Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 20 maja 2021 roku, wydanym w sprawie z powództwa J. W. przeciwko P. A. o zapłatę, Sąd Rejonowy dla Łodzi-Widzewa w Łodzi:

1)  utrzymał w mocy punkt I wyroku zaocznego Sądu Rejonowego dla Łodzi – Widzewa w Łodzi z 12 sierpnia 2020 roku wydanego w sprawie o sygn. akt I C 1076/20 w zakresie zasądzenia od pozwanego P. A. na rzecz powódki J. W. kwoty 17890 złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 28 marca 2020 roku do dnia zapłaty;

2)  w pozostałym zakresie uchylił wyrok zaoczny Sądu Rejonowego dla Łodzi – Widzewa w Łodzi z 12 sierpnia 2020 roku wydany w sprawie o sygn. akt I C 1076/20 i oddalił powództwo;

3)  zasądził od pozwanego P. A. na rzecz powódki J. W. kwotę 2105 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty;

4)  nakazał pobrać od pozwanego P. A. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego dla Łodzi – Widzewa w Łodzi kwotę złotych tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych tymczasowo pokrytych przez Skarb Państwa;

5)  nakazał pobrać z roszczenia zasądzonego powódce J. W. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego dla Łodzi – Widzewa w Łodzi kwotę 316 złotych tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych tymczasowo pokrytych przez Skarb Państwa.

Apelację od powyższego wyroku wniósł pozwany, zaskarżając go
w części, tj. w zakresie utrzymującym w mocy punkt I wyroku zaocznego Sądu Rejonowego dla Łodzi – Widzewa w Łodzi z dnia 12 sierpnia 2019 roku w zakresie zasądzenia od pozwanego P. A. na rzecz powódki kwotę 17 890 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 28 marca 2020 roku do dnia zapłaty – co do punktu 1 wyroku oraz w zakresie rozstrzygnięcia w przedmiocie kosztów postępowania – co do punktu 3 i 4 wyroku. Skarżący wydanemu orzeczeniu zarzucił:

1.  niezgodne z rzeczywistym stanem faktycznym ustalenie przez Sąd, iż w dniu 19 lipca 2013 roku powódka wykonała z rachunku otworzonego w (...) Banku (...) S.A. na rzecz pozwanego przelew na kwotę 500 zł (str. 6 uzasadnienia), podczas gdy biorąc pod uwagę załączone przez powódkę dokumenty wynika, iż w tymże dniu to pozwany dokonał na rzecz powódki transfer środków w w/w wysokości (historia rachunku — w aktach sprawy);

2.  brak ustalenia przez Sąd, iż wśród przedłożonego przez powódkę zestawienia transakcji dokonywanych pomiędzy stronami znajduje się potwierdzenie przelewu na kwotę 1 280,00 zł opatrzone tytułem (...), z dnia 21 października 2013 roku, oraz (...) z dnia 17.02.2014 roku , która to okoliczność w pełni wskazuje na fakt, iż w sytuacjach, kiedy strony faktycznie i rzeczywiście zawierały umowę pożyczki — powódka wyraźnie artykułowała ten fakt, podkreślając charakter dokonywanej transakcji, oraz niejako zabezpieczając swoje interesy — a na którą to okoliczność wskazywała wyraźnie świadek A. S., zeznając iż „siostra chciała przypilnować, żeby był po nich ślad” (protokół rozprawy z dnia 16 lutego 2021 roku: 00:20:42- 00:24:30);

3.  obrazę przepisów postępowania mającą wpływ na wynik sprawy, tj. art. 233 § 1 k.p.c. polegającą na:

a)  apriorycznym uznaniu przez Sąd, iż „przelewane przez J. W. kwoty wynoszące ponad 250 zł (...) miały podlegać zwrotowi”, podczas gdy:

-

na powyższą granicę kwotową nie wskazywał żaden z uczestników, a w szczególności powódka, a zatem trudno zrozumieć powody, dla których owa granica nie została przykładowo ustalona na poziomie 300 zł, 500 zł czy też 1 000 zł - w szczególności mając na uwadze, iż na w/w kwoty wskazała w swoich zeznaniach K. W. „to były raczej większe kwoty — mam na myśli raczej 500, 1000 zł niż 50 zł” ( protokół rozprawy z dnia 16 lutego 2021 roku. 00:39:55-00:44:19);

-

w uzasadnieniu sporządzonym przez Sąd I instancji próżno szukać jakiegokolwiek uzasadnienia przedstawionego przez Sąd meriti poglądu w powyższym zakresie, w szczególności mając na względzie brak jakiegokolwiek wyjaśnienia powodów, dlaczego przykładowo przelew wykonany w dniu 17.06.2014 roku na kwotę 235 zł, opatrzony tytułem (...) został uznany przez Sąd za inne rozliczenie stron, a przelew z dnia 24 lipca 2014 roku, również opatrzony tytułem (...), lecz wykonany na kwotę 300 zł (tj. o jedynie 65 zł większą niż w/w) stanowił już dowód zawarcia umowy pożyczki;

-

biorąc pod uwagę charakter dokonywanych przez strony transakcji nie sposób domniemywać, ażeby strony miały dojść do porozumienia w zakresie elementów przedmiotowych istotnych dla umowy pożyczki, w szczególności ażeby powódka zastrzec miała obowiązek zwrotu przekazanych środków, jednocześnie dokonując następujących transakcji:

/z rachunku bankowego w (...) Bank (...) S.A./

• w dniu 24 lipca 2012 roku na kwotę 500 zł opatrując przelew tytułem: (...);

• w dniu 27 marca 2013 roku na kwotę 260 zł opatrując przelew tytułem: „maj bejb”;

