Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Sąd Rejonowy w Zgierzu postanowieniem wydanym w dniu 12 listopada 2013 r. w sprawie z wniosku C. D., A. D. z udziałem M. B., E. B., A. B., M. O. (1) o zasiedzenie, oddalił wniosek.

Sąd Rejonowy ustalił, że wnioskodawcy byli właścicielami nieruchomości położonej w G. przy ul. (...). Zakupili swoja nieruchomość aktem notarialnym w dniu 19 września 1957 roku. Działka w dacie zakupu miała numer 103, a następnie numer (...). Była o powierzchni 1070 m ² . Po zakupie nieruchomości wnioskodawcy przystąpili do budowy domu. Nieruchomość od strony sąsiedztwa z zakładami (...) była ogrodzona płotem betonowym, z tym że długość granicy nieruchomości wnioskodawców była krótsza niż ogrodzenie Zakładów. Ogrodzenie (...) u dochodziło bezpośrednio do starego koryta rzeki. Nieruchomość wnioskodawców, od strony nieruchomości, będącej własnością obecnie uczestnika M. O. (1) była częściowo odgrodzona siatką metalową na pewnej długości granicy. W latach 90 – tych uczestnik M. O. (1) postawił wzdłuż granicy z wnioskodawcami nowy płot, w miejsce starego, z tym, że przedłużył ogrodzenie na całą długość granicy.

W roku 1959 rozpoczęto regulację rzeki M.. Na polecenie Urzędu Miasta G. przekopano koryto rzeki, ponieważ rzeka wylewała i podtapiała min. tereny Zakładów (...). W wyniku tych działań pozostało stare koryto rzeki tworząc zagłębienia: największe o wymiarach ok. 10 m długości i 3 głębokości. Na całej szerokości nieruchomości wnioskodawców, ale poza jej granicami, były dwa zagłębienia. Jedno o wymiarach 10 m szerokości i 3 m głębokości a drugie od strony uczestnika O. mniejsze. Na nieruchomości, obecnie M. O. (1) także były zagłębienia po starym korycie rzeki.

Wnioskodawcy po zakupie nieruchomości wybudowali na swojej działce budynek mieszkalny i zasiedlili go. Zagłębienia po starym korycie rzeki wypełnione były wodą i roślinnością, która gniła. Wydzielały nieprzyjemny zapach, uniemożliwiający przebywanie w pobliżu zagłębień. Zagłębienia wykorzystywane były jako dół na śmieci z gospodarstwa domowego wnioskodawców, także osób postronnych i na resztki materiałów budowlanych po budowie domu. Pracownicy z zakładu (...) – u, korzystając z furtki w ogrodzeniu wysypywali także do dołów śmieci i odpady z produkcji.

W roku 1978 Urząd Miasta G. zobowiązał właścicieli nieruchomości, które dochodziły do starego koryta rzeki M., aby zasypali we własnym zakresie zagłębienia po rzece. W zamian za to Urząd Miasta zobowiązywał się do uregulowania własności zasypanych terenów. Za zgodą władz miejskich zainteresowani właściciele mogli wykorzystać bez opłat ziemię pochodzącą z wykopywanego jeziora w G.. Wnioskodawcy przystąpili do systematycznego zasypywania dołów, wykorzystując ziemię z wykopywanego jeziora począwszy od ok. 1977 roku i zakończyli na początku lat 80 – tych. Następnie ogrodzili nieruchomości od strony rzeki, siatką naciągniętą na metalowe słupki w taki sposób, że stare koryto rzeki było poza nieruchomością wnioskodawców.

W roku ok. 1994 do 1996 wnioskodawcy postawili nowe ogrodzenie z siatki, od strony rzeki M., na podmurówce, w innym miejscu niż poprzednie. Ogrodzenie jest przesunięte w kierunku nowego koryta rzeki M.. Ta część, która powstała po zasypaniu dołów została włączona do nieruchomości wnioskodawcy. Po wybudowaniu nowego ogrodzenia wnioskodawcy posadzili drzewa iglaste i owocowe.

