Serwis Internetowy Portal Orzeczeń używa plików cookies. Jeżeli nie wyrażają Państwo zgody, by pliki cookies były zapisywane na dysku należy zmienić ustawienia przeglądarki internetowej. Korzystając dalej z serwisu wyrażają Państwo zgodę na używanie cookies , zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki.

III Ca 1369/17 - uzasadnienie Sąd Okręgowy w Łodzi z 2017-12-12

Sygnatura akt III Ca 1369/17

UZASADNIENIE

Sąd Rejonowy dla Łodzi- Widzewa w Łodzi postanowieniem z dnia 29 maja 2017 roku wydanym w sprawie I Ns 2118/15 z wniosku D. C. z udziałem (...) Spółki Akcyjnej w K. i P. C. ustanowił na rzecz pierwszego z uczestników na czas nieoznaczony służebność przesyłu o przebiegu wyznaczonym czerwoną linią: A. dla działki (...) o pow. 341 m 2 określoną na mapie jako SŁ I, B. dla działki (...) o pow. 814 m 2 określoną na mapie jako SŁ II i C. dla działki (...) o pow. 7172 m 2 określoną na mapie jako SŁ III, opisaną na mapie sytuacyjnej do ustalenia służebności gruntowych sporządzonej przez biegłego geodetę K. A. w dniu 26 lutego 2014 roku i zaewidencjonowanej w (...) Ośrodku Geodezji w dniu 10 marca 2014 roku pod numerem (...), stanowiącej część postanowienia, obciążającą nieruchomość położoną w Ł. przy ulicy (...), obręb W-45, obejmującą działki o numerze ewidencyjnym (...), dla której Sąd Rejonowy dla Łodzi- Śródmieścia w Łodzi prowadzi księgę wieczystą (...), polegającą na znoszeniu przez każdoczesnego właściciela nieruchomości posadowienia na niej urządzeń przesyłowych w postaci linii elektroenergetycznej wysokiego napięcia oraz prawie korzystania w celu dokonywania konserwacji i naprawy przedmiotowej linii, dokonywaniu wszelkich czynności niezbędnych do realizacji obowiązków operatora systemu przesyłowego wynikających z ustawy Prawo energetyczne (t. jedn. z dnia 20 stycznia 2017 roku- Dz. U. z 2017 r poz. 220) oraz na obowiązku właściciela nieruchomości powstrzymania się od działań, które utrudniłyby dostęp do przedmiotowej linii (pkt 1.), zasądził od pierwszego z uczestników na rzecz wnioskodawczyni kwotę 179100 zł tytułem jednorazowego wynagrodzenia w związku z ustanowieniem służebności oraz kwotę 6552,93 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania (pkt 2.), obciążył tego uczestnika obowiązkiem zwrotu na rzecz Skarbu Państwa- Sądu Rejonowego dla Łodzi w Widzewa w Ł. kwoty 993,67 zł nieuiszczonych kosztów sądowych (pkt 3.) oraz zwrócił ze Skarbu Państwa- Sądu Rejonowego dla Łodzi Widzewa w Łodzi wnioskodawczyni dwie kwoty po 160 zł.