• w dniu 29 kwietnia 2013 roku na kwotę 300 zł opatrując przelew tytułem: (...);

które to okoliczności uzasadniają przekonanie, iż strony dokonywały jedynie swojego rodzaju wzajemnych rozliczeń, opisując realizowane transakcje w sposób żartobliwy oraz zdecydowanie niewskazujący na przekazanie środków z zastrzeżeniem zwrotu;

b)  dowolnym uznaniu przez Sąd, iż strony w dniu:

-

1 lutego 2013 roku zawarły umowę pożyczki na kwotę 300 zł, a zatem podlegającą zwrotowi, podczas gdy strony dokonały dwóch odrębnych transakcji, na kwoty po 200 zł oraz 100 zł,

-

4 czerwca 2014 roku na łączną kwotę 2 670,00 zł: przelewy w wysokości 2 650 zł oraz 20 zł tudzież,

które to kwoty jednostkowo nie powinny, zgodnie z rozumowaniem Sądu podlegać zwrotowi, dopóki nie zostały zsumowane oraz nie przekroczyły granicy 250 zł, w szczególności wobec braku przedstawienia przez powódkę jakiejkolwiek argumentacji pozwalającej na przyjęcie, iż w rzeczywistości w/w zdarzenia stanowić miały jedną umowę pożyczki, płatne w kilku transzach;

c)  wadliwym i sprzecznym z materiałem dowodowym uznaniu przez Sąd, iż w ramach transakcji stanowiących rzekomy dowód zawarcia pomiędzy stronami umów pożyczek wchodzą transakcje dokonane

- w dniu 13 października 2013 roku na kwotę 300 zł,

- w dniu 15 października 2013 roku na kwotę 400 zł,

podczas gdy, powyższe transakcje, wobec opatrzenia ich podpisem „sushi” nie stanowiły, zgodnie z twierdzeniami powódki wyrażonymi w treści pisma procesowego z dnia 11 marca 2021 roku pożyczek, zaś powódka wyraźnie oświadczyła, iż „w ramach zadłużenia pozwanego nie są wliczane opłaty np. na sushi”;

d)  oparciu skarżonego rozstrzygnięcia w przeważającej mierze o zeznania świadków, podczas gdy:

1)  przesłuchani w sprawie świadkowie, jak również sama powódka nie byli w stanie w jakikolwiek precyzyjny i dokładny sposób określić celu oraz czasookresu udzielanych pożyczek, ograniczając się w swoich zeznaniach jedynie do powielania twierdzeń zawartych w pozwie, wskazując przykładowo, iż:

- „nie wiem ile było przelewów i na jaką kwotę. Słyszałam parę razy, że byli na zakupach i kupiła mu buty albo spodnie” zeznania świadka K. W. protokół rozprawy z dnia 16 lutego 2021 roku: 00:46:38-00:50:04);

- „poza spodniami i oponami nie pamiętam żadnego konkretnego celu” (zeznania świadka A. S., protokół rozprawy z dnia 16 lutego 2021 roku: 00:28:21-00:33:16);

- „innych rzeczy poza autem nie pamiętam” (zeznania świadka E. K. (1), protokół rozprawy z dnia 22 kwietnia 2021 roku, 00:27:22-00:28:59);

- „nie wiem kiedy dokładnie były udzielane pożyczki” (zeznania świadka A. S., protokół rozprawy z dnia 16 lutego 2021 roku: 00:28:21 -00:33:16);

- „nie wiem ile było tych transakcji” (zeznania świadka A. S., protokół rozprawy z dnia 16 lutego 2021 roku: 00:33:16-00:39:46);

2) żadna z przesłuchanych w sprawie osób nie była naocznym świadkiem zawierania przez strony umów pożyczek czy też przekazywania gotówki, zaś wszystkie informacje w zakresie przedmiotu objętego niniejszym sporem świadkowi czerpali wyłącznie od powódki:

- nigdy nie byłam świadkiem przekazywania pieniędzy ani rozmowy o zwrocie. A. mówiła mi, że pożyczała P. (zeznania świadka K. W. protokół rozprawy z dnia 16 lutego 2021 roku: 00: 46:38-00:50:04);

- „o kwocie pożyczki też wiem od powódki” (zeznania świadka A. S., protokół rozprawy z dnia 16 lutego 2021 roku: 00:18:10-00:20:42);

- „o tej kartce nic więcej nie wiem, wiem tylko od A.” (zeznania świadka E. K. (1), protokół rozprawy z dnia 22 kwietnia 2021 roku, 00:26:15 - 00:27:22);

e)  wadliwym uznaniu przez Sąd, iż powódka wykazała dochodzone przez siebie roszczenia co do zasady i w przeważającej mierze również co do wysokości, podczas gdy:

- pomimo wyraźnego zobowiązania przez Sąd strony powodowej do sporządzenia tabeli stanowiącej wyraźnie i precyzyjnie zestawienie kwot, które miały być objęte rzekomo zawartymi pomiędzy stronami umowami pożyczki z określeniem celu, na jaki zostały zawarte – powódka nie wykonała tego zobowiązania, przedkładając zestawienie wszystkich transakcji dokonywanych na rachunkach bankowych stron;

- w toku postępowania nie został wykazany w żaden sposób cel rzekomo udzielanych pozwanemu pożyczek w kwocie dochodzonej pozwem, jak również ich ostateczna wysokość, ilość tychże umów czy też okres w jakim były zawierane oraz ostateczna ich wysokość;

- zgodnie z twierdzeniami strony powodowej dokumentem mającym wskazywać kwotę rzekomo udzielanych pożyczek miała być „kartka ze spisanymi pozycjami oraz datami udzielanych pożyczek”, a nie potwierdzenia przelewu czy też historia rachunku powódki – który to dokument nie został złożony do akt sprawy;

