Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 28 maja 2021r. Sąd Rejonowy w Łęczycy w sprawie
z powództwa (...) z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą
w D. przeciwko (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W. o zapłatę

1.  zasądził od (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. na rzecz (...) z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w D. kwotę 1.180,80zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 5 grudnia 2020r. do dnia zapłaty;

2.  w pozostałym zakresie oddalił powództwo;

3.  zasądził od (...) z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w D. na rzecz (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. kwotę 930 zł, tytułem zwrotu kosztów procesu, z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 7 października 2020r. w wyniku zdarzenia drogowego doszło do uszkodzenia samochodu osobowego marki M. (...) o nr rej (...), stanowiącego własność A. K.. Sprawca zdarzenia, posiadał wykupiona polisę OC w (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. (okoliczności bezsporne).

W dniu 8 października 2020r. A. K., reprezentowana przez (...) z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w D., zgłosiła szkodę pozwanemu, jakiej doznała w samochodzie marki M. (...), o nr ELE (...).

W wyniku przeprowadzonego postępowania likwidacyjnego, pismem z dnia 4 listopada 2020r. pozwany zawiadomił poszkodowaną A. K., iż na podstawie wyliczenia szkody całkowitej przyznał jej odszkodowanie w wysokości 4.800zł za uszkodzony samochód marki M. (...).

W dniu 8 października 2020r. A. K. zawarła z (...) z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w D. umowę najmu pojazdu zstępczego marki S. (...) o nr rej (...). Strony ustaliły dobową stawkę najmu pojazdu zastępczego w wysokości 200zł netto. Ponadto strony umowy uzgodniły wynagrodzenie za podstawienie pojazdu zastępczego i jego odbiór w wysokości 1,50zł netto za każdy przejechany 1 km do miejsca wskazanego przez poszkodowaną oraz drogę powrotną do siedziby firmy. Tytułem zapłaty za wynajem pojazdu zastępczego oraz wszelkie koszty z nim związane najemca zobowiązał się przenieść na wynajmującego swoje wierzytelności o zwrot wszelkich kosztów związanych z najmem wobec zakładu ubezpieczeń sprawcy zdarzenia drogowego z dnia 7 października 2020r. W przypadku braku przeniesienia na rzecz wynajmującego swojej wierzytelności najemca będzie zobowiązany do zapłaty wynagrodzenia za najem na rzecz wynajmującego.

A. K. nie posiadała innego pojazdu, wynajmowany samochód zastępczy był jej niezbędny do bieżącego funkcjonowania i zaspokajania bieżących potrzeb życia codziennego. W okresie likwidacji szkody nie była właścicielem innego pojazdu, którym mogłaby zastąpić pojazd uszkodzony w wyniku zdarzenia drogowego z dnia 7 października 2020r. A. K. zdecydowała się na ofertę wynajmu pojazdu zastępczego przedstawioną przez powoda, ponieważ nie musiała płacić kaucji, ani też ponosić innych dodatkowych opłat. Przed zawarciem umowy najmu pojazdu zastępczego nie otrzymała od pozwanego oferty najmu pojazdu zastępczego, ponieważ, dopiero po zawarciu umowy najmu pojazdu zastępczego z poszkodowaną, na podstawie udzielonego przez A. K. pełnomocnictwa, powód zgłosił pozwanemu szkodę w samochodzie marki M. (...) o nr rej (...) .

W dniu 9 października 2020r. pozwany przedstawił A. K. ofertę nieodpłatnej możliwości wynajmu pojazdu zastępczego z możliwością podstawienia pojazdu do wcześniej ustalonego miejsca, w formie bezgotówkowej, bez angażowania własnych środków finansowych. Poszkodowana została zawiadomiona o wysokości stawek czynszu najmu pojazdów zastępczych obowiązujących w (...) .U. S.A. W segmencie pojazdów klasy D stawka wynosiła 120zł netto za dobę.

W dniu 12 listopada 2020r. powód wystawił A. K. fakturę VAT o nr (...) za najem samochodu S. (...) o nr rej (...) za okres od 8 października 2020r. do 12 listopada 2020r. , na łączną kwotę 9.514,05zł brutto. Na powyższą kwotę złożyło się wynagrodzenie za najem pojazdu przez 35 dni w wysokości 8.610zł brutto oraz wynagrodzenie za usługę podstawienia i odbioru pojazdu w wysokości 904,05zł brutto (490km x 1,50zł + 23% VAT).

W dniu 12 listopada 2020r. A. K. zawarła z (...) z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w D. umowę cesji, na podstawie której A. K. przelała na (...) z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w D. wierzytelność co do kwoty określonej w fakturze VAT nr (...) z dnia 12 listopada 2020r., w celu zaspokojenia wierzytelności cesjonariusza wobec cedenta z tytułu najmu samochodu zastępczego, kosztów podstawienia i odbioru samochodu zastępczego, kosztów parkingu samochodu poszkodowanego oraz jego holowania.

Pismem z dnia 16 listopada 2020r. (...) z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w D. wezwał (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. do niezwłocznej zapłaty kwoty 9.514,05zł z tytułu zwrotu kosztów wynajmu pojazdu zastępczego przez A. K. wynikającą z faktury nr (...).

Pismem z dnia 4 grudnia 2020r. pozwany zawiadomił powoda, iż przyznał kwotę 4.231,20zł brutto za wynajem pojazdu zastępczego w oparciu o przedstawioną fakturę nr (...). Co do zasady uznano okres 27 dni (od dnia wynajmu tj. od dnia 8 października 2020r. do dnia wydania decyzji tj. do dnia 4 listopada 2020r. + jeden dzień na zaksięgowanie środków). Zgodnie z klasą wynajętego pojazdu, pozwany dokonał weryfikacji stawki czynszu do poziomu 120zł netto za dobę, na podstawie przesłanej i zaakceptowanej przez poszkodowaną informacji o warunkach i stawkach czynszu najmu pojazdów zastępczych obowiązujących w (...). Koszt podstawienia pojazdu został uznany za nieuzasadniony z uwagi na fakt, iż nie jest normalnym następstwem zdarzenia .

