Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 5 maja 2022 roku r. Sąd Rejonowy dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi w sprawie z powództwa J. Z. przeciwko (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W., o zapłatę:

1.  zasądził od (...) spółki akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz J. Z. kwotę 7.000 złotych wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 31 marca 2011 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku i ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty;

2.  zasądził od (...) spółki akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz J. Z. rentę z tytułu zwiększonych potrzeb w kwotach:

a.  95 złotych za okres od 22 września 2014 r. do 10 października 2014 roku wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 11 października 2014 roku do 31 grudnia 2015 roku i ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty,

b.  po 150 złotych miesięcznie za okres od 11 października 2014 roku do 10 grudnia 2015 roku (włącznie) płatnych do 10 dnia każdego miesiąca, począwszy od 10 listopada 2014 roku wraz z ustawowymi odsetkami dla każdej należnej raty liczonymi od dnia następnego po dniu ustalonej daty płatności danej raty do dnia 31 grudnia 2015 roku oraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 1 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty,

c.  po 150 złotych miesięcznie za okres od 11 grudnia 2015 roku do 10 kwietnia 2022 roku (włącznie) płatnych do 10 dnia każdego miesiąca, począwszy od 10 stycznia 2016 roku wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie dla każdej należnej raty liczonymi od dnia następnego po dniu ustalonej daty płatności danej raty do dnia zapłaty,

d.  po 150 złotych miesięcznie za okres od 11 kwietnia 2022 roku i na przyszłość, płatnych do 10 dnia każdego miesiąca, począwszy od 10 maja 2022 roku wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w razie uchybienia terminowi płatności danej raty;

3.  oddalił powództwo w pozostałej części;

4.  nie obciążył J. Z. kosztami procesu;

5.  odstąpił od obciążania J. Z. kosztami sądowymi pokrytymi przez Skarb Państwa;

6.  nakazał pobrać od (...) spółki akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz Skarbu Państwa Sądu Rejonowego dla Łodzi‑Ś. w Ł. kwotę 613,24 zł tytułem stosunkowej części kosztów sądowych pokrytych tymczasowo przez Skarb Państwa;

7.  nakazał zwrócić ze Skarbu Państwa Sądu Rejonowego dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi na rzecz J. Z. kwotę 198,08 zł tytułem niewykorzystanej części zaliczki na wynagrodzenie biegłych;

8.  nakazał zwrócić ze Skarbu Państwa Sądu Rejonowego dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi na rzecz (...) spółki akcyjnej z siedzibą w W. kwotę 38,42 zł tytułem niewykorzystanej części zaliczki na wynagrodzenie biegłych.

Apelacje od powyższego rozstrzygnięcia złożyły obie strony.

Powódka zaskarżyła wyrok w części, to jest w zakresie p. 3 oddalającego powództwo ponad kwotę 7.000,00 zł z tytułu zadośćuczynienia, zarzucając rozstrzygnięciu:

1.  sprzeczność istotnych ustaleń Sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego wskutek naruszenia przepisów postępowania, które miało wpływ na wynik sprawy, to jest art. 233 § 1 k.p.c. przez dokonanie oceny dowodów w sposób sprzeczny z zasadami doświadczenia życiowego i w sposób nasuwający zastrzeżenia z punktu widzenia zasad logicznego rozumowania, co doprowadziło Sąd do uznania, że poronienie będące następstwem wypadku, jakiemu uległa powódka nie wywołało skutków w postaci uszkodzenia ciała bądź rozstroju zdrowia;

2.  naruszenie prawa materialnego, to jest art. 444 § 1 k.c. przez błędną interpretację w wyniku uznania, że poronienie nie spowodowało uszkodzenia ciała bądź rozstroju zdrowia powódki;

3.  naruszenie prawa materialnego, to jest art. 445 §1 k.c. przez jego niezastosowanie będące wynikiem uznania, że skoro nie doszło do uszkodzenia ciała bądź rozstroju zdrowia, to brak jest przesłanek do oceny skutków przebytego poronienia na gruncie art. 445 §1 k.c. i co w konsekwencji doprowadziło do oddalenia powództwa w zakresie zadośćuczynienia za krzywdę doznaną w związku z poronieniem.