- powódka w swoich wyjaśnieniach nie wskazała zarówno na sposób wyliczenia kwoty 24.300 zł – dochodzonej pozwem, jak również nie wskazała w jakikolwiek konkretny sposób na ostateczną kwotę stanowiącą sumę rzekomo pożyczanych kwot;

f)  wadliwym ustaleniu i przyjęciu przez Sąd, iż w toku postępowania został wykazany cel zawieranych umów pożyczek tj. na „pokrycie kosztów związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą, ubezpieczeniem auta, dokonaniem ulepszeń pojazdu oraz spłatę, zaciągniętych kredytów czy też regulowanie bieżących zobowiązań”, podczas gdy:

- wobec przedłożenia przez powódkę zestawienia ponad stu transakcji dokonywanych pomiędzy stronami w przedziale od 10 zł do 5.000 zł w/w cel rzekomo udzielanych pożyczek jawi się jako sprzeczny z zasadami doświadczenia życiowego, chociażby mając na względzie, iż wydatki te noszą znamiona co do zasady jednorazowych oraz znaczących;

4.  obrazę przepisów prawa materialnego, tj.:

a)  art. 720 k.c. poprzez jego błędne zastosowanie i przyjęcie przez Sąd, iż wszelkie transakcje wykonywane z rachunku bankowego powódki na rachunek bankowy pozwanego, a przekraczające kwotę 250 zł stanowiły dowód zawarcia przez strony umów pożyczek, podczas gdy:

• okoliczności tej – w szczególności w zakresie powodów przyjęcia owej granicy kwotowej 250 zł, która miała rozróżnić charakter dokonywanych przez strony transakcji (tj. wzajemne rozliczenie stron – gdy przelewane kwoty nie przekraczały owej granicy, tudzież umowa pożyczki - gdy przelewy opiewały na 251,00 zł) nie sposób wyprowadzić z jakiegokolwiek materiału dowodowego;

• strony przez kilka lat tworzyły nieformalny związek, wyjeżdżały na wspólne wakacje, wspólnie dokonywały zakupów oraz rozliczały się wzajemnie, zaś w toku postępowania nie zostało wykazane, ażeby w dacie dokonywania wszystkich wyszczególnionych przez Sąd transakcji strony doszły do porozumienia w przedmiocie essentialia negotii tychże rzekomo zawieranych umów, takich jak chociażby termin zwrotu; czy też wyraźne zastrzeżenie przez powódkę, iż środki te przekazywane są z zastrzeżeniem ich zwrotu przy jednoczesnym wyrażeniu zgody na powyższe zastrzeżenie przez pozwanego (w szczególności mając na względzie chociażby zeznania świadka K. W., która zeznała, iż powódka „kupiła mu buty albo spodnie’’ - z której to wypowiedzi trudno wyprowadzić domniemanie, iż w rzeczywistości strony zawarły umowę pożyczki, a nie przykładowo darowizny;

2) art. 455 k.c. poprzez jego błędne zastosowanie i uznanie, że udzielone pozwanemu tytułem zawartych umów pożyczki środki winny zostać zwrócone w terminie wynikającym z wystosowanego do pozwanego wezwania, podczas gdy mając na względzie przepis art. 723 k.c. zgodnie z którym „jeżeli termin zwrotu pożyczki nie jest oznaczony, dłużnik obowiązany jest zwrócić pożyczkę w ciągu sześciu tygodni po wypowiedzeniu przez dającego pożyczkę” – oraz fakt, iż powódka nie wypowiedziała pozwanemu rzekomo zawartych umów (a także wypowiedzenia tego nie dokonał również występujący w sprawie pełnomocnik, z uwagi na brak dysponowania stosownym pełnomocnictwem) - roszczenie Powódki nie stało się wymagalne.

W konkluzji skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uchylenie wydanego wyroku zaocznego w całości oraz oddalenie wytoczonego powództwa. Nadto wniósł o zasądzenie od powódki na rzecz pozwanego kosztów postępowania za i II instancję, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego, wraz z odsetkami za opóźnienie w spełnieniu świadczenia liczonymi od dnia uprawomocnienia się orzeczenia oddalającego powództwo chociażby w części, do dnia zapłaty, według norm przepisanych.

W odpowiedzi na apelację powódka wniosła o jej oddalenie oraz zasądzenie na swoją rzecz od pozwanego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego za postępowanie odwoławcze, według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy poczynił następujące ustalenia faktyczne:

W latach 2011-2014 J. W. pozostawała z P. A. w nieformalnym związku. Nie mieszkali oni ze sobą, nie prowadzili wspólnego gospodarstwa domowego, jednak J. W. spędzała u partnera przeciętnie dwie noce w tygodniu. W tym czasie partycypowała ona w kosztach utrzymania zajmowanego przez P. A. mieszkania, przekazując jego matce kwoty około 150 zł miesięcznie. Powódka wraz z P. A. robiła zakupy dzieląc się wydatkami, choć częściej to powódka ponosiła ich ciężar – pozwany jednak czasem zwracał jej poniesione na niego koszty, zazwyczaj gotówką. Powódka nie traktowała tych wydatków jako pożyczki udzielanej pozwanemu. Zdarzało się też, że to pozwany płacił za wspólne zakupy, wówczas to powódka zwracała mu na pieniądze np. przy wyjściach na sushi. Chodzili też razem do restauracji, choć z reguły to J. W. płaciła rachunki – nie rozliczała się z nim z tych kosztów. J. W. w czasie trwania nieformalnego związku pracowała początkowo w weekendy w W., mieszkając wówczas na stałe u swoich rodziców, a po pewnym czasie znalazła zatrudnienie we W.. W dniach pracy poza Ł. nocowała w mieszkaniu koleżanką, w związku z czym partycypowała w kosztach utrzymania jej mieszkania. (przesłuchanie powódki – protokół rozprawy z 16 lutego 2021 roku k.444-445, umowy zlecenia k.342-345)