W uzasadnieniu Sąd Rejonowy wskazał, że postanowieniem z dnia 1 kwietnia 2015 roku Sąd oddalił wniosek o ustanowienie służebności przesyłu z uwagi na podniesiony przez uczestnika (...) S.A. w K. zarzut zasiedzenia. Postanowieniem z dnia 8 października 2015 roku Sąd Okręgowy w Łodzi uchylił wskazane postanowienie i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu, pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania apelacyjnego. Sąd Okręgowy stanął na stanowisku, że zarzut zasiedzenia podniesiony przez uczestnika (...) S.A. w K. był nieskuteczny, gdyż wnioskodawczyni nabyła nieruchomość w postępowaniu egzekucyjnym już po upływie terminu zasiedzenia przez uczestnika służebności gruntowej odpowiadającej swoją treścią służebności przesyłu, a więc po powstaniu tej służebności w drodze zasiedzenia, a w świetle art. 1000§2 kpc taka służebność nie pozostaje w mocy w razie uprawomocnienia się postanowienia o przysądzeniu własności. Sąd Okręgowy wywiódł ponadto, że stosownie do art. 386§6 zd. 1 w zw. z 13§2 kpc przy ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd I instancji będzie związany oceną prawną zarzutu zasiedzenia; Sąd ten będzie uprawniony do ewentualnego oddalenia wniosku, jeżeli okaże się- czy to ze względu na podniesione inne zarzuty, czy to z powodu ustaleń faktycznych dokonanych przez ten Sąd, z których wynikać będzie niezaistnienie przesłanek z art. 305 2§2 kc- że nie ma podstaw do jego uwzględnienia. Sąd Rejonowy wskazał ponadto w uzasadnieniu, że w toku ponownego rozpoznawania sprawy uczestnik (...) S.A. w K. podniósł, że posiada tytuł uprawniający go do korzystania z nieruchomości wnioskodawczyni w postaci decyzji administracyjnej wydanej na podstawie dekretu z dnia 26 kwietnia 1949 roku o nabywaniu i przekazywaniu nieruchomości niezbędnych dla realizacji narodowych planów gospodarczych, rozporządzenia z 1950 roku w sprawie właściwości władz i trybu postępowania w niektórych przypadkach nabywania nieruchomości i praw rzeczowych ograniczonych niezbędnych do realizacji narodowych planów gospodarczych oraz ustawy z dnia 28 czerwca 1950 roku o powszechnej elektryfikacji miast i osiedli.

Sąd Rejonowy ustalił, że wnioskodawczyni jest właścicielką nieruchomości obejmującej działki numer(...) w obrębie W- 45, dla której prowadzona jest księga wieczysta (...), nad którą przebiega linia elektroenergetyczna o napięciu 220kV (bez słupów), należąca do uczestnika (...) S.A. w K.. Wnioskodawczyni nabyła nieruchomość w oparciu o prawomocne postanowienie o przysądzeniu własności z dnia 29 stycznia 2010 roku w sprawie I Co 3041/07. Zakres służebności został określony na mapie sporządzonej przez biegłego geodetę. Wynagrodzenie z tytułu ustanowienia służebności Sąd Rejonowy ustalił w oparciu o opinię biegłego rzeczoznawcy. Wynagrodzenie obejmuje dwa składniki: wynagrodzenie za pas służebności (eksploatacyjny): 32,45 zł/ m 2 x 8327 m 2 x 0,50 = 135106 zł (gdzie 0,5 to wskaźnik wynikający ze współkorzystania z pasa gruntu- wskaźnik ingerencji w prawo własności) oraz wynagrodzenie za zmniejszenie wartości nieruchomości poza pasem służebności: 64,90 zł/ m 2 x 2260 m 2 x 0,30 = (...) (gdzie 0,3 to wskaźnik zmniejszenia wartości części nieruchomości z powodu częściowego ograniczenia w użytkowaniu w strefie oddziaływania pola elektromagnetycznego od sieci przesyłowej), łącznie 179100 zł.

W oparciu o powyższe ustalenia, uwzględniając ocenę prawną zarzutu zasiedzenia oraz wytyczne Sądu Okręgowego, a także okoliczność, że uczestnik (...) S.A. w K. nie udowodnił- zgłoszonego po uchyleniu postanowienia z dnia 1 kwietnia 2015 roku- zarzutu przysługiwania mu uprawnienia do korzystania z nieruchomości wnioskodawczyni wynikającej z decyzji administracyjnej, a wiec nie doszło do zmiany okoliczności faktycznych sprawy, które były objęte oceną prawna przez Sąd Okręgowy, Sąd I instancji uznał, że wniosek o ustanowienie służebności przesyłu jest zasadny, gdyż korzystanie z nieruchomości wnioskodawczyni przez przedsiębiorstwo energetyczne nie jest uregulowane ani w drodze umowy, ani orzeczenia sądowego albo decyzji administracyjnej, zaś służebność gruntowa odpowiadająca swoją treścią służebności przesyłu, nabyta przez poprzednika prawnego uczestnika w latach 80- tych XX wieku wygasła w związku z treścią art.1000§2 kpc. Jako podstawę prawną wskazano art. 305 2§2 kc. O kosztach postępowania Sąd Rejonowy orzekł w oparciu o art. 520§2 kpc, zaś o kosztach sądowych na podstawie art. 113 ust. 1 w zw. z 520§2 kpc.

