Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 14 lipca 2020r. Sąd Rejonowy dla Łodzi – Widzewa w Łodzi w sprawie z powództwa Syndyka masy upadłości Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo - Kredytowej Wspólnota w upadłości likwidacyjnej z siedzibą w G. przeciwko K. W. o zapłatę oddalił powództwo i nie obciążył powoda kosztami procesu.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 28 lutego 2013 roku pozwany – K. W. zawarł
z Spółdzielczą Kasą Oszczędnościowo - Kredytową Wspólnota z siedzibą w G. umowę pożyczki. Na jej podstawie pożyczkodawca - Spółdzielcza Kasa Oszczędnościowo - Kredytowa Wspólnota z siedzibą w G. udzieliła pozwanemu pożyczki w wysokości 40 000,00 zł, którą to kwotę pozwany miał zwrócić stosownie do warunków zawartej umowy i w terminach wskazanych w tej umowie, czyniąc to w ratach miesięcznych, począwszy od 28 lutego 2013 roku do 15 lutego 2018 roku. Pożyczka ta była oprocentowana według zmiennej stopy procentowej, wynoszącej
w dniu zawarcia umowy 20 % w skali jednego roku. Rzeczywista roczna stopa oprocentowania wynosiła 31,59 %, a całkowita kwota do zapłaty wynosiła 68 806,83 zł, oszacowana w dniu zawarcia umowy. Zgodnie z § 23 tej umowy, w przypadku nieterminowej spłaty pożyczki należność z tego tytułu staje się w dniu następnym należnością przeterminowaną. Stosownie do treści § 31 umowy, pożyczkodawca zastrzegł sobie prawo do wypowiedzenia umowy pożyczki z trzydziestodniowym terminem wypowiedzenia i postawienia po upływie okresu wypowiedzenia całej pożyczki wraz z odsetkami w stan natychmiastowej wymagalności, w przypadku stwierdzenia, że warunki udzielenia pożyczki nie zostały dotrzymane, a także w przypadku, gdy pożyczkobiorca nie zapłacił w terminach określonych w umowie pełnych rat pożyczki za co najmniej dwa okresy płatności, po uprzednim wezwaniu go listem poleconym do zapłaty zaległych rat w terminie nie krótszym niż siedem dni od otrzymania wezwania, pod rygorem wypowiedzenia umowy. Spłata pożyczki miała następować w sześćdziesięciu miesięcznych ratach, płatnych bez wezwania, w terminach do dnia piętnastego każdego następującego po sobie miesiąca, począwszy od dnia 15 marca 2013 roku, w kwocie po 1 051,68 zł,
a od dnia 15 sierpnia 2013 roku w kwocie po 976,25 zł. Harmonogram spłat pożyczki stanowił integralną część umowy pożyczki. W harmonogramie tym wyszczególniono datę spłat rat pożyczki, wysokość rat, ich ilość, jak też wysokość ustalonych odsetek umownych, zgodnie z wysokością oprocentowania wskazanego w umowie pożyczki. Stosownie do postanowień zawartej umowy pożyczki, w przypadku niespłacenia pożyczki lub jej raty w terminie, należność z tytułu udzielonej pożyczki stawała się
w następnym dniu należnością przeterminowaną. Od niespłaconego w całości lub w części kapitału, a od dnia wniesienia powództwa - od całości zadłużenia, pobierane miały być odsetki według stopy procentowej obowiązującej w danym okresie dla należności przeterminowanych. Wysokość stopy procentowej dla należności przeterminowanych ustalał w drodze uchwały zarząd Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo - Kredytowej Wspólnota z siedzibą w G., z tym ograniczeniem co do wysokości stopy procentowej odsetek, że maksymalna stopa procentowa odsetek nie mogła przekraczać w stosunku rocznym czterokrotności wysokości stopy kredytu lombardowego Narodowego Banku Polskiego. Stosownie
do postanowień zawartej umowy pożyczki, spłatę należności Spółdzielcza Kasa Oszczędnościowo - Kredytowa Wspólnota z siedzibą w G. zaliczała przede wszystkim na opłaty z tytułu zwrotu kosztów ubezpieczenia, koszty windykacji, prowizje i opłaty, następnie na odsetki od kapitału przeterminowanego, wymagalne odsetki za okresy obrachunkowe i w ostatniej kolejności na kapitał przeterminowany.

Pozwany nie spłacał rat wynikających z umowy pożyczki, stosownie
do warunków i terminów tej umowy.

Pozwany od samego początku stosunku zobowiązaniowego w wyniku zawartej umowy pożyczki dokonywał nieregularnych spłat rat pożyczki,
albowiem już pierwszych pięć rat, które miał uiścić, zapłacił w wysokości niższej aniżeli umówiona, a po dniu 15 lipca 2014 roku zaprzestał jakichkolwiek spłaty rat z tej umowy.