W roku 1976 nastąpiło odnowienie ewidencji gruntów i budynków dla miasta G.. Uległa zmiana numeracji działek oraz ich powierzchnia w ten sposób, że działka (...) (dawna 103) otrzymała numerację 230 o powierzchni 0,1771 ha i jako właściciele wpisani zostali wnioskodawcy. Następnie w roku 2009 wykonywana była mapa dla celów prawnych, działka (...) została podzielona i w wyniku tego powstały działki o numerach (...) o powierzchni 0,0355 ha, 230/2 o powierzchni 0,1079 ha, 230/3 o powierzchni 0,0337 ha. Na podstawie powyższego opracowania wnioskodawcy wpisani zostali jako władający do działek (...) i jako właściciele do działek (...).

Właścicielami działki oznaczonej numerem (...) był J. B. (1). Uczestnicy M. B., A. B., E. B. są spadkobiercami po J. B. (1).

Działka oznaczona numerem (...) była częścią większej powierzchni nieruchomości – 0,4587 ha, położonej nad rzeką M., której właścicielem był J. B. (1), którą nabył w drodze spadkobrania po P. Z. (teść J. B. (1)). Nieruchomość J. B. (1) obejmowała swoją powierzchnią teren, który po regulacji rzeki M. położony był za starym korytem w kierunku nowego koryta rzeki. Nie dochodziła do ulicy (...). Do początku lat 80 – tych, do czasu ogłoszenia stanu wojennego, rodzina B. wspólnie ze znajomymi korzystali z nieruchomości J. B. (1), organizując nad rzeką spotkania towarzyskie, w szczególności w okresie wakacji. Na części nieruchomości pasły się krowy, koszona była trawa, za zgodę J. B. (1), także przez osoby trzecie. J. B. (1) z synem K. B. sukcesywnie zasypywali doły pozostałe po starym korycie rzeki.

W 1995 roku Z. K. chciał kupić od J. B. (1) całą nieruchomość, po obu stronach rzeki. Nieruchomość nie była podzielona ogrodzeniem. J. B. (1) odmówił sprzedaży. J. B. (1) dopiero w 2009 roku zdecydował się na sprzedaż nieruchomości. W tym celu dał ogłoszenie w lokalnej prasie. Z. K. ponownie wyraził chęć zakupu nieruchomości. W trakcie formalności związanych z zakupem okazało się, że nie ma mapy dla celów prawnych nieruchomości i ostatecznie Z. K. kupił część nieruchomości do rzeki. Podczas transakcji zakupu nieruchomości w 2009 roku, kupujący zauważył ogrodzenie, którego w 1995 roku nie było – przy nowym korycie rzeki oraz małe krzewy, małe choinki.

W lutym 2001 roku Wojewódzki Zarząd Melioracji i (...) w Ł. kierował pism min. do J. B. (1) z zapytanie czy wyraża zgodę lub nie na przeprowadzenie prac związanych w regulacja rzeki M..

Opierając się na opisanych ustaleniach Sąd Rejonowy wywiódł, iż wnioskodawcy nie byli posiadaczami samoistnymi nieruchomości oznaczonej numerami 230/1 oraz 230/3 przez okres niezbędny do nabycia własności przez zasiedzenie. Zdaniem Sądu Rejonowego obie te nieruchomości wnioskodawcy objęli w posiadanie w roku ok. 1995-1996. W tych latach postawili nowe ogrodzenie swojej nieruchomości oznaczonej nr 230/2 na podmurówce, w takich granicach że obie działki (...) utworzyły wspólną całość z nieruchomością 230/2. Wcześniej ogrodzenie od strony rzeki M. było postawione w taki sposób, że stare koryto rzeki znajdowało się poza obszarem nieruchomości wnioskodawców. Sąd nie dał wiary wnioskodawcom, że obejmując po zakupie w 1957 roku swoją nieruchomość, byli przekonani, że jej granice dochodzą do koryta rzeki. O tym, że własność części nieruchomości należy do innych osób (działka (...)) powzięli dopiero przy załatwianiu formalności w 2011 roku, w celu przepisania swojej nieruchomości córce K. R. (1). Zdaniem Sądu Rejonowego o tym, że teren po starym korycie rzeki M. nie jest ich własnością wnioskodawcy zostali poinformowani przez Urząd Miasta G. w 1987 r korespondencją, która została przekazana do właścicieli nieruchomości położonych na rzeką M. pod nazwą „ogłoszenie stanu władania”. W ocenie Sądu Rejonowego stan własności znany był wnioskodawcom jeszcze przed datą 1978 roku. Wnioskodawcy zakupili nieruchomość o powierzchni 1081 m ² . Łącznie z obszarem po starym korycie rzeki powierzchnia wynosiła ok. 1800 m ², co stanowi na gruncie znaczną różnicę. Sąd Rejonowy podkreślił, że wnioskodawcy płacili podatek za powierzchnię, którą nabyli aktem notarialnym w 1957 roku a zeznania wnioskodawczyni i jej córki K. R. (1) o treści, że podatek płacony był od większej powierzchni niż zakupiona nie znajdują potwierdzenia w materiale dowodowym sprawy. Dowody wpłaty podatku za okres do 1996 roku nie zgubiły się wnioskodawcom. Za ten okres podatek od nieruchomości (...) oraz 230/3 nie obciążał wnioskodawców. Decyzją podatkową na działkę (...) Urząd Miasta wydał na rzecz właściciela H. B., żony J. B. (1). Dopiero po regulacji własności terenów po starym korycie rzeki M. w 1996 roku wydana była decyzja podatkowa na rzecz wnioskodawców. W tym samym okresie postawione było przez wnioskodawców ogrodzenie na podmurówce, obejmujące przedmiotowe działki (...). W latach 1995 – 1996 zostały także dokonane nasadzenia roślin na terenie starego koryta.