Wnioskodawczyni zaskarżyła postanowienie w części, w zakresie kwoty 179100 zł zasądzonej tytułem jednorazowego wynagrodzenia z tytułu ustanowienia służebności, zarzucając naruszenie przepisów postępowania, tj.: art. 233§1 w zw. z 13§2 kpc polegającą na dowolnej ocenie dowodu w postaci opinii biegłego rzeczoznawcy majątkowego wskutek braku uwzględnienia pomimo istniejących ku temu przesłanek wyliczenia poprawnie wynagrodzenia za zmniejszenie się wartości nieruchomości poprzez brak uwzględnienia w ramach wynagrodzeni składnika w postaci faktycznej utraty wartości nieruchomości w pasie służebności gruntowej określonej w punkcie 11 opinii biegłego, do jakiej doszło wskutek posadowienia urządzeń, co przy uwzględnieniu pozostałych podawanych przez biegłego danych powoduje, że prawidłowo wyliczone, łączne wynagrodzenie winno wynosić 449212 zł; art. 278§1, 217§1, 2 i 3, 227 i 232 w zw. z 13§2 kpc poprzez oddalenie wniosku o dopuszczenie dowodu z opinii innego biegłego rzeczoznawcy majątkowego, podczas gdy biegły w sposób nieuprawniony wadliwie konstruował elementy wynagrodzenia, w tym pominął wynagrodzenie za zmniejszenie wartości nieruchomości w pasie eksploatacyjnym, wnosząc w oparciu o art. 380 kpc o kontrolę postanowienia z dnia 15 maja 2017 roku o oddaleniu wniosku o dopuszczeniu dowodu z opinii innego biegłego. Nadto podniesiono zarzut naruszenia prawa materialnego, tj. art. 305 2§2 kc poprzez błędną wykładnię i przyjęcie, że przepis ten nie daje podstawy do zasądzenia wynagrodzenia odpowiadającego pełnemu uszczerbkowi właściciela nieruchomości, tj. także wynagrodzenia za utratę wartości nieruchomości w pasie eksploatacyjnym, spowodowaną posadowieniem na niej urządzeń przesyłowych. W oparciu o powyższe zarzuty, skarżąca wniosła o zmianę postanowienia w zaskarżonej części poprzez zasądzenie na swoją rzecz wynagrodzenia w kwocie 449212 zł oraz o zasądzenie kosztów postępowania apelacyjnego według norm przepisanych. Nadto wniosła o dopuszczenie dowodu z opinii (innego) biegłego rzeczoznawcy majątkowego na okoliczność ustalenia wysokości wynagrodzenia z tytułu ustanowienia służebności, obejmującego wynagrodzenie za korzystanie z nieruchomości oraz rekompensatę za obniżenie wartości nieruchomości w pasie eksploatacyjnym i poza nim.

W odpowiedzi na apelację uczestnik (...) S.A. w K. wniósł o jej oddalenie i zasądzenie od wnioskodawczyni kosztów postępowania apelacyjnego według norm przepisanych.