J. W. wraz z P. A. w czasie trwania związku przygarnęli bezdomnego kota o imieniu C.. Po rozstaniu stron kot pozostał w mieszkaniu P. A., z tym jednak zastrzeżeniem, że J. W. ponosiła koszty jego utrzymania licząc na jego wydanie, przelewając cykliczne na rzecz byłego partnera drobne kwoty. Przelewy mające na celu zaspokajanie kosztów utrzymania kota były opisywane imieniem kota (...) lub tytułem „koty”. Z uwagi na okoliczność, iż P. A. odmawiał byłej partnerce zwrotu zwierzęcia mimo jej próśb zaprzestała łożenia na jego utrzymanie. (potwierdzenie przelewów k.148-150, przesłuchanie powódki – protokół rozprawy z 16 lutego 2021 roku k.444-445, zeznania świadka A. S. – protokół rozprawy z 16 lutego 2021 roku k.442-443, potwierdzenie przelewów k. 217-219)

W okresie od 17 września 2012 roku do 24 listopada 2014 roku J. W. dokonała na rzecz pozwanego szeregu przelewów w kwotach od kilkunastu złotych do 5 000 zł. Z wyłączeniem przelewów związanych z kosztami utrzymania kota C. oraz zakupu czajnika, co zostało wyraźnie wskazane w tytule przelewu, J. W. wykonała z rachunku otworzonego z (...) Banku (...) S.A. na rzecz P. A. następujące przelewy:

⚫

24 lipca 2012 roku na kwotę 500,00 zł wpisując w tytule przelewu „M. boy ;)”,

⚫

17 września 2012 roku na kwotę 62,00 zł wpisując w tytule przelewu „sexualna niebiezpieczna”,

⚫

19 października 2012 roku na kwotę 20,00 zł wpisując w tytule przelewu „smile”,

⚫

19 lutego 2013 roku na kwotę 150,00 zł wpisując w tytule przelewu „przelew”,

⚫

25 marca 2013 roku na kwotę 95,00 zł wpisując w tytule przelewu „dla ukochanego za fajowskom picce”,

⚫

27 marca 2013 roku na kwotę 260,00 zł wpisując w tytule przelewu „maj bejb”,

⚫

9 kwietnia 2013 roku na kwotę 30,00 zł wpisując w tytule przelewu „maj bejb”,

⚫

29 kwietnia 2013 roku na kwotę 300,00 zł wpisując w tytule przelewu „wdfgm”,

⚫

21 maja 2013 roku na kwotę 180,00 zł wpisując w tytule przelewu „przelew”,

⚫

17 czerwca 2013 roku na kwotę 155,00 zł wpisując w tytule przelewu „ijokpl”,

⚫

17 lipca 2013 roku na kwotę 500,00 zł wpisując w tytule przelewu „przelew”,

⚫

19 lipca 2013 roku na kwotę 500,00 zł wpisując w tytule przelewu „przelew”,

⚫

28 października 2013 roku na kwotę 50,00 zł wpisując w tytule przelewu „przelew”,

⚫

2 listopada 2013 roku na kwotę 35,00 zł i 25,00 zł wpisując w tytule obu przelewów „przelew”,

⚫

28 stycznia 2014 roku na kwotę 850,00 zł wpisując w tytule przelewu „kasa”,

⚫

17 marca 2014 roku na kwotę 170,00 zł wpisując w tytule przelewu (...),

⚫

16 kwietnia 2014 roku na kwotę 130,00 zł wpisując w tytule przelewu „wypłata A.”,

tj. w łącznej kwocie 4 012,00 zł,

( wyciąg z rachunku bankowego (...) Bank (...) k. 280-341)

a z rachunku w (...) Banku (...) S.A. wykonała przelewy:

⚫

1 lutego 2013 roku na kwotę 100,00 zł wpisując w tytule przelewu „przelew” i na kwotę 200,00 zł wpisując w tytule przelewu „przel.ew2”,

⚫

6 sierpnia 2013 roku na kwotę 70,00 zł wpisując w tytule przelewu „rtfgyhujkl”,

⚫

20 sierpnia 2013 roku na kwotę 15 zł wpisując w tytule przelewu „sushi zioom”;

⚫

28 sierpnia 2013 roku na kwotę 22,00 zł wpisując w tytule przelewu „serdftgyjik”,

⚫

3 września 2013 roku na kwot 200 zł wpisując w tytule przelewu „sushi zioom”,

⚫

14 października 2013 roku na kwotę 300 zł wpisując w tytule przelewu „sushi zioom”,

⚫

15 października 2014 roku na kwotę 400 zł wpisując w tytule przelewu „sushi zioom”

⚫

19 listopada 2013 roku na kwotę 620,00 zł wpisując w tytule przelewu „opłata”,

⚫

3 grudnia 2013 roku na kwotę 50,00 zł wpisując w tytule przelewu „gchjkl;”,

⚫

18 grudnia 2013 roku na kwotę 650,00 zł wpisując w tytule przelewu „$”,

⚫

16 lutego 2014 roku na kwotę 165,00 zł wpisując w tytule przelewu „spłata raty pożyczki”,

⚫

18 lutego 2014 roku na kwotę 800,00 zł wpisując w tytule przelewu „dr”,

⚫

24 lutego 2014 roku na kwotę 450,00 zł wpisując w tytule przelewu „zwrot”

⚫

29 kwietnia 2014 roku na kwotę 100,00 zł wpisując w tytule przelewu (...),

⚫

5 maja 2014 roku na kwotę 800,00 zł wpisując w tytule przelewu „przelew A.”,

⚫

7 maja 2014 roku na kwotę 250,00 zł i 130,00 zł wpisując w tytule przelewów „przlew A.” i (...),