W ocenie Sądu Rejonowego teren przy rzece M. postrzegany był bardziej jako własność państwowa, bo był niezagospodarowany i zaniedbany. Z takim poglądem zdaniem Sądu Rejonowego korespondowało traktowanie starego koryta rzeki (dołów po korycie) jako miejsce na odpady z gospodarstwa domowego wnioskodawców i osób trzecich także z produkcji Zakładów (...). Konsekwencją zrobienia z tego miejsca dołu na śmieci był przykry zapach, siedlisko robactwa itp. Czyniło niemożliwym korzystanie z działki wnioskodawców w pobliżu tego miejsca. Zięć wnioskodawców w ok. 1977 do 1980 r przystąpił do intensywnego zasypywania dołów. W roku 1980 postawiono ogrodzenie od strony rzeki M. w taki sposób, że zasypane doły „nie weszły” do nieruchomości wnioskodawców. Sąd Rejonowy ustalił, że w ten sposób wnioskodawcy zamanifestowali obszar swojego władztwa. Taki stan faktyczny istniał do roku 1995-1996. Zdaniem Sądu Rejonowego dopiero w tych latach wnioskodawcy na zewnątrz, w sposób widoczny dla otoczenia określili się jako posiadacze samoistni przedmiotowych nieruchomości. Samoistne posiadanie wnioskodawców przedmiotowych nieruchomości rozpoczęło się w 1996 roku. Okres wymagany dla nabycia własności nieruchomości dla posiadaczy samoistnych będących w złej wierze wynosi trzydzieści lat. Sąd Rejonowy oddalił wniosek o zasiedzenie, ponieważ nie upłynął trzydziestoletni okres posiadania.

Opisane orzeczenie zaskarżyli apelacją wnioskodawcy zarzucając mu:

- naruszenie przepisów postępowania tj. art. 233 § 1 k.p.c. w związku z uchybieniem zasadom logicznego rozumowania oraz doświadczenia życiowego przy rozpatrywaniu zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego w efekcie czego Sąd dokonał błędnych ustaleń faktycznych polegających na przyjęciu, że wnioskodawcy samoistnie posiadali objęte wnioskiem nieruchomości dopiero od roku 1996 a za tym nie nabyli ich przez zasiedzenie wobec braku upływu czasu niezbędnego dla nabycia własności nieruchomości przez zasiedzenie,

- błąd w ustaleniach faktycznych Sądu przez nie zróżnicowanie oceny stanu posiadania samoistnego każdej z działek o stwierdzenie zasiedzenia, których wnioskodawcy wnosili,

- wadliwe wskazanie uczestników postępowania przez powołanie do udziału w sprawie M. O. (1) bez wskazania podstawy prawnej powołania go jako uczestnika postępowania,

- przekroczenie zasady swobodnej oceny materiału dowodowego przez ustalenie, że wnioskodawcy traktowali stare koryto rzeki (dół po korycie) jako miejsce na odpady, czego konsekwencją był przykry zapach i siedlisko robactwa.