Uczestnik postępowania (...) Spółka Akcyjna w K. zaskarżył postanowienie w całości. W zakresie przepisów postępowania podniósł zarzut naruszenia art.: 233§1 w zw. z 13§2 kpc poprzez brak wszechstronnej oceny materiału dowodowego wskutek oparcia się przez Sąd Rejonowy na założeniu, że w związku z postanowieniem Sądu II instancji uchylającym poprzednie postanowienie i przekazującym sprawę do ponownego rozpoznania został zwolniony od oceny załączonej do akt dokumentacji dotyczącej zarzutu zasiedzenia, co doprowadziło do nierozpoznania istoty sprawy; 233§1 w zw. z 286 i 13§2 kpc poprzez dokonanie dowolnej oceny dowodów, polegającej na przyjęciu, że opinia biegłego rzeczoznawcy majątkowego była prawidłowa, rzetelna i jednoznaczna i pominięciu zastrzeżeń zgłaszanych do opinii przez skarżącego, co skutkowało zawyżeniem wynagrodzenia, które przekracza 1/3 wartości nieruchomości. Nadto podniesiono zarzut naruszenia przepisów prawa materialnego, tj. art.: 1000§1 kpc poprzez jego niewłaściwe zastosowanie i w konsekwencji ustanowienie służebności, mimo że przysługująca skarżącemu służebność, nabyta w drodze zasiedzenia nie wygasła; 1000§2 pkt 3 w zw. z pkt 4 kpc per analogiam poprzez ich niezastosowanie co skutkowało ustanowieniem służebności, podczas gdy uczestnik nabył służebność gruntową o treści odpowiadającej służebności przesyłu w drodze zasiedzenia, która nadto jest tożsama ze służebnością przesyłu wprowadzoną do porządku prawnego w dniu 3 sierpnia 2008 roku, a zatem służebność ta nie wygasła; 7 pkt 4 i 5 ustawy z dnia 6 lipca 1982 roku o księgach wieczystych i hipotece per analogiam poprzez ich niezastosowanie i w konsekwencji ustanowienie służebności przesyłu, podczas gdy rękojmia wiary publicznej ksiąg wieczystych nie znajdowała zastosowania wobec pozostającego w mocy prawa do korzystania z nieruchomości w ramach służebności gruntowej, nabytej przez uczestnika w drodze zasiedzenia, która jest nadto tożsama ze służebnością przesyłu wprowadzoną do porządku prawnego w dniu 3 sierpnia 2008 roku, a zatem na zasadzie analogii prawo to pozostawało w mocy mimo przysądzenia własności; art. 1000§3 kpc poprzez jego niewłaściwe zastosowanie i w konsekwencji ustanowienie służebności, podczas gdy w okolicznościach sprawy nie istniał obowiązek zgłoszenia najpóźniej na trzy dni przed terminem licytacji przysługującego uczestnikowi prawa w postaci służebności, bowiem tytuł ten pozostawał w mocy na zasadzie wskazanej w art. 1000§2 pkt 3 w zw. z pkt 4 kpc per analogiam; 172§1 w zw. z 285 i 292 kc poprzez ich niezastosowanie i przyjęcie w konsekwencji, że bezsporna pozostawała okoliczność, że nie doszło do zasiedzenia służebności gruntowej, podczas gdy zostały spełnione przesłanki nabycia takiego prawa; (...) kc przez jego niewłaściwe zastosowanie i ustanowienie służebności, podczas gdy uczestnik posiadał już tytuł prawny do korzystania z nieruchomości, który pozostawał w mocy pomimo przysądzenia własności, w postaci służebności gruntowej. Nadto, na wypadek nieuwzględnienia powyższych zarzutów, skarżący wskazał na błąd w ustaleniach faktycznych polegający na przyjęciu, że początek biegu zasiedzenia służebności mógł rozpocząć się przez dniem 1 października 1981 roku, tj. przed dniem wejścia w życie ustawy z dnia 25 września 1981 roku o przedsiębiorstwach państwowych, co w konsekwencji doprowadziło do stwierdzenia, że przysługujące uczestnikowi prawo w postaci służebności gruntowej wygasło wskutek przysądzenia własności nieruchomości na rzecz wnioskodawczyni, podczas gdy termin zasiedzenia służebności upływał 1 października 2011 roku, a więc już po nabyciu nieruchomości w drodze przysądzenia własności. Ponadto skarżący podniósł zarzut naruszenia art. 305 1 kc poprzez jego niewłaściwe zastosowanie oraz art. 172 w zw. z (...) kc poprzez jego niezastosowanie i w konsekwencji ustanowienie służebności, podczas gdy tożsame prawo przysługiwało uczestnikowi wskutek zasiedzenia, które nastąpiło 1 października 2011 roku. Skarżący wniósł także o dopuszczenie dowodu z opinii innego biegłego rzeczoznawcy majątkowego celem ustalenia wysokości wynagrodzenia za ustanowienie służebności. W oparciu o powyższe skarżący wniósł o zmianę postanowienia poprzez oddalenie wniosku, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji. Nadto wniósł o zasądzenie kosztów postępowania według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

