Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 9 lipca 2020 roku Sąd Rejonowy w Zgierzu w sprawie o sygn. akt I C 322/20 z powództwa K. B. przeciwko (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. o zapłatę zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 3345,60 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 17 stycznia 2020r. do dnia zapłaty oraz kwotę 1134 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Apelacje złożył powód zaskarżając opisane orzeczenie w całości, któremu zarzucił naruszenie:

1.  art. 232 k.p.c. w zw. z art. 6 k.c., w zw. art. 233 § 1 k.p.c. i art. 245 k.p.c. poprzez przekroczenie granicy swobodnej oceny dowodów, dowolną, jednostronną i sprzeczną z doświadczeniem życiowym ocenę dowodów, polegającą na przyjęciu, iż powód udowodnił fakt koniecznego i niezbędnego okresu naprawy pojazdu uszkodzonego w wypadku (a tym samym okresu najmu pojazdu zastępczego) przez okres od dnia 28.11.2019 r. do dnia 15.12.2019 r., podczas gdy z materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie nie wynika czy i kiedy pojazd uszkodzony został wstawiony do naprawy, czy i kiedy zostały zamówione części zamienne do naprawy, czy pojazd został faktycznie naprawiony (brak jakiejkolwiek faktury za naprawę);

2.  art. 227 k.p.c. w zw. z art. 278 k.p.c. poprzez oddalenie wniosku strony pozwanej o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego sądowego, podczas gdy w okolicznościach niniejszej sprawy w/w dowód z opinii biegłego miał dla jej rozstrzygnięcia istotne znaczenie;

3.  art. 361 § 1 k.c. poprzez jego błędną wykładnię prowadzącą do przyjęcia, iż okres najmu pojazdu zastępczego w dodatkowym okresie od dnia 28.11.2019 r. do dnia 15.12.2019 r. pozostawał uzasadniony, a poniesione z tego tytułu koszty pozostają w normalnym związku przyczynowym ze zdarzeniem z dnia 11.11.2019 r.;

4.  art. 826 § 1 k.c., art. 16 ust. 1 pkt 2 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, (...) i (...) w zw. z art. 354 § 2 k.c. poprzez ich niezastosowanie, a w konsekwencji obciążenie pozwanego obowiązkiem odszkodowawczym za okres najmu pojazdu zastępczego wykraczający poza normalne następstwa zdarzenia z dnia 11.11.2019 r.

W oparciu o wskazane zarzuty skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie powództwa oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania w obu instancjach, w tym kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja okazała się bezzasadna.

Na wstępie wypada zaznaczyć, iż niniejszą sprawę rozpoznano w postępowaniu uproszczonym, w związku z czym Sąd drugiej instancji nie przeprowadzał postępowania dowodowego, a więc stosownie do art. 505 ¹³ § 2 k.p.c. uzasadnienie wyroku zostało ograniczone jedynie do wyjaśnienia jego podstawy prawnej z przytoczeniem przepisów prawa. W dalszej kolejności trzeba mieć także na uwadze, że w postępowaniu uproszczonym apelacja ma charakter ograniczony, a celem postępowania apelacyjnego nie jest ponowne rozpoznanie sprawy, ale wyłącznie kontrola wyroku wydanego przez sąd I instancji w ramach zarzutów podniesionych przez skarżącego.

Idąc dalej Sąd Okręgowy podziela i przyjmuje za własne ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd I instancji, uznając je za prawidłowe.

W kontrolowanej sprawie spór dotyczył okresu za jaki poszkodowanej przysługiwał zwrot kosztów pojazdu zastępczego.

Odnosząc się do zarzutu naruszenia art. 233 § 1 k.p.c., to wyjaśnić należy, iż może być on skutecznie postawiony jedynie gdy Sąd I instancji popełnił błędy w ocenie dowodów, naruszył zasady logicznego rozumowania czy doświadczenia życiowego; konieczne pozostaje przy tym jednocześnie wskazanie konkretnych dowodów, których zarzut taki dotyczy. Przy czym samo przedstawianie przez skarżącego własnej wizji stanu faktycznego w sprawie, opartej na dokonanej przez siebie odmiennej ocenie dowodów, a nawet możliwość w równym stopniu wyciągnięcia na podstawie tego samego materiału dowodowego odmiennych wniosków jest niewystarczające (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 września 2002 r. sygn. akt II CKN 817/00, postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 23 stycznia 2001 r. sygn. akt IV CKN 970/00).