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie powołanego powyżej materiału dowodowego w postaci zeznań świadka A. K. oraz dowodów z dokumentów.

Sąd Rejonowy uznał za wiarygodne zeznania świadka A. K., gdyż były one logiczne, konsekwentne, spójne i miały swoje oparcie w pozostałym wiarygodnym materiale dowodowym zgromadzonym w aktach sprawy, a nadto dotyczyły okoliczności bezspornych między stronami postępowania. Sąd uznał za wiarygodne dowody z dokumentów zgromadzone w aktach sprawy, albowiem, w ocenie Sądu, w toku postępowania nie ujawniła się żadna okoliczność, która podważyłaby wiarygodność tych dowodów.

Sąd Rejonowy uznał powództwo za zasadne częściowo.

Ubezpieczyciel odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu mechanicznego ponosi odpowiedzialność w granicach odpowiedzialności cywilnej sprawcy szkody i w takich też granicach ustalane jest i wypłacane odszkodowanie (art. 436§1 i 2 w zw. z art. 363§2 w zw. z art. 361§2 w zw. z art. 822§1 k.c. i w zw. z art. 36 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, tj. Dz. U. z 2019r., poz. 2214).

Bezsporna była w rozpoznawanej sprawie, zasada odpowiedzialności pozwanego zakładu ubezpieczeń w zakresie kosztów wynajmu pojazdu zastępczego przez poszkodowanego, skoro w postępowaniu likwidacyjnym zakład ubezpieczeń wypłacił odszkodowanie w zakresie wynajmu pojazdu zastępczego za okres 27 dni. Spór pomiędzy stronami postępowania dotyczył czasu trwania wynajmu pojazdu przez poszkodowaną A. K. oraz kosztów tego najmu.

Sąd Najwyższy w uchwale składu siedmiu sędziów z dnia 17 listopada 2011r., III CZP 5/11, OSNC 2012/3/28, która otworzyła w szerokim zakresie możliwość domagania się zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego także przez osoby nie prowadzące działalności gospodarczej, wyraźnie zastrzegł, że odpowiedzialność ubezpieczyciela obejmuje „celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki na najem pojazdu zastępczego”. Rozwijając tę myśl w uzasadnieniu, Sąd Najwyższy wyjaśnił, że nie wszystkie wydatki pozostające w związku przyczynowym z wypadkiem komunikacyjnym mogą być kompensowane, istnieje bowiem obowiązek wierzyciela zapobiegania szkodzie i zmniejszania jej rozmiarów (art. 354§2 k.c., art. 362 k.c. i art. 826§1 k.c.). W związku z tym zaznaczył też, że na dłużniku ciąży obowiązek zwrotu wydatków celowych i ekonomicznie uzasadnionych, pozwalających na wyeliminowanie negatywnych dla poszkodowanego następstw, „niedających się wyeliminować w inny sposób, z zachowaniem rozsądnej proporcji między korzyścią wierzyciela a obciążeniem dłużnika”. Sąd Najwyższy podkreślił także, że nie jest celowe nadmierne rozszerzanie odpowiedzialności odszkodowawczej i w konsekwencji - gwarancyjnej ubezpieczyciela, gdyż mogłoby to prowadzić do wzrostu składek ubezpieczeniowych. Kierując się sformułowanymi w uchwale Sądu Najwyższego wskazówkami, należy stwierdzić, że nie mogą być uznane za celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki, które nie są konieczne do wyeliminowania negatywnego następstwa majątkowego w postaci utraty możliwości korzystania z uszkodzonego (zniszczonego) pojazdu, gdyż następstwo to może być wyeliminowane - bez uszczerbku dla godnych ochrony interesów poszkodowanego - w inny, mniej uciążliwy dla dłużnika sposób. Jeżeli zatem ubezpieczyciel proponuje poszkodowanemu - we współpracy z przedsiębiorcą trudniącym się wynajmem pojazdów - skorzystanie z pojazdu zastępczego równorzędnego pod istotnymi względami pojazdowi uszkodzonemu albo zniszczonemu (zwłaszcza co do klasy i stanu pojazdu), zapewniając pełne pokrycie kosztów jego udostępnienia, a mimo to poszkodowany decyduje się na poniesienie wyższych kosztów najmu innego pojazdu, koszty te - w zakresie nadwyżki - będą podlegały restytucji tylko wtedy, gdy wykaże szczególne racje, przemawiające za uznaniem ich za „celowe i ekonomicznie uzasadnione”. Jeżeli istotne warunki wynajmu proponowanego przez ubezpieczyciela (we współpracy z przedsiębiorcą wynajmującym pojazdy) czynią zadość potrzebie ochrony uzasadnionych potrzeb poszkodowanego, nie ma podstaw, by obciążać osoby zobowiązane do naprawienia szkody wyższymi kosztami związanymi ze skorzystaniem przez poszkodowanego z droższej oferty. Odstępstwa od tej reguły nie uzasadniają drobne niedogodności o charakterze niemajątkowym, które mogą wiązać się np. z koniecznością nieznacznie dłuższego oczekiwania na podstawienie pojazdu zastępczego proponowanego przez ubezpieczyciela. Poniesienia wyższych kosztów nie uzasadnia również sama przez się prostota skorzystania z oferty najmu złożonej przez przedsiębiorcę prowadzącego warsztat naprawczy, w którym uszkodzony pojazd ma być naprawiany. Konieczność dodatkowego kontaktu z ubezpieczycielem - w praktyce zwykle telefonicznego - nie może być uznana za niedogodność, która uzasadnia poniesienie wyższych kosztów najmu. Co więcej, należy uznać, że w ramach ciążącego na poszkodowanym obowiązku minimalizacji szkody i współdziałania z dłużnikiem (ubezpieczycielem) mieści się obowiązek niezwłocznego zasięgnięcia informacji co do tego, czy ubezpieczyciel może zaproponować poszkodowanemu pojazd zastępczy równorzędny uszkodzonemu (zniszczonemu). Nie ma to nic wspólnego z koniecznością poszukiwania przez poszkodowanego najtańszej oferty rynkowej najmu, nie jest bowiem istotne to, czy propozycja ubezpieczyciela jest najtańsza, lecz to, że jest przez niego akceptowana. Zasadnie zatem przyjął Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 24 sierpnia 2017r., III CZP 20/17, LEX nr 2340475, iż wydatki na najem pojazdu zastępczego poniesione przez poszkodowanego, przekraczające koszty zaproponowane przez ubezpieczyciela skorzystania z takiego pojazdu są objęte odpowiedzialnością z tytułu obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych, jeżeli ich poniesienie było celowe i ekonomicznie uzasadnione.