Postanowieniem, które jest prawomocne, Sąd Rejonowy Gdańsk – Północ w Gdańsku ogłosił upadłość z likwidacją majątku Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo - Kredytowej Wspólnota z siedzibą w G.. Postanowieniem, które jest prawomocne, Sąd Rejonowy Gdańsk – Północ w Gdańsku wyznaczył syndyka masy upadłości tego podmiotu w osobie L. K..

Syndyk masy upadłości Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo-Kredytowej Wspólnota w upadłości likwidacyjnej z siedzibą w G. pismem z dnia
29 stycznia 2015 roku wezwał pozwanego do zapłaty zaległego zadłużenia, którego źródłem miała być wyżej wskazana umowa pożyczki, które wówczas miało wynosić 7 157,18 zł, wyznaczając termin siedmiu dni od dnia doręczenia tego wezwania. Pismem z dnia 13 lutego 2015 roku, powód skierował do pozwanego kolejne wezwanie do zapłaty zadłużenia, którego źródłem miała być wyżej wskazana umowa pożyczki, które wówczas miało wynosić kwoty 7 212,95 zł, wyznaczając termin siedmiu dni od dnia doręczenia tego wezwania.

Pismem z dnia 24 lutego 2015 roku, którego pozwany nie odebrał, a które było wysłane na adres wskazany przez pozwanego w umowie pożyczki, które to pismo zostało pozostawione w skrzynce odbiorczej pozwanego w dniu 25 marca 2015 roku, wraz z dokumentem informującym o możliwości odebrania przez pozwanego przesyłki na poczcie w terminie siedmiu dni od daty jej złożenia w skrzynce odbiorczej pozwanego, z oznaczeniem daty tego złożenia przesyłki w skrzynce odbiorczej pozwanego, a to wobec niemożności doręczenia przesyłki bezpośrednio adresatowi, powód wypowiedział umowę pożyczki z dnia 28 lutego 2013 roku. Łączna wysokość zadłużenia wynikającego z tej umowy pożyczki miała wynosić na dzień
24 lutego 2015 roku kwotę 8 206,48 zł.

W dniu 30 kwietnia 2018 roku pozwu złożył do Sądu pozew inicjujący postępowanie w tej sprawie.

W oparciu o tak ustalony stan faktyczny Sąd Rejonowy uznał powództwo za bezzasadne. Sad Rejonowy za podstawę żądania przyjął przepisy art. 720 § 1 k.c., (przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy) oraz art. 3 ust. 1 i ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 12 maja 2011 roku o kredycie konsumenckim (t.j. Dz. U. z 2014 r., poz. 1497 ze zm., przez umowę o kredyt konsumencki rozumie się umowę o kredyt w wysokości nie większej niż 255 550,00 zł albo równowartość tej kwoty w walucie innej niż waluta polska, który kredytodawca w zakresie swojej działalności udziela, przy czym za umowę
o kredyt konsumencki uważa się między innymi umowę pożyczki pieniężnej -
o ile konsument ma obowiązek zwrócić pożyczkodawcy kapitał w pieniądzu,
a po stronie pożyczkodawcy występuje dowolny podmiot, któremu przysługuje status przedsiębiorcy, o czym stanowi art. 5 pkt 2 ustawy kredycie konsumenckim). Przyjął, że zobowiązanie pożyczkobiorcy miało charakter terminowy.

Sąd Rejonowy oddalił powództwo podzielając zarzut przedawnienia. Wskazał, że w myśl art. 118 k.c., termin przedawnienia roszczeń banku, pożyczkodawcy do kredytobiorcy, zarówno o zwrot udzielonego kredytu, pożyczki, jak również roszczeń o zwrot poszczególnych jego rat wynosi trzy lata. Zdaniem Sądu Rejonowego początek biegu terminu przedawnienia stosownie do art. 120 § 1 zdanie pierwsze k.c., do całości niespłaconego kredytu należy liczyć od dnia, w którym wierzyciel mógł - przy dołożeniu staranności, w trosce o swoje interesy majątkowe – najwcześniej wypowiedzieć umowę.
W niniejszej sprawie powód tuż po zaciągnięciu pożyczki, bo już w 2013 roku dopuszczał się nieregularnych spłat rat kredytu, a więc pozostawał w zwłoce ze spłatą co najmniej dwóch pełnych rat pożyczki, jak to ujmowała umowa pożyczki. Sąd Rejonowy wskazał, że po dniu 15 sierpnia 2014 roku pozwany zaprzestał dokonywania jakichkolwiek spłat rat owej pożyczki. Zatem z faktu, że powód nie sięgnął po wskazane uprawnienie niezwłocznie po dostrzeżeniu uchybienia w terminowej spłacie rat pożyczki, stosownie do warunków łączącej strony umowy pożyczki, nie mogą płynąć niekorzystne reperkusje dla pozwanego. Sąd Rejonowy podkreślił, że z chwilą opóźnienia w płatności dwóch pełnych rat strona powodowa zyskała dodatkowe uprawnienie do wypowiedzenia umowy pożyczki i postawienia pożyczki w stan natychmiastowej wykonalności.