Wskazując na powyższe apelujący wnieśli o zmianę zaskarżonego orzeczenia przez ustalenie, że wnioskodawcy małżonkowie C. i A. D. nabyli przez zasiedzenie z dniem 1 stycznia 1986 r prawo własności nieruchomości położonych w G. przy ul. (...) oznaczonych jako działki nr (...) o powierzchni 355 m i 230/3 o powierzchni 337 m oraz zasądzenie na rzecz wnioskodawców kosztów postępowania w tym kosztów zastępstwa procesowego.

Sąd Okręgowy w postępowaniu apelacyjnym wezwał do udziału w sprawie w charakterze uczestnika Skarb Państwa - Marszałka Województwa (...).

Sąd Okręgowy dodatkowo ustalił:

W toku postępowania apelacyjnego toczyło się z inicjatywy wnioskodawców postępowanie o ustalenie linii brzegu rzeki M. na odcinku graniczącym z działką (...)

Decyzją Starosty (...) z dnia 14 czerwca 2016 roku ustalono linię brzegu rzeki M. na odcinku graniczącym z działką o nr ewidencyjnym 230/3, położoną w obrębie geodezyjnym nr (...) w G., rozgraniczającą grunty trwale pokryte wodami płynącymi rzeki M. od gruntów przyległych, oznaczoną na „Mapie do celów prawnych z projektem linii brzegowej rzeki M.” przyjętej do państwowego zasobu geodezyjno – kartograficznego w dniu 8 kwietnia 2016 roku pod numerem ewidencyjnym P.1020.2016. (...), stanowiącej załącznik nr 1 do decyzji. Linia Brzegowa rzeki M. na odcinku graniczącym z działką o nr ewidencyjnym 230/3, położoną w obrębie geodezyjnym nr (...) w G., biegnie wyraźną krawędzią skarpy przez punkty graniczne nr 01 i 02, o współrzędnych podanych w złączniku nr 1 do decyzji, dzieląc działkę o nr ewidencyjnym 230/4 i 230/5, przy czym działka o nr ewidencyjnym 230/4 stanowi grunt pokryty wodami płynącymi rzeki M..

(decyzja wraz z mapą k. 468 - 470) .

Po przeprowadzonym postępowaniu administracyjnym ustalającym linię brzegu rzeki M. wnioskodawcy sprecyzowali wnioski apelacyjne i wnosili o zmianę zaskarżonego orzeczenia poprzez ustalenie, że małżonkowie C. i A. D. nabyli przez zasiedzenie z dniem 1.01.1986r. prawo własności położonej w G. przy ul. (...) działki o nr ewidencyjnym 230/1 o powierzchni 0,0355 ha i działki o nr. ewidencyjnym 230/5 o powierzchni 0,0293 ha, pochodzącej z działki o poprzednim numerze ewidencyjnym (...).

W toku postępowania apelacyjnego zmarł wnioskodawca A. D.. Aktem poświadczenia dziedziczenia z dnia 15 września 2016 roku wydanym przez notariusza A. W., prowadzącą Kancelarię Notarialną J. F., (...) spółka cywilna w G., rep. A 5774/2016 poświadczono, że spadek po A. D. synu A. i F. nabyli na mocy ustawy żona C. D. do 1/3 części spadku, córka K. R. (1) do 1/3 części spadku, H. D. do 1/3 części spadku.

(akt poświadczenia dziedziczenia k. 473).

Sąd Okręgowy po zawieszeniu postępowania na skutek śmierci wnioskodawcy podjął je z udziałem następców prawnych A. D. tj. C. D., K. R. (1) i H. D..

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja wnioskodawców jest zasadna.

Ustalenia faktyczne dokonane przez Sąd Rejonowy wymagają uzupełnienia i korekty, bowiem Sąd Rejonowy dokonał błędnej oceny zebranego materiału dowodowego. Zgodnie z dyspozycją art. 233 § 1 k.p.c., Sąd winien oceniać wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania jednak na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału.

Tymczasem ocena dowodów przeprowadzona przez Sąd I instancji wymogom tym nie odpowiada. Z pisemnych motywów zaskarżonego rozstrzygnięcia wynika bowiem, że kluczową rolę Sąd Rejonowy przypisał wyłącznie okoliczności usytuowania w roku 1995 – 1996 nowego ogrodzenia nieruchomości oznaczonej nr 230/2, w takich granicach, że obie działki (...) utworzyły wspólną całość z nieruchomością 230/2.