W świetle powyższego przyjąć zatem należało, że pomimo otrzymania złożonej przez pozwanego propozycji najmu pojazdu zastępczego w zakresie wystarczającym do podjęcia decyzji, poszkodowana nie zdecydowała się na skorzystanie z tej propozycji. Jednocześnie z materiału dowodowego przedstawionego przez stronę powodową – zeznań pokrzywdzonej przesłuchanej w charakterze świadka A. K., nie wynika dlaczego poszkodowana pomimo przedstawienia jej propozycji zorganizowania najmu pojazdu zastępczego w stawce 120zł netto za dobę, nie podjęła współpracy z pozwanym w tym zakresie, tylko zdecydowała się wynajmować samochód zastępczy w stawce w wysokości 200zł netto. Podkreślić ponadto należy, iż w propozycji przedstawionej przez pozwanego, poszkodowana nie musiałaby ponosić żadnych kosztów, podobnie jak w przyjętej propozycji przedstawionej przez powoda, a także samochód zostałby podstawiony do miejsca wskazanego przez A. K.. W istocie, poszkodowana w zeznaniach sama przyznała, że nie analizowała cen najmu oferowanych przez powoda z uwagi na to, że sama nie musiała płacić za najem.

Nieznane w ocenie Sądu Rejonowego pozostają więc przyczyny, dla których dla poszkodowanej najem pojazdu od powoda był celowo i ekonomicznie uzasadniony, a propozycja przedstawiona przez pozwanego jako ubezpieczyciela, była mniej korzystna niż propozycja powoda, który dodatkowo poza wyższą dobową stawką za wynajem pojazdu zastępczego, doliczył także koszty podstawienia pojazdu na wskazane przez A. K. miejsce. Takich opłat nie doliczał pozwany zakład ubezpieczeń.

Istotnym dla rozstrzygnięcia rozpoznawanej sprawy jest fakt, że pozwany jako ubezpieczyciel wykazał (art. 6 k.c. w zw. z art. 232 k.p.c.), iż był zdolny skutecznie zorganizować nieodpłatnie poszkodowanej pojazd zastępczy tej samej klasy co uszkodzony pojazd A. K. za kwotę 120zł netto za dobę. Skoro pozwany zaproponował podstawienie auta zastępczego za pośrednictwem współpracującej firmy za określoną stawkę to należało przyjąć, że miał taką możliwość.

Z tego też względu za wydatek niezbędny (celowy) należy uznać wydatek poniesiony na korzystanie z innego pojazdu w takim zakresie, w jakim poszkodowana korzystałaby ze swojego środka lokomocji, gdyby jej szkody nie wyrządzono. Z kolei wydatki ekonomicznie uzasadnione to wydatki na najem pojazdu zasadniczo o podobnej klasie do pojazdu uszkodzonego lub zniszczonego, poniesione w oparciu o stawki czynszu najmu, które obowiązują na danym rynku lokalnym (ceny rynkowe za tego typu usługi) i w czasie naprawy pojazdu mechanicznego lub do czasu nabycia nowego pojazdu w przypadku szkody całkowitej (por. uchwały Sądu Najwyższego z dnia 13 czerwca 2003r., III CZP 32/03, OSNC 2004/4/51, z dnia 17 listopada 2011r., III CZP 5/11, OSNC 2012/3/ 28 i z dnia 22 listopada 2013r., III CZP 76/13, OSNC 2014/9/85). Do tego grona nie zaliczają się natomiast koszty zawyżone i ponadstandardowe, czego przykładem mogą być wydatki na wynajem auta luksusowego, a nawet wypożyczenie samochodu wyższej klasy aniżeli ten uszkodzony, a także koszty związane z usługą podstawienia i odbioru pojazdu z miejsca wskazanego przez poszkodowaną, w szczególności gdy odległość od miejsca siedziby firmy do miejsca zamieszkania poszkodowanej wynoszą 245 km w jedną stronę, łącznie 490km, co miało miejsce w rozpoznawanej sprawie.

Odnosząc się do zarzutu pozwanego, iż koszt najmu pojazdu zastępczego jest zawyżona, gdyż możliwe było wynajęcie pojazdu za kwotę 120zł netto za dobę, to należy uznać, iż jest on uzasadniony.