Naruszenia powołanej normy pozwany upatruje w przyjęciu, iż poszkodowanej przysługiwał zwrot kosztów najmu pojazdu za okres od 28.11.2019 r. do dnia 15.12.2019 r. w sytuacji gdy powód nie wykazał kiedy odstawiono pojazd do naprawy, kiedy zamówiono części do naprawy ani nie wykazał aby pojazd został faktycznie naprawiony. Wobec czego skarżący za zasadny uznaje okres najmu od 14.11.2019 r. do 28.11.2019 r. przy czym przyjął, iż naprawa pojazdu w jego ocenie powinna rozpocząć się 19.11.2019 r. czyli w dniu przesłania kosztorysu naprawy, zatem od tej daty liczył on 8 dniowy okres konieczny do skompletowania części, dokonania naprawy pojazdu oraz jego odbioru, kwestionując zasadność najmu poza wskazany okres z przyczyn podanych jak na wstępie.

Zapatrywanie to jednak nie zasługuje na aprobatę w realiach przedmiotowej sprawy poszkodowana miała prawo do wynajmu samochodu zastępczego do momentu jego naprawy licząc od momentu uznania odpowiedzialności cywilnej przez pozwaną za skutki zdarzenia i wypłaty z tego tytułu odszkodowania, która nastąpiła dnia 9.12.2019 r. a więc łącznie do 15.12.2019r., uwzględniając czas niezbędny do naprawy pojazdu. W orzecznictwie ugruntowany jest pogląd zgodnie z którym zwrot kosztów najmu pojazdu zastępczego stanowi element szkody podlegającej naprawieniu z ubezpieczenia OC, przy czym refundacji, powinny podlegać jedynie celowe i ekonomiczne uzasadnione wydatki na ten najem. Odpowiedzialność ubezpieczyciela rozciąga się także na przypadki tzw. bezgotówkowej likwidacji szkody, gdy ubezpieczyciel płaci odszkodowanie bezpośrednio do osoby trzeciej, która wierzytelność o odszkodowanie nabyła w drodze cesji. Dochodzenie zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego nie jest uzależnione od faktycznego opłacenia kosztów najmu pojazdu zastępczego. Fakt najmu pojazdu zastępczego przez poszkodowaną nie był w niniejszej sprawie kwestionowany, zatem koszty tego najmu, choć niepokryte bezpośrednio przez poszkodowaną wchodzą w skład szkody i podlegają refundacji.

W kontekście naruszenia art. 361 § 1 k.c. przejawiającą się w uznaniu, iż najem pojazdu do dnia 15.12.2019 r. był uzasadniony i powstałe z tego koszty pozostają związku przyczynowym z wypadkiem. Przypomnieć jedynie wypada, że obowiązek odszkodowawczy ubezpieczyciela pojawia się już z chwilą wyrządzenia poszkodowanemu szkody (z chwilą uszkodzenia samochodu) i nie jest uzależniony od tego, czy poszkodowany dokonał naprawy samochodu i czy w ogóle taką naprawę zamierza przeprowadzić (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 15 listopada 2001 r., III CZP 68/01). Naprawa samochodu i rzeczywiste poniesienie kosztów z tego tytułu, nie są warunkiem koniecznym dla dochodzenia odszkodowania (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 maja 2002 r., V CKN 1273/00). Wnioski te mają zastosowanie także do kosztów wynikających z braku możliwości korzystania z uszkodzonego pojazdu, a więc kosztów najmu pojazdu zastępczego. Zatem nawet gdyby poszkodowana pojazdu nie naprawiła lub nie zamierzała naprawić to i tak przysługiwałby jej zwrot kosztów najmu za okres w którym pojazd faktycznie nie mógł zostać naprawiony. W rezultacie czyni to zarzuty kwestionujące zasadność wypłaty odszkodowania za najem pojazdu z uwagi na brak wykazania naprawy pojazdu bezprzedmiotowymi, gdyż nie mają one wpływu na zasadność pokrycia kosztów najmu pojazdu zastępczego za okres w którym poszkodowany nie mógł korzystać ze swojego pojazdu. Sąd podziela pogląd zgodnie z którym do momentu podjęcia przez ubezpieczyciela decyzji o sposobie likwidacji szkody i wypłaty odszkodowania poszkodowany nie ma obowiązku podejmowania kategorycznych decyzji co do losów uszkodzonego pojazdu jak i „kredytowania” z własnych środków pieniężnych kosztów ewentualnej naprawy, czy też zakupu nowego samochodu (zob. wyrok Sądu Okręgowego w Łodzi sygn. XIII Ga 811/16). Nie budzi przy tym wątpliwości, że w przypadku odpowiedzialności ubezpieczyciela opartej na umowie ochrony odpowiedzialności cywilnej sprawcy wypadku wobec poszkodowanego, odpowiedzialność ta obejmuje rzeczywisty okres pozbawienia poszkodowanego możliwości korzystania ze swego pojazdu, a nie jedynie uzasadniony czas naprawy, wynikający z kalkulacji sporządzonej w jakimkolwiek systemie ułatwiającym rozliczenie szkody, czy przyjętej dowolnie przez ubezpieczyciela (zob. wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 3.03.2017 r. sygn. I ACa 2464/15).