Należy bowiem podnieść, że działka o numerze (...) nie miała założonej księgi wieczystej, nie stanowiła własności uczestników postępowania. Obejmowała grunty stanowiące m.in. stare koryto rzeki M. . Decyzją Starosty (...) z dnia 14 czerwca 2016 roku ustalono linię brzegu rzeki M. na odcinku graniczącym z działką o nr ewidencyjnym 230/3, położoną w obrębie geodezyjnym nr (...) w G., rozgraniczającą grunty trwale pokryte wodami płynącymi rzeki M. od gruntów przyległych, oznaczoną na „Mapie do celów prawnych z projektem linii brzegowej rzeki M.” przyjętej do państwowego zasobu geodezyjno – kartograficznego w dniu 8 kwietnia 2016 roku pod numerem ewidencyjnym P.1020.2016. (...), stanowiącej załącznik nr 1 do decyzji. Linia Brzegowa rzeki M. na odcinku graniczącym z działką o nr ewidencyjnym 230/3, położoną w obrębie geodezyjnym nr (...) w G., biegnie wyraźną krawędzią skarpy przez punkty graniczne nr 01 i 02, o współrzędnych podanych w złączniku nr 1 do decyzji, dzieląc działkę o nr ewidencyjnym 230/3 na działki o numerach ewidencyjnych (...), przy czym działka o nr ewidencyjnym 230/4 stanowi grunt pokryty wodami płynącymi rzeki M. (zaświadczenie k. 3, decyzja wraz z mapą k. 468 - 470).

Działka o nr (...) poprzez swoje usytuowanie odgradzała działkę uczestników B. o nr 230/1 od bezpośredniego dostępu do rzeki M.. Od granicy działki uczestników B. do rzeki była odległość ok 30-40 metrów przez działkę (...).

(wyrys z ewidencji gruntów k. 15, k. 28, k. 29, szkic k. 145).

Na działce (...) nie było plaży i nie odbywały się na niej pikniki urządzone przez rodzinę B.. Wędkarze również nie łowili ryb w rzece M., siedząc na skarpie działki (...). Nie wypasały się tam krowy rodziny B., jak również nie było tam koszenia trawy przez rodzinę B.. J. B. (1) nie zasypywał dołów na działce (...). W ramach poczynionych odmiennie we wskazanym wyżej zakresie ustaleń faktycznych, dokonując oceny materiału dowodowego, Sąd Okręgowy nie dał wiary zeznaniom uczestniczki M. B., że do 1996 roku Państwo B. fizycznie korzystali z działki nr (...) w celach rekreacyjnych, kosili trawę, grali w karty kąpali się, łowili ryby, pozwalali wędkować wędkarzom i spędzać czas innym osobom. Zeznania te są sprzeczne z pozostałym zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym w szczególności z zeznaniami świadka K. R. (k.146v-147), świadka T. R. (k. 147v-148), świadka J. N. (k.148v-1490, świadka S. S. (k.149v), świadka R. S. (62-63), uczestnika M. O. (k.200-201) wskazującymi na odmienny stan rzeczy.