Zdaniem Sądu Rejonowego w dacie wytaczania powództwa roszczenie powoda wobec pozwanego było już od dawna wymagalne, skoro zaległość w zapłacie co najmniej dwóch rat istniała już w 2013 roku, a uwzględniając termin trzech lat liczonych od tak ujmowanej wymagalności, żądanie powoda objęte pozwem inicjującym postępowanie w tej sprawie w dniu złożenia pozwu było już przedawnione, albowiem pozew został złożony w dniu 30 kwietnia 2018 roku.

Sąd Rejonowy podniósł, że nawet, gdyby przyjąć, że wymagalność roszczeń nastąpiła dopiero w wyniku złożonego przez powoda oświadczenia pozwanemu o wywiedzeniu umowy pożyczki, którego to poglądu Sąd nie akceptuje, to i tak należałoby uznać zarzut przedawnienia roszczenia za skutecznie zgłoszony. Mianowicie, umowa pożyczki została wypowiedziana pozwanemu przez powoda w dniu 25 marca 2015 roku. Wtedy to bowiem pozwany mógł zapoznać się najwcześniej z treścią tego oświadczenia powoda o wypowiedzeniu umowy pożyczki, gdyby odebrał kierowaną doń korespondencję wysłaną na wskazany przez samego pozwanego adres. Za przedstawionym przed chwilą poglądem przemawia brzmienie art. 61 § 1 k.c. Pozew inicjujący postępowanie w tej sprawie został złożony w dniu 30 kwietnia 2018 roku, a więc już po upływie wyżej wskazanych trzech lat będących okresem, w którym biegł termin przedawnienia tego roszczenia.

W konsekwencji Sąd Rejonowy podniesiony przez pozwanego zarzut przedawnienia roszczenia uznał za skuteczny (art. 117 §2 k.c.).

O kosztach procesu Sąd Rejonowy orzekł na podstawie art. 102 k.p.c.

Apelację od tego wyroku złożył powód zarzucając:

1. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku, w zakresie w jakim Sąd l Instancji błędnie ustalił, iż datą wniesienia pozwu w niniejszej sprawie był 30 kwietnia 2018 r., podczas gdy jest to jedynie data opłacenia pozwu złożonego w elektronicznym postępowaniu upominawczym, natomiast pozew w niniejszej sprawie został opatrzony certyfikowanym podpisem, a tym samym wniesiony dnia 25 kwietnia 2018 r., co uwidacznia adnotacja na str. 2 pozwu w brzmieniu: .,Data ostatniej modyfikacji 2018-04-25", które to naruszenie doprowadziło do uznania roszczenia Powoda za przedawnione;

2. naruszenie przepisów postępowania, mające istotny wpływ na treść orzeczenia, a mianowicie: art. 233 § 1 k.p.c. poprzez dokonanie oceny materiału dowodowego zgromadzonego w aktach sprawy z naruszeniem zasad logiki i prawidłowego rozumowania oraz wskazań doświadczenia życiowego - a w konsekwencji - błędne ustalenie przez Sąd l instancji faktu. iż umowa pożyczki (kredyt konsumencki) nr (...) mogła zostać wypowiedziana już w 2013 r., a z pewnością wcześniej niż 24 lutego 2015 r. -

· a to przez pominięcie - odpisu pełnego z rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego prowadzonego dla (...), postanowienia z dnia 26 września 2014 roku Sądu Rejonowego Gdańsk - Północ w Gdańsku Wydział Vl Gospodarczy wydanego w sprawie o sygn. aktVl GU 131/14 oraz postanowienia z dnia 20 listopada 2014 roku Sądu Rejonowego Gdańsk - Północ w Gdańsku Wydział Vl Gospodarczy wydanego w sprawie o sygn. akt Vl GUp 25/14 -podczas gdy - ustalenia, kiedy uprawniony mógłby najwcześniej podjąć czynność, o jakiej mowa w tym przepisie, należy dokonywać in casu, analizując konkretny stan faktyczny w jakim znalazł się wierzyciel, a w ramach niniejszej sprawy Syndyk masy upadłości (...), który został ustanowiony postanowieniem z dnia 20 listopada 2014 roku i dopiero wówczas objął zarząd majątkiem upadłej (...), tym samym niewątpliwie nie miał możliwości wypowiedzenia umowy we wcześniejszym terminie,