⚫

10 maja 2014 roku na kwotę 50 zł wpisując w tytule przelewu (...),

⚫

11 maja 2014 roku na kwotę 10 zł wpisując w tytule przelewu „A.,

⚫

12 maja 2014 roku łącznie na kwotę 220 zł wpisując w tytule przelewu (...),

⚫

22 maja 2014 roku na kwotę 5 000,00 zł wpisując w tytule przelewu „przelew A.”,

⚫

29 maja 2014 roku na kwotę 1 100,00 zł wpisując w tytule przelewu (...),

⚫

2 czerwca 2014 roku na kwotę 50,00 zł i 25,00 zł wpisując w tytule obu przelewów (...),

⚫

3 czerwca 2014 roku na kwotę 60,00 zł wpisując w tytule przelewu (...),

⚫

4 czerwca 2014 roku na kwotę 2 650,00 zł i 20,00 zł wpisując w tytule obu przelewów (...),

⚫

6 czerwca 2014 roku na kwotę 100,00 zł wpisując w tytule przelewu (...),

⚫

9 czerwca 2014 roku na kwotę 100,00 zł wpisując w tytule przelewu (...),

⚫

10 czerwca 2014 roku na kwotę 1 150,00 zł i 100,00 zł wpisując w tytule obu przelewów (...),

⚫

18 czerwca 2014 roku na kwotę 400,00 zł wpisując w tytule przelewu (...),

⚫

21 czerwca 2014 roku na kwotę 115,00 zł wpisując w tytule przelewu (...),

⚫

23 czerwca 2014 roku na kwotę 500,00 zł wpisując w tytule przelewu (...),

⚫

24 czerwca 2014 roku na kwotę 500,00 zł wpisując w tytule przelewu (...),

⚫

26 czerwca 2014 roku na kwotę 1 050,00 zł wpisując w tytule przelewu (...),

⚫

1 lipca 2014 roku na kwotę 20 zł wpisując w tytule przelewu (...),

⚫

4 lipca 2014 roku na kwotę 162,00 zł wpisując w tytule przelewu (...),

⚫

9 lipca 2014 roku na kwotę 45,00 zł wpisując w tytule przelewu „$”,

⚫

11 lipca 2014 roku na kwotę 40,00 zł wpisując w tytule przelewu (...),

⚫

15 lipca 2014 roku na kwotę 110,00 zł wpisując w tytule przelewu (...),

⚫

17 lipca 2014 roku na kwotę 100,00 zł wpisując w tytule przelewu (...),

⚫

23 lipca 2014 roku na kwotę 70,00 zł wpisując w tytule przelewu (...),

⚫

24 lipca 2014 roku na kwotę 300,00 zł i 40,00 zł wpisując w tytule obu przelewu (...),

⚫

2 sierpnia 2014 roku na kwotę 74,00 zł wpisując w tytule przelewu „koty”,

⚫

10 sierpnia 2014 roku łącznie na kwotę 50,00 zł wpisując w tytule przelewu (...),

⚫

11 sierpnia 2014 roku na kwotę 100,00 zł i 30,00 zł wpisując w tytule przelewów (...) i „przelew A.”,

⚫

12 sierpnia 2014 roku na kwotę 300,00 zł wpisując w tytule przelewu (...),

⚫

12 sierpnia 2014 roku na kwotę 130,00 zł bez tytułu,

⚫

17 sierpnia 2014 roku na kwotę 100,00 zł wpisując w tytule przelewu „przelew A.”,

⚫

18 sierpnia 2014 roku na kwotę 100,00 zł wpisując w tytule przelewu (...),

⚫

19 sierpnia 2014 roku na kwotę 950,00 zł wpisując w tytule przelewu (...),

⚫

25 sierpnia 2014 roku na kwotę 100,00 zł wpisując w tytule przelewu (...),

⚫

26 sierpnia 2014 roku na kwotę 100,00 zł i 100,00 zł wpisując w tytule przelewów (...) i „$”, (...)

⚫

13 września 2014 roku na kwotę 75,00 zł wpisując w tytule przelewu (...),

⚫

23 września 2014 roku na kwotę 100,00 zł wpisując w tytule przelewu „S. zioom”,

⚫

25 września 2014 roku na kwotę 20,00 zł i 70,00 zł wpisując w tytule obu przelewów „przelew A.”,

⚫

13 października 2014 roku na kwotę 175,00 zł wpisując w tytule przelewu „przelew A.”,

⚫

3 listopada 2014 roku na kwotę 92,00 zł wpisując w tytule przelewu „przelew A.”,

⚫

15 listopada 2014 roku na kwotę 200,00 zł wpisując w tytule przelewu „przelew A.”,

⚫

28 marca 2015 roku na kwotę 40,00 zł wpisując w tytule przelewu (...),,

⚫

2 kwietnia 2015 roku na kwotę 85,00 zł wpisując w tytule przelewu „przelew A.”,

tj. w łącznej kwocie 22 170,00 zł w co wchodziła łączna kwota w wysokości 1000 zł z wpłat z tytułem „sushi zioom”. Łączne przelewy z obu kont na konto pozwanego zamknęły się w kwocie 26 182 zł.

(potwierdzenie przelewów z 2015 r. k. 20 i k. 21, pozostałe potwierdzenia k. 9-19, . 22-31, wyciągi z rachunków bankowych prowadzonych w S. Bank: za 2013 roku k. 273 -279, za 2014 rok k. 253-272)

W czasie trwania związku stron P. A. dokonywał na rzecz powódki przelewów:

⚫

19 lipca 2013 roku na kwotę 500,00 zł wpisując w tytule przelewu „przelew”,

⚫

12 sierpnia 2013 roku pozwany zwrócił 20,00 zł wpisując w tytule przelewu „trele morele cimmci rimci”,

⚫

21 lutego 2014 roku na kwotę 450,00 zł wpisując w tytule przelewu „zwrot”,

⚫

27 sierpnia 2014 roku na kwotę 1 900,00 zł wpisując w tytule przelewu „$”,

⚫

14 października 2014 roku na kwotę 34,00 zł wpisując w tytule przelewu „karma”,

⚫

oraz 24 listopada 2014 roku na kwotę 200,00 zł wpisując w tytule przelewu „$”.