W ocenie Sądu Okręgowego, przy uwzględnieniu zasad doświadczenia życiowego i logiki, całokształt zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, w tym szczególności usytuowanie działki uczestników B. nr 230/1 odgrodzonej od rzeki działką nr (...) i położonej po skosie do działki rodziny B. położonej przy ul. (...) dochodzącej do rzeki, wspiera wersję zdarzeń prezentowaną w tym zakresie przez wnioskodawców. Państwo B. nie mogli łowić ryb na swojej działce (...) , ponieważ była zbyt daleko od rzeki ok. 40 m, przedzielona działką nr (...) i tym samym J. B. (1) nie mógł udzielać zezwolenia na łowienie ryb świadkowi M. L. (1) z działki (...) (zeznania świadka M. L. k. 87v) z jego działki, bo ta czynność nie była fizycznie możliwa, gdyż działka ta nie dochodziła do rzeki. Poza tym świadek Z. B. (k.62) mówiła o działce dochodzącej do rzeki czyli na pewno nie o działce (...), gdyż ta nie dochodziła do rzeki. Również świadek Z. K. składając swoje zeznania o wybudowanym ogrodzeniu, koszeniu trawy nie mówił o działce (...), bowiem ta działka nie jest położona po przeciwnej stronie działki rodziny B. położonej przy ul. (...), którą chciał nabyć. Świadek mówił o nieruchomości którą chciał kupić od Pana B. położonej przy ul. (...) i działce położonej po przeciwnym brzegu rzeki M. stanowiącej przedłużenie działki z ulicy (...) w kształcie prostokąta dochodzącej do starego koryta rzeki (zeznania świadka k. 87). Natomiast działka (...) jak wynika z mapy gruntów rodziny B. (k. 144) nie leży na wprost działek rodziny B. położonych przy ul. (...), po przeciwnej stronie rzeki M., tylko leży ona po skosie względem działek rodziny B. położonych przy ul. (...), w dużej odległości i dodatkowo jak już powyżej ustalono nie graniczy ona z rzeką. Dlatego też zeznania tego świadka nie mogły stanowić podstawy ustaleń faktycznych Sądu Rejonowego. Również nie powinny stanowić podstawy ustaleń faktycznych zeznania świadka H. M. o zsypywaniu dołów na działce (...) przez J. B. (2), odbywających się tam pikników, bowiem również ten świadek zeznawał o działce położonej przy rzece, po przeciwnej stronie działki rodziny B. położonej przy ul. (...). Świadek sam wskazał, że miał wrażenie, że działka ta graniczy z rzeką, to było tuż przy rzece.

W świetle przedstawionej powyżej oceny materiału dowodowego, racje mają skarżący, że rozstrzygnięcie Sądu Rejonowego jest nieprawidłowe, gdyż zapadło z naruszeniem art. 233 § 1 k.p.c.

To wnioskodawcy władali działkami (...) jak właściciele, bowiem jak wynika z zeznań świadka K. R. (k.146v-147), świadka T. R. (k. 147v-148), świadka J. N. (k.148v-1490, świadka S. S. (k.149v), świadka R. S.(62-63), uczestnika M. O. (k.200-201) to oni zasypywali doły, urządzili na nich ogród, ogrodzili teren i byli dla otoczenia uważani za właścicieli tych gruntów. Z działki nr (...) oraz z działki nr (...) w żaden sposób nie korzystali państwo B. jak również ich znajomi. Państwo B. nie pojawiali się na nieruchomości. Otoczenie nie postrzegało ich jako właścicieli czy użytkowników działki nr (...) przed starym korytem rzeki (zeznania świadka K. R., świadka T. R., świadka J. N., świadka S. S., uczestnika M. O.).

Również należy uznać, że wnioskodawcy sami siebie traktowali jako właścicieli tych gruntów i wolę władania jak właściciele uzewnętrznili na zewnątrz. Tym momentem było odnowienie ewidencji gruntów i budynków dla obrębu G7, miasto G., które nastąpiło w roku 1976 Uległa wtedy zmianie numeracja działek oraz ich powierzchnia w ten sposób, że działka nr (...) została oznaczona nowym numerem 230 a jej powierzchnia wynosiła 0, (...). Dla powyższej działki, jako właściciel został ujawniony pan A. i C. małż. D. na podstawie księgi wieczystej nr KW (...), gdzie do protokół ustalenia stanu władania gruntami z dnia 22 VI – 15 VII 1976r. jako właściciel wpisał się A. D. do działki (...), co potwierdził własnoręcznym podpisem (zaświadczenie k. 85, k. 159, protokół ustalenia stanu władania gruntami z dnia 22 VI – 15 VII 1976r. k. 126- 128).

Ponadto znamienne jest zachowanie się wnioskodawczyni C. D., gdy w czasie odnowienia ewidencji wskazała geodecie, że jej plac jest do rzeki. (zeznania wnioskodawczyni C. D. k. 181). To stwierdzenie oznacza, że uważała się za właścicielkę działek (...). Wnioskodawcy wskazując przy okazji odnowienia ewidencji gruntów, że są właścicielami nieruchomości „do rzeki” obejmującej działki nr (...) i składając protokole ustalenia stanu władania gruntami z dnia 22 VI – 15 VII 1976r. uzewnętrznili wolę władania nieruchomością dla siebie.