apelacje nie były zasadne. Z uwagi na to, że dalej idąca jest apelacja uczestnika, rozważania należy rozpocząć od tej apelacji.

Zarzuty podniesione przez uczestnika (...) S.A. w K., pomimo ich wielości oraz wielości ich podstaw prawnych, dotyczą w istocie dwóch kwestii. Po pierwsze okoliczności przysługiwania uczestnikowi prawa do nieruchomości uczestniczki w postaci służebności gruntowej odpowiadającej swoją treścią służebności przesyłu (ewentualnie w postaci służebności przesyłu- przy przyjęciu, że termin zasiedzenia służebności upłynął już po przysądzeniu własności) oraz prawidłowości ustalenia wysokości wynagrodzenia za ustanowienie służebności. Z kolei z pierwszą grupą zarzutów wiąże się zagadnienie związania sądu, któremu sprawa została przekazana do ponownego rozpoznania w związku z uchyleniem orzeczenia na podstawie art. 386§4 kpc (ale także sądu drugiej instancji), przy ponownym rozpoznaniu sprawy, oceną prawną wyrażoną w uzasadnieniu wyroku sądu drugiej instancji. Jak wynika z art. 386§6 in fine kpc, związanie oceną prawną nie dotyczy jedynie wypadku, w którym nastąpiła zmiana stanu prawnego; związanie sądu implikuje zakaz opierania apelacji na zarzutach sprzecznych z oceną prawną sformułowaną w orzeczeniu sądu II instancji, a więc tym bardziej wiąże sąd II instancji zakaz formułowania ocen prawnych sprzecznych ze stanowiskiem wyrażonym przez ten sąd w poprzednim orzeczeniu (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 grudnia 1999 roku w sprawie I CKN 175/99). Ponadto związanie oceną prawną nie następuje, jeżeli nastąpiła zmiana okoliczności faktycznych, na podstawie których dokonano poprzednio oceny prawnej (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 listopada 1967 roku w sprawie I CR 381/67). Po uchyleniu postanowienia z dnia 1 kwietnia 2015 roku, Sąd Rejonowy zarządził złożenie pism przygotowawczych. W piśmie z dnia 29 stycznia 2016 roku (data pisma) pełnomocnik uczestnika (...) S.A. w K. podniósł zarzut, że uczestnik posiada tytuł prawny do korzystania z nieruchomości wnioskodawczyni w postaci decyzji administracyjnej. Jak jednak trafnie wskazał Sąd I instancji w uzasadnieniu, okoliczność ta nie została wykazana; skarżący zdaje się nie kwestionować takiego ustalenia Sądu, skoro w wywiedzionej apelacji nie zgłosił w tym zakresie zarzutów. A zatem po przekazaniu sprawy przez Sąd Okręgowy do ponownego rozpoznania stan faktyczny, jaki podlegał ocenie przez ten Sąd nie uległ zmianie. To samo dotyczy stanu prawnego. Wobec tego zarówno Sąd Rejonowy, jak i obecnie Sąd Okręgowy rozpoznający apelację, nie są uprawnione do dokonania odmiennej oceny prawnej zarzutu zasiedzenia, niż ta, która została przedstawiona w uzasadnieniu postanowienia Sądu Okręgowego z dnia 8 października 2015 roku. Sąd Okręgowy bardzo obszernie