·a to przez pominięcie, iż zgodnie z pkt 31 umowy pożyczki (kredyt konsumencki) nr (...) dysponowała uprawnieniem do wypowiedzenia umowy, nie zaś obowiązkiem w tym przedmiocie, zaś wierzyciel powinien stosować wypowiedzenie umowy kredytowej jako ostateczność (w przeciwnym razie naraża się na zarzut nadużycia uprawnień), natomiast Pożyczkobiorca dokonywał regularnych choć nieterminowych wpłat, a ponadto wyrażał wolę spłaty pożyczki uiszczając zaległe należności w reakcji na kierowane doń monity,

które to naruszenia doprowadziły do oddalenia powództwa ze względu na przedawnienie roszczenia;

3. naruszenie przepisów postępowania, mające istotny wpływ na treść orzeczenia, a mianowicie: art. 233 § 1 k.p.c. poprzez dokonanie wewnętrznie sprzecznych ustaleń faktycznych, tj. ustalenie, iż umowa pożyczki(kredyt konsumencki) nr (...) w pkt 31 przewidywała trzydziestodniowy okres wypowiedzenia umowy, a jednocześnie błędne przyjęcie, iż Umowa zostaje wypowiedziana z dniem doręczenia wypowiedzenia umowy, nie zaś z dniem upływu okresu wypowiedzenia, które to naruszenie doprowadziło do błędnego ustalenia daty wypowiedzenia Umowy, a w konsekwencji do stwierdzenia przedawnienia roszczenia Powoda;

4. naruszenie przepisów postępowania, mające istotny wpływ na treść orzeczenia, a mianowicie: art. 233 § 1 k.p.c. poprzez dokonanie dowolnej zamiast swobodnej oceny materiału dowodowego zgromadzonego w aktach sprawy, poprzez błędne wyprowadzenie ze zwrotnego potwierdzenia odbioru konkluzji, iż Pozwany mógł zapoznać się z wypowiedzeniem umowy w dacie pierwszego awiza, pomimo Ze ustalenie to było zupełnie bezpodstawne, a ponadto sprzeczne z zasadami logiki i prawidłowego rozumowania oraz wskazaniami doświadczenia życiowego, zaś konkluzja Sądu nastąpiła z zupełnym pominięciem rozważań w przedmiocie rzeczywistej chwili, z którą Pozwany mógł zapoznać się z treścią wypowiedzenia, które to naruszenie doprowadziło do błędnego ustalenia daty doręczenia wypowiedzenia, a w konsekwencji przyjęcia, iż roszczenie w niniejszej sprawie uległo przedawnieniu;

5. naruszenie przepisów prawa materialnego, a mianowicie: art. 120 § 1 k.c. poprzez jego błędną wykładnię polegającą na uznaniu przez Sąd l instancji, Ze poszczególne raty przedawniają się po upływie trzech lat licząc od dnia, w którym dana rata powinna zostać spłacona zgodnie z umową pożyczki - podczas gdy - wobec niedotrzymania przez Pozwaną warunków udzielenia pożyczki (...) skutecznie wypowiedziała jej Umowę, a w konsekwencji cała pożyczka wraz z niespłaconymi u przednio ratami pożyczki została postawiona w stan natychmiastowej wymagalności, tj. z upływem okresu wypowiedzenia Umowy;

6. naruszenie przepisów prawa materialnego, a mianowicie: art. 118 k.c. w zw. z art. 120 § 1 k.c. w zw. z art. 123 § 1 pkt 1 k.c. poprzez ich niewłaściwe zastosowanie polegające na uznaniu przez Sąd l instancji, Ze dochodzona pozwem należność wraz z odsetkami umownymi uległa przedawnieniu - podczas gdy - cała należność z tytułu Umowy stała się wymagalna z dniem 11 maja 2015 roku, z którą to datą należy wiązać początek biegu przedawnienia całej przedmiotowej należności, natomiast przed upływem terminu przedawnienia, tj. w dniu 25 kwietnia 2018 roku, Powód złożył pozew o zapłatę, a zatem skutecznie przerwał bieg terminu przedawnienia całej należności z tytułu Umowy;

7. naruszenie przepisów prawa materialnego, a mianowicie: art. 120 § 1 zd. 2 k.c. w zw. z art. 455 k.c. poprzez jego błędną wykładnię - polegającą na - uznaniu, Ze art. 120 § 1 zd. 2 k.c., uzależniający początek biegu terminu przedawnienia od podjęcia przez uprawnionego czynności w najwcześniejszym możliwym terminie, ma zastosowania do wszelkiego rodzaju zobowiązań -podczas gdy - zgodnie z utrwalonym w orzecznictwie i doktryną poglądem przywołany przepis dotyczy jedynie zobowiązań bezterminowych, a zatem zobowiązań co do których termin spełniania świadczenia nie został określony - a w konsekwencji także - niewłaściwe zastosowanie przepisu art. 120 § 1 zd. 2 k.c. w niniejszej sprawie - w sytuacji gdy - roszczenie z tytułu przedmiotowej umowy pożyczki w sposób oczywisty nie miało charakteru zobowiązania bezterminowego, albowiem Powód zobowiązał się udostępnić Pozwanemu określoną kwotę środków pieniężnych na oznaczony okres, a nadto w umowie pożyczki (kredyt konsumencki) nr (...) precyzyjnie wskazano termin i wysokość spłat, do których dokonywania zobowiązany był Pozwany - ergo -Sąd l instancji całkowicie bezpodstawnie przyjął, Ze przepis art. 120 § 1 zd. 2 k.c. ma znaczenie dla ustalenia terminu wymagalności roszczenia z tytułu przedmiotowej umowy;