(potwierdzenia przelewów k. 190, 192 k. 400-402, wyciągi z rachunków bankowych prowadzonych w S. Bank k. 271, 275)

P. A. zawarł 8 maja 2014 roku umowę nr (...) o dofinansowanie w formie przyznania bezrobotnemu jednorazowo środków na podjęcie działalności gospodarczej w zakresie objętym (...) 49.3- działalność taksówek osobowych. Z uzyskanych środków w kwocie 21 900 zł pozwany częściowo pokrył koszty zakupu m.in. samochodu osobowego, kasy, taksometru i lampy TAXI. (zaświadczenie o pomocy de minimis k.389, rozliczenie warunków umowy k.391, umowa o dofinansowanie k.392-396)

Przyznane P. A. środki przeznaczył na nabycie samego samochodu, co wiązało się z kosztem 20 000,00 zł (zgodnie z rozliczeniem). Pozwany był zobligowany również do uiszczenia opłaty na poczet wejścia do korporacji taksówkarskiej, „obrandowania” pojazdu, jego ubezpieczenia, rejestracji czy uiszczenia podatków. Z tytułu prowadzonej działalności pozwany płacił zryczałtowany podatek dochodowy w kwocie 253 zł. (bezsporne przesłuchanie powódki – protokół rozprawy z 16 lutego 2021 roku k.442-445, decyzja (...) k.397).

Odwiedzając kuzynkę powódki zakupionym samochodem pozwany nie krył, iż powódka sfinansowała opłaty na poczet wejścia do korporacji taksówkarskiej, „obrandowania” pojazdu i jego rejestrację. Niedługo później wyjechał na wycieczkę za granicę.

( zeznania świadka E. K. (2) – protokół rozprawy z 22 kwietnia 2021 roku k.460-461)

Z kolei w czasie prowadzenia z kuzynką powódki w latach 2015-2019 działalności browarniczej P. A. poprosił o podwyższenie jego pensji wskazując, iż musi spłacić A. i jest zadłużony na 20 000 złotych. E. K. (2) jednak nigdy nie widziała, aby powódka pożyczała pieniądze pozwanemu – raz widziała jak powódka dawała mu pieniądze, o kartce z wpisaną kwotą zadłużenia dowiedziała się od powódki, a z pozwanym miała kontakt dopiero w okresie, gdy nie pozostawał on już w związku z powódką. E. K. (2) wiedziała, że powódka pomaga pozwanemu finansowo ( zeznania świadka E. K. (2) – protokół rozprawy z 22 kwietnia 2021 roku k.460-461).

W 2015 roku J. W. zaczęła kontaktować się z pozwanym poprzez sms-y żądając zwrotu pieniędzy. Dnia 21 września 2015 roku pozwany w wiadomości sms wysłanej do powódki wskazał: „pewnie, że też chciałbym się rozliczyć wcześniej, ale nie mam takiej możliwości w najbliższym czasie (…) rozumiem Twoje nerwy i potrzeby ale nie mam jak w tej chwili Ci oddać. Te pieniądze Ci nie zginą, a nie mam zamiaru się rozpłynąć”.

(zdjęcia korespondencji sms k. 245)

Dalej, w odpowiedzi na wiadomość J. W. o treści „ chciałam zapytać na jaką kwotę mogę liczyć do końca kwietnia” P. A. wskazał „niestety w tym momencie nie mogę Ci nic zaoferować co nie oznacza, że o tym nie myślę i nie robię nic w tym kierunku (…) nie będzie tak jak zapewne myślisz, że się chcę z tego wymigać”.

(zdjęcia korespondencji sms k.249)

Następnie, 13 lipca 2016 roku P. A. napisał „wiem, że potrzebujesz i to są Twoje pieniądze. Też spodziewamy się dziecka, a więc zdaje sobie sprawę. Przykro mi, że tak jest, ale na pewno sytuacja się zmieni i będę mógł Ci oddać”.

(zdjęcia korespondencji sms k.254)

W sms-ie z dnia 29.10.2018 zażądała zwrotu 25 000 zł, a pozwany w odpowiedzi zaprzeczył, aby była to taka kwota, wskazując w następnym, że nie ustalał z nią kwoty. Powódka w sms-ach domagała się również znalezienia przez pozwanego kartki z ustaleń przy rozstaniu. Na prośbę J. W. o wskazanie kwoty podlegającej zwrotowi P. A. informował, iż uległa ona zagubieniu. Ostatecznie jednak w wiadomość z dnia 15 maja 2019 roku wskazał „Hej. Dopiero wróciłem. 18k” w odpowiedzi na sms powódki „P. po ostatnich rozmowach napisałeś, że znajdziesz kartkę po długim weekendzie, czy już ją znalazłeś?”. W innych sms-ach, których pełnej daty nie da się ustalić (z 27 stycznia) powódka wysłała sms „obliczyłam wszystkie przelewy i pieniądze, które Ci dawałam w gotówce wyszło 24 300 zł” na co uzyskała odpowiedź od pozwanego „minus C.”.

(zdjęcia korespondencji sms k.32-35)

Dnia 16 marca 2020 roku J. W. skierowała do P. A. wezwanie do zapłaty kwoty 24 300,00 zł tytułem zwrotu pożyczki w terminie do 27 marca 2020 roku załączając 23 przelewy bankowe. Korespondencja została podjęta przez pozwanego 20 marca 2020 roku. Do dnia wytoczenia powództwa pozwany nie uiścił na rzecz powódki żądanej kwoty.

(wezwanie wraz z potwierdzeniem nadania k.36-37, wydruk ze strony śledzenia przesyłek k.38-39)

Do pozwu początkowo również załączono jedynie 23 przelewy bankowe z konta powódki na konto pozwanego – opiewały one na łączną kwotę 6 535 zł.