W myśl ogólnych zasad postępowania cywilnego strony mają obowiązek twierdzenia i dowodzenia tych wszystkich okoliczności (faktów), które stosownie do art. 227 k.p.c. mogą być przedmiotem dowodu. Ponadto z treści art. 232 k.p.c. wynika, że strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. Na powodzie spoczywał ciężar udowodnienia faktów uzasadniających jego roszczenie, a na stronie pozwanej obowiązek udowodnienia okoliczności uzasadniających jej wniosek o oddalenie pozwu. Reguły rozkładu ciężaru dowodu, stosowane przez Sąd w fazie wyrokowania, mają fundamentalne znaczenie dla dokonania prawidłowej oceny wykonania przez każdą ze stron obowiązku dowodzenia w zakresie przesłanek uzasadniających roszczenie lub zwalniających stronę pozwaną od konieczności jego spełnienia. Obowiązkiem Sądu jest ustalenie, czy strona inicjująca proces wykazała okoliczności faktyczne, których zaistnienie determinuje możliwość jego skutecznego wpisania (subsumcji) w odpowiednią podstawę prawną. Jeśli ustalenia takiego dokonać nie można, to fakt ten samoistnie niweczy zasadność powództwa i to niezależnie od tego, czy pozwany z kolei udowodnił podstawy faktyczne przyjętej linii obrony czy też nie (tak wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 4 października 2012, I ACa 510/12, LEX nr 1237866). Jeżeli zaś materiał dowodowy zgromadzony w sprawie nie daje podstawy do dokonania odpowiednich ustaleń faktycznych w myśl twierdzeń jednej ze stron, sąd musi wyciągnąć ujemne konsekwencje z braku udowodnienia faktów przytoczonych na uzasadnienie żądań lub zarzutów. Należy to rozumieć w ten sposób, że strona która nie przytoczyła wystarczających dowodów na poparcie swych twierdzeń, ponosi ryzyko niekorzystnego dla siebie rozstrzygnięcia, o ile na niej po myśli art. 6 k.c. spoczywał ciężar dowodu co do tych okoliczności (por. wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 18 stycznia 2012r., I ACa 1320/11, LEX nr 1108777). W konsekwencji przyjąć należy, że w zakresie faktów, z których wywodzone jest dochodzone roszczenie (tworzących prawo podmiotowe), powinny one zostać w zasadzie dowiedzione przez powoda (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 października 2004 r., III CK 41/04, LEX nr 182092).

Dla rozstrzygnięcia rozpoznawanej sprawy miało znaczenie ustalenie takiej różnicy w warunkach najmu pomiędzy zaoferowanemu poszkodowanej przez powoda a przez firmy współpracujące z pozwanym ubezpieczycielem, która czyniłaby wynajęcie samochodów według wyższych stawek celowym i ekonomicznie uzasadnionym (por. uchwała SN z dnia 24 sierpnia 2017r. w sprawie III CZP 20/17, LEX nr 2340475), ale wbrew spoczywającemu na powodzie ciężarowi udowodnienia tych okoliczności nie zgłosił on stosownych wniosków dowodowych.

Nieudowodnienie zasadności wynajęcia samochodu zastępczego po wyższych stawkach niż zaoferowane przez pozwanego powoduje, że stawka z oferty (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. wynoszącą 120zł netto dziennie wyznacza granicę odpowiedzialności strony pozwanej, a uszczerbek majątkowy poszkodowanej ponad kwotę wynikająca z jej przemnożenia przez ilość dni uzasadnionego okresu najmu nie może być uznany za normalne następstwo zdarzenia, za które pozwany ponosi odpowiedzialność.

Mając na uwadze przedstawione powyżej okoliczności, Sąd Rejonowy uznał, iż stawka 147,60zł brutto (120zł +23%VAT) za dobę wynajmu pojazdu zastępczego, jest uzasadniona w realiach rozpoznawanej sprawy i stanowi podstawę do ustalenia wysokości najmu z tytułu korzystania przez A. K. z pojazdu zstępczego.

Sporny w rozpoznawanej sprawie była również okoliczność, na jaki czas należy się poszkodowanej pojazd zastępczy przy szkodzie całkowitej. Podkreślić należy, iż zasada celowości i ekonomicznej zasadności wydatków na wynajem pojazdu zastępczego odnosi się także do okresu wynajmu.

Sąd przyjął, iż w realiach rozpoznawanej sprawy, data wypłaty odszkodowania (5 listopada 2020r.) nie zamyka obiektywnie uzasadnionego okresu niezbędnego do nabycia innego pojazdu mechanicznego przy tzw. szkodzie całkowitej. Podkreślić należy, iż w świetle zasad doświadczenia życiowego, nabycie nowego pojazdu wymaga podjęcia określonych czynności organizacyjnych w pewnym przedziale czasu przy uwzględnieniu obowiązku poszkodowanego podejmowania czynności zmierzających do zapobieżenia zwiększaniu rozmiaru szkody. Ustalenie czasu niezbędnego na nabycie nowego pojazdu ma charakter obiektywny i jest niezależne od posiadania przez poszkodowanego środków pieniężnych - w tym pochodzących z wypłaty odszkodowania poszkodowanemu obejmującego różnicę wartości pojazdu sprzed i po zdarzeniu szkodzącym - na zakup nowego pojazdu. Na ustalenie czasu niezbędnego na nabycie pojazdu istotne znaczenie ma data zawiadomienia poszkodowanej o sposobie likwidacji szkody poprzez zapłatę różnicy pomiędzy wartością pojazdu sprzed i po zdarzeniu szkodzącym. Z tych względów nie zrywa adekwatnego związku przyczynowego pomiędzy zdarzeniem szkodzącym a kosztami poniesionymi na najem pojazdu zastępczego przy tzw. szkodzie całkowitej wypłata odszkodowania przez ubezpieczyciela obejmującego różnicę w wartości uszkodzonego pojazdu sprzed i po wypadku, jeżeli nastąpiła ona zanim nastąpił upływ czasu niezbędnego do nabycia przez poszkodowanego nowego pojazdu. Przemawia za tym także argument, że następstwem zdarzenia szkodzącego polegającego na uszkodzeniu lub utracie pojazdu w stopniu faktycznie wyłączającym możliwość jego naprawy jest utrata możliwości korzystania z rzeczy szczególnego rodzaju, która na obecnym etapie rozwoju cywilizacyjnego jest nie tylko podstawowym narzędziem służącym do wykonywania działalności zawodowej albo gospodarczej, ale także służy w życiu codziennym do zaspokajania elementarnych potrzeb życiowych i społecznych. W konsekwencji, refundacji przez odpowiedzialnego w ramach odpowiedzialności odszkodowawczej, w granicach określonych art. 361§1 k.c., a zatem także ubezpieczyciela na podstawie art. 36 ust.1 ustawy z dnia 22 maja 2003r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (tj. Dz. U. z 2019r., poz. 2214), powinny podlegać także wydatki poniesione przez poszkodowanego posiadacza pojazdu w okresie, w którym faktycznie nie mógł on korzystać z własnego pojazdu, gdyż są to wydatki celowe i ekonomicznie uzasadnione, o jakich mowa w uchwale Sądu Najwyższego z dnia 17 listopada 2011 r., III CZP 5/11, OSNC 2012/3/28.