Co się tyczy kwestionowania aby najem pojazdu zastępczego po dniu 28.11.2019 r. pozostawał w związku przyczynowym z wypadkiem, powołać w tym względzie można stanowisko, iż zgodnie z art. 361 § 1 k.c. sprawca ponosi odpowiedzialność wyłącznie za normalne - typowe następstwa zdarzenia wywołującego szkodę. Związek przyczynowy jest kategorią obiektywną i należy go pojmować jako obiektywne powiązanie zjawiska nazwanego przyczyną ze zjawiskiem określonym jako skutek. Adekwatny związek przyczynowy stanowi konieczną przesłankę istnienia roszczenia odszkodowawczego, ale także wpływa na jego wysokość (zob. wyrok Sądu Okręgowego w Łodzi z dnia 30.06.2017 r. sygn. XIII Ga 315/17). Zatem skoro zaciągnięcie przez poszkodowanego zobowiązania do zapłaty czynszu najmu pojazdu zastępczego stanowi szkodę w rozumieniu art. 361 § 2 k.c. pozostającą w związku przyczynowym z wypadkiem komunikacyjnym (tak w uchwale Sądu Najwyższego z dnia 13.03.2020 r. sygn. III CZP 63/19), to nie powinno budzić wątpliwości, iż rozpatrywany najem pojazdu zastępczego pozostawał w bezpośrednim związku przyczynowym z wypadkiem.

Zatem skoro żaden przepis nie nakładał na poszkodowaną obowiązku rozpoczęcia naprawy pojazdu już w momencie otrzymania kosztorysu naprawy, wobec czego za uzasadniony należało uznać cały okres najmu pojazdu zastępczego do momentu w którym możliwe było ponowne korzystanie ze swojego pojazdu po naprawie. Przy czym techniczny okres konieczny do skompletowania części i naprawy mógł być liczony dopiero od momentu w którym pozwany uznał swoją odpowiedzialność i wypłacił z tego tytułu odszkodowanie, co w realiach kontrolowanej sprawy nastąpiło dnia 9.12.2019 r. w tym stanie rzeczy słuszne było stanowisko Sąd I instancji zgodnie z którym okres naprawy został obliczony na 6 dnia roboczych, a więc najem pojazdu zastępczego do dnia 15.12.2019 r. mieścił się w oszacowanym terminie, a co za tym idzie był uzasadniony okolicznościami sprawy i podlegał kompensacji przez pozwanego.

W kontekście niesłusznego zdaniem skarżącego oddalenia wniosku o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego na okoliczność wykazania okresu wyłączenia uszkodzonego pojazdu z ruchu, to Sąd słusznie uznał, mając na względzie okoliczność, że spór dotyczył kwestii natury prawnej, że fakt przeprowadzenia takiego dowodu byłby zupełnie bezcelowy. Co więcej w ocenie Sądu Okręgowego tego rodzaju opinia generowałaby jedynie dodatkowe niepotrzebne koszty procesu jak i bezzasadnie przedłużałaby proces, zatem decyzje Sądu w tym względzie należało uznać za w pełni usprawiedliwioną.

Myli się ponadto skarżący jakoby to na powodzie ciążył obowiązek wynikający z art. 6 k.c. polegający na wykazaniu czasu koniecznego do wykonania naprawy, który w konsekwencji by uzasadniał najem pojazdu ponad 14 dni uznanych przez pozwanego. Ugruntowane jest, bowiem stanowisko zgodnie z którym ciężar wykazania, iż uzasadniony okres najmu pojazdu zastępczego był krótszy niż wskazany przez powoda obciążał pozwanego (tak wyroki Sądu Okręgowego w Łodzi sygn. XIII 321/18, XIII Ga 982/18 czy XIII Ga 706/15).

Tym samym uzasadnione było przyznanie poszkodowanej, a w konsekwencji zawarcia umowy cesji – powodowi odszkodowania za okres od 14.11.2019 r. do 15.12.2019 r. w łącznej wysokości 3345,60 zł. Z powyższych względów Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację pozwanego jako bezzasadną.

O kosztach postępowania odwoławczego Sąd orzekł w myśl art. 98 k.p.c.

Na koszty postępowania apelacyjnego podlegające zwrotowi na rzecz powoda złożyła się kwota 450 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym ustalona na podstawie § 10 ust. 1 pkt. 1 w zw. z § 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. z 2018 r. poz. 265).