(potwierdzenie transakcji k. 9-31)

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja zasługuje na uwzględnienie w całości i skutkuje zmianą zaskarżonego wyroku.

W ocenie Sądu Okręgowego słusznym okazał się już pierwszy zarzut apelacyjny dotyczący naruszeń art. 233 k.p.c. to jest przyjęcie, iż wykazane przez powódkę przelewy na rachunek bankowy pozwanego stanowiły wykonanie wcześniej zawartych umów pożyczki. Przypomnienia wymaga, że organ procesowy ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego, wszechstronnego rozważenia zebranego materiału dowodowego. Przepisy proceduralne gwarantują jednak przy tym, że ocena sędziowska nie może być nacechowana swoistą dowolnością. Jak wielokrotnie wyjaśniano w orzecznictwie Sądu Najwyższego, zarzut naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. może być uznany za zasadny jedynie w wypadku wykazania, że ocena materiału dowodowego jest rażąco wadliwa, czy w sposób oczywisty błędna, dokonana z przekroczeniem granic swobodnego przekonania sędziowskiego, wyznaczonych w tym przepisie. Powyższe rozumieć należy więc w ten sposób, że zarzut naruszenia swobodnej oceny dowodów, może być uznany za prawidłowy wówczas, gdy sąd orzekający wywiedzie wnioski całkowicie sprzeczne z doświadczeniem życiowym, czy też zasadami logicznego rozumowania.

W przedmiotowej sprawie, zdaniem Sądu Okręgowego, wnioski wywiedzione przez Sąd I instancji w zakresie przyjęcia celu dokonywanych przez powódkę przelewów środków finansowych na konto pozwanego naruszają swobodną ocenę dowodów. Rację ma bowiem skarżący podnosząc, iż żaden z przelewów w jego tytule nie został opisany jako pożyczka. Jest to o tyle istotne, iż wykazał on również, iż jeśli powódka przelewała pozwanemu pieniądze na określony cel jak np. na ich wspólnego kota tym bardziej, na sushi, na zakup czajnika, czy też zwracając pozwanemu środki czy spłacając ratę pożyczki, to wyraźnie wskazywała ów cel w tytule przelewu – wiadomo było w wyniku jakich ustaleń nastąpił przelew. Mając natomiast na względzie, iż strony pozostawały w nieformalnym związku dokonując wspólnych zakupów, wydatków, razem podróżując – na weekend czy też na wakacje, to brak jest podstaw do przyjęcia bez wyraźnego, jednoznacznego udokumentowania celu przelewu, iż powódka kilka razy w miesiącu, a czasami nawet kilka razy dziennie udzielała pozwanemu pożyczek, a następnie dokonywała przelewu określonych kwot w wykonaniu tych umów, a nie że są to wyłącznie dokonywane pomiędzy nimi rozliczenia lub środki przekazywane na określone, realizowane przez nich wspólne plany. Niewątpliwie przyjęcie przez Sąd I instancji przelewu środków z tytułami niewskazującymi na udzielenie pożyczki takimi jak np. „maczupikczu boy ;)”, „maj bejb”, „sexualna niebezpieczna”, (...), „przelew A.”, czy też przypadkowo wpisanymi literami było dowolne, naruszało zasady logiki i doświadczenia życiowego – powódka w żaden sposób nie wyjaśniła powodów wpisywania takich tytułów przelewów zamiast wskazywania ich określonego wg niej celu. Powyższych okoliczności, wbrew ustaleniom Sądu, nie wyjaśniały zeznania zgłoszonych przez powódkę świadków A. S., K. W., B. A.. Z zeznań A. S. wynika, iż całą wiedzę o relacjach stron posiada z relacji powódki, przy czym zeznając o udzielonej pożyczce nie była w stanie wskazać, kiedy i w jaki sposób miała zostać udzielona wskazując jedynie, iż wie o pożyczce udzielonej na spodnie i opony. Opisane przez świadka pożyczki jednak w żaden sposób nie korelują ze zdarzeniami – wskazanymi przelewami – z których powódka wywodzi swoje żądanie, co więcej z jej zeznań wynika, iż te pożyczki były na konkretne cele, a te nie są wskazane w przelewach. Także K. W. i E. K. (1) wiedzę o udzielaniu pozwanemu pożyczek czerpały z informacji od powódki i to w okresie czasu, gdy między stronami był już konflikt – żaden z tych świadków nie był w stanie opisać konkretnych pożyczek udzielonych pozwanemu. Należy natomiast zauważyć, iż z zeznań w/w świadków wynika bliski, emocjonalny stosunek do powódki i krytyczny do pozwanego przedstawianego jako nieradzącego sobie finansowo w życiu, pozostającego na utrzymaniu powódki, nigdy nie mającego pieniędzy na wyjazd, co wybitnie świadczy o subiektywnym charakterze tych zeznań, podważającym ich wiarygodność. Należy przy tym zauważyć, iż np. E. K. (1) nie dostrzegała, iż w tym zakresie wnioski przez nią wyciągane nie są spójne, jeśli zauważyć, iż zeznała, że jednym z powodów nieporozumień pomiędzy stronami był wyjazd pozwanego za granicę. Ta okoliczność przeczy przecież twierdzeniom o jego trudnej sytuacji finansowej, pośrednio więc również i o potrzebie pożyczania od powódki pieniędzy – świadczy o posiadaniu przez pozwanego własnych środków finansowych na zaspokajanie swoich potrzeb.