Sąd uznał, że dopiero wypłata odszkodowania pozwoliła poszkodowanej podjąć czynności zmierzające do nabycia nowego pojazdu, a okres dalszych 7 dni trudno uznać za obiektywnie nadmierny na ten cel.

Z powyższych względów Sąd Rejonowy uznał, iż okres od daty przelewu odszkodowania za szkodę całkowitą w dniu 5 listopada 2020r. do dnia 12 listopada 2020r., za niezbędny organizacyjnie w celu poszukiwania i zakupu nowego pojazdu. W konsekwencji należy uznać za uzasadniony ekonomicznie czas najmu pojazdu zastępczego przez okres 35 dni.

W świetle przedstawionych powyżej okoliczności, uznać należy, iż w realiach rozpoznawanej sprawy, poszkodowana przez okres 35 dni mogła zasadnie wynajmować pojazd zastępczy. Skoro pozwany wpłacił z tego tytułu, przyznał i wypłacił odszkodowanie za 27 dni, to powód może skutecznie dochodzić zwrotu kosztów wynajmu za pozostałych 8 dni.

Mając na uwadze powyższe ustalenia, Sąd uznał, iż w realiach rozpoznawanej sprawy koszt wynajmu pojazdu zastępczego przez A. K., który nie został zrefundowany przez pozwanego, wynosi 1.180,80zł (8dni x 147,60zł) i dlatego też, Sąd na podstawie art. 509§1 k.c., 436§2 k.c. w zw. z art. 363§2 k.c. w zw. z art. 361§2 k.c. w zw. z art. 822§1 k.c. i w zw. z art. 36 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, tj. Dz. U. z 2019r., poz. 2214) zasądził od (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. na rzecz (...) z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w D. kwotę 1.180.80zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 5 grudnia 2020r. do dnia zapłaty (punkt pierwszy wyroku).

O należnych odsetkach Sąd Rejonowy orzekł 455 k.c., art. 481§1 i §2 k.c. Pismem z dnia 16 listopada 2020r. powód wezwał pozwanego do zapłaty kwoty 9.514,05zł tytułem zwrotu kosztów wynajmu pojazdu zastępczego przez poszkodowaną A. K.. Pozwany pismem z dnia 4 grudnia 2020r. przyznał powodowi kwotę 4.231,20zł tytułem zwrotu kosztów pojazdu zastępczego. Dlatego też, Sąd uznał, iż od następnego dnia tj. od dnia 5 grudnia 2020r. pozwany pozostaje w zwłoce z zapłatą kwoty pieniężnej i od tej daty należą się powodowi ustawowe odsetki za opóźnienie od zasądzonej kwoty 1.180.80zł

W pozostałym zakresie, ponad zasądzoną kwotę Sąd uznał powództwo za nieuzasadnione i jako takie podlegające oddaleniu (punkt drugi wyroku). Sąd uznał, iż strona powodowa, którą obciążał ciężar dowodowy, nie udowodnił, iż stawka najmu stosowana przez powoda w wysokości 200zł netto za dobę, była stawką niewygórowaną. To powód, wstępując na skutek umowy cesji w prawa poszkodowanej zdarzeniem komunikacyjnym, musiał wykazać, że stawka najmu pojazdu zastępczego mieściła się w granicach cen rynkowych, a tym samym, że rozmiar szkody pozostaje z nią w adekwatnym związku przyczynowym. Powyższego ciężaru strona powodowa nie udźwignęła i przedstawiła dowodów na poparcie stanowiska, iż dochodzona pozwem kwota jest uzasadniona. Strona powodowa nie wykazała, iż wydatki na najem pojazdu zastępczego poniesione przez poszkodowaną, przekraczające koszty zaproponowane przez ubezpieczyciela skorzystania z takiego pojazdu są objęte odpowiedzialnością z tytułu obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych, gdyż ich poniesienie było celowe i ekonomicznie uzasadnione.

O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 100 k.p.c. stosując zasadę stosunkowego rozdzielenia kosztów procesu.

Poniesione przez strony koszty w sprawie wynosiły 4.034zł, w tym po stronie powoda 2.217zł (400zł opłata sądowa, 1.800zł koszty zastępstwa procesowego, 17zł opłaty skarbowej od pełnomocnictwa), a po stronie pozwanego 1.817zł (1.800zł wynagrodzenie pełnomocnika, 17zł opłata skarbowa od udzielonego pełnomocnictwa).

Powód przegrał sprawę w 78% (1.180,80zł : 5.282,85zł x 100%), a pozwany przegrał sprawę w 22%. Pozwany powinien ponieść koszty sądowe w kwocie 887zł, poniósł je w wysokości 1.817zł, należało, zatem zasądzić na jego rzecz od powoda kwotę 930zł, o czym Sąd orzekł w punkcie trzecim wyroku.

Apelację od wyroku Sądu Rejonowego złożył powód, zaskarżając wyrok w części, tj.:

1) w pkt 2. wyroku w zakresie oddalającym powództwo ponad zasądzoną kwotę 1.180,80 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 5 grudnia 2020 r., tj. co do kwoty 541,20 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 05 grudnia 2020 r. do dnia zapłaty;

2)w pkt 3. wyroku w zakresie rozstrzygnięcia o kosztach procesu.