8. naruszenie przepisów prawa materialnego, a mianowicie: art. 120 § 1 k.c. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie - polegające na - niezasadnym przyjęciu przez Sąd l Instancji, Ze wszystkie raty pożyczki stały się wymagalne z datą hipotetycznego spełnienia umownych przesłanek do wypowiedzenia umowy pożyczki, a tym samym, iż bieg terminu przedawnienia każdej raty należy wiązać z datą wystąpienia możliwości wypowiedzenia umowy - podczas gdy - każda rata miałą swój termin płatności określony w harmonogramie, zaś dopiero wypowiedzenie umowy i niezastosowanie się dłużnika do postanowień w nim określonych mogło skutkować wymagalnością całej kwoty pożyczki z upływem okresu wypowiedzenia;

9. naruszenie przepisów prawa materialnego, a mianowicie: art. 75 ustawy ust. 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku Prawo bankowe poprzez niezastosowanie i przyjęcie, iż umowa pożyczki (kredyt konsumencki) ulega wypowiedzeniu z dniem doręczenia wypowiedzenia, podczas gdy stosownie do naruszonego artykułu z dniem doręczenia wypowiedzenia rozpoczyna bieg okres wypowiedzenia, z którego upływem dochodzi do wypowiedzenia umowy:

10. naruszenie przepisów prawa materialnego. a mianowicie: art. 61 k.c. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie i uznanie, iż chwilą z którą Pożyczkobiorca mógł zapoznać się z oświadczeniem woli o wypowiedzeniu Umowy jest data pierwszego awiza, tj. 25 marca 2015 r., podczas gdy Sąd i Instancji zupełnie pominął, iż otrzymanie awiza nie jest równoznaczne z dojściem do adresata oświadczenia woli w taki sposób, Ze mógł on zapoznać się z jego treścią, możliwość taka powstaje dopiero wówczas, gdy adresat oświadczenia w zwykłym biegu (rozwoju) zdarzeń uzyskał realną możliwość zapoznania się z treścią awizowanej przesyłki pocztowej - a zatem brak jest podstaw do uznania, iż Pozwany miał realną możliwość zapoznania się z wypowiedzeniem już w dniu pozostawienia pierwszego awiza;

·jeżeli treść oświadczenia woli składanego innej osobie zawarta jest w piśmie przesłanym pocztą, a przesyłka - wobec niemożności doręczenia - pozostawiona zostanie w urzędzie pocztowym z powiadomieniem o tym adresata, dojście oświadczenia do wiadomości tej osoby w rozumieniu art. 61 k.c. następuje z chwilą doręczenia pisma w dniu przyjętym analogicznie do daty doręczenia pisma sądowego w trybie art. 139 § 1 k.p.c. - a zatem z datą z którą upłynął termin do odbioru pisma;

Ewentualnie, w razie nieuwzględnienia przez Sąd powyższych zarzutów i uznaniu, że doszło do przedawnienia roszczenia Powoda w zaskarżonej części, Powód wskazuje, iż Sąd l Instancji naruszył także przepis prawa materialnego, tj. art. 117' § 1 i § 2 k.c. poprzez jego niezastosowanie, pomimo że przepis ten przyznaje Sądowi uprawnienie do nieuwzględnienia przedawnienia roszczenia przysługującego przeciwko konsumentowi, jeżeli po rozważeniu interesów stron stwierdzi, ze wymagają tego względy słuszności, zaś w niniejszej sprawie względu słuszności przemawiały za zastosowaniem powołanego przepisu, z uwagi na:

· uchybianiu przez Pozwanego terminowej spłacie zadłużenia przez niemalże cały okres obowiązywania umowy,

· sytuację ekonomiczną wierzyciela, w szczególności w kontekście ogłoszenia upadłości obejmującej likwidację majątku oraz celów postępowania upadłościowego,

· brak złej woli Powoda w wyborze terminu dochodzenia roszczenia, który uwarunkowany był koniecznością wytoczenia w imieniu upadłego kilku tysięcy pozwów, a następnie prowadzenia

rzeczonych spraw na etapie sądowym i egzekucyjnym:

Mając na uwadze powyższe zarzuty, apelujący wnosił o

1. zmianę zaskarżonego wyroku poprzez zasądzenie od Pozwanego na rzecz Powoda kwoty 45 243,75 zł wraz z odsetkami umownymi za opóźnienie w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP od tej kwoty od dnia wniesienia pozwu (tj. od dnia 25 kwietnia 2018r.) do dnia zapłaty, oraz o zasądzenie od Pozwanego na rzecz Powoda zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych,