analizował zarówno stan faktyczny sprawy, jak i stan prawny, co skutkowało przyjęciem, że służebność gruntowa odpowiadająca swoją treścią służebności przesyłu została nabyta w 1982 roku (przez Skarb Państwa, a następnie, wskutek przekształceń zakładów i przedsiębiorstw energetycznych przeszła na skarżącego), jak i przepisy regulujące skutki przysądzenia własności dla służebności gruntowej odpowiadającej swoją treścią służebnością przesyłu (skoro takie prawo przysługiwało skarżącemu), tj. art. 1000§1- 3 kpc. Sąd Okręgowy przytoczył w ramach rozważań postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 18 czerwca 2015 roku w sprawie III CZP 32/15, w którym Sąd Najwyższy wypowiedział się przeciwko rozszerzającej wykładni przepisów art. 1000 kpc. Tymczasem skarżący w apelacji, mimo zakazom wynikającym z art. 386§6 kpc, ponownie stara się forsować koncepcję polegającą na objęciu przepisem art. 1000§2 kpc (wymieniającym prawa, jakie pozostają w mocy w razie przysądzenia własności) służebności gruntowej odpowiadającej swoją treścią służebności przesyłu, per analogiam do służebności przesyłu wskazanej w art. 1000§2 pkt 4 kpc, wprowadzonej do porządku prawnego 3 sierpnia 2008 roku. Sąd Okręgowy wyraził ocenę prawną także w odniesieniu do przepisów art. 5- 9 ustawy z dnia 6 lipca 1982 roku o księgach wieczystych i hipotece wskazując, na to, że nie mają one zastosowania, gdyż nie dotyczą nabycia pierwotnego (przysądzenie własności w postępowaniu egzekucyjnym), wobec czego zarzut naruszenia art. 7 pkt 4 i 5 tej ustawy także jest nieuprawniony i narusza zakaz wynikający z art. 386§6 kpc. Skoro, jak już wskazano, Sąd Okręgowy w uzasadnieniu postanowienia z dnia 8 października 2015 roku dokonywał analizy stanu faktycznego i nie uległ on zmianie po wydaniu tego postanowienia, bezzasadny jest zarzut polegający na błędnym ustaleniu faktycznym przez nieprzyjęcie, że zasiedzenie nastąpiło dopiero w dniu 1 października 2011 roku. Skarżący wykazuje się przy tym niekonsekwencją wskazując znacznie późniejszą datę zasiedzenia, niż wówczas, gdy zgłaszał zarzut zasiedzenia, i czyni to jak się zdaje wyłącznie w celu objęcia ochroną nabytej służebności przez art. 1000§2 pkt 4 kpc, który wszedł w życie dopiero 3 sierpnia 2008 roku, a więc później, niż data wskazywana pierwotnie przez skarżącego, jako data zasiedzenia. W związku z powyższym bezzasadne są zarzuty naruszenia przepisów art. 172§1 w zw. z 285 i 292 oraz art. 305 1 kc. Co do zarzutu naruszenia art. 233§1 kpc poprzez dokonanie dowolnej, a nie swobodnej oceny biegłego rzeczoznawcy, jest on także nietrafny. Po pierwsze skarżący w sformułowanym zarzucie wskazuje ogólnikowo, że ocena tego dowodu przez Sąd pomija zarzuty zgłaszane przez skarżącego, konkretnie podając jedynie pominięcie zawyżenia współczynnika „k”. Skarżący