Sądowi 1 instancji apelujący zarzucił naruszenie przepisów prawa procesowego, które miało wpływ na treść rozstrzygnięcia w sprawie oraz prawa materialnego, a mianowicie:

a) art. 233 § 1 k.p.c. poprzez zastosowanie dowolnej zamiast swobodnej oceny dowodów poprzez przyjęcie. iż pozwany zapewnił poszkodowanej pojazd zastępczy po stawce 120,00 netto za dobę przez cały okres likwidacji szkody w sytuacji, gdy właściwa ocena zebranego w sprawie materiału dowodowego winna doprowadzić do wniosku, że pozwany zapewnił poszkodowanej pojazd zastępczy po stawce 120,00 zł netto za dobę jedynie przez 27 dni, co miało wpływ na treść wyroku poprzez oddalenie żądania zasądzenia na rzecz powoda odszkodowania za najem pojazdu zastępczego przez kolejne 8 dni po stawce 200,00 zł netto za dobę;

b) art. 233 § 1 k.p.c. poprzez zastosowanie dowolnej zamiast swobodnej oceny dowodów i dokonanie ustaleń faktycznych sprzecznych z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego poprzez błędne przyjęcie, iż pozwany jest zobowiązany do zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego po stawce 120,00 zł netto za dobę za cały uznany przez Sąd 1 instancji okres najmu pojazdu zastępczego (35 dni), pomimo iż zebrany materiał dowodowy pozwolił na wykazanie, iż nie było podstaw do stosowania stawki ubezpieczyciela za okres, w którym najem uważał za niezasadny, co miało wpływ na treść wyroku poprzez oddalenie żądania zasądzenia na rzecz powoda odszkodowania za najem pojazdu zastępczego przez 8 dni po stawce 200,00 zł netto za dobę;

c) art. 233 § 1 k.p.c. poprzez zastosowanie dowolnej zamiast swobodnej oceny dowodów i dokonanie ustaleń faktycznych sprzecznych z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego poprzez błędne przyjęcie, iż pozwany jest zobowiązany do zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego po stawce 120,00 zł netto za dobę za cały uznany przez Sąd 1 instancji okres najmu pojazdu zastępczego (35 dni), pomimo iż zebrany materiał dowodowy pozwolił na wykazanie, iż stawka najmu na poziomie 200,00 zł netto za dobę ma charakter rynkowy, co miało wpływ na treść wyroku poprzez oddalenie żądania zasądzenia na rzecz powoda odszkodowania za najem pojazdu zastępczego przez 8 dni najmu pojazdu zastępczego po stawce 200,00 zł netto za dobę, tj. za dni, które stronę pozwana uznała w toku postępowania likwidacyjnego za niezasadne;

d) art. 361 k.c. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie w niniejszej sprawie polegające na przyjęciu, iż dobowa stawka najmu na poziomie 200,00 zł netto przez 8 dni najmu pojazdu zastępczego nie była wydatkiem celowym i ekonomicznie uzasadnionym przez co nie stanowiła elementu szkody, za której naprawienie odpowiedzialny był pozwany i obniżenie stawki najmu do 120,00 zł netto za dobę w miejsce stawki rynkowej ustalonej przez powoda z poszkodowaną;

e) art. 36 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczeń Komunikacyjnych poprzez przyjęcie, iż najem pojazdu zastępczego po stawce 200,00 zł netto za dobę nie mieści się granicach odpowiedzialności pozwanego.

Mając na uwadze powyższe apelujący wniósł o:

1) zmianę zaskarżonego wyroku w pkt 1. poprzez zasądzenie od strony pozwanej na rzecz powoda dalszej kwoty 541,20 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 05 grudnia 2020 r. do dnia zapłaty;

2) zmianę zaskarżonego wyroku w pkt 3. poprzez zasądzenie od strony pozwanej na rzecz powoda zwrotu kosztów postępowania przed Sądem 1 instancji, w tym kosztów opłaty sądowej od pozwu, kosztów opłaty skarbowej od pełnomocnictwa oraz kosztów zastępstwa adwokackiego według norm przepisanych;

3) zasądzenie od strony pozwanej na rzecz powoda kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów opłaty sądowej od apelacji oraz kosztów zastępstwa adwokackiego według norm przepisanych.

Pozwany wniósł o oddalenie apelacji w całości jako niezasadnej oraz o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanej kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych wraz z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie stosownie do art. 98 § l ¹ k.p.c..

Sąd Okręgowy poczynił dodatkowe ustalenia faktyczne:

Ubezpieczyciel w piśmie z dnia 4 grudnia 2020 r. uznał jeden dzień wynajmu pojazdu zastępczego w ramach uznanego łącznie okresu 27 dni - po stawce 246 zł brutto. (dowód: pismo Ubezpieczyciela k. 24-25 akt).

Stawka dobowa najmu pojazdu zastępczego ustalona w umowie zawartej między powodem z poszkodowaną mieści się w granicach stawek obowiązujących u innych podmiotów o tożsamym charakterze działalności na terenie Województwa (...).

(dowód: cenniki, regulamin (...) S.A. – k.27-33 akt)

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja okazała się zasadna i jako taka podlegała uwzględnieniu w całości.

Sąd Okręgowy zasadniczo podzielił ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd I instancji, w tym w szczególności w zakresie ustalenia uzasadnionego okresu korzystania z najmu pojazdu zastępczego przez poszkodowaną przez okres 35 dni, uzupełniając je w zakresie ustaleń o stawkach dobowych najmu pojazdu zastępczego obowiązujących na rynku lokalnym.