2. zasądzenie od Pozwanego na rzecz Powoda zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

ewentualnie o:

1. uchylenie Wyroku oraz przekazanie sprawy do rozpoznania do Sądu l instancji;

2. zasądzenie Pozwanego na rzecz Powoda kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Powód wnosi ponadto na podstawie art. 382 k.p.c. w zw. z art. 205" § 2 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1 k.p.c.

o:

1. dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z wydruku akt elektronicznego postępowania upadłościowego prowadzonego przez Sąd Rejonowy Lublin-Zachód w Lublinie Vl Wydział Cywilny, sygn. Vl Ne-e 803756/18 na okoliczność daty złożenia pozwu w niniejszej sprawie, tj. złożenia pozwu z dniem 25 kwietnia 2018 roku,

2. zwrócenie się przez Sąd || Instancji z zapytaniem do Sądu Rejonowego Lublin-Zachód w Lublinie Vl Wydział Cywilny, w której chwili następuje złożenie pozwu w elektronicznym postępowaniu upominawczym, tj. czy jest to chwila opatrzenia pozwu certyfikowanym podpisem, czy chwila jego opłacenia, a w szczególności z zapytaniem kiedy złożono pozew w niniejszej sprawie, tj. W sprawie o sygnaturze Vl Ne-e 803756/18:

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja jest o tyle zasadna, że skutkuje uchyleniem zaskarżonego wyroku i przekazaniem sprawy Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpoznania a to wobec nierozpoznania istoty sprawy.

Podzielić należy zarzut naruszenia art. 233 §1 k.p.c. Sąd Rejonowy błędnie ustalił, że pozew został wniesiony w dniu 30 kwietnia 2018r. W istocie za datę wniesienia pozwu należy przyjąć dzień 25 kwietnia 2018r., co wynika wprost z adnotacji na stronie 2. pozwu w epu.

Pozostałe zarzuty wiązane z uchybieniem przepisowi art. 233 §1 k.p.c.

mianowicie przyjęcia kiedy umowa mogła być wypowiedziana przez powoda jak i ustalenia daty jej wypowiedzenia oceniać należy poprzez postanowienia umowne i przepisy prawa materialnego, kodeksu cywilnego zwłaszcza art. 353 ¹ k.c.

Postanowienia umowne w zakresie określenia procedury związanej z wypowiedzeniem umowy pozostają w zgodności z przepisami art. 353 ¹ k.c nie były też w żaden sposób kwestionowane przez strony procesu i dlatego też Sąd Okręgowy nie będzie prowadził ich analizy.

Nie ulega wątpliwości, że do wypowiedzenia umowy dochodziło z 30 -dniowym terminem wypowiedzenia (p.31 umowy). Pozwanemu pismo zawierające wypowiedzenie doręczono (przez dwukrotne awizo) w dniu 9 kwietnia 2015r. (k.43 – koperta). Oznacza to, że umowa wygasła z dniem 9 maja 2015r. Przyjęcie przez Sąd Rejonowy, że umowa została wypowiedziana ze skutkiem na dzień 25 marca 2015r. jest całkowicie dowolne i sprzeczne z datami wysłania (17 marca 2015r.k.42), awizowania i doręczenia przesyłki jak i wskazanym wyżej postanowieniem p. 31 umowy. Narusza także w sposób oczywisty dyspozycję przepisu art. 61 k.c. Sąd Okręgowy podziela wyrażane w orzecznictwie poglądy, że jeżeli treść oświadczenia woli składanego innej osobie zawarta jest w piśmie przesyłanym pocztą, a przesyłka - wobec niemożności doręczenia - zostanie pozostawiona w urzędzie pocztowym z powiadomieniem o tym adresata, dojście oświadczenia do wiadomości tej osoby, w rozumieniu art. 61 § 1 k.c., następuje z chwilą przyjmowaną analogicznie do doręczania pisma sądowego w trybie art. 139 § 1 k.p.c. W praktyce dopuszczona została możliwość zastosowania do składania i przyjmowania oświadczeń woli w sferze prawa materialnego tzw. doręczeń zastępczych, w rozumieniu kodeksu postępowania cywilnego (por. wyroki SN z dnia 17 czerwca 2009 r., IV CSK 53/09, z dnia 18 kwietnia 2011 r., V CSK 215/11).

Pozostałe zarzuty dotyczące naruszenia prawa materialnego, sprowadzające się do zanegowania, że doszło do przedawnienia poszczególnych rat jaki całego świadczenia zostaną omówione zbiorczo.