Także zeznania powódki w zakresie udzielania pożyczek nie mogą być podstawą dokonywanych ustaleń – formułowana w nich wysokość zadłużenia pozwanego nie jest stała, zmieniała się zarówno w toku postępowania, jak i przedsądowego dochodzenia należności – także powódka nie była w stanie wyjaśnić konkretnych kwot pożyczek przypisując przelewom walory wykonania umowy pożyczki, jeśli dotyczyły wyższych kwot, przy czym w żaden sposób wysokość przelewów nie była powiązana w tle z tytułami tych przelewów. Z kolei treści przedłożonych sms-ów powódki wskazuje, iż zasadniczo nie wie ona ile jest jej winny pozwany, a ponadto z tych sms-ów wynika, iż owe pieniądze mogły zostać przekazane pozwanemu w gotówce (k. 35), podczas gdy w przedmiotowej sprawie powódka swoje żądanie wywodzi wyłącznie z kwot przelanych pozwanemu na konto. Na zakończenie już należy zauważyć, iż nawet z treści wezwania przedsądowego wynika, iż zostało ono oparte na 23 przelewach, których wysokość przecież opiewa na kwotę 6 535 zł, a nie na kwotę dochodzoną w pozwie.

Mając powyższe na względzie należało podzielić stanowisko skarżącego, iż Sąd I instancji przy ocenie dowodów naruszył art. 233 § 1 k.p.c. wywodząc w oparciu o wyżej omówione dowody zawieranie przez strony umów pożyczek oraz cel dokonywanych przez powódkę przelewów, co skutkowało koniecznością ponownego ustalenia przez Sąd Okręgowy stanu faktycznego.

Zmiana stanu faktycznego skutkowała natomiast uznaniem, iż w przedmiotowej sprawie doszło do naruszenia przepisów prawa materialnego tj. art. 720 k.c. albowiem ustalone okoliczności nie upoważniały do uznania, iż przelewy dokonywane na rzecz pozwanego wynikały z zawartej przez strony umowy pożyczki. Umowa pożyczki w prawie polskim ma charakter konsensualny, a nie realny (jak miało to miejsce w prawie rzymskim w odniesieniu do mutuum), stąd też dla jej dojścia do skutku i ważności nie ma znaczenia wydanie przedmiotu pożyczki pożyczkobiorcy. Co więcej, skutkiem zawarcia umowy pożyczki nie jest przeniesienie przez biorącego pożyczkę własności oznaczonej ilości pieniędzy lub rzeczy oznaczonych co do gatunku na pożyczkobiorcę, lecz powstanie zobowiązania dającego pożyczkę do przeniesienia przedmiotu pożyczki na własność biorącego pożyczkę. Przeniesienie na własność biorącego pożyczkę jest dopiero wykonaniem ciążącego na dającym pożyczkę zobowiązania wynikającego z zawartej umowy ( vide: wyrok SN z dnia 6 maja 2022 roku w sprawie II CSKP 185/22, publ. OSNC 2023/2/15), a w przedmiotowej sprawie zawarcia takiej umowy powódka nie wykazała. Co więcej słusznie podnoszone przez skarżącego okoliczności pozostawania przez strony w nieformalnych związku, wspólnych wakacji, zakupów, dokonywania wspólnych rozliczeń przeczyły tezie, iż przelewy dokonywane pod tytułami w ogóle nie związanymi z pożyczką mogą być wykonaniem takiej umowy, trudno wyprowadzić domniemanie, iż w rzeczywistości strony zawarły umowę pożyczki, a nie przykładowo darowizny, co również oznacza, iż brak jest podstaw do zastosowania przy rozstrzygnięciu przedmiotowej sprawy przepisów o bezpodstawnym wzbogaceniu. Tym samym należy uznać, iż Sąd I instancji naruszył również przepisy prawa materialnego zasądzając od pozwanego na rzecz powódki należność w oparciu art. 720 k.c., który w tym konkretnym stanie faktycznym nie mógł mieć zastosowania. Już tylko dla porządku należy przypomnieć, iż zgodnie z art. 6 k.c. to na powódce, a nie na pozwanym ciążył obowiązek udowodnienia zawarcia umów pożyczki, w wyniku których miały być dokonywane przelewy, której nie sprostała z przyczyn wskazanych wyżej. Sąd Okręgowy nie kwestionuje, iż pozwany może być dłużny jakąś kwotę powódce, co pośrednio wynika z treści sms-ów, ale w żaden sposób owa należność nie została powiązana z rzekomo zawartymi przez strony umowami pożyczek i przelewami dokonywanymi na skutek ich wykonania od 2011 roku przez cały okres trwania nieformalnego związku (czyli do początku 2015 roku), jak zostało to wskazane w pozwie. Żądanie powódki należało więc uznać za bezzasadne.

Nie wykazanie zawarcia umowy pożyczki czyni zbędnym ustosunkowanie się Sądu Okręgowego do podniesionego przez pozwanego zarzutu naruszenia art. 455 k.c.

Biorąc pod uwagę powyższe okoliczności, Sąd Okręgowy na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. zmienił zaskarżony wyrok, w ten sposób, że punkcie pierwszym uchylił wyrok zaoczny Sądu Rejonowego dla Łodzi-Widzewa w Łodzi z dnia 12 sierpnia 2020 roku wydany w sprawy I C 1076/20 w całości i oddalił powództwo w całości, a w punkcie drugim nie obciążył powódki J. W. kosztami procesu poniesionymi przez P. A..

O kosztach procesu rozstrzygnięto mając na względzie wynik postępowania przez Sądem I instancji oraz szczególne okoliczności sprawy związane w pozostawaniem przez strony w długoletnim związku, niewątpliwym wykazaniem, iż to powódka zaangażowała w większej wysokości środki finansowe w ten związek, należało więc uznać, iż obciążenie powódki kosztami procesu, mimo, iż przegrała sprawę, nie byłoby słuszne. Z tych też względów na podstawie art. 102 k.p.c. nie została nimi obciążona.

Rozstrzygnięcie o kosztach postępowania apelacyjnego, o których Sąd Okręgowy orzekł w punkcie II, zostało oparte na art. 102 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1 k.p.c. z tym samych powodów, które uzasadniały nieobciążanie powódki kosztami procesu w postępowaniu pierwszoinstancyjnym.