Zaznaczyć trzeba, że w ocenie Sądu Okręgowego nietrafnie został postawiony wieloaspektowo przez apelującego zarzut naruszenie art. 233 § 1 k.p.c. poprzez zastosowanie dowolnej zamiast swobodnej oceny dowodów i dokonanie ustaleń faktycznych sprzecznych z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego, który to zarzut apelacji sprowadzał się do twierdzenia, błędnego przyjęcia przez Sąd Rejonowy, iż pozwany jest zobowiązany do zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego po stawce 120,00 zł netto za dobę za cały uznany przez Sąd I instancji okres najmu pojazdu zastępczego (35 dni), pomimo iż zebrany materiał dowodowy pozwolił na wykazanie, iż nie było podstaw do stosowania stawki ubezpieczyciela za okres, w którym najem uważał za niezasadny, co miało wpływ na treść wyroku poprzez oddalenie żądania zasądzenia na rzecz powoda odszkodowania za najem pojazdu zastępczego przez 8 dni po stawce 200,00 zł netto za dobę. Tak sformułowany zarzut odnosi się jednak, według Sądu Okręgowego, nie do prawidłowości ustalenia stanu faktycznego, ale do prawidłowości wniosków wyciągniętych przez Sąd I instancji na gruncie prawidłowo ustalonego stanu faktycznego.

Natomiast należało uznać za zasadne zarzuty apelacji tak odnośnie do naruszenia przepisów prawa materialnego, a to w zakresie art. 361 k.c. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie w niniejszej sprawie polegające na przyjęciu, iż dobowa stawka najmu na poziomie 200,00 zł netto przez 8 dni najmu pojazdu zastępczego nie była wydatkiem celowym i ekonomicznie uzasadnionym przez co nie stanowiła elementu szkody, za której naprawienie odpowiedzialny był pozwany i obniżenie stawki najmu do 120,00 zł netto za dobę w miejsce stawki rynkowej ustalonej przez powoda z poszkodowaną oraz art. 36 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczeń Komunikacyjnych poprzez przyjęcie, iż najem pojazdu zastępczego po stawce 200,00 zł netto za dobę nie mieści się granicach odpowiedzialności pozwanego.

Zgodzić się należało z apelującym, że rozstrzygnięcie Sądu I instancji opiera się na błędnym wniosku, że pozwany zapewnił poszkodowanej pojazd zastępczy po stawce 120 zł netto za dobę przez cały okres likwidacji szkody – prawidłowo ustalonym przez Sąd okresie 35 dni. Umknęło bowiem uwadze Sądu, że ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego wynika, iż strona pozwana za uzasadniony okres najmu pojazdu zastępczego uznała jedynie 28 dni, a zatem przez kolejne 7 dni poszkodowana pozostawałaby bez możliwości korzystania z jakiegokolwiek pojazdu, gdyby skorzystała z propozycji pozwanej. W tej sytuacji zatem odszkodowanie za najem pojazdu zastępczego należało wyliczyć za 7 dni (35 dni - 28 dni) nieuznanych przez stronę pozwaną według stawki stosowanej przy najmie przez powoda 200,00 zł netto za dobę.

Według Sądu Okręgowego, ma również rację apelujący, że cena wynajmu przez poszkodowaną pojazdu zastępczego w kwocie 200,00 zł netto za dobę mieści się w ogólnie przyjętych cenach wynajmu samochodów w danej klasie, a w szczególności cena ta nie jest rażąco wygórowana w stosunku do stawek obowiązujących na rynku lokalnym ( (...)), co powód skutecznie wykazał przed Sądem I instancji. Powyższe zostało również potwierdzone przez stronę pozwana, która uznała za zasadne żądanie zapłaty najmu po stawce 200.00 zł netto za dobę za okres jednego dnia, tj. od dnia wypadku do dnia zgłoszenia szkody.

Odnośnie kwestii wysokości stawek dobowych najmu pojazdu zastępczego, to podzielić należy wynikające z orzecznictwa Sadu Najwyższego stanowisko, że ze spoczywającego na poszkodowanym obowiązku podejmowania działań zmierzających do zminimalizowania szkody, których brak nie może zwiększać obowiązku odszkodowawczego osoby zobowiązanej do naprawienia szkody (por. uzasadnienie uchwały Sądu Najwyższego z dnia 22 kwietnia 1997 r.. III CZP 14/97, OSNC 1997 z.8, poz. 103; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26 listopada 2002 r., 1 CKN 1993/00, IC 2003, z. 7-8, str. 42-43) nie wynika obowiązek poszkodowanego wcześniejszego poinformowania zakładu ubezpieczeń w toku postępowania likwidacyjnego o zamiarze wynajęcia pojazdu zastępczego ani tym bardziej konsultowania z nim, gdzie i za jaką stawkę może wynająć pojazd zastępczy. W orzecznictwie ugruntowany jest również pogląd, że poszkodowany nie jest zobowiązany do poszukiwania najtańszego dostępnego na rynku pojazdu, co analogicznie dotyczy również i podmiotu świadczącego usługi z zakresu najmu pojazdów zastępczych (vide wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 kwietnia 2002 r., I CKN 1466/99). Ocena, czy ustalona przez poszkodowanego z wynajmującym stawka najmu pojazdu zastępczego nie jest rażąco wygórowana, uwzględniać powinna, że, szkoda w pojeździe stanowi zdarzenie nagłe i nieprzewidywalne dla poszkodowanego. Oznacza to, że zostaje on nagle pozbawiony możliwości korzystania z pojazdu, którego używał dotychczas bądź do celów prywatnych, bądź służbowych lub też do obu tych celów. Nie można w związku z tym oczekiwać, że w sytuacji szkody w pojeździe, poszkodowany winien był poszukiwać podmiotu, który świadczy usługi najmu najtaniej na rynku lokalnym, a następnie swą decyzję w tym względzie jeszcze konsultować z ubezpieczycielem. Trudno bowiem wymagać od poszkodowanego, który nagle został pozbawiony możliwości korzystania z niezbędnego mu pojazdu, by sprawdzał i porównywał oferty celem ustalenia, jakie są średnie stawki. Obowiązek taki nie wynika z przepisów prawa. Poszkodowany jest obowiązany jedynie do nieprzyczyniania się do powiększenia szkody w rozumieniu art. 362 k.c.. Stosując art. 362 k.c. należy brać pod uwagę stopień winy obu stron. Przyczynienie się poszkodowanego do powiększenia szkody należy brać pod uwagę tylko, gdy jest zawinione.