nie precyzuje na czym konkretnie polegała nieprawidłowa ocena tego dowodu, co uniemożliwia uwzględnienie podniesionego zarzutu. Co do zaś współczynnika „k”, biegły w związku z zarzutem skarżącego wyjaśniał w opinii uzupełniającej pisemnej; co więcej, po złożeniu opinii ustnej na rozprawie pełnomocnik uczestnika nie kwestionował opinii- nie składał wniosku o jej dalsze uzupełnienie ewentualnie o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego. Współczynnik „k” dotyczący współkorzystania z pasa gruntu przez właściciela i zakład energetyczny mieści się w przedziale 0- 1. Biegły przyjął go na poziomie 0,5. Skarżący nie podważył w sposób wymagany przy zarzucie naruszenia art. 233§1 kpc prawidłowości takich wniosków oraz ich przyjęcia przez Sąd I instancji. Jak się przyjmuje, obraza art. 233§1 kpc może dotyczyć wyłącznie nieprawidłowej oceny dowodów przez sąd. Skarżący, posługując się wyłącznie argumentami jurydycznymi, może wykazywać, że sąd rażąco naruszył ustanowione w wymienionym przepisie zasady oceny wiarygodności i mocy dowodów, a naruszenie to miało wpływ na wynik sprawy. Przedstawienie innych wniosków co do stanu faktycznego, niż wywiedzione przez sąd z materiału dowodowego wskutek jego odmiennej oceny, nie uzasadnia zarzutu z art. 233§1 kpc; konieczne jest bowiem wykazanie, że sąd, wywodząc z dowodów określone wnioski w postaci ustaleń faktycznych, naruszył zasady logicznego rozumowania, czy doświadczenia życiowego. Nietrafne są dalsze zarzuty dotyczące ustalenia wysokości wynagrodzenia. Okoliczność, że wnioskodawczyni nabyła nieruchomość w drodze licytacji, a więc za cenę niższą niż rynkowa (w ocenie skarżącego- biegły wskazał, że wycena za metr jest wyższa, niż ta, jaka była ceną sprzedaży, jednak między nabyciem, a stanem przyjętym do wyceny przez biegłego upłynęło 6 lat) oraz że wyliczenie wynagrodzenia nie powinno obejmować pasa przylegającego do pasa eksploatacyjnego są bowiem obojętne z punktu widzenia zasad ustalania wynagrodzenia w związku z ustanowieniem służebności. Co do kwestii, że nabycie nieruchomości nastąpiło z już istniejącą infrastrukturą energetyczną rozważania zostaną poczynione przy omawianiu apelacji wnioskodawczyni. Wszystkie powyższe uwagi skutkują także uznaniem, że wniosek o dopuszczenie dowodu z opinii innego biegłego zgłoszony w apelacji jako niezasadny podlegał oddaleniu. Odnosząc się na koniec rozważań w przedmiocie apelacji uczestnika do wniosku dowodowego w postaci postanowienia Sądu Okręgowego w Częstochowie z dnia 10 grudnia 2015 roku w sprawie VI Ca 954/15 należy wskazać, że nie mógł mieć on żadnego wpływu na treść rozstrzygnięcia. Nie dotyczy on okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia i przedstawia wyłącznie odmienną ocenę prawną, niż dokonana przez Sąd Okręgowy w tej sprawie.