Zdaniem Sądu Okręgowego w świetle materiału dowodowego zebranego w sprawie wnioskodawcy obie te nieruchomości objęli w posiadanie samoistne najpóźniej z końcem grudnia 1976 roku kiedy nastąpiło odnowienie ewidencji gruntów

Przedstawione rozważania nakazują uznać, że w odniesieniu do wnioskodawców należy zastosować termin zasiedzenia określony w art. 172 § 1 k.c. Z punktu widzenia przepisów międzyczasowych trzeba stosować tę regulację w brzmieniu obecnym, a to na mocy art. 9 ustawy z dnia 28 lipca 1990r. o zmianie ustawy – Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 55, poz. 321), skoro posiadanie samoistne wnioskodawców rozpoczęło się z końcem grudnia 1976 roku. Zgodnie bowiem z art. 9 ustawy z dnia 28 lipca 1990 o zmianie ustawy Kodeks cywilny (Dz. U. 55 poz.321 z 18 sierpnia 1990 r.), jeżeli termin zasiedzenia upłynąłby przed 1 października 1990 roku stosuje się terminy zasiedzenia przewidziane w kodeksie cywilnym przed nowelizacją z 1990 r., jeżeli natomiast termin zasiedzenia nie skończył się do 1 października 1990 r. w grę wchodzą terminy wydłużone ustawą nowelizującą kodeks cywilny.

Zgodnie z brzmieniem przepisu art. 172 k.c. posiadacz nieruchomości nie będący jej właścicielem nabywa własność, jeżeli posiada nieruchomość nieprzerwanie od lat dwudziestu jako posiadacz samoistny w dobrej wierze, a po upływie lat trzydziestu choćby uzyskał posiadanie w złej wierze. Nabycie własności przez zasiedzenie następuje więc ex lege na skutek kumulatywnego spełnienia dwóch przesłanek: posiadania samoistnego rzeczy przez podmiot, który nie jest jej właścicielem i upływu wskazanego w ustawie czasu. Długość tego terminu zależy od dobrej lub złej wiary w chwili nabycia posiadania.

W realiach niniejszej sprawy została więc spełniona przesłanka zasiedzenia, to jest trwanie stanu samoistnego posiadania przez wymagany ustawą okres, w tym przypadku 30 lat od końca 1976r.

Sąd Okręgowy uznał, że wnioskodawcy byli w złej wierze obejmując w posiadanie działki (...) bowiem doskonale wiedzieli, że na podstawie umowy sprzedaży z dnia 19.09.1957r. nabyli działkę o powierzchni 1081 m ² a więc o powierzchni dużo mniejszej, na której nie znajdowały się doły do zasypywania po starym dorzeczu rzeki. Należy więc uznać, że termin zasiedzenia dla obu działek upłynął z dniem 1 stycznia 2007 r. Przy czym Sąd Okręgowy w orzeczeniu uwzględnił fakt dokonania przez wnioskodawców w postpowaniu administracyjnym ustalenia brzegu rzeki M. na długości działki (...). W efekcie tego postępowania doszło do podziału działki o nr ewidencyjnym 230/3 na działki o numerach ewidencyjnych (...), przy czym działka o nr ewidencyjnym 230/4 stanowi grunt pokryty wodami płynącymi rzeki M.. Dlatego też Sąd orzekł o zasiedzeniu działki (...) wydzielonej z działki (...) zgodnie z modyfikowanym wnioskiem apelacyjnym wnioskodawców.

Odnośnie zarzutu dotyczącego powołania w sprawie jako uczestnika M. O. (1) stwierdzić należy, że jego udział w sprawie nie naruszał praw skarżących.

W następstwie powyższych rozważań Sąd Okręgowy dokonał zmiany zaskarżonego postanowienia w sposób szczegółowo opisany w sentencji orzeczenia na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. w związku z art. 13 § 2 k.p.c. uwzględniając wniosek o stwierdzenie zasiedzenia.

O kosztach postępowania pierwszoinstancyjnego Sąd Okręgowy orzekł na mocy art. 520 § 1 k.p.c. zgodnie z zasadą, iż w postępowaniu nieprocesowym każdy uczestnik ponosi koszty postępowania związane ze swym udziałem w sprawie.

O kosztach postępowania apelacyjnego Sąd Okręgowy orzekł również na mocy art. 520 § 1 k.p.c. zgodnie z zasadą, iż w postępowaniu nieprocesowym każdy uczestnik ponosi koszty postępowania związane ze swym udziałem w sprawie.