W konkluzji powódka wniosła o zmianę wyroku w zaskarżonej części i o zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki ponad zasądzoną w p. 1 wyroku kwotę 7.000 zł - kwoty 55.000 zł tytułem zadośćuczynienia z ustawowymi odsetkami od 31.03.2011 do 31.12.2015r. i z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od 01.01.2016r. do dnia zapłaty. Ponadto strona skarżąca wniosła o przyznanie powódce kosztów nieopłaconej pomocy prawnej świadczonej powódce z urzędu w postępowaniu apelacyjnym oświadczając, że koszty te nie zostały zapłacone w całości ani w części.

Pozwany, w swej apelacji zaskarżył wyrok w części, tj.:

1.  w punkcie pierwszym (1) w całości to jest w zakresie zasądzającym od pozwanego (...) S.A. z siedzibą w W. na rzecz powódki J. Z. tytułem zadośćuczynienia kwotę 7 000,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 31 marca 2011 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku i ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty;

2.  w punkcie drugim (2) lit. a) w całości to jest w zakresie zasądzającym od pozwanego (...) S.A. z siedzibą w W. na rzecz powódki J. Z. renty z tytułu zwiększonych potrzeb w kwocie 95 złotych za okres od 22 września 2014 r. do 10 października 2014 roku wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 11 października 2014 roku do 31 grudnia 2015 roku i ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty;

3.  w punkcie drugim (2) lit. b) w całości to jest w zakresie zasądzającym od pozwanego (...) S.A. z siedzibą w W. na rzecz powódki J. Z. renty z tytułu zwiększonych potrzeb w kwocie po 150 złotych miesięcznie za okres od 11 października 2014 roku do 10 grudnia 2015 roku (włącznie) płatnych do 10 dnia każdego miesiąca, począwszy od 10 listopada 2014 roku wraz z ustawowymi odsetkami dla każdej należnej raty liczonymi od dnia następnego po dniu ustalonej daty płatności danej raty do dnia 31 grudnia 2015 roku oraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 1 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty;

4.  w punkcie drugim (2) lit. c) w całości to jest w zakresie zasądzającym od pozwanego (...) S.A. z siedzibą w W. na rzecz powódki J. Z. renty z tytułu zwiększonych potrzeb w kwocie po 150 złotych miesięcznie za okres od 11 grudnia 2015 roku do 10 kwietnia 2022 roku (włącznie) płatnych do 10 dnia każdego miesiąca, począwszy od 10 stycznia 2016 roku wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie dla każdej należnej raty liczonymi od dnia następnego po dniu ustalonej daty płatności danej raty do dnia zapłaty;

5.  w punkcie drugim (2) lit. d) w całości to jest w zakresie zasądzającym od pozwanego (...) S.A. z siedzibą w W. na rzecz powódki J. Z. renty z tytułu zwiększonych potrzeb w kwocie po 150 złotych miesięcznie za okres od 11 kwietnia 2022 roku i na przyszłość, płatnych do 10 dnia każdego miesiąca, począwszy od 10 maja 2022 roku wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w razie uchybienia terminowi płatności danej raty;

6.  w punkcie czwartym (4) w całości to jest w zakresie rozstrzygającym o kosztach procesu;

7.  w punkcie szóstym (6) w całości to jest w zakresie rozstrzygającym o nieuiszczonych kosztach sądowych;

Pozwany zarzucił zaskarżonemu rozstrzygnięciu naruszenie:

1.  naruszenie przepisów postępowania, które miało istotny wpływ na wynik sprawy, a mianowicie:

a)  art. 233 § 1 k.p.c. poprzez brak wszechstronnej oceny materiału dowodowego, polegający na dowolnym i sprzecznym z treścią opinii sądowo - psychiatrycznej sporządzonej przez biegłego sądowego specjalistę psychiatrę B. B. z dnia 5 sierpnia 2018 roku wraz z opinią uzupełniającą z dnia 30 lipca 2019 roku przyjęciu, że wskazane jest podejmowanie przez powódkę leczenia psychiatrycznego oraz terapii psychologicznej, co generuje zwiększone potrzeby powódki z uwagi na zażywane leki, przeprowadzone rehabilitacje oraz lęki przed jazdą samochodem jako kierowca, nadto konieczność podjęcia psychoterapii, których koszt miesięczny oscyluje w przedziale od 30,00 zł do 200,00 zł, w sytuacji gdy fakty ustalone przez Sąd I instancji nie wynikają z przeprowadzonych przez Sąd dowodów;

b)  art. 232 zd. 1 k.c. w zw. z art. 6 k.c. poprzez uznanie, że strona powodowa wykazała fakty przemawiające za uznaniem za uzasadnione roszczenie o zasądzenie renty z tytułu zwiększonych potrzeb powódki J. Z. na skutek wypadku z dnia 3 kwietnia 2007 roku oraz wysokość kosztów jakie powódka jest zmuszona ponieść tytułem zaspokojenia tych potrzeb, w sytuacji gdy brak jest dowodów wskazujących na zasadność roszczenia powódki tak co do zasady jak i wysokości;

2.  naruszenie przepisów prawa materialnego, a mianowicie:

a)  art. 445 § 1 k.c. w z w. z art. 444 § 1 k.c. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie i przyjęcie, że w rozumieniu tego przepisu odpowiednim niewygórowanym zadośćuczynieniem rekompensującym doznaną przez powódkę krzywdę powstałą na skutek wypadku z dnia 3 kwietnia 2007 roku jest kwota 15.000,00 zł, podczas gdy na podstawie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego można uznać, że kwota ustalonego przez Sąd zadośćuczynienia jest rażąco wygórowana i nieadekwatna do okoliczności sprawy. Zdaniem pozwanego sumą odpowiednią jest kwota 8.000,00 zł, która to kwota została przyznana i wypłacona przez pozwanego w postępowaniu w sprawie likwidacji szkody na etapie przed wniesieniem powództwa, zatem powództwo o zasądzenie kwoty 7 000,00 zł tytułem zadośćuczynienia powinno zostać oddalone;

b)  art. 444 § 2 k.c. w zw. z art. 361 § 1 k.c. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie i uznanie, że w przedmiotowej sprawie zaistniały przesłanki do zasądzenia na powódki J. Z. renty z tytułu zwiększonych potrzeb za okres od 22 września 2014 roku do 10 października 2014 roku w kwocie 95,00 zł, za okres od 11 października 2014 roku do 10 grudnia 2015 roku w kwocie po 150,00 zł miesięcznie, za okres od 11 grudnia 2015 roku do 10 kwietnia 2022 roku w kwocie po 150,00 zł miesięcznie oraz za okres od 11 kwietnia 2022 roku na przyszłość w kwocie po 150,00 zł miesięcznie, pomimo, że powódka nie udowodniła ani rodzaju zwiększonych potrzeb ujawnionych na skutek zdarzenia z dnia 3 kwietnia 2007 roku ani wysokości miesięcznych kosztów, jakie musi ponosić w związku ze zwiększeniem się swoich potrzeb.

W konkluzji pozwany wniósł o:

1.  zmianę zaskarżonego wyroku częściowo, to jest:

a.  w punkcie pierwszym (1) przez oddalenie powództwa także, co do kwoty
7000,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 31 marca 2011 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku i ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty;

b.  w punkcie drugim (2) lit. a) przez oddalenie powództwa także w zakresie żądania zasądzenia renty z tytułu zwiększonych potrzeb w kwocie 95 złotych za okres od 22 września 2014 r. do 10 października 2014 roku wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 11 października 2014 roku do 31 grudnia 2015 roku i ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty;

c.  w punkcie drugim (2) lit. b) przez oddalenie powództwa także w zakresie żądania zasądzenia renty z tytułu zwiększonych potrzeb w kwocie po 150 złotych miesięcznie za okres od 11 października 2014 roku do 10 grudnia 2015 roku (włącznie) płatnych do 10 dnia każdego miesiąca, począwszy od 10 listopada 2014 roku wraz z ustawowymi odsetkami dla każdej należnej raty liczonymi od dnia następnego po dniu ustalonej daty płatności danej raty do dnia 31 grudnia 2015 roku oraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 1 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty;

d.  w punkcie drugim (2) lit. c) przez oddalenie powództwa także w zakresie żądania zasądzenia renty z tytułu zwiększonych potrzeb w kwocie po 150 (sto pięćdziesiąt) złotych miesięcznie za okres od 11 grudnia 2015 roku do 10 kwietnia 2022 roku (włącznie) płatnych do 10 dnia każdego miesiąca, począwszy od 10 stycznia 2016 roku wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie dla każdej należnej raty liczonymi od dnia następnego po dniu ustalonej daty płatności danej raty do dnia zapłaty;

e.  w punkcie drugim (2) lit. d) przez oddalenie powództwa także w zakresie żądania zasądzenia renty z tytułu zwiększonych potrzeb w kwocie po 150 (sto pięćdziesiąt) złotych miesięcznie za okres od 11 kwietnia 2022 roku i na przyszłość, płatnych do 10 dnia każdego miesiąca, począwszy od 10 maja 2022 roku wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w razie uchybienia terminowi płatności danej raty;

2.  zasądzenie od powódki na rzecz pozwanego kosztów postępowania za I i II instancję, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Pozwany, w odpowiedzi na apelację powódki, wnosił o jej oddalenie w całości, oraz zasadzenie kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Powódka wnosiła o oddalenie apelacji pozwanego w całości.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja pozwanego okazała się bezzasadna, natomiast apelacja powódki okazała się częściowo uzasadniona.

Sąd Okręgowy w pierwszej kolejności stwierdza, że Sąd Rejonowy prawidłowo ustalił stan faktyczny sprawy, co umożliwiło Sądowi Odwoławczemu przyjęcie tej podstawy faktycznej rozstrzygnięcia za własną.

Odnosząc się w pierwszej kolejności do zarzutów apelacji pozwanego, za chybiony należało uznać zarzut naruszenia art. 233 § 1 k.p.c.. Sąd Rejonowy ustalając, czy konieczne jest podjęcie leczenia psychiatrycznego oraz terapii psychologicznej przez powódkę słusznie oparł się na wydanych w sprawie opiniach biegłych z zakresy psychiatrii oraz psychologii. Jak stwierdził biegły psychiatra, powódka charakteryzuje się osobowością niedojrzałą, histrioniczno-hipochondryczną ze skłonnością do reakcji konwersyjnych. Występujące u powódki stałe poczucie krzywdy i rozpamiętywanie zdarzenia sprzyjało i sprzyja utrzymywaniu się, pogłębianiu i utrwalaniu jej złego samopoczucia. Podłożem występującego u powódki złego samopoczucia jest jej osobowość, której cechy w pełni ujawniły się po wypadku. Czynnikiem mającym wpływ na złe samopoczucie powódki jest również utrata przez nią ciąży na skutek wypadku, a złe samopoczucie wywołane tym zdarzeniem powoduje również, że powódka nie może w pełni cieszyć się macierzyństwem. Psychiatrycznym następstwem wypadku było wystąpienie u powódki zaburzeń adaptacyjnych depresyjno-lękowych. Na jej stan psychiczny wpływ mają jej cechy osobowości oraz inne czynniki sytuacyjno-biologiczne, po wypadku powódka podejmowała leczenie neurologiczne, które obejmowało również leczenie lekami przeciwdepresyjnymi. Biegły wnioskował, że wskazane jest podjęcie przez powódkę leczenia psychiatrycznego i psychoterapii - potrzeba ta wynika m.in. z objawów będących następstwem wypadku. Koszt leczenia określił biegły na od 30 zł do 200 zł miesięcznie. Sąd I instancji prawidłowo zatem ustalił, że wskazane jest podejmowanie przez powódkę leczenia psychiatrycznego oraz terapii psychologicznej, co generuje zwiększone potrzeby powódki z uwagi na zażywane leki, przeprowadzone rehabilitacje oraz lęki przed jazdą samochodem jako kierowca, nadto konieczność podjęcia psychoterapii, których koszt miesięczny oscyluje w przedziale od 30,00 zł do 200,00 zł.

Za bezzasadny należało uznać także zarzut naruszenia art. 232 zd. 1 k.c. w zw. z art. 6 k.c. Jak wynika ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, wskutek zdarzenia doszło u powódki do zwiększenia się jej potrzeb co wynika z opinii biegłego psychiatry, który stwierdził, że wskazane jest podejmowanie przez powódkę leczenia psychiatrycznego oraz terapii psychologicznej. Ponadto niewątpliwie po zdarzeniu potrzeby powódki były zwiększone z uwagi na zażywane leki, przeprowadzane rehabilitacje oraz lęki przed jazdą samochodem jako kierowca. Powyższe odpowiadało i odpowiada pojęciu zwiększenia się potrzeb powódki, co w istocie stanowi szkodę przyszłą wyrażającą się w stale powtarzających się wydatkach - w odniesieniu do konieczności leczenia psychicznego (koszt farmakoterapii) i podjęcia psychoterapii. Nie może natomiast budzić wątpliwości, że wobec konieczności podejmowania tak rozumianego leczenia, powódka ma uprawnienie do tego, aby ubezpieczyciel sprawcy szkody zapewnił jej możliwość wydatkowania stosownych kwot celem realizacji potrzeb w tym zakresie. Potrzeby te powstały i istnieją od wypadku, a zgodnie z opinią biegłego koszty wywołane nimi oscylują w przedziale od 30 zł do 200 zł miesięcznie.

Sąd Rejonowy słusznie zatem uznał za w pełni uzasadnione roszczenie powódki,
o zasądzenie renty z tytułu zwiększonych potrzeb na skutek wypadku z dnia 3 kwietnia 2007 roku oraz ustalił wysokość kosztów, jakie powódka jest zmuszona ponieść tytułem zaspokojenia tych potrzeb.

Nie można zgodzić się również z zarzutem naruszenia art. 445 § 1 k.c. w z w. z art. 444 § 1 k.c. Ustalona przez Sad Rejonowy kwota zadośćuczynienia, nie tylko nie jest rażąco wygórowana i nieadekwatna do okoliczności sprawy - jak twierdzi pozwany, lecz w ocenie Sądu Okręgowego zbyt niska, by zrekompensować poszkodowanej doznaną przez nią szkodę (rozumianą jako krzywdę). Z pewnością proponowana przez pozwanego kwota 8.000,00 zł, nie stanowi w niniejszej sprawie wystarczającej rekompensaty i należy uznać ja za rażąco zaniżoną. Nie jest to bowiem suma odpowiednia do rozmiaru cierpień poszkodowanej wynikłych ze zdarzenia szkodzącego z dnia 3 kwietnia 2007 roku. Kwota przyznana i wypłacona przez pozwanego w postępowaniu w sprawie likwidacji szkody na etapie przed wniesieniem powództwa została rażąco zaniżona, co w pełni uzasadniało wytoczenie przez J. Z. powództwa o zasądzenie dalszej kwoty tytułem zadośćuczynienia.

Nie można zgodzić się również z zarzutem naruszenia art. 444 § 2 k.c. w zw. z art. 361 § 1 k.c. Sąd Okręgowy podziela stanowisko Sądu Rejonowego, iż w sprawie zaistniały przesłanki do zasądzenia na rzecz powódki J. Z. renty z tytułu zwiększonych potrzeb za okresy i w kwotach wskazanych w skarżonym wyroku. Wskazać należy, że zgodnie z art. 444 § 2 k.p.c. jeżeli poszkodowany utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej albo jeżeli zwiększyły się jego potrzeby lub zmniejszyły widoki powodzenia na przyszłość, może on żądać od zobowiązanego do naprawienia szkody odpowiedniej renty. W niniejszej sprawie powódka wykazała zaistnienie zwiększonych potrzeb uzasadniających zasądzenie odpowiedniej renty na jej rzecz. Stosując art. 322 k.p.c. do określenia wysokości odpowiedniej renty oraz wobec faktu, że ścisłe udowodnienie kosztów przejazdów na terapie, kosztów samej terapii oraz kosztów leczenia na drodze właściwych farmaceutyków jest właściwie niemożliwie a co najmniej niecelowe wobec przedziału zakreślonego przez biegłego psychiatrę i prowadziłoby do znacznego wydłużenia postępowania oraz zwiększenia jego kosztów Sąd I instancji doszedł do słusznego przekonania, że odpowiednia renta powinna wynieść 150 zł miesięcznie. Taka wysokość powinna pokrywać wysokość kosztów leczenia zdrowia psychicznego J. Z., która to potrzeba powstała na skutek wypadku i w związku z nim, a odnosi się w głównej mierze do zakupu leków przeciwdepresyjnych ale również do ewentualnych przejazdów (w tym na leczenie) oraz kosztów psychoterapii. Powódka udowodniła zatem zarówno rodzaj zwiększonych potrzeb ujawnionych na skutek zdarzenia z dnia 3 kwietnia 2007 roku, o czym była mowa powyżej, jak również wysokość miesięcznych kosztów jakie musi ponosić w związku ze zwiększeniem się swoich potrzeb.

Z tych wszystkich względów, na podstawie art. 385 k.p.c., apelacja pozwanego podlegała oddaleniu w całości.

Przechodząc do apelacji powódki, należy wskazać, że podniesione w niej zarzuty okazały się w przeważającej mierze uzasadnione.

Wskazać należy, że Sąd Rejonowy prawidłowo ustalił stan faktyczny sprawy, a dokonana ocena dowodów nie budzi żadnych zastrzeż pod kątem jej zgodności z zasadami logiki i doświadczenia życiowego. Stawiane przez apelującą zarzuty w istocie nie dotyczą błędów w ustaleniach faktycznych czy ocenie dowodów, a sprowadzają się do zakwestionowania zinterpretowania faktów w kontekście przepisów prawa materialnego. Apelacja w części poświęconej zarzutowi naruszenia art. 233 § 1 k.p.c., nie zarzuca ani jednego wadliwie ustalonego faktu, to jest istnienia bądź braku określonego układu rzeczy bądź zjawisk. W istocie, zarzut ujęty w apelacji jako dotyczący naruszenia art. 233 § 1 k.p.c., stanowi zarzut wadliwej subsumpcji w zakresie ustalenia, iż poronienie narusza integralność ciała kobiety poprzez uszkodzenie tkanek narządów wewnętrznych. Pogląd Sądu, że poronienie nie wywołało uszkodzenia ciała ani rozstroju zdrowia legł u podstawy oceny, że skoro nie wystąpiły przesłanki z art. 444 § 1 k.c. to wyłączona jest możliwość przyznania powódce zadośćuczynienia za doznaną krzywdę w odniesieniu do skutków poronienia na podstawie art. 445 § 1 k.c.

Z takim poglądem Sądu Rejonowego nie sposób się zgodzić, bowiem taka ocena poronienia kłóci się zarówno z doświadczeniem życiowym, jak i z zasadami logicznego rozumowania. Powszechnie akceptowany jest pogląd, że uszkodzenie ciała polega na naruszeniu integralności ciała człowieka, które pozostawia na nim wyraźny ślad i może dotyczyć zarówno samej powłoki cielesnej jak i tkanek narządów wewnętrznych (np. Uszkodzenia różnych organów). Rozstrój zdrowia polega na samym zakłóceniu funkcjonowania poszczególnych organów bez widocznego ich uszkodzenia (wyrok Sądu Okręgowego w Poznaniu z dnia 24 maja 2016 roku w sprawie o sygn. akt XVIII C 174/15). Sąd Okręgowy w pełni aprobuje stanowisko, że poronienie narusza integralność ciała kobiety poprzez uszkodzenie tkanek narządów wewnętrznych, co wydaje się być na tyle notoryjnie znanym faktem, że nie wymaga dowodu. W ocenie Sądu Okręgowego równie istotna jest także ocena faktu poronienia przez powódkę w wyniku zaistniałego zdarzenia w aspekcie krzywdy psychicznej. Jako notoryjnie znany fakt należy uznać, że poronienie (niezależnie od tego na jakim etapie ciąży występuje), może wywołać, a u powódki wywołało zgodnie z opinią biegłej psycholog klinicznej mgr E. C. skutek w postaci złego samopoczucia i stałego poczucia krzywdy tym większego, że już nigdy potem nie udało się jej zajść w ciążę. Powódka decyzję o o adopcji dziecka w 2012 r. podjęła w konsekwencji braku możliwości wypełnienia macierzyństwa biologicznego, co dodatkowo przysporzyło powódce stresów i cierpień. W swojej opinii biegły prof. dr hab. n. med. T. P. nie stwierdził trwałego uszczerbku na zdrowiu powódki, jednakże z opinii wynika wprost, iż uszczerbku na zdrowiu powódka doznała, natomiast przepis prawa stanowiący podstawę do wypłaty zadośćuczynienia nie wymaga ustalenia trwałego uszczerbku na zdrowiu, a jedynie stwierdzenie jego doznania.

Sąd I instancji trafnie punktem wyjścia prowadzonej analizy uczynił stwierdzenie, że zadośćuczynienie ma charakter kompensacyjny. Innymi słowy chodzi o naprawienie szkody, która nie da się wyrazić w pieniądzu, ale jednocześnie możliwe jest zniwelowanie ujemnych następstw zachowania podmiotu odpowiedzialnego realizujących się w sferze psychiki pokrzywdzonego poprzez zapłatę odpowiedniej kwoty. Dlatego zgodnie podkreśla się w judykaturze, że zadośćuczynienie ma przede wszystkim spełnić funkcję kompensacyjną, a dla jej realizacji winno posiadać wartość ekonomiczną, w przeciwnym bowiem razie nie będzie zadośćuczynieniem odpowiednim lecz symbolicznym (por. wyrok SN z 28 września 2001r., IIICKN 427/00, niepubl.). W związku ze wskazaną naturą komentowanego roszczenia na gruncie przesłanek przewidzianych ustawą podkreśla się obecność tzw. uznania sędziowskiego w ramach określania wysokości sumy należnej z tytułu zadośćuczynienia. Oczywiście powyższe nie oznacza dowolności w opisanym zakresie. Praktyka wypracowała bowiem konkretne kryteria, które winny być uwzględniane w ramach ustalania należnego zadośćuczynienia. Niewątpliwie wypadek był dla powódki zdarzeniem traumatycznym, jego następstwa są przez nią odczuwalne nadal, pomimo upływu 15 lat od zdarzenia, a od strony zdrowia psychicznego jego skutki okazały się istotne i w sposób znaczny ingerujące w tryb życia powódki. Powyższa ocena Sądu I instancji nie znalazła jednakże odzwierciedlenia w wysokości przyznanej kwoty zadośćuczynienia, które nie może być uznane za kompensujące przeżycia fizyczne i psychiczne powódki. Ponadto Sąd Rejonowy w ogóle nie brał pod uwagę krzywdy powódki spowodowanej poronieniem. Ustalona - jako odpowiednia kwota 15.000 zł zadośćuczynienia za doznaną krzywdę (pomniejszona o kwotę 8.000 zł wypłaconą przez pozwanego) jest w ocenie Sadu Okręgowego rażąco niska.

Reasumując, całokształt okoliczności istotnych z punktu widzenia regulacji art. 445 § 1 k.c. czyni uprawnionym wniosek, że prawidłowa wykładnia i ocena materiału dowodowego prowadzi w wniosku, że na gruncie art. 445 § 1 k.c., adekwatnym zadośćuczynieniem podlegającym zasądzeniu na rzecz powódki, ponad wypłaconą w postępowaniu likwidacyjnym kwotę 8000 zł, jest kwota 22000 zł. Na marginesie wskazać należy, że korekcie wysokości zadośćuczynienia, dokonywanej przez Sąd II instancji nie sprzeciwia się pogląd, prezentowany w orzeczeniach Sądu Najwyższego (por. wyrok SN z 9.07.1970r – OSNCP 1971 /3/ 53, wyrok SN z 7.01.2000r. IICKN 651/98 – niepubl., wyrok SN z 17.01. 2001r. II KKN 351/99 – niepubl.) o wyjątkowej dopuszczalności ingerencji w uznanie sędziowskie oparte na regulacji art. 445 § 1 k.c., jako że zmiana jego wysokości jest istotna.

Wobec powyższego Sąd Okręgowy uwzględnił w części apelację powódki i w pkt. II. na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. zmienił zaskarżony wyrok w sposób opisany w sentencji.
W dalej idącym zakresie apelacja strony powodowej podlegała oddaleniu na podstawie art. 385 k.p.c. jako bezzasadna.

Sąd Okręgowy nie obciążył powódki kosztami postępowania wynikającymi z rozliczenia kosztów z obu apelacji na rzecz pozwanego, stosując jako postawę art. 102 k.p.c., Należało w ocenie Sądu Odwoławczego uznać, że obciążanie powódki takimi kosztami byłoby nadmierne w okolicznościach niniejszej sprawy, a inne rozstrzygnięcie w tym przedmiocie naruszałoby zasadę słuszności w orzekaniu o kosztach, wynikającą z art. 102 k.p.c.. W ocenie Sądu Okręgowego, za tym by nie obciążać powódki kosztami procesu przemawia trudna sytuacja ekonomiczna i zdrowotna powódki oraz jej męża, charakter roszczenia i jego ścisły związek z cierpieniami powódki oraz fakt, że pozwany odpowiada za sprawcę który dopuścił się zaniedbania swoich obowiązków ustawowych.

O kosztach postępowania apelacyjnego Sąd Okręgowy rozstrzygnął w oparciu o art. 100 zd. 1 k.p.c. w zw. z § 2 pkt 5) oraz § 10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności adwokackie z dnia 22 października 2015 r. (tj. Dz.U. z 2018 r. poz. 265) zasądzając w punkcie IV. wyroku od pozwanego na rzecz powódki kwotę 1800 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.

W punkcie V. Sąd przyznał z apelacji powódki na rzecz adwokata A. K. od Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi wynagrodzenie za nieopłaconą pomoc prawną udzieloną powódce z urzędu w postępowaniu apelacyjnym w stawce adekwatnej do wartości przedmiotu zaskarżenia, na podstawie na podstawie § 4 ust.2 i 3 w zw. § 16 ust. 1 punkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2631).

W punkcie VI. sentencji wyroku, w oparciu o przepis art. 83 ust. 1 i 2 w związku z art. 113 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, Sąd nakazał pobrać od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. – jako przegrywającego część nieuiszczonej opłaty sądowej od apelacji powódki w kwocie 742,50 zł.