Za bezzasadny należy uznać zarzut co do przedawnienia poszczególnych rat. Stanowisko Sądu Rejonowego w tym zakresie jest trafne. Termin przedawnienia roszczeń banku wynikających z kredytu bankowego cechuje trzyletni termin przedawnienia, ponieważ roszczenie to ma związek z prowadzoną przez bank działalnością gospodarczą. W myśl art. 120 § 1 k.c. bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne, czyli gdy minął termin jego płatności. W przypadku rat kredytu należy uznać, że poszczególne z nich przedawniają się więc po upływie trzech lat licząc od dnia, w którym rata powinna zostać spłacona zgodnie z zawartą umową kredytową, w związku z czym okres przedawnienia biegnie tu oddzielnie w stosunku do każdej z nich (tak też Sąd Apelacyjny w Łodzi w wyroku z dnia 16 czerwca 2020 r., I AGa 111/19, Sąd Apelacyjny w Katowicach w wyroku z dnia 29 stycznia 2020 r. I ACa 648/19, legalis).

Konsekwencją oddalenia tego zarzutu jest uznanie, że roszczenie o zapłatę rat, które miały być zapłacone przed dniem 25 kwietnia 2015r. uległo z mocy art. 117 §1 k.c. przedawnieniu.

Podzielić należy natomiast zarzuty błędnego zastosowania przepisów art. 118 k.c., art. 120 k.c., art. 123 k.c. i art. 455 k.c.

Jak już wskazano Sąd Rejonowy błędnie ustalił, że pozew wniesiono w dniu 30 kwietnia 2018r. kiedy faktycznie miało to miejsce w dniu 25 kwietnia 2018r. Omyłka ta nie ma jednak znaczenia dla rozstrzygnięcia wobec uznania (jak wyżej), że umowa wygasła z dniem 9 maja 2015r. Oznacza to, że nie można przyjąć jak to uczynił Sąd Rejonowy (hipotetycznie), że doszło do przedawnienie roszczenia o zwrot pożyczki wobec upływu 3 lat od daty wypowiedzenia do dnia złożenia pozwu. Konstatacja ta byłaby uprawniona, gdyby pozew został złożony po 8 maja 2018r.

Nie można zaakceptować stanowiska Sądu Rejonowego łączącego datę wymagalności kwoty całej niespłaconej pożyczki z brakiem płatności dwóch rat. Stanowisko to oparte jest na postanowieniu umowy (pkt.31), że „ Kasa zastrzega sobie prawo do wypowiedzenia niniejszej umowy […] także w przypadku, gdy Pożyczkobiorca nie zapłacił w terminach określonych w umowie pełnych rat pożyczki za co najmniej dwa okresy płatności […]. Wedle Sądu Rejonowego wierzyciel po wystąpieniu niepłatności dwóch rat, dbając o swoje interesy mógł i powinien wypowiedzieć umowę. Zdaniem Sądu Rejonowego od daty zaległości za dwie raty należy liczyć początkowy bieg terminu przedawnienia roszczenia o zwrot całej niespłaconej kwoty pożyczki.

Pogląd ten narusza zasadę swobody umów wyrażoną w art. 353 ¹ k.c., niweczy postanowienia punktów 23 i 31 umowy dające pożyczkodawcy uprawnienie do wypowiedzenia a nie zobowiązujące do wypowiedzenia.

Nasuwa się pytanie a co w razie nieskutecznego wypowiedzenia, nie dochowania procedury wypowiedzenia, to czy wówczas tez przyjmować, ze po stwierdzeniu braku dwóch płatności zaczyna biec termin przedawnienia ?

Doszło by wówczas do stanu wewnętrznie sprzecznego, obowiązywania i de facto (jak widziałby to Sąd Rejonowy) do nieobowiązania umowy. Tego rodzaju rozumowanie nie mieści się w granicach art. 65 k.c.

Strony ukształtowały łączące je zobowiązanie jako terminowe. Złożenie oświadczenia o wypowiedzeniu umowy jedynie przyspieszało wymagalność rat, które dotychczas nie były jeszcze wymagalne. Dlatego też, ocena początku biegu przedawnienia następuję na podstawie art. 120 § 1 zdanie pierwsze k.c.

Oczekiwanie, iż pożyczkodawca będzie dokonywał wypowiedzenia niezwłocznie po zaistnieniu jakiejkolwiek przesłanki zezwalającej na dokonanie tej czynności, byłoby sprzeczne z naturą tych stosunków prawnych, godziłoby w interesy pożyczkobiorcy.