Niezasadne są zarzuty podniesione w apelacji przez wnioskodawczynię. Zarzuty te grupują się wokół dwóch kwestii. Po pierwsze dotyczą ustalenia przez biegłego wynagrodzenia nieobejmującego utraty wartości nieruchomości objętej pasem eksploatacyjnym, a jedynie wynagrodzenie za korzystanie z nieruchomości. Po wtóre błędnej metody obliczania wynagrodzenia w odniesieniu do części nieruchomości objętej pasem eksploatacyjnym. Wbrew stanowisku skarżącej, biegły ustalił wynagrodzenie z uwzględnieniem okoliczności, że powinno ono obejmować, obok należności za korzystanie przez przedsiębiorstwo energetyczne z nieruchomości wnioskodawczyni, także utratę wartości nieruchomości. Biegły wyraźnie wskazywał (w opinii pisemnej podstawowej i uzupełniającej), że prawidłowo wyliczone wynagrodzenie obejmuje oba te elementy. Wątpliwości skarżącej w istocie biorą się stąd, że biegły ustalił wartość części nieruchomości wnioskodawczyni zajętej pod pas eksploatacyjny na 50% wartości nieruchomości w pasie przyległym, a następnie pomniejszył uzyskany wynik o dalsze 50%. Doprowadziło to do sytuacji, w której wynagrodzenie za pas przyległy do pasa eksploatacyjnego wynosi 30% wartości nieruchomości, zaś za pas eksploatacyjny 25% (50% x 50%), mimo że w tym drugim przypadku ograniczenie prawa własności jest większe. Jest to jednak jedynie pozorna sprzeczność i wadliwość opinii. Biegły nie dość jasno i wyraźnie wyjaśnił tę kwestię. Jak wynika z opinii biegłego, wycena nieruchomości była dokonywana według stanu na 2016 rok, a więc stanu, w którym przez nieruchomość przebiega już linia energetyczna. Co istotne, stan ten był taki sam w dacie nabycia nieruchomości przez wnioskodawczynię (6 marca 2010 roku). A zatem w dacie nabycia nieruchomości wnioskodawczyni nabyła ją także z już istniejącą infrastrukturą (jakkolwiek nieobciążoną służebnością- w świetle poczynionych wyżej rozważań służebność obciążająca nieruchomość wygasła z dniem uprawomocnienia się postanowienia o przysądzeniu własności, tj. 6 marca 2010 roku i nie została jeszcze ustanowiona służebność przez sąd- co jednak nie ma znaczenia z punktu widzenia okoliczności, że wówczas przez nieruchomość przebiegała już linia energetyczna, jakkolwiek nie była ona wówczas związana z ograniczonym prawem rzeczowym w postaci służebności). Uzasadnione zatem było ustalenie przez biegłego wartości tej części nieruchomości, jako podstawy dalszych wyliczeń, na wartość niższą, niż pasa przyległego, przez który takie przewody nie biegną. Nie jest bowiem tak, że nieruchomość wnioskodawczyni została nabyta bez takiej infrastruktury i ma być dopiero w nią zaopatrzona, co uzasadniałoby objęcie wynagrodzeniem także utraty wartości z uwagi na zainstalowaniu na nieruchomości wolnej do tej pory od obciążeń, cudzych urządzeń. Nieruchomość wnioskodawczyni została zatem nabyta z obciążeniem, zmniejszającym jej wartość, co musiało znaleźć odzwierciedlenie w wycenie jej wartości. Wynagrodzenie za korzystanie z tej części nieruchomości liczone od wartości nieruchomości według stanu z daty wyceny (nabycia przez wnioskodawczynię), jest zatem liczone od wartości niższej, niż by była, gdyby nie przebiegały przez nią (jeszcze) przewody energetyczne. Wydaje się, że nie może być ostatecznie wątpliwości co do tego, że gdyby z ustanowieniem służebności łączyło się dopiero dokonanie pewnych zmian w stanie nieruchomości, powodujących ograniczenia właściciela w stosunku do stanu poprzedniego (poza samym obciążeniem jej prawem rzeczowym), taka okoliczność uzasadniałaby wyliczenie wynagrodzenia od wartości nieruchomości przed taką zmianą (obciążeniem). Zatem ustalenie wartości nieruchomości objętej pasem eksploatacyjnym na połowę wartości nieruchomości w pasie przyległym było uzasadnione, a w dalszej konsekwencji uzasadnione było zastosowanie współczynnika „k” (50%) od tak ustalonej wartości. Należy na marginesie wskazać, że ten współczynnik jest o 20% wyższy od tego, jaki był zastosowany do pasa przyległego. Z powyższych względów nie był także zasadny wniosek wnioskodawczyni o dopuszczenie dowodu z opinii innego biegłego.

Mając na uwadze powyższe, Sąd Okręgowy w oparciu o art. 385 w zw. z art. 13§2 kpc orzekł, jak w sentencji postanowienia.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono w oparciu o art. 520§1 w zw. z art. 391§1 i art. 13§2 kpc.

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Sabina Szwed
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Łodzi
Data wytworzenia informacji: