a przede wszystkim oceny skuteczności wypowiedzenia umowy kredytu przez powoda.

Nie ulega wątpliwości, że § 6 zawartej przez strony umowy o kredyt restrukturyzacyjny nr (...) przewidywał możliwość wypowiedzenia umowy przez każdą ze stron
z zachowaniem trzydziestodniowego terminu wypowiedzenia. Powodowy bank miał zatem możliwość, przy spełnieniu innych określonych umową warunków, wypowiedzieć pozwanemu umowę kredytu z zachowaniem terminu wypowiedzenia. Niemniej, wypowiedzenie umowy dla swej skuteczności wymagało złożenia stosownego oświadczenia woli kredytobiorcy w sposób określony w art. 61 § 1 k.c. Zgodnie ze wskazanym przepisem ustawy oświadczenie woli, które ma być złożone innej osobie, jest złożone z chwilą, gdy doszło do niej w taki sposób, że mogła zapoznać się z jego treścią. Odwołanie takiego oświadczenia jest skuteczne, jeżeli doszło jednocześnie z tym oświadczeniem lub wcześniej. Przesłanki określone w art. 61 § 1 k.c. są spełnione, gdy oświadczenie woli zostało skierowane do adresata w taki sposób, by mógł zapoznać się z jego treścią. Doręczenie korespondencji zawierającej stosowne oświadczenie woli jest skuteczne, gdy miejsce zamieszkania adresata nie budzi wątpliwości, ponadto doręczenie takie może być uznane za dokonane tylko wtedy, gdy przesyłka została wysłana pod aktualny adres oraz z imieniem i nazwiskiem odbiorcy, zatem na prawidłowy adres do doręczeń. Ciężar wykazania, że doręczenie oświadczenia nastąpiło właśnie w taki sposób, spoczywa na składającym oświadczenie. W niniejszej sprawie powód nie sprostał temu ciężarowi. Kierowana do pozwanego korespondencja była wysyłana na adres K. Ł., pl. (...), który jak wyżej wskazano, nie był adresem zamieszkania pozwanego. G. A. nie zamieszkiwał pod wskazanym adresem. Trudno powiedzieć z jakich przyczyn na wadliwy adres nie reagował doręczyciel, ale z uwagi na to, że pozwany nie odebrał ani wezwania do zapłaty, ani wypowiedzenia umowy kredytu brak podstaw do przyjęcia, że warunki doręczenia oświadczenia woli zostały spełnione. Innymi słowy, ze względu na nieprawidłowy adres wskazany w korespondencji, nie można uznać, iż powód skierował do pozwanego oświadczenie woli o wypowiedzeniu umowy w taki sposób, by ten mógł zapoznać się z jego treścią. Powyższe potwierdza również fakt, iż pozwany po dacie nadania do niego korespondencji zawierającej oświadczenie o wypowiedzeniu umowy, nadal uiszczał raty kredytu, będąc przekonanym o jej obowiązywaniu. W ocenie Sądu odwoławczego sankcją za skierowanie oświadczenia woli w sposób, który nie spełniał wymogów art. 61 § 1 k.c. powinna być nieskuteczność czynności przedsięwziętej przez powoda. W konsekwencji skierowanie przez bank pisemnych oświadczeń woli na nieprawidłowy adres nie wywołało zamierzonego przez powoda skutku i nie doprowadziło do powstania dochodzonego w sprawie roszczenia
o zapłatę niespłaconego przez pozwanego kapitału wraz z odsetkami.

Wobec zasadności zarzutów apelacji, Sąd odwoławczy na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. zmienił zaskarżony wyrok w punkcie 1. w ten sposób, że oddalił powództwo. Wobec oddalenia powództwa należało uznać, że to powód przegrał proces, a więc art. 98 k.p.c. nakazywał obciążenie go kosztami postępowania. Wysokość tych kosztów, obejmujących wyłącznie wynagrodzenie pełnomocnika, ustalono na podstawie § 2 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U. z 2015 r. poz. 1800 ze zm.).