Nie można więc stawiać powodowi zarzutu, iż nie wypowiadając umowy niezwłocznie po dokonaniu ostatniej wpłaty, co miało miejsce 15 lipca 2014 r., sprawił, iż już wówczas rozpoczął się bieg terminu przedawnienia roszczenia o zwrot pożyczki (tak też Sąd Apelacyjny w Katowicach w wyroku z dnia 29 stycznia 2020 r. I ACa 648/19, legalis). Możliwość żądania przez pożyczkodawcę zapłaty całej ceny z chwilą zalegania przez pozwanego z zapłatą dwu lub większej liczby rat było tylko uprawnieniem pożyczkodawcy(„może żądać natychmiastowego zapłacenia”), a nie jego obowiązkiem. Skoro tak, to nie można zarzucać powodowi i wyciągać z tego niekorzystnych dla niego wniosków, w sytuacji gdy z przysługującego mu uprawnienia nie skorzystał (tak też Sąd Apelacyjny w Warszawie z dnia 21 października 2014 r.VI ACa 1865/13, legalis).

Na koniec wyjaśnienia wymaga jeszcze rodzaj rozstrzygnięcia zapadłego wskutek zainicjowanej przez apelanta kontroli instancyjnej. Gwoli przypomnienia zgodnie z treścią art. 386 § 4 k.p.c. sąd drugiej instancji może uchylić zaskarżony wyrok i przekazać sprawę do ponownego rozpoznania wówczas, gdy nie doszło do rozpoznania istoty sprawy albo gdy wydanie wyroku wymaga przeprowadzenia postępowania dowodowego w całości.

Nierozpoznanie istoty sprawy ma miejsce wówczas, gdy sąd I instancji nie orzekł merytorycznie o żądaniu strony, zaniechał zbadania materialnej podstawy żądania albo pominął merytoryczne zarzuty pozwanego i w swoim rozstrzygnięciu w istocie nie odniósł się do tego co było przedmiotem sprawy.

W literaturze przedmiotu wyrażany jest trafny pogląd, że skorzystanie z tego sposobu rozstrzygnięcia pozostawiono uznaniu sądu drugiej instancji (tak T. Ereciński, Apelacja w postępowaniu cywilnym, Warszawa 2012, s. 194). Podkreślić jednak należy, że konieczność przeprowadzenia postępowania dowodowego w całości nie stoi na przeszkodzie aby sąd apelacyjny zakończył merytorycznie postępowanie, mimo że zaskarżony wyrok zapadł bez uprzedniego rozpoznania istoty sprawy. Powinny to być jednak sytuacje wyjątkowe z uwagi na wymagania stawiane w tym zakresie przez Europejski Trybunał Praw Człowieka w swoim orzecznictwie w związku z art. 6 ust. 1 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, a także polskie standardy konstytucyjne dotyczące prawa do sądu oraz instancyjności postępowania z art. 78 i 176 ust. 1 Konstytucji RP (por. T. W., Problematyka instancyjności postępowania sądowego w sprawach cywilnych (w:) (...) et U.. Księga pamiątkowa ku czci Sędziego Stanisława Rudnickiego, W. 2005, s. 289 i n.). Z praktycznego punktu widzenia doniosłe znaczenie ma zwłaszcza sytuacja, w której sąd pierwszej instancji nie przeprowadził oceny materiału dowodowego. Wówczas konieczność zachowania zasady bezpośredniości postępowania dowodowego uzasadnia przyjęcie przez Sąd odwoławczy, że zachodzi potrzeba przeprowadzenia postępowania dowodowego w całości, co w rezultacie pozwala na uchylenie na tej podstawie orzeczenia sądu pierwszej instancji (tak postanowienie SN z dnia 21 maja 2014 r., II CZ, opubl. baza prawna LEX nr 1495839).

Niniejszy Sąd Okręgowy stoi na stanowisku, że zaistniałe w sprawie realia wpisują się w ramy tego przypadku. Tym samym niezbędne okazało się wydanie orzeczenia o charakterze kasatoryjnym, ponieważ Sąd Rejonowy ograniczył się do uznania , że doszło do przedawnienia roszczenia o zwrot pożyczki.

Dalsze procedowanie będzie zatem wymagało przeprowadzenia postępowania dowodowego dotyczącego całokształtu łączącej strony umowy pożyczki. W szczególności konieczne będzie ustalenie zakresu i wymiaru zobowiązania pożyczkobiorcy. Sąd Rejonowy dokona także oceny postanowień umownych pod kontem ewentualnej ich abuzywności. Uregulowanie art. 385 ¹ k.c.i n. (łącznie z przepisami art. 23a i n. OchrKonkurU) przewiduje w szerokim zakresie kontrolę treści umowy. Sąd ma obowiązek dokonania z urzędu oceny umowy zawartej z konsumentem pod kątem ewentualnej abuzywności postanowień umownych w niej zawartych i wyciągnięcia odpowiednich wniosków prawnych (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 25 listopada 2020 r.I ACa 705/17).

Wobec powyższego na podstawie art. 386 § 4 k.p.c. wyrok podlegał uchyleniu, a sprawa została przekazana Sądowi Rejonowemu dla Łodzi – Widzewa w Łodzi do ponownego rozpoznania i rozstrzygnięcia, w tym również rozstrzygnięcia o kosztach postępowania apelacyjnego.