Reasumując, w świetle zebranego materiału dowodowego należy przyjąć, że zastosowana przez poszkodowaną i powoda stawka najmu 200,00 zł netto za dobę nie jest wygórowana i nie wykracza poza przeciętne stawki na rynku. Oceny tej można dokonać w oparciu o dowody przedstawione przez powoda co do poglądowych stawek najmu obowiązujących na rynku, ale także na podstawie doświadczenia życiowego. Brak jest więc podstaw do uznania, że poszkodowana, wybierając oferowany przez powoda najem pojazdu zastępczego, celowo przyczyniła się do powiększenia rozmiaru szkody.

Ponadto, że koszt wynajęcia samochodu jest kosztem mieszczącym się w następstwie zdarzenia powodującego szkodę, a kosztami ekonomicznie uzasadnionymi są koszty ustalone według cen, którymi posługuje się wybrany przez poszkodowanego podmiot wynajmujący samochody na rynku (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 13 czerwca 2003 r., III CZP 32/03). Nie ma przy tym znaczenia, czy ceny te odbiegają od średnich cen na rynku, jeżeli nie kwestionuje się uprawnienia poszkodowanego do wyboru podmiotu wynajmującego. Przyjęcie powiem cen średnich nie kompensowałoby szkody poniesionej przez poszkodowanego. Jedynie w wypadku, gdyby ceny stosowane przez powoda rażąco odbiegały od cen stosowanych przez innych wynajmujących, można rozważać obniżenie kwoty odszkodowania.

W rozpoznawanej sprawie w zakresie zagadnienia odszkodowania wyznaczonego granicami apelacji, powyższa sytuacja nie występuje. Okoliczność uzgodnionej przez poszkodowaną z wynajmującym stawki najmu wynikała z przedłożonych przez powoda dowodów z dokumentów, tj. umowy najmu i faktury VAT, wskazujących zarówno wybór kontrahenta, jak i oferowanej przez niego stawki najmu, zawartej w warunkach gospodarki rynkowej. Szkoda powstała w majątku poszkodowanego, polegająca na niemożności korzystania z pojazdu jest niemierzalna w tym sensie, że nie odpowiada wartości uszkodzonego pojazdu, a odnosi się do możliwości jego używania, którą trudno wycenić. Nie można zatem twierdzić, że najem pojazdu zastępczego prowadzi w jakikolwiek sposób do wzbogacenia poszkodowanego, zwłaszcza, że jest to jedynie korzystanie umowne, w żaden sposób niewpływające na powiększenie substratu majątku poszkodowanego.

Zasadnie zwrócił uwagę apelujący, że w orzecznictwie przyjmuje się, że wynikające z art. 36 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych. Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli poszkodowanego w ramach ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej za szkodę powstałą w związku z ruchem pojazdów przewidują zasadę pełnego odszkodowania ubezpieczyciela w granicach adekwatnego związku przyczynowego - z ograniczeniem jedynie kwotowym do przewidzianej sumy gwarancyjnej - nie zaś tylko do określonych roszczeń mających naprawić jedynie bezpośrednie skutki zdarzenia szkodowego (por. uchwały składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 13 marca 2012 r., III CZP 75/11, OSNC 2012, nr 7-8, poz. 81).

Mając na uwadze powyższe rozważania Sąd Okręgowy na podstawie art. 386§1 k.p.c. zmienił zaskarżony wyrok podwyższając zasądzoną zaskarżonym wyrokiem kwotę - o 541,20 zł dochodzoną apelacją (7x246 zł- 7x147,60zł= 541,20 zł; kwota 246 zł za najem za jedną dobę z 8 dób wypłacona przez ubezpieczyciela w toku postępowania likwidacyjnego) (punkt I.1. wyroku).

Konsekwencją podwyższenia zasądzonej kwoty głównej było ponowne rozliczenie kosztów procesu przy zastosowaniu zasady wynikającej z art.100 k.p.c.. Powód wygrał ostatecznie postępowanie w 67 %. Poniesione przez strony koszty w sprawie wynosiły 4.034zł, w tym po stronie powoda 2.217zł (400zł opłata sądowa, 1.800zł koszty zastępstwa procesowego, 17zł opłaty skarbowej od pełnomocnictwa), a po stronie pozwanego 1.817zł (1.800zł wynagrodzenie pełnomocnika, 17zł opłata skarbowa od udzielonego pełnomocnictwa). Powód przegrał sprawę w 67% (1722 zł : 5.282,85zł x 100%), a pozwany przegrał sprawę w 33%. Pozwany powinien ponieść koszty sądowe w kwocie 1331,20 zł, poniósł je w wysokości 1.817zł, należało zatem zasądzić na jego rzecz od powoda kwotę 485,78 w miejsce zasądzonej 930 zł (punkt I.3. wyroku).

Wobec uwzględnienia apelacji powoda w całości o kosztach postępowania apelacyjnego należało orzec na podstawie art. 98 k.p.c.. Koszty apelacyjne należne powodowi od pozwanego to uiszczona opłata od apelacji w kwocie 100 zł oraz wynagrodzenie pełnomocnika w postępowaniu apelacyjnym w kwocie 120 zł ustalone na podstawie na podstawie §10 ust. 1 pkt 1) w zw. § 5 pkt 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U. z 2015 r. poz. 1800 